Rspsring waakte voor onze neutraliteit De geestelijke en moree'e belangen onzer militairen MAANDAG 6 NOVEMBER 1939 Fcrste Oranjeboek verschenen Conirabandelijsien en het oponthoud in de Downs hrotest tegen storing ir het postverkeer De Minister van Buitenlandsche Za ken, mr E. N. van K1 e f f e n s heeft by de Memorie van Antwoord op de be- grooting van Buitenlandsche Zaken een Uranjeboek aan de Tweede Kamer over gelegd, dat een overzicht bevat van de voornaamste, tot November, in verband met den oorlogstoestand door het Mi nisterie van Buitenlandsche Zaken be handelde en voor openbaarmaking ge schikte aangelegenheden. Het Oranjeboek, dat 20 foliopagina's druks beslaat, vangt aan met een bespre king van de werkzaamheden der regeering tot behoud van den vrede. Het geeft o.m. den oproep der Oslostaten van 23 Augustus en den tekst der Duitsche en Brilsehe ver klaringen omtrent de eerbiediging van onze neutraliteit en die van de Nederland sche neutraliteitsproclainatie. Schendingen Nederlandsch rechtsgebied in een hoofdstuk „Schendingen van het Neuenandsch rechtsgebied" wordt gezegd ui logons telling met den vorigen oorlog, toen scuondingen van het Nederlandsch ïivulsgebied uoor vliegtuigen slechts be trekkelijk zelden voorKwamen, zijn derge lijke t oor vallen thans een aantal malen v oorgekomen. i.eeiis vanaf het begin van het conflict was aan de Ncderlandsche krijgsmacht 'bevel gcgevci? op ieder onbekend vlieg tuig te vuren, behalve op burgervliegtui- gen, die zich aan voorgeschreven routes jueiden. In alle gevallen, waarin zulks mogelijk bleek, is dan ook het vuur ge- opend op overvliegende vliegtuigen. Menig maal zijn Nederlandsche jachtvliegtuigen opgestegen om vliegtuigen, welke boven ons rechtsgebied gesignaleerd waren te verdrijven. Indien de nationaliteit der vliegtuigen niet voldoende vaststond, wer den aan beide partijen inlichtingen ge vraagd. Verder is telkenmale wanneer daartoe de mogelijkheid bestond geprotesteerd. In gevallen, waarin de feiten ook voor de wederpartij onbetwistbaar vaststonden, werden verontschuldigingen aangeboden, welke meer dan eens ook spontaan werden uitgedrukt. Slechts éénmaal is de Nederlandsche onzijdigheid geschonden door een schip. Deze schending had pjaats door de Brit- sche kanonneerboot „£.eith", die, zich van Nieuw-Zeeland naar Singapore begevende, op 13 September door Straat Riouw voer, welke Straat een minimum-breedte slechts twee zeemijlen heeft. Aan o gezant te Londen werd opgedragen de dacht der Britsche regeering op deze overtreding van de Nederlandsche neutra- litejtsbepalingen te vestigen en een gron dig onderzoek te vragen, benevens maat regelen om een herhaling te voorkomen. Intusschen had de „Commodore Malava schout-bij-nacht Drew, naar aanleiding van een bericht van den Britschen consul- generaal te Batavia, dat de Nederlandsch- lndische regeering protest had aangetee- kend tegen het doorvaren van Straat Riouw door een Britsch oorlogsschip, aan den Nederlandschen consul-generaal te Singapore zijn welgemeende verontschul diging aangeboden voor het gebeurde, na drukkelijk verklarende, dat geen opzet in het spel was geweest, aangezien hijzelf noch de commandant van de „Leith op het oogenblik van de overtreding in het bezit was van de Nederlandsche neutrali- teitsproclamatie. Contrabande Aan de Britsche en Fransche regeeringen v, erd te kennen gegeven, dat door toepas sing van de contrabande-lijsten een groot aan{al voorwerpen, o.a. door de Britsche autoriteiten, als absolute contrabande kun nen worden behandeld, van welke voorwer pen onomstootelijk vaststaat, dat zij onmis- fvaar zijn voor het leven van het geheele Nederlandsche volk; voorts voor den han del. de nijverheid en het verkeer. De lijsten raken onmiddellijk de rechten en belangen der neutralen. De Nederlandsche regeering beeft zich dan ook al haar rechten voorbehouden van die gevallen, waarin zou blijken, dat de be langen van Nederlandsche onderdanen in strijd met het volkenrecht zouden worden benadeeld door de toepassing van deze con- trabandelijsten. Aan Berlijn werd, naar aanleiding van de herziene Duitsche contrabandelij "ten het zelfde gevoelen in ongeveer dezelfae termen kenbaar gemaakt. Hel oponthoud in de Duins Zeer uitvoerig handelt het Oranjeboek over het oponthoud van onze schepen in de Duin?. Verschillende betoogen zijn tot Lon den gericht om te protesteeren tegen het croote nadeel dat hierin voor de Nederland sche scheepvaart is gelegen. Ernstig be zwaar werd gemaakt tegen den maatregel, dat de schepen volkomen zijn afgesloten van verbinding met den wal, zoodat gezag voerders hun reeders niet kunnen doen we ten waar zij zijn. Voorts werd gewezen op de groom verlie zen voor onze scheepvaart, daar het liggeld gelang Er werd blijkens het Oranjeboek ook ge protesteerd tegen het van boord halen van passagiers en leden van bemanningen van Nederlandsche schepen van Duitsche natio naliteit Het artikel 47 van de Londensihe Zee rechtdeclaratie aan 1900, zoo merkte de Ne derlandsche regeering op, staat een oorlog ■oerende slecihts toe vijandelijke onderdanen dejijke strijdmacht". Nederlandsche regeering is van oor deel, dat zelfs al kon de declaratie van Lon den niet als (landend recht worden aanvaard, passagiers van vijandelijke nationaliteit, krachtens het huidige volkenrecht, niet van een neutraal koopvaardijschip kunnen wor den afgehaald, indien, gelijk in dit geval, het schip door een belligerent gedwongen is geweest binnen dc territoriale wateren van dien belligerent te komen. Dit schijnt des te meer van toepassing te zijn, luidde de ver klaring onzer regeering, indien het niel- dienstplichtige personen betreft of zooge naamde niet-ariërs, die Duitschland eenigen tijd geleden verlaten hebben en die daar dientengevolge niet kunnen terugkccren. Postverkeer gestoord Ook de storing van het postverkeer gaf de Nederlandsche regeering aanleiding tot De post van verschillende schepen werd i beslag genomen. Onze gezant deed de Engolsdhe regeerirg weten, dat de onschend baarheid in absoluten zin dient te worden geëeri fiedigd, d.w.z. onverschillig ol (Ie sche pen die post vervoeren zich in open zee, of, hetzij vrijwillig, hetzij op bevel, zich binnon de territoriale wateren \an oorlogvoerenden bevinden. De Nederlandsche regeering kan niet hef standpunt aaniuaarden dal het feit alleen dat schepen op doorreis een Britsche haven binnenliepen, terwijl de post niet aan den Britschen postdienst was toevertrouwd, aan een oorlogvoerende mogendheid 't recht geeft censuur op de post uit te oefenen. Er zijn maatregelen gevraagd om te ver zekeren, dat in het vervolg geen bemoeiing meer zal plaats vinden met post aan boord van Nederlandsche schepen, die binnen de Britsche territoriale wateren komen of Brit sche havens aandoen, zoowel in het Veree- nigd Koninkrijk als in de overzeesche ge biedsdeelen. Ook is protest aangeteekend tegen het op houden van de post van het K.L.M.-vliegtuig „Nandoe" op zijn terugweg door den censor te Singapore. De luchtpost bevatte post ivoor Nederland, post van Semarang voor Medan en post voor het buitenland. Onze betrekkingen met Belgie Havenbetrekkingen en haven- belangen In de Memorie van Antwoord inzake de Begrooting van Buitenlandsche Zaken wordt over onze verhouding tot België het volgende gezegd. De vriendschappelijke betrekkingen, wel ke tusschen Nederland en België bestaat), zijn in de laatste maanden nog hechter ge worden Bij de versteviging van de reeds bestaande vriendschapsbanden tusschen beide landen, is het evenwel steeds, zoowel van de Nederlandsche als van de Belgische regeering, de bedoeling geweest de door elk der beide landen gevoerde zelfsti politiek volledig te handhaven. Op het gebied van de handelspolitieke betrekkingen tusschen Nederland en België blijft de regeering diligent, teneinde "den wederzijdschen handel binnen het kader der mogelijkheden op een zoo hoog moge lijk peil te brengen. Ten aanzien van de wenschelijkheid om de Nederlandsche en Belgische industrie op te voeren door het welbewust nastreven van een goed overwogen differentiatie moge worden opgemerkt, dat dit probleem reeds voor het uitbreken van den oorlog de volle aandacht had en dat deze ten gevolge van de huidige internationale omstandigheden zeker niet geringer is geworden. Ter voldoening aan het bepaalde in arti kel 5 van de BelgischFranschNeder landsche overeenkomst van 3 April 1939 is door de Belgische en Nederlandsche regee ringen een gemengde commissie ingesteld, aan welke het in dat artikel bedoelde on derzoek betreffende de havenrechten, die worden geheven in de havens van Antwer pen, Gent, Amsterdam en Rotterdam, is op gedragen. In deze commissie hebben naast vertegenwoordigers van de beide regeerin gen, vertegenwoordigers van de Betrokken gemeentebesturen en kamers van koophan del zitting. De commissie heeft een eerste rapport, hetwelk betreft de havengelden voor schepen, niet behoorende tot regel matige lijnen, aan de beide regeeringen in gediend. Dit rapport is thans in onderzoek. De Nederlandsche taal ln de diplomatie In niet mindere mate dan zijn ambts voorgangers, waakt de minister ervoor, dat in het diplomatieke verkeer zoowel met Zuid-Afrika als met België, zooal niet uit sluitend, dan toch als regel de Nederland sche taal gebruikt wordt. Tegen Gevatte koude. Koorts, Griep Mjnhardtjes Ze zijn niet rond, doch hartvormig. (Reel.) Begrafenis mevrouw Jenny Visser-Hooft i DEN HAAG, 6 Nov. Onder buitenge- 1 woon groote belangstelling is op Oud Eik Duinen 't stoffelijk overschot van mevr. Jenny V i s s e rH ooft ter aarde be steld. Zooals bekend heeft mevr. Visser, die de echtgenoote was van dr Ph. C. Visser, Hr. Ms. gezant te Ankara, groote verdien ste gehad, zoowel op eporiiel als op weten schappelijk gebied hij het ontdekken van nieuwe gebieden, met name in Azië. Op 18 September j.l. is mevrouw Visser te Ankara overleden. Onder de zeer talrijke aanwezigen, die mevr. VisserHooft naar haar laatste rust plaats hebben gebracht, waren o.a. de Minis ter van Buitenl. Zaken, mr E. N. van Klef- fens, de vice-president van den Raad van State, jhr mr F. Beelaerts van Blokland, de oud-Ministers van Buitenl. Zaken, jhr mr A. C. D. de Graeff en mr J. A. N. Paiijn, de Turksche gezant te Den Haag Y. K. Ka- raosmanoglu en vele anderen. Nadat de organist in de aula een koraal van Bach gespeeld had, voerde mej. E. v a n Dorp als vriendin van de overledene het woord. Zij schetste c<e prestaties van mevr. Visser op 't gebied van bergsport en weten schap en noemde haar een uitzonderlijke persoonlijkheid, zeldzaam evenwichtig, in telligent en muzikaal, trouw in alles wat zij nastreefde en trouw tot in den dood aan haar vriendin. Dr J. v a n H i n t e sprak als vertegen woordiger van het Kon. Ned'. Aardrijkskun dig Genootschap, terwijl dr J. A. Bierens de Haan sprak als voorzitter van de Ned. Alpenvereeniging. Mr. H. J. Knottenbelt sprak von dc bijzondere hoedanigheden, die in deze vrouw tot een harmonisch geheel vereenigd' waren. Hij herinnerde o.a. aan haar werk zaamheid in den wereldoorlog bij de Ne derlandsche ambulance in Rusland en aan den grooten steun, dien zij haar echtge noot in zijn diplomatieke loopbaan, eerst in Stockholm, daarna in Britsch-Ind'ië en tenslotte in Turkije heeft verleend. Dr. Ph. C. Visser dankte tenslotte zijn vrouw voor wat zij in hun 27-jarig huwe lijksleven voor hem geweest is. Daarna heeft de zangeres To van der S 1 u v s de Litanie n Schubert gezongen en tenslotte speelde de organist een trehr- marsch van Beethoven. Aan de groeve heeft D'Visser een woord van dank tot de aanwezigen gesproken voor de laatste eer aan zijn vrouw bewezen. KOOLAANVOEREN NOG GERING De aanvoeren van kool op de veilingen in ons kooldistrict, de Streek, zijn in tegen stelling met anders op dezen tijd, nog heel gering te noemen en bedragen voligens schatting nog niet het twintigste" deel van anders om dezen tijd van het jaar. Gewoon lijk kwamen in normale jaren dagelijks meer dan een millioen kooien op de veilin gen en nu spreekt men al vigti veel als er 50.000 voor de klokken komen. Het weer werkt sterk tegen en men vreest, dat er van de millioenen bloemkoolen niet die kwaliteit gesneden zal worden als men hoopte. PRIJZEN VAN KATOENEN WEEFGARENS 'S-GRAVEJN'HAGE. 6 Nov. r* Mlniste- van Economische Zakzen heeft bepaald, dat voor ln Nederland vervaardigde katoenen weefgarens prlnLa Throstlec°P». /door hem dagelijk: prü« nsprlm i aanbieden of verkoopen. uilen de prt)z« »Qr katoi Ka- weefgarena van andere weefgarens. welke op bepaalde wUze worden bewerkt of afgeleverd, ten hoogste te koop mo gen worden aangeboden of verkocht, ln een vaste verhouding staan tot bovenbedoelden prUs. welke verhouding Is neergelegd ln door den Minister vast te stellen prüsschalen. Het stoffelijk overschot van mevr. J. VisserHooft, wordt naar de groeve gedragen, aller 1-1 -te-li: 'yno red? 100 5 201 per (la* bedraagt. Op deze hel ""gen is door de Bnische re geering o.m. geantwoord, dat zekere maat regelen rijn opgenomen om het oponthoud en andere moeilijkheden zoo gering mogelijk te maken. Indrukken en uitzichten Een Dieseltrein vol militairen is ©en harmonie van kleuren in de richting grijs groen en wij schaarsche burgers détonee- ren er, zitten héél bescheiden (als we al zitten) en denken: we zijn slechts protecto raat. En soms ook dat niet. Want toen ik aan het loket van het station R. (namen noemen is zonde op dit terrein) een kaartje wilde nemen, stonden er juist nog negen en-twintig soldaten vóór me, zoodat de trein reeds als een stip te zien was, toen ik hem wilde .nemen." Maar overigens: welk een rijdende wereld van zorgen en belangen in zoo'n met uniforme mannen en jonge lingen gevulden trein. Wat we h o o r e n, i3 daar natuurlijk geen zuivere echo van; wat we zien, brengt wat' dichterbij: daar zitten hoofden van gezinnen, bezitters van zaken, weggerukt en uit een mooie toekomst; op weg naar huis hoe zullen ze 't er vin den? of op weg van huis en ze nemen zóóveel vragen mee Het overviel me: ziehier de herbewapen den, in militair opzicht van top tot teen. Maar in andere opzichten? Geestelijk en moreel? Dat wil zeggen: De wapenrusting, welke op de vijanden der moedeloosheid en der verveling, van de onverschilligheid en van de verbittering berekend is? Wel, laten we 't maar dadelijk erkennen, als de neer slag van eenige tochten in verband met deze vragen: die wapenrusting is groeien d e naar een toestand, welke zoowel denge nen, die haar smeden als hun voor wie ze bestemd is, veel voldoening, veelal grooten steun en meermalen verrassende resultaten biedt Zeker, men streeft naar de volmaakt heid en er is nog zoo een en ander te voor zien, maar naar beide kanten voelt men: hier is een terrein, stukken beter te ont ginnen dan bijv. 25 jaren geleden. En deze arbeid wordt gedragen door waardee ring, ook naar beide zijden: onze militai ren zien, dat er voor hen wat gedaan wordt, en onze veldpredikers ervaren, dat hun streven bodem vindt. Er zou over een schijnbaar zóó groote tegenstelling als toga en degen wel een en ander te zeggen zijn, maar het klinkt ons als muziek in de ooren, dat de eenheid van allen, die in de mobilisatie van 1939 betrokken zijn, ditmaal zoo sterk gevoeld wordt. Juist in dat besef van eenheid wor telt voor een groot -rleel het welslagen van de geestelijke verzorging onzer militairen. In zooverre meenen wij in het veldprediker schap ook de hand der Kerk te zien uitge strekt na/ar allen, die thans den toets van de realiteit aan hun religie of niet-religie zien aangelegd. En dan is er tenslotte de lichtzijde van de veranderde mentali teit dergenon, die van hun maatschappe lijk en huiselijk anker zijn geslagen: hoe zeer is het drankmisbruik in de laatste decenniën verminderd; hoe is het vloeken en spotten, de felle haat tegen de „fijnen", de bejegening van andersdenkenden onder den invloed gekomen van een, zij het dan vaag hesef, dat eerbied voor oprechte over tuigingen blijk van beschaving is. Onze veldpredikers genieten bij dit alles ■>nk het gerief van hun rang. Is het niet geheel menschelijk. dat de soldaat, in wien een majoor persoonlijk belangstelt, zich tot antwoorden en verder spreken aange moedigd voelt? Vooral wanneer hij ach ter den veldprediker de burgerij weet, die op haar wijze het leven van de gemobili- van ontspanning en ontwikkeling. Want bij het veldpredikerschap denke men vooral niet uitsluitend aan „geestelijken bijstand"; het opschrift boven ons artikel wijst op de b r e e d e marge van belangen, welke hier evenzeer worden verzorgd. Daarover straks I.aten we nu eerst onze aandacht geven aan de organisatie der geestelijke ver zorging van eenige. honderdduizenden mili tairen. Voor zoover die in regimenten (in fanterie, artillerie, enz.) regelmatig zijn ingedeeld, was het betrekkelijk gemakke lijk, hoewel aanvulling van het getal ont- brekenden aan het organieke cijfer hard noodig is gebleken. Voor de speciale tva- nens (genie, pontonniers e.d.) en voor de langs de grens verspreide groepen (men denke zich maar eens over een lengte van 40 K.M. om de 200 Meter een groep) was het en is het nog heel wat moeilijker. Be palen we ons nu tot een rayon „ergens" in het Zuiden, waarvoor de verzorging is ver deeld over 21 veldpredikers (men zal dit woord voortaan terugvinden als vp.); hun Zondag 60 preekbeurten geregeld; dat een spr. dan bv. 225 km moet afleggen op één Zondag voor 3 preekbeurten, noemen we alleen maar even om het „lucratieve" van dit ambt (dat in menige fantasie bestaat) te doen uitkomen. Even opmerkelijk als verblijdend is de o p- komst voor deze diensten; dank zij een milde beslissing van den commandant, mag men terwille van den kerkgang ook vóór 1 uur zich van het kantonnement verwijderen en zoo kunnen velen ook ter kerke gaan in nabije gemeenten als daar een Prot. Kerk is. Wie er komen? Wel, als de spr. van een R.K. soldaat verneemt: ik heb u al gehoord, of: wij willen ook wel eens graag een do minee hooren, dan is dat even merkwaardig als het feit, dat tal van niet-kerkelijke of niet-rcligieuze militairen deze diensten be zoeken eerste kans voor het Evangelie en voor het maken van persoonlijk contact. De tweede kans biedt het Mil. Tehuis, dat dezen ganschen winter voor honderd duizenden het avond-onderdak is. Daar moet lectuur zijn, en er moeten spelen zijn, gezellige avonden (lezingen, films, muziek e. d.) maar ook een rustig hoekje om te schrijven. Hier ziet men gaarne den yp. ko men, en deze ziet zeer wel in, dat hier de aanknoopingspunten voor nader contact voor het grijpen liggen. Het heeft ons getrof fen, hoeveel reeds ten deze bereikt is en ge daan wordt door*de v.p., en dat deze ge dragslijn zoo heel veel bijdraagt, om Bun een „goeden opgang" te geven bij de jongens en vergeten we niet, hoe veelkleurig Eerst een briefje naar huis.. arbeid wordt dan geregeld door één ver- bindings-vp„ die, bijgestaan door 3 vp., aan den staf van den militairen commandant verbonden is, zoodat een zeer nauwe samenwerking tusschen de vp. en het leger corps gewaarborgd is. Wat dit zeggen wil, zal men terstond be grijpen, als we bijv. denken aan uitgespro ken R.K. gebieden, waar duizenden Prot. militairen kerkelijk, geestelijk en moreel hun rechtmatig deel moeten ontvangen. Hierbij is natuurlijk het Mil. Tehuis de opeisbare factor. Welnu er war°n~drie in het hier besproken rayon; na zeven weken waren er vijftig! Wat dit beteekent aan voorbereiding, uitvoering en wat pas ko men gaat aan het scheppen van een zoo danige sfeer, dat het militair tehuis inder daad tehuis i s, laat zich denken. Dan moet voorzien worden in de Kerk diensten, waarvan het R.K. land uiter- up naar wijze nei leven van ue geinum"-u.«,'d den Prof. militair weinig of niets te seerden. wil omtuinen met allerlei middelbieden heeft. Zoo zijn daar nu voor eiken het palet is van hun afkomst, aanleg, om standigheden, kennis enz. Den derden weg naar het persoonlijk con tact met de militairen vindt de v.p. op het gebied, dat zijn naam aanwijst: bij de oefe ningen, bij de marschen, in de bivakken, in de loopgraven, kortom overal, waar men hem in de sfeer van den d' i e n s t aan treft, en waar dus het legerverband hem op neemt ter plaatse, waar hij later God geve: nooit zou noodig zijn. Zoo ook in de kazerne, waar hij steeds toegang heeft. Ja maar, zal men zeggen: zoo'n dominee (officieren, zoowel als minderen spreken hem zóó aan en hij wenscht het niet anders) mag toch niet den dienst ophouden! Nu re kent ge echter mis, want het is een der mooiste kanten van de zonder uitzondering perfecte medewerking der mil. overheid, dat ook in den dienst menigmaal de bevelvoe rende officier den v.p. aanbiedt, zooda nige schikking te treffen, dat hij met dezen en genen praten kan. En dan is er nog een vierde, zeer goede kans voor het Evangelie en voor geestelijke benadering in het algemeen: de zieken en de gestraften. Beider omstandighe den banen den weg voor het woord van hart tot hart. dat van heel dit mooie ambt de kern mag genoemd worden. Dat in al d<e genoemde milieu's treffende ontmoetingen plaats hebben, laat zich den ken. Een paar uit vele ter afwisseling. Daar wordt een militair door den v.p. aan gesproken, die zich „absoluut ongeloovig" noemt en dat pertinent zes keer herhaalt. DufWeineen, de v.p. vraagt hem of hij wel weet, dat je, om ongeloovig te zijn, veel me er moet gelooven dan een geloovige? Hij kijkt verbouwereerd den v.p. aan en de baan voor doorpraten is geeffenc1.. Een ander geval. De aangesprokene „doet niet aan Godsdienst". Hij is2 maal ge doopt Prot enR.K„ maar nu behoort hij tot het denkend deel der natie, is veel te ontwikkeld om „dat allemaal" te geloov°n Ten bewijze voert hij aan: „Ik heb al de werken van Socrates gelezen". Waaron promipt d«e v.p.: „Maar goeje vriend, Socra- o Beeft niet één boek geschreven"! Enfin, u begrijpt, die twee zijn nog niet van elkaar af Er zijn natuurlijk ook vele moeilijke gevallen. Men denke slechts aan het gewe tensconflict tusschen de eischen van liet va derland en die van het Goddelijk gebod; aan mannen, die een zaak moesten achter laten en vol zijn van zorgen, hoe het nu gaan zal thuis (een dokter, die pas een nieuwe praktijk had overgenomen en nu komt zich 14 dagen later een nieuwe dokter •n zijn woonplaats vestigen!); aan de wrij ving tusschen rangen en standen (de sol daat, die leeraar M.O. is en de sergeant, die winkelier is en hem dan toch maar bevelen kan naar hartelust); aan den beroepskanke raar die zijn er gelukkig heel wat minder dan vroeger. Maar hoeveel bemoedigends staat hierte genover! Daar is ce werklooze, die weer le vensmoed krijgt, nu hij van de plaag der doelloosheid is verlost en regelmatig hoort, dat er uitzicht is ook voor den mocde- looze in de aanraking met het Evangelie Daar is de schreiende onkunde, ook bij of ficieren t.o.v. den bijbel en óe eeuwige din gen; zij lezen het bekende kostelijke solda- tenboekje „Jezus van Nazareth" en erken nen: daf we dkt niet geweten hebben! Daar is de vloeker, die door een treffend verhaal van den v.p. wordt stilgezet en gaat na denken. Daar is de sterkende daad van den v.p. die door storm en regenvlagen met z'n flets is gekomen, om met den vereenzaam de te spreken. Daar is de steun van den v.p voor de wankele jongens, die met het bidden tusschen zóóveel anderen moeite nebben ja, in de kazerne gaat dat best met het „oogenblik stilte', maar in de loop graaf, hij, de eenige Doch genoeg; wij breken nu af, om in een volgend artikel nog tal van andere kanten van dit mooie en moeilijke werk te bezien. Het is veelzijdig en yol mogelijkheden, en bij de mil. overheden is het inzicht winnend, dat de veldprediker een onmisbaar ele ment is voor de bevordering van een goeden geest bij de troep, dus voor het gehalte van de weermacht n u, waar elke spanning van den krijg ontbreekt en de vijand der verveling telkens weer d-e linie van plichts besef en opgewektheid tracht te doorbreken. Als we hieraan één wensoli mochten ver binden: laat ons volk toch in al zijn gele dingen den arbeid der veldpredikers krachtig steunen; wij, de thuisgebleve- nen mogen wel heel duidelijk laten blijken, c'at de gemobiliseerde een offer brengt, waarvan hij den omvang pas overzien kan', als het hevel weerklinkt (zij het snoedig!): huistoe Aan de vrij groote zekerheid, dat dit niet spoedig zal Geschieden, moee veel, z.eer veel lust ontlepnd worden, om do gees telijke en moreele zorg onzer militairen lot bl ij venden en toenemenden zegen te voeren. Zij hebben ons meeleven zoo noodig! Dagelijksche ding P, De schoenmakers in de kn pr; De schoenmakerij kan met alle reel, 531 „laag-bij-de-grondsch" bedrijf worde noemd; want onder de voetzolen ligt geboortegrond en als we zeggen, „van t gj toon" dan denken we altijd in ben aartsche richting. Neen, van hen, di^ de menschelijke uitrusting zorgen, kq Lt niemand laiger dan de schoenmaker. Wil dat nu zeggen, dat hij daarom getrapt mag worden; dat de laagste sp de maatschappelijke leer hoog genoeg hem is? Het is waar: voor een vrouwepw" en mansjekiker legt men gemakkc een rijksdaalder of meer! extra dan voor een paar luxe of gezondheids» D nen. Ook hier schijnt te gelden: hoe bij de aarde, hoe minder interesse; loopt immers met de schoenen door m< en slik en dus Och, denkt eens na over dat „dus", daarop volgen: dus is geld, voor scht besteed, eigenlijk weggeworpen? Wt Ho keert men het niet om? De schoen betf pa ons tegen de besmeuring met het slijkje aarde; zij veredelt ons leven, want hLhe' brelc aan beschaving baggeren we blootvoets door slijk en slik; zij maakt^ een gentleman van ons. De schoen een „laag-bij-de-grondsch"!1 middel? Inderdaad, maar nuttiger en o( baarder dan vele andere. Zonder hoej is gewoonte; de handen uit de i steken is voor de meeste vrouwen onmogelijk en toch kunnen ze haar doen; handschoenen zijn ook niet l noodzakelijk voor onze aankleedin» maar voetschoenen heeten eenvoudig ij nen en daarmee is alles gezegd. Daai het lichaam op en in; dat is de basii ons staan, loopen en bestaan. Gaat die grondslag wankelen; loopL gevaar? Men ziet in de steden nog menschen op klompen, maar de schoej del, althans de middelmatige wink klagen steen en been over de afleverL de verzwaarde eischen van betaling,} prijsopdrijving ook. Wij kunnen zeggen: zoo is het in t_ branches ook gegaan. Toen b.v. beginp tember kleine manuiflacturiers hun i lijksch bezoek aan grossiers en groothl laars brachten, om over nieuwe inkoopt, spreken, keerden, velen moedeloos naarfc de hoeveelheid werd beperkt werd zoo goed als niet meer gegeven,F niet aan de meest soliede afnemers. 1 artikel, zooals naaigaren, was ni<! krijgen. iJ Trouwens, dezelfde klacht hoort m«f alle kanten. De zoetwarenindustrie b, ^ll' vaak te springen om suiker en papier verpakking; terwijl men naar de oor !n der vertraging slechts kan gissen. Dit alles troost de schoenmakers Maar het is goed er op te wijzen, met des te meer aandrang kan men i wekking in het blad der Christelijk gi i niseerde schoenmakers en winr.eliers i nen om de organisatie sterk te make j laag-bij-de-grondsch peil staat hun ve r ging niet. Integendeel, er zit fut en in; voor wat slijk en modder is men bang; de stevige hout-gepende zolen ki er tegen. Maar... versterking blijft altijd né f hoe verder de vrijwillige ordening j derd is, hoe gemakkelijker het valt ra tot een behoorlijke regeling te komei#(S" klagen komt men er niet. Bidt en dat is: organiseert u onder eigen ban o VERLENGING WEERMACHTS- INDUSTRIEVERLOF Teneinde noodelooze verplaatsingA vermijden wordt aan de dienstplichtig of niet een rang bekleedend, en re officieren, aan wie een maand verlof leend tot het verrichten van werkzai F* den in bedrijven en fabrieken, die op( ten uitvoeren ten behoeve van de weeitf1' (z.g. weermachtsindustrieverlof) ook i het hun verleende verlof terugkeer den 15en November zou voorschrijven, gund, in afwachting van de beslissing Bdi aangevraagde verlofsverlenging in he ct-e drijf werkzaam te blijven. de OFFICIEELE BERICHTEN rde Voogdijraad. Aan J. A. SletJffers ^a3 P.d u Rfl van Beest Holle, is op hut bil zoek eervol eervol ontslag verleend als Ui den Voogdijraad te 's-Gravenhage, onder f 1 betuiging vtfor de als zoodanig bewezen|0 Rechterlijke Macht. Benoemd tot plai vangend griffier by den Raad van Berot clale verzekering) te Arnhem mr H. W. 1 pot ten Cate. oud-griffier vai Raad. te Arnhem. Rijksopvoedingsgesticht. Benoemd tot f ur van het RUksopvoedingsgesticl e n, hoofd der^ foort H. Li. S. Jongensschool wijs te Eindho' older Waard Nieuwlt ulder D.zn.. te Wlerjngen; provincie Zeeland: a tot Hellegatpolder. W. Dees islag; b. tot raad van den polder s Blggekerke: ren. L. Slti 3e. in de provinciën Noord-Brabant i land: tot lid van het dageljjksch bestuul het waterschap de Prins Hendrikpol# V e r w s. te St. Phlllpsland. Burgemeesters. Benoemd tot burgem Abcoude-Baambrugge en Proostdij, •ecteuV van de Hollandsche Bank-Unl^a Amsterdam. Is benoemd tot lid va ommissie van Overleg voor Econoi*. ngelegenheden betreffende Surinam»}.-.; racao ln buitengewone tydsomstwidighefj LIJK GEVONDEN f j GRONINGEN, 6. November. Vaiiochteeei door den brugwachter aan de Steent^ te Groningen aan boord van de mott^, „Alida", kapitein G. Martens, hït lij vonden van een man. Het lichaam laL beiden beenen buiten boord. Het hoof?' toonoe een diepe wonde. De politie-dn2 die onmiddellijk gewaarschuwd \vas,en slechts den dood constateeren. De rech^ stelt een onderzoek in, DUBBELE WONING AFGEBRANl^ SAPPEMEER, 6 Nov. Vannacht heebin Sappenneer een felle brand gewoed, fete bijgangere bemerkten cat brand was jn staan in de kapperszaak van den hee^ bewoners, nadat zij gewaarschuwd tte= niets meer konden redden. Ook de bcw*- van het aangrenzende perceel, de heer ker en familie, mo-ssten uit hun huis t ten en alles achter laten. De beide woningen brandden geheelt I Niets kon worden gered. ju Verzekering dekt de sohade.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 8