kerk en zending
martin niemöller
onderwijs
Overste in arr*
binnenland
\G
MAANDAG 6 NOVEMBER 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
NED. HERV. KEEK
o-tTitBeroepen: Te Goedereede, cand. A. G.
tjaring te Gie.^endam.
Naar Austerlitz (toez.)„
.10 R Streefland, hjppred. te Oegstgeest.
decui
gjj OHR. GEREF. KERK
'lEtenBedankt: voor Maassluis Ds C. Smits te
^«J-jledrMht.
3erici GEREF. KERKEN
11 orl A a n g e n o m e :v. Naar Deventer (vac.-
jr'p. Prins; H. J. Riphaeen te Schoone-
\p! tek.
HULPPREDIKERS
tzcni Benoemd tot hulpprediker bij de Geref.
e"crk te Bennekom Ds J. Boer te Khei-
(Pruisen), te Zeist cand. A. A Kool-
s vroaas te Utrecht, te Oud dorp Ds H. K.
2 li"11 n n g 6 F ^en Melissant"
°"A TOE GEI, AT EN TOT DE
seat. EVANGELIEBEDIENING
rtiaifiHet Provinciaal Kerkbestuur van Noord-
uar bolland heeft tot de Evangeliebediening in
•ren.fc Ned. Herv. Kerk toegelaten de heeren
lea- A. Boaaa n en Mr. G. D. Boerlage,
candiaaat aan de R. U. te Utrecht en
Leiden.
Je. ï'Het Provin-, ral Kerkbestuur van Gronin-
naorKn eeft tot de Evangeliebediening toege-
-- Ned herv. Kerk de heeren J. D.
on:, Ir., .V I. Bronkhorst en M. J.
1 Ork' Knipscheer, allen cand. aan de u. u.
'ne rij'Utrecht.
e"°rllFSCHElD. BEVESTIGING EN INTREDE
kVelsen
Zond-5 11 DeceTiber as. hoopt Ds. F. E.
ïk;-t:a afscheid te nemen van de Ge-
nr.c-rde Kerk te Zwartebroek, we
ertrek naar Velsen, waar hij zijn
itrede hoopt te loen op 24 December as.
<R\ cos morgens 1. evestigd te worden door
BD. J. van K a t w ij k, em.-pred. te Vel-
lka?'
riemWorkum
Ds J. Loos hoeft, in verband met zijn
ivondtrV 4: r .-ar Workum gisteravond in de ge-
aantel gevulde Groote Kerk afscheid genomen
ressti»n i Arnher sche gemeente. Als tekst
b* hij Joh. J. 3: „Gijlieden zijt nu rein
ik tot u gesproken heb",
•edikant werd toegespro-
Hak, als praetor van den
A. Keers, namens Kerke-
vieln het Woord
>ofd.(De scheidende
wo»n door Dr. H.
zicb Ing en d< ar I
co collega s
maCt gemeente zo:
|t Psalm 121 toe.
J.Het jeugddiens
die, 1 ti Simon C. Jan?
„Wat God wi
.g tenslotte de zegenbede
:oor heeft onder leiding
n na de predicatie gezon-
dat geschied' altijd".
Van
JMA iCBM
•ond
voor
"kSÏRjSffLÜK INSTELLINGEN
tensllertroawcnsadrey zn ten 'dienste ven
irmhartigheid. Zieken-
\iten. SanatoriaInstellingenTehuizen
-KAASHANDEL
DOORNENEAL - WOERDEN
ell HAV2N 1 - Telefoon 28
1REKISCHF :^PORTSLACHTfRIJ
1SSEN TELEFOON 10
«Arima G :>ve Metworst
lelrt (Gerookt of ongerookt) er.
ai.' Grove Snijworst
Rasterwerken
door geheel
Nederland
Vogelenzang (N.-H.)
roef0 GA. Ruigrok en Zn.
M. J. DE VRIJER-STRUIJS
30 JAREN DOMINEESCHE
HET geschenk bij uitnemendheid
11de Oruk. In d,n Boekhandel f 2.25 geb.
Ds C. Goote
overleden
Te 's-Gravenhage overleed in den ouder
dom van 79 jaar ds. C. Goote, em.-prodi-
kant van de Geref. Kerk van Oud-Beijerland.
Met Ds. Goote is een man van vele en
veelzijdigen arbeid heengegaan, wiens toe
gewijde ambtsbediening en volijverige actie
in Oud-Beijerland, maar ook op de Zuid-
Hollaridsche eilanden nog in veler dank
bare herinnering staan.
Hij was geboortig uit Middelburg en heeft
te Kampen gestudeerd. Zijn eerste gemeen'c
was Zuid'-Beijeriand, waar hij 1 Dcc. 1895
het predikambt aanvaardde. Go 17 Jui 1900
deed hij zijn intrede te Oud-Beijerland en
hier is Ds. Goote werkzaam gebleven tot
aan zijn emeritaat, dat in Maart 1931 op
70-jarigen leeftijd verleend werd Hij vestig
de zich toen te Voorburg.
Op een broeden staat van dienst mocht Ds.
Goote terugzien. Tal van jaren was hij ce-
putaat voor de zending vanwege de Part.
Synode voor Z. Holland-Zuid. Ook was hij
voorzitter van de Zendinescommissie. Voorts
was hij deputaat voor art. 11, 13 en 40 K.O.
en van eerstgenoemd college van deputaten,
voorzitter. Van het centraal bestuur van de
Ver. voor Geref. L. O. in Oud-Beijerland en
van de Chr. School aldaar was hij eveneens
voorzitter. Van de afd. van Patrimonium
was hij voorzitter en van de commissie van
toozicht op de openbare bibliotheek maakte
hij deel uit. Van de centrale A. R. Kies ver
in het district Ridderkerk was hij vice-
voorzitter en hij hac ook zitting in de
plaatselijke landstormcommissie en in Jj
Gew. Landstormcommissie Rotterdam. Niet
alleen hierdoor was hij in Rotterdam geen
onbekende. Door familiebanden kwam hij
vaak in de Maaststad en menigmaal trad
hij hier in de Geref. Kerken op.
In „De Werkmansvriend", het voormalig
orgaan van Patrimonium, schreef Ds.
Goote tal van jaren brieven en in het
voorheen te Middelburg verschijnend A. R.
orgaan „Het Zuidental van hoofdartikelen
en driestarren. Hij gaf ook een drietal cate
chisatieboekjes uit, bewerkt naar eigen
methode.
In de dagen van de spoorwegstaking in
1903 doorkruiste Ds. Goote het eiland
FJakkee in alle richtingen en bepleitte hij
in spreekbeurten het goed recht der Ghr.
Sociale actie. De socialisten reisden hem
iedren avond na. In den tijd van zijn eme
ritaat heeft hij nog meerdere molen het
Woord bediend.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal plaats hébben te Oud-Beijer-
land Donderdag a.s. te 1 uur.
BEGRAFENIS Ds. J. DUURSEMA
Te Groningen is ter aarde besteld het stof
felijk overschot van Ds. J. Duursema,
emeritus-predikant der Geref. Kerk van Uit-
h/uijzen. Vele vrienden van dei, overledene
en vele ambtsdragers uit de kerken die hij
gediend had, waren aanwezig.
Aan <je groeve sprak Ds. D. v a n D ij k„
van Groningen. Deze wees o.m. op de trouiw
en de werkkracht van den overledene. Gedu
rende 36 jaar heeft hij de kerk van Uithuij-
zen mogen dienen, terwijl hij vele jaren lang
de provincale diaconale conferentie heeft ge
presideerd.
Namens de Geref. Kerk van Scheemda
sprak de heer Ten Have, terwijl Ds. M.
Stadij getuigde van het vele werk dat de
overledeie voor de zending had gedaan.
Ds. N. Duursema van Nieuw-Amster-
dam dancte namens de familie voor de be-
langstelliig.
HERSTEL* APOSTOLISCHE GEMEENTE
TE ZEIST
ZEIST. 6 November. De Herst. Apost.
Gemeente fe Zeist heeft Zaterdag het eigen
gebouw aai den Oude Arnhemscheweg in
gebruik genomen.
De wijding5dienst had plaats onder leiding
van den hoo'd'leider voor Nederland en Ko
loniën, den heer J. H. van Oosbree Sr.,
uit Amsterdam.
De belangstelling voor deze eerste bijeen
komst in het nieuwe eigen gebouw was zoo
buitengewoon groot, dat nagenoeg geen
plaats onbezet bleef.
Nadat de hoogbejaarde leider in gebed was
voorgegaan, bracht een gemengd zangkoor,
gevolgd door een mannenkoor, een danklied
ten gehoore.
Hierna sprak de. VanAsperen uit
Amersfoo-' 1—1
gebrekkij
te Zeist
de Nieuw
vijn".
De he
groote d'
leeftijd
zondheid
feit, dat
68 lokaler
eigen mil1
Nadat °<uu<u s«rint>ihtiseèrde gasten
uit Driebergen enkele liederen had gezon
gen. bracht de plaatselijke leider, de heer H.
M. Re in old den hoofdleider dank voor
het schoon e eigen gebouw, dat thans in ge
bruik kon worden genomen en bood daarbij
namens de gemeenteleden een bijbel aan ten
gebruike op het podium.
EEN GEIVEIGERD EMERITAAT
De classis Groningen der Chr. Geref.
Kerk heeft het verzoek van Ds. P W.Dam,
Chr. Geref- predikant te OnstweddeMussel,
om eervel emeritaat te mogen ontvangen,
teneinde zich geheel te kunnen wijden aan de
geestelijke verzorging der militairen, gewei
gerd in ie willigen.
De claris oordeelde dat om tot het werk
onder 4e militairen te komen een andere
weg behoort te worden ingeslagen. Deze
weg zal nu worden bewandeld.
We irogen er aan herinneren, dat Ds. Dam
zijn erioritaat niet gevraagd heeft wijl hij
tot leg-'rpredikant benoemd is, maar omdat
hij op eigen gelegenheid onder de militairen
geesteljken arbeid wilde gaan verrichten.
Najaarsvergadering Chr.
Buitengewoon Lager Onderwijs
Het leestaalonderwijs in de
aanvangsklassen
ROTTERDAM, 6 Nov. De Vereeniging tot
bevordering van het Christelijk Onderwijs
aan achterlijke en zenuwzwakike kinderen
hield Zaterdag j.l. haar najaarsvergadering
in de Ds. O. G. Heldringschool.
Na opening op de gebruikelijke wijze wer
den welkom geheeten de vertegenwoordigers
van verschillende vereenigingen: A. de
Jong E z n van „De Groote", Van D i t-
marsch van „De Unie", De Bloois van
de Vereen, voor C3.0., De Jeu van de
Vereen. van Onderwijzers en Artsen,
Christ van de R. Kath. Vereen, voor B.O.,
alsmede Dr A. v. Voorthuysen, Raad
adviseur van den minister van Onderwijs,
K. en W.
Bij de behandeling der huishoudelijke za
ken kwamen o.m. ter sprake de moeilijkhe
den, welke zich kunnen voordoen bij het be-
DE LAATSTE 28 PREEKEN
H^T geschenk ooor de december-feestdagen
f 2-90 geb. In den Boekhandel f 2.90 geb.
AMST
dag he<
het get
"Rotterdam sche
krac
'imt.J O A Z BANK N.V.
POMPENBURGSINGEL 13
ROTTERDAM
ïDT AAN 3H°|0 en V OBLIGATIES van
et«st Kerken, Scholen en Chr. Phllantr
richtingen, met korten ooptijd, In coupures
van f 1000.- f5QO.- en I 100.-
Uitgebreid spionnage-
complot op het spoor
gekomen?
De uniformen-smokkel naar
Duitschland
Van welingelichte _:;de vernemen wij,
dat een overste, bloedverwant van een
vooraanstaand persoon in de N.S.B. on
der verdenking van spionnage in arrest is
gesteld. Het is niet onmogelijk, dat dit
verband houdt met de smokkelaffaire te
Denekamp.
Het schijnt namelijk wel vaat te staaD
dat mjen met de aanhouding van den 30
jarigen G. Albrink uit Denekamjp een om
vangrijk epionnagecomplot op het spoor is
gekomien.
Omtrent de pogingen om unifbrmklee
ding over de grens te smokkelen weet „Hei
Volik" nog te melden, dat zich op Woens
dag 1 November jl. twee heeren meldden
aan een pakhuisje van oude militaire en
andere kleeding, dat zich tegenover het
oude Weesperpoortstation te Amsterdam
bevindt. De eigenaar van de zaak was niel
thuis, waarna de mannen tot half zes heb
ben gewadht, tot de koopman arriveerde
Een van de heeren stapte uit de auto
de ander bleef in dem wagen zitten met het
gelaat diep in de kraag gedoken.
In het pakhuis bestelde de man twee
militaire pakken, twee stel puittees, twee
kwartiennutsen, twee broeken, twee over
jassen, en een stalen helm van rijksanodel
Over den prijs was men het onmiddellijk
eens.
De kooper verlangde echter na drukke
lijk, dat de koopman het gekochte zoo goed
zou inpakken „dat niemand zou kunnen
zien wat er in zat". Dit verzoek bevreemdde
den koopman zeer, omdat de auto immers
op 6leohts 50 M. stond te wachten. In het
duister trachtte hij derhalve het nummer
van de auto te weten te komen. De koop
man noteerde het nummer van de auto
het was E 20636, staande ten name van
J, F. L. A., DD. 70 te Denekamp.
Vreemd gedrag
De kooper zei: „Ik kom morgen terug
en dan moet ik weer uniformen hebben
Noteer even, opdat je ze kunt inkoopen
voor me".
En hij bestelde: uniform van een post
bode, geheel compleet, uniformen var
spoorwegpersoneel compleet, uniform van
een rijksveldwachter geheel compleet.
De aft
dag (du
stelde z
scheert i
of te sp
bij was.
Met X
in de ai
Maar
bij den
auto, die
komstig
Van d
het gev.
en hij z-
gevleugt
middeUij a. geievwrci en veTtroK met haasu
gen spoed uit de s4ad.
Ben paar uur later werd hij aan de gren--
aangehouden, toen hij deze uniformen, db
hij in Amsterdam in twee koffers had ge
pakt, naar Duitschland wilde brengen.
De auto, waarin de uniformen uit Neder
land moesten worden gesmokkeld, stond
ten name van den overleden broer van den
gearresteerde. De vader van het tweetal is
N.S.B.-Statenlid van Overijssel en heefl
ook zitting in den gemeenteraad van Dene
kamp. Het geheele gezin is vurig nationaal
sociali6tisdh.
De gearresteerde A. beweerde bij zijr
aanhouding, dat hij de auto van zijn vader
meegenomen had en niet wist hoe de kof
fers er in gekomen waren. Een huiszoe
king, die daarna bij zijn vader werd ge
daan. leverde niets op
Wat de kolfers bevatten
Wat de inhoud van de in beslag genomen
koffers betreft, kan worden medegedeeld
dat deze bevatten: een uniform van een
plattelands-gemeenteveldwachter met epau
letten versierd, twee complete militaire
uniformen met helm, muts en een lange
uniformjas, een jas met distinctieven vaD
een adjudant en uniformen van treinperso
neel, van conducteurs en spoorwegarbeiders
Verschillende van de gevonden kleeding-
stukken zijn niet in den particulieren han
del verkrijgbaar.
Verklaarde A. aanvankelijk, dat hem van
de koffers nie>ts bekend was, later dischte
hij, bij de verhooren een ander verhaal op
Toen vertelde hij. dat hij met twee hem
onbekende Duitsehers uit Nordhorn naar
Amsterdam was gereden, dat hij daar op
verzoek van de Duitschere een nacht was
overgebleven, waarna men den volgenden
morgen gezamenlijk terug zou reizen; da'
dit niet doorging, omdat de Duitsehers ver
klaarden in Amsterdam te blijven en dat
A. toen op de terugreis op verzoek der Duit
schers te Apeldoorn op het station twee
koffers in ontvangst hoeft genomen. Daar
op zou A. naar Denekamp zijn gereisd.
's-Avonds wilde hij, naar zijn verklarin
gen, naar Nordhorn rijden om te zien hoe
het in de garage gesteld was, daar hij im
mers een dag later teruggekeerd was daD
aanvankelijk in de bedoeling lag. A. zou
toen vergeten hebben de koffers uit den
auto te halen,
de Weefkamer voor zwakzinnig
vrouwen. In de verschillende
was door de leerkrachten tentoongwswriu wa
en ander van de leermiddelen, door hen ver
vaardigd, speciaal voor het b. o.
Daarna vereenigde men zich aan een ge
meenschappelijke koffietafel, die keurig
zorgd was en aangeboden door het bestuur
der scholen.
In de middagvergadering hield mej. J. S.
C. de Zeeuw een lezing over: „Het lees
taalonderwijs in de aanvangsklassen vai
Ds. Heldingschool". De methode, door haar
ontworpen en nu meerdere jaren in de prak
tijk getoetst en verbeterd, is een methode
voor individueel onderwijs. Ze gaat uit van
de globalisatiegedachte, zonder dat deze
nochtans consequent wordt toegepast. De
lnleidster gaat bijv. niet uit van heele zin
nen, maar van losse woorden. Begonnen
wordt nl. met de namen te leeren lezen van
klasgenootjes, die op foto's staan. Daarna
komen rijen van 5 plaatjes, later bij 15 stuks
tegelijk op een kaart samengevoegd. Alle
woordjes worden als totaalbeeld geleerd, in
totaal 150 stuks.
Intusschen gaan de leerlingen al spoedig
over tot de analyse van de losse, samenstel
lende letters, die a-h.w. worden losgeweekt
uit het totaalbeeld. De inleidster hecht groote
waarde aan het langen tijd inoefenen van
korte woordjes van drie letters, waarvoor ze
ook leesboekjes heeft vervaardigd.
Met het leeren lezen gaat onmiddellijk ge
paard het leeren schrijven van de gelezen
woordjes in eenvoudig blokschrift in speciaal
daarvoor vervaardigde stippenschriften. De
lezing werd met groote belangstelling ge
volgd. Ze werd verduidelijkt door groote mo
dellen, terwijl in de vergaderzaal verder wa
ren tentoongesteld de leermiddelen, alle zélf
vervaardigd, zooals ze in de klassen gebruikt
Werden.
In een gean bespreking kreeg de
InleidKtpr pv>1^i ■xll/fccl*-'- toelichtingen
[oen van haar
e zijden veel
AK
ijzer aan de
Rod en r ij s
Ofschoon in
ris ligt ruim
volgens dok-
moeten hou-
-ner bestuur,
le leerlingen
aangeboden,
'ux. De heer
I. Ambacht,
ans verbon-
rkel en Ro-
H.B.S.
Kunsten en
ïcteurcr der
.et volgende
•el noodig
.gen dat het
Nederland-
/ïdéld en dat
;trophen van
afzonderlijk
«wui ls ge
zonden aan Burgemeester en Wethouders
gemeenten, die gesubsidieerde Hoogere Bur
gerscholen, Lycea, Gymnasia en Handelsdag
scholen in stand houden.
Burgemeesters en Secretarissen
in Zuid-Holland
Jaarlijksche vergadering in Rotterdam
ROTTERDAM, 6 Nov. De jaarlijksche ver
gadering van de Provinciale Vereeniging van
burgemeesters en secretarissen van Zuid-
Holland is alhier gehouden.
De voorzitter, mr. P. J. Oud, herdacht in
zijn openingswoord o.a. wijlen dr. A. R. Zim
merman, waarbij hij herinnerde aan de
woorden, die hij eenigsn tijd geleden ij
Rottei damschen raad heeft gesproken,
diens beteeken is als burgemeester te schet
sen. Thans wilde mr. Oud den oud-voorzitter
dezer vereeniging herdenken. Het is altijd een
traditie geweest, aldus spr., dat de burge
meester- van Rotterdam voorzitter is. Per
soonlijk heeft mr. Gud niet met dr. Zimmer
man in de vereeniging samengewerkt, maar
van de leden en vcoral ook van den secreta
ris-penningmeester, den heer P. Lamaison
van Heenvliet, had; hij vernomen, dat de le
den altijd groote waardeering voor het werk
i hebben gekoesterd,
larna in een korte toe-
de moeilijke tijdsomstan-
-en oorzaak, dat de ver
in September zou worden
'orden uitgesteld. Eenige
nwel spoedig worden af-
werd besloten thans bii-
n korte vergadering
te verbinden, zooals ge-
2n ook af te zien
telwerken en var
zt*> zeide mr. Oud nog, heb-
oeri-Qe^gëmeentebeuturen een moeilijke taak
gehad bij de voorbereiding van de mobilisa
tie en andere belangrijke zaken. Dat alles is
zoo mag wel gezegd worden, vlot verloopen.
Na deze rede werd overgegaan tot behan
deling van de agenda. De rekening en ver
antwoording van den secretaris-penning
meester. den heer P. Lamaison van Heen-
vliet, werd goedgekeurd. De rekening sluit
met een bedrag van f 456.65 aan inkomsten
en uitgaven en wij«t een batig saldo
23 cent. Het batig saldo van verleden jaar
was f 58.76.
De aftredende bestuursleden, mr. P. J.
Oud en de heer K. de Boer, werden her
kozen.
Zonder discussie aanvaardde de vergade-
rmg het voorstel van het bestuiur tot verlen
ging van den duur van de vereeniging
aanvrage van de Koninklijke goedkeuring op
het in verband hiermede gewijzigde regle
ment. De termijn van de vereeniging zou
ophouden op 12 November van dit jaar, maai
wordt thans verlengd tot 1972.
Met den wensch, dat de internationale toe
stand volgend jaar zal zijn opgeklaard, sloot
mr. Oud de vergadering.
VERDRONKEN
TILBURG, 6 Nov. Gisterenmiddag om vijf
uur is de negen-jarige H. Smulders uit
Tilburg, bij het spelen in de Piushaven ge
vallen. Een voorbijganger slaagde er met
behulp van een bootshaak in den jongen,
die in bewueteloozen toestand verkeerde,
aan wal te brengen.
Geruimen tijd heeft men daarop getracht
do levensgeesten op te wokken, doch
mocht niet gelukken.
Het stoffelijk overschot is naar de ouder
lijke woning overgebracht.
IN DE KERK OVERLEDEN
VOORTHUIZEN, 6, Nov. Gisterenmiddag
voor d"en aanvang van den kerkdienst in de
Ned. Herv. Gemeente alhier, is de heer W.
v. d. Kleut, diaken der Ned. Herv. Kerk,
in elkaar gezakt. Een snel ontboden genees
heer kon slechts den dnod ten gevolge van
een hartverlamming constateeren. De heer
v. d. Kleut was een geziene persoonlijkheid
in Zwartebroek (gem. Barneveld.)
De nieuwe preóikant ds. Van Dop, zou
juist gisteren zijn intrede doen. De kerk
dienst begon ruim een kwartier later; de
gebruikelijke toespraken bleven achterwege.
TWEE MEISJES AANGEHOUDEN
DEN HELDER, 6 November. Een veertien
jarige jongen in Den Helder, die Zaterdag
avond om zeven uur naar de politieberich
ten geluisterd had. zag om hal! acht twee
meisjes een bioscoop binnengaan, wier signa
lement klopte met dat van de twee 14-jarige
meisjes uit Amsterdam, wier opsporing was
verzocht. De jongen stelde de politie op d<e
hoogte, die bij het uitgaan van de bioscoop
de meisjes aanhield. Het bleek inderdaad,
dat men hier met de gezochte meisjes te
deen hrd.
Za;
ONDERWIJSBENOEMINGEN
(C.V.O.) kw. m. acte, mej. L
Langbeek te Alkmaar en mej. C. A. de
Vries te Zaandam.
Den Haag (Comeniussohool). Tot tijd.
onderwijzeres Mej. E. van Nieuwenlhuizen te
Den Haag. Tot tijdel. onderwijzer (afdeeling
MULO) de hear J. L. Gouman te Gouda.
Rotterdam (A. H. Frandkeschool)Tot
onderwijzer de heer J. de Lange te Rotter
dam-Zuid.
EXAMENS
Academ. Examen»
Kampen. Propaed. examer. Gesl. de
Jac. Geuzebroek. Haarlem.
Ingenieursexamen. MUnln-gren.
H. F. Zuiderb&aji. Sneek.
Utrecht. Gesl. doctorseximen v
kunde 2e géd. de heer I. C. Baas
L. J. v. d. Vooren.
Apotheker. Amsterdam. Bevor
ren J. A. W. Beuskei
van der Haar, Den Haag. A J. I. U. Janssens,
te Grave.
M.O. akte K 1 (wiskunde). Den H a g. Ge
slaagd C. J. Llgtvoet, I>en Bosch; R. W. Ot-
KreUenveld. Hengelo.
Apothekeraa»»Utent.
Mej. G. G. Nleboer ei
de heer A. J. Hovln;
KIND AANGEREDEN
Het acht-jarig neisje L. v. Spronsen is
op den 's Graven:anoscheweg te Hoek van
Holland bij het oversteken van den weg
aangereden door jen uit Den Haag komen
de auto. Het kind is met een raohterdijbeen-
bre.uk naar een eer ziekenhuizen te Rotter
dam overgebracht.
VOETBAL
De C.N.V.B.-competitie
Uitslagen van Zaterdag j.L
Afd. Rotterdam. Klasse A: Vitesse 1—Pro
Patria 1 05; Unicum 1Stormvogels 1
02; WIA 1Groen Wit 1 00 Klasse B:
Excelsior P 1—Condors 1 6—0; VVO 1—Jo-
dan Boys 1 8Klasse C: Rijsoord 1—
Geluksvogels 1 3—1; ASW 1—WE 1 3J
Res. Klasse A: Unicum 2Excelsior M2
7—4 Ree. Klasse B: Vitesse 3-^DOTO 2
2—1 Res. Klasse C: Gr. Lindt 2Oranje
Wit 2 101 Junioren A: Groen Wit—
DOS 3—7.
Afd- Zwolle. Klasse 1: MJV—Rival 1 3—1
ZSV 1—Sportclub 1 3—0; Be Quick 1—Vites
se 1 5—2; Go Ahead—DOS 3—5 Klasse II
Vitesse 2—Be Quick 2 1—2; DOS 2—Hera
cles 1 0—6.
Afd. Apeldoorn. Klasse IA: DVS 2—We
zeper Boys 0—1 Klasse IB: GW—Ga
zelle 1 0—3 Junioren DETO—VIOS 2—3
Afd. Twente. Klasse 1: Volharding 1—
Sparta 1 05: Achilles 1—Excelsior 1 22
Juliana 1—DF.S 1 4—1; DOS 1—Vr. Bovs 1
1—2 Klasse II B: Sparta 3—BCSV 1 3—0
Sportlust 1Sparta 4 70 Junioren B
Sparta aBCSV a 51; Sportlust aSpar
ta b 1-0.
Afd. Friesland. Klasse I: YVC 1—De Zee
meeuwen 1 21.
Afd. Zaid-Gelderland: GelreDVO 07
VRIJHANDEL EN PROTECTIE
Discussies in de Vereeniging voor
de Staathuishoudkunde
en de Statistiek
Het jaarlijlksch debat in de jaarvergadering
van de Vereeniging voor de Staathuishoud
kunde en de Statistiek liep ditmaal over de
ïandelspolitiek van ons land. Zeer vele spre
kers de spreektijd moest gerantsoeneerd
worden tot 15 minuten hebben het woord
gevoerd over de prae-adviezen van Prof. Dr
Gelderen, Dr L. G. Kortenhorst en
Dr A .de Graaff, waarbij naast lof hun de
critiek niet werd gespaard. Daarbij werd de
'oude tegenstelling „vrijhandel en protectie"
opnieuw op haar waarde en beteekenis ge
toetst.
Het debat stond op ihoog peil, en meerdere
malen ontbrak de humoristische noot niet,
zoodat het een genot was dit jaarlijksdh
steekspel tusschen theoretici en practici te
volgen. Het hoogtepunt van het debat werd
in de middaguren bereikt, toen de praeadvi-
seurs in de gelegenheid werden gesteld de
opmerkingen te beantwoorden. Daaiibij was
allereerst aan het woord de man van het
„p'an", Prof. Dr J. van Gel der en, die
als protectionist geen onzeker geluid laat
hoorenHij wees er op, dat het er met onze
welvaart bedroevend uit zou zien, als we
in ons land nu nog vrijhandel hadden. Men
treurt in vele kringen nog over voorbijge
gane g'orie, aldius spr., maar dat helpt niets.
De periode van den vrijhandel is voor goed
voorbij. Niet omdat men in de wereld zoo
veel dwalingen en domheden heeft begaan.
Het verdwijnen van den vrijhandel is gevolg
van diepere oorzaken, gelegen in ons econo
misch ste'sel zelve. In dit verband wees spr.
op het groote belang van de vaste kosten als
storende factor in de vrije prijsvorming. AI
te veel heeft men in vrijhandelskring deze
factor onderschat, hetgeen onreëel aandoet.
Nadrukkelijk wees spr. er op, dat we door
het buitenland gedwongen werden de ge
deeltelijk autarkische richting in te slaan
(vernietiging van onze export)Daarom was
het verantwoord ons meer op de binnenland-
sche markt te werpen, waarbij de overheid
leiding gaf. Terug kunnen we nu niet meer.
De staatsbemoeiing moet worden voortgezet,
omdat, aldus spr., deze ordenende werking
niet meer kan worden ontbeerd. Intusschen
meent spr. dat onze handelspolitiek gewaar
deerd moet worden in het raam van het ge
heele stelsel van onze economische politiek.
In dit verband ziet spr. in ons land nog te
veel stelselloosheid. Planmatigheid in de
economische politiek is noodzakelijk. Geor
ganiseerd economisch onderzoek zal moeten
uitmaken, wat, waar en hoe het beste de
protectie kan worden toegepast. In dit ver
band pleit spr. voor een „economische gene
rale staf". Uitvoerig verdedigde spr. zijn
hekende standpunt t.a.v. het activeeren van
het braakliggend kapitaal ten behoeve van
•de bestrijding der werkloosheid. Het negee-
van het werkloosheidsprobleem acht spr.
een van de ernstigste tekortkomingen van
hen, die alle staatsinigrijpen op dit gebied
iveroordeelen. Spr. wees er tenslottte op dat
■a/lleen een stelselmatig optreden tot behoud
'en uitbreiding van ons productieapparaat
kan leiden tot de leus: „nationale sterkte in
'internationaal verband.
Dr A. de Graaff heeft in zijn antwoord
aan de debaters het tegenovergestelde stand
punt verdedigd. Deze wees er op, dat de
oorlogstoestand spr.'s richtlijnen neergelegd
om. zijn praeadvies niet heeft gewijzigd. Juist
nu hebben we in de jonge opkomende
'landen (Züid-Amerika)groote kansen,
daar onze concurrenten tot machteloosheid
zijn gedwongen (Duitschland, Engeland etc.).
Met minder moeite dan anders zullen we
onzen agrarischen en industrieelen export
kunnen opvoeren. Ten stelligste ontkent spr.
dat zijn richtlijnen de vernietiging zouden
beteekenen van onzen agrarischen en in
dustrieelen export. Spr.'s groote grief tegen
onze groote banken is, dat zij sinds 1930
uitsluitend als kassiers optreden en hun
credietscheppende taak veronachtzamen. Er
zal een instituut moeten komen, dat de ban
kiersfunctie overneemt. We moeten in het
buitenland weer ondernemersdurf toonen,
niet zóó, dat we later naar ons geld „flui
ten", maar we zullen met onze eigen krach
ten in het buitenland aan den arbeid moeten
gaan en zorgen, dat ons kapitaal rendabel is.
In de houding van de Nederlandsohe Re-
geering laakt spr. het zoeken naar .het
eeuwige compromis". Het resultaat is slechts
geweest, dat het verbruik is achteruitgegaan
en de bevolking er nog slechter aan toe is
geworden. Aan de ziellooze en stelsellooze
protectie, die geen „neen" durft zeggen, als
het er op aan komt, moet een einde komen.
Er is positieve leiding noodig, die durft af
te breken, als dat noodig is. In dit verband
wees spr. op de suikerindustrie, waar men
cxm f 60 millioen kapitaal te redden f 180
millioen steun is gaan geven.
Dr L. G. Kortenhorst was de laatste
der prae-adviseurs, die aan het woord kwam.
wien men voor de voeten had geworpen,
dat hij de oude vrijhandelsleer had verla
ten. Wat brengt gij er voor in de plaats?,
zoo was gevraagd. Dr Kortenhorst bleef
hierop het antwoord niet sdhuldig. De wel
vaart, aldus spr., is afhankelijk van de acti
viteit der hungers, maar ik zie ook een taak
■voor den staat, welke echter subsidiair
is. Leidend beginsel moet zijn het algemeen
welzijn. Dit is vaag, doch met het beeld
van de bloedtransfusie verduidelijkte spr.
zijn bedoeling: waar te veel is, kan zonder
bezwaar worden overgeheveld, naar waar te
weinig is.
De rentabiliteit van de onderneming moet
gehandhaafd blijven. Daarmee is spr. het
eens. Doch dit sluit een protectionistische
richting niet uit. Heeft de Regeering niet in
tal van gevallen protectie afgewezen? Neen,
zij neemt de risico's niet over. De volle ver
antwoordelijkheid blijft berusten bij de be
drijven. Bovendien gaat de Regeering na,
dat er geen misbruik van beschermende
maatregelen wordt gemaakt. Met tal van
voorbeelden lichtte spr. zijn standpunt toe.
Het debat heeft spr. versterkt in de opvat-
ting, dat men in Nederland op den goeden
weg is. Want momenteel wil niemand
van koers veranderen en geven de vrijhan
delaars eigenlijk, consekwent doorgerede
neerd, te versitaan, dat er nog te weinig
wordt geordend.
Hierna sprak de Voorzitter een woord van
dank tot de prae-adviseurs, constateerde,
dat men het niet eens is geworden en dat
komen, om vervolgens de .ergadering te
sluiten.
Avonds zat men in hotel Atlanta aan.
een gemeenschappelijk diner.
MOTORBOOT OMHOOGGEVAREN
VLISSINGEN. 6 Novemter. Hedenochtend
vropg is het Nederlandsri,p n ntorschip ..Al-
garve" van Hammerstein's ReeJerijhedVijf
te Rotterdam, op do Wpptprsrhe'do nabij
Zoutelance. tengevolge van den Zuidwesier-
storm omhoog gevaren.
De sleepboot „John P. Best"' uit Vlissingen
ia ter assistentie herwaarts vertrokken. Er
ls op het oogenblik geen gevaar voor de be
manning. Het schip was op weg van Facr-
kervig naar Gent