Jltetü me £ei Jtsrljr Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Het einde der coalitie gekomen?
!3i)onnf mcntspvijs
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7Vz cL
Bureau: Breestraat 123 - Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 6847
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1939
20e Jaargang
SKibmentitprtbcn:
Van 1 tot 3 regels t.171/,
Elke regel meer0.227a
Ingezonden Mededeeüngen
van 1—5 regels2.30
Elke regel meer0.45
Voor het bevragen aan '1 bureau
wordt berekend0.10
NA TWEE MAANDEN
men
fclu de Fransch-Britsdh-Duitsahe oorlog
van jistreeks twee maanden aan den gang
bron de gedachten zioh als het ware v;
rknoïf naar den wereldkrijg van de jaren 1914
J918. Wij weten allen niu wel zoo lang-
rnerhand, dat het conflict, hetwelk wij
patmns beleven, een heel ander karakter heeft
to4t\vi!kkeld dan dat van een kwart eeuw
en Meden. Na de eerste destijds uitgebrachte
van rlogsverkloring, name ijk die van Oosten-
p-Hongarije aan Servië, volgde onmiddel-
t de dreigende Russische mobilisatie, er
Duitsche oorlogsverklaring aan het Tsa-
gj nrijik en aan Frankrijk, dat weigerde
litsahlamds eisch tot voortgezette neutrali-
vanglt te voldoen. Ook Groot-Brittannië bleef
no. fen niet langen tijd meer afzijdig. Na den
poval van de Duitschers in België en Luxem-
irg verklaarde het Duitschland, zijn
ariijksten economischen tegenstander, den
.....riog; de hel scheen ten volle los gebroken
toen duurde het nog maar sledhts kort,
Japan en Turkije konden ook niet langer
cirkel oos terzijde blijven staan. De wereld-
rlog van 1914 gaf derhalve een beeld te
hsohouwen als van een neerstortende la-
«••••ne, die nauwelijks met haar val begonnen,
snelheid en haar omvang catastrofaal
rgroot. En zoo ging het niet alleen, wat
aantal deelnemers en hun binnentreden
'het strijdperk betrof; ook de krijgsver-
openbaarden een verbijsterende
^^^>i!heid, en zulks temeer als men voor
(en houdt ,dat destijds de mechanisatie
strijdwapens aanmerkelijk minder ver
p voortgetreden, dan in de hedendaagsehe
worjote legers. Weet men wel, dat nauwelijks
n sen maand na het uitbreken van den oorlog
t 'n 1 1914 de Duitschers reeds een zeer aan-
e in hlijk deel van België en van Frankrijk
|et hielden en dat toen reeds de befaamde
^te Mameslag had plaats -gegrepen, waar-
£g^ir hun inval verder werd gestuit.
In zie nu eens op de huidige ontwikke-
der gebeurtenissen. Weliswaar heeft
- verovering van Polen een nog gejaagder
15^ thme getoond, dan de overweldiging
gië en Frankrijk in 1914 kon aanwijzen,
teegjr daartegenover staat, dat het front
Fransch-Duitsche grens zoo goed als
1 stil en intact is gebleven.
rat het luchtwapen aangaat, waarop vele
ekenaars van oorlogskansen hun voor-
llingen hadden gebaseerd, dit is practisch
buiten gebruik gebleven, enkele
nig beteekenende uitzonderingen nu daar
',1V
O iten. De oorlog, zoo zegt men, zal
il infl niet worden betaald met ruïnes
F 0.40menschenlevens, gelijk zulks als gevolg
de massale slachtingen van 19141918
geval was, dooh zal meer het karakter
a*at? Pen van een geweldige rekensom. De
Uitmeting is feitelijk van 't slagveld
d naar de fabriek en de terreinen van
kandeL Men put elkander niet
iét uit, doch probeert zulks economisch
IN'
'it rekensom-karakter kan men wellicht
incJ^delykst aantoonen door er de aandacht
lk Je vestigen, hoe traag we ditmaal het
'bereidende oorlogsstadium doorloopen.
waren enkele luttele weken vol-
ERD!de om biJna abe betrokken staten partij
oen kiezen in het conflict en hun kra-ch-
zenin den strijd te mengen. Thans heeft de
^^ame aan den strijd, de
>or ©gsverklaringen der Britsche dominions
36898.laargelaten nog geen enkele uitbreiding
irgaan. De groote onbekende factoren
jen Italië, Sovjet-Rusland en Japan, en
C A voor deze landen is weder allereerst bij
"aan ^°verwe§en van hun positie toonaan-
n^Unthd, wat zij voor winstnemingen zulilen
doen. De Sovjets hebben reeds in
mate geprofiteerd, zoowel door het
toegevallen bloedig stuk buit, dat Polen
x" als door hum vorderingen irn het Bal-
•spoeiië gebied. Hun indirecte steun aan het
je Rijk kan tevens beteekenen een ver-
:n van den strijd, en tenslotte een zoo
iONiEle uitputting van de drie daaraan actief
'en Hffe^ende Partijen. dat de Russen als
slapende sterk en rijk worden,
pa maakt een crisis door, die meer en
een economisch gelaat gaat vertoonen
niiipl eens in een waren ideologischen oor-
U SJ Lren van een systeem vam voortbrenging
'n ander systeem, ~ou kunnen eindigen,
ormt zidh, eiken dag langer die het
-OLIict duurt, een verzwaarde onbetaalde
ïllotrofing. In tu ssch en is niet uitgesloten, dat
iren vrijd niet óók een militair karakter kan
iing v vertoonen, hetzij te land, ter zee of in
iliantildht.
Er is geen blijvende breuk
tusschen R.K. en A.R.
Het oordeel van Prol Romme
Prof. Romme
Duitschers gaan
^Turkije verlaten
i. Press" meldt uit Istamboel, dat de
the regeering door middel van haar
genwoordigers de Duitschers in Tur-
Iringend heeft aamgeraden, zich gereed
je^.ken om het land zoo spoedig moge-
e verlaten. Velen van de Duitschers
n reeds lang in Turkije. Een groot
'■T.TF.Tjis reed-s vertrokken, anderen hebben
lantpo aSaS6 vast verzonden.
tieke kringen in Turkije zijn eenigs-
rerrast door deze beweging onder de
fchens kort na het mislukken dei
VWOIjbh-Russische onderhandelingen. Daar
men aangenaam verrast door het
lelijke Italiaansohe gebaar ter gele
Jd van dien herdenkingsdag der Turk
'republiek. Radio Roma zond het Turk
polkslied uit en een toespraak in het
jch. Het is voor het eerst sedert jaren
klië van een zoo welwillende houding
B) lijkten.
Het heeft algemeen de aandacht getrok
ken, wat Dr Co lij n op het Centralen Con
vent over de samenwerking tusschen R.K.
en A.R. gezegd heeft.
Eén van beginsel zijn deze partijen nooit
geweest en zullen
ze nooit worden;
maar praktische
samenwerking
was er sinds ja
ren. Echter ver
kondigde Dr. Co-
lijn de stelling,
dat deze voorloo-
pig en voor lan
gen tijd van de
baan i6.
De reductie van
De Maasbode
(r.k.) heeft zich
naar aanleiding
hiervan, gewend tot Prof. Romme,
nister van Sociale Zaken in het vierde
Kabinet-Colijn. Daar waren ook andere in
terviewers aanwezig. En wij laten hier het
verslag van dit belangrijke onderhoud,
zooals wij dat in De Maasbode vonden,
volgen.
Prof. Romme toonde zich terstond bereid,
ons verlangen te bevredigen, mits aldus
Prof. Romme U ook doet uitkomen, waar
om. Want de vraag, waarop Dr. Co lijn zijn
antwoord gegeven heeft, de vraag van de
levensmogelijkheden of -onmogelijkheden
"an de coalitie, is wel een zeer belangrijke,
laar, naar mijn oordeel, in de gegeven om
standigheden toch niet zóó, dat ik daarom
ook mijnerzijds zou, terugtreden in hetgeen
zich dezen zomer aan kabinets-criscs heeft
afgespeeld. Wij hebben een kabinet, nog wel
op zeer breed© basis, en er is oorlog rondom
ons tezamen lijkt mij dat afdoende, orn
ons niet, met als uitgangspunt de binnen-
Iandsche verwikkelingen van dezen zome.
in de waag van andere combinaties te ver
diepen. Maar wat ik wel, en in dezen tijd
meer dan ooit buitengewoon belangrijk vind,
dat, is, dat er achter de regeering een volk
staat, welks onderscheidene, geestelijk ge
richte, groepen zoo nauw mogelijk met el
kander zijn verbonden; dat er zich dus geen
onnoodige niet-volkomen gerechtvaardigde,
gedachten vastzetten in die groepen, als zou
den ze verder van elkaar afstaan dan in
derdaad het geval is. En hierin ligt voor mij
de reden zoo ging Prof. Romme .voort
waarom ik gaarne op Uw vraag antwoord.
Want in hetgeen geleid heeft tot den val
van het vierde kabinet-Colijn ligt, naar mijn
overtuiging, niet iets zoodanigs, dat men
met recht aan katholieken en anti-rovolutio-
nalren zou mogen voorhouden: de princi-
pieele verschillen, welke natuurlijk tusschen
U bestaan, scheiden U voortaan voor het
practische politieke leven. Veeleer iijkt mij
juist deze stelling: dat de principieele ver
bondenheid tusschen (o.a) katholieken en
anti-rervolutionairen, welke in 1937 geleio
heeft tot een vruchtbare rechtsohe samen
werking tot Mei 1939 toe, door het dezen
zomer gebeurde in geen enkel opzicht is ge
raakt.
U vraagt bewijs van deze stelling? Wel,
die wil ik U gaarne geven al zult U mis
sahien ten slotte tot de conclusie komen, dat
U dit niet aan m ij had behoeven te vragen
U Aveet, waarin het meeningsverschil, dat
tot het einde van het vierde kabinet-Colijn
heeft geleid, heeft bestaan. Door radio en
pers is het destijds door middel van de'n
egeeringspersdienst medegedeeld. Alles wat
in strijd daarmee is gefantaseerd soms
door lang niet de eersten de hesten kunt
U gerust naar de af deeling „bittertafel" ver
wijzen. Omdat het regeeringscommimiqué
het houvast biedt van de door de regoeringa
autoriteit gedekte waarheid, en het «1e sleu
tel levert voor het bewijs dat U mij vraagt,
moet ik het U nog even voorlezen:
„Bij de (besprekingen over het voorontwerp
van de begrooting voor 1940, welke ten doel
hadden tot een beperking van het te ver
wachten tekort te geraken, is in het kabinet
over de wijze waarop dat doel ware te berei
ken, geen overeenstemming verkregen.
In het bijzonder is zulks gebleken bij de
beraadslagingen over de wijze waarop op de
kosten ter bestrijding der werkloosheid en
haar gevolgen een grootere vermindering tie
neden het eindcijfer der begrooting 3939 zou
kunnen worden bereikt. Tegenover net door
een deel van het Kabinet ingenomen stand-
puift van handhaving in de begrooting 1940
van de tot nogtoe gevolgde werkloosheids-
Opheffing van wapen
embargo wordt
een feit
Het Amerikaansche huis van afge
vaardigden heeft de wet, waarbij het
wapenembargo wordt opgeheven, goed
gekeurd.
Het wetsontwerp werd aangenomen
met 242 tegen 181 stemmen.
Deze actie van het huis van afgevaar-
diigden beteekent, dat de nieuwe neutra-
liteitswet waarschijnlijk in haar uiteinde-
lijkeu vorm hedenavond gereed zal zijn.
De commissie van het huis zal die van
den senaat ontmoeten en daarbij vrijheid
hebben om de wet in de versie, waarin
de senaat ze gegoten heeft, goed te keu
ren, waarna de wet naar Roosevelt voor
onderteekeniaig zal worden gezonden.
politiek, waren andere Ministers van oor
deel, dat wijziging van de tot nogtoe met al
gemeen© instemming terzake getroffen of
voorgenomen maatregelen met het oog op
hun beoordeeling van den financieelen toe
stand thans noodzakelijk moest worden ge
acht en derhalve geoorloofd was".
Hier blijkt dus. dat het verschil van in
zicht lag op het terrein der werkloosheids-
politiek en dat der financieele politiek
onderling verband. Eenerzijds
standpunt: wij moeten in de hegrooling 1940
de tot nog toe gevolgde werkloosheidspoli-
tiek handhaven. Anderzijds de meening: uit
hoofde van onze beoordeeling van den finan
cieelen toestand vinden wij, dat de werk
loosheidspolitiek zooals zij tot nog toe ooli
met onze instemming is gevoerd en voorbe
reid, moet worden gewijzigd.
Mogen wij U even onderbreken zoo vroe
gen wij hier den oud-minister. Betrof de
wijziging van de werkloosheidspolitiek in
het bijzonder Uw plannen tot versterkte be
strijding der jeugdwerkloosheid, dus dé
ontwerpen No. 411, die nu door mimeto
van den Tempel zijn ingetrokken?
Het is aldus mr. Romme X malen
gezegd en herhaald, nu eens meer positie!
en dan weer minder positief, door allerhan
de menschen, die de feiten niet hebben
meegemaakt. En toch zou het me van U
tegenvallen. wanneer achter Uw vraag
stelling ook die meening schuiTging. Wan
ook wie het niet heeft meegemaakt, moei
begrijpen, dat dit n-iet waar kan zijn.
Maar, riposteerden wij, dr. Colijn heeft
toch zelf in zijn rede voor het Centralen
Convent gezegd, dat de directe aanleiding
tot het conflict is geweest de aanvrage van
10 millioen voor „een bepaalden maatregel"
wat toch niet anders kan zijn geweesl
dian de aanvrage voor de versterkte jeugd-
wertoloosh eidsbestrijding
Dat is allemaal juist, antwoordde d«
professor, maar U mag daarom nog geen
onjuiste conclusies daaraan verbinden. Di
suppletoire-begrooting No. 411 is de direct
aanleiding geweest tot het conflict en wel
in dezen zin dat de ontslag-aanvrage van
Minister De Wilde daarin haar oorzaak
vond, of haar aanleiding, dat zal ik hi©7
verder in het midden laten. Maar overigens
hebben de ontwerpen 411 in het ministe
rieele overleg, dat geëindigd is met de ont
slagaanvrage van het vierde kabinet-Colijn
geen onderwerp van meen in geverschil ge
vormd. En dat kunt U toch wel begrijpen:
de ontwerpen 411 zijn, uiteraard na goed
keuring door dien ministerraad, bij de
Tweede Kamer ingediend op 10 Mei 1939
acht U het dan redelijk mogelijk, dat het
zelfde kabinet eenige dagen later zegt: op
grond van die ontwerpen gaan we weg?
Daar komit nog bij. dat een dergelijke ver
onderstelling ten opzichte van Dr. Colijn
bepaaldelijk het grove zou gaan naderen
wanneer U zich wilt herinneren, dal
slechts twee dagen vóór de indiening var
411, dus op 8 Mei 1.1., Dr. Colijn een radio
rede heeft gehouden, om het Protestantech
Christelijke volksdeel, in verband met de bij
de regeering bestaande plannen tot ver
sterkte bestrijding der jeugdwerkloosheid
op te wekken tot het geven van de parti
culiere bijdragen, welke voor het welslagen
der regeeringsvoornemen6 onmisbaar
ren. Het is dan ook zoo, dat, wanneer U
mij vraagt, of de wijziging der werkloos
heidspolitiek bedoeld in het regeerings
communiqué dat ik U zooeven heb voor
gelezen, in het bijzonder de plannen betref
fende de bestrijding der jeugdwerkloosheid
op het oog had, ik, op grond van hetgeen
dn feite is voorgevallen, moet antwoorden-
neen.
Wat betrof zij dan wel?
Dat' lijkt mij nogal duidelijk. Natuurlijk
datgene wat overblijft: d'j steunpolitiek en
de werkverruimingspolitiek. Maar laat ik
den draad nu weer mogen opvatten, waar
dien even onderbroken hebt, vervolgde
prof. Romme.
Er is mèt en zonder gebruikmaking van
h-3t regeeringscommuniqué, gezegd: er was
een conflict over de werkloosheidspolitiek.
en: er was een conflict over de financieele
politiek en dan werd daar tusschen dik
wijls nog een tegenstelling geconstrueard.
Met allen eerbied voor hen, die zoo spreken,
moet ik toch zeggen: aan de hand van het
regeeringscommuniqué; dus aan de hand
van het feitelijk voorgevallene, is het on
juist, wat ge beweert. Politiek is altijd, en
was ook hier, een a f aV e g e n van belangen.
Het verschil, dat bestond, was het verschil
lend resultaat van een afwegen tusschen
hetgeen da werkloosheid voroerde en het
geen de financiën toelieten, zulks zeer con
creet met het oog op de begrooting-1940. De
een zeide: mijn resultaat is, dat voor 1940
moet \arorden doorgegaan met da tot nog toe
gevoerde werkloosheidspolitiek, de financiën
vormen hiertegen geen onoverkomelijk ob
stakel: en de anoer zei: ik kom tot het re
sultaat, dat de tot nog toa gevoerde werk
loosheidspolitiek moet worden geAvijzigd,
AA'ant de financiën laten voortzetting dier
politiek niet toe. En merkwaardig is uit
het regeeringscommuniqué blijkt het alweer
dat tot hat verschillend resultaat, A\raartoe
beide „groepen" kAvamen, niet heeft bijge-
ragen een verschil in financieele doelstel
ling, want beid'3 stevenden te dien aanzien
af op een beperking van het financieele te
kort. dat voor 1940 werd venvacht.
Wanneer gij deze casus-positie nu overziet
en overweegt, dan zult gij het vermoedelijk
met mij e ns zijn, dat in een meeningsver
schil van dezen aard niats gelegen kan zijn,
wat een rechtvaardiging zou kunnen vormen
A'oor de stelling van een innerlijke gesple
tenheid tusschen tAvee volksgroepan van
blijvende practische politieke beteekenis.
Inderdaad, Avij zijn dit met U eens
stemden wij. den professor toe. Maa 'mik!
U ons ten goede, dat wij U nu nog één an
dere vraag stellen. Wij komen daarop, om
dat Dr. Colijn in zijn rede de innerlijke te
genstelling tusschen anti-revolutionairen en
katholieken, waan-an hij met betrekking tot
„het alles beheerschende financieele pro-
GEEN MILITAIRE
DICTATUUR!
De beteekenis van den staat
van beleg
Uit het in staat van beleg verkla
ren van verschillende gemeenten
heeft men hier en daar den indruk
gekregen, dat in die gebieden thans
een soort militaire dictatuur zou ont
slaan.
Dit is geenszins het geval.
De burgerlijke overheden behouden
in het bedoelde gebied haar bevoegd
heden en blijven haar taak vervullen.
Daarnaast krijgen de autoriteiten,
belast met het militair gezag, eenige
bevoegdheden, welke zij behoeven,
om de landsverdediging zoo goed mo
gelijk te kunnen voorbereiden. Zoo
zullen zij verordeningen kunnen vast
stellen en bevelen kunnen geven om
te beletten, dat te nieuwsgierige
personen zioh met de inrichting van
de stellingen op de hoogte stellen en
zullen zij gerechtigd zijn zoodanige
personen uit dat gebied te verwijde
ren. Naar ons werd medegedeeld, gaat
het in hoofdzaak hierom.
Voor het gewone leven brengt
onder de huidige omstandigheden
het in staat van beleg verklaren VTij-
wel geen verschik
bleem" geAvaagt, wel zeer nadrukkelijk in
een breeder tijdsverband dan dat van den
afgeloopen zomer heeft geplaatst In dat
breedere tijdsverband heeft tusschen
tholieken en anti-revolutionairen wat
dezen zomer in het kabinet dus niet het
geval is geAveest de kAvestie van de slui
tende begrooting nogal eens een rol ge>
apeeld. En de vraag zou dus kunnen rij
ten: heeft dr. Colijn wellicht 'verschil van
standpunt met betrekking tot daze aange
legenheid op het oog, wanneer hij
scheidingslijn tusschen anti-revolutionairen
en katholieken zoo scherp trekt?-
Het zal u niet verwonderen, mijn waarde
intervieAvers, dat ilc uw vraag niet met stel
ligheid beantwoord ving mr. Romme
hier aan want ik mis hier de zekerheid
in feitelijke kennis, Avelke mij daartoe alleen
de bevoegdheid zou geven. Maar mij zou
het wel verbazen, wanneer die vraag beves
tigend zou moeten worden beantwoord
althans wanneer men de kAvestie van de
sluitende begrooting brengt in het verband
van de te voeren werkloosheidspolitiek. En
dit zal dan toch Avel nooc'ig-zijn, om ons
niet té ver van het practisch-voorgevallene
te venvijderen.
Welnu, waarin zou dat verschil dan moe
ten bestaan, wil het eenigszins principieel
van aard kunnen worden genoemd? Dat zou
dan, dunkt mij, alleen kunnen wezen, dat
de een bij het afAvegen, van A\rat hier af te
wegen valt, ervan zou uitgaan, dat Averk-
loosheids politiek alleen mag.aarorden ge
voerd binnen het kader van een sluitende
of nagenoeg sluitende begrootihg en de
der tegen een dergelijke a'ornuszungslose
„Voraussetzung" bij die afweginp princi-
eele bezwaren zou hebben. En, wanneer dat
nderdaad het verschil zou moeten wezen,
Ian is dat toch een verschil, dat, althans
hij mijn wéten, tusschen anti-revolutionai-
katholieken niet bestaat. Ik ben ge
neigd te zegcren: integendeel.
In de waardeeringvan AA'at firancieel
mogelijk is, moge ook in het breedere tijds
verband, waarover gij speekt, meer dan eens
verschil van meening gebleken zijn (dat zal
zich ook aa'el hinnen het kader van elke
partij voordoen), maar dat men van anti
revolutionaire zijde pr i n ci p i e e l ervan
zou uitgaan, dat de sluitende begrooting
voorwaarde zou moeten Avezen Aroor den
omvang der Averkloosheidspolitiek. dat lijkt
mij vrijAA'el even ongerijmd als b.v. aan de
katholieken aamATijven, dat de sluitende
oegrooting buiten hun gezichtsveld blijft bij
de behartiging der avcrkloosh eidsbest rij ding
Wanneer gij de Millioenennota voor de be
grooting 1939 en de memorie a'an antAvoord
op hoofdstuk I dier begrooting staats
stukken aa'aarop een minister-president en
een minister van Financiën meer in het bij
zonder hun stempel drukken nog eens
opslaat, zult gij daar wel uitlatingen tegen
komen, die op het tegendeel wijzen." En hier
heb ik toevallig hij de hand een knipsel van
de A.R. „Rotterdammer" A'an 11 Augustus
11, waarin hetzelfde a'oor het a'erledcn. juist
en a'oor de toekomst terecht, staat neerge
schreven:
„Defensie, werkloosheid en financiën mo
gen niet aan elkaar worden opgeofferd; elk
behoort zijn gerechte deel te ontvangen.
Dat was het standpunt van het vorig ka
binet. gelijk het naar buiten steeds i3
verdedigd. Voor de toekomst is het
ook het eenig ju is te".
Hoe ik het dus bezie het schijnt mij
ongerechtvaardigd en daarom in dezen tijd
minder juist dan ooit. om aan de anti-revo
lutionairen en de katholieken thans te
trachten bij te brengen de opvatting van een
diepe, althans ben onoverbrugbaar schei
dende klove. A'an de katholieken ik ben
niet direct de meest aangewezen adviseur
■oor de anti-revolutionairen zou ik daar
iet klem Avillen zeggen: ondanks alles
.'ezen zomer gebeurd is en naar mijn
meening dezerzijds niet anders kon en niet
mocht gebeuren hoedt, u voor de gedachte,
dat de anti-revolutionaire volksgroep daar
om uw politieke vijand zou moeten zijn: die
gedachte is fout en daarom onnoodig schade
lijk voor onze Nederlandsche gemeenschap.
De moord op den
veekoopman
Potlood van den dader gevonden
Betreffende den moord op den vee
houder van der Horst te Leidschendan
zijn twee nieuwe aanwijzingen ontdekt.
Er is namelij'k bij het lijk van den vee
houder een potlood gevonden, dat aan
vankelijk door een belangstellenden toe
schouwer uit Leidschendam is opgeraapt
en mee naar huis genomen. Dit feit is
later ter oore van de politie gekomen, die
onmiddellijk het potlood bij den bezitter
heeft opgevorderd.
Men veronderstelt, dat dit potlood aan den
dader en niet aan den verslagene heeft toe
behoord. daar het een geheel nieuw potlood
is, dat slechts aan de punt iets is afgerond,
doch verder waarschijnlijk nog niet is gesle
pen. Bij navraag is gebleken, dat van der
Horst nooit nieuwe potlooden bij zich droeg,
doch altijd kleine stompjes. Aa-n het einde
van het potlood bij de punt, bevindt zich een
bloedvlekje. Het is een geel, zeskantig pot
lood, gemerkt no. 2 elite pencil P.HB.
Voorts is komen vast te staan, dat de dader
op den grooten rijksweg nabij Zoetermeer
met zijn auto tegen een hek is gereden. Ar
beiders, die aan den spoorweg, Avelke langs
den rijksweg den HaagGouda loopt, werk
zaamheden verrichtten, hebben Vrijdagmid
dag omstreeks half vijf een auto met zeei
groote snelheid het viaduct bij de Nutricia-
fabriek te Zoetermeer zien oprijden. De auto
verliet aanvankelijk den rijksweg om de
reehtsehe baan te kiezen, waarlangs men het
dorp Zoetermeer bereikt. De man heeft toen
blijkbaar plotseling gezien, dat hij van den
rijksweg afging, hetgeen niet zijn bedoeling
De spoorwegarbeiders hebben hem toen
plotseling zeer krachtig hooren remmen,
waarna hij het stuur snel naar links omgooi
de om weer op den rijksweg te komen. Dit
gelukte, doch de man was al zoo ver opgere
den, dat hij ter hoogte van het hek, dat den
rechtschen Aveg van de middenbaan scheidt,
was gekomen. Aan het eind van dit hek be
vindt zich een dikke massief ijzeren trek-
stang, die aan de eene zijde aan den laatsten
van het hek is bevestigd en de andere
zijde in den grond is gegraven. De man heeft
dezen trekstang finaal middendoor gereden.
Dit werd echter Dinsdagmiddag pas ontdekt
door een hulparbeider uit Zoetermeer, die
herstelwerkzaamheden aan den weg moest
verrichten. Daar hij eenige da sen niet in
orde is geweest en niet op de hoogte was van
het gebeurde in Leidschendam heeft hij den
volgenden dag, dus Woensdag nas de politie
een en ander in kennis gesteld. Bij on
derzoek ter plaatse vond men aan den stang
die vlak bij den paal middendoor gebroken
was en met het andere einde nog in den
grond stak sporen Van olie en zand. Verder
vond men nog een stukje band A'an den zij
kant van het loopvlak. Deze band is vermoe
delijk een Englebertband in luxe-uitvoering.
De spoorwegarbeiders, die de auto hebben
en rijden, verklaarden dat deze op het
oogenblik dat hij van de rechterrijbaan op
den hoofdweg terugreed, een vaart van onge
veer 190 km per uur moet hebben gehad.
Hetgeen ook wel aannemelijk is, gezien de
kracht waarmee de massieve trekstang
doorgereden. Het spreekt vanzelf, dat de
auto van A-oren zware beschadigingen moet
hebben gehad. Ook met den achterkant
schijnt het voertuig den stang geraakt te
hebben, daar de spoorwegarbeiders den ach
terbumper los zagen hangen.
Deze twee aanwijzingen worden door de
politie natuurlijk nauAvkeurig bestudeerd. In
dien particulieren hieromtrent nog eenige
aanAvijzingen' zouden kunnen geven, Avorden
zij verzocht zich tot den burgemeester van
Leidschendam te wenden.
De verduisterde auto
UTRECHT, 3 Nov. Omtrent de aanhouding
m den man. die ti Utrecht een autc
huurd had, wat nu in verband gebracht
wordt met ae moord op den veehandelaar
der Horst te Leidschendam, vernemen
Avij thans -nog het volgende:
Iemand had Vrijdag jl. bij dan garagehou
der te Utrecht een auto gehuurd, maar had
dien' wagen niet terug gebracht. In verbana
daarmede Avas een radiobericht verspreid.
De politie te Soest heeft in vïrband daarmee
man aangehouden, een circa 27-jarigen
bus-chauffeur, die terzake van een ander
feit door haar gezocht werd. Bij het verhoor
kwam vast te staan, aat deze man de auto
te Utrecht had gehuurd. De racherche te
Utrecht werd van een en ander in kenn:
gebracht en begaf zich naar Soest om den
arrestant een verhoor af te nemen. Uit het
verhoor ble^k, dat de verdachte de auto
had gehuurd om daarmede naar hij zei&e,
naar Ermelo te gaan. Hij had evenwel een
vreemdsoortige route genomen, want naar
hij meedeelde, was de auto onder HalfAveg
defect geraakt, waarop hij den AA'agen in
een weiland hao laten staan. De man werd
naar Utrecht overgebracht en daar opge
sloten. De politie ging naar Halfweg en
heeft daar de auto werkelijk in een weiland
aangetroffen. De auto is nu naar Utrecht
overgebracht en daar harkend door den ga
ragehouder. Thans wordt onderzocht of de
auto sporen van beschadiging vertoont, en
of er in den wagen ook nog sporen van
bloed aamvezig zijn.
Het is een zware vierpersoons Adler-auto.
De Utrechtsche politic heeft zich thans in
verbinding gesteld met den rechtercommis
saris te Den Haag van wien het nu zal af
hangen, hoe de auto aan de getuigen in de
moordzaak van Leidschendam getoond zal
wörd?n. De. aangehoudene ontkent ook maar
het minst met den moord uitstaande te heb
ben. Mocht zijn onschuld blijken, dan zal hij
toch nog niet op vrije voeten komen, daar
hij dan gearresteerd blijft in verband met
de verduistering van dj auto, en ook wegens
het feit, waarvoor hij door de politie van
Soest gezocht wordt, j
Het vcrlovingsbesluit eischt de
mooist denkbare bezegeling: een
HDZ-ring. De ring zonder lasch-
naad! Het HDZ-mcrk binnenin
garandeert de hoogste graad van
zuiverheid van het goud!
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen
Ook het huis van afgevaardigden te
Washington heeft de opheffing van
het wapen-embargo aanvaard.
Griekenland en Italië wisselen vriende-i
lijke nota's.
Chamberlains wekelijksch rapport aan
het Engelsche parlement.
De Duitschers in Turkije gaan rqpa-<
trieeren.
Nieuwe feiten zijn aan het licht geko-<
men in verband met de moordzaak te
Leidschendam.
De Tweede Kamer heeft het wetsont*
werp tot versterking van de middelen
aangenomen.
Tot commandant van het Leger des
Heils in Nederland is benoemd de heer
Alfred J. Benwell.
De voorloopige mobilisatie-vrijstellin
gen zijn verlengd tot 1 Mei 1940.
NU EN DAN REGEN
Weerverwachting: Zwaarbewolkt tot
betrokken met plaatselijke mist, nu en
dan eenige regen o£ motregen, zelfde
temperatuur, zwakke tot matige Zuid
oostelijke tot Zuidelijke wind.
FIETSERS LICHT OP:
4 Nov. Van 'sav. 4.56 u tot 'smorg.
HUISVROUWEN
Met KKN PAK
BLU
7<JRC
- V®
FAX
doet MEER dai
•el! Slechts 25
KLEIN BEELD
VERGROOTINGEN
5 X 8 cM. 7.5 ct. - 8/10 cM. 10 ct.
FOTO SCHAAP Co
Rokin 106 AMSTERDAM
Basaltinetegels
in alle kleuren.
TROTTOIRBANDEN, ene
N.V. HOLLANDSCHE BASALTINE
TEGELFABRIEK - ROTTERDAM
(Reel.)
STALEN RAILS EN PLATEN;
HOUTEN BIELS, voor Schuilkelders
voorradig bi)
SIMONS' METAALHANDEL
le Katendx. Haven - ROTTERDAM
Telefoon 25460 (3 lijnen).
(Reel.
8IJLSMA s ASSURANTIEKANTOOR N.V
Telef. 42167 AMSTERDAM
33540 Keizersgracht 267
OORLOGSSCHADE- (MOLEST-)
VERZEKERINGEN
OVER ZEE EN DOOR ÏDROPA
per spoor, schip of auto,
net en zonder Requisitie en/of Inbeslag
name. Onze premies zijn meestal lager
dan de bestaande tarieven.
(Red.)
