Minister de Vorming Geer verdedigt zijn Kabinet en program MDA .egen hoest, griep, bronchitis, asthmgP 11 Tlacon 90 ct.. f1.50,12.40, f 4.20. Alom verkrijgbaars S' <Re4.7 -f, U M WOENSDAG i NOVEMBER Ï939 maar bij de herziening van de Inkomsten - belasting zal worden getracht in dit opzioht nog iets te bereiken. Het is voor de Katholieken een schrale troost. Op dit punt: de gezinspolitiek, heb ben ze zoo wat allee prijsgegeven wat in uitzicht was. En ze worden er niet veel wijzer van als de Minister zegt, dat een bestaande heffing toch altijd gemakkelijker wordt gedragen dan een nieuwe. Strakke De Replieken politiek zijn begonnen Vergadering van 31 October 1939 De Kamer heeft het verleden week den minister-president niet moeilijk gemaak:. Van oppositie valt naguioeg niet te spre ken. tenzij dan bij de communisten en na tionaal-socialieten en ook bij de C.D.U. Za kelijk zijn uit alle andere fracties betuigin gen van steun gekomen, mede met een be roep op de buitengewone tijdsomstandig heden. Daarbij bleek, dat zij, die in de formatie van het kabinet-De Geer aanleiding meen den te hebben tot het oefenen van loyale zakelijke critiek, aan het voorgenomen be leid voor zoover dit voor 't oogenblik reeds te beoordeelen is dien meest ruimen steun toezegden. Alle verder gaande vr- langiens kwamen uit den kring dergenen, die, zich als Kamermeerderheid beschou wende, zich het nauwst aan 't kabinet ver bonden hebben verklaard, zelfs al willen ze niet regeeringspartij heeten. Zou me a van een soon financieele con trovers willen ge wagen, dan behoeven we slechts de namen van die bee ren Rutgers van Rozenburg en Teuling te noemen. Eerstgenoemde scheen nog somberder dan de minister-president zelf; laatstgenoemde maakte dien indruk van iemand, die zeggen wilde: zóó eng is 'I nog niet, het kan hier en daar nog wel wat lijden. Geen optimisme door dik en dun geen camouflage, aldus de een; niet te veel afwijzen op financieele gronden, aldus di ander. Een aparte positie neemt de heer Zandt die den cumul eerenden heer Kersten Kamerlid, dominee en reserve-veldprediker vervamgt, in. Hij weeklaagde over de toeneming van de ontohrisrtelijking van ons volik, van rnisdrij ven en zedeloosheid en maakte der Regee ring daarover verwijten. Ook al zal men de genoemde feiten erkennen, daarnaasl zal toch moeten wordlen toegegeven, dat geen enkele overheid bij machte i6 de krachtige doorwerking der zonde geheel te voorkomen. De Schrfit voorspelt ons deze wereld- en menschheidsontwikikeling en beeldt haar treffend uit in Israels histo rie Ook het uitverkoren volk is ten slotte ondergegaan, overwoekerd door dezelfde mensohelijke ondougdien, waarover we ten huidigen dage toornen, welke we op grond van Gods Woord veroordeelen en bestrijden waarvan we ons persoonlijk verre hebben te houden, maar die toch uiteindelijk voortvreten en doorbreken. De Zoon des menschen. als Hij komt, zal Hij nog geloof vinden op de aarde? Deze vraag van den Christus hooren we al6 Hij voorzegt van de zware tijden, wanneer de openbaring van den mensoh der zonde ten toppunt zal zijn gestegen. Een aardsche evolutie van staat en maatschappij naai- de wet Gods is one nergens toegezegd. Niettemin hebben we one tegen de doorwerking der zonde in allerlei vorm krachtig te weer te stellen. Schuldig aan dien betreurenswaardigen gang van zaken staan we allen, zelfs zij, die plegen niet zich zelf, maar anderen daarvoor aan eprakelijk te stellen, en meenen met den sterken arm het kwaad te kunnen uit roeien. Schriftuurlijk is o.i. zulk een hou ding niet; ze is bovendien niet geschikt om te kunnen waardeeren al datgene, wat God ons in Zijn lankmoedigheid nog laat er schenken wil. De boven geschetste situatie is ook in die rede van den minister-president te rugae vonden. Gedurende ongeveer anderhalf uur heeft de Kamer naar hean geluisterd. Het kleine goed ging voorop. Economische zorgen De economische zorg in oorlogstijd is breed besproken in het verslag over hooKU stuk X en zal in het Antwoord breed en gespecialiseerd worden behandeld. Geklaagd is over de onvoldoende vor ming van voorraad voor veevoeder. Daar over kan niet veel gezegd worden met hel oog op het buitenland. Er i6 echter een be hoorlijke voorraad gevormd, reeds vooi den oorlog. We zullen dezen voorraad ech ter niet dadelijk gaan opmaken. Van eigen bodem kan meer worden verkregen naar mate de productie voor den mensch groo ter is. Daarbij blijft voeder voor het vee over. Enkele contingente erin gen zullen worden opgeheven; als geheel kan het steleed nog niet verdwijnen. In de prijspolitiek zou het aanvaarden zonder meer van de vervangingswaarde tot wilde prijsopdrijving hebben geleid. Men kende die waarde immers niet. Gestreefd is en wordt naar g e 1 e i de 1 ij k e aanpas sing van prijzen. Het bedrijfsleven heeft daardoor ook oude voorraden kunnen opruimen. Het standpunt is, dat verhooging van grondstoffenprijzen in den kostprijs mag worden verdisconteerd. De benzinevoorraden zijn niet onbevredi gend, maar moeten met zorg worden aan gewend. Economische voorlichting in 't algemeen wordt op ruime schaal gegeven. Begin De cember zal een speciale nota verschijnen omtrent den economischen toestand. Aan de natie zal moeten worden duide lijk gemaakt, dat ieder zijn offer zal heb ben te brengen ten bate van 't volksgeheel. Aan toeslagen op distributie zijn we nog niet toe. Dat kan pas in uiterste gevallen aan de orde komen. En we zijn nauwelijks aan distributie toe. Bestrijding van de werkloosheid Het primaire doel der Regeering is de werkloozen zooveel mogelijk terug te voe ren naar het bedrijfsleven. Daarnaast staat het uitvoeren van groote werken en de voor scholing en herscholing. De steunrege ling zal zooveel mogelijk binnen enge gren zen worden teruggebracht. De tewerkstelling van de werkloozen, in den geest van het vierde kabinet C o 1 ij n in werkverschaffing, zal plaats hebben, evenals krachtige bestrijding van de jeugd werkloosheid. De ouderdomszorg, arbeidscontracten en 4e kl. standplaatsaftrek geven geen aanlei ding tot nadere mededeelingen: men zie de Memorie van Antwoord. Binnenkort zal de M. v. A. omtrent het Spoorwegpensioenenontwei verschijnen; de heer v. Houten moet daarop maar wachten. Inschakeling van de loonbepalingen der C.A.O. in waterstaatswerken is navolging van de provinciën. Het voornemen bestaat niet daarmee verder te gaan bij andere b.v. defensiewerken. Men ziet het: de heele paragraaf als bij Colijn. Geen haar verschil. Een volgend punt gold de Indische defensie. Te dezen aanzien is niets geprejudicieerd. De zaak komt met spoed aan de orde. Het gaat alleen maar om de wijze, waarop we ons defensie-apparaat hebben te completee- ren. We kunnen van geschut nog wel wat krijgen. Onlangs zijn 80 stukken afweer geschut ter waarde van 15 millioen gulden in het buitenland besteld. Ze zullen binnen kort worden geleverd. Het heeft bij de Nederlandsche Bank in de Mendelssohnban k-d econfiture geenszins aan beleid gemangeld. Reeds meer dan 90 pet van het beleende Fransche schatkistpapier is verkocht tegen een prijs, die het niet waarschijnlijk maakt, dat op den post verlies zal worden geleden. Het ambtenarenverbod voor de Een geweldi ge brand ver woestte Coney Island (New York) drie huizen blokken, schade wordt op meer dan 200.000 dollar jeraamd. Een uchtfoto op et oogenblik, lat het vuur m al zijn he vigheid woed- de. N.S.B. zal slechts kunnen worden opgehe ven, indien de N.S.B. zelf zulks mogelijk maakt. Het zal alsdan der Regeering een genoegen zijn tot opheffing te kunnen over gaan. Geen toeslagen De moties de Visser omtrent een toeslag van 10 pet op alle loonen en steun- uitkeeringen en omtrent een heffing ineens, zouden door de Regeering niet kunnen worden uitgevoerd. De misgreep KomeruJe tot zijn politieke beschouwingen verklaarde de Minister de critiek op de Kabinetsformatie niet te kunnen aan vaarden. Zijn oordeel over de motie-Deckers in een interview gegeven, is ook in de Kamer uit gesproken. Reeds in eerste termijn heeft de heer De Geer op 27 Juli de gedachte van de motie veroordeeld. Een Kabinet behoeft k priori geen afspiegeling te zijn van het parlement. Het optreden van het 5e kabinet- Colijn was geenszins inconstitutioneel. En daarom wide de heer De Geer de daden van dit Kabinet afwachten. Zijn judicium later was de korte samenvatting van zijn rede van 27 Juli. De motie was een ern stige misgreep, Consekwenties Echter was minister de Geer het ook niet eens mat hen, die de voorstemmers van de motie voor de comsekwentie van hun daad wilden hebben geplaatst. In de eerste plaats was het geen goede daad en bedoelde consekwmtie was hoven- dien door de voorstemmers afgewezen. Het samentreffen van 27 Juli ziet de minister als toevallig. Over de sociale politiek waren de voorstanders van de motie onderling ver deeld. Het aannemen van de motie was geen triomf van een bepaald staatkundig pro gram, maar bedoelde een „onjuiste staat kundige figuur" te verwijderen. Er was geen staatsrechtelijk dogma, dot er toe noopte de voorstemmers op te i> naar eer paalde consekwentte, w. n geen heil kon worden verwacht. 's Lands belang eischte zich te verzetten tegen een Kabinet van een „uiterste nood zaak"; zelfs al had het dogma dat ge vraagd, dan had de minister het cadeau gedaan. W'3 gaan den minister op dit punt niet opnieuw bestrijden, maar oonstateeren slechts, dat hij onderschat den ernst van het. conflict, dat in de financieele politiek zijn oorsprong vond. Dat was niet van accidenteelen aard. Soc. dem. minister Wat betreft het zitting nemen van it- dem. als minister, zag de minister in hun evolutie sinds 1933 zooveel goeds, dat hij De Financiën Het verheugde hem, dat men thans vrij wel algemeen inziet, dat onze financieele toestand zeer ongunstig is. Maar voegde hij er aan toe men ver- gete het nu weer niet spoedig en handele er naar. Leer en leven hebben in dit opzicht niet altijd op elkaar geklopt. Wie bezuinigingen stond aan te beveb vroeg soms meteen weer 0111 nieuwe u gaven. Als voorbeeld werd de heer Bierei genomen, die naast bezuinigingen rieteen jjgen vroegere principieele bezwaren op zij - had gezet en hen had uitgenoodigd voor op nieuwe uitgaven voor de leerlingen- schaal had aangedrongen. Het was een voorbeeld. Want de naaste bondgenooten j extra-parlementair nood-kaibinet, waar- van den minister hadden het ip dit punt in zij een kleine iuindenheid zijn. eel bonter gemaakt. I Op dit punt, vermoedde de minister, den ken de heer Schouten en Dr Golijn, ntet We vernamen, dat op de begrooting gereed was; ook door dit Kabinet passen en bezuinigen" nagestreefd. Ver keerd is het echter om met betrekking tot bezuinigen bij overheidsdiensten een verge lijking te maken met bedrijven. Bij eerstee noemde is namelijk weinig, dat ze renda bel maakt. Wie „drastisch" bezuinigen wil, zal de aan de Overheid gestelde eisclvn moeten inperken. Verbetering van de leerlingenschaal tot die van 1923 zou het eerste jaar 2.3 mil lioen kosten en in volgende jaren 4.1 mil lioen. Daartegenover zouden echter staan 1.4 millioen aan besparingen op wachtgel den e.d. De Regeering moet deze zaak laten rusten, hoe gaarne zij anders zou willen. Zij is in- tusschen den heer Deckers dankbaar voor de verlevendiging van de hoop op c'it punt. Deze lichte spot plooide een lachje om i veler lippen. Ook dc leerlingenschaal blijft dus rusten. Evenals in het verleden. Alleen het vijfde kabinet-Colijn meende iets te kunnen berei- ken door besparingen elders. Globaal berekend zijn thans 2500 plaatsen van onderwijzers door de mobilisatie vrijge komen. Het is soms moeilijk de noodise tijdelijke onderwijzers te krijgen Begrootingsaspect Verheugd was de Minister, clot verschei dene sprekers de financieele visie van de Millioen ennota als juist hebben erkend. Hij betreurt echter, dat sommigen zoo uit de hoogte oordeelen over het berekende reëele tekort. Dezulken mogen bedenken, dat we ermee moeten rekenen, dat we in de toekomst aan onze verplichtingen kunnen voldoen. Deze vrij scherpe reprimande was ken nelijk bedoeld voor den R.K. heer Teulings. Genoemd Kamerlid begreep dit blijkbaar, te oordeelen naar de ijverige wijze, waarop hij aanteekeningen maakte van deze passage van de mimsterieele rede, waarin tevens 't verwijt doorklonk over het vergeten, dat wo aan onze eigen fondsen belangrijke schul den hebben. De gemeente-financiën Met de gemeentefinanclën kon het Kabi net zich nog niet grondig bezighouden. Een ontwerp hoopt de Regeering in het voorjaar aanhangig te kunnen maken met de bedoe ling het 1 Jan. 19-41 in werking te doen treden. Het tekort Partij-spitsroeden Men moet uit den tegenwoordigen Gods vrede geen politiek gewin zoeken. Iets der gelijks heeft de minister ook in 1933 tegen Mr Marchant gezegd, die zich in dien geest uitliet. Mijn tegenwoordige soc. dem. ambt- genooten, aldus de minister, hebben in dc vergadering te Amsterdam niets van dien aard gezegd; stechts hebben ze een sober woord gesproken. De heer Duymaer v. Twist Interrum peerde: alleen maar de vuist uitgestok< De Minister ziet wel erg optimistisch. Hij vergat ook wel wat spoedig, dat die Am- sterdamsche bijeenkomst wel degelijk op win uit was, toen de leider dier S.D.A.P. daar verklaarde: „Het roode vaandel van het democratisch socialisme voeren wij naar een glorierijke overwinning". De minister wil echter het evolutie-pro ces aanwakkeren via het ministersambt. Wat in ieder geval ook hem niet aanstond was het verlof vragen aan een partij-instan tie om als minister op te treden. Hij be treurde zulks zelfs. Het doorloopen van de spitsroeden e?i partijinstantie is bedenkelijk, als dit sohiedt, omdat men er mee rekenen mi buiten de legerplaats geworpen te worden, als men het advies ntet opvolgt. Een advies vragen aan partijgenooten i: echter heel iets anders. Ons staatsrecht staat echter buiten dit alles. Na deze afstraffing, die de he eren Albar- da en v. d.Tempel deed blozen, volgde een vriendelijk woord van dank aan allen, die steun toezegden, ook al zagen ze het ont staan van het kabinet als ntet geheel De minister ziet in het kabinet de samen werking van alle zes de groot? politieke richtingen. Iedere fractie in de Kamer be houdt echter haar vrijheid tegenover het kabinet. Ze kunnen in d? Kamer en in het land blijven opkomen voor eigen overtui ging. Waarschuwing en critiek kan noodig zijn; het kabinet wil die ook als steun beschou wen. Wat de De mogelijkheid bestaat, dat binnenkort enkele streken van het land de staat van ?leg wordt afgekondigd. Dit hangt hier mede niet samen, maar geschiedt om heel dere reder..?.1. 's Ministers laatste woord was voor den heer Zandt. Diens fuknineeren over den Volkenbond moet worden betreurd. We moeten aan het ideaal blijven vast houden, al heeft de Volkenbond groote fou ten begaan, waardoor do gedachte aan een internationale rechtsorde in discrcdiet is geraakt. Toch mogen we niet defaitistisch zijn en dienen te bedenken, dat alle groote hervormingen met ups en downs gepaard gaan. Bij nieuwe vredessluiting moeten fouten uit het verleden zoo mogelijk worden voorkomen. Als Christenen hebben we de pioniers te zijn voor verbetering, ook van den Volken bond, gelijk we het ook zijn geweest b.v. voor de afschaffing van de slavernij. Komt de nieuwe rechtsorde niet tot stand dan ziet de minister de toekomst donker in. Maar hij hoopt, dat zijn kinderen en kinds kinderen zullen beleven, dat dat ideaal zal worden bereikt ook al weet hij het niet zelf 1e zullen beleven. Men zal moeten erkennen, dat de rede van den minister er geheel op berekend was om practisch de grootst mogelijke stemming te verkrijgen: Ten aanzien van de financiën wt mogelijk, nog scherper en stringenter dan de Memorie van Antwoord. Zoo gezien poet ste ze alle nieuwe economische politiek van de plank en zoo stil in hun hart zullen de voorstanders er van wel moeten bekennen, dat ze van de geeselen van Colijn verval len zijn tot dc schorpioenen van de Geer. Misschien is dat erg heilzaam voor hen. De Kamer heeft na de rede van den mi nister-president een half uur gepauzeerd. Daarna begonnen de replieken. Veel nieuws brachten ze niet De heeren Schouten, Bierema en Deckers verdedigden nader hun opvat tingen, terwijl dr Deckers er vrij stevige critiek aan toevoegde op de rede van Dr. Colijn op het Centralen Convent van ver leden week Vrijdag, omdat hij er een soort anti-papisme in beluisterde. We komen morgen op deze replieken na der terug, als ook de andere woordvoerders zich hebben doen hooren. Dr H. Colijri is in de gisteravond ge houden vergadering van de Eerste Kamer als lid beëedigd. De oud minister-president legt den eed af in handen van den voorzitter der Kamer, mr. W. L. baron de Vos van Steen- wijk. Die Hoest Kind! Neem dan slechts 's Werelds beste Hoestsiroop Eerste Kamer-camera Bezwaar had de Minister er tegen den ontwikkelingsgang van de begrooting mede te deelen: men mag niet in de keuken kijken. Het tekort is teruggebracht van 80 millioen in Augustus tot 55 millioen. Van deze vermindering van 25 millioen is 23V2 millioen verkregen door vermindering van uitgaven en 1 Vo millioen door verhoogde in komsten De post. van 6 millioen voor her halingsoefeningen moest dit jaar vervallen. Wat het p 1 a n-W e s t h 0 f f betreft, voor zoover dat dopr de Begeering zal worden overgenomen, zal bij de begrooting van Sociale Zaken het noodige licht worden ontstoken. Het nieuwe Centrale Belastinggebouw was urgent; het is geen Werkfond'swerk. Dat de stichting van een Lecningfonds algomeene instemming vend, constateerde s*aaf vaR beleq de Minister met genoegen Over de inkom sten, zoo voegde hij er aan toe. kunnen we 1 noo.d'ig worden, ten einde van dc later spreken. Ja, dit moef wel. want ze zijn 1 ('er Grondwet gewaarborgde persvrijheid te er nog niet en waar ze vandaan moeten j kunnen afwijken. Ten einde fe voorkomen, komen weet nog niemand. j dat deze preventieve maatregel zou moeten Dat 't belastin g-ontw er p-D c Wil- worden genomen, is de bekende waarsohu de sociale verlichting bracht, werd erkend. J wing gegeven. internationale politiek betreft, verklaarde de minister, dat de regee- ring zich er over verheugd, dat van alle zij den d-e neutraliteitspolitiek wordt gesteund. Over het optreden van den heer Kupers te Parijs, komt binnenkort het antwoord op de vragen van den heer Rost van Tonningen. 't Is een onvaderlandslievende oomerking, aat het opnemen van de soc.-dem. m het kabinet met het bloed van tienduizenden moet worden betaald. Dit kan een slechten indruk wekken in het buitenland. Door de aanhangers der N.S.B. worden soms opmer kingen gemaakt, waardoor de oprechte neu- traliteitspolittek van ons land in twijfel kan worden getrokken. De heer Rost van Tonningen (N.S B.); Dat zijn laffe insinuaties. (De Voorzitter hamert.) De Ministér zegt, dat bedoelde uitingen meer in de pers dan in de Kamer voorko men. Kan daaraan een eind worden ge maakt, dan zal men daarmee het land een dienst bewijzen. Om dat doel te bereiken kan het afkon digen van den IKKER'S Textielarbeiders en prijsstijging tot ENSCHEDE, 1 Nov. Gistermiddag is alhatuit een conferentie gehouden tusschen de voc h zitters en secretarissen van da vier Twei(fen. iche fabrikanton-vereenigingen en de hooi [e Dr Colijn weer lid „Ik wensch het vaderland geluk met Uw toelating als lid tot de Eerste Kamer", zeide de Voorzitter, toen hij gisteravond Dr C 0 1 ij n installeerde. Van de zijde van het publiek bestond voor deze plechtigheid geen bijzondere belang stelling, maar eenige fotografen hadden zich opgemaakt en tijdens de eeden flitsten de lampen. Daarop geleidde de griffier, Prof. d e B1 0 c k, die Dr Colijn ook bij het binnen komen was voorgegaan, dezen naar zijn plaats. Het nieuwe lid, dat benoemd is in de vacature-de Vlugt, kwam te zitten in het bankje, waar men dezen bij aanwezig heid vinden kon. In de Kamer was Minister Albarda een der eersten, die Dr C 0 1 ij n bij zijn instal- ilatie gelukwenschte. Zijn partijgenoot, de heer De Zeeuw had verslag uitgebracht betreffende het onderzoek van de geloofs brieven. Dr Colijn kent de Eerste Kamer. Uiter aard heeft hij als Minister in dit hooge col lege vele malen het woord gevoerd, doch (bovendien is. hij reeds twee perioden lid ge- Iweest, namelijk van 1914 tot 1920 en van 1926 tot 1929. En voor het overige sliiiten we ons gaarne •aan bij de woorden van den Voorzitter. De beteekenis van dit nieuwe lidmaatschap zal hoogstens weinigen kunnen ontgaan, j Behalve deze installatie bood de- vergade ring weinig belangrijks. Het program be vatte slechts een voorstel tot goedkeuring jvan een op 17 Mei van dit jaar gesloten ver drag tusschen Neder"and en Duitschland. 'houdende vaststelling van een ontginnings- •grens voor de aan beide zijden van de grens I'langs de Worm gelegen steenkolenmijnen. Het voorste] ging zonder bespreking onder den hamer door. En dadelijk daarop ging de j Kamer in de af deelingen. besturen der drie textielarbeiders-organ» ties. De bespreking was gewijd aan 'enkele P>'~, ten, vermeld in een schrijven der arbeidep,de organisaties van 10 October, waarin deko werkgevers in verband met de prijsstijgiifiba om loonsverhooging werd verzocht, terwikrij tevens een vergoeding voor wachten .wëfctis gevraagd. Lg Over deze bespreking deelden de arbeid£d r organisaties het volgend? mede; r. R „Na uitvoerige gedachtenwisseling vr n klaarden de voorzitters van de fabrikant^der vereenigingen zich bereid de gestelde puoorl ten, alsmede de toelichting der arheideeen organisaties in de vergaderingen der rete v fabrikantenvereenigiïigen aan de orde iefte stellen." assa Het resultaat dezer vergaderingen zal d ver nader aan de arbeiders-organisaties word medegedeeld. De bekende Engelsche pianist Fredders Lamond. die een tournee door NederlPf n gemaakt heeftis gisteren van Schif weer naar Engeland vertrokken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 8