<r»3&
ï&m/
PELMAN INSTITUUT
Waarom zoudt U tevreden zijn met minder da
het beste Ga over op CHIEF WHI
AR
radioL»
m..,.3;
X
ZATERDAG 28 OCTOBER 1939
EERSTE BES
PHILIDYNE"
Rijwieilantaarns
BUITENLAND
Zal Finlands status
ongerept blijven?
Geen afstand van groote
Finsche gebieden
Te Helsinki gaat het gerucht, dat de
sovjet-unie Finland gewijzigde voorstel-
1en tot een militair verdrag heeft gedaan.
Deze voorstellen zouden in overeen
stemming zijn met de strikte neutraliteit
van Finland, welke automatisch uitsluit,
dat Finland een aanval op de sovjet-unie
zou toestaan over Finsch gebied.
Naar verluidt, hebben de sovjets be
vestigd, dat zij de „neutrale solidariteit"
van het Scandinavische bloc willen eer
biedigen en zij zouden Finland de verze
kering hebben gegeven, dat geen van
hun bedoelingen de Finsche onafhanke
lijkheid zal aantasten.
Uit Viipuri, bij de grens van de Sovjet-
Unie. wordt gemeld, dat velen, die onlangs
hun woonsteden hebben verlaten, daar thans
weer zijn teruggekeerd.
Behalve in Helsinski zijn de meeste lagere
Scholen weer geopend en de spoorwegen
functionneeren weer. zij het met een geringe
beperking van den dienst
De Finsche minister van financiën, Tan-
her. heeft naar het Duitsche nieuwsbureau
uit Stockholm meldt aan de vertegenwoor
digers van de Zweedsehe pers een interview
toegestaan, waarin hij o.a. heeft verklaard,
dat de onderhandelingen in Moskou op zeer
vriendschapplijke wijze zijn gevoerd, zooals
'dat in diplomatieke kringen gebruikelijk is.
De Finsche gedelegeerden in Moskou had
Öen Stalin enMolotofopde vraag,
wanneer zij meenden weer naar Moskou te
kunnen terugkeeren geantwoord, dat zij de
door het Russische voorstel opgeworpen
kwesties in Finland grondig moesten bestu-
deeren. Bovendien moet ook de Finsche
rijksdag aan 't woord komen, daar er kwes
ties aan de orde zijn gekomen, welke de
grondwet betreffen en dus een meerderheid
van vijfzesde In het parlement vereischen,
om goedgekeurd te kunnen worden.
Nadrukkelijk verklaarde de Finsche mi-
h is ter van financiën nog, dat de nieuwe Rus
sische voorstellen de samenwerking tusschen
de Scandinavische staten niet beroeren. Sta
lin heeft tijdens de onderhandelingen ver
klaard. dat de neutraliteit van Finland niet
in gevaar zal worden gebracht
De meeste geruchten, die in de buitenland-
pehe pers zijn verspreid en waarin o.a. sprake
was van afstand van groote gebied -n door
Finland, zijn, aldus de minister, ongegrond.
WORDT MEER WAARD!
Een goede, vruchtdragende, afleiding
in dezen tijd is het opvoeren van üw
algemeene ontwikkeling, die U, maat
schappelijk en in het privéleven, meer
waard maakt! Gebrek aan goede alge
meene ontwikkeling is, zoowel psycho
logisch als maatschappelijk, een groote
handicap. Onze nieuwe, boeiende en
gemakkelijk te .volgen Cursus
ALGEMEENE ONTWIKKELING
volgens de bekende Pelman-methode,
heft die handicap op. Behandeld wordt
o.m.: Taal en taalgebruik; De kunst
van het stellen; Het menschelijk
lichaam; Psychologische grondbegrip
pen; De organisatie der samenleving;
Litteratuur; Beeldende kunst en mu
ziek; Omgangsvormen.
Lage lesgelden. Individueele leiding
GeQL prospectus met volledige gege
vens op aanvraag.
Voor gemobiliseerden gereduceerd
tarief
Opgericht 1900
DAMRAK 68, TeleL 41878, Amsterdam
Londen, Parijs, New-York, Melbourne,
Durban, Bandoeng.
De plichten
der neutraliteit
Spaak eischt voor België
nationale discipline
Spaak, de Belgische minister van bui-
tenlandsche zaken, heeft gisteravond een
radiorede gehouden, waarin hij o.a. zeide,
dat België niet in het bestaande conflict is
medegesleurd en dat het geheele streven
zijner leiders er op gericht is, het land een
herhaling van de verschrikkelijke beproe
ving. welke het van 1914 tot 1918 onderging,
te hesparen.
De Minister wenscht België gespaan? te
zien voor het al te tragische lot, dat dit
land telkens, wanneer de oorlog Europa
verscheurt, het tooneel van de botsing tus
schen de vijandelijke legers zou zijn.
Een zeker aantal Belgen, aldus Spaak,
schijnt er zich geen rekenschap van te
geven, dat deze neutraliteit, welke het
land weloverwogen heeft gekozen, plich
ten oplegt en slechts onder bepaalde
voorwaarden gehandhaafd kan worlen.
Sommigen, een allergeringste minder
heid. wenschen. dat België openlijk partij
kiest en zich vrijwillig in een oorlog
stort. Anderen eischen het recht op, aan
al hun gevoelens uiting te kunnen geven.
„Ik verklaar met kracht zoo ver
volgde minister Spaak dat de indivi
dueele vrijheid, hoe zeer zij ook in nor
male tijden gerespecteerd behcort te
worden, thans moet wijken voor de na
tionale discipline.
Er staat voor ons- land te veel op het
spel. Als het bestaan van een volk in het
geding is, mag men niet toestaan, dat een
verkeerd begrepen individualisme zijn
lot in gevaar brengt.
Zij, die spreken of schrijven zonder zich
in acht te nemen, maken zich van deze
overwegingen los door te zeggen: „dat is
van geen beteekenis. Indien wij in den oor
log betrokken moeten worden, hangt dat
niet van ons af"
Dat is niet juist. Iedere daad, die wil ver
richten, ieder woord, dat wij spreken, kan
gevolgen hebben. De neutraliteit verbiedt
ons niet, de gebeurtenissen te beoordeelen.
Zij dwingt ons niet, onze vriendsennp te ver
loochenen, doch zij legt ons eenige gedrags
regelen op welke wij in acht moeten ne
men, willen wij de neutraliteit bewaren.
De regeering mr.et constateert <iat ze
kere personen in het land zich niet steeds
voldoende bewust zijn van de gevaren, die
ons bedreigen, indien ieder slechts zijn
eigen zin wil doen.
De regeering is vast besloten handelend
op te treden tegen degenen die ten deze hun
plicht verzaken. Zij verdedigt voor België
den vrede".
Het wrak van de Duitsche
duikboot
Geen lijken aan boord
In tegenspraak met vroegere door Reu
ter gepubliceerde berichten, dat er zeer
talrijke lijken zouden zijn aangetroffen in
het wrak van een Duitsche duikboot op
de gronden van Goodwins, deelt het bu
reau thans mede, dat er tot dusverre
geen dooden in dit wrak zijn aange
troffen.
Ruslands nieuwe Oostzee-positie
Da kaart geeft de Sovjet-Russische in
vloedssfeer weer in de Baltische landen,
waarmede de Sovjets militaire pacten heb
ben afgesloten.
Men overziet hier da verkregen vloot- en
vliegtuigsteunpunten alsmede de garnizoe
nen waarover Rusland thans kan beschik
ken.
In de toekomst zal Libau de voornaam
ste Russische vlootbasis worden in de
Oostzea.
Met Finland, dat tot de Noordsche staten
behoort, is de Sovjet nog in onderhandeling;
zoover bekend zouden eenige Finsche eiland
jes tot Rusland tarugkeeren.
De dikke lijn geeft de Russische grens aan.
raphr
arend*
lat nie
doch
in elk
iedei
dire
Ellendige toestand in Polen
JMilnhoopen, werkloosheid,
voedselgebrek
De Times meldt uit Riga:
Een onderzoek, door dr. Otto. den Duit-
schen burgemeester van Warschau, ingesteld,
heeft geleerd, dat een derde deel van de
gebouwen en huizen van de stad geheel ver
woest is, een vijfde deel van de rest is zwaar
beschadigd maar herstelbaar. Een groot deel
van wat er dan nog overblijft is min of meer
ernstig beschadigd. De zwaarste verwoesting
is niet door de bommen uit de lucht, maar
door de artillerie aangericht. Het aantal in
woners, dat gedood is, kan niet precies wor
den bepaald en dat zal wellicht nimmer mo
gelijk zijn. Men meent dat er zich nog hon
derden lijken onder het puin bevinden. Een
ruwe schatting geeft als aantal dooden
50.000.
De nood van de mensehen is nog zeer
groot. Duizenden zijn nog zonder vaste wo
ning, en een aanzienlijk deel van de bevol
king lijdt gebrek en heeft geen middelen
bestaan. De bevoorrading ban nog niet het
hoofd bieden aan de moeiliikheden van de
voeding en de kleeding.
Wat voor Warschau geldt, geldt tevens
voor het grootste deel van het door de Duit
schers bezette Poolsche gebied. De steden,
stadjes en dorpen wemelen van doelloos
ronddwalende, gebreklijdende menschen, die
geen onderdak hebben. De levensmiddelen-
voorziening schiet nagenoeg overal tekort.
Betrouwbare zegslieden, die uit het zwaar
getroffen land hier zijn aangekomen, verkla
ren, dat de sterfte als gevolg van ontbering
en ondervoeding on-.ettend groot is. De pro
vincie Posen alleen laat aan de oppervlakte
minder ramt>zali?heden zien, hoofdzakelijk
omdat de Poolsche bewoners verbannen zijn,
om plaats te moken voor de Duitsche kolonis
ten die gedeeltelijk uit de Oostzee-staten
komen.
Nog plaatselijke activiteit
aan Westelijk front
Het Fransche legerbericht van gis
teravond luidt
Toegenomen activiteit van de ver-
kennings-elementen en van de artillerie
aan beide zijden.
Havas meldde gisteravond, dat ontmoe
tingen van patrouilles van beide zijden
tusschen de linies talrijker worden en de
gevechten, welke daaruit voortvloeien, vin
niger. Er worden voor deze patrouilles meer
soldaten ingezet, wat tot artillerievuur leidt.
Toch behouden de operaties een plaatselijk
karakter en zijn zij slechts van tactisch be
lang. Elke partij poogt de bedoelingen van
den tegenstander te weten te komen.
Reuter meldt uit Boedapest:
Volgens de laatste berichten uit Weenen
wordt de vroegere Oostenrijksche bonds
kanselier Schuschnigg nog steeds gevangen
gehouden in de kamer, welke hem als ver
blijfplaats werd aangewezen, toen de Duit
sche troepen Oostenrijk binnenrukten. Men
zegt, dat Schuschnigg zeer zwak en gede
primeerd is en geen eetlust heeft. Zijn
vrouw mag hem eens per week een bezoek
van vijf minuten brengen in tegenwoordig
heid van ambtenaren van de Gestapo.
GENERAAL MIAJA VERBANNEN
Het D.N.B. meldt uit Madrid, dat het ge
rechtshof voor de politieke verantwoorde
lijkheid te Melilla generaal M i a j a heeft
veroordeeld tot een maximumstraf van 15
jaren verbanning en het verlies van zijn
geheele vermogen. Zijn vrouw werd veroor
deeld tot een geldboete van een millioen
peseta's.
Het gerechtshof te Liverpool heeft den
36-jarigen Duitscher Vincent Crompton, die
er van verdacht werd de leider te zijn van
een groep leden van het lersche republi-
keinsche leger, welke aanslagen beraamde,
veroordeeld tot 20 jaar dwangarbeid. De
politie had aan het licht gebracht, dat
Crompton, die te Manchester geboren is, in
de Amerikaansche en Britsche legers en
ook in de internationale brigade in Spanje
gediend heeft.
De jonge arbeider Christopher Kenneally,
die tot drie jaar verbeterhuis veroordeeld
werd, verklaarde, dat Crompton niet tot
het lersche republikeinscbe leger zou zijn
toegelaten, indien men zijn verleden had
gekend Twee personen werden veroordeeld
tot zeven jaar dwangarbeid, terwijl de uit
spraak tegen een jonge vrouw, die eveneens
schuldig aan samenzwering was bevonden,
werd uitgesteld.
FRANKRIJK EN DE
ECONOMISCHE BLOKKADE
Duitschlands invoer moet
worden afgesnoerd
De Fransche minister van de blokkade,
Georges Pernot, heeft een verklaring
afgelegd voor de diplomatieke pars over de
rol, welke de blokkade moet spelen in den
huidigen oorlog. Hij zeide o.a., dat gezorgd
moet worden, dat de vijand verstoken blijft
van grondstoffen en de noodzakelijke goe
deren, om (ten oorlog voort te zetten.
In 1938 bedroeg de invoer in Duitschland
van de over zee gelegen landen 32 procent
van den totalen invoer. Door een scherpe
controle ter zee kunnen cte geallieerden dus
een derde van den invoer van Duitschland
tegenhouden. Indien men hierbij voegt de 20
procent van d?n invoer, welke kwam uit de
landen, waarmede Duitschland thans in oor
log is, dan ziet men. dat Duitschland reeds
de helft van zijn invoer mist
Duitschland heeft dit begrepen en derhalve
tracht het de meening der wereld op te zet
ten tegen den economischen oorlog. Deze
economische oorlog wordt niet gevoerd te
gen vrouwen en kinderen, doch tegen het
Duitsche leger. Geen onpartijdige geest zal
het slachtoffer worden van deze Duitsche
propaganda.
Duitschland zal evenmin succes hebben bij
de wereldopinie, door zich op te werpen als
kampioen van de neutrale landen, onder
het voorwendsel, dat de maatr?gelen van de
geallieerden het gewicht van den huidigen
oorlog doen vallen op de neutralen.
Niets is meer onwaar. Wat willen Enge
land en Frankrijk van d'j neutralen? Slechts
één ding: dat zij Duitschland geen buiten
gewone gelegenheid verschaffen voor zijn
ravitailleering.
„Bovendien, aldus de Fransche minister,
zijn wij voornemens voor de neutralen de
voorziening van de bevolking en het hand
haven van de industrieele activiteit te ver
gemakkelijken. Het is evenwel wettig, dat
ons daartegenover garanties worden gege
ven, opdat van deze med?werking tenslotte
niet, zij het ook gedeeltelijk, de onverzoen
lijke tegenstander profiteert, die ons den
oorlog heeft opgedrongen.
Dit is het beginsel, waardoor Frankrijk
wordt geleid bij d» huidige onderhandelin
gen met de neutralen. Dezen weten zeer wel,
dat wij deze besprekingen in den meest
vriendschappelijken geest voeren, hierbij
zooveel mogelijk rekening houdend met hun
wettige belangen.
„In den strijd van 1914 aldus besloot de
minister, heeft men te lang met menschen
gestreden. Om het leven van onze soldaten
te sparïn en het uur van de overwinning te
verhaasten zetten de Franschen en Engel-
schen krachtig den economischen oorlog
voort."
Het lot van de „City of Flint"
Amerikaansche verontwaardiging
Tijdens een persconferentie heeft president
Roosevelt volgens Havas medegedeeld, dat
hij geen enkele mededceling had ontvangen
over de „City of Flint" waaruit zou blijken,
dat het schip weer in handen was van de
Duitsche bemanning of de Amerikaansche
vlag voerde.
Reuter meldt nog uit Washington, dat de
minister van buitenlandsche zaken Cordell
Huil en andere autoriteiten op gematigde
doch onmiskenbare wijze uiting hehben
gegeven aan hun verontwaardiging over het
herhaalde uitstellen van het antwoord aan
de autoriteiten van de ambassade te Moskou
en te Berlijn, die trachtten inlichtingen om
trent het stoomschip City of Flint in te win
nen. De vertegenwoordigers van het Ameri
kaansche departement van buitenlandsche
zaken critiseerden eenstemmig de Sovjets
voor het verstrekken van mededeelingen om
trent het schip door bemiddeling van het
Russische nieuwsagentschap voordat de
Amerikaansche regeerinjr daarvan in kennis
was gesteld.
Cordell Huil verklaarde op de persconfe
rentie. dat er geen enkel resultaat wa9 ver
kregen met de pogingen om Inlichtingen te
kregen van de Sovjet regeering. Hij beschreef
hoe de Amerikaansche ambassadeur Stein-
hardt te Moskou vruchteloos heeft getracht
op drie manieren, telefonisch, per spoor en
per vliegtuig verbinding te krijgen met de
bemanning van de City of Flint.
Hull voegde er aan toe, dat hij niet wist
of het schip nog te Moermansk was Hij had
ook nog geen enkele andere bijzonderheid
ontvan-een. Verder zeide hij. dat de regeering
van de Vereenigde Staten er belang in zou
stellen de zitting van het prijshof bij te
wonen, indien de kwestie van het eigendom
aan de orde komt.
Havas meldde later uit Washington, dat
Steinhardt, de Amerikaansche ambassadeur
te Moskou, omtrent de City of Flint gisteren
met Potemkln een onderhoud heeft gehad,
dat van half zes tot kwart voor zeven In den
namiddag heeft geduurd. De ambassade
heeft niets bekend gemaakt omtrent het
resultaat van dit gesprek, doch er ls alle
reden om te gelooven, dat het schip reeds
sedert lang weer in zee is en waarschijnlijk
Moermansk heeft verlaten enkele uren voor
dat per radio het communique werd ver
spreid, dat het schip eergisteren te midder
nacht is vrij gelaten.
Steinhardt kwam op de hoogte van de door
de Sovjetregeering genomen beslissing, door
dat hij naar de radio luisterde. Het is thans
meer dan waarschijnlijk, dat de City of Flint
met de Amerikaansche bemanning van 41
koppen is vertrokken met bestemming
naar een Duitsche haven tenzij het schip
wederom in beslag wordt genomen door een
Engelsch oorlogschip.
GEMENGD NIEUWS
Zandschip bij het laden gezonken
Alle opvarenden gered
BLITTERSWIJK, 28 Oct. Gistermiddag ls
op de Maas bij Rlitterswijk het schip „Thre
cor". schipper Olman, tijdens het zand laden
gezonken.
Toen het schip ongeveer voor twee derde
geladen was, begon het plotseling door tot
nog toe onopgehelderde oorzaak snel weg te
zakken. Een in de nabijheid gelegen motor
boot schoot toe en kon den schipper en
nog zes andere personen, die zich aan boord
bevonden, overnemen, zoodat geen persoon
lijke ongelukken zijn gebeurd. Een bagger
molen, welke nabij het schip lag, heeft dit
nog zoo dicht mogelijk naar den wal ge
sleept. doch op eenigen afstand voor den wal
zonk het schin geheel weg. Het ligt twee me
ter onder water.
Men hoopt, dat wanneer de Maas valt, het
schip weer zoover boven water zal komen,
dat het geborgen kan worden.
DOOR TRETN GEriREPEN EN GEDOOD
WOERDEN, 28 Oct. De ongehuwde 24-
jarige wegwerker J. de Wit uit Utrecht is
gisteravond door den laatsten trein uit de
richting Gouda op den overweg bij de van
der Valk Boumanlaan te Woerden gegrepen
en gedood.
De W. verrichtte dlaar ter plaatse werk
zaamheden met een ploegje arbeiders. Toen
de trein naderde snrongen de arbeiders op
zii. de W. ^rrronz echter den verkeerden kant
uit met het gevolg dat hij door de treeplank
gegrepen werd.
Het stoffelijk overschot ls naar het lijken-
huisje van de nieuwe begraafplaats te Woer
den overgebracht.
Waar gaat U zich
vestigen?
IN AMSTERDAM P
Dan naar het kantoor van L. BOOMSMA,
Makelaar Bouwkundige Expert
Nassankade 119 TelelooD 82521—85421
Kostverlorenstra&t 6 hs 37.50 p. m.
Hoofdweg 247-1 32.50 p. m.
Ten Katestraat 26 A-I 29.p. m.
Adm. de Ruyterweg 156-1 37.50 p. m.
Romb. Hogerbeetsstr. 4-1 30.p. m.
Aalsmeerweg 84-11 34.— p. m.
Sassenheimatraat 53-II 34.50 p. m.
Keizersgracht 824, Heerenhuls, ook geschikt
voor kantoor 900.— p. Jaar
WonlngltJst en Inlichtingen GRATIS
Amersfoort
VAN HASELEN'S
Wijnand van Haselen P.Hzn-,
Gemeente-Makelaar,
SNOUCKAERTLAAN 22—24, Telel 8218
ASSURANTIËN
-LOS
ZONDAG, 20 OCTOBBI
nCOB
HILVERSUM I. 1875 en 414.4L 1
0.30 KRO. 5.00 NCRV. 7.45.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Gn ,me
Plechtige Hoogmis. 12.15 Cu 0
nis van de tuinbouw voor
Gram.muziek. 12.45 BerichtinITrr
muziek. 1.00 Boekbe.<*prekln
keat en solisten. 2.00 Vrag, Wf)
2.45 R.K. Kinderkoor „Zang VU
pianobegeleiding. 3.90 Roti, 1
harmonisch orkest en sollir J
Gram.muziek. 4.00 Rococo- int€
".li i
lalfuurtje.
Geref. Kerkdler
(gr.pl.) 7.45 Be
8.90 Berichten
Vroolijk prograi
De KRO-New Stylo
oo-oetet 9.55 Gram.muziek, I fl(V
het KRO-OrkesLlLunl
AA Epiloog. 11.00—; j
P. Mcded'i VI
ia. 9.00 G; J
Intc
ILVERSUM II. 301,5 M. 8.53
AVRO. 5.00 VPRO. 5.30 VAf" 1
8.0012.00 AVRO. 8.55 Gl
Berichten. 9.95 Tuint
utlek. 9.45 Causerlo
chappir. 9 59 Ber 10.00 EJ. s<-
trlo en gram.muzlok. 10.41
gram.muziek. 11.00 VARA-lA. D
Merels". 11.80 VARA-HarmoPREJ
Verschijnselen vaniyEL
lollst
ziek. 1.00 ijoOR
De gesprok»
ANP.
1.30 Causer
Indlë". 1.60 Gram.muziek,
king. 2.30 Concertgebou'
(In de pauze: Causerie
4.30 Mandolineclub „Ons
Sportnieuws ANP, GrammCm
sprekken met luisteraars.
uur. 6.00 Sportpraatje. IYrna|
ANP. 6.30 Causerie over dei bij
Vrljzinnlg-Protestanteohe L.v.r
Causerie „De Werkploeg".®
ANP. Mededeelingen. 8.25 4
soliste. 9.15 Radiotooneel t 11
>rkest, V
lil' SS KL 322 en 484 M. 3 2}
muziek. 19.35 Plano. 11.1
11.50 en 12.30 Orkest. 12.50Ï
Gram.muziek. 2.36 en 3.20 I
6.20 en 6.45 Gram muziek.
—11.20 Gram muziek.
484 Mi 8.20 Gram.muzU
10.20 en 11.35 Gram.n
1.50 Grj
MAANDAG, 30 OCTOB
[II.VERSUM I. 1875 en 414.4 J
ding. 8.00 Berichten ANP. I
ditatie. 8.20 GratnC
Gelukwenschen, 10 30 MoH
Christelijke lectuur. 11.30 j
(12.00—12.15 Bericht
sextet engramofooi
richten ANP), 2.00 Sch<
Qramofoonmuziek. 2.45
pot schaft"'. 3.153.55
4.00 Bijbellezing. 5.00
5.15 Kinderuur. 6.15 Grar
Vragenuur (7.00—7.15 B<
mofoonmuzlek. 8.00 Bericl
NCRV-orkest. 10.00 B
halfuur .10.30 De Postllloi
muziek, 11.20 Gramofooi
12.00 Schriftlezing.
HILVERSUM II. 301,5 M. All
ma, verzorgd door de
ANP. Gramofoonmuzlek
mentsorkest en solist
wUdlng, 10.15 Gewijde
Voor de vrouw, 10.35 Enset
(11.0011.10 Voor de
spel, 12.30 De Vagebonden
Orgelspel. 1.30 Gramofooi
Lyra- trio, 3.05 Declamatie,
Het Omroeporkest en
AVRO -dansorkest, 7,35 I*
tot Einstein". 8.90 Berichte:
llngen, eventueel Vraag
Verkorte operette „Das
9.25 Radiotooneel .10.00 LJ*
BRUSSEL 322 en 484 M. 3 2 2;',
11.50 en 12.3
4.20 Piano .5,
spanningsprogramma
orkest. V2.50<Vlei
0 en 6.20 Gr«(Sch
ramma voo:flic
BEGRAFENIS VAN ENGEI1"'1
Wij
SCHIERMONNIKOOG, 1 adr
op Schiermonnikoog met
aarde besteld het stoffelijk
En gelachen vlieger I. Evan,!
rtr^nd was aansesoo**
De begrafenis geschiedde
een kerkhof voor slachtoffer,
wezig waren o.a. de EngelsclJ
ché uit den Haag A. Adam'
ter van Schiermonnikoog e.
Met de 3 Dampo producten bestrijdt U alle verkoucf"1
zoowel bij l? zelf als bij Uw kinderen Damp o-verkondhelds-balsem, hiermede '8 avonds keel, borst en rug inwrijven,
's morgens is Uw verkoudheid weer verdwenen. Pot 50. Tube 40. Doos 30 ct. Dampo-bonbons bij schorheid, pijnlijke de
Doos 25 ct. Dampo-nensdruppels bij neus-catarrh en verstoptheid in het hoofd. Flaconmet druppelspuitje 60 cent to u
't Komt van Mijnhardti |ee]j
Hier bij de kachel en de zwijgende familieleden in het
blauw-gerookte vertrekje, zat hij nu met de broeiende
norschheid in zijn oogen.
Als hij eens uit kon razen en de onredelijkste bitterheden
kon uiten, zou hij daarna bedaren, maar niemand gaf hem
de kans. want geen enkel verwijt was er over hun lippen
gekomen.
De dagen, die kwamen, waren voor Gijs en Stijn vol van
een angstige bezorgdheid. Ze wisten, dat de geringste aan
leiding de uitbarsting kon brengen, die ze vreesden en ook
yjas er de mogelijkheid van een opnieuw zich bedrinken.
Als hij 's avonds zijn lantaarn schoonmaakte en bijvulde
met het kwalijkriekende carbid, zou Stijn hem vermanend
willen wijzen op het gevaar, maar ze liet hem gaan met een
bezorgd hart.
Hij was zelden thuis. Als het weer te ongunstig was bij
gutsenden regen en storm, bleef hij een enkelen avond zit
ten. Doch de ouders wisten ten slotte niet, wat ze het meest
moesten vreezen, de angst als hij weg was naar Grondel
en verder, of de dingen, die door hem ter sprake werden ge
bracht als hij met felle woorden de toestanden hekelde, die
voor de ouders tot nu toe als goddelijk bestel hadden gegol
den. Geen enkele tegenwerping van Gijs kon genade vinden
in Aarts oogen, hij probeerde alles te weerleggen met woor
den die hij vroeger niet gebruikte. Ruw waren zijn uitvallen
en smalend praatte hij zijn Vader na als deze de aangeval
len boeren wilde verdedigen.
Knelis wist te vertellen, dat in Zandwijk meer menschen
waren, die dachten en spraken als Aart. En heelemaal on
gelijk had zijn broer niet. oordeelde hij.
Zoo zagen de ouders hun kinderen den weg opgaan,
waarheen zij hun nooit het spoor hadden gewezen.
Was er niets tegen te doen? Moesten zij toelaten, dat
straks hun kinderen als aanstokers van ontevredenheid en
als ophitsers werden beschouwd?
Ze zochten er de teleurstelling achter, die hij in de Meer
had ondervonden, want af en toe liet hij zich wel uit over
de behandeling daar. Of was het. omdat de vrouw van den
Canadas, na hem eerst gelokt te hebben, hem nu hooghartig
afwees?
Gijs wist door Lindert, dat de weduwe van den Canadas
slechts met groote moeite haar geldelijke verplichtingen kon
nakomen, en dat haar familie niet van zins was, meer te
helpen.
Tegenover zijn baas was Aart beleefd, maar koel en Lin
dert ontzag hem.
Voor Stijn was deze tijd voordeelig, omdat Aart haar steeds
zijn weekloon op een rijksdaalder na afdroeg en tochver
langde zij heimelijk naar het oogenblik, dat hij weer als vaste
knecht zou gaan dienen, want ze wenschte de rustige dagen
van het voorbije jaar terug, toen ze met hun drieën waren.
De ziekte van Sijke heild Tineke nog in het huis van Tinus
aan de sluis en Stijn zag er niet veel goeds in, zooals de jonge
vrouw er bij lag. Schijnbaar blozend en wel. maar de dokter
adviseerde steeds, rust en versterkende middelen.
Menige blauwe kan met melk was door Lijntje meegegeven
als iemand van den Elzenberm de zieke ging bezoeken en en
kele der laatste goudreinetten waren voor Sijke geweest.
Tinus zelf ging gebukt onder de zorgen. De enkele malen,
dat hij op den Elzenberm kwam liet hij zijn Moeder achter
in bezorgdheid voor zijn huishouden, dat zelfs met zijn ruimere
verdiensten, die haar stil met trots vervulden als ze het bedrag
noemde tegen bekenden, het duurder leven moest vastloopen.
Stijn had er over gesproken om Gijsbertje naar den Elzen-
berm te halen, maar Sijke had er zich met kracht tegen verzet
Nu drukten de zorgen zwaar op den Vader en de Moeder,
die wisten wat tobberijen waren. Maar meer nog waren zij
bekommerd over het andere. Zelfs aan Sijke's ziekbed wilde
Tinus slechts met zichtbaren tegenzin luisteren naar de verma
ning en den troost, die Gijs trachtte te brengen in moeilijk
geuite woorden.
Den heelen weg overpeinsde hij hoe het te' uv
zoon te treffen en hem te brengen op het paAjf*'0
liep. Maar Tinus had zijn antwoorden klaar
veel in terug van zijn eigen woorden, die hij t in
vige tijden had gesproken. Bezwaard keer Hij
terug naar huis en steeds was er de onbeanW^ve;
de toestand waarin zijn kinderen leefden. hiiiet
heid en afkeer, niet zijn schuld. Waren deffici
Stijn en hem wel krachtig en eerlijk gewee08- I
volledig zijn schuld bekend tegenover God;
den? Was er sinds hun voorspoed in het wijten
trouwelijken omgang met het gezin van denï zal
moed geslopen in hun hart? Ofliet hij ^ra8
over anderen niet voorstaan op zijn gelooveag^
Soms kon hij zich in gesprekken met arbtne e
den polder ontmoette of met we hij ter kerkpt u
kerheid uiten over het vertrouwen en over dij®1"!*
langs moest om te komen tot de overgave, d^
verwonderde en hem begon te rangschikken o| wit
van wie gezegd werd dat ze „ingeleid" wartalen
Gijs wist ook, dat hij beklaagd werd om
Hub Verkerk gekomen, een negotiant uit D^O
thuis zat met een bezeerden voet a je
bt h
(W1™'
1 a do
hebt