<r»3& ï&m/ PELMAN INSTITUUT Waarom zoudt U tevreden zijn met minder da het beste Ga over op CHIEF WHI AR radioL» m..,.3; X ZATERDAG 28 OCTOBER 1939 EERSTE BES PHILIDYNE" Rijwieilantaarns BUITENLAND Zal Finlands status ongerept blijven? Geen afstand van groote Finsche gebieden Te Helsinki gaat het gerucht, dat de sovjet-unie Finland gewijzigde voorstel- 1en tot een militair verdrag heeft gedaan. Deze voorstellen zouden in overeen stemming zijn met de strikte neutraliteit van Finland, welke automatisch uitsluit, dat Finland een aanval op de sovjet-unie zou toestaan over Finsch gebied. Naar verluidt, hebben de sovjets be vestigd, dat zij de „neutrale solidariteit" van het Scandinavische bloc willen eer biedigen en zij zouden Finland de verze kering hebben gegeven, dat geen van hun bedoelingen de Finsche onafhanke lijkheid zal aantasten. Uit Viipuri, bij de grens van de Sovjet- Unie. wordt gemeld, dat velen, die onlangs hun woonsteden hebben verlaten, daar thans weer zijn teruggekeerd. Behalve in Helsinski zijn de meeste lagere Scholen weer geopend en de spoorwegen functionneeren weer. zij het met een geringe beperking van den dienst De Finsche minister van financiën, Tan- her. heeft naar het Duitsche nieuwsbureau uit Stockholm meldt aan de vertegenwoor digers van de Zweedsehe pers een interview toegestaan, waarin hij o.a. heeft verklaard, dat de onderhandelingen in Moskou op zeer vriendschapplijke wijze zijn gevoerd, zooals 'dat in diplomatieke kringen gebruikelijk is. De Finsche gedelegeerden in Moskou had Öen Stalin enMolotofopde vraag, wanneer zij meenden weer naar Moskou te kunnen terugkeeren geantwoord, dat zij de door het Russische voorstel opgeworpen kwesties in Finland grondig moesten bestu- deeren. Bovendien moet ook de Finsche rijksdag aan 't woord komen, daar er kwes ties aan de orde zijn gekomen, welke de grondwet betreffen en dus een meerderheid van vijfzesde In het parlement vereischen, om goedgekeurd te kunnen worden. Nadrukkelijk verklaarde de Finsche mi- h is ter van financiën nog, dat de nieuwe Rus sische voorstellen de samenwerking tusschen de Scandinavische staten niet beroeren. Sta lin heeft tijdens de onderhandelingen ver klaard. dat de neutraliteit van Finland niet in gevaar zal worden gebracht De meeste geruchten, die in de buitenland- pehe pers zijn verspreid en waarin o.a. sprake was van afstand van groote gebied -n door Finland, zijn, aldus de minister, ongegrond. WORDT MEER WAARD! Een goede, vruchtdragende, afleiding in dezen tijd is het opvoeren van üw algemeene ontwikkeling, die U, maat schappelijk en in het privéleven, meer waard maakt! Gebrek aan goede alge meene ontwikkeling is, zoowel psycho logisch als maatschappelijk, een groote handicap. Onze nieuwe, boeiende en gemakkelijk te .volgen Cursus ALGEMEENE ONTWIKKELING volgens de bekende Pelman-methode, heft die handicap op. Behandeld wordt o.m.: Taal en taalgebruik; De kunst van het stellen; Het menschelijk lichaam; Psychologische grondbegrip pen; De organisatie der samenleving; Litteratuur; Beeldende kunst en mu ziek; Omgangsvormen. Lage lesgelden. Individueele leiding GeQL prospectus met volledige gege vens op aanvraag. Voor gemobiliseerden gereduceerd tarief Opgericht 1900 DAMRAK 68, TeleL 41878, Amsterdam Londen, Parijs, New-York, Melbourne, Durban, Bandoeng. De plichten der neutraliteit Spaak eischt voor België nationale discipline Spaak, de Belgische minister van bui- tenlandsche zaken, heeft gisteravond een radiorede gehouden, waarin hij o.a. zeide, dat België niet in het bestaande conflict is medegesleurd en dat het geheele streven zijner leiders er op gericht is, het land een herhaling van de verschrikkelijke beproe ving. welke het van 1914 tot 1918 onderging, te hesparen. De Minister wenscht België gespaan? te zien voor het al te tragische lot, dat dit land telkens, wanneer de oorlog Europa verscheurt, het tooneel van de botsing tus schen de vijandelijke legers zou zijn. Een zeker aantal Belgen, aldus Spaak, schijnt er zich geen rekenschap van te geven, dat deze neutraliteit, welke het land weloverwogen heeft gekozen, plich ten oplegt en slechts onder bepaalde voorwaarden gehandhaafd kan worlen. Sommigen, een allergeringste minder heid. wenschen. dat België openlijk partij kiest en zich vrijwillig in een oorlog stort. Anderen eischen het recht op, aan al hun gevoelens uiting te kunnen geven. „Ik verklaar met kracht zoo ver volgde minister Spaak dat de indivi dueele vrijheid, hoe zeer zij ook in nor male tijden gerespecteerd behcort te worden, thans moet wijken voor de na tionale discipline. Er staat voor ons- land te veel op het spel. Als het bestaan van een volk in het geding is, mag men niet toestaan, dat een verkeerd begrepen individualisme zijn lot in gevaar brengt. Zij, die spreken of schrijven zonder zich in acht te nemen, maken zich van deze overwegingen los door te zeggen: „dat is van geen beteekenis. Indien wij in den oor log betrokken moeten worden, hangt dat niet van ons af" Dat is niet juist. Iedere daad, die wil ver richten, ieder woord, dat wij spreken, kan gevolgen hebben. De neutraliteit verbiedt ons niet, de gebeurtenissen te beoordeelen. Zij dwingt ons niet, onze vriendsennp te ver loochenen, doch zij legt ons eenige gedrags regelen op welke wij in acht moeten ne men, willen wij de neutraliteit bewaren. De regeering mr.et constateert <iat ze kere personen in het land zich niet steeds voldoende bewust zijn van de gevaren, die ons bedreigen, indien ieder slechts zijn eigen zin wil doen. De regeering is vast besloten handelend op te treden tegen degenen die ten deze hun plicht verzaken. Zij verdedigt voor België den vrede". Het wrak van de Duitsche duikboot Geen lijken aan boord In tegenspraak met vroegere door Reu ter gepubliceerde berichten, dat er zeer talrijke lijken zouden zijn aangetroffen in het wrak van een Duitsche duikboot op de gronden van Goodwins, deelt het bu reau thans mede, dat er tot dusverre geen dooden in dit wrak zijn aange troffen. Ruslands nieuwe Oostzee-positie Da kaart geeft de Sovjet-Russische in vloedssfeer weer in de Baltische landen, waarmede de Sovjets militaire pacten heb ben afgesloten. Men overziet hier da verkregen vloot- en vliegtuigsteunpunten alsmede de garnizoe nen waarover Rusland thans kan beschik ken. In de toekomst zal Libau de voornaam ste Russische vlootbasis worden in de Oostzea. Met Finland, dat tot de Noordsche staten behoort, is de Sovjet nog in onderhandeling; zoover bekend zouden eenige Finsche eiland jes tot Rusland tarugkeeren. De dikke lijn geeft de Russische grens aan. raphr arend* lat nie doch in elk iedei dire Ellendige toestand in Polen JMilnhoopen, werkloosheid, voedselgebrek De Times meldt uit Riga: Een onderzoek, door dr. Otto. den Duit- schen burgemeester van Warschau, ingesteld, heeft geleerd, dat een derde deel van de gebouwen en huizen van de stad geheel ver woest is, een vijfde deel van de rest is zwaar beschadigd maar herstelbaar. Een groot deel van wat er dan nog overblijft is min of meer ernstig beschadigd. De zwaarste verwoesting is niet door de bommen uit de lucht, maar door de artillerie aangericht. Het aantal in woners, dat gedood is, kan niet precies wor den bepaald en dat zal wellicht nimmer mo gelijk zijn. Men meent dat er zich nog hon derden lijken onder het puin bevinden. Een ruwe schatting geeft als aantal dooden 50.000. De nood van de mensehen is nog zeer groot. Duizenden zijn nog zonder vaste wo ning, en een aanzienlijk deel van de bevol king lijdt gebrek en heeft geen middelen bestaan. De bevoorrading ban nog niet het hoofd bieden aan de moeiliikheden van de voeding en de kleeding. Wat voor Warschau geldt, geldt tevens voor het grootste deel van het door de Duit schers bezette Poolsche gebied. De steden, stadjes en dorpen wemelen van doelloos ronddwalende, gebreklijdende menschen, die geen onderdak hebben. De levensmiddelen- voorziening schiet nagenoeg overal tekort. Betrouwbare zegslieden, die uit het zwaar getroffen land hier zijn aangekomen, verkla ren, dat de sterfte als gevolg van ontbering en ondervoeding on-.ettend groot is. De pro vincie Posen alleen laat aan de oppervlakte minder ramt>zali?heden zien, hoofdzakelijk omdat de Poolsche bewoners verbannen zijn, om plaats te moken voor de Duitsche kolonis ten die gedeeltelijk uit de Oostzee-staten komen. Nog plaatselijke activiteit aan Westelijk front Het Fransche legerbericht van gis teravond luidt Toegenomen activiteit van de ver- kennings-elementen en van de artillerie aan beide zijden. Havas meldde gisteravond, dat ontmoe tingen van patrouilles van beide zijden tusschen de linies talrijker worden en de gevechten, welke daaruit voortvloeien, vin niger. Er worden voor deze patrouilles meer soldaten ingezet, wat tot artillerievuur leidt. Toch behouden de operaties een plaatselijk karakter en zijn zij slechts van tactisch be lang. Elke partij poogt de bedoelingen van den tegenstander te weten te komen. Reuter meldt uit Boedapest: Volgens de laatste berichten uit Weenen wordt de vroegere Oostenrijksche bonds kanselier Schuschnigg nog steeds gevangen gehouden in de kamer, welke hem als ver blijfplaats werd aangewezen, toen de Duit sche troepen Oostenrijk binnenrukten. Men zegt, dat Schuschnigg zeer zwak en gede primeerd is en geen eetlust heeft. Zijn vrouw mag hem eens per week een bezoek van vijf minuten brengen in tegenwoordig heid van ambtenaren van de Gestapo. GENERAAL MIAJA VERBANNEN Het D.N.B. meldt uit Madrid, dat het ge rechtshof voor de politieke verantwoorde lijkheid te Melilla generaal M i a j a heeft veroordeeld tot een maximumstraf van 15 jaren verbanning en het verlies van zijn geheele vermogen. Zijn vrouw werd veroor deeld tot een geldboete van een millioen peseta's. Het gerechtshof te Liverpool heeft den 36-jarigen Duitscher Vincent Crompton, die er van verdacht werd de leider te zijn van een groep leden van het lersche republi- keinsche leger, welke aanslagen beraamde, veroordeeld tot 20 jaar dwangarbeid. De politie had aan het licht gebracht, dat Crompton, die te Manchester geboren is, in de Amerikaansche en Britsche legers en ook in de internationale brigade in Spanje gediend heeft. De jonge arbeider Christopher Kenneally, die tot drie jaar verbeterhuis veroordeeld werd, verklaarde, dat Crompton niet tot het lersche republikeinscbe leger zou zijn toegelaten, indien men zijn verleden had gekend Twee personen werden veroordeeld tot zeven jaar dwangarbeid, terwijl de uit spraak tegen een jonge vrouw, die eveneens schuldig aan samenzwering was bevonden, werd uitgesteld. FRANKRIJK EN DE ECONOMISCHE BLOKKADE Duitschlands invoer moet worden afgesnoerd De Fransche minister van de blokkade, Georges Pernot, heeft een verklaring afgelegd voor de diplomatieke pars over de rol, welke de blokkade moet spelen in den huidigen oorlog. Hij zeide o.a., dat gezorgd moet worden, dat de vijand verstoken blijft van grondstoffen en de noodzakelijke goe deren, om (ten oorlog voort te zetten. In 1938 bedroeg de invoer in Duitschland van de over zee gelegen landen 32 procent van den totalen invoer. Door een scherpe controle ter zee kunnen cte geallieerden dus een derde van den invoer van Duitschland tegenhouden. Indien men hierbij voegt de 20 procent van d?n invoer, welke kwam uit de landen, waarmede Duitschland thans in oor log is, dan ziet men. dat Duitschland reeds de helft van zijn invoer mist Duitschland heeft dit begrepen en derhalve tracht het de meening der wereld op te zet ten tegen den economischen oorlog. Deze economische oorlog wordt niet gevoerd te gen vrouwen en kinderen, doch tegen het Duitsche leger. Geen onpartijdige geest zal het slachtoffer worden van deze Duitsche propaganda. Duitschland zal evenmin succes hebben bij de wereldopinie, door zich op te werpen als kampioen van de neutrale landen, onder het voorwendsel, dat de maatr?gelen van de geallieerden het gewicht van den huidigen oorlog doen vallen op de neutralen. Niets is meer onwaar. Wat willen Enge land en Frankrijk van d'j neutralen? Slechts één ding: dat zij Duitschland geen buiten gewone gelegenheid verschaffen voor zijn ravitailleering. „Bovendien, aldus de Fransche minister, zijn wij voornemens voor de neutralen de voorziening van de bevolking en het hand haven van de industrieele activiteit te ver gemakkelijken. Het is evenwel wettig, dat ons daartegenover garanties worden gege ven, opdat van deze med?werking tenslotte niet, zij het ook gedeeltelijk, de onverzoen lijke tegenstander profiteert, die ons den oorlog heeft opgedrongen. Dit is het beginsel, waardoor Frankrijk wordt geleid bij d» huidige onderhandelin gen met de neutralen. Dezen weten zeer wel, dat wij deze besprekingen in den meest vriendschappelijken geest voeren, hierbij zooveel mogelijk rekening houdend met hun wettige belangen. „In den strijd van 1914 aldus besloot de minister, heeft men te lang met menschen gestreden. Om het leven van onze soldaten te sparïn en het uur van de overwinning te verhaasten zetten de Franschen en Engel- schen krachtig den economischen oorlog voort." Het lot van de „City of Flint" Amerikaansche verontwaardiging Tijdens een persconferentie heeft president Roosevelt volgens Havas medegedeeld, dat hij geen enkele mededceling had ontvangen over de „City of Flint" waaruit zou blijken, dat het schip weer in handen was van de Duitsche bemanning of de Amerikaansche vlag voerde. Reuter meldt nog uit Washington, dat de minister van buitenlandsche zaken Cordell Huil en andere autoriteiten op gematigde doch onmiskenbare wijze uiting hehben gegeven aan hun verontwaardiging over het herhaalde uitstellen van het antwoord aan de autoriteiten van de ambassade te Moskou en te Berlijn, die trachtten inlichtingen om trent het stoomschip City of Flint in te win nen. De vertegenwoordigers van het Ameri kaansche departement van buitenlandsche zaken critiseerden eenstemmig de Sovjets voor het verstrekken van mededeelingen om trent het schip door bemiddeling van het Russische nieuwsagentschap voordat de Amerikaansche regeerinjr daarvan in kennis was gesteld. Cordell Huil verklaarde op de persconfe rentie. dat er geen enkel resultaat wa9 ver kregen met de pogingen om Inlichtingen te kregen van de Sovjet regeering. Hij beschreef hoe de Amerikaansche ambassadeur Stein- hardt te Moskou vruchteloos heeft getracht op drie manieren, telefonisch, per spoor en per vliegtuig verbinding te krijgen met de bemanning van de City of Flint. Hull voegde er aan toe, dat hij niet wist of het schip nog te Moermansk was Hij had ook nog geen enkele andere bijzonderheid ontvan-een. Verder zeide hij. dat de regeering van de Vereenigde Staten er belang in zou stellen de zitting van het prijshof bij te wonen, indien de kwestie van het eigendom aan de orde komt. Havas meldde later uit Washington, dat Steinhardt, de Amerikaansche ambassadeur te Moskou, omtrent de City of Flint gisteren met Potemkln een onderhoud heeft gehad, dat van half zes tot kwart voor zeven In den namiddag heeft geduurd. De ambassade heeft niets bekend gemaakt omtrent het resultaat van dit gesprek, doch er ls alle reden om te gelooven, dat het schip reeds sedert lang weer in zee is en waarschijnlijk Moermansk heeft verlaten enkele uren voor dat per radio het communique werd ver spreid, dat het schip eergisteren te midder nacht is vrij gelaten. Steinhardt kwam op de hoogte van de door de Sovjetregeering genomen beslissing, door dat hij naar de radio luisterde. Het is thans meer dan waarschijnlijk, dat de City of Flint met de Amerikaansche bemanning van 41 koppen is vertrokken met bestemming naar een Duitsche haven tenzij het schip wederom in beslag wordt genomen door een Engelsch oorlogschip. GEMENGD NIEUWS Zandschip bij het laden gezonken Alle opvarenden gered BLITTERSWIJK, 28 Oct. Gistermiddag ls op de Maas bij Rlitterswijk het schip „Thre cor". schipper Olman, tijdens het zand laden gezonken. Toen het schip ongeveer voor twee derde geladen was, begon het plotseling door tot nog toe onopgehelderde oorzaak snel weg te zakken. Een in de nabijheid gelegen motor boot schoot toe en kon den schipper en nog zes andere personen, die zich aan boord bevonden, overnemen, zoodat geen persoon lijke ongelukken zijn gebeurd. Een bagger molen, welke nabij het schip lag, heeft dit nog zoo dicht mogelijk naar den wal ge sleept. doch op eenigen afstand voor den wal zonk het schin geheel weg. Het ligt twee me ter onder water. Men hoopt, dat wanneer de Maas valt, het schip weer zoover boven water zal komen, dat het geborgen kan worden. DOOR TRETN GEriREPEN EN GEDOOD WOERDEN, 28 Oct. De ongehuwde 24- jarige wegwerker J. de Wit uit Utrecht is gisteravond door den laatsten trein uit de richting Gouda op den overweg bij de van der Valk Boumanlaan te Woerden gegrepen en gedood. De W. verrichtte dlaar ter plaatse werk zaamheden met een ploegje arbeiders. Toen de trein naderde snrongen de arbeiders op zii. de W. ^rrronz echter den verkeerden kant uit met het gevolg dat hij door de treeplank gegrepen werd. Het stoffelijk overschot ls naar het lijken- huisje van de nieuwe begraafplaats te Woer den overgebracht. Waar gaat U zich vestigen? IN AMSTERDAM P Dan naar het kantoor van L. BOOMSMA, Makelaar Bouwkundige Expert Nassankade 119 TelelooD 82521—85421 Kostverlorenstra&t 6 hs 37.50 p. m. Hoofdweg 247-1 32.50 p. m. Ten Katestraat 26 A-I 29.p. m. Adm. de Ruyterweg 156-1 37.50 p. m. Romb. Hogerbeetsstr. 4-1 30.p. m. Aalsmeerweg 84-11 34.— p. m. Sassenheimatraat 53-II 34.50 p. m. Keizersgracht 824, Heerenhuls, ook geschikt voor kantoor 900.— p. Jaar WonlngltJst en Inlichtingen GRATIS Amersfoort VAN HASELEN'S Wijnand van Haselen P.Hzn-, Gemeente-Makelaar, SNOUCKAERTLAAN 22—24, Telel 8218 ASSURANTIËN -LOS ZONDAG, 20 OCTOBBI nCOB HILVERSUM I. 1875 en 414.4L 1 0.30 KRO. 5.00 NCRV. 7.45. 8.30 Morgenwijding. 9.30 Gn ,me Plechtige Hoogmis. 12.15 Cu 0 nis van de tuinbouw voor Gram.muziek. 12.45 BerichtinITrr muziek. 1.00 Boekbe.<*prekln keat en solisten. 2.00 Vrag, Wf) 2.45 R.K. Kinderkoor „Zang VU pianobegeleiding. 3.90 Roti, 1 harmonisch orkest en sollir J Gram.muziek. 4.00 Rococo- int€ ".li i lalfuurtje. Geref. Kerkdler (gr.pl.) 7.45 Be 8.90 Berichten Vroolijk prograi De KRO-New Stylo oo-oetet 9.55 Gram.muziek, I fl(V het KRO-OrkesLlLunl AA Epiloog. 11.00—; j P. Mcded'i VI ia. 9.00 G; J Intc ILVERSUM II. 301,5 M. 8.53 AVRO. 5.00 VPRO. 5.30 VAf" 1 8.0012.00 AVRO. 8.55 Gl Berichten. 9.95 Tuint utlek. 9.45 Causerlo chappir. 9 59 Ber 10.00 EJ. s<- trlo en gram.muzlok. 10.41 gram.muziek. 11.00 VARA-lA. D Merels". 11.80 VARA-HarmoPREJ Verschijnselen vaniyEL lollst ziek. 1.00 ijoOR De gesprok» ANP. 1.30 Causer Indlë". 1.60 Gram.muziek, king. 2.30 Concertgebou' (In de pauze: Causerie 4.30 Mandolineclub „Ons Sportnieuws ANP, GrammCm sprekken met luisteraars. uur. 6.00 Sportpraatje. IYrna| ANP. 6.30 Causerie over dei bij Vrljzinnlg-Protestanteohe L.v.r Causerie „De Werkploeg".® ANP. Mededeelingen. 8.25 4 soliste. 9.15 Radiotooneel t 11 >rkest, V lil' SS KL 322 en 484 M. 3 2} muziek. 19.35 Plano. 11.1 11.50 en 12.30 Orkest. 12.50Ï Gram.muziek. 2.36 en 3.20 I 6.20 en 6.45 Gram muziek. —11.20 Gram muziek. 484 Mi 8.20 Gram.muzU 10.20 en 11.35 Gram.n 1.50 Grj MAANDAG, 30 OCTOB [II.VERSUM I. 1875 en 414.4 J ding. 8.00 Berichten ANP. I ditatie. 8.20 GratnC Gelukwenschen, 10 30 MoH Christelijke lectuur. 11.30 j (12.00—12.15 Bericht sextet engramofooi richten ANP), 2.00 Sch< Qramofoonmuziek. 2.45 pot schaft"'. 3.153.55 4.00 Bijbellezing. 5.00 5.15 Kinderuur. 6.15 Grar Vragenuur (7.00—7.15 B< mofoonmuzlek. 8.00 Bericl NCRV-orkest. 10.00 B halfuur .10.30 De Postllloi muziek, 11.20 Gramofooi 12.00 Schriftlezing. HILVERSUM II. 301,5 M. All ma, verzorgd door de ANP. Gramofoonmuzlek mentsorkest en solist wUdlng, 10.15 Gewijde Voor de vrouw, 10.35 Enset (11.0011.10 Voor de spel, 12.30 De Vagebonden Orgelspel. 1.30 Gramofooi Lyra- trio, 3.05 Declamatie, Het Omroeporkest en AVRO -dansorkest, 7,35 I* tot Einstein". 8.90 Berichte: llngen, eventueel Vraag Verkorte operette „Das 9.25 Radiotooneel .10.00 LJ* BRUSSEL 322 en 484 M. 3 2 2;', 11.50 en 12.3 4.20 Piano .5, spanningsprogramma orkest. V2.50<Vlei 0 en 6.20 Gr«(Sch ramma voo:flic BEGRAFENIS VAN ENGEI1"'1 Wij SCHIERMONNIKOOG, 1 adr op Schiermonnikoog met aarde besteld het stoffelijk En gelachen vlieger I. Evan,! rtr^nd was aansesoo** De begrafenis geschiedde een kerkhof voor slachtoffer, wezig waren o.a. de EngelsclJ ché uit den Haag A. Adam' ter van Schiermonnikoog e. Met de 3 Dampo producten bestrijdt U alle verkoucf"1 zoowel bij l? zelf als bij Uw kinderen Damp o-verkondhelds-balsem, hiermede '8 avonds keel, borst en rug inwrijven, 's morgens is Uw verkoudheid weer verdwenen. Pot 50. Tube 40. Doos 30 ct. Dampo-bonbons bij schorheid, pijnlijke de Doos 25 ct. Dampo-nensdruppels bij neus-catarrh en verstoptheid in het hoofd. Flaconmet druppelspuitje 60 cent to u 't Komt van Mijnhardti |ee]j Hier bij de kachel en de zwijgende familieleden in het blauw-gerookte vertrekje, zat hij nu met de broeiende norschheid in zijn oogen. Als hij eens uit kon razen en de onredelijkste bitterheden kon uiten, zou hij daarna bedaren, maar niemand gaf hem de kans. want geen enkel verwijt was er over hun lippen gekomen. De dagen, die kwamen, waren voor Gijs en Stijn vol van een angstige bezorgdheid. Ze wisten, dat de geringste aan leiding de uitbarsting kon brengen, die ze vreesden en ook yjas er de mogelijkheid van een opnieuw zich bedrinken. Als hij 's avonds zijn lantaarn schoonmaakte en bijvulde met het kwalijkriekende carbid, zou Stijn hem vermanend willen wijzen op het gevaar, maar ze liet hem gaan met een bezorgd hart. Hij was zelden thuis. Als het weer te ongunstig was bij gutsenden regen en storm, bleef hij een enkelen avond zit ten. Doch de ouders wisten ten slotte niet, wat ze het meest moesten vreezen, de angst als hij weg was naar Grondel en verder, of de dingen, die door hem ter sprake werden ge bracht als hij met felle woorden de toestanden hekelde, die voor de ouders tot nu toe als goddelijk bestel hadden gegol den. Geen enkele tegenwerping van Gijs kon genade vinden in Aarts oogen, hij probeerde alles te weerleggen met woor den die hij vroeger niet gebruikte. Ruw waren zijn uitvallen en smalend praatte hij zijn Vader na als deze de aangeval len boeren wilde verdedigen. Knelis wist te vertellen, dat in Zandwijk meer menschen waren, die dachten en spraken als Aart. En heelemaal on gelijk had zijn broer niet. oordeelde hij. Zoo zagen de ouders hun kinderen den weg opgaan, waarheen zij hun nooit het spoor hadden gewezen. Was er niets tegen te doen? Moesten zij toelaten, dat straks hun kinderen als aanstokers van ontevredenheid en als ophitsers werden beschouwd? Ze zochten er de teleurstelling achter, die hij in de Meer had ondervonden, want af en toe liet hij zich wel uit over de behandeling daar. Of was het. omdat de vrouw van den Canadas, na hem eerst gelokt te hebben, hem nu hooghartig afwees? Gijs wist door Lindert, dat de weduwe van den Canadas slechts met groote moeite haar geldelijke verplichtingen kon nakomen, en dat haar familie niet van zins was, meer te helpen. Tegenover zijn baas was Aart beleefd, maar koel en Lin dert ontzag hem. Voor Stijn was deze tijd voordeelig, omdat Aart haar steeds zijn weekloon op een rijksdaalder na afdroeg en tochver langde zij heimelijk naar het oogenblik, dat hij weer als vaste knecht zou gaan dienen, want ze wenschte de rustige dagen van het voorbije jaar terug, toen ze met hun drieën waren. De ziekte van Sijke heild Tineke nog in het huis van Tinus aan de sluis en Stijn zag er niet veel goeds in, zooals de jonge vrouw er bij lag. Schijnbaar blozend en wel. maar de dokter adviseerde steeds, rust en versterkende middelen. Menige blauwe kan met melk was door Lijntje meegegeven als iemand van den Elzenberm de zieke ging bezoeken en en kele der laatste goudreinetten waren voor Sijke geweest. Tinus zelf ging gebukt onder de zorgen. De enkele malen, dat hij op den Elzenberm kwam liet hij zijn Moeder achter in bezorgdheid voor zijn huishouden, dat zelfs met zijn ruimere verdiensten, die haar stil met trots vervulden als ze het bedrag noemde tegen bekenden, het duurder leven moest vastloopen. Stijn had er over gesproken om Gijsbertje naar den Elzen- berm te halen, maar Sijke had er zich met kracht tegen verzet Nu drukten de zorgen zwaar op den Vader en de Moeder, die wisten wat tobberijen waren. Maar meer nog waren zij bekommerd over het andere. Zelfs aan Sijke's ziekbed wilde Tinus slechts met zichtbaren tegenzin luisteren naar de verma ning en den troost, die Gijs trachtte te brengen in moeilijk geuite woorden. Den heelen weg overpeinsde hij hoe het te' uv zoon te treffen en hem te brengen op het paAjf*'0 liep. Maar Tinus had zijn antwoorden klaar veel in terug van zijn eigen woorden, die hij t in vige tijden had gesproken. Bezwaard keer Hij terug naar huis en steeds was er de onbeanW^ve; de toestand waarin zijn kinderen leefden. hiiiet heid en afkeer, niet zijn schuld. Waren deffici Stijn en hem wel krachtig en eerlijk gewee08- I volledig zijn schuld bekend tegenover God; den? Was er sinds hun voorspoed in het wijten trouwelijken omgang met het gezin van denï zal moed geslopen in hun hart? Ofliet hij ^ra8 over anderen niet voorstaan op zijn gelooveag^ Soms kon hij zich in gesprekken met arbtne e den polder ontmoette of met we hij ter kerkpt u kerheid uiten over het vertrouwen en over dij®1"!* langs moest om te komen tot de overgave, d^ verwonderde en hem begon te rangschikken o| wit van wie gezegd werd dat ze „ingeleid" wartalen Gijs wist ook, dat hij beklaagd werd om Hub Verkerk gekomen, een negotiant uit D^O thuis zat met een bezeerden voet a je bt h (W1™' 1 a do hebt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2