;rtoHJ REDDER
DER OPPOSITIE
W"AKKEftïJ£$.
RIDDERORDEN
1 1935 bAG 24 OCTOBER 1939
[TWEEDE BEAD PAG. 5
ch ovcr|
arpaten,
en in I
Vaderlijke zorg van
minister De Geer
KERKi
onebeekj
dn^e vorming van een normaal, par-
KERkI Kabinet onmogelijk bleek, dron-
»wyk Lmigc pers-organen aan op een
dam* Ijk Kabinet, dat feitelijk losstaande
===a)arlcmentaire groepen eenige dic-
eigenschappen niet had kunnen
°P GejEcn zoodanig ministerie maakt in
ag nd nog weinig kans. doch niemand
Idat de parlementaire verhoudin-
is normaal zijn.
iet antwoord der regeering op het
jg verslag der Tweede Kamer
it tot de conclusie, dat we thans
lijk Kabinet hebben van Jhr.
die naar zijn zeggen niet gesteld
titel van minister-president, doch
:rsoonlijke opvattingen alle andere
:huiver. Voorts verzuimt hij niet
jlitieke partijen, die hij de redden-
e kracM heeft geboden, telkens weer dui-
jk levef maken, dat hun optreden tegen
pte Kabinet-Colijn een misgreep is
en dat zij daarvan geen enkel
[resultaat behoeven te verwachten.
Jmoet als oppositie wel schrikkelijk
froei geraakt zijn om zich zoo te
[vaderen als minister de Geer doet.
zoo was gevraagd, is geen ern-
Joging gedaan om een Kabinet te
[en, steunend op de politieke groe-
de motie-Deckers steunden? En
[voord op die vraag is verrassend.
de Geer zegt niet mèt de Neder*
dat deze informatie de preroga-
jan de Kroon aanrandt; hij toont
beseffen, dat het er op aankomt,
j hij de opdracht heeft aanvaard,
f daarover gaat het natuurlijk.
Piet antwoord luidt:
politieke groepen, die vöör de
p-Deckers stemden, deden dit niet
ond van geestverwantschap of van
gemeenschappelijk practisch pro-
1, maar omdat zij elk voor zich
feden, dat door het optreden van het
kabinet-Colijn een onjuiste staat-
cige figuur was ontstaan en dat aan
[figuur zoo spoedig doenlijk een ein-
Jehoorde te worden gemaakt. Slechts
Idie meening waarvan de juist-
I hier in het midden gelaten kan
en stemden zij overeen. Een
r motef verbond hen niet. Daarom
hun gezamenlijk optreden in een
met uitsluiting van anderen,
leen eisch van den toestand.
onthoude dit citaat; het is van
:lang. Het Chr. Hist, dagblad de
lander schijnt soms naar verwijde-
te streven tusschen de twee groote
itantsche Christelijke partijen en we
het blad op dezen weg geenszins
1. Maar wij geven toch in overwe-
om dit citaat eens naast de scham-
opmerking te leggen: ,,Wij willen
ergdenkend zijn om te veronder-
dat het al zóó ver gekomen is, dat
~jrogram van de combinatie van anti-
"™*Titionair en liberaal beschouwd wordt
«rustend op de beginselen''; en
li ook naast het artkel in het blad van
September 1.1., waarin de redactie
ikt van ,,het groote verschil" tusschen
■Kgiterie-de Geer en het vijfde Kabinet-
9»*n. In navolging van andere bladen
de redactie hier de onbewezen be
ging, dat laatstgenoemd ministerie
een werkloosheidspolitiek voor oogen
welke naar ons oordeel principieel
was georiënteerd dan die van het
ie Kabinet".
moest dan toch wel de vrucht ge-
zijn van de overstemming, welke er
oppositie bestond. Maar nu komt de
mti$ de Geer vertellen, dat die oppositie
in het negatieve één doel nastreef-
ms Aet vijfde Kabinet-Colijn moest weg.
_jjie meening juist was, laat de schrijver
"lemorie hier in 't midden, maar „een
motief verbond hen niet". Indien
ce"4rinister-president niet bezig was ge-
deftig en plechtig staatsstuk
:n te stellen, had hij kunnen schrijven:
otief was slechts: Colijn moest weg;
lander ik b.v. mocht hetzelfde
en wordt dan toegejuicht.
Met nog andere woorden wil dit zeg
gen: van een gemeenschappelijk program
had bij een ministerie-DeckersAlbarda
Joekes geen sprake kunnen zijn; dat was
er eenvoudig niet. Van overleg was dan
ook geen sprake: de twee grootste fracties
laastten zich slechts om de eerste te zijn
met een motie van afkeuring en toen de
sociaal-democraten wisten, dat de motie
er komen zou, lieten zij gaarne de eer aan
de Roomsch-Katholieke fractie, die daar
mee een stap gedaan had, welke het best
vergeleken kan worden met het Duitsch-
Russisch pact. Laatstgenoemde fractie had
zoo vaak groote woorden gesproken, dat
nu geen ontkomen meer aan was.
Welnu, de Roomsch-Katholieke partij
kreeg de kans om de leiding te nemen: Dr
Kooien werd uitgenoodigd een ministerie
te vormen. Hij slaagde niet. Waarom niet?
Had hij zijn partij, die onophoudelijk haar
eenheid demonstreert, niet achter zich?
Het is merkwaardig, dat hierover zoo wei-
ng gezegd wordt en dat men in Roomsch-
Katholieke kringen zoo kinderlijk blij was
met Jhr. de Geer als Kabinetsformateur.
Ja, dat men geneigd was elke teleurstel
ling voor lief te nemen, welke deze hem
bereidde.
Het is waarlijk niet weinig. Men leze er
de memorie van antwoord maar op na.
De heer De Geer ontziet de vastgeloopen
oppositie in geen enkel opzicht. Bijna alle
regeeringsbladen hebben geschreven, dat
over de millioenennota de schaduw van
den oorlog hangt, maar de minister presi
dent wijst deze voorstelling van zaken
nog eens opzettelijk terug:
De regeering heeft inderdaad geen
twijfel gelaten omtrent hetgeen zij, ook
afgezien van de tegenwoordige omstan
digheden, in het belang van het budget
noodig oordeelt. Tegen een te vriende
lijke voorstelling van den vóór den oor
log bestaanden toestand moet dan ook
worden gewaarschuwd.
Het kan haast niet scherper. En de be
loften, welke de regeering doet, zijn na
venant. Op schier elk punt wordt onver
bloemd aangegeven, dat men zich geen
illusies over allerlei disiderata moet ma
ken. In het allergunstigste geval wordt
overweging in de toekomst voorgesteld.
Het heette groote winst, dat het kabinet
-de Geer reeds bij voorbaat een groote
meerderheid in de Tweede Kamer achter
zich had: maar wij zien gebeuren, dat het
straks meer zal moeten steunen op de op
positie, dan op de meerderheid, die volgens
den Kabinetsformateur zelf slechts meer
derheid was, omdat men eens veranderen
wilde van minister-president. Dr Colijn
was blijkbaar te democratisch, want hij
kwam zoo spoedig mogelijk met een re
geeringsverklaring in het parlement; Jhr.
de Geer is blijkbaar van meening, dat men
aan een redder geen eischen mag stellen.
Het was Augustus toen het Kabinet op
trad en waarom zou men de vacantie van
de Staten-Generaal storen?
De K L.M -klndervlucht. Uit Amsterdam vertrokken Maandagavond de kinderen,
die naar Indië terugkeeren, per trein naar Napels, vanwaar zij per speciaal
K.L M -vliegtuig de reis naar Insulinde zullen aanvaarden. De heer G. A de
Stoppelaar (rechts) en de stewardess mej Wynoldi (tweede van links) vergezellen
de kinderen op den tocht
De distributie van gasmaskers
Wij vernemen van goed ingelichte zijde:
Uit het dezer dagen gepubliceerde be
richt, dat gasmaskers via de postkantoren
zouden worden gedistribueerd, zou de in
druk kunnen worden gevestigd, dat dit dt
eenige wijze zou zijn voor de distributie van
gasmaskers. Wij kunnen thans mededeelen
dat het geenszjns in de bedoeling van de
regcering ligt om op deze wijze een soort
monopolie voor de distributie van gasmas
kers te scheppen. Het is integendeel het
voornemen, om de Ned. Ver. voor lucht
bescherming en haar afdeelingen te blijven
inschakelen, zoowel voor het verstrekken
van gasmaskers als voor de distributie van
andere artikelen op luchfcbeschcrmings-
gebied.
Bovendien zjj gemeld, dat het verstrekken
van gasmaskers en andere luchtbescher
mingsartikelen aan on- en minvermogen
den de bijzondere aandacht van de bevoeg
de instanties heeft en dat binnenkort na
dere mededeelingen dienaangaande zullen
volgen.
A.N.W.B. REIKT INSIGNES UIT
Op de jaarlijksche vergadering van de
afd. Zuid-Holland van den A.N.W.B., die
dezer dagen te Den Haag werd gehouden, is
aan de heeren J. de Vries. P. T u y t e 1,
C. v d Staay en L. Dekker het diploma
en bijbehoorend zilveren insigne uitgereikt,
dat de A.N.W.B. beschikbaar stelt voor hen,
die 12V2 jaar als chauffeur bij denzelfdcn
werkgever in dienst zijn geweest. De ge
noemde heeren zijn sedert 12% jaar werk
zaam bij resp. N.V. Scheepv. Mij. „Rhea" te
Rotterdam; den heer C. F. Smit te Alblas-
serdam; N.V. Scheepsbouwwerf v.h. De
Groot en Van Vliet te Slikkerveer en de
C,oöp. Ink. Ver. „St Homobonus" te Rotter
dam.
HET CHR. NATIONAAL
VAKVERBOND
Naar de 120.000 leden
Het Christelijk Nationaal Vakverbond zal,
ondanks de buitengewone omstandigheden,
ook dit jaar de Novembermaand voor de
propaganda besteden. Van 2 tot 20 Novem
ber zullen op ongeveer 200 plaatsen van het
land propagandavergaderingen worden ge-
houdten, Waar sprekers van het Vakverbond
met bet onderwerp „In volle wapenrusting"
zullen optreden.
Op Maandag 13 November zal via ®e N. C.
R. V. op golflengte 1875 M. en 414.4 M. een
radio-uitzending plaats vinden met decla
matie. muziek en zan.g De voorzitter van het
Vakverbond, de heer A. Stapelkamp, en
oud-Minister Prof. Dr. J. R. Slotemaker
de Bruine zullen het woord voeren.
Na die vergaderingen zal een groole huis
bezoekcampagne volgen, omdat nog tallooze
Christen-arbeiders niet in de Christelijke
Vakbeweging zijn opgenomen.
De bedoeling an geheel deze actie is dit
jaar de 120.000 leden te bereiken. Ter onder
steuning van de huisbezoekactie zullen pio-
pagandafoldcrs huis aan huis in het land
worden verspreid. Alle medewerking is hier
voor noodig.
PROT. CHR. ZORG VOOR
GEMOBELISEERDEN
Onder het ons toegezonden communiqué
van de vergadering van het Prot. Chr. Co
mité ter behartiging van de geestelijk-zede
lijke belangen der gemobiliseeTden, kwam
voor, dat de Rond van Ned.. Herv. Meisjes-
Vereen igingen op Geref. Grondslag zich ook
hierbij had aangesloten. Evenwel is,
men ons mededeelt, bij het 'bestuur van den
MeLsjesbomd hiervan niets 'bekend.
Va zorgvuldige
oorbereiding in
verband met de
In de huidige om
Handigheden op
•ee dreigende
7evaren, is gis-
eren onder
•roote belang-
telling een tien-
al schepen uit
le Schevening-
che haven ter
'ischvangst ver.
rokken
Conscientiestopper
In de Roode cn Roomsche pers komt men
bij herhaling de looze bewering tegen: Colijn
rilde in Juli de werkloosheidspolitiek
jrincipieel ombuigen en dat deed De
Geer niet. Zelfs het Maandblad dor R.-K.
Staatspartij sprak dezer dagen weer in dien
geest.
Maar al schrijft het Maandblad het
zelfde nog honderdmaal neer en al wordt
het dan nog even vaak nagepraat door de
Arbeiderspers of is het .omgekeerd?
zijn beweringen, die reeds eerder niet zeer
betrouwbaar Maken, worden er niet juister
door.
Want ar is eenvoudig niets, maar dan ook
letterlijk niets van waar.
In de bekende Regeeringsverklaring van
25 Juli werden vier punten genoemd: Rijks-
Financiën, saneering gemeentefinancicn, be
strijding der werkloosheid en versterking
der-defensie van Ned.-Indië.
Bij de uitwerking van het derde puni werd
gesproken van „een krachtige politiek
van werkloosheidsbestrijding", welke geheel
worden beheerscht „door de gedachte der
geleidelijke inschakeling der werkloozen in
het normale bedrijisleven te bevorderen". In
die riohting was trouwens het vierde kabt
net-Colijn onverdroten en met succes
bezig geweest. De bestrijding Tan de werk
loosheid werd zelfs dermate naar voren ge
schoven, dat de minister van Sociale Zaken,
ten einde zich geheel op de werkloos
heidsbestrijding te kunnen concentreeren
de afdeeling Volksgezondheid van zijn de
partement deed overgaan naar Binnenland-
sche Zaken. De verhooging van het crediet
voor de werkverruiming met 30 mill, bleef
voorts gehandhaafd. Verdwijnen zouden
echter de onhoudbare jeugdregistratie en
het staat-van-dienstboekje, terwijl maar
dat behoort elke Regeering tooh te doen!
gewaakt zou worden tegen uitwassen bij de
steunregeling, die er, naar van alle kanten
1 onweersproken bleek, inderdaad waren.
Met dat alles was de heer De Geer het,
blijkens verschillende redevoeringen, volko-
eens. Zóó eens, dat men de termi
nologie van de Regeeringsverklaring van 25
Juli letterlijk terugvindt in de Troonrede en
de Millioenennota.
Het „krachtig en onverdroten voortzet-
;n" van de bestrijding der werkloosheid
in de Troonrede was letterlijk bij Dr. Colijn
te vinden. Van een „principieel ombuigen"
van de oude lijn is bij hem nimmer sprake
geweest. Wie dat beweren fantaseeren. Want
het wegnemen van excessen beteekent toch
niet het ongedaan maken van verbeterin
gen?! Zoo dacht ook de heer De Geer er
over, toen hij op 20 Juni, te Luntercn spre
kende. de toen 'bestaande Kabinetscrisis in
zijn rede betrok. Hij verklaarde toen o.a.:
„Van een ombuiging van de algemeene lijn
der werkloosheidsbestrijding is echter geen
sprake, en nog veel minder van een opof
fering van de werkloosheidsbestrijding aan
de defensie".
En het voornemen tot het „afsnijden van
uitwassen" werd verduidelijkt door de vol
gende omschrijving:
„Zij wilden het geld beter plaatsen dan
onder het tieren van die uitwassen mogelijk
was".
Bij het debat over de Regeeringsverklaring
van 25 Juli sprak de heer De Geer niet an
ders en ook daarna is hij zich zelf in deze
dingen volkomen gelijk gebleven. De Geer
toonde met Colijn geen enkel verschil
van inzicht te hebben. Wie eerlijk wil en kan
zijn, zal dat moeten toestemmen als hij de
stukken vergelijkt. Een andere voorstelling
van zaken te gevep doet der waarheid ge
weld aan in den mee^t yolstrekten zin van
het woord.
We kunnen begrijpen, dat sommigen van
de onweerlegbare feiten der historie wat
last hebben en trachten ziah zelf en anderen
in te beelden, dat deze anders liggen. Meer
dan een conciëntiestopper kunnen we in zul
ke voor de vierschaar der waarheid onhoud
bare beweringen niet zien. We willen ook
wel van een „vergissing" spreken.
Men heeft zijn vertrouwen gesteld in pre
cies hetzelfde, dat men kort te voren ver
klaarde te wantrouwen. Er was alleen een
andere minister-president, die echter zake
lijk geen afwijkingen vertoonde met zijn
voorganger.
Bij den nieuwen man nam men met min
der genoegen dan 'onder diens voorganger
was aangeboden. Ja, het was zelfs zoo, dat
een partij twee geliefde ministers opofferde
om die in te ruilen voor twee soc.-democra-
tische raadslieden der Kroon, terwijl deze
laatsten zakelijk en politiek met veel min
der dan het uiterste minimum zich tevre
den stelden. Met als gevolg, dat na enkele
weken hun naaste vrienden diep teleurge
steld zidh toonden en aan hun geprangd
gemoed de bittere klacht deden ontglippen:
„Gruwelijk is de ontgoochelin g".
Ontgoocheling! Omdat de Geer principieel
iets andei's, iets beters, bracht dan Colijn?
Dat kan men aan de Arbeiderspers in
ernst zelf niet gelooven Men weet daar; er
is principieel niets veranderd, wij echter
hebben alles geslikt, wat de Geer ons 1
zette aan aanpassing en versobering en
was op bepaalde punten nog meer dan
het regeeringsprogram van 25 Juli in
vooruitzicht stelde
Deze feiten zullen we niet vergeten.
Met de Arbeiderspers maar met andere
strekking zeggen we: „Het schijnt
overbodig van tijd tot tijd de herinnering
aan d^ze feiten op te frissehen".
De lichting 1940 is gisteren opge
komen. Een vroolijke groep op weg
naar het Centraal Station te Amster
dam. om per trein naar de garnizoens
plaats te vertrekken.
De jeugdbeweging in 1939
Groeiende beteekenis
Bij de rijksuitgeverij tc 's-Gravenhage
verscheen dezer dagen de „Statistiek van de
vrije jeugdvorming 1939", het derde, door
het centraal bureau voor de statistiek sa-
ngestelde overzicht van de Nederland-
sche jeugdbeweging. Het bureau heeft met
deze nieuwe uitgave het gestelde ideaal:
een volledige weergave van hetgeen er in
ons land op het onderhavige terrein ge
schiedt, vrij dicht benaderd.
De groote en groeiende beteekenis van de
jeugdbeweging moge o.a. blijken uit het
totaal aantal leden van de gezamenlijke
organisaties, n.l. 687.517 op 1 Januari 1938
en 759.834 op 1 Januari 1939. Van laatstge
noemd aantal waren er 223.737 lid van een
Prot. Christelijke, 375.341 \an een R.K.,
33.675 van een socialistische of communis
tische en 5.315 van een Joodsche jeugdorga
nisatie. De overige aan godsdienstige of
staatkundige beginselen gebonden vrije
jeugdvorming telde 16.787 leden, terwijl bij
de niet aan zoodanige beginselen gebonden
vrije jeugdvorming 108.428 leden waren
aangesloten.
Vereeniging voor den Volkszang
Algemeene vergadering te Utrecht
UTRECHT, 24 Oct. In hotel Terminus al
hier hield de Ned. Ver. voor dien Volkszang
onder leiding van dien voorzitter, Mr J. C.
baron Baud, haar jaarlijiksche algemeene
vergadering.
De voorzitter deelde mode, dat deze ver
gadering oorepronkelijk in Alkmaar zou
gehouden worden, doch door de tijdsom
standigheden kon dit plan geen doorgang
vinden.
Medegedeeld werd. dat nieuwe afdeelin
gen werden opgericht te Haren, Roden en
Winschoten, zoodat de vereeniging flvans
25 afdeelingen in Nederland telt.
Naar aanleiding van een voorstel van de
afd. Rotterdam en Utrecht om contact te
zoeken met de Ver. voor Ontspanning en
Ontwikkeling vhn Militairen, deelde de
voorzitter mede, dat het hoofdbestuur een
schrijven aan den oentralen raad van ad
vies had gezonden, waarop het antwoord
luidde, dat de diensten van „Volkszang" in
dank worden aanvaard.
De jaarverslagten van secretaris en pen
ningmeester werden goedgekeurd en een
commissie voor 't nazien der boeken aan
gewezen.
Bij de hierop gehouden verkiezing wer
den de heeren baron Baud en Van Buiiken
reep', als voorzitter en penningmeester her
kozen.
Een uitvoerige bespreking werd gewijd
aan het door het hoofdbestuur in h'et be
lang van alle afdeelingen af te sluiten
contract met de B.U.M.A.
en spit veroorzaken pijnen, die
soms niet te dragen zijn. Een
of twee "AKKERTJES" verdrij.
ven de pijn vlug en grondig.
Naar wij van bevoegde zijde
de aankoopprijs van gedroogde garnalen,
welke de Nederlandsche centrale voor eieren
en pluimvee van de garoailendrogers over
neemt, verhoogd van f 12.2'5 tot f 14 per T00
kg. Ook de minimumprijs, voor welken de
garnalenvLsschers hun product aan de grarna-
lendrogers verkoopen, heeft een verheoging
ondergaan, nl. van f 1.75 tot f 2 en van f 2.10
tot f 2.42 Vn per 100 kg, resp. voor ongekookte
en gekookte garnalen.
Deze verhoogde prijzen gelden alleen voor
die garnalen, welke de garnalen visschers na
23 October hebben aangevoerd. Voor de ove
rige garnalen zal nog de oude prijs worden
Fa. VAN WIELIE
9 NOORDEINDE DEN HAAG
Telefoon 112246
(Reel.)j
Fransche soldaten, die tijdens de ge
vechten tusschen de verkenningstroe*
pen aan het Westelijk front gevangen
genomen waren, worden onder zwaar
geleide per auto door de Duitschers
weggevoerd.
STAGNATIE IN DE BIETENCAMPAGNE
De verwerking der suikerbieten aan de
fabrieken in West-Brabant ondervindt ern-
stige stagnatie, doordat er geen voldoende
aanvoer van bieten plaats heeft. Vele land
bouwers hebben namelijk een tekort aan ar-
beidekrachten. Bovendien wil men eerst de
I vele nog te velde staande aardappelen
rooien. Op enkele fabrieken heeft men de
campagne gedurende enkele dagen stop moe
ten zetten.
Inbreker bezocht vier villa's
Onraad te Princenhage
Tijdens het weekeinde heeft een inbreker
vier villa's met een bezoek vereerd te
Princenhage. Deze villa's staan aan
de Liesiboschlaan. Een ervan is onbewoond
Hiervan maakte de inbreker gebruik om in
de omgeving strooptochten te ondernemen.
Vermoedelijk heeft hij zich al enfkcle da
gen tevoren in de villa geïnstalleerd oir
het terrein te verkennen.
Zijn eerste slag sloeg de inbreker in de
villa van den heer v. d. Meer, waar uit de
garage een damesrijwiel en een zaklan
taarn werden on vreemd. Ook tot de woning
werd binnengedrongen, dodh hier werd
niets vermist. Vervolgens heeft de inbre
ker een bezoek gebracht aan de villa be
woond door den heer Pool. leeraar aan dc
K.M.A., die het week-end met zijn familie
afwezig was. Uit de garage werden gereed
schappen medegenomen. In de villa were
alles onderstboven gehaald. Kasten cn la
den werden met werktuigen opengebro
ken. Tafelzilver en tal van sieraden, w.o.
een broche, colliers, armbanden, enz. wer
den medegenomen. Bovendien waren oer
tweetal costuüms, alsmede ondergoed, ver
dwenen. De waarde van het gestolene wdrd<
op minstens 1000 geschat. Bovendien
heeft de d ef zioh te goed gedaan aan aan
wezigen drank, en is daarna op een bed
gaan slapen.
Verder heeft de inbreker nog een bezoek
gebraoht aan de woning van de familie MoL
waar niets wordt vermist
Vermoedelijk is de dief na zijn inbraken
naar de leege villa teruggekeerd om zijn
bezit te sorteeren en, voor vervoer gereed
te maken. Hier werden tenminste de ge
stolen werktuigen teruggevonden, alsmede
eenige gestolen voorwerpen van minder
waarde.
Het onderzoek is in vollen gang. De eeni
ge aanwijzing schijnt hierin te bestaan
dat één der omwonenden Zondagmorgen
om 6 uur in d&ze omgeving een man heeft
zien rijden op een damesfiets, waarop een
groot pak gebonden was. De man slinger
de dermate, dat hij den indruik maakte
dronken te zijn.
VOET VERBRIJZELD
OSS. 24 Oct. Bij de werkzaamheden aan de
nieuwe rioleerine Oss had de ploegbaas
van Schijnde! het uk een zware riool
buis op zijn voet - krijsen, waarbij dit
lichaamsdeel gehe-' werd verbrijzeld. Na
voorloopig te zijn rv bonden werd hij naar
hét groot-ziekenhuis te 's-Hertogenbosch ver
voerd, waar onmiddellijk operatief moest
worden ingegrepen.
