BOL
„AZIË IN DE BRANDING"
Tourisme
in België
..AUXARMESDEBRUXELLES'
NOVADA
.keelpijn
JANTJE
KRUIZEMUNT
DINSDAG 24 OCTOBER 1939
EERSTE BLAD |gl
Een reis- en reportageboek
Bij de steeds toenemende belangstelling
onder het groote publiek voor de kennis
van afgelegen landen en volken, een inte
resse, welke wordt gaande gemaakt en ge
stimuleerd door de lectuur van dagblad en
periodiek, is het verklaarbaar, dat zich al
lengs een apart genre van lectuur is be
ginnen te vormen, hetwelk men het repor
ter-boek zou kunnen noemen. Een dagblad-
verslaggever bereist een deel der wereld,
hetwelk om het een of ander oogmerk in
het brandpunt der algemeene aandacht
staat, vat zijn indrukken samen in een reeks
artikelen, of ook wel, hij publiceert die ar
tikelen niet aanstonds, maar geeft ze als een
aaneengesloten reeks, en noemt het een
boek. Zulk een boek schreef bijv. de Ameri-
kaansche krantenman John Gunther; onder
den titel „Inside Asia", waarvan de Neder-
landsche vertaling als „Azië in de Bran
ding" bij de N.V. „Eigen Volk" te Haarlem
verscheen. Hij vertelt in zijn woord vooraf,
dat hij in 1937/'3S voor de samenstelling van
dit boek enkele belangrijke plaatsen bezocht,
waarover hij heeft geschreven, en dat hij in
het geheel omstreeks 30.000 mijlen heeft af
gelegd. In totaal werkte hij aan zijn publi
catie, die in de éditie, welke voor ons ligt,
meer dan vijfhonderd bladzijden compres
gedrukt beslaat, twee jaren. Dat boek gaat
over de landen Japan, Mantsjoekwo, China,
Siam, Britsch-Indië, Iran, Palestina; wij
doen hier slechts een greep. De auteur moet
er, naar wij vreezen, als een zonderlinge
Amerikaansche meteoor doorheen zijn ge
rold, en welk contact hij heeft gehad met
de cultuur en de bevolking van deze zoo
zeer verschillende landstreken kan men zich
slechts met benauwenis afvragen, indien
men in aanmerking neemt, dat hij als on
derdaan van Uncle Sam zeker wel niet tot
de polyglotten zal behooren.
Met deze opmerkingen willen wij niets
afdoen aan de kwaliteiten, welke Gunthers
hoek zeer zeker bezit; wij trachten enkel aan
te toonen, dat men deze in hun juiste afme
tingen dient te bezien, en dat men aan den
vlotten, doch eenigszins slordigen scribent
geen maatstaven moet aanleggen, die deze
niet zal kunnen nakomen. Wie een cultuur
beeld, bijvoorbeeld van Japan verwacht,
doet beter een auteur te raadplegen, die dit
bonte, veel wisselende aspecten vertoonende
land niet alleen uit aanschouwing, doch te
vens uit langjarige studie en observeering
kent. Wie langs Japan wil heenglippen, ge
lijk dit bijvoorbeeld met de beweeglijke film
geschiedt, neme Gunthers „draaiboek" ter
hand. Gunther is een man, waarmee men,
zoo men zijn eischen niet te hoog stelt, een
wereldreis kan maken in een armstoel.
Wij zullen hieronder eenige momentopna
men van zulk een reis laten volgen, opdat
de lezer zich een gedachte zal kunnen vor
men, van wat hij in dit boek zal kunnen
aantreffen.
Japanners en Chineezen
Wij zijn geneigd te denken, aldus de
auteur, dat de Japanners en Chineezen bij
zonder veel gelijkenis vertoornen, maar in
werkelijkheid verschilt een Chinees min
stens zooveel van een Japanner als een En-
gelschman van een Rus. Chineezen en Ja
panners hebben een afkeer van elkander en
zijn zich van het verschil tusschen hen be
wust; gemengde huwelijken tusschen Chi
neezen en Japanners zijn hoogst zeldzaam,
misschien even zeldzaam als tusschen blan
ke Amerikanen en negers.
Chineezen en Japanners zijn beide Azia
ten en bedde hebben een gele huid, zijn van
Mongoolschen oorsprong, hebben grooten
eerbied voor het familieverband, zin voor
matigheid en vereering voor hun voorou
ders. Zij hebben sommige aspecten van de
zelfde godsdiensten gemeen en de Japansche
gebruiken het Chineesche alphabet Een Ja
panner kan vaak eenvoudig Chineesch le
zen, maar in den regel kan een Chinees
geen Japansch lezen. Zoowel de Chineezen
Hiróhitoe, de keizer van Japan
als de Japanners houden ervan, hun kinde
ren mee naar het theater te nemen en er
den geheelen dag te blijven, belde eten
groote hoeveelheden rijst met eetstokjes,
(maar deze verschillen van vorm), beide
houden van gezelschap, van hun eigen
slag maar hier houdt de gelijkenis lang
zamerhand op.
De meeste Japanners zijn kort en dik,
sommige Chineezen zijn zes voet lang of
langer; vele Japanners hebben dikke voor
uitstekende lippen, dikke enkels en korte
beenen door het jarenlang op den grond
zitten op stroomatten zonder meubelen,
terwijl de meeste Chineezen dergelijke ken
merken missen.
De Japanner drinkt graag en wordt epoe-
dig dronken, vooral van bier; vele Chmee-
zen houden ook van drinken, maar hebben
goede hoofden en magen. De Japanners dra
gen sokken „met een teen", emdat de san
daal met een riem tusschen de teenen be
vestigd wordt; de Chineezen hebben dit niet.
De Japanner houdt van kleurige kleeren.
Chineesche kleeren zijn over het algemeen
kleurloos. De Japanners zijn heel goed in
sommige takken van sport, zooals honkbal
en tennis; de Chineezen vinden zulke
lichaamsbeweging onzin. De Chineezen ver-
Europeeschen vaak hun namen, wat de Ja
panners nooit doen. De Japanner koopt voor
90 pet. Japansche goederen; de Chineezen
koopen voor 90 pet. buitenlandsche goede»-
ren. De Japanner is verzot op Chineesch
eten, maar de Chineesch vindt Japansch
eten vreeselijk, hoewel het er prachtig uit
ziet. De Japanner meent er niet veel van
als hij glimlacht; de Chineezen glimlachen,
omdat zij een vriendelijk volk zijn en graag
lachen. Toen ik in Japan kwam, werd mij
gezegd nooit tegen een Japanschen schild
wacht te glimlachen, omdat zulk een vrien
delijk gebaar voor een spotlach kon worden
aangezien, maar met een glimlach kan men
iederen Chineeschen schildwacht omkoopen.
Als ge een Japanner vraagt om een keus te
doen tusschen een Chinees en een Engelsch-
man om samen op een eiland te zitten voor
de rest van zijn leven, dan zal hij den Chi
nees kiezen, die waarschijnlijk zijn slaaf
zal worden; een Chinees zal in zulk een ge
val stellig een Engelschman kiezen, die
naar hij veronderstelt, tot zijn gelijke kan
worden opgevoed.
Gandhi
Gandhi, zoo zegt Gunther, is een onbegrij
pelijke combinatie van een heilige, Tam
many Hall en uw eigen vader. Hij is de
grootste Indiër sedert Boeddha en evenals
Boeddha zal hij na zijn dood als een god
vereerd worden. Inderdaad wordt hij reeds
op het oogenblik aangebeden door duizen
den menschen. Ik heb boeren den bodem
zien kussen, ,dien hij zoo juist betreden had.
Ik geloof niet, dat men zich een moeilijker
of raadselachtiger karakter kan denken. Hij
is een man waar men geen houvast aan
heeft Deze man, die zoowel een heilige als
een politicus, een profeet als een schitterend
opportunist is, past in geen gewone cate
gorie. Zijn groote bijdrage voor Indië was
de theorie en practijk van het beginsel der
geweldloosheid of burgerlijke ongehoor
zaamheid. Maar op hetzelfde oogenblik, dat
geweldloosheid datgene was, waarin hij het
diepst geloofde, steunde hij Groot-Brittan-
nië in den Wereldoorlog. Het beginsel der
geweldloosheid is een uitstekend voorbeeld
van Gandhi's gebruik van moreele wapenen
om practische resultaten te bereiken, van
zijn combinatie van geestelijke en wereld
lijke strijdmiddelen. Indië, een onbewapend
land, zou met niet-gewelddadige middelen
een revolutie ontketenen. De geweldloosheid
was een geestelijk begrip, maar het maakte
een revolutie uitvoerbaar.
Dan de kwestie van zijn beroemde vasten
tijden. Hij vastte zuiver en alleen om mo
reele redenen, maar deze dienden een be
langrijk gractisch doel, omdat, wanneer hij
in de gevangenis begon te vasten, de Britten
hem weer vrij moesten laten. Als een soort
vergeestelijkte Houdini was hij in staat iedci
oogenblik, dat hij verkoos, uit de gevange
nis weg te komen, omdat de Britten niet het
odium van de schuld van zijn dood, door
middel van verhongering in opsluiting, op
zich wilden laden. Toch heeft Gandhi en
dit is van beteekenis nooit over vasten
als een middel tot ontsnappen gedacht. Zijn
tegenstrijdigheden lijken merkwaardig, tot
men zich ervan bewust wordt, dat zijn doel
bijna altijd hetzelfde blijft, maar dat hij wel
een compromis wil aangaan, wat verschil
lende détails ervan betreft".
Gunther zegt dat hij zijn boek heeft be
werkt op het stramien der persoonlijkheid,
waarmee hij wil aanduiden, dat de groote
persoonlijkheden, die hij op zijn reis heeft
ontmoet en gesproken, er als het ware den
inslag van vormen. Waar hij over personen
spreekt, is hij dan ook bijna altijd interes
sant. Wij zullen hiervan nog enkele voor
beelden verschaffen.
De Indische Congresleider Gandhi
VOORHOEDE-GEVECHTEN
AAN HET WESTFRONT
Weer een Richthofen-eskader
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Meer dan gewone activiteit van de
voorhoede-elementen, vooral in het ge
bied ten westen van de Saar.
Een Un. Press-oorrespondent meldt, dat
Fransche piloten verklaren, dat het beroem
de Richthofen-eskader weer aan het Weste
lijk front opereert.
Toen twee Duitsche gevechitsvliegtuigen
kort geleden bij de Maginot-linie werden
neergeschoten, ontdekte men, dat zij, behal
ve de gebruikelijke Duitsche identiteitsken-
teekenen, ook de aanduiding van het Richt
hofen-eskader vertoonden, het eskader, dat
tijdens den wereldoorlog zich met roem heeft
overdekt.
Uitbreiding der verloven
Met ingang van 1 November zal het ver
lofstelsel voor alle gemobiliseerde Fransche
formaties worden uitgebreid. In een commu
niqué van het minister-presidium wordt me
degedeeld, dat voortaan eens in de vier maan
den een verlof van tien dagen zal worden
verleend aan de militairen aan het front
een verlof van acht dagen aan de overige
militairen. Voorts zullen in bepaalde gevallen
bijzondere verloven van drie dagen warden
verleend. Het oorlogskruis, de militaire me
daille en het legioen van eer geven recht op
verlenging van het verlof met drie dagen.
GEEN DISTRIBUTIE IN BELGIS
Op verzoek van den Belgischen minister
voor do voorraden is de balans opgemaakt
van de voorraden grondstoffen, waarover
België beschikt, en dit heeft een bevredi
gend resultaat opgeleverd. In regeerings-
kringen wordt het vraagstuk van de voor
ziening met meer gerustheid onder de
oogen gezien. Op het oogenblik spreekt men
niet meer over rantsoeneering en men is
niet overgegaan tot het uitreiken van dis
tributiekaarten.
SELTER MOET ESTLAND VERLATEN
De vroegere minister van buitenlandsche
zaken van Estland, Selter, die deel heeft
uitgemaakt van de Estlandsche delegatie
welke te Moskou heeft onderhandeld over
het verdrag van wederkeerigen bijstand,
behoort, naar de correspondent te Kopen
hagen van de Bund verneemt, tot de Duit-
schers, die het land moeten verlaten.
Selter zou voornemens zijn zich in de
vroegere Poolsche haven Gdynia, thans Go-
tenhafen, te vestigen en zijn vroeger beroep
van geneesheer weer te gaan uitoefenen,
TREINONTSPORING IN MEXICO
Veertig personen gedood
Nabij Tolosa is Zaterdag een trein, welke
van Vera Cruz naar de kust van den Stillen
Oceaan ging, ontspoord.
Twee petroleum-tankwagens vlogen in
brand. Veertig personen zijn omgekomen.
De meeste slachtoffers zijn verbrand.
Regelmatig WRIGLE Y'S P.K. kauwen
is een goede gewoonte, die voor kin
deren en volwassenen op eiken leeftijd
door tandartsen wordt aanbevolen.
Veel genot voor weinig geld: 5 cent,
AAAAAAAAAAAAAA
Geen nieuwe Duitsche
vredespoging
Ook niet door Vnn Zeeland
Bepaalde buitenlandsche bladen, aldus
het D.N.B., publiccercn steeds weer gissin
gen, volgens welke door Duitschland nieuwe
vredespogingen gedaan zouden worden of
nieuwe vredesvoorwaarden zouden worden
aangeboden. Zoo wordt in verband met een
reis van Van Zeeland naar Amerika ge
zegd, dat hij de voorwaarden kent, onder
welke Duitschland en de geallieerden be
reid zouden zijn, een vredesinitiatief van
Roosevelt in overweging te nemen.
In verband hiermede constateert het
Duitsche nieuwsbureau: Wat betreft de
Duitsche vredesvoorwaarden, kan slechts
sprake zijn van de beginselen, neergelegd
de rijksdagrede van den Filhrer, waarin
deze de wereld een weg naar den vrede
heeft gewezeh. Deze hand des vredes van
den Führer heeft men te Londen bruut af
gewezen. Chamberlain heeft den vrede niet
gewild, maar tot den oorlog besloten.
Daarmede is voor Duitschland de situatie
eens en voor al duidelijk.
Er bestaat voor Duitschland niet de ge
ringste aanleiding nieuwe voorwaarden voor
een vredesinitiatief op te stellen.
Heffing op Joodsche vermogens
in Duitschland verhoogd
In November van het vorig jaar is den
Joden in Duitschland de betaling van een
contributie van een milliard rijksmark op
gelegd. De heffing werd destijds vastgesteld
op 20 procent van het vermogen. Een be
perking of uitbreiding van de verplichting
tot betalen was voorzien voor het geval, dat
de opbrengst van een milliard rijksmark
overschreden of niet bereikt zou worden.
Uit hetgeen tot dusver binnen gekomen
is, blijkt, dat het bedrag van een milliard
rijksmark niet bereikt zal worden. Ter aan
vulling van de opbrengst is nu door een
verordening van den rijksminister van fi
nanciën de heffing verhoogd van 20 tot 25
pet. van het vermogen. Het verschil van
5 pet. vervalt den 15den November 1939.
Von Ribbentrop voor de radio
De Duitsche minister van buitenlandsche
zaken Von Ribbentrop zal vandaag te
Danzig een rede houden, die om 20.15 uur
M.E.T. zal worden uitgezonden door alle
Duitsche zenders met uitzondering van den
„Deutschland Sender" die te 23 uur de rede
zal geven. De redevoering zal ook in andere
talen worden uitgezonden.
DE „THETIS" AAN DE OPPERVLAKTE
De Engelsche duikboot „Thetis" is aan de
oppervlakte gebracht. Zij ligt ongeveer een
mijl uit den wal en zal thans naar een kleine
baai aan de kust van Anglessey worden
bracht
In het inwendige van het vaartuig bevin
den zich nog steeds 34 lijken.
ZWEEDSCH MINISTERIE VAN
VOLKSHUISHOUDING
De nieuwe toestand, waarin het economi
sche leven onder invloed van den oorlog ge
komen is, heeft de Zweedsche rageering ei
toe gebracht, de oprichting voor te stellen
van een nieuw departement, nl. het m'
terie van nationale volkshuishouding, walks
taak zal zijn, alle economische kwesties te
behandelen, verband houdend met de heer-
schende buitengewone omstandigheden.
FRANSCHE PARLEMENT IN
NOVEMBER BIJEEN
Het parlement zal in de tweede helft van
November in buitengewone zitting bijeen
worden geroepen. Minister-president Dala-
d i e r heaft in overeenstemming met minis
ter R e y n a u d medegedeeld, dat het ont
werp van de begrooting voor het jaar 1940
door den minister van financiën zal worden
voorgelegd aaa de financieele commissie
van de kamer omstreeks half Novamber.
Volgens een bericht uit de Russische ha
ven Moertnansk is aldaar gisteren onder
Duitsche vlag een vrachtschip binnengeloo-
pen, dat geen Russischen loods aan boord
had. Een onderzoek bracht volgens Tass
aan het licht, dat het hier ging om het
Amerikaansche stoomschip „City of Flint"
metende 5000 ton, dat van New-York was
uitgevaren naar Manchester en aangehou
den door een Duitschen kruiser, waarvan IS
man het schip naar de Kolabaai opbrach
ten. De Duitsche bemanning beschouwt de
lading als contrabande. Deze lading bestaat
uit tractoren, graan, vruchten, leer, was enz.
in totaal 3700 ton.
De havenautoriteiten van Moermansk
hebben voor het oogenblik het schip aan
gehouden en de Duitsche bemanning ge
ïnterneerd.
GOEBBELS TEGEN CHURCHILL
In Washington worden de beschuldigin
gen, door Goebbels geuit aan het adre6 van
Churchill, in verband met het vergaan
van de „Athenia". belachelijk genoemd.
In Duitschland keurt men Churchills
houding ook verder af, omdat hij het ant
woord aan Goebbels is schuldig gebleven
RESTAURANT
Gerenommeerde Keuken, waar men eet
zooals bij zich thulsl
GUNSTIG bekend bij de HOLLANDERS
22 NIEUWSTRAAT - BRUSSEL
DINER, 1 fl., uitgelezen Menu en
la carte - Avondeten naar keuze.
Specialiteit: Kip, Hollandsche Biet
stuk. - Elke dag: VERSCHE VISCH
direct uit de Vischmijn v. Oostende.
Attentie-adres: RUE NEUVE 22
In Brussel
Wissel Uw Geld
bij JOS. DE DECKKER
55 Boulevard Adolphe Max 55 centrum.
VOORDEELIGSTE KOERSEN
Specialist in Gelakte
KEUKEN-MEUBELEN
TOONZALEN:
61 rue d'Anffleterre,
BRUSSEL-MIDI
LA MODISTE
MARIE ORLEANS
LE PLUS GRAND CHOIX DE CHAPEAUX
DERNIèRES CRéATIONS DE PARIS
80 RUE NEUVE BRUXELLES
CREDIETEN VOOR TURKIJE
In welingelichte kringen te Londen, al
dus meldt Reuter, wordt vernomen, dat be
sprekingen worden gevoerd tusschen de
regeeringen van Groot-Brittannië, Frank
rijk en Turkije over financieelen en oecono-
mischen bijstand aan Turkije.
In den algemeenen geest van het onlangs
gesloten verdrag zijn en worden regelingen
getroffen.
Er wordt geen bedrag genoemd.
1 Bescherm Uw keel tegen infectie i
k met de beproefde geneeskracht [<SCf
RADIO
WOENSDAG, 25 OCTO:
HILVERSUM I. XS75 cn 414,4
ding. 8.00 Eventueel bcr.
zing. MedlUitle. 8.16 Grar
9.45 Gelulcwenschen). 10.30 Mof
ANP. Herhaling S.O.S.-bei
Utr. Stedelijk orkest en
serie „Er zit goud In advortentlt
Vervolg concert. 10.10 Berlchtcr
na: Actueel halfuur. 10
Circa 11.5012.00 Schriftlezing. I
rle „Onz<
mik ui
10.00 Morgfce
ln de Contlt
r. 12.09
0.20 VooM
11.30 Voor de vroi
12.15 VARA-Orkc
ANP). 1.15—1.45 Orgelspel en zi
Knipcursus. 2.30 Groninger Orl
ging. (Opn.). 3.15 Voor de klnd<
Gram.muziek. 6.00 VARA-Orkesl
grafologie en de nationale elj
ln het handschrift", lozing. 7.09
lender. 7.05 Felicitaties. 7.10 Ko
orgelbegeleiding. 7.30 Bljbch
8.00 Herhaling S.O.S.-berichten.
ANP, VARA-Varla. 8.15 Vraag ei
8.30 VARA-Orkest. 3.00 Radlot<
Gram.muziek. 10.05 Causerie S<
onschuldig?" 10.10 De Ramblers.
Medische vraagbaak. 11.09 Berlc
11.10—12.00 Gram.muz
DRUSSEL 32:
Gram.muziek.
5.35 Orkest. 6.20 -
6.4'
irogrf
Nedorlai U
4 84 M: 11.35 Orkest. 11.50 Gri ri
12.30 Orkest 12.591.20 en 4.20 g
ziek. 4.35 Het Lulksohe kwartel
muziek. 6.50 Accordeonsoli. 6.05
ziek. 7.20 Uitzending voor soldati
Omrocpsymphonleorkest en solist c
muziek.
Om in geval vao nood, wam
leiding defect mocht geraf
volhing van water te hunnen n
worden door de gemeente Arnt
40 verschillende punten In
putten qeslaaen
krijgt 'nERFENIS oooo
tf,0000 door G.Th.Rotman
53. De piloot koos nu maar het vliegveld
om te landen. In een logement aan den rand
der stad overnachtten ze; in de stad zelf
durfden ze zich na hun vliegtocht door de
straten niet meer te vertonen, en zo zetten
ze de volgende morgen vroeg hun tocht
voort. In him zenuwachtigheid naanen ze
echter niet genoeg benzine mee en moesten
ze 's middags midden in het Afrikaanse
zrand vlak bij de grote pyramdden, landen.
54. „Kijk eens", riep Jantje
reclame van de Maastrichtsche i
fabriek!" En hij wees op de Sphir
van thuis immers een afbeelding
terkant van de boterham-bordjes
gen, ben je mal!" zei meneer
verontwaardigd, terwijl hij op
van het beeld ging staan. „Dit
vijf, misschien wel zesduizend
door de slaven of krijgsgevangeij
pharao's uit een rots gehouwen!"
Er ruischte een zucht door de kerkruimte. Als de predikant
hiermee was begonnen, zou zijn gemeente den troost beter
hebben gevoeld en waren over de nauwelijks geheelde won
den de zegenende handen gegaan, inplaats van de kwetsende
ruwheid.
Voor den wind reden ze naar huis. De regen had opgehou
den. Donkere, lage wolken joegen langs den hemel, waartegen
geen ster stond.
Gijs was stil.
Buiten het dorp begon Lindert over de preek.
„Hij bedoelt het zoo goed, maar hij zegt het altijd 'n bietje
rauw''.
En de boer sprak met z'n heldere stem over de moeiten en
zorgen in hun eigen gezin en de vele zwarigheden, die in zijn
eigen hart waren, verzweeg hij evenmin. Doch uit alles bleek
de vaste hoop op de uite. delijke redding, want wat hem voor
het oog van de menschen zou moeten bezwaren schatte hij
gering, wijl het voorbijging als het jaar met z'n seizoenen,
als de buien over den polder.
Er was toch nog nooit één winter zoo lang en koud en
droevig geweest of, zij het laat in het voorjaar, de lente kwam
gewis.
Maar de woorden van den boer vermochten nu den knecht
niet op te beuren.
Gijs wist niet wat het was. Opstandigheid toch niet?
Ach het was hem zoo tegengevallen dit jaar. Toen het be
gon, leek de toekomst helder als het uitzicht over den polder
na een dag van storm, als de lucht blank is. En het was anders
gegaan, heel anders dan hij het zelf uitgerekend had. Zeker
hij wist, dat Gods wegen liepen, waar de mensch niet gaarne
zijn voeten zet, maar tusschen weten en zeggen aan den
eenen kant en aanvaarden zelfs nog als een zegen, aan de
andere zijde is zoo'n groote afstand. En Gijs kwam er niet
over heen.
„Ge zegt det nou allemaal wel, en ik kan er niks tegenin
bringen, merik begin hoe langer hoe mieer bang te wor
den det 't mijn schuld isen ook van Stijne
„Dan zijde wieer op 't goei pad, went zoo is hetmer...
we worden 'n bietje aauwerkek nou deur die tekken van
de elzen hene en ge ziet den Elzenbèrm, Gijs, mee licht en
wermte, en van 't jaor is ter gin ieen van oons vur goed van
daon gedraoge
De tilbury sjokte verder; de wagensporen stonden vol wa
ter, het slik sloeg tegen de spatborden; het paard plenste zijn
pooten in de plas.
Gijs wilde nog spreken over de zorg en de moeite, die zijn
kind in Linderts huis had gebracht, maar hij vond geen woor
den, want hij wist dat de ander elke zelfbeschuldiging zou
weerleggen en Gijs had eer een domper noodig dan een hulp.
Als er nu iemand was, die hem wilde beklagen, zou het dan
beter zijn?
ZESDE HOOFDSTUK
Een nieuw jaar was begonnen met dezelfde zorgen van het
oude. De Elzenberm lag verlaten in het nuchtere, koele licht
van een winterzon, die krachteloos was.
Over en weer waren de bewoners bij elkaar gekomen om
elkander het beste te wenschen bij den aanvang van dit nieuwe
tijdvak. Leen Driewegen was al vroeg naar huis gekomen en
tot hun groote verwondering zagen Gijs en Stijn hem tegen
twaalven naar hun huisje gaan, toen ze van een der arbeiders
kwamen, die iets verder aan de Steeg woonde. Dat hadden ze
niet verwacht.
De jongen wenschte hun hartelijk een goed jaar en er was
van zijn kant geen enkele terughouding.
Anders was het met Gijs en zijn vrouw. Ze waren in de
war. En Stijn kon zich niet weerhouden te zeggen, dat ze hem
niet verwacht hadden na al wat er was voorgevallen
Leen zei, dat ze daar niet meer over praten moesten. Hoe
minder ruchtbaarheid er gegeven werd aan de ware reden van
de veranderingen op den Elzenberm, hoe beter het l
voor Tineke en hem. Wel informeerde hij, hoe ze het[jj
in de nieuwe omgeving, nu ze het Achterveld met Tic
verlaten en gekomen was in de woning aan de grootefi
Ze wisten er niet veel van, de verhuisdrukte had P
Tinus zeker geen gelegenheid gelaten naar den Elzenf,
komen en daarbij Sijke zou door deze ongewone, druil
gen zeker weer minder zijn. Stijn zag het zwaar in c
wachtte dat Tineke voorloopig wel niet naar een
dienst zou behoeven uit te zien.
Gijs was somber. Hij durfde niet vragen of Leens
had goed gevonden, dat de jongen hen kwam opzoekef
hij kón 't niet gelooven. En hoe licht kon de boer gaf
ken, dat de arbeiders tóch nog de relaties met Leen!
aanhouden.
Na den gebruikelijken dronk was Leen weer op 1
gegaan, de beide menschen achterlatend in een zwaariE
stemming. Stijns veerkracht scheen verminderd. Had f
ger tegen de zorgen voor brood en kleeding gevochi N
den morgen tot in den nacht, was haar bidden een plet=
weest, nu zag ze als haar man alles donker.
Sijke achteruitgaande, een ziekte die in haar oogffl
ziekte was als een andere. Eigenlijk niets mankeeren
rust. Wie dacht er nu in hun stand aan rust?
Tineke in het huis van haar broer, waar ze bleef, oil
niets anders had en omdat ze niet thuis wilde zijn. J
H C-Vo-dt ver
