*/eede Kamer behandelt
Vestigingswet Kleinbedrijf
eulen I
mmerll
ielfel'il
'enIn j
BER
SJDERDAG 19 OCTOBER 1939 TWEEDE BEAD PAG. 5
1
Luchtbescherming
en zandzakken
Jute lijdt onder de
weersgesteldheid
Sisal is beter
Er is tegenwoordig een hausse in zand
zakken. Want met zand gevuld vormen ze
een borstwering tegen luchtaanvallen;
hoofdzakelijk tegen we&zwervende scherven.
Maar jute zakken verduren niet, zooals
muren van beton, der uren geweld; integen
deel, de tand des tijds en vooral die van
het nattige weer, knaagt aan de zakken en
ze verteren. Echter, de wetenschap kan hout
onbrandbaar maken, waarom zou men de
zandzakken niet zóó kunnen prepareeren,
dat ze althans gedurende een oorlogs
periode, de invloeden van het weer kunnen
weerstaan?
De Rijksvezeldienst te Delft houdt zich
reeds met deze kwestie bezig, welke vooral
in het natte jaargetijde „brandend"' wordt,
maar de proeven zullen wel lang duren.
Ja, als men het zand absoluut droog
kon houden, zou het gevaar, dat de zak
verstikt en vergaat, zeer gering zijn: de
meelzak op den bakkerszoluer kan gedurig
dienst doen. Maar dat is nu juist de narig
heid: de zak met zand ligt huiten, en zelfs
het maken van afdakjes of het toedekken
met asfaltpapier kan geen volkomen droog
te waarborgen. Het zand behoeft ook maar
éénmaal door lekkage of anderszins vochtig
te worden om het verteringsproces te doen
aanvangen, dat zich ongemerkt voortzet en
zich pas openbaart, wanneer het te laat is.
Het eenige afdoende middel is dus de jute-
stof door praepareering tegen verstikking en
rot te beschermen.
Nu is het gelukkig, dat we daarvoor niet
op de tijdroovende proefnemingen van den
Rijksvezeldienst behoeven te wachten; om
dat het Nederlandsche Visscherij-Proefsta-
tion en Laboratorium voor Materialen-On
derzoek te Utrecht over veel ervaring, de
verduurzaming van vezelstoffen tegen in
werking van vocht betreffende, beschikt. Er
zijn zelfs verscheiden middelen en metho
den bekend, die een goede verduurzaming
van de jute-stof mogelijk maken en ln de
practijk zeer doeltreffend zijn bevonden.
Daarbij wordt in de eerste plaats allicht
gedacht aan de taning (behandeling met
cacliou of looistof-extract), die in de vis-
scherij op de netten wordt toegepast en
waardoor de netten tegen de invloeden van
zeewater bestand zijn. De jutevezel moet,
even goed als het nettengaren, zoodanig ge
prepareerd kunnen worden, dat de zak niet
scheurt en verteert.
Evenwel deelde de directeur van het Vis-
srherij-Proefstation en Laboratorium voor
Materialen-Onderzoek te Utrecht, Dr J. Olie
Jr., ons mede, dat een enkele taning geheel
onvoldoende is. De taning heeft pas waarde,
indien ze bij herhaling en met geregelde
tusschenpoozen kan worden toegepast, het
geen bij de zakken onmogelijk is. Maar bij
nabehandeling van het getaande materiaal
met bepaalde metaal-zout-oplosssingen,
wordt een zeer groote bestendigheid tegen
over inwerking van vocht bereikt. Er zijn
echter nog tal van andere praeparaten,
waarvan we hier geen opsomming zullen
geven, die al of niet na voorafgaande ta
ning, toegepast kunnen worden. Tot de be
langrijkste behooren eenige teerproducten.
Natuurlijk moet nog wel met. allerlei bij
komstigheden rekening gehouden worden,
maar men behoeft niet op eigen gelegen
heid te gaan experimenteeren. Hoewel het
genoemde proefstation zich bijna uitsluitend
op water geörienteerd heeft, wil het ook
gaarne in zandzakkenzaken advies geven.
In elk opzicht, zelfs bij het plaatsen van
opdrachten tot prepareering.
Dit laatste is van belang, omdat het
SisQlverbouw. in Jndië
Telegrafisch overgebrachte foto van
de conferentie der vier Noordelijke
staten te StockholmV.l.n.r. Erkko
(Finland). Munck Denemarken
Kallio (Finland), koning Haakon van
Noorwegen, koning Gustaaf van
Zweden, koning Christiaan van De
nemarken, Koht (Noorwegen) en
Sandler (Zweden)
Proefstation dan controle en toezicht kan
houden en voor deskundige behandeling
zorg kan dragen.
Verzoeken om voorlichting kunnen, on
der bijvoeging van antwoordporto, worden
gericht aan den directeur van het Neder
landsche Visscherij-Proefstation en Labora
torium voor Materialen-Onderzoek, Malie
baan 103, Utrecht.
Tenslotte wenscht de directeur van het
Proefstation er nog de aandacht op te ves
tigen, dat, door de op zich zelf reeds veel
grootere sterkte en duurzaamheid van de
Sisal-vezel, Sisal-zakken aanmerkelijk beter
geschikt zijn voor luchtbeschermingsdoel
einden dan jute-zakken. De laatste zijn soe
peler en worden daardoor voor verpak
kingsdoeleinden geprefereerd, ondanks ge
ringere sterkte en duurzaamheid. Bij zand
zakken evenwel speelt die soepelheid geen
rol, zoodat het gebruik van Sisal-zakken
voor dit doel beslist voorkeur verdient wan
neer deze voor redelijken prijs geleverd kun
nen worden. Bovendien is de Sisal-vezel een
product, dat uit eigen koloniën in groote
hoeveelheden betrokken kan worden en is
de jute in hoofdzaak import-artikel, waar
van op het oogenblik reeds schaarschte
dreigt. Gebruik van Sisal voor de zandzak
ken kan dus bijdragen tot besparing op het
voor expeditie-doeleinden onmisbar.e jute-
materiaal.
Het spreekt echter wel vanzelf, dat ook de
Sisal-zak behoorlijk gepraepareerd dient te
worden.
Dagelijksche dingen
Noodzakelijke controle
Hebt u wel eens deelgenomen aan een in
spectie van een school- of ander openbaar
gebouw, dat pas door militairen verlaten
is? Het kan soms meer dan bar zijn en dan
schijnt het alsof vandalen bezig geweest
zijn.
Een paar dagen geleden was ergens in
ons land een Christelijke school ontruimd,
omdat de soldaten naar elders verhuisd
waren. Het schooipersoneel was blij, want
nu kan er weer geregeld onderwijs gegeven
worden. Maar het zal wel een paar weken
duren voor het gebouw weer bruikbaar is.
Want 't verkeert thans in deplorabelen toe
stand.
Een afdoende beschrijving is met moge
lijk. Vier-duims draadnagels zijn in muren
en schoolborden geslagen om als kapstok te
dienen; de nieuwe verf is zóó beschadigd,
dat de muren op zeer moderne schilder
stukken lijken: enkele klodders verf en af
geschraapte stukken, waardoor het geheel
een woestenij kan verbeelden; ie banken
schijnen als barricaden dienst gedaan te
hebben en de vloerplanken zijn onzichtbaar
geworden; en ga zoo maar door.
Het lijkt er meer op, dat er sloopers, dan
dat er soldaten gehuisvest zijn geweest
Dat het overal zoo toegaat, zouden we
niet durven beweren ;maar dat er menige
klacht rijst over ruw beheer der gerequi-
reerde eigendommen, is bekend en de
schoolgebouwen, welke er van getuigen, zijn
vele. De gelijkstelling komt daarbij niet in
't gedrang; het zijn zoowel openoare als
bijzondere scholen. Menig soldaat schijnt
helaas te meenen, dat ruwheid bewijs van
krachtsbetoon is. Zoolang men in gezelschap
van „burgers" verkeert, zijn bijna alle mili
tairen achtenswaardige lieden; doch zoodra
men in troepverband gekomen is, breekt
menigeen los en wordt het een bende. Daar
kan en mag alles; dan is alle zuinigheid
vergeten en zorgvuldigheid schijnt geen
deugd meer te zijn.
Wij zijn daarom ten zeerste ingenomen
met het plan van den opperbevelhebber om
scherper controle uit te oefenen op het
„transportbedrijf' van het leger. Dat het ook
daarbij vaak ruw toegaat, kan het publiek
[te'kcns constateeren en daarom sticht het
RADIO
Een platina-bruiloft in den Amster-
damschen Jordaan. Oom Kees en
tante Mina in de Willemstraat te
Amsterdam vieren op 3 Nov. a.s. hun
zeventigjarig huwelijksfeest.
dubbel kwaad. Menigeen gunt de soldaten
een goed leger, een stevige pot, een gepast
vermaak en een menschwaardige behande
ling en over de kosten wordt nauwelijks
gesproken: het moet en zij geven meer dan
wij belastingbetalers; maar tegen ben-
zine-veitnorsing, slordig en onoordeelkundig
gebruik van materialen, ruw rijden met
auto's en motorrijtuigen en het wegwerpen
van kostelijke voeding; daartegen komt
ons gemoed in opstand.
Wij hopen van harte*, dat de komende
speciale verkeersbrigade hervormend en
desnoods bestraffend zal optreden, maar
ook, ciat de superieuren zooveel mogelijk
alle vandalisme zullen tegengaan. Als de
weinige baldadigen streng gestraft worden,
blijft de groote massa vanzelf in het goede
spoor. De massa-suggestie, waartegen bijna
niemand bestand is, doet ook hier het
meeste kwaad.
BEDRIJFSRAAD VOOR DE
KLOMPENINDUSTRIE
Blijkens een in de staatscourant vermeld'
K.B. wordt een bedrijfraad voor de klompen
industrie ingesteld. Het aantal leden en plv.
leden zal acht bearagen.
DE „DJAMBI" GEREPAREERD
SEATTLE, IS Oct Het Nederlandsche
vrachtschip „Djambi", van den Rotterdam-
schen Lloyd, dat, zooals gemeld, op den
Groot en Oceaan om onmiddellijke assisten
tie verzocht wegens het oniklaar raken van
de stuurinrichting, is gerepareerd en be
vindt zich thans op weg naar Manilla.
BURGEMEESTER VAN TUBBERGEN
GESCHORST
TUBBERGF.N. 19 October. Naar wij verne
men is de burgemeester van Tubbergen, de
heer T. C. L. L., voor een periode van drie
maanden geschorst, hetgeen verband houdt
met een onderzoek, dat van Rijkswege wordt
ingesteld naar bepaalde gedragingen van
den burgemeester.
J Spertijd
^vanging van filiaalhouders
9 Vestigingseischen
J: interpellatie-Rost van
mningen met toegestaan
het belang van voor h;t vervullen van hun om den spertijd niet met een half jaar te
dienstplicht opgeroepen midoenstanders. verlengen, zulks in het belang van degenen,
Aan de ondernemers, die zélf of wier be- die een vergunning noodig hebben en in de
heerders voor den dienstplicht zijn opgeroe-1 sperpcriode in onzekerheid leven,
pen, zal een bijzondere u-gunning worden j De Minister wees er op, dat sperren
verleend, die hun toestaat een waarnemend moet voorafgaan aan het opdragen van het
beheerder in dienst te nemen, die n i c t aan ontwerpen van vesigingscischen, ook om
de vastgestelde vestigingseischen behoeft te geen gedrang te krijgen om vergunningen
'in de periode van voorbereiding. Deze brengt
Poor den heer Rost van Tonningen
iraagde interpellatie betreffende het
in gevaar brengen van ae onzijdig-
a Nederland door den voorzitter
N.V.V., het Tweede Kamerlid Ku-
et uitstrekken door de S.D.A.Pen
«y.V. als staatkundige vereenigingen
\J/. iar werkzaamheid tot h?t buitenland,
passing in ait verband van de wet
recht van vereeniging en vergadering
houding in deze aangelegenheid van
lcdai der S.D.A.P., die deel uitma-
het kabinet, is niet toegestaan. Het
èindigde met een lachsucces.
rzitter was van oordeel, dat de
bij de behandeling dsr Rijksbe-
w volop over hetgeen zijn ergernis
spreken kon. Desnoods kan hij reeds
en met het stellen van vragen,
leer Rost v. Tonm n g e n meend
geval van het partijkiezen, voor ee
de machtengroep een gevaar voc
eutraliteit oplevert en onmiddellijk
rde behoort te worden gesteld,
«ging niet. Dj Kamer was het met den
Jzitter eensop den lieer Rost
Dingen na. Toen bleek, aat deze van
actie slechts alleen aanwezig was,
onk een homerisch gelach. De situatie
inderdaad aanleiding toe. Voor
waarmee ctb N.S.B. het geval
i te bezien, was de stemming veelzeg-
beslissend en doodelijk. De Regeering
N S B. niet noodig om onze neu-
191 flit te handhaven. Misschim is cr
oen inhoud van haar pensorganen -
benige aanleiding om de vraag te stel-
•n\3 juist zij wel in alle opzichten de neu-
•*«<it van ons land eerbiedigt en gepaste
chtighrid in haar uitingen betracht
voldoen. Een waarnemend beheerder
echter niet langer als zoodanig werkzaam
mogen zijn aan tot het tijdstip van terug
keer tot den normalen toestand. Op gelijke
wijze zal een ondernemer, die zijn zaak heeft
moeten sluiten in verband met zijn opkomst
rkelijken dienst, vergund worden de
door hem gestaakte bedrijfsuitoefening te
hervatten na terugkeer uit den dienst.
Deze regeling zal ook gelden voor den z.g.
.per tijd.
De financieele baten van de voorgestelde
vijzigingen werden geraamd op f 27.000.
iets meer importantie was de i
van de
tjingswet Kleinbedrijf
iet algemeen schijnt deze naar behoo-
1 tot tevredenheid te werken. Echter
jartiik han de wenschelijkhïid van en-
wijzigingen aangetoond.
Jrgesteld werd het mogelijk te maken
ie sportijd nog met een half jaar te
agen. Do minister krijgt aan maar
jal 6lecht6 bij hooge uitzondering noo-
jjn anderhalf jaar den tijd om over
festigingseischen met belanghebbenden
■•■vereenstemming te komen. Hij blijft er
I ir op bedacht den spertijd zoo kort mo-
l te doen zijn.
ükel 12 van de wet eischt, dat dB Ka-
van Koophandel en Fabrieken, ter
Ijding van de kosten, welke aan de
>|ering er van zijn verbonden, ter zake
elwe ingeaiendi aanvrage een vergoe-
[kunnen heffen van ten hoogste f 10.
Ive bij de Kamers worden echter ook
aanvragen om vergunning ingediend
et departement van Economische za-
Het is naar de meening van den mi-
F gewenscht, dat de betrokkenen, even-
jet betrekking tot de Kamers van Koop-
%1 te verleenen vergunningen h'Bt ge-
B, een billijke vergoeding van kosten
»fen, die hij zou willen stellen op f 5.
plfae geldt met betrekking tot het in-
>n van beroep tegen beslissingen van dB
•••••'er van Koophandel.
itutie van vergoede kosten moet plaats
ielijst,en. wanneer de aanvrager in het gelijk
ild en d'3 beslissing van de Kamer van
handel vernietigd wordt.
prts heeft zich de behoefte doen gevoe-
'lan zekere overgangsmaatregelen voor
Blde personen. Tot dit doïl zijn in het
j geroepen en wordt in de praktijk een
g gebruik gemaakt van de z.g. minis-
verklaringen, waarbij de minister
T (u)Economische Zaken verklaart, dat een
rager, hoewel deze ni-Bt over de voor-
v°& 'n Feven diploma's beschikt, toch op
Antnf van zijn leeftijd en ervaring geacht
worden te voldoen aan de gestelde
ab°n |en van handelskennis of vakbekwaam-
'.^e minister stelt 'Br prijs op deze prak-
van''11 de wet vast te leggen en stelt een
oeding voor van eveneens f 5.
n slotte was een bepaling voorgesteld in
In h-Bt algemeen vielen de voorstellen zeer
in den geest.
Dat bleek al dadelijk het geval bij den
eersten spreker, den heer IJ zerma-n (s.d.)
De uitvoering van de wet en de resultaten
■Br van waren hem zeer mee gevallen. Maar
hij had nog wenschen. Gaarne zou hij zien,
dat cursussen, die opleiden tot het examen
voor het middenstandsdiploma, werden ge
subsidieerd.
Kan het nu niet, dan moet het toch zo
spoedig mogelijk gebeuren.
Naast veil instemming had ook Dr V o
(lib.) enkele wenschen. Zoo drong hij aan
op registratie oer bedrijven en regeling van
het ventwezen.
Er was echter ook eenige critiek.
Wel drongen de hoeren Vos en Schilt-
huis (v.d.' aan op voorzichtigheid met
betrekking tot den spertijd en Op soepelheid
bij de vestigingseischen, iets scherper cri-
tisch klonken opmerkingen van de heeren
Bakker (c.h.) en v. d. H'Buvel (a.r.)
Laatstgenoemde was van oordeel, dat geen
retributies moesten worden gevraagd, maar
dat de uitvoeringskosten uit de algemeene
middelen behoorden t? worden gekweten,
zoo noodig met besparingen op andere on
derdeden van het overheidsbeheer.
Betoogd werd, dat bij het bepalen van
vestigingSBischen, groote en kleine plaatsen
niet over één kam moeten worden gescho
ren.
De verlenging van den spertijd stuitte bij
den heer v. d. Heuvel op ernstige bezwaren.
De praktijk heeft z.i. dB behoefte van deze
wijziging niet aangetoond.
De heer Bakker, die ernstig klaagde
over de hooge vestigingseischen voor de
kleine winkelbedrijven, was het vrijwel ge-
lie?l met den voorgaanden spreker eens.
Een geheel ander geluid deed de heer
Bachg. de R.K. midaenstandsspecialist
hooren. Hei, was een soort preludium op
de rede van den minister.
W-el had hij bezwaar tegen de f 5 voor de
vergunningen, maar ae facultatieve verlen
ging van den spertijd leek hem zeer on
schuldig.
Structureel en conjunctureel werd de Ves
tigingswet van groot belang genoemd; ook
de voortvarende uitvoering er van is in het
belang van oen middenstand.
Antwoord van den minister
Minister Steenberghe liet allerlei
wenschen rusten en ging uitsluitend in op
hetgeBn ter zake dienende was.
Het is niet de bedoeling -de vakken te
sluiten, maar een beter toegerusten mid-
aenstand te verkrijgen.
Ten aanzien van de bedrijfsregistratie
kon de minister geen toezegging doen. Voor
't oogenblik is daar geen tijd voor vrij te
maken. Vóór alles gaat de voedselv
ziening.
Het vervangen van gemobiliseerden kan
slechts duren tot den terugkeer van normals
omstandigheden. Dat vereischt aaministra-
tie en controle en het is niet mogelijk deze
wenschen eenvoudig vrij te maken van dc
eisch'sn van de wet.
Verlenging van den spertijd acht de mi
nister noodig. Er zijn gevallen dat 12 maan
den te weinig is voor het vaststellen der
vestigingseischen. Heeft de minister de
maanden extra niet noodig, dan zal hij
van de bevoegdheid geen gebruik maken.
By overgang in het bedrijf van vader op
zoon moet ook het belang van het vak in
het oog worden gehouden.
Maar voor ersonen boven 32 jaar is een
ministerieele verklaring mogelijk, waarbij
vrijstelling van het examen wordt verleend.
Het aantal geslaagden (20.000 van de 26.000
candidaten) wijst er wel op, dat de exa-
meneischen niet te hoog zijn.
ole en langdurige besprekingen meer, waar
bij de niet-georganiseerden zich veelal niet
lotte jongens" toonen. De spertijd
blijft echter zoo kort mogelijk.
Het amendement werd v er wor en met
51 tegen 11 stemmen.
Een volgend amendement-A 1 g e r a wil
de meer
differentatie in de vestigingseischen
zulks in verband met plaatselijke omstan
digheden.
Het werd echter ingetrokken, nadat de
minister het amendement overbodig ver
klaard had. Wa de voorsteller wil, is met de
bestaande wet reeds mogelijk.
Hetzelfde geschiedde zonder discussie met
een wijziging van de wet op het algemeen
verbindend en onverbindendverklaren
ondernemersovereenkomsten, welke de strek
king heeft:
1. ook buitenstaanders te verplichten bij
te dragen in de kosten van uitvoering en
controle, althans de rechtsgeldigheid
het opleggen van zulk een verplichting bui
len twijfel te stellen;
2. de wet voortaan te noemen: Onderne-
lersovereenkomstenwet.
Hierna passeerden een aantal andere
erpen den hamer.
De vergadering is verdaagd tot nader bij
eenroeping.
Vrijdag is er afdeelingsonderzoek.
Het schijnt, dat de voorzitter nog steeds
hoopt de \olgcnde week met de algemeene
beschouwingen over de Rijksbegrooting te
kunnen beginnen. De Memorie van Ant-
d moet echter nog verschijnen en in
den regel wordt een week gelaten voor de
bestudeering er van.
VEREENIGING MOLEST-
RISICO
Waarde der verzekerde goederen
boven 1M milliard gestegen
Ledental stijgt in snel tempo
Te Amsterdam is de algemeene ledenverga
dering gehouden van de Vereenigi:
Moles t-R i s i c o, waarvoor meer dan
wone belangstelling bestond. De directeur,
Mr J. J. Ha g e deelde mede, dat de Vereeni
ging het laatste jaar sterk gegroeid
allerwege vraag bestaat naar de mogelijkheid
van verzekering tegen oorlogsschade
roerende en roerende goederen hier te lande.
Beliep de waarde der verzekerde goederen
op 31 December 1933 bijna f 1200 millioen,
thans kon worden medegedeeld, dat een be
drag van IV2 milliard reeds overschreden i
terwijl het ledental en het verzekerd bedrag
nog regelmatig en in snel tempo stijgen. Na
druk werd gelegd op het feit, dat de groei
van het ledental en de sterke toeneming 3
het verzekerd bedrag niet komen uit enkele
deelen des lands, doch dat de belangstelling
door geheel Nederland levendig i
Ook de aanvullende stormschade-regeling
der vereeniging neemt steeds in bloei toe. Bij
deze regeling heeft 'het verzekerde bedrag
den loop van dit jaar de 260 millioen over
schreden.
Het verslag, de balans, rekening en verant
woording over het boekjaar 1938 werden be
handeld en ongewijzigd goedgekeurd.
De algemeene vergadering hechtte vervolgens
goedkeuring aan de voorstellen tot
der statuten en van het reglement d«
schaderegeling. Deze voorstellen maJte
mogelijk van nieuw-toetredendc leden
ting in de algemeene reserve der vereeniging
te vragen, omdat de billijkheid gebiedt, dal
bagage wordt afgeladen 1
:an het nieuwe complex van
'cazernegebouwen te Bus-
sum, dat gisteren door de j
militairen werd betrokken, i
N RH
ME
