BOL Tourisme^ België* in „AUXARMESDEBRUXELLES" NOVADA DINSDAG 17 OCTOBER 1939 EERSTE BLAD PAG. 2 DE DUITSCHE UITTOCHT UIT LETLAND Het eerste schip reeds naar Gdynia De „Tinnes" meldt uit Riga: Het eerste schip met Duitschers uit Letland is reeds naar Gdynia op weg. Hun aantal bedraat 380, dat is ongeveer liet tiende deel van de eerste groep. An dere gezelschappen bereiden zich in den loop van deze week op hun vertrek voor. Als zij allen verscheept zijn, begint men met de tweede groep. Het aantal Letti- sche burgers van Duitsche afkomst be draagt ongeveer 55.000. Hun transport geschiedt in vrachtschepen, waarvan de ruimen, door er planken in aan te bren gen en deze met stroozakken te beleg gen, tot massa-slaapplaatsen zijn inge richt. Men verklaart dat deze stoomsche pen als troepenschepen dienst hebben ge daan voor het vervoer van Duitsche le- g eraf deelingen naar Oost-Pruisen voor den aanvang van den Duitsoh-Poolsohen oorlog. Het schip, dat met het transport begon en nu op weg is naar Gdynia, is de „Schar- hörn". De bemanning bestaat geheel uit Chineezen en Duitsche officieren, daar dit schip tot voor kort in het Verre Oosten heeft dienst gedaan. De menschelijke lading wekt medelijden. Zij bestaat meerendeels uit oude en gebrek kige menschen, die niet zonder hulp de loopplank konden oploopen. De meesten waren zeer ontevreden over het ongerief aan boord en de eenige passagiers, die op gewektheid toonden, waren Duitsche too- neelspelers, die in de eerste groep waren opgenomen, omdat de Duitsche schouwburg te Riga is gesloten. Een gelijksoortige lading Duitschers is ook uit Tallinn naar Gdynia vertrokken. Allen beseffen nu, dat zij door te vertrek ken hun persoonlijke vrijheid prijsgeven, al weten zij niet voor hoelang. Hun toewijzing en plaatsing zijn veelal toevertrouwd aan ambtenaren van den Duitschen arbeids dienst, die uitmaakt waar de uit de Oost zeelanden verplaatste bevolking zal gaan wonen en werken. Het motto voor hun te werkstelling is: iedereen naar zijn be kwaamheden en eigenschappen. Niemand mag van woonplaats of werk veranderen zonder vergunning van de overheid en nie mand mag naar het oude Duitschland gaan omdat aller taak is het veroverde Polen te koloniseeren, te bevolken en te verduit- schen. Niet allen zijn voorbestemd in Gdynia en de corridorzone te blijven. Zij, die bijvoor beeld tot heden in de textielnijverheid van Letland en Estland hebben gewerkt, wor den verplaatst naar Lodz, een van de cen tra van de Poolsche textielnijverheid, waar zij onder rijkstoezicht moeten meewerken aan de toepassing van een nieuw voor Po len ingesteld arbeidsstelsel. Dit is grooten- deels het arbeidsstelsel van het Duitsche Rijk, met dit verschil, dat nadruk wordt gelegd op het onderscheid tusschen het „Herrenvolk" en zijn dienaar-natie, tus schen Duitsche leiding en Poolsche uitvoe ring. Bij dit systeem worden ook Poolsche bur gers, als zij er sterk genoeg voor zijn, aan zulk zwaar werk gezet als oogsten en spit- ,ten en den aanleg en het onderhoud van wegen. Zij worden gevoed en ontvangen loon, maar dit is veel lager dan dat van de Duitsche arbeiders, die gelijksoortig werk 'doen. Deze regeling wordt gerechtvaardigd, omdat het levensonderhoud in Polen veel goedkooper is dan in Duitschland en om dat de Poolsche arbeider veel minder be hoefte heeft dan de Duitsche. Poolsche boe ren worden ook in grooten getale naar Duitschland gezonden, en, naar ambtenaren van den Duitschen arbeidsdienst verklaren, daar bij den landbouw te werk gesteld. De Finsch-Russische besprekingen Vraagstukken van ernstigeu aard Volgens Reuter heeft e«n woordvoerder van het Finsche ministerie van ibuitenlandsche zaken gisteravond gezegd, dat de vraagstuk ken, die te Moskou besproken zijn, van ern stigen aard zijn. Men heeft echter de hoop en het vertrouwen, dat een practische op lossing mogelijk zal zijn. De woordvoerder van buitenlandsche za ken heeft deze verklaring afgelegd, nadat Paasikivi met de regeering had. gesproken over zijn onderhandelingen met Stalin en Molotof. Hij voegde er aan toe, dat de Fin sche regeering zoo ver mogelijk zou gaan om een vredelievende oplossing te vinden. De regeering wenscht de besprekingen niet op de lange baan te schuiven, zoodat Paasi kivi zoo spoedig mogelijk naar Moskou zal terugkeeren tot lvoortzetting der onderhan delingen. SMOKKELAAR DOODGESCHOTEN BUDEL, 17 Oct. In den afgeloopen nacht ïs het onder deze gemeente tot een treffen gekomen tusschen politie en stroopers. Hier bij werd de 35-jarige v. d'. H. uit Budel door een geweerschot getroffen en vrijwel op slag gedood. In Tsjechenland heerscht onrust Overbrenging der bewoners naar Rusland De „Times" meldt uit Boedapest: Slowa- ken, die van bezoeken aan het Tsjechische protectoraat naar Bratislawa zijn terugge keerd, gewagen van toenemende ongerust heid naar aanleiding van geruchten, vol gens welke Duitschland voornemens is de Tsjechen naar Rusland te sturen en Duit schers uit Zuid-Oost-Europa over te bren gen naar het protectoraat. Deze berich ten, die in den Balkan en in de Donaulan- den vooralsnog niet ernstig worden opge vat, hebben zich als een loopend vuurtje door het protectoraat verspreid. Veel Tsjechen gelooven, dat de Duitsche stap als hij werkelijk wordt overwogen is be doeld als een vergeldingsmaatregel voor den Tsjechischen boycot van Duitsche on dernemingen. Die boycot is echter niet zwakker, maar veeleer sterker geworden onder den invloed van de wanhoop, die is ontstaan uit de geruchten over een op han den zijnde verbanning. Ook in Hongarije gaan geruchten omtrent aanstaande emigratie der inwoners van Duitschen oorsprong uit dat land. Vele Duitschers hebben van onbekende zijde vragenlijsten ontvangen, waarin hun wordt verzocht bijzonderheden te geven over hun nationaliteit. Als gevolg hiervan hebben de autoriteiten van tallooze personen van Duitsche afkomst, wier families vaak hon derden jaren in Hongarije hebben gewoond, aanvragen ontvangen in zake naamsveran dering in dien zin, dat de Duitsche naam Hongaarsch zal gaan klinken. Zeeslag voor de Noorsche kust Oorlogsbodem vlucht voor overmacht Het blad „Gula Tidende" te Bergen meldt dat hevig vuren is waargenomen van drie oorlogsschepen voor het eiland Vaagsö aan de Westkust van Noorwegen, ten Noorden van Bergen. Later verscheen een vierde oorlogsschip, dichter onder de Noorsche gust, waarop de drie andere oorlogsbodems in westelijke richting verdwenen. Visschers, die te Bergen terugkeerden uit de buurt van het eiland Vaagsö, hebben gemeld, dat zij Zaterdag met een verre kijker een zeeslag hebben gevolgd die twee uur duurde, van drie oorlogsschepen en tal van vliegtuigen, naar men meent Britsche tegen één oorlogsschip. De vliegtuigen vie len den eenen oorlogsbodem aan, die naar men meent tot zinken werd gebracht De bemanning van een visschersboot was gedwongen een omweg rondom 't gevechts- tooneel te maken, ten einde den vasten wal te bereiken. Zij verklaarde voorts dat het ééne aangevallen oorlogsschip trachtte te ontsnappen binnen de driemijlsgren9 vóór de Noorsche kust. Het maakte echter zeer veel water en was zwaar beschadigd toen de drie aanvallende schepen en de vlieg tuigen in Westelijke richting verdwenen. Omstreeks 300 soldaten gedood Volgens te Tsjoengking ontvangen be richten zijn de Chineesche troepen erin ge slaagd, in den ochtend van den zevenden October tusschen Linping en Tsjangan aan den spoorweg Shanghai—Hang Tsjau een Japanschen militairen trein in de lucht te doen vliegen. Bijna drie honderd Japan ners, onder wie enkele hooge officieren, werden gedood, terwijl de spoorweg over een afstand van meer dan honderd meter werd beschadigd. TJ rookt graag? WKIGLEY'S ir.ü. na elke pijp, sigaar of sigaret, verdubbelt bet rookgenot. Het Terfritcht de adem en hondt de tanden schoon en sterk. Kanw de verkwikkende P.K. na eiken maaltijd, het sterkt Uw te- nnwen en bevordert de spijsvertering. Koopt vandaag nog enkele pakjes en hondt er steeds een paar bU de hand. Veel genot voor weinig geld: 5 cent. JAPAN EN DE MOGENDHEDEN Er wordt toenadering tot Rusland overwogen Te Tokio gaat in politieke kringen het gerucht,"aldus het D.N.B., dat de Japan- sche ambassadeur te Moskou. Togo, met M o 1 o t o v zou onderhandelen over een handelsverdrag en dat de besprekin gen zeer ver gevorderd zijn. Op het minis terie van buitenlandsche zaken verklaarde men. dat ten deze officieel nog niets be kend is. doch dat men kan aannemen, dat de besprekingen over de hangende Rus sisch-Japansche vraagstukken voortgezet worden. Tsjoe Foenada lid van het Japansche Lagerhuis en voormalig directeur van het legislatieve bureau van het kabinet, is naar Domei meldt, in Japan teruggekeerd, na de internationale parlementaire conferentie in Oslo als Japansche gedelegeerde te hebben bijgewoond. In een verklaring kwam hij, na eenige algeme<ene opmerkingen over Europeesche aangelegenheden, te 6preiken over de verhouding van Japan en Rusland. Hij wees er op dat de Sovjet-Unie m-'t hit vijfjarenplan gestadige vorderingen heeft gemaakt en dat bases worden gevestigd in 0o6t-Azië. Tevens wees hij op de opmerke lijke ontwikkeling in de Sovjet-Unie gedu rende de afgeloopen jaren, zoowel ten aan zien van het manschappenmateriaal als van de materieele hulpbronnen. Op grond hiervan zeide Foenada, dat het nooddg zou kunnen zijn de Japansche politiek jegens de Sovjet-Unie opnieuw te bezien. Geen eenzijdige oriëntatie Abe, de Japansche Minister-President heeft wat Japans buitenlandsche politiek betreft, verklaard, dat deze ten aanzien van een nieuwe regeling in China niet eenzijdig georiënteerd mag zijn, maar een neutraal standpunt moet innemen tegenover derde mogendheden. De fundamenteele oriëntee ring van de buitenlandsche politiek, is af gestemd op de uitvoering' van de Chinee sche politiek. Dit feit bepaalt ook de hou ding van Japan tegenover anderen. Japansch-Engelsche besprekingen zijn nauwelijks te verwachten. Er zouden ech ter ook andere wegen gevonden worden tot oplossing van hangende kwesties. Ten aanzien van de handelsbetrekkin gen met de Vereenigde Staten wilde Abe geen verklaringen afleggen. Hij zeide slechts, dat het nauwelijks mogelijk zal zijn, tijdig het door de Vereenigde Staten opgezegde handelsverdrag te prolongee- ren. Veeleer zal men onderhandelen over een nieuw verdrag als „voorloopige maat regel". Hoe de Sovjets in Amerika arbeiden Een roode renegaat doet onthullingen Hervatting van Britsch-Russische handelsbesprekingen De diplomatieke medewerker van Reu ter verneemt, dat de Russische ambassaj deur te Londen, M a i s k i, gistermiddag een onderhoud met Halifax heeft ge had. Naar verluidt is de kwestie van her vatting der handelsonderhandelingen ter sprake gebracht. Saradjogloe opnieuw bij Molotov Stelt Rusland lastige eischen? De Turksche minister van buitenlandsche zaken Saradjogloe, die dagen aai te Moskou heeft moeten wachten op de her vatting der onderhandelingen, heeft giste ren eindelijk een nieuw onderhoud met Molotof gehad. Volgens United Press zouden buitenland sche diplomaten te Londen berichten heb ben ontvangen, dat bij de Russisch-Turk- sche onderhandelingen te Moskou moeilijk heden zouden zijn gerezen, welke in offi- cieele kringen te Ankara bezorgdheid heb ben gewekt. Rusland zou ten eerste verlangen, dat er in geval van een Duitsche actie op den Bal kan geen overleg tusschen Rusland cn Tur kije zal plaats hebben; geen enkele overeen komst inzake den Balkan zou tegen Bul garije gericht mogen zijn en ten derde moet Turkije de Dardanellen voor oorlogsschepen sluiten. De eerste eisch zou gebaseerd zijn op het feit, dat Moskou zich bij het non-agressie pact met Berlijn heeft verbonden aan geen enkele anti-Duitsche combinatie deel te ne men en dat overirg met Ankara in Duitsch land als een schending dezer belofte zou kunnen worden opgevat. De tweede eisch is in overeenstemming met een eventueel te sluiten militair ver bond tusschen de Balkanstaten met inbe grip van Bulgarije gericht tegen agressie van een niet-Balkanstaat. Er zou ook uit blijken, dat Rusland van Bulgarije een voorpost wil maken van zijn actie in Sla vische landen. Bastianini en Mussolini's boodschap Voor de Congrescommissie „voor kaansche bedrijvigheid" in de V.S heelt de oormalige directeur van het Russische Roode Kruis in Amerika merkwaardige me- dedeelingen gedaan. Dr. D. H. Dubro w s- k i is bevriend geweest met veel bolsjewis tische leiders uit den eersten tijd der om wenteling, maar is in 1935 uit de commu nistische partij getreden na de „orgie van terechtstellingen", wnann de meeste van die vrienden het leven lieten. Hij was met hart en ziel lid van de partij geweest maar, zeide hij, ontgoocheld, toen hetgeen aanvankelijk een idealistische beweging was, ontaardde in „politieke rooverij". Hij vertelde, dat mil- lioenen dollars, door Amerikanen betaald, gebruikt zijn en worden voor tegen henzelf gerichte bolsjewistische propaganda In de eerste plaats de gelden, door Ameri- kaansche soldaten van Russische geboorte aan hun nabestaanden nagelaten. In 1935 hadden deze een bedrag van 5 milliocn bereikt en nog steeds maakt de Amerikaan- sche regeering groote sommen voor dit doel naar Moskou over. Dit geld wordt echter, volgens dr. Duorowski, door de Sovjetregee- ring verbeurd verklaard en in de propagan- dakas gestort, terwijl de nagelaten betrek kingen met eenige „waadelooze" roebels zouden worden algeschcept. Russen in de V. S. zijn verplicht, bij uiter sten wil een bepaalden advocaat te Nieuw York in dienst van de Sevjets, dien Du- browski met name noemde, aan te wijzen om hen te vertegenwoordigen. Deze zorgt, dat het geld geboekt wordt in het tegoed van een Russische organisatie, uit welke saldo's het Sovjet gezantschap en de han delmaatschappij kunnen trekken wat zij noodig hebben. Volgens een getuige gaat liiervan jaarlijks 1 miJlioen dollars naar Moskou voor de partijkas. De bedoelde advo caat is de eenige, die zich met de belegging of overmaking dezer gelden mag bemoeien. „Er is veel gesproken over de groote be dragen welke Sovjet Rusland in de V. S. voor propaganda besteedt," zeide dr. Du- browski, maar ook op andere manier weet men het geld daarvoor in het land zelf te vinden. Zoo heeft de Amtorg een, bioscoop maatschappij, voor cummunistische propa ganda te Amkino opgericht; zij •ontvangt negen tienden van de toegangsgelden voor de propaganda in de V. S. Toen er in 1921 hongersnood heerschte in Rusland, ging in Amerika een vereeniging, die zich de „Vrienden van Sovjet-Rusland" noemden, steungelden inzamelen. Volgens den getuige is 90 pet van dien „steun" aan propaganda-doeleinden besteed. Deze be schuldiging van dr. Dubrowski kon wel eens tot nader onderzoek leiden, daar een zoon van Thos. W. Lamont, deelgenoot van de bankiersfirma J. P. Morgan en Co., voorzit ter is van de „Vrienden der Sovjet-unie", zooals de vereeniging zich later is gaan noe men. Nog verklaarde Dubrowski, dat de advo caat, die als bemiddelaar tusschen de Rus sen in Amerika en de Sovjetregeering op treedt. tevens de advocaat is van de „Pro- dexco", de handelmaatschappij, welke aan de Amtorg vooraf ging en die zich met al lerlei zonderlinge handelingen zooals het smokkelen van diamanten zou hebben afge geven. De sterkte der Engelsche vloot Er staat nog heel wat op het programma Het torpedeeren van de „Royal Oak" heeft de vraag aan de orde gesteld, hoe het feite lijk gesteld is met de sterkte der Engelsche vloot. Deze telt thans allereerst twaalf slag schepen en drie slagkruisers, terwijl er nog zeven slagschepen in aanbouw zijn. Het grootste slugschip is thans de „Rod ney" (33.900 ton). Voorts zijn er de „Nelson" (33.500), de „Royal Sovereign" (29.150), de ..Revenge" (29.150L de „Resolution" (29.150), de „Ramillies" (29.150), de .Malaya" (31.100), de „Valiant" (31.100), de „Barham" (31.100), de Queen Elizabeth" (31.100), en de „War- spite"' (30.000). In aanbouw zijn de ..Lion", de „Temeraire" (alle twee 38.000 ton?), de „Duke of York" (35.000», de „Jellicoe" (35.000), de „Beatty" (35.000), de „King George V" (35.UOO), de „Princt of Wales" (35.000). De drie slagkruisers zijn de „Hood" (42.100 ton), het grootste thans bekende oorlogsschip ter wereld, de „Renown" (32.000) en de „Re- pulse" (32.000). Behalve deze zeer zware eenheden bezit Engeland momenteel 64 kruisers, 174 torpe dojagers, 20 motortorpedobooten, 1 mijnen- legger, 55 onderzeeërs en 6 vliegkampsche pen, de klasse waartoe ook de „Courageous" behoorde. De Britsche admiraliteit heeft voorts nog een massaal bouwprogram gereed liggen, hetwelk reeds voor een deel in uitvoering is. Daarop komen voor: 5 slagkruisers, 19 kruisers. 25 torpedoja gers. 7 motortorpedobooten, 4 mijnenleggers, een twintigtal onderzeeërs en 5 vliegtuig- kampschepen. Groot-Brit tannic betreurt ongetwijfeld de beide gevoelige verliezen, hetwelk het door het ten ondergaan van de „Courageous" en „Royal Oak" heeft geleden, doch uit een zui ver militair oogpunt bezien heeft het land niet de minste reden, zich over de kracht van zijn vloot verontrust te maken! In een commentaar op de aankomst van den nieuwen ltaliaanschen ambassadeur, B a s t i a n i n i, in Londen, heeft RacUo Roma aangeduid, dat hij een boodschap van M u s- so 1 i n i bij zich heeft, welke verhand houdt met de Italinansche doelstellingen in den Balkan. De omroeper verklaarde: „Terwijl men in Londen cn Parijs van mecning is, dat Bastianini de Britsche regeering op de hoogte zal brengen van de Italiaansche op vattingen ten aanzien van den internatio nalen toestand, zijn er andere kringen, die van oordeel zijn, dat hij medcdeeling zal doen van het voornemen van den Duro om een nieuw en beter evenwicht in don Balkan te vestigen en in het Donaubekken". Hieraan werd toegevoegd, dat Italië stellig de best geschikte mogendheid is om dit evenwicht in dat gedeelte van Europa tot stand te brengen. Een Duitsche aanval op het Westfront Het Fransche legerbericht van gisteren luidt: Vanochtend hebben de Duitschers een aanval ondernomen, gesteund door artille rie, onmiddellijk ten Oosten van de Moezel. Het front van den aanval was zes kilometer breed. De aanvallers bezetten den Schnee- berg. waar wij lichte bewakingsdetache menten hadden liggen, beschermd door mijnenvelden. Door ons vuur moest de vij and den aanval staken en zelfs moest hij zich ten Noorden van Apach, waar hij een oogenblik was binnengedrongen, terugtrek ken. In de tweede week van October heeft de Fransche marine 25.000 ton goederen, be stemd voor Duitschland, aangehouden. De film als politie-handlanger Misdadigers zien hun daad op het witte doek In Chicago werd eenigen tijd geleden roofmoord gepleegd, waarvan de politie de daders niet kon opsporen. Er waren geen ge tuigen, en er werden geen vingerafdrukken gevonend. Het slachtoffer was een alleen wonende zonderling, die wat geld had. De hoofd-corrvrrüssaris van politie kwam op het idee de hulp van een filmmaatschappij in te roepen, en den moord voor de lens en de microfoon te reconstrueeren. Artisten verleenden gratis hun medewer king, op voorwaarde dat hun namen verzwe gen zouden worden, één van hen werd zoo gegrimeerd, dat hij precies geleek op den vermoorden man. De politie had reden te nemen dat de moord was gepleegd door twee individuen, en dus drongen twee pseu- do-misdadigers het huis binnen, dat eerst ontruimd werd, opdat niemand de bedoeling zou vermoeden. De politie wist op welk tijd stip ongeveer de misdaad werd gepleegd, daarom werd de wijzerplaat, van een klok in de kamer van het slachtoffer als „close up" opgenomen. De voorgevel van het perceel, het huis nummer. een stuk van de straat, het inte rieur van het vertrek, en andere details werden gefotografeerd en zoo ontstond een vrij korte film (negenhonderd meter), die als gewone speelfilm werd aangekondigd. Alle bioscopen in Chicago werden verplicht deze film een week te draaien, in iedere bioscoop werden politiemannen geposteerd om toe te zien, hoe het publiek reageerde, of het gedrag van sommige bezoekers opvallen. Men hoopte dat de misdadigers zichzelf zouden verraden, gelijk de moorde naar in Schillers „Kraniche des Ibykus", en de opzet gelukte. Reeds den eersten avond stonden twee mannen, die hun daad voor hun oogen zagen afspelen, haas tig op, en trachtten de zaal te verlaten. De politie hield hen aan. zij legden een volledige bekentenis af, en noemden nog den naam van een derden medeplichtige, die op den uitkijk had gestaan. burgerjj even loffelijk als tot dusver blijft medewerken aan de maatregelen der regeering ten opzichte van de prjjsbewaking, behoeft men niet bevreesd te zijn voor verstoring van den aanvoer. Ieder blijve normaal in zijn be- 3 hoeften voorzien en onthoude zich van ham- De prijzen of vergoedingen voor huren en diensten blijven gehandhaafd op het peil van 24 Augustus j.l. De prijzen welke op 24 Aug. OI golden voor suiker, aardolieproducten (inclu- 1 sief insectendoodende aardolie-preparaten) binnenlandsch hout, zout en kinine mogen niet worden verhoogd, evenmin als die voor visch, trassie, ry'st, rijstmeel, rijstzemelen en mais, E behoudens de door de betrokken instantiesïn toegestane maximum-verhoogingen wegens ai seizocnschommelingen. Hierna volgt een uitvoerige lijst van arti kelen, waarvoor verhooging van de op of laat- E stelijk voor 24 Augustus geldende prijzen isei toegestaan, o.a. vijf procent voor brood, boter, klapperolie, tarwemeel, tarwegraan, genees middelen (behalve patentmiddelen), tien pro-m cent voor blikgroenten, melk, sardines, lucifers, }n zeep en azijn. Voor enkele andere artikelen h. is een prysverhooging toegestaan van 15, 20 n of 25 procent, terwijl tenslotte voor bepaalde artikelen verhoogingen zijn toegestaan mee het bedrag, dat in normale verhouding staat tot den prijs, waarvoor het door den verkooper kan of laatstelijk kon worden aangeschaft. VLISSINGEN, 17 Oct De nabij Weetkapelle omhoog gevaren houtboot is het Finsche s.s. „Britannic". Het schip is bij wassend water zonder assistentie vlot gekomen en heeft de reis voortgezet. Om drie uur passeerde hst Vlissingen. De „Britannic" is gebouwd in 1899 en behoort aan de reederij Nielsen en Thorden te Helsinki. UIT OOST- EN WEST-INDIF Levensmiddelenniveau in Indië Verhooging is noodig BATAVIA, 17 Oct. Het Departement va Economische Zaken deelde mede, dat de prijzen van tal van artikelen, die uit het bui tenland hier t« lande moeten worden inge voerd, in het buitenland wederom belangrijk zyn gestegen, zoodat deze prijsverhoogingen in Ned.-Indië ook moeten worden toegestaan, om een bevredigende positie in de voorziening der behoeften te kunnen handhaven en om te voorkomen, dat een regelmatige invoer van noodzakelijke goederen wordt onderbroken. Hierbij zal er echter voor worden gezorgd, dat de prijzen van essentieele levensbehoeften zoo min mogelijk worden verhoogd. Indien de RECHTZAKEN DE FAMILIETRAGEDIE TE MEERSSEIlÉ® Togen verdachte vijf jaar gevraagd - J. E. R„ die op 11 JÜnl'vaji... dit Jaar op z|jn landgoed V&eshftrtelt met drie' Joo<?rSCh0ten Z"n 4"~^ttrlg0 echtgenooto heeft0 3. Pre.ld.nt, mr F J g.Uatt. h.tü .uigenverhoor van den zoon van het echtpaar1 en van den getuige-deskundlge dr A. Jans-a i uit Venray. cn van den gt-tuigo-deakiindlgo J léoharge, dr. G. J .B. A. Janssena uit Vught.» een zitting met gesloten deuren te behan-' Waegonlngh. uit Maai De verdachte deed, op ultnoodlglng van den.* President, een uitvoerig verhaal van het verj loop der gebeurtenissen op dien llden Juni. P Het O.M. waargenomen door mr J F a b 1 u n,S< nam den doodslag als bewezen aan.' HU achtte danrnaa.it echter verschillende verzachtende, omstandigheden aanwezig, o.a. do opgewonden* iwonden* om zUr> minderde toerekeningsvatbaarheid van den ver-*! dachte. Bovendien heeft h|1 veel spUt van z|1n daad en, dit alles In aanmerking nemende., vroeg het O.M. een gevangenisstraf van vüf; RESTAURANT Gerenommeerde Keuken, waar men eet zooals bij zich thuis! <- GUNSTIG bekend bij de HOLLANDERS 22 NIEUWSTRAAT - BRUSSEL DINER, 1 fl„ uitgelezen Menu en a la carte - Avondeten naar keuze. Specialiteit: Kip, Hollandsche Biel stuk. - Elke dag: VERSCHE VISCH direct uit de Vischmijn v. Oostende.! Attentie-adres: RUE NEUVE 22, In Brussel Wissel Uw Geldn bij JOS, DE DECKKElt si 55 Boulevard Adolphe Max 55 centrumoj VOORDEELIGSTE KOERSEN U Specialist in Gelakte, KEUKEN - MEUBELEN"1 TOONZALEN: J 61 rue d'Anffleterre, BRUSSEL-MIDI LA MODISTE n MARIE ORLEANS; LE PLUS GRAND CHOIX DE CHAPEAUJe DERNIèRES CRéATIONS DE PARIS 80 RUE NEUVE BRUXELLES „Mee den booit tot Rotterdam, det zijn naachtbooite en toen iiar Dèmerum en vort gelooipe vanzelf. Van giesterenaovend zij ik onderwege." Ze zag hem smakelijk de boterhammen naar binnen werken èn 't was haar een dankbare vreugd hem te zien eten van haar eigen brood. Toen begon ze de nieuwtjes uit de streek te vertellen. Hij zat in den vallenden schemer achter de kachel. Zijn pijp gloeide. „Vaoder is nar den mulder, aanders konde wel is gaon kijke." >t ..Blijft ie nog lang weg dè ge dinkt". Ze stond op. om met de wekker naar het raam de gaan. „Nou over 'n half uur verwaacht ik um wel vrom". „Dan gaoi ik um tege." Toen hij buigen g.'ng. den weg naar Dengeren op in de Huisternis van avond en mist, zat Stijn op haar stoel onder het gelig petroleumlicht. Wat was ze dankbaar. In haar hart was 't woordenloos gebed van een Moeder, die God de eer geeft. Aart terug. Gijs kwam den weg af van Dengeren. Hij zat op de meel zakken. Links aan de dokkerende kar hing zijn kaarslantaren, 't Was kouder, dan hij gedacht had. Hij sloeg een leegen zak om zijn schouders en tikte 't paard met de wilgentwijg op z'n achterste. Bij eiken stap tjokten de kettingen tegen de burrie's. De wereld was klein. Er riep ergens een kievit van de bruinende weiden. Daar stond iemand bij de brug over de wetering. Hij zag hem pas, toen hij tien meter van hem af was. Die man kwam naar het paard toe, vatte het bij den toom. „Ho is." Gijs schrok. Wat moest dat? Hij spalkte zijn oogen wijd open, om te zien naar het gezicht van den man, die naast het paard bleef staan. „Kinde me nie?" „AortJonge zijde gij hier?" Ze stonden naast elkaar op de brug in het flakkerend kaars licht. Dit maakte hun begroeting intiemer dan het bij daglicht zou geweest zijn, want de menschen uit den polder zijn niet gewend hun teere gevoelens te toonen. „Det ziede", zei Aart, de hand van zijn Vader schuddend. „Jonge, en wit Moeder 't al?" Aart zag toen na deze vraag in eens, wat hij al zoo vaak had kunnen zien, dat Vader en Moeder bij elke belangrijke gebeur tenis in het gezin allereerst aan elkaar dachten. Samen liepen ze naast de kar naar den Elzenberm. Maar bij Linderts hoeve ging Aart door naar huis. Leen was hij het naderen van de kar door het achterhuis naar buiten gekomen en toen ze samen het paard uitspanden en de zakken binnen droegen deelde Gijs het groote nieuws mede. „Det gaoi ik is aon Vaoders vextelle" zei Leen. „Raoi is" zei hij in de hofkamer binnenvallend, „wie d'r op den Elzenberm is gekomme?'' Ze keken allen op. Was er op dat oogenblik in Liens oogen niet een plotseling opkomende ernst? Zoo werd immers vroeger de komst van André Vermeer vaak aangekondigd. „Is het unne vrijer vur Tinekes?" vroeg Bertha ondeugend. Leen kleurde en Tineke boog zich over haar stopkous. „Det kan ik moeieluk raoie" zei Lindert „zeg 't mer." „Aort StreefGijs zei het daor net." „Wal, wel wet zal die Stijn blij zijn" was Lijntjes uitroep Tineke keek haar meesteres aan. „Gao mer gaauw efkes nar huis, meske." Lindert grabbelde zijn pet van onder zijn stoel en ging naar zijn knecht. „Det is 'n goei bericht," zei hij. „Jaoik zij er veul blij om, nou kanne we wieer zïeü." „Gijs1" zei Lindert toen de deur van den paardenstal dicht waS, „ik zou mer nar huis gaon nou enes ter sor wijlen zwaorighede komme, ik hoop dè je ze mijn nie ve6* zwijge zalt.'' a* Dien avond was het druk in het arbeidershuisje. Linde kwam en Lijntje. Tineke zat nog thuis en Leen wilde oc^' wel eens hooren hoe er in de Meer gebeerd werd. Aarts stem werd het meest gehoord, want hij vertelde biee(" uit van het bedrijf daar. Stijn was dankbaar en over haar gezicht was de zach1: glimlach van het geluk. Gijs rookte stil zijn pijp en luisterde. Niemand vroeg den jongen naar zijn plannen, hoewel ied6 er aan dacht Maar Aart zei: „En nou mot ik zien, det ik hier ergeis afc1 de slag kom; went Moeder kan gin renteniers de kosl ge\rd „Ik zij veulste blij, det ge wieer thuis zijt en det ko^ best in orde, hur." a 1 Lindert bemerkte, dat er in Aart toch wat verander/ w%r Zoo rustig had hij hem nooit hier zien zitten. tie Er zou best werk voor hem te vinden zijn al was het vintpo Tineke ging en Leen vond dat het tijd was om nog wat t ga^7' leeren voor zijn cursusavond. Niemand vond het vreetd. d,ai ze samen gingen, (Wordt vevolgi

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2