BOL
Tourisme^
België*
in
„AUXARMESDEBRUXELLES"
NOVADA
DINSDAG 17 OCTOBER 1939
EERSTE BLAD PAG. 2
DE DUITSCHE UITTOCHT
UIT LETLAND
Het eerste schip reeds
naar Gdynia
De „Tinnes" meldt uit Riga:
Het eerste schip met Duitschers uit
Letland is reeds naar Gdynia op weg.
Hun aantal bedraat 380, dat is ongeveer
liet tiende deel van de eerste groep. An
dere gezelschappen bereiden zich in den
loop van deze week op hun vertrek voor.
Als zij allen verscheept zijn, begint men
met de tweede groep. Het aantal Letti-
sche burgers van Duitsche afkomst be
draagt ongeveer 55.000. Hun transport
geschiedt in vrachtschepen, waarvan de
ruimen, door er planken in aan te bren
gen en deze met stroozakken te beleg
gen, tot massa-slaapplaatsen zijn inge
richt. Men verklaart dat deze stoomsche
pen als troepenschepen dienst hebben ge
daan voor het vervoer van Duitsche le-
g eraf deelingen naar Oost-Pruisen voor
den aanvang van den Duitsoh-Poolsohen
oorlog.
Het schip, dat met het transport begon
en nu op weg is naar Gdynia, is de „Schar-
hörn". De bemanning bestaat geheel uit
Chineezen en Duitsche officieren, daar dit
schip tot voor kort in het Verre Oosten
heeft dienst gedaan.
De menschelijke lading wekt medelijden.
Zij bestaat meerendeels uit oude en gebrek
kige menschen, die niet zonder hulp de
loopplank konden oploopen. De meesten
waren zeer ontevreden over het ongerief
aan boord en de eenige passagiers, die op
gewektheid toonden, waren Duitsche too-
neelspelers, die in de eerste groep waren
opgenomen, omdat de Duitsche schouwburg
te Riga is gesloten.
Een gelijksoortige lading Duitschers is
ook uit Tallinn naar Gdynia vertrokken.
Allen beseffen nu, dat zij door te vertrek
ken hun persoonlijke vrijheid prijsgeven, al
weten zij niet voor hoelang. Hun toewijzing
en plaatsing zijn veelal toevertrouwd aan
ambtenaren van den Duitschen arbeids
dienst, die uitmaakt waar de uit de Oost
zeelanden verplaatste bevolking zal gaan
wonen en werken. Het motto voor hun te
werkstelling is: iedereen naar zijn be
kwaamheden en eigenschappen. Niemand
mag van woonplaats of werk veranderen
zonder vergunning van de overheid en nie
mand mag naar het oude Duitschland gaan
omdat aller taak is het veroverde Polen te
koloniseeren, te bevolken en te verduit-
schen.
Niet allen zijn voorbestemd in Gdynia en
de corridorzone te blijven. Zij, die bijvoor
beeld tot heden in de textielnijverheid van
Letland en Estland hebben gewerkt, wor
den verplaatst naar Lodz, een van de cen
tra van de Poolsche textielnijverheid, waar
zij onder rijkstoezicht moeten meewerken
aan de toepassing van een nieuw voor Po
len ingesteld arbeidsstelsel. Dit is grooten-
deels het arbeidsstelsel van het Duitsche
Rijk, met dit verschil, dat nadruk wordt
gelegd op het onderscheid tusschen het
„Herrenvolk" en zijn dienaar-natie, tus
schen Duitsche leiding en Poolsche uitvoe
ring.
Bij dit systeem worden ook Poolsche bur
gers, als zij er sterk genoeg voor zijn, aan
zulk zwaar werk gezet als oogsten en spit-
,ten en den aanleg en het onderhoud van
wegen. Zij worden gevoed en ontvangen
loon, maar dit is veel lager dan dat van de
Duitsche arbeiders, die gelijksoortig werk
'doen. Deze regeling wordt gerechtvaardigd,
omdat het levensonderhoud in Polen veel
goedkooper is dan in Duitschland en om
dat de Poolsche arbeider veel minder be
hoefte heeft dan de Duitsche. Poolsche boe
ren worden ook in grooten getale naar
Duitschland gezonden, en, naar ambtenaren
van den Duitschen arbeidsdienst verklaren,
daar bij den landbouw te werk gesteld.
De Finsch-Russische
besprekingen
Vraagstukken van ernstigeu aard
Volgens Reuter heeft e«n woordvoerder van
het Finsche ministerie van ibuitenlandsche
zaken gisteravond gezegd, dat de vraagstuk
ken, die te Moskou besproken zijn, van ern
stigen aard zijn. Men heeft echter de hoop
en het vertrouwen, dat een practische op
lossing mogelijk zal zijn.
De woordvoerder van buitenlandsche za
ken heeft deze verklaring afgelegd, nadat
Paasikivi met de regeering had. gesproken
over zijn onderhandelingen met Stalin en
Molotof. Hij voegde er aan toe, dat de Fin
sche regeering zoo ver mogelijk zou gaan om
een vredelievende oplossing te vinden.
De regeering wenscht de besprekingen niet
op de lange baan te schuiven, zoodat Paasi
kivi zoo spoedig mogelijk naar Moskou zal
terugkeeren tot lvoortzetting der onderhan
delingen.
SMOKKELAAR DOODGESCHOTEN
BUDEL, 17 Oct. In den afgeloopen nacht
ïs het onder deze gemeente tot een treffen
gekomen tusschen politie en stroopers. Hier
bij werd de 35-jarige v. d'. H. uit Budel door
een geweerschot getroffen en vrijwel op slag
gedood.
In Tsjechenland heerscht onrust
Overbrenging der bewoners naar Rusland
De „Times" meldt uit Boedapest: Slowa-
ken, die van bezoeken aan het Tsjechische
protectoraat naar Bratislawa zijn terugge
keerd, gewagen van toenemende ongerust
heid naar aanleiding van geruchten, vol
gens welke Duitschland voornemens is de
Tsjechen naar Rusland te sturen en Duit
schers uit Zuid-Oost-Europa over te bren
gen naar het protectoraat. Deze berich
ten, die in den Balkan en in de Donaulan-
den vooralsnog niet ernstig worden opge
vat, hebben zich als een loopend vuurtje
door het protectoraat verspreid. Veel
Tsjechen gelooven, dat de Duitsche stap
als hij werkelijk wordt overwogen is be
doeld als een vergeldingsmaatregel voor
den Tsjechischen boycot van Duitsche on
dernemingen. Die boycot is echter niet
zwakker, maar veeleer sterker geworden
onder den invloed van de wanhoop, die is
ontstaan uit de geruchten over een op han
den zijnde verbanning.
Ook in Hongarije gaan geruchten omtrent
aanstaande emigratie der inwoners van
Duitschen oorsprong uit dat land. Vele
Duitschers hebben van onbekende zijde
vragenlijsten ontvangen, waarin hun wordt
verzocht bijzonderheden te geven over hun
nationaliteit. Als gevolg hiervan hebben de
autoriteiten van tallooze personen van
Duitsche afkomst, wier families vaak hon
derden jaren in Hongarije hebben gewoond,
aanvragen ontvangen in zake naamsveran
dering in dien zin, dat de Duitsche naam
Hongaarsch zal gaan klinken.
Zeeslag voor de Noorsche kust
Oorlogsbodem vlucht voor overmacht
Het blad „Gula Tidende" te Bergen meldt
dat hevig vuren is waargenomen van drie
oorlogsschepen voor het eiland Vaagsö aan
de Westkust van Noorwegen, ten Noorden
van Bergen.
Later verscheen een vierde oorlogsschip,
dichter onder de Noorsche gust, waarop de
drie andere oorlogsbodems in westelijke
richting verdwenen.
Visschers, die te Bergen terugkeerden uit
de buurt van het eiland Vaagsö, hebben
gemeld, dat zij Zaterdag met een verre
kijker een zeeslag hebben gevolgd die twee
uur duurde, van drie oorlogsschepen en tal
van vliegtuigen, naar men meent Britsche
tegen één oorlogsschip. De vliegtuigen vie
len den eenen oorlogsbodem aan, die naar
men meent tot zinken werd gebracht
De bemanning van een visschersboot was
gedwongen een omweg rondom 't gevechts-
tooneel te maken, ten einde den vasten wal
te bereiken. Zij verklaarde voorts dat het
ééne aangevallen oorlogsschip trachtte te
ontsnappen binnen de driemijlsgren9 vóór
de Noorsche kust. Het maakte echter zeer
veel water en was zwaar beschadigd toen
de drie aanvallende schepen en de vlieg
tuigen in Westelijke richting verdwenen.
Omstreeks 300 soldaten gedood
Volgens te Tsjoengking ontvangen be
richten zijn de Chineesche troepen erin ge
slaagd, in den ochtend van den zevenden
October tusschen Linping en Tsjangan aan
den spoorweg Shanghai—Hang Tsjau een
Japanschen militairen trein in de lucht te
doen vliegen. Bijna drie honderd Japan
ners, onder wie enkele hooge officieren,
werden gedood, terwijl de spoorweg over
een afstand van meer dan honderd meter
werd beschadigd.
TJ rookt graag? WKIGLEY'S ir.ü. na
elke pijp, sigaar of sigaret, verdubbelt
bet rookgenot.
Het Terfritcht de adem en hondt de tanden
schoon en sterk. Kanw de verkwikkende
P.K. na eiken maaltijd, het sterkt Uw te-
nnwen en bevordert de spijsvertering.
Koopt vandaag nog enkele pakjes en hondt
er steeds een paar bU de hand.
Veel genot voor weinig geld: 5 cent.
JAPAN EN DE MOGENDHEDEN
Er wordt toenadering tot Rusland
overwogen
Te Tokio gaat in politieke kringen het
gerucht,"aldus het D.N.B., dat de Japan-
sche ambassadeur te Moskou. Togo,
met M o 1 o t o v zou onderhandelen over
een handelsverdrag en dat de besprekin
gen zeer ver gevorderd zijn. Op het minis
terie van buitenlandsche zaken verklaarde
men. dat ten deze officieel nog niets be
kend is. doch dat men kan aannemen, dat
de besprekingen over de hangende Rus
sisch-Japansche vraagstukken voortgezet
worden.
Tsjoe Foenada lid van het Japansche
Lagerhuis en voormalig directeur van het
legislatieve bureau van het kabinet, is naar
Domei meldt, in Japan teruggekeerd, na de
internationale parlementaire conferentie in
Oslo als Japansche gedelegeerde te hebben
bijgewoond. In een verklaring kwam hij,
na eenige algeme<ene opmerkingen over
Europeesche aangelegenheden, te 6preiken
over de verhouding van Japan en Rusland.
Hij wees er op dat de Sovjet-Unie m-'t hit
vijfjarenplan gestadige vorderingen heeft
gemaakt en dat bases worden gevestigd in
0o6t-Azië. Tevens wees hij op de opmerke
lijke ontwikkeling in de Sovjet-Unie gedu
rende de afgeloopen jaren, zoowel ten aan
zien van het manschappenmateriaal als
van de materieele hulpbronnen. Op grond
hiervan zeide Foenada, dat het nooddg zou
kunnen zijn de Japansche politiek jegens
de Sovjet-Unie opnieuw te bezien.
Geen eenzijdige oriëntatie
Abe, de Japansche Minister-President
heeft wat Japans buitenlandsche politiek
betreft, verklaard, dat deze ten aanzien van
een nieuwe regeling in China niet eenzijdig
georiënteerd mag zijn, maar een neutraal
standpunt moet innemen tegenover derde
mogendheden. De fundamenteele oriëntee
ring van de buitenlandsche politiek, is af
gestemd op de uitvoering' van de Chinee
sche politiek. Dit feit bepaalt ook de hou
ding van Japan tegenover anderen.
Japansch-Engelsche besprekingen zijn
nauwelijks te verwachten. Er zouden ech
ter ook andere wegen gevonden worden
tot oplossing van hangende kwesties.
Ten aanzien van de handelsbetrekkin
gen met de Vereenigde Staten wilde Abe
geen verklaringen afleggen. Hij zeide
slechts, dat het nauwelijks mogelijk zal
zijn, tijdig het door de Vereenigde Staten
opgezegde handelsverdrag te prolongee-
ren. Veeleer zal men onderhandelen over
een nieuw verdrag als „voorloopige maat
regel".
Hoe de Sovjets in Amerika
arbeiden
Een roode renegaat doet onthullingen
Hervatting van Britsch-Russische
handelsbesprekingen
De diplomatieke medewerker van Reu
ter verneemt, dat de Russische ambassaj
deur te Londen, M a i s k i, gistermiddag
een onderhoud met Halifax heeft ge
had. Naar verluidt is de kwestie van her
vatting der handelsonderhandelingen ter
sprake gebracht.
Saradjogloe opnieuw bij Molotov
Stelt Rusland lastige eischen?
De Turksche minister van buitenlandsche
zaken Saradjogloe, die dagen aai
te Moskou heeft moeten wachten op de her
vatting der onderhandelingen, heeft giste
ren eindelijk een nieuw onderhoud met
Molotof gehad.
Volgens United Press zouden buitenland
sche diplomaten te Londen berichten heb
ben ontvangen, dat bij de Russisch-Turk-
sche onderhandelingen te Moskou moeilijk
heden zouden zijn gerezen, welke in offi-
cieele kringen te Ankara bezorgdheid heb
ben gewekt.
Rusland zou ten eerste verlangen, dat er
in geval van een Duitsche actie op den Bal
kan geen overleg tusschen Rusland cn Tur
kije zal plaats hebben; geen enkele overeen
komst inzake den Balkan zou tegen Bul
garije gericht mogen zijn en ten derde moet
Turkije de Dardanellen voor oorlogsschepen
sluiten.
De eerste eisch zou gebaseerd zijn op het
feit, dat Moskou zich bij het non-agressie
pact met Berlijn heeft verbonden aan geen
enkele anti-Duitsche combinatie deel te ne
men en dat overirg met Ankara in Duitsch
land als een schending dezer belofte zou
kunnen worden opgevat.
De tweede eisch is in overeenstemming
met een eventueel te sluiten militair ver
bond tusschen de Balkanstaten met inbe
grip van Bulgarije gericht tegen agressie
van een niet-Balkanstaat. Er zou ook uit
blijken, dat Rusland van Bulgarije een
voorpost wil maken van zijn actie in Sla
vische landen.
Bastianini en Mussolini's
boodschap
Voor de Congrescommissie „voor
kaansche bedrijvigheid" in de V.S heelt de
oormalige directeur van het Russische
Roode Kruis in Amerika merkwaardige me-
dedeelingen gedaan. Dr. D. H. Dubro w s-
k i is bevriend geweest met veel bolsjewis
tische leiders uit den eersten tijd der om
wenteling, maar is in 1935 uit de commu
nistische partij getreden na de „orgie van
terechtstellingen", wnann de meeste van die
vrienden het leven lieten. Hij was met hart
en ziel lid van de partij geweest maar, zeide
hij, ontgoocheld, toen hetgeen aanvankelijk
een idealistische beweging was, ontaardde
in „politieke rooverij". Hij vertelde, dat mil-
lioenen dollars, door Amerikanen betaald,
gebruikt zijn en worden voor tegen henzelf
gerichte bolsjewistische propaganda
In de eerste plaats de gelden, door Ameri-
kaansche soldaten van Russische geboorte
aan hun nabestaanden nagelaten. In 1935
hadden deze een bedrag van 5 milliocn
bereikt en nog steeds maakt de Amerikaan-
sche regeering groote sommen voor dit doel
naar Moskou over. Dit geld wordt echter,
volgens dr. Duorowski, door de Sovjetregee-
ring verbeurd verklaard en in de propagan-
dakas gestort, terwijl de nagelaten betrek
kingen met eenige „waadelooze" roebels
zouden worden algeschcept.
Russen in de V. S. zijn verplicht, bij uiter
sten wil een bepaalden advocaat te Nieuw
York in dienst van de Sevjets, dien Du-
browski met name noemde, aan te wijzen
om hen te vertegenwoordigen. Deze zorgt,
dat het geld geboekt wordt in het tegoed
van een Russische organisatie, uit welke
saldo's het Sovjet gezantschap en de han
delmaatschappij kunnen trekken wat zij
noodig hebben. Volgens een getuige gaat
liiervan jaarlijks 1 miJlioen dollars naar
Moskou voor de partijkas. De bedoelde advo
caat is de eenige, die zich met de belegging
of overmaking dezer gelden mag bemoeien.
„Er is veel gesproken over de groote be
dragen welke Sovjet Rusland in de V. S.
voor propaganda besteedt," zeide dr. Du-
browski, maar ook op andere manier weet
men het geld daarvoor in het land zelf te
vinden. Zoo heeft de Amtorg een, bioscoop
maatschappij, voor cummunistische propa
ganda te Amkino opgericht; zij •ontvangt
negen tienden van de toegangsgelden voor
de propaganda in de V. S.
Toen er in 1921 hongersnood heerschte in
Rusland, ging in Amerika een vereeniging,
die zich de „Vrienden van Sovjet-Rusland"
noemden, steungelden inzamelen. Volgens
den getuige is 90 pet van dien „steun" aan
propaganda-doeleinden besteed. Deze be
schuldiging van dr. Dubrowski kon wel eens
tot nader onderzoek leiden, daar een zoon
van Thos. W. Lamont, deelgenoot van de
bankiersfirma J. P. Morgan en Co., voorzit
ter is van de „Vrienden der Sovjet-unie",
zooals de vereeniging zich later is gaan noe
men.
Nog verklaarde Dubrowski, dat de advo
caat, die als bemiddelaar tusschen de Rus
sen in Amerika en de Sovjetregeering op
treedt. tevens de advocaat is van de „Pro-
dexco", de handelmaatschappij, welke aan
de Amtorg vooraf ging en die zich met al
lerlei zonderlinge handelingen zooals het
smokkelen van diamanten zou hebben afge
geven.
De sterkte der Engelsche vloot
Er staat nog heel wat op het programma
Het torpedeeren van de „Royal Oak" heeft
de vraag aan de orde gesteld, hoe het feite
lijk gesteld is met de sterkte der Engelsche
vloot. Deze telt thans allereerst twaalf slag
schepen en drie slagkruisers, terwijl er nog
zeven slagschepen in aanbouw zijn.
Het grootste slugschip is thans de „Rod
ney" (33.900 ton). Voorts zijn er de „Nelson"
(33.500), de „Royal Sovereign" (29.150), de
..Revenge" (29.150L de „Resolution" (29.150),
de „Ramillies" (29.150), de .Malaya" (31.100),
de „Valiant" (31.100), de „Barham" (31.100),
de Queen Elizabeth" (31.100), en de „War-
spite"' (30.000).
In aanbouw zijn de ..Lion", de „Temeraire"
(alle twee 38.000 ton?), de „Duke of York"
(35.000», de „Jellicoe" (35.000), de „Beatty"
(35.000), de „King George V" (35.UOO), de
„Princt of Wales" (35.000).
De drie slagkruisers zijn de „Hood" (42.100
ton), het grootste thans bekende oorlogsschip
ter wereld, de „Renown" (32.000) en de „Re-
pulse" (32.000).
Behalve deze zeer zware eenheden bezit
Engeland momenteel 64 kruisers, 174 torpe
dojagers, 20 motortorpedobooten, 1 mijnen-
legger, 55 onderzeeërs en 6 vliegkampsche
pen, de klasse waartoe ook de „Courageous"
behoorde.
De Britsche admiraliteit heeft voorts nog
een massaal bouwprogram gereed liggen,
hetwelk reeds voor een deel in uitvoering
is. Daarop komen voor:
5 slagkruisers, 19 kruisers. 25 torpedoja
gers. 7 motortorpedobooten, 4 mijnenleggers,
een twintigtal onderzeeërs en 5 vliegtuig-
kampschepen.
Groot-Brit tannic betreurt ongetwijfeld de
beide gevoelige verliezen, hetwelk het door
het ten ondergaan van de „Courageous" en
„Royal Oak" heeft geleden, doch uit een zui
ver militair oogpunt bezien heeft het land
niet de minste reden, zich over de kracht
van zijn vloot verontrust te maken!
In een commentaar op de aankomst van
den nieuwen ltaliaanschen ambassadeur,
B a s t i a n i n i, in Londen, heeft RacUo Roma
aangeduid, dat hij een boodschap van M u s-
so 1 i n i bij zich heeft, welke verhand houdt
met de Italinansche doelstellingen in den
Balkan. De omroeper verklaarde: „Terwijl
men in Londen cn Parijs van mecning is,
dat Bastianini de Britsche regeering op de
hoogte zal brengen van de Italiaansche op
vattingen ten aanzien van den internatio
nalen toestand, zijn er andere kringen, die
van oordeel zijn, dat hij medcdeeling zal
doen van het voornemen van den Duro om
een nieuw en beter evenwicht in don Balkan
te vestigen en in het Donaubekken". Hieraan
werd toegevoegd, dat Italië stellig de best
geschikte mogendheid is om dit evenwicht in
dat gedeelte van Europa tot stand te brengen.
Een Duitsche aanval op
het Westfront
Het Fransche legerbericht van gisteren
luidt:
Vanochtend hebben de Duitschers een
aanval ondernomen, gesteund door artille
rie, onmiddellijk ten Oosten van de Moezel.
Het front van den aanval was zes kilometer
breed. De aanvallers bezetten den Schnee-
berg. waar wij lichte bewakingsdetache
menten hadden liggen, beschermd door
mijnenvelden. Door ons vuur moest de vij
and den aanval staken en zelfs moest hij
zich ten Noorden van Apach, waar hij een
oogenblik was binnengedrongen, terugtrek
ken.
In de tweede week van October heeft de
Fransche marine 25.000 ton goederen, be
stemd voor Duitschland, aangehouden.
De film als politie-handlanger
Misdadigers zien hun daad op het witte doek
In Chicago werd eenigen tijd geleden
roofmoord gepleegd, waarvan de politie de
daders niet kon opsporen. Er waren geen ge
tuigen, en er werden geen vingerafdrukken
gevonend. Het slachtoffer was een alleen
wonende zonderling, die wat geld had. De
hoofd-corrvrrüssaris van politie kwam op het
idee de hulp van een filmmaatschappij in
te roepen, en den moord voor de lens en de
microfoon te reconstrueeren.
Artisten verleenden gratis hun medewer
king, op voorwaarde dat hun namen verzwe
gen zouden worden, één van hen werd zoo
gegrimeerd, dat hij precies geleek op den
vermoorden man. De politie had reden
te nemen dat de moord was gepleegd door
twee individuen, en dus drongen twee pseu-
do-misdadigers het huis binnen, dat eerst
ontruimd werd, opdat niemand de bedoeling
zou vermoeden. De politie wist op welk tijd
stip ongeveer de misdaad werd gepleegd,
daarom werd de wijzerplaat, van een klok
in de kamer van het slachtoffer als „close
up" opgenomen.
De voorgevel van het perceel, het huis
nummer. een stuk van de straat, het inte
rieur van het vertrek, en andere details
werden gefotografeerd en zoo ontstond een
vrij korte film (negenhonderd meter), die
als gewone speelfilm werd aangekondigd.
Alle bioscopen in Chicago werden verplicht
deze film een week te draaien, in iedere
bioscoop werden politiemannen geposteerd
om toe te zien, hoe het publiek reageerde,
of het gedrag van sommige bezoekers
opvallen. Men hoopte dat de misdadigers
zichzelf zouden verraden, gelijk de moorde
naar in Schillers „Kraniche des Ibykus",
en de opzet gelukte. Reeds den eersten
avond stonden twee mannen, die hun
daad voor hun oogen zagen afspelen, haas
tig op, en trachtten de zaal te verlaten. De
politie hield hen aan. zij legden een volledige
bekentenis af, en noemden nog den naam
van een derden medeplichtige, die op den
uitkijk had gestaan.
burgerjj even loffelijk als tot dusver blijft
medewerken aan de maatregelen der regeering
ten opzichte van de prjjsbewaking, behoeft
men niet bevreesd te zijn voor verstoring van
den aanvoer. Ieder blijve normaal in zijn be- 3
hoeften voorzien en onthoude zich van ham-
De prijzen of vergoedingen voor huren en
diensten blijven gehandhaafd op het peil van
24 Augustus j.l. De prijzen welke op 24 Aug. OI
golden voor suiker, aardolieproducten (inclu- 1
sief insectendoodende aardolie-preparaten)
binnenlandsch hout, zout en kinine mogen niet
worden verhoogd, evenmin als die voor visch,
trassie, ry'st, rijstmeel, rijstzemelen en mais, E
behoudens de door de betrokken instantiesïn
toegestane maximum-verhoogingen wegens ai
seizocnschommelingen.
Hierna volgt een uitvoerige lijst van arti
kelen, waarvoor verhooging van de op of laat- E
stelijk voor 24 Augustus geldende prijzen isei
toegestaan, o.a. vijf procent voor brood, boter,
klapperolie, tarwemeel, tarwegraan, genees
middelen (behalve patentmiddelen), tien pro-m
cent voor blikgroenten, melk, sardines, lucifers, }n
zeep en azijn. Voor enkele andere artikelen h.
is een prysverhooging toegestaan van 15, 20 n
of 25 procent, terwijl tenslotte voor bepaalde
artikelen verhoogingen zijn toegestaan mee
het bedrag, dat in normale verhouding staat
tot den prijs, waarvoor het door den verkooper
kan of laatstelijk kon worden aangeschaft.
VLISSINGEN, 17 Oct De nabij Weetkapelle
omhoog gevaren houtboot is het Finsche s.s.
„Britannic". Het schip is bij wassend water
zonder assistentie vlot gekomen en heeft de
reis voortgezet. Om drie uur passeerde hst
Vlissingen. De „Britannic" is gebouwd in
1899 en behoort aan de reederij Nielsen en
Thorden te Helsinki.
UIT OOST- EN WEST-INDIF
Levensmiddelenniveau in Indië
Verhooging is noodig
BATAVIA, 17 Oct. Het Departement va
Economische Zaken deelde mede, dat de
prijzen van tal van artikelen, die uit het bui
tenland hier t« lande moeten worden inge
voerd, in het buitenland wederom belangrijk
zyn gestegen, zoodat deze prijsverhoogingen
in Ned.-Indië ook moeten worden toegestaan,
om een bevredigende positie in de voorziening
der behoeften te kunnen handhaven en om te
voorkomen, dat een regelmatige invoer van
noodzakelijke goederen wordt onderbroken.
Hierbij zal er echter voor worden gezorgd,
dat de prijzen van essentieele levensbehoeften
zoo min mogelijk worden verhoogd. Indien de
RECHTZAKEN
DE FAMILIETRAGEDIE TE MEERSSEIlÉ®
Togen verdachte vijf jaar gevraagd
- J. E. R„ die op 11 JÜnl'vaji...
dit Jaar op z|jn landgoed V&eshftrtelt met drie'
Joo<?rSCh0ten Z"n 4"~^ttrlg0 echtgenooto heeft0
3. Pre.ld.nt, mr F J g.Uatt. h.tü
.uigenverhoor van den zoon van het echtpaar1
en van den getuige-deskundlge dr A. Jans-a
i uit Venray. cn van den gt-tuigo-deakiindlgo J
léoharge, dr. G. J .B. A. Janssena uit Vught.»
een zitting met gesloten deuren te behan-'
Waegonlngh. uit Maai
De verdachte deed, op ultnoodlglng van den.*
President, een uitvoerig verhaal van het verj
loop der gebeurtenissen op dien llden Juni. P
Het O.M. waargenomen door mr J F a b 1 u n,S<
nam den doodslag als bewezen aan.' HU achtte
danrnaa.it echter verschillende verzachtende,
omstandigheden aanwezig, o.a. do opgewonden*
iwonden*
om zUr>
minderde toerekeningsvatbaarheid van den ver-*!
dachte. Bovendien heeft h|1 veel spUt van z|1n
daad en, dit alles In aanmerking nemende.,
vroeg het O.M. een gevangenisstraf van vüf;
RESTAURANT
Gerenommeerde Keuken, waar men eet
zooals bij zich thuis! <-
GUNSTIG bekend bij de HOLLANDERS
22 NIEUWSTRAAT - BRUSSEL
DINER, 1 fl„ uitgelezen Menu en
a la carte - Avondeten naar keuze.
Specialiteit: Kip, Hollandsche Biel
stuk. - Elke dag: VERSCHE VISCH
direct uit de Vischmijn v. Oostende.!
Attentie-adres: RUE NEUVE 22,
In Brussel
Wissel Uw Geldn
bij JOS, DE DECKKElt si
55 Boulevard Adolphe Max 55 centrumoj
VOORDEELIGSTE KOERSEN U
Specialist in Gelakte,
KEUKEN - MEUBELEN"1
TOONZALEN: J
61 rue d'Anffleterre,
BRUSSEL-MIDI
LA MODISTE n
MARIE ORLEANS;
LE PLUS GRAND CHOIX DE CHAPEAUJe
DERNIèRES CRéATIONS DE PARIS
80 RUE NEUVE BRUXELLES
„Mee den booit tot Rotterdam, det zijn naachtbooite en toen
iiar Dèmerum en vort gelooipe vanzelf. Van giesterenaovend
zij ik onderwege."
Ze zag hem smakelijk de boterhammen naar binnen werken
èn 't was haar een dankbare vreugd hem te zien eten van
haar eigen brood.
Toen begon ze de nieuwtjes uit de streek te vertellen.
Hij zat in den vallenden schemer achter de kachel. Zijn
pijp gloeide.
„Vaoder is nar den mulder, aanders konde wel is gaon
kijke." >t
..Blijft ie nog lang weg dè ge dinkt".
Ze stond op. om met de wekker naar het raam de gaan.
„Nou over 'n half uur verwaacht ik um wel vrom".
„Dan gaoi ik um tege."
Toen hij buigen g.'ng. den weg naar Dengeren op in de
Huisternis van avond en mist, zat Stijn op haar stoel onder
het gelig petroleumlicht. Wat was ze dankbaar. In haar hart
was 't woordenloos gebed van een Moeder, die God de eer
geeft. Aart terug.
Gijs kwam den weg af van Dengeren. Hij zat op de meel
zakken. Links aan de dokkerende kar hing zijn kaarslantaren,
't Was kouder, dan hij gedacht had.
Hij sloeg een leegen zak om zijn schouders en tikte 't paard
met de wilgentwijg op z'n achterste. Bij eiken stap tjokten de
kettingen tegen de burrie's. De wereld was klein. Er riep
ergens een kievit van de bruinende weiden.
Daar stond iemand bij de brug over de wetering. Hij zag
hem pas, toen hij tien meter van hem af was.
Die man kwam naar het paard toe, vatte het bij den toom.
„Ho is."
Gijs schrok. Wat moest dat? Hij spalkte zijn oogen wijd
open, om te zien naar het gezicht van den man, die naast
het paard bleef staan.
„Kinde me nie?"
„AortJonge zijde gij hier?"
Ze stonden naast elkaar op de brug in het flakkerend kaars
licht. Dit maakte hun begroeting intiemer dan het bij daglicht
zou geweest zijn, want de menschen uit den polder zijn niet
gewend hun teere gevoelens te toonen.
„Det ziede", zei Aart, de hand van zijn Vader schuddend.
„Jonge, en wit Moeder 't al?"
Aart zag toen na deze vraag in eens, wat hij al zoo vaak had
kunnen zien, dat Vader en Moeder bij elke belangrijke gebeur
tenis in het gezin allereerst aan elkaar dachten.
Samen liepen ze naast de kar naar den Elzenberm. Maar bij
Linderts hoeve ging Aart door naar huis.
Leen was hij het naderen van de kar door het achterhuis
naar buiten gekomen en toen ze samen het paard uitspanden
en de zakken binnen droegen deelde Gijs het groote nieuws
mede.
„Det gaoi ik is aon Vaoders vextelle" zei Leen.
„Raoi is" zei hij in de hofkamer binnenvallend, „wie d'r op
den Elzenberm is gekomme?''
Ze keken allen op.
Was er op dat oogenblik in Liens oogen niet een plotseling
opkomende ernst? Zoo werd immers vroeger de komst van
André Vermeer vaak aangekondigd.
„Is het unne vrijer vur Tinekes?" vroeg Bertha ondeugend.
Leen kleurde en Tineke boog zich over haar stopkous.
„Det kan ik moeieluk raoie" zei Lindert „zeg 't mer."
„Aort StreefGijs zei het daor net."
„Wal, wel wet zal die Stijn blij zijn" was Lijntjes uitroep
Tineke keek haar meesteres aan.
„Gao mer gaauw efkes nar huis, meske."
Lindert grabbelde zijn pet van onder zijn stoel en ging
naar zijn knecht.
„Det is 'n goei bericht," zei hij.
„Jaoik zij er veul blij om, nou kanne we wieer zïeü."
„Gijs1" zei Lindert toen de deur van den paardenstal
dicht waS, „ik zou mer nar huis gaon nou enes ter sor
wijlen zwaorighede komme, ik hoop dè je ze mijn nie ve6*
zwijge zalt.'' a*
Dien avond was het druk in het arbeidershuisje. Linde
kwam en Lijntje. Tineke zat nog thuis en Leen wilde oc^'
wel eens hooren hoe er in de Meer gebeerd werd.
Aarts stem werd het meest gehoord, want hij vertelde biee("
uit van het bedrijf daar.
Stijn was dankbaar en over haar gezicht was de zach1:
glimlach van het geluk.
Gijs rookte stil zijn pijp en luisterde.
Niemand vroeg den jongen naar zijn plannen, hoewel ied6
er aan dacht
Maar Aart zei: „En nou mot ik zien, det ik hier ergeis afc1
de slag kom; went Moeder kan gin renteniers de kosl ge\rd
„Ik zij veulste blij, det ge wieer thuis zijt en det ko^
best in orde, hur." a 1
Lindert bemerkte, dat er in Aart toch wat verander/ w%r
Zoo rustig had hij hem nooit hier zien zitten. tie
Er zou best werk voor hem te vinden zijn al was het vintpo
Tineke ging en Leen vond dat het tijd was om nog wat t ga^7'
leeren voor zijn cursusavond. Niemand vond het vreetd. d,ai
ze samen gingen,
(Wordt vevolgi