Jlktuw geited)t (tfottrmtt Conferentie der Noordsche Staatshoofden Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Britsch slagschip gezonken MOLES T-RISICO ^EAGER^ GIN ponnementsprijö: O kwartaal ln Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 nco per post 2.35 portokosten week 0-18 ir het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling se nummers 5 ct. met Zondagsblad 7 cl. Bureau: Breestraat 123 Telefoon 22710 ;na 6 uur: 23166) - Postbox 20 - Postgiro 58936 8bbertentitpnj?en: Van I tot 5 regels !.17'/a Elke regel meer0.227» Ingezonden Mededeelingen van 1-5 regels 2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend0.10 Mo. 6830 ZATERDAG 14 OCTOBER 1939 20e Jaargang CANDINAVISCHE SOLIDARITEIT koning van Zweden heeft, gelijk men kan lezen, een uitnoodiging gericht koningen van Denemarken en Noor en tot den staatspresident van F om tegen Woensdag aanstaande jjEloLm gezamenlijk te confereeren. De hoofden zullen bij hun bezoek aan de ^sche hoofdstad door hun ministers VAuitenlandsche zaken worden verge- vaaruit men mag afleiden, dat men rnstig gemeenschappelijk overleg op 3rng heeft, in verband met den nood der Die nood doet zich in de neutrale °°t van het hooge noorden reeds nu, lijks zes weken na het uitbreken van Engelsch-Fransch-Duitschen oorlog, 1 vrij straffe vrij gevoelen, om nat imflict zich tot op heden voornamelijk xx> heeft toegespitst, en het juist de on- kr£ mogendheden zijn, die daarv ;en overlast ondergaan. Door de uit- 0> contrabande-bepalingen, waardoor ajgnd en Duitschland elkander trachten jagven, ondervindt de neutrule handel h.ige sterke Inperking, dat men gerust rodembeklemming zou mogen spreken, loejn er de laatste dagen van eenige *e\iing sprake is. Het Noordzeegebied operatieterrein bij uitstek, alwaar e1ans de eenheden der Engelsche en ie zeestrijdkrachten bewegen, en uit veel voorkomende berichten omtrent en verdwalingen van Duit- jiegtuigen boven Deensch terrein mag Afleiden, dat ook het luchtwapen, maarschalk Goering zoo prat gaat, rol daarbij speelt. Tusschei en onderzeebooten is het voor de •ia jen slecht verkeeren, vandaar dat ijnleen de Scandinaafsche uitvoer, doch import ten bate van de voedselvoor- v» onder den druk van het risico aan '1 ^schrompelen is. Deze dingen in aan- lei\g genomen behoeft het weinig ver- te verwekken, dat de Noordsche Roofden den tijd gekomen achten, om iderling over hun gemeenschappelijke te beraden, want eenheid van zal ook hier meer effect kunnen s len, dan afzonderlijk optreden. Gedu- vorigen oorlog, dien van 1914— het eveneens koning Gustaaf van w^., die voor zulk een Scandinaafsche bespreking het initiatief nam, thans, if maanden na, juist vijf en twintig sclgeleden, bij welke conferentie ook en neutraliteitsrechten de eerste viool rmo. )n(^chen is e«r tusschen toen en nu, wat "imenspreking betreft, een opmerke- \jrschil. Finland telde toen in de ve)iaafsche samenleving van onafhan- •tzestaten niet mee, daar het deel uit- van het groote Russische Tsaren- m>t verkeerde in die donkere eeuw neri historie, waarin het, via een per- 'alliantie met het groote rijk der gdaarin staatkundig was opgeslokt, oriebben de Finnen hun eigen staats- jgelen zajn zij, door lange jaren van dfeam en werking met hun buren, in- n eid met de hun zoo na staande loe! opgenomen in een lotsverbonden- zich voor zekere doelmerken zelfs t~QÉ, tot Nederland en België, heeft j ifikt. Tusschen Zweden en Finland ienfs zeer nauwe banden gelegd, wat le militaire positie van de Aalands- geo, welke voor beide staten van groote che waarde moeten worden geacht, mdinaafsche solidariteit komt den =^hans goed van pas, nu zij door het m van den Russischen invloed aan Ier Oostzee in een gevarenzone zijn waaruit zij zich nauwlijks op eigen zullen kunnen losmaken. Tegen 1 te vèr strekkende Russische lebben de ambassadeurs van Dene- Noorwegen, Zweden en van de de Staten reeds bij voorbaat dezer Moskou stelling genomen. Het initiatief van koning Gustaaf, bij uitstek als een gebaar van steun voor Finland bedoeld, kan ins worden uitgelegd als de wensch e aBen, het verwante Scandinaafsche pik in het uur van zijn nood een :crier den riem te steken, door het er ^aaan te herinneren, dat het vrien- ims, niet slechts aan de verre overzijde 3n Atlantischen Oceaan, doch ook zeer huis. jste berichten over het verloop der Finsche besprekingen geven overi- c reden tot eenig optimisme. De onderhandelaar in de Rus- iofdstad blijft daar met de Sovjet- ibers in gesprek, waaruit men i mogen afleiden, dat hem geen n zijn voorgelegd, die hij met de en nationale waardigheid in strijd len. Molotow heeft hem een memo- moverhandigd, niet een ultimatum: fnen kenschetsen den toestand. Er >infhalve uitzicht op een toekomstig DE N.S.B. GETREDEN r J. van H o e y S m i t h die bij de rovinciale Statenverkiezing optrad 'ekker voor de N. S. B. te Rotter- ft bedankt voor zijn lidmaatschap nciale Staten van Zuid-Holland. In ts is benoemc.', gelijk wij reeds en, Mr. M. M. Rost van Ton- - p)e heer J. van Hoey Smith 'c!ns ook voor de N. S. B. te hebben „Royal Oak" slachtoffer van duikboot? De Brltsche admiraliteit deelt mede De secretaris der admiraliteit moet tot zijn leedwezen mededeelen, dat Zjjne Majesteits slagschip Royal Oah" gezonken is, naar men meent te weten, als gevolg van het optreden van een duikboot. Zoo spoedig mogelijk zal een lijst met de ramen der overlevenden worden ge. publiceerd. Hoeveel opvarenden van het slagschip „Royal Oak" <<e. red zijn is nog niet bekend. Deze oorlogsbodem had een voltallige bemanning meer dan duizend officieren en manschappen. De we verplaatsing bedroeg 29.150 ton. De bouwkosten hebben bedragen 2.468.269 pond ster Na het torpedeeren van het vllegkampschlp ..Courage- is dit het tweede groote verlies voor de Britsche me tijdens dezen oorlog. De oorlog ter zee Drie Duitsche duikbooten vernietigd Het Britsche ministerie van marine deelt mede, dat gisteren door de Britsche strijd krachten drie Duitsche duikbooten zijn tot zinken gebracht Enkele overlevenden kon den door de Engelschen aan boord worden genomen. Naar Reuter meldt heeft een Duitsch marine-officier in een te Kiel gehouden radio-interview verklaard, dat in de eerste weken van den oorlog tegen de Britsche scheepvaart en neutrale schepen met con trabande aan boord voornamelijk duikboo ten werden gebruikt, doch dat men kort geleden had besloten torpedobootjagers te gebruiken voor dit doel. Een andere Duit sche officier zou verklaard hebben, dat de zij een neutraal schip ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ. MY LEEUWARDEN - BURMANIAHUIS GROOT NOORDHCLLANDSCHE VAN 1845 AMSTERDAM - VAN BRIENENHU1S BEIDER GARANTIE VOOR ALLE VERZEKERDEN Beschrijving van de „Royal Oak" De „Royal Oalc" is een slagschip van hetzelfde type als de „Royal Sovereign" en de „Revenge". Het schip behoort tot de in den oorlog gebouwde slagschepen. Het is 17 November 1914 van stapel geloopen en was Mei 1916 gereed. Tijdens den bouw is het schip, dat als kolen-stokend schip was ont worpen, tot een vollecigen oliestoker omge bouwd. Het had een standaard waterver plaatsing van 29.150 ton en, indien volledig beladen, een waterverplaatsing van 33.500 ton. Het had een bemanning van ongeveer 1100 man. De lengte was 580 voet op de waterlijn. De diepgang 28,5 voet en de breed te 102,5 voet. Het schip was bewapend met 8 kanonnen lil 15 inch, 12 van O inoh «n had 8 lucfllt- afweerkanonnen van 4 inch, plus een aantal lichtere vuurmonden en machinegeweren. Beneden de waterlijn had het 4 torpedo- lanceerbuizen en een vliegtuigkatapult be zat het schip op zijn derde geschut Het liep 23 mijl. De bepantsering was zeer zwaar. D was voorzien van zware „blisters", d- een soort van uitwassen buiten de sc huid, waartegen de torpedo's, alvorei scheepshuid te treffen ,tot ontploffing ten komen. Bovendien was de watei indeeling zeer goed, zoodat de „Royal geacht kon worden sterk beveiligd t tegen aanvallen van ondterzeëers. Het schip dat te Devonport gebouwi was in 1934 tot 1936 gemoderniseerd. Twee Vlaardingsche Haring- loggers naar zee vertrokken VLAARDINGEN, 14 Oct. Hedenmorgen omstreeks negen uur zijn de eerste twee stoom'oggers ter haringvisscherij vertrokken Het waren de VL 172, schipper C. Poot en de VL 217, schipper H. van Roon, beide schepen van de Visscherij Mij Vlaardingen (fa Van Gelderen). Niettegenstaande het hard regende, was er aan de Kon. Wilhel- minahaven, nabij de Zeevischhal veel belangstelling. Ock burgemeester Siezen be- >r»d zich onder de aanwezigen. Hij heeft .aan boord van de schepen nog eenigen 'met de bemanningen onderhouden, ider de opvarenden bevinden zioh maar klein aantal Vlaardingsche zeelieden, meerendeel komt uit verschillende 'ere plaatsen, m 10 uur zou nog een derde logger, de 216 van dezelfde reederij, vertrekken, ipper op deze logger is de heer A. Visser, 'p de schepen zijn verschillende veilig- ■ismaatregelen getroffen. De Nederland- te vlag is aan weerzijden op den boeg igebracht. Op de verschansing is met ote letters het woord „Holland" ilderd. let ligt ln de bedoeling, dat de loggers nacht op zee niet doorstoomen, maar len wachten tot het weer daglicht wordt, /lorgenavond kunnen zij op de Doggers- nk aankomen, alwaar men de netten zal petten. De schepen hebben een volle vleet Si boord. mans liggen nog een 10-tal loggers voor rtrek gereed, en wanneer er niets in den g komt, zullen deze begin volgende week ;varen. Het Fransche Iegerbericht van heden Het Fransche Iegerbericht van vanm< luidt: „Kalme nacht. In het gebied ten ten van de Moezel wederzij dsch'd actie de artillerie". Volgende week Woensdag te Stockholm Stelt Rusland gematigde eischen aan Finland? De koning van Zweden heeft, naar officieel wordt medegedeeld, de koningen van Denemarken en Noorwegen, als mede den staatspresident van Finland, uitgenoodigd tot een bijeenkomst. De staatshoofden hebben deze uitnoodiging aangenomen en zullen, vergezeld van hun ministers van buitenlandsche zaken, naai* Stockholm komen, waar de voorgc- ;n conferentie op 18 October a.s. zal worden gehouden. De conferentie te Stockholm wordt, naar een U. P.-telegrarn meldt, beschouwd alö een demonstratie van het vaste besluit van Zweden, de onafhankelijkheid te bewaren en de politiek van neutraliteit en solidari- teit voort te zetten. agenda voor de conferentie is nog niet vastgesteld, maar men gelooft, dat ook de economische export-moeilijkheden ter sprake zullen komen. Tot dusver is er nog geen enkele aanwij zing, dat ook een poging tot bemiddeling tusschen Duitschland en de geallieerden zal worden gedaan, maar in niet-officieele kringen wordt dit vraagstuk druk bespro ken. Memorandum, geen ultimatum Het Finsche ministerie van buitenland- ;che zaken deelt mede, dat de besprekingen tusschen Finland en de Sovjetunie kalm erloopen. Het zou evenwel niet in het be lang van een goeden gang van zaken zijn op het oogenblik reeds bijzonderheden te onthullen. Aan den anderen kant deelde I-lavas gisteravond uit Moskou mee. dat men daar niet verwachtte, dat nog gister avond een bespreking zou worden gehouden tusschen de vertegenwoordigers van Fin land en de Sovjetunie. Paasikivi heeft na het onderhoud van Donderdag zijn re geering om instructies gevraagd. Volgens het Finsche informatiebureau hebben de Finsche onderhandelaars van Stah'n een memorandum en geen ultimatum ontvangst genomen. Het bureau voegt hieraan toe, dat men op het ministerie van buitenlandsche zaken te Helsinki tot den ochtend is bezig geweest met de bestudee ring van een van Paasikivi ontvangen tele gram. Amerikaansche kringen te Helsinki zegt men, volgens Reuter, dat Stein-, hardt, toen hij namens de Ver. Staten zijn démarche bij de Russische regeerihg deed, den indruk heeft gekregen, dat Rus land langs den weg van vriendschappelij ke besprekingen tot overeenstemming met Finland wenscht te komen. Van vooraan staande Zweden vernam Reuter, dat Zwe den zeker troepen zou zenden om Finlarid te helpen, indien de Aalandseilanden be dreigd zouden worden. Besprekingen vorderen tijd Men Is te Moskou algemeen van mee ning, dat de onderhandelingen langer zul len duren, dan de besprekingen met de Baltische landen, misschien zes of tien da gen. De Finsche regeering heeft zijn onder handelaar geen volmacht gegeven en Paa sikivi kan zijn regeering iederen keer, dat hij dit nuttig oordeelt, raadplegen. Te Helsinki blijkt het optimisme, ten aanzien van het resultaat der Moskousche besprekingen te zijn toegenomen. De Fin sche minister van buitenlandsche zaken E r kk o heeft aan de Scandinavische jour nalisten meegedeeld, dat het bericht der Deensche, Noorsche en Zweedsche démar ches te Moskou in Finland met groote vol doening ontvangen is. „In moeilijke tijden als deze zeide hij is het een troost te weten, dat men echte vrienden heeft." Koning Gustaaf DE DISTRIBUTIE VAN SUIKER Vanavond wordt het bon nummer bekend gemaakt 's GRAVENHAGE. 14 October. Zooals men weet. zal Maandag suiker verkrijgbaar zijn tegen af- gifte van een bepaalden bon v$n de Rijksdistributiekaart. Het nummer van deze bon is met opzet niet gepubliceerd om verkoop op heden te voorkomen. Vanavond, na het sluitingsuur van de winkels, zal het nummer in een buitengewone Staatscourant worden gepubli ceerd. ln de tweede uitzending van nieuwsberichten zal men het num mer kunnen vernemen. EERSTE NED. NAALDENFABRIEK TE VAALS De staking opgeheven EINDHOVEN, 14 October. De staking bij de N.V. Eerste Naaldenfabriek A. en F. Musolf te Vaals is opgeheven. De staking heeft 25 weken geduurd. Thans is men op de volgende basis tot een accoord gekomen: 1. de loonen zullen met 10 pet. worden verhoogd. 2. De algemeen erkende Chr. feestdagen zullen, indien deze niet op een Zondag val len. worden doorbetaald. 3. Zes vacantiedagen met behoud van loon 4. beide partijen zullen geen rancune maatregelen nemen. Het personeel zal ge leidelijk weer te werk worden gesteld. Maandag a.s. zullen een tiental arbeiders en arbeidsters het werk hervatten. NIET-KOSTWINNERS- EN MENAGE-VERGOEDING H'3t Tweede Kamerlid vaa SI een heeft den Minister van Defensie de volgende vra gen gesteld: 1. Is het waar, dat in tegenstelling met hetgeen t.a.v. de kostwinners geschiedt, aan wie bij verlof schadeloosstelling voor voeding in den vorm van ean hoogere kost winnersvergoeding wordt toegekend de z.g. niet-kostwinners, ofschoon zij geduren de die dagen ook bij ouders, familieleden of vreemden „in den kost" zijn, geen uit- kearing voor menage ontvangen? 2. Indien de voorgaande vraag bevesti gend moet woraen beantwoord, is de mi nister dan bereid een regeling te treffen, welke ook de niet-kostwinners in staat stelt d-3 kosten van hun voeding tijdens verlof dagen te vergoeden? De Directie van de Nederlandsche Spoor wegen maakt bekend, dat met ingang van de win terdienstregeling op 15 October a.s. de sedert 29 Augustus j.l. ingevoerde be voegdheid om met plaatsbewijzen van da Nederlandsche Spoorwegen op de lijnen der A.T.O., G.A.D.O., N.B.M. en N.Z.H.T.M. reizen, vervalt. Nevenstaand kaartje geeft in 't uiter ste Noorden van Europa de begren zing weer van Sovjet-Rusland, Fin land, Zweden en Noorwegen, ln dit gedeelte zijn de belangen der Scandi navische landen het meest kwetsbaar. Het zou wel eens kunnen gebeuren dat de zwarte vlek. welke men op het kaartje ziet aangebracht, in een geva- renhaard zou kunnen veranderen VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWÉÉ bladen en het ZONDAGSBLAD Te Stockholm zal volgende week een conferentie van Noordsche staatshoofden plaats hebben. Engeland brengt duikbooten tot zinken. Een offensief op het westelijk front verwacht. Het Engelsche slagschip „Royal Oak" getorpedeerd. Financieel Weekoverzicht. Een adres van het Chr. Werkgevers verbond aan de Regeering inzake de eco nomische noodmaatregelen. De onbewaakte overweg bij Bunnik heeft een slachtoffer geëischt. REGENACHTIG WEER Weer verwachting. Krachtige tot matige Zuidoostelijke tot Zuidelijke of Zuidwestelijke wind. Betrokken tot zwaar of halfbewolkt. Regenbuien, later wellicht tijdelijk opklarend. In het Noor den weinig verandering in temperatuur» In het Zuiden kouder. 15 Oct. Zon op 6.25 uur, onder 5.U6 uur 15 Oct. Maan op vm. 9.34 u. ond. nm. 6.40 u 16 Oct. Zon op 6.27 uur. onder 5.04 uur 16 Oct. Maan op vm. 10.40 u. ond. nm. 7.26 u FIETSERS LICHT OP 15 Oct. Van 'sav. 5,36 u. tot 'smorg. 5.57 u 16 Oct. Van 'sav. 5,34 u. tot 'smorg. 5.58 u Ducht Ge schade door Oorlogsmolest? Sluit U dan aan bij in administratie bij „CENTRAAL BEHEER** SINGEL 126—130 AMSTERDAM (C.) Telefoon 47190 Vraagt inlichtingen! Stelt niet uit! Verzekerde waarde thans bijna 1V2 milliard. (Ree! 1 VOOR WILDBOUTEN NAAR VIERHOUTEN Hotel „De Mallejan" Weekend van Zat v. d. tot Maandag n. Ontb. 9. (Reel.) SPECIAL DRY Gene., 1 Agent ANDRE KERSTENS. Tilburg (Reel.) CAft dar. L IWWRS WEIONTEIiqT-f-3-HtT BADKAMER - f-4 De luchtlijn naar Haamstede Waarschijnlijk binnenkort heropening De plannen der K.L.M. om een gedeelte der Zeeuwsche luchtlijn, a.l. het traject RotterdamHaamstede te hervatten, be ginnen vasten vorm te krijgen. Besprakin gen met verschillende instanties hebben er toe geleid, dat vergunning is aangevraagd een eenmaal daagschen dienst, welke uit- sluiteno op werkdagen wordt uitgevoerd, te openen tusschen Rotterdam an Haamstede. Keurt de Minister van Waterstaat het voorstel goed, dan zal de heropening plaats vinden op 19 October a.s Uit Rotterdam vertrekt er dan een vliegtuig om 9 u. 30, uit Haamstede om 14 u. 45. Ondarzocht wordt nog oe mogelijkheid de Zeeuwsche luchtlijn in haar geheel te her stellen, dus door te vliegen tot Vlissingen. Dit plan is echter in een stadium, waarin nog niet aan uitvoering gedacht kan worden V erlofspersoneel MAG BURGERKLEEDING DRAGEN De Minister van Defensie heeft de bepalin gen betrefende de tenue der militairen bij mobilisatie gewijzigd. Onder meer is thans bepaald, dat de militairen van liet ver.n >- personeel tijdens een hun verleend verlof burgerkleeding mogen dragen, doch niet ij- dens de reis van ei. naar het kantonnement Dit dragen van burgerkleeding is echter niet toegestaan aan hen. die moeten worden geacht voor eerste oefening in werkelijken dienst te zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1