Iliruiur ^ciïisdjr (iouriutt Scheepsramp in het Kanaal Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Alle opvarenden gered W V De verhouding van Finland tot Rusland Men rekent met concessies van de zijde van Helsinki WILBUR Abonnementsprijs: Per kwaitaat in Leiden en in plaatsen waai een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 4- portokosten Per week0.18 Voor hel Buitenland bij wekelijksche lending4.50 Bij dagclijksche zending5J0 Alles bij vooruitbetaling L - - - -r«rs 5 cf. Tte'. Zor.^-'^ 7" r'. Bureau: Breestraat 123 Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 Postgiro 58936 MAANDAG 9 OCTOBER 1939 20e Jaargang abbertentieprifeen: Van 1 tot 3 regels1.171/» Elke regel meer 0.22'/i Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels v 2.30 Elke regel meer 0.45 Voor het bevragen aan 1 bureau wordt berekend0.10 N°. 6825 ZORGEN OM FINLAND Nog steeds blijft er nevel hangen over de irerschillende diplomatieke en militaire posities ui ons verdeelde en tot in het tfiepst van zijn wezen verontruste Europa. Pe groot wending in de politieke verhou ding:! ke veroorzaakte, dat de Russische éTd e kolossen niet, gelijk men alge- tne-n mecide te mogen voorspellen, in zware fcots.iig z tden geraken, is door het manoeu- yieeren n Hitier en Staïïn uitgebleven, en jog 'eeds liggen de beide schepen van staat '-oom langszij. De voorzeggingen, dat i -;-n j het ander dezelfde uitwerking r iiebbi i als de branders, die onze vaderen kan d: ïten oorlogsvloten plachten voor- ait tj zei en, zyn nog niet bewaarheid, het geen -ri minst behoeft uit te s'uiten, dat j op een later tijdstip niet ln vervulling iouden kunnen gaan. Doöh voorshands ge lijkt aller op pais en vree: men Js zelfs bezig ne- men, om in de beeldspraak te oluii n, verladingen zou kunnen noemen. Ti L' SC he en Duitsohe handelsexperts zijn te jdoskou in gestage conferentie, en reeds bij len -i onv i ig daarvan is het besluit genomen, (en ruil van Russische grondstoffen tegen [fgewc-rxf producten zooveel mogelijk te jespoedigen, teneinde den wederzijcLschen lar,: .'l in >nel tempo weder op te voeren tot -naximum-peil vóór 1914. Deze d gen lijken voor Berlyn heel aar- Ug maar men doet goed in deze wissel vallig, .i den, waarin zoowel Russen als thiitschen dubbel spel spélen, eens af te Vachten, hoe beide nieuwe partners zich net tik ander :oillen verdragen en hoe lang de nriigheden er naar zullen zijn, dat zij k ander t ;n opzichte van derden in de hand pil ken. Russen zoowel als Duitschers ervan rekenschap, dat him sa ne- aan outer op utiliteitsgronden berust, m i f ntwijziging of bestendiging enkel kthangt v n een eventueelen derden meest biedende. 1 Ir.; m heeft deze „Realpolitiek" voor (en deel in Oost-Europa de meest tragische (ev n ehad. Het Duitschland van Hitier letwe zich erop beriep, de matador der Vest-Euro peesche beschaving te zijn gewor- len, heeft zonder met de wimpers te trékken ia Polen ok een deel der Baltische landen fen de F' ssische „culituur" uitgeleverd, en an de ve schrikkelijke propaganda der zoo- ienaamde „godloozen" omtrent wier drijven r den lo -p der jaren zooveel ontzettende lerhaben n omloop zijn geraakt, dat de l oude martelaren schijnen te zijn ferleefd. Na de ialtische landen Estland en Let- knd, en -itauen, hetwelk nog als op de rip zit, schijnt thans Finland aan de beurt e gerak. om Moskou met conoecsies te fcreeren. Uit de Russische hoofdstad is ee h: verzoek gekomen, uit Helsinki ei spec:a en gemachtigde te willen zenden, eneinde ever zekere vraagstukken te kun- len ccnf eeren. De Finnen zullen dit ver bek met kunnen weigeren, al zijn zy rootei> n beter op eventualiteiten voor- ».reid-, .mtie dan de meer zuidelijke ge- tgen oeverstaten. Wel hebben zy. in het egin van hun onafhankelijk staatsbestaan loh met b ilsjewiekenibenden kunnen meten, bch een herhaling van Russisch-Finsche ijandeltj' ïeden zou vermoedelijk hetzelfde eeld te r: m geven als de Duitsch-Russische pmar i in Polen. De Russen hebben, of- ihoon hun organisatie verre van perfect is, e laatste jaren toch 'n velerlei opzicht van en opblo i der techniek geprofiteerd. De toekomst van Finland wekt inniger t ede lever, nog, dan die der overige staten k- c"~ >tzyde van de Oostzee. Het land syin >athie weten te verwerven, niet leebts in de gemeenschap der Scandina- Ische staten, waarin het werd opgenomen l; een ge ijke, doch ook in den wijderen ring zoogenaamde Oslo-mogendheden, arn ook Nederland zulke vertrouwe- jk V:trekkingen onderhoudt. Het ligt als r' are nader dan de overige oeverlanden ij West-Luropa. Tenslotte zyn er ook in de treenigd Staten sterke Finsche sympa- 3 een, omdat de Finnen de eenigen zyn, lo blij .en voortgaan de oude oorlogsschui er. an L nele Sam te betalen. Zoo Rusland en de huidige krachtsverhoudingen mis- fuik ma.- kt, om ook op een deel van Fin- l ids vrybeid beslag te leggen, zal daarvan M weerslag uitgaan op heel de wereld. De frevel, di ardoor gewekt, zal ook terugval- tu op het Duitsche Rijk, hetwelk als de lr>" idende oorzaak van zoovele rampzalige kr schuivingen zal worden beschouwd. Hit- ts rege- ing zal daarover naar buiten niet tc veei leedwezen aan den dag leggen ellicht, doch zy zal zeer wel gevoelen, dat i niet al te veel sympathie nog heeft te ERNSTIG SPOORWEG- ONGELUK TE BERLIJN Een groot aantal dooden Zondar avond is op het Berlijnsche afion G isundbrunnen een naar Sass- tz rijdende D-trein op een naar St. Ar- J-rd rijd» nden passagierstrein ingereden, et laatste rijtuig van den personentrein erd gedeeltelijk in elkaar gedrukt en oog in brand. Het voorlaatste rijtuig erd lichter beschadigd. Het aantal dooden en gewonden is nog et nauwkeurig bekend; gevreesd moet orden dat ruim 20 dooden zijn geval let niet beschadigde deel van den en trein heeft zijn reis voortgezet. r w°rdt een onderzoek ingesteld naar schuldkwestie. „Binnendijk" van de Holland Amerika Lijn op een mijn geloopen Na vier uur brandend in de diepte verdwenen LONDEN, 8 October. Het Nederlandsche stoomschip „Binnendijk" dat van New York op weg was naar Rotterdam, is Zaterdagnacht omstreeks twee uur nabij Shambles Light op een mijn geloopen en gezonken. Alle 41 opvarenden konden worden gered. Zij zijn in de Engelsche marinehaven Weymouth aan de zuidkust van Engeland aan land gebracht en voorloopig opgenomen in het Zeemanshuis, het hotel van het Legér des Hei Is en twee andere hotels. De „Binnendijk" is een stoomschip van de Holland Amerika JJjn, groot 6873 ton bruto. Het werd in 1921 op de N.V. Werf „De Noord" te Alblasserdam gebouwd. Het stoomschip Binnendijk van de Hol landAmerikalijn is het tweede Nederland sche koopvaardijschip, dat sinds het uit breken van den oorlog vërloren is gegaan. Naar men zich herinneren zal, is het stoomschip „Mark" van de N.V. Houtvaart te Rotterdam, de vorige maand in de Oost zee op een mijn geloopen en gezonken. De „Mark" was een boot van ca. 1500 ton, de „Binnendijk" was echter ruim vier maal zoo groot De „Binnendijk" was een van üe 8 zgn. B-schepen van de H.A.L., welke alle ca, 6000 ton groot zijn. Het schip voer regel matig op den Noord-Amerika-dienst en op de Cuba—Mexico Golf-dienst der Holland— Amerika Lijn. Het bericht van den ondergang van de „Binnendijk" werd gistermorgen het eerot door de Engelsche radio verspreid. Op dat moment had de Directie van de Holland— Amerika Lijn nog geen enkele mededeeling, welke de ongelukstijding bevestigde, ont vangen. Een telegram van dezen aard kwam pas na twaalf uur binnen. Dit meldde, dai d«e „Binnendijk" Zaterdagavond om 10 uur in de nabijheid van den vuurtoren Shambles Light aan de Engelsche Zuidkust op een mijn was geloopen. Vier uur later is het schip gezonken en in de diepte verdwenen. De bemanning had gelegenheid zich met reddingbooten in veiligheid te stellen -■>. landóe behouden te Weymouth. Slechts twee leden van de bemanning hebben bij de ontploffing lichte verwondingen opgeloopen. nl. een stoker en een 18-jarige leerling. Zij zijn in een Engelsch ziekenhuis met been breuken ter verpleging opgenomen. Het 8.s. „Binnendijk" was vrijwel volge laden met graan en veevoeder, bestemd voor Nederlandsche Regeering. De staf van het schLo bestond, behalve uit den kapitein, d«en heer W. P. J. Mo ree, uit den eersten stuurman, den heer J. P. Dekker, den eersten machinist J. F. W. Emde en den tweeden machinist H. J. M. Semmeren, allen wonende te Rotterdam. Allen zijn reeds vele jaren in dienst van de H. A.L. Schip en lading van de „Binnendijk" zijn verzekerd. Van de acht B-schepen van de H.A.L. zijn er thans nog 6 over. Het s.s. Blijdendijk is immers enkele jaren geleden reeds in de Middellandsche Zee door brand verwoest. De resteerende schepen zijn de Beemsterdijk, Bilderdijk, Blommersdijk, Boschdijk, Breedijk en Burgerscajk. Een onderhoud met den kapitein Een correspondent van het A.N.P. heeft ©en onderhoud gehad met den heer Moree, gezagvoerder van de „Binnendijk". De heer Moree vertelde, Dat hij zich op 0® brug bevond, toen zich een vreeselijke ontploffing voordeed'. De machines en de drandlooze installatie raakten in het onge- reede en konden geen dienst meer doen. Zeer langzaam begon het schip te zinken, doordat aan bakboordzijde van het stoom schip een gat was ontstaan. Daar van de radio-installatie geen gebruik gemaakt kon worden, moest men vuur- pijlen afschieten om de aandacht te trek ken. Deze vuurpijlen werden beantwoord en later kwam een der vaartuigen, die in dienst van de Britsche contrabande-controle staan, de „Victoria", langszij. Het vaartuig maakte vast en nam alle 41 opvarenden aan boord. „Wij hadden" aldus de heer Moree, „geen passagiers aan boord. Onze reis van New- York was tot dusver door fiiets bijzonders gekenmerkt. Ook bij het naderen van oe Engelsche kust namen wij g-en teekenen van den oorlog waar". Een correspondent van het „N. v. d. D." vernam nog, dat men alles in het werk heeft gesteld om het schip, dat aanvankelijk slechts langzaam zonk, te behouden. Het mocht niet baten. Om 12 uur begon het Opdracht werd nu aan alle opvarenden gegeven het schip te verlaten. Dit ge schiedde in volmaakte orde en zonder pa niek. Nadat de „Victoria" allen aan boord had genomen, heeft men op eenigen af stand den ondergang van het schip afge wacht. Er volgden een reeks explosies en het schip zonk steeds dieper. Tenslotte was het in een vlammenzee gehuld. Om streeks 2 uur verdween het schip in de diepte. De „Victoria" koerste hierna naar Wej"- mouth, waar de bemanning aan land werd gezet en vriendelijk opgenomen in enkele hotels. De gewond-en zijn de stuurmansleer ling Huisman, die een middenvoetfractuur heeft opgeloopen en de stoker Oudejans, die een hiel heeft gebroken. Zij maken het beiden goed. Vermoedelijk zullen de 41 op varenden van de „Binnendijk" met de „Vo- lendam" naar Nederland komen. De „Volen- dam" ligt nog steeds bij de Downs voor onderzoek. Wanneer dus de thuisreis kan worden aanvaard valt niet te zeggen. LANDSTORMERS MET KLEIN VERLOF 's-GRAVENHAGE, 9 October. Van bevoeg de zijde wordt ons medegedeeld, dat binnen afzienbaren tijd ongeveer 4000 gemobiliseer- den, die krachtens een verbintenis bij den Vrijwilligen Landstorm waren opgeroepen, met klein verlof zullen worden gezonden. Znlks zal geschieden ingevolge verzoeken der betrokkenen, die verklaard hebben een vrijwillige verbintenis slechts te hebben aan gegaan in de meening bij mobilisatie niet te zullen worden opgeroepen. De „Rotterdam" met graan aangekomen ROTTERDAM, 9 Oct. Het s.s. „Rotter dam" van de Holland-Amerikalijn is gister avond met 8000 ton graan voor de Neder landsche regeering behouden van N"w-York in de Rotterdamsche haven aangekomen. Het schip had geen passagiers aan boord De reis had een vlot verloop. Het oponthoud bij de Engelsche controle, was zooals ver wacht, slechts kort omdat de lading uit sluitend voor de regeering bestemd was. De „Rotterdam" zal a.s. Zaterdag 14 Oct. weer naar New-York vertrekken. Hedenmorgen vroeg is het s.s. Bilderdijk van hier naar New-York vertrokken. Eischt vari Uw leve I To'tJtelry I H.B DE BEER, Aol770 AM/TEPDAM (Reel.) Nieuwe arbeidsvoorwaarden voor de Noordzeevisschers Het garantieloon verdubbeld Nu de regeering aan de reeders finan- cieelen steun heeft verzekerd, die tot hervat ting van het visscherijbedrijf kunnen leiden hebben de reeders overleg gepleegd met de vakbonden omtrent de nieuwe arbeidsvoor- aarden voor de visschers, waarop zij ge heel vrijwillig kunnen uitvaren. Het garantieloon is thans verdubbeld, en gebracht op f 28. Voor de berekening van de besomming en dus van de gage der bemanning zal als minimum opbrengst i 16 per kantje worden gerekend. Indien de opbrengst hooger is, dan geldt deze voor He berekening. Voorts is bepaald, dat, ingeval een vaar tuig naar een haven van een der oorlog voerende landen mocht worden opgebracht, de bemanning gedurende de termijn van opleggen f 21 per week zal ontvangen. De uitkeeringen bij oorlogszee-ongeluk ken krachtens de Zeeongevallenwet, zullen worden verhoogd met een toeslag ten be drage van 50 pCt. der uitkeering. Verder is bij 't overleg met Soc. Zaken be reikt, dat als maatstaf voor de wachttijd regeling, zoodra de visschers in werkloozen- steun komen, de dagloontabellen voor de zeeongevallenwet worden genomen. Voor de haringvisscherij komt dat neer op f 21.50 per week, zoodat alle verdiensten boven uat bedrag buiten de berekening vallen voor den wachttijd en den steun. NOG GEEN NIEUWS VAN DE FRONTEN De leyerberichten Het Fransche legerbericht van van ochtend luidt: Gisteren aan het einde van den dag en vannacht waren verkenners in het beneden dal va» de Nied en ten Zuiden van Saar- brücken actief. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend: In het O o s ten werd de opmarsch naar de belangengrens voortgezet. In het Westen plaatselijke activiteit van verkenners en zwak artillerievuur aan beide zijden. In de 1 u c h t slechts geringe activiteit van verkenners. Finland roept reservisten onder de wapenen Zoowel uit Kopenhagen als Stockholm komen berichten, volgens welke Fin land besloten heeft de Russische uttnoodiging te aanvaarden en een specialen gevolmachtigde naar Moskou te zenden voor onderhandelingen over de vraag stukken van politieken en economischen aard. Rusland heeft blijkbaar belang stelling voor drie kleine eilanden in de Finsche Golf, Hogland. Seitskaer en Tyaerskaer. De Stockholmsche correspondent van de te Kopenhagen verschij nende „Berlingske Tidende" gelooft, dat Finland deze eilanden, die voor Hel sinki van weinig beteekenis zijn, zal afstaan, doch overigens een krachtige hou ding zal aannemen. Hij voegt hieraan toe: „Finland is geen Baltisch land, doch een deel van Scandinavië/Het heeft lang geen slechte strategische positie en een sterke defensie". Ook Zweden slaat de ontwikkeling aandachtig gade. Het Finsche Ministerie van Oorlog deelt mede: Daar het noodig schijnt te zijn, de neutraliteitsverdediging van Finland te versterken, zijn de reservisten der troepenafdeelingen voor buitenqewone oefenin gen onder de wapenen geroepen. Daar hierdoor gebrek aan ruimte, wat de mo- oelijkheid voor inkwartiering in de garnizoenen betreft, is ontstaan, zijn deelen der troepen uit de stedelijke garnizoenen naar het platteland verplaatst, waar zij tevens voor het aanleggen van versterkingen kunnen worden gebruikt ACGOORD TUSSGHEN DUITSCHLAND EN LETLAND Auto-Ond«rtlng« lux»-voor een .^r Kt Six- z erg en Deinood» voor Mn uurz Oebruikotqker te ecMer zoon veilige (oor-polit, woorvoe dut». J - Repatrieering van Duitsche Letten Het agentschap Leta deelt het volgende mede: „De regeeringen van Letland en Duitschland zijn in principe tot overeenstemming gekomen over de afsluiting van een verdrag betreffen de repatrieering van Letsche staats burgers van Duitsche afkomst en daarmede samenhangende kwesties. De eigenlijke onderhandelingen zullen binnenkort beginnen". Reuter wijst er in dit verband op, dat de repatrieering zal geschieden volgens Hitiers voorstellen betref fende het verplaatsen van nationali teiten. GASONTPLOFFING IN FRANSCHE MIJN Er zijn tientallen slachtoffers In een mijn te Sint Etienne heeft zich Zaterdagmiddag een mijngasontploffing voorgedaan, waarbij naar Havas meldt, 37 personen zijn omgekomen en velen ge wond. De exploisie, die ook aardver schuivingen teweeg opbracht heeft, ge schiedde tijdens het aflossen van een ploeg arbeiders, waarvan vele door de exploisie tegen den grond geworpen wer den. De exploisie zou, naar men vermoedt, door kortsluiting ontstaan tjn. Zondag ochtend zijn Faure, de voorzitter van de Kamercommissie voor de mijnen, en Weil, de inspecteur-generaal der mijnen, in de schacht, waarin het ongeluk heeft plaats gehad, afgedaald. DE VERBINDING MET AMELAND HERSTELD HOLLUM. 9 Oct. De sinds Woensdag op de wadden' gestrande passaeiersboot gistermorgen vlot gekomen en is aan de pier te Ameland aangekomen. Men hoopt dat thans weer een geregelde veerdienst voor passagiers zal zijn geopend. De gestrande veeboot is echter nog niet vlot. Het vee wordt vanaf den wal van voer en water voorzien. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen Ernstig spoorwegongeluk te Berlijn; talrijke dooden. Mijngasontploffing in Fransche mijn maakt talrijke slachtoffers. Oud-president Benesj in Parijs aange komen. Duitsch-Russisch handelsverkeer zal bespoedigd worden. Op het stoomschip „Amstelkerk" heeft brand gewoed, die echter tijdig is be dwongen. Het Nederlandsche stoomschip „Bin nendijk" is op een mijn geloopen en ge zonken. Groote verkeersoptocht te Utrecht in verband met het jubileum der Spoor wegen. Verschenen is de Memorie van Ant woord inzake de verhooging van het cre- diet voor werkverruiming groot f 30 miï- lioen. Het m.s. Oranje van de Stoomv. Mij Nederland keert niet naar ons land terug. De oorzaken van het niet doorgaan van de bankfusie tusschen de Robaver en de Amsterdamsche Bank. IETS ZACHTER Weerverwachting: Hall bewolkt tot be trokken, plaatselijk eenige regen, iets zach ter, meest matige oostelijke tot zuidelijke wind. BAROMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 759.0. THERMOMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 9.0 C. FIETSERS LICHT OP: 10 Oct. Van 'sav. 5.47 u. tot 'smorg. 5.48 u N.V. BETONBOUW v.h. Fa. Kool en Wildeboer Fabriek en Kantoor HOOGKERK (Gron.) Telefoon 1766 Bijkantooi DEVENTER, TeleL 3865 Uitvoering van Beton-, Utiliteits-, Burger en Water bouwwerken. Groote voor raden Betonartikelen. ook met asphalt geïmpregneerd of gepenetreerd tegen agressieve invloeden. BETON EMAILLE en ARTILUX- MATERIAAL voor mnurbepieistering en gevelstukken. Lezers van dit blad, laat het U niet weer houden. ook eens bij ons aan te vragen. Steeds wordt door ons geleverd door het geheele land. (Red) Prins Hendrikkade 34 AMSTERDAM. O. B rand bl use h apparaten DE GROOTE TREK Bij Drukkerij Edecea te lioorn zal bin nenkort een Nederlandsche vertaling ver schijnen van het werk ,.Far Enough" (Ver genoeg) van de begaafde Amerikaansche schrijfster Eugenie de Kalb. Jn dit boek wordt in romanvorm de geschiedenis van de „Groote Trek" verhaald. De gezant van de Unie van Zuid-Afrika in ons land, dr. Van Broekhuizen, heeft zich bereid verklaard voor de Nederland- schrijven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1