WestM's
„KNAL"
iiMia&SEös^SB
Urk is geen
eiland meer
y
WOENSDAG 4 OCTOBER 1939
TWEEDE BLAD PAG. 5
een nieuw groot achterland van 47.000 h.a.
2iet groeien. Spr. verwachtte, dat de nieuwe
polder ook voor Lemmer omvangrijke, econo
mische voordeelen zal opleveren.
Wat de toekomstige indeeling van den
nieuwen pokleF betreft hoopte spr., dat 'jen
belangrijk gedeelte aan de provincie zal
worden toegevoegd. Urk, dat tot nu toe tot
Noord-Holland behoorde, zal belangstellend
uitzien of het bij die provincie zal blijven,
dan wel in een andere zal komen te liggen.
Het verheugde spr., dat het hart der Urkers
naar Friesland trekt. Wanneer UVk aan
Friesland komt, dan zullen zij zonder twijfel
met open armen in ons provinciaal verband
opgenomen worden en zullen de Urkere er
nimmer spijt van hebben, Friezen te zijn
geworden.
Ten slotte wenschte spr. het gemeente
bestuur en de inwoners van Urk geluk op
dezen vreugdevollen dag en hij sprak den
wensch uit, dat zoowel Urk als Lemmer in
de toekomst vele vruchten mogen plukiken
van het ontstaan van den nieuwen Zuider-
zee polder.
Dagelijksche dingen
De schoolkinderen en de oorlog
Wij bedoelen niet de schoolkinderen in
het buitenland, maar ons eigen leerplichtig,
doch niet altijd leergierig kroost. De versjes
van Hieronimus gingen vaak buiten de
werkelijkheid op: kinderen verwarren
leeren en spelen niet zoo gauw met elkaar,
dat ze in oprechtheid betuigen: mijn leeren
is spelen. Laat ons eerlijk zijn: of zij het
zoo vreeselijk vinden, dat de vacantie
weken verlengd is, omdat militairen het
schoolgebouw ingenomen hebben, wagen
we te betwijfelen.
Echter, dit leegloopen is een groot kwaad:
positief en negatief; positief, omdat ze
geen onderwijs ontvangen, negatief omdat
ze op straat allerlei slechts leeren. En dus
moet ernstig overwogen worden of het niet
spoedig kan icnmderen.
Wij verst nn het, dat schoolgebouwen in
eerste instantie gerequireerd worden. Men
kan ze zonder heel veel moeite inrichten
voor militaire logeer- en conversatiezalen.
Toch zal het menig gemeente- en schoolbe
stuur aan het hart gaan, dat men mooie
schoolgebouwen hiervoor gebruikt. Die heb
ben er heel veel van te lijden. De school,
die pas aan 't eind der vacantie geverfd
was en daags daarop voor kazerne werd
ingericht, terwijl, banken, borden enz., op
niet al te zachtzinnige wijze op zolder ge
worpen werden, zal de sporen blijven
dragen.
Ook schijnt de zorgvuldigheid, wat het
opeischen betreft, wel eens uit het oog te
worden verloren. Zoo gelastten de militaire
autoriteiten in een groote stad, dat een
nieuwe school ontvolkt moest worden de
leerlingen konden naar een leegstaand
oud gebouw gaan om soldaten te her
bergen. Waarom niet omgekeerd? Tenslotte
hleek geen enkel gebouw noodig, maar er
waren toch reeds kosten gemaakt voor het
opbergen van banken, het schoonmaken
ln een kleinere plaats ging het bijna
evenzoo. De nieuwe bijzondere school werd
opgevorderd de centrale verwarming
brandt al eenige dagen; een oud schooltje
bleef ter beschikking van het onderwijs
Natuurlijk kan het nog erger. In een ge
meente dicht bij Leiden zijn ook bijna alle
SMAAKT ALS CHAMP V
IOM.UÜ. WiaÜlUMteisteTcfiX&iAf-MA
Deze worden gratis dlsponibetóg^T
gesteld bij aankoop van één^ürJ
pakje G0D smeerkaas.
GOUDSIROOP
1813 - De Wasscherij met 'n meer
dan 100-jarige ervaring - 1939
N.V. Delftsche
Stoomwasschenij
vJL A. VAN OSSELEN
Oostslnyel 151—152, DELFT, TeL No. 166
Vroagt
Uw Winkelier
ZINGG-kaas
de beste
scholen in beslag genomen. Het onderwijs
«tagneert op dit oogenblik nog. Dat kan
zoo niet blijven Ue hoofden der resp. open
bare en bijzondere scholen zijn voortdurend
in actie, om een paar scholen vrij te krijgen
en dan bij toerbeurt les te geven. Doch de
militaire autoriteit meent, dat men beter
een bollenschuur voor school dan voor
soldatenkazerne kan inrichten. Misschien
heeft men voor de laatste helft gelijk, maar
het eerste is toch ook wel ere abnormaal
Hoe het rij de overheid moge er zich
wel van bewust zijn, dat de kinderen niet
maand na maand van onderwijs verstoken
kunnen blijven, dat zou fataal zijn. Daarom
zoeke men naar middelen, opdat de jeugd
niet erger onder de normale toestanden
lijde dan absoluut noodzakelijk is.
INDISCHE UITRUSTINGEN
HEERENKLEEDING NAAR MAAT
STEMMERIK C°
LAAN VAN MEERDER VOORT 66
DEN HAAG
EIGEN ZAAK SOERABAIA GEMBLONGAN.
Een Urksche schoone plant de vlag op den
Meerdijk, die 't vroegere eiland met den
vasten wal verbindt
zichzelf gebleven, een eiland met een ge
heel eigen volksbestaan en karakter, met
alle goede eigenschappen daaraan verbon
den: bewarend derhalve hetgeen door de
vaderen nagelaten werd, gehecht aan de
oude tradities.
Spr. we js vervolgens op de wijzigingen,
welke op Urk intraden.
Het is mij een groot genoegen, dat ik u
op dezen dag als ambtgenoot de hand mag
drukken. Urk en Lemmer zijn buren gewor
den. Moge het in alle opzichten goede na
buurschap zijn, en mogen vele goede relaties
in de toekomst daaruit groeien."
Vervolgens wees de burgemeester op de
beteekenis van de werken voor Lemmer, dat
Op de Amsterdamsche vrouwen was een beroep gedaan voor hei afstaan van kussens ten dienste van de bewakingstroe
pen. Een vriendelijke inwoonster van de hoofdstad, die haar gaven kwam brengen, waarop de landsverdediger het
moede hoofd kan neerleggen
NOORD-OOST-POLDER
STAND V D WERKEN OMSTREEKS BEGIN OCTDRFR
van zijn gemeente zeer optimistisch. Hierbij
bracht hij ook hulde aan de regeering voor
den grooten steun, welken Urk steeds heeft
ondervonden. Gedurende de laatste jaren
waren er van April tot Dec. op Urk geen
wcrkloozen meer, dank zij het plaatsen
Urkers bij de Zuiderzeewerken. Hulde bracht
spr. ook aan dezen cienst der uitvoering
van de Zuiderzeesteunwet, van welken Urk
veel financieele hulp heeft ondervonden.
Urk zal zich thans gaan richten naar den
landbouw. Er bestaan plannen aldus deel-
&e de heer Keyzer ten slotte mede in zijn
gemeente zoo spoedig mogelijk te komen tot
de oprichting van een landbouwschool, een
m.u.I.o.-school en een vestigingscursus
den middenstand. Met vertrouwen gaat Urk
de toekomst tegemoet.
De burgemeester van Lemsterland, de heer
mr M. Krijger, beantwoordde de rede
zijn ambtgenoot van Urk en zeide, dat hij
op dit voor ons allen zoo belangrijke oogen
blik, waarop de Meerdijk van den Noord
oostelijken polder voor wat betreft het ge
deelte tusschen Urk en Lemmer definitief
gesloten is, gaarne van de gelegenhjid ge
bruik wilde maken hem te antwoorden.
„Ik ben mij bewust aldus mr Krijger
dat het heden, zeer in het bijzonder voor de
gemeente Urk, een gewichtige dag is,
aan het bestaan van het eiland een einde
gekomen is.
Eeuwenlang heeft in het isolement van
Urk zijn kracht gelegen, bewoond door een
sterke, wilskrachtige bevolking, die met suc
ces een bloeiend-a visscherij uitoefende, heeft
Urk de eeuwen kunnen trotseeren. H<
Hoewel de gebruikelijke S October-feestelijkheden in Leiden geen doorgang vonden in verband met den
ernst der tijden, had gister toch de traditioneele uitdeeling van haring en brood plaats, waarbij de burge
meester het goede voorbeeld gaf.
Een oud-Hollandsche deugd, het inmaken in 'Reulsche potten, komt In de kinderboerderij van ,;Artis" It Amsterdam is een ezelsveulentje
weer in eere, nu menige huisvrouw groenten-provisie inslaat geboren. De ezelin met haar jong.
Burgemeester G. Keyser van het eiland Urk (links) en burgemeester mr.
Krijger van Lemmer geven elkaar de hand over het zoo juist dichtgegooi
de gat van den dijk tusschen Lemmer en Urk, waardoor gistermiddag Urk
eiland-af werd.
Gisteren te kwart voor drie
werd de dijk gesloten
Burgemeesters van Urk en
Lemmer ontmoeten elkaar
Het sluiten van den Meerdijk, die het
I eiland Urk thans met den vasten wal ver
bindt, is gister 3 October 1939 te kwart
,voor 3 geschied.
Het was een belangrijke dag vooral
voor Urk. Twaalf eeuwen was het eiland
geweest en thans is het door den mach-
hjtigen dijk met de provincie Friesland ver-
bonden.
'o! Vroeg in den ochtend wapperden op
dezen mooien najaarsdag dan ook de vlag-
nr- gen van het gemeentehuis, de gebouwen
van de Zuiderzeewerken en tal van par-
in- ticuliere huizen.
I39J
Tegen twee uur kwamen nabij het slui-
tingsgat in den dijk, op ruim 4 k.m. afstand
Qscvan het eiland Urk, met verscheidene booten
eis de belangstellenden, die getuigen zouden
j"jzijn van het historische oogenblik, aan,
mij waar zij zich begaven op de gereedliggende
len|bakken, aan boord waarvan de sluiting kon
worden waargenomen en een kleine, sobere
^plechtigheid zou geschieden.
Bij het sluiten van den dijk waren van
jg^den dienst der Zuiaerzeewerken aanwezig
orjd'0 heeren ir M. K1 a z e m a en ir S. J. B.
ail5G. Geers, onder wier toezicht de aanleg
prj^van dit dijkgedeelte was geschied en van de
Hollanasoh Aannemingsbedrijf Zanen
^Verstoep te 's-Gravenhage, die voor de uit-
ig(^voering zorgd-j, de heeren D. Verstoep,
ooidirecteur, ir J. A. H ij n e r, hoofd-ingenieur
a-a'fen C. Verstoep, hoofduitvoerder van het
eejwerk.
ic-n De burgemeesters en wethouders van Urk
Én de Lemmer waren mede aanwezig.
0°k Sa* n°g door zijn tegenwoordigheid
?eVan zijn belangstelling blijk de oud-miaister
Defensie dr J. J. C. v a n D ij k.
purgemeesters begroeten elkaar
Dp heer Keyzer zette vervolgens uitjen,
dat de verbinding van Urk met den vasten
wal zeker ingrijpende wijzigingen van eco-
nomischen, cultureelen en anderen aard zal
brengen in het leven van Urk, cat 1200 jaar
eiland is geweest, nu schiereiland is gewor
den en binnenkort geheel onderdeel zal vor
men van het vasteland. Daardoor is een
einde gekomen aan de gesloten volksgemeen
schap van Urk, waarcoor invloeden van
buiten gemakkelijker en intensiever zullen
kunnen doordringen. De structuur van Urk
zal groote veranderingen ondergaan, het
eigensoortig leven van Urk wordt herzien.
Veel van het oude zal worden afgebroken,
doch daarvoor in ce plaats zal h-Jt nieuwe
verschijnen.
De heer Ke,zer vergeleek Urk met een lang
stilstaand water, waaraan groote bezwaren
zijn verbonden. Thans is voor de toekomst
van Urk iets beters weggelegd.
Spr. wilde er den nadruk op leggen, cat
het isolement ook mooie dingen had, vooral
op het gebied van folklore, de kleeding en
gebruiken. Men leefde op Urk tevrecen,
sober en er was een goede godsdienstzin.
Hiertegenover stelde de burgemeester, dat
er v?le volksgebreken op Urk waren, die tot
nu toe weinig correctie hebben ondergaan.
Dit zal nu veranceren.
Spr. was ten opzichte van de toekomst
Toen te kwart voor drie het laatste gat in
ien dijk gesloten was onder gejuich van de
^aanwezigen en het geloei van de stoomflui
ten en sirenes van de in de omgeving van
%et sluitingsgat liggende schepen, hield de
eJiurgemeester van het vroegere eiland Urk,
Ie heer G. Keyzer, een korte rede, waar-
'tij hij in de eerste plaats zijn ambtgenoot
tan Lemsterland, mr Krijger, als buur
d ^Verwelkomde.
chi De burgemeester zeide, dat het hem en de
aTrkers, die zich altijd zeer tot Friesland
chijangetrokken hebben gevoeld, zeer veel ge-
ovJoegen deed, dat zij thans buren geworden
uutfaren, zij het dat dit nabuurschap van tijde
n-ijken aarc zal zijn. Nu nog ligt de grens
csschen de gemeenten Urk en Lemsterland
op den-dijk, doch zoodra er een nieuw
Ir'stubliekrechterlijk lichaam voor den Noord-
jostelijken polder zal zijn gevormd, zal dit
oenjajjuurschap weer eindigen.
-'P koortje is viet een zwart pijltje boven Urk aangegeven, waar op 3 Oct.
de Meerdijk tusschen Lemmer en Urk gesloten werd; in den rechterbovenhoek
overziet men den stand der werkzaamheden, die nog te gebeuren staan, alvo
rens de Noord-Oost-polder zal worden leeggemalen.
