Het vreeselijk ongeval bij Houten WOENSDAG 4 OCTOBER 1939 EERSTE BLAD PAG. a Het torpedeeren van neutrale schepen Een verklaring van Minister Koht Duitsche nota aan Zweden De Noorsche Minister van Buitenland- Ssche Zaken, Koht. heeft tegenover een vertegenwoordiger van het dagblad „Ti- dens Tegn" een verklaring afgelegd, waarin hij zeide: ..Het torpedeeren van neutrale schepen, die tusschen neutrale havens varen, vormt een inbreuk op het internationale recht". Koht voegde hier aan toe. dat de regeering wegen zocht om een oplossing te vinden voor den toestand. Zij treedt op in overleg met de andere Noordelijke landen. De toegang tot alle belangrijke Noor sche havens wordt thans gecontroleerd in verband met het spionnagegevaar. Het Duitsche optreden in de Oostzee heeft groote opwinding verbekt in Zwedei Het dagblad .^.ftonbla 1st' Leeft uit Du. sche kringen vernomen, dat het de bedo- ling van Duitschland is om alle neutra, scheepvaart op de Oostzee stop te zetten, niet alleen de scheepvaart naai Engeland, maar ook die tusschen de neutrale landen op het vasteland, waarbij België in het bij zonder wordt genowmd. In een hoofdartikel -cbrijft hetzelfde blad: „Regeeringsmaativgeien zijn nood:? om tonnage en levens te redden. Officie.-Ie protesten zijn niet langer voldoende". Een Deensche stem Het Deensche regeeringsorgaan „Sozia.- Demokraten" schrijft: „Terwijl geen nieuw; komt van het Westjifjk front, worjjt schijnbaar wel orolog gevoerd in de wate ren rond Zweden, Noorwegen en Denemar ken. Het torpedeeren van ie „Vendia" moei worden beschouwd als een tragisch mis verstand, v\ant geen ".'eensch schip zou er aan denken een duikDoot te ramni -n Ernstiger is evenwel het in beslag nemen van de Deensche exportschepen. We had den verwacht, dat de schepen doorzochi zouden worden, doch spoedig weer vrij gegeven zouden worden. Dit is niet ge schied. Wij pogen handel te drijven met b»icU partijen, wij hebben verklaard neutraal te blijven doch neutraliteit is gebaseerd op gelijken handel met bei ie zijden en niet op bevoordeelen van één". Dit commentaar word beschouwd als een waarschuwing aan Duitschland. dat bat beperking van den Duitschen handel met Duitschland moet vervachten, wann Denemarken niet naar Er geland kan e*- porteeren. Duitsche nota nan Zweden De Duitsche regeering beeft de Zweed sche een nota doen toekomen, die van re- lijken inhoud is als de te Washington ont vangen nota en waarin de neutrale scheep vaart wordt gewaarschuwd tegen „ver dachte gedragingen" bij de Britsche ?n Fransche wateren. Geen Zweedsche schepjn verloren De commandant van de Zweedsche ma rine maakt bekend, dat geen der acht bij Oslang in beslag genomen schepen van Zweedsche nationaliteit was. Vijf zijn Finsoh, twee Estlandsch en één Noorsoh. .Vier der schepen waren met hout geladen. De torpedeering van de rakstaas De gezagvoerder van het Noorsche ss- „Takstaas", dat Vrijdag jl. door een Duit sche duikboot buiten Bergen tot zinken is gebracht, heeft verklaard, dat de comman dant van de duikboot geweigerd heeft de scheepspapieren in te zien en zeide, dat hij bevel had om alle schepen met ladingen voor Groot-Brittannië in den grond te bor>n Russisch hout voor Engeland? Het Zweedsche dagblad „Allehanda" meldt, dat Russische exporteurs bij Zweed sche en andere reeders seheepsruimte h*b ben gevraagd voor het vervoer van hout naar Britsche havens. Een dergelijk ver zoek is aan reeders te Oslo verzonden. Men zegt, dat tien schepen gevraagd wer den, acht voor Britsche en twee vojr Fransche havens. In Noorsche reederekrin- gen beschouwt men dit optreden als een Russisch equivalent vaa het „cash and carry"-ontwerp van Roosevelt. Men geloMt. dat de Russischo neutraliteit het moge.ijk zou maken, dat de oorlogvoerenden Russi sche goederen koopen, op voorwaarde, dat de goederen worden vervoerd in eigen sche pen der oorlogvoerenden of neutrale lan den en dat zij in goud betaald worden voor dat ze ingeladen worden. RUSSISCHE TROEPEN IN SIN KIANG? De correspondent van de „New York Ti mes" te Shanghai verklaart, dat, volgens Uit het binnenland van China ontvangen berichten, sedert het Russisch-Japansche bestand groote aantallen sovjet-troepen de provincie Sin Kiang binnentrekken. Het totale aantal troepen zou 300.000 man RUSLAND EN DE BALTISCHE STATEN Voortgezette besprekingen te Moskou Turksche Minister wacht instructies af Gisteravond om half zes Moskousche tijd is de Litausche Minister van Buiten- landsche Zaken Urbsys te Moskou gear riveerd. De Letlandsche Minister van Buiten- landsche Zaken Munters is gister avond ten tweeden male door den volks commissaris Molotof in het Kreml ontvan gen. Het onderhoud heeft twee uur ge duurd. Uit Kaunas meldt het D. N. B„ dat Ij Li tausche pers dsn nadruk legt op de be staande vriendschappelijke betrekkingen met de Sovjet-Unie. De „Lietuvos Aidas" schrijft, dat do Sovjet-Unie steeds de zelfstandigheid en onaantastbaarheid der kleine stalen heeft geëerbiedigd. De links georiënteerde „Lie tuvos Zinios" schrijft, dat het noodzakelijk is de betrekkingen aan te passen aan de gewij zigde omstandigheden. Besprekingen met Bulgarije Molotof heeft gisterenavond om acht uur (Moekouschen tijd) den Bulgaarschen kolonel B o j d e f f ontvangen, die de laatste dagen onderhandelingen heeft gevoerd over een luchtconventie tusschen Bulgarije en Je Sovjet-Unie en over de vestiging van een luchtverbinding tusschen Moskou en Sofia. Kolonel Bojdeff werd vergezeld door den Bulgaarschen gezant in Moskou. Anto- n o f f. Naar verluidt, is binnenkort het af sluiten van een luchtconventie tusschen de Sovjet-Unie en Bulgarije te verwachten. Saradjogloe wacht De Turksche Minoister van Buitenland- sche Zaken Saradjogloe heeft gister geen besprekingen te Moskou gevoerd Men verwacht, dat hij nog wel 4 a 5 dagen in do Russische hofdstad zal blijven. De Minister wacht op nadere instructies uit Ankara. Daladier ontvangt Turkschen gezant Uit Parijs wordt gemeld, dat Daladier gisteravond den Turkschen ambassadeur te Parijs heeft ontvangen. De Turksche militaire missie Gistermiddag is te Londen de Turksche militaire missie aangekomen. Zij werd be groet door veldmaarschalk Lord Bird- wood. die tijdens den wereldoorlog het bevel heeft gevoerd over de Britsche troepen, dié in Galipolie tegen de Turksche strijd krachten hebben gestreden. „Geallieerden onoverwinnelijk" Het oordeel van oud-president Hoover In een interview met Roy Howard van de Ne w-Y ork World Telegram heeft oud-president Hoover verklaard te gelooven, dat het niet mogelijk zal zijn de geallieerden te verslaan. Hij zeide overtuigd te zijn, dat de geallieerden door hun groote hulpbronnen te land, ter zee en in de lucht en op economisch gebied, hun gebied zul len kunnen verdedigen. Misschien zullen zij een overwinning behalen, doch in het slechtste geval zal het gelijk spel blijven. Hoover ziet geen mogelijkheid, dat zij zul len verliezen. Hij zeide verder, dat Engeland en Frankrijk de zeven zeeën kunnen con troleeren, niettegenstaande onderzeeërs en vliegtuigen, zij kunnen hier afwachten tot hun tegenstanders uitgeput zijn. Zij kun nen met hun macht ter zee Engeland en de overzeesche bezittingeu van beide mogend heden beschermen, tenzij zij zich laten ver leiden tot wilde avonturen en militaire of fensieven, waardoor zij hun kracht uit putten. Generaal Franco over het Russisch gevaar Spanje wil bemiddelen Generaal Franco, de Spaansche caudillo, heeft een interview toegestaan aan de twee belangrijkste dagbladen van Madrid. Daar in heeft hij o.m. verklaard, „dat de op- marsch van Rusland in Europa een zaak van den diepsten ernst is. Niemand kan het feit verhelen. Met het oog op hetgeen reeds gebeurd is, is het noodzakelijk, dat men snel tot overeenstemming komt over de stappen tot vermijding van grootere scha de. Het kwaad moet tot een minimum be perkt worden, opdat er niet uit het oosten van Europa nieuwe en krachtiger gevaren komen voor den geest van Europa. Dit kan niet bereikt worden zonder vrede in West- Europa. Duitschland behoort een voldoende sterke en hechte slagboom te zijn tegen over de oriënteering van Europa naar die politieke en sociale doeleinden van het groo te en zich uitbreidende Rusland". „Spanje is bereid, zoo besloot Franco, om alles te doen wat in zijn vermogen ligt, zon der beperking of voorbehoud, om de hui dige oorlogvoerenden te verzoenen". Duitsche aanvallen bij Moezel en Saar Groote bedrijvigheid der artillerie Overzicht na één maand oorlog Het gisteravond uitgegeven Fransche oorlogscommuniqué luidt als volgt: „Vijandelijke overvallen werden afgesla gen ten Oosten van den Moezel en ten Oos ten van de Saar. Bedrijvigheid der beide vijandelijke artillerieën in dezelfdo stre ken". Officieel wordt van Fransche zijde be kend gemaakt, dat in de maand September 8 Fransche vliegtuigen zijn neergehaald en 24 Duitsche. Het was gister, aldus Havas, een maand geleden, dat de eerste Fransche soldaten, die uit voorposten van de Maginotlinie te voorschijn kwamen, Duitsch grondgebied betraden. Sinds dat oogenblik. na een snel len vooruitgang dwars door een terrein van valstrikken van allerlei aard, mijnen, verwoestingen, velden met betonnen palen tegen gevechtswagens, zijn de operaties in het Duitsche door Fransche troepen bezette gebied verricht over een al naar gelang van de streek zeer veranderlijke diepte, gaande van duizend meter tot zes k zeven kilometer. De algemeenc progressie is na het einde van de eerste veertien dagen vertraagd en heeft plaats gemaakt voor plaatselijke ope raties van korten duur, gevolgd door pe rioden van kalmte. Vandnag bijv. was het één maand gele den, dat het communiqué vermeldde, dat in den loop van den nacht slechts enkele patrouilletocbten en eenige beschie tingen door artillerie langs het geheele front van Rijn tot Moezel waren voorgeko men. Vier dagen geleden waren de Franschen opnieuw plaatselijk opgetrokken, waarna zich gedurende 24 uur tegenaanvallen der Duitschers voordeden. Na het falenovan zijn pogingen het verloren terrein terug te win nen, bepaalt het Duitsche opperbevel er zich toe. de artillerie te laten schieten, ten einde een opruiming van het terrein te verhinderen. Er worden patrouilles uitge zonden om den juisten omvang van de ter- reinverliezen vast te stellen. Hunnerzijds werden ook door de Fran sche troepen bij het verbeteren van hun nieuwe stellingen verkenners uitgezonden in de richting van hun volgend doel. NA CIANO'S BEZOEK AAN BERLIJN Tegenspraak van Italiaansch, radiobericht Stefani meldt uit Rome: Het door Reu ter verspreide bericht betreffende een z.g. Italiaansch communiqué, dat door radio Roma zou zijn verspreid en dat nadere bijzonderheden zou hebben gegeven om trent den inhoud van de Italiaansch-Düit- sche besprekingen te Berlijn, is van iede- ren grond ontbloot. Geen enkel commu niqué is te dien aanzien uitgegeven. Ciano teruggekeerd De Italiaansche Minister van Builenland- sche Zaken Ciano is gister uit Berlijn te Rome teruggekeerd in gezelschap van den chef van zijn kabinet. Opmerkelijk is het geluid, dat het Itali aansche blad „Regime Fascista" laat hooren in verband met Ciano's bezoek aan Berlijn. Het blad schrijft, dat de kwestie Danzig bul ten het kader viel van het Italiaansch-Duit- sche pact. Daarom kon Mussolini, terwijl hij buiten het conflict bleef, een bemiddelende actie probeeren bij Frankrijk en Engeland. De meeste andere bladen.nemen een strikte reserve in acht De bladen zijn getroffen door de krachtige vastberadenheid der beide groote democra tieën om ieder compromis gebaseerd op een erkenning van het voldongen feit in Polen van de hand te wijzen. De Fransche openbare meening, zoo mer ken de Italiaansche waarnemers op, heeft geen enkel vertrouwen meer in een zuiver diplomatieke garantie of belofte. Zij legt be wijs af van een zeer hechten wil om den strijd voort te zetten, omdat zij de overtui ging heeft, dat een onzekere vrede de voort zetting van den oorlog slechts met enkele maanden zou verdragen, terwijl men thans den oorlog als een onvermijdelijke beproe ving aanvaardt. Veiligheidszone rond Amerika Strook van 600 mijl breedte De Pan-Amerikaansche Conferentie heeft in haar vergadering te Panama een „verkla ring van Panama" aangenomen, waarbij een veiligheidszone rond liet Amcrikaansche continent wordt ingosteld. In deze zóne zijn oorlogsdaden van een der oorlogvoerende landen verloden en is de veiligheid van alle passagiers- en vrachtschepen van welke nationaliteit ook, mits varende tusschen ver schillende punten in Amerika, gewaarborgd. Door de verklaring worden de CaraibisHie Zee en de Golf van Mexico in feite binnen zeeën, voor zoover het het oorlogsgevaar be treft De buitenste grenslijn van de veiligheids zóne is vastgesteld in overeenstemming met het voorstel van Welles van 26 September en de breedte van de strook bedraagt gemid deld bijna 600 mijl. Elke staat in Amerika moet langs zijn eigen kustgedeelte patrouilleeren al naar ge lang de grootte van de vloot en de mogelijk heden om brandstof te verkrijgen. Over twee- of meervoudige overeenkomsten voor gezamenlijke patrouileerdiensten kan ondere handeld worden. Duitsch graan voor België Hoe deze transactie mogelijk ls Dezer dagen werd gemeld, dat Duitschland de levering van tarwe, rogge of gerst aan België had aangeboden. Men heeft zich hier over zeer verbaasd Uit Berlijn koint thans de nadere verklaring van deze transactie. Het is juist, dat Duitschland te Antwer pen. in Scandinavië en waarschijnlijk ook in Rotterdam als verkooper van graan op de markt is gekomen. Het aanbod betreft brood koren en verschillende voedergranen en oliezaden. Het betreft hier echter niet ma teriaal, dat in Duitschland gegroeid is. maar granen en zaden, die Duitschland op latere levering in het buitenland gekocht heeft. Nu het vervoer van deze granen en zaden naar Duitschland onmogelijk is, tracht Duitsch land zijn koopcontracten aan neutrale lan den over te doen. In verband met het feit. dat de graan- en zaadprijzen inmiddels ge stegen zijn, beteekent de transactie voor Duitschland een lichte versterking van zijn deviezen positie. De ondergang van de „Clement" Getorpedeerd door de „Admiral Graf Scheer"? Een bericht van de „United Press" uit Bahia meldt, dat daar 16 overlevenden van het tot zinken gebrachte Britsche s.s. „Cle ment" zijn aangekomen. Zij vertelden dat de ..Clement" door het Duitsche vestzakslag schip .Admiral Graf Scheer" in den grond was geboord. Volgens hun verhalen had een Duitsch vliegtuig te 11 uur Zaterdagmorgen boven het schip gevlogen, met een mitrail leur geschoten en het schip gelast te stop pen. De bemanning was toen in de redding booten gegaan, waarop een bovenwaterschip, vólgens hen de „Admiral Scheer", eenige schoten loste en de „Clement" vervolgens torpedeerde. Het schip was in drie kwartier KORT NIEUWS De Amerikaansche senaat heeft de debat ten over de neutraliteitswet verdaagd uit deferentie voor senator Logan, den democratischen leider in de senaatscom missie voor militaire zaken, die plotseling is overleden. In de steenkoolmijn te Palua in Mexico heeft zich een mijngasontplof- fing voorgedaan. Men heeft reeds 76 lijken geborgen. Dit is de ergste mijnramp in de Mexicaansche historie. Gistermiddag hebben negen Chi- neesche vliegtuigen een aanval ge daan op Hankau Op een hoogte van 2000 meter werd een aantal bommen ui tee worpen. Een benzinereservoir werd ver nield. De Japansche luchtdoelartillerie opende hét vuur, doch zonder resultaat. Een Duitsche militaire vrachtauto met 12 manschappen is gis ter bij vergissing op Belgisch gebied geko men. De wagen werd door de Belgische wachtpost aan de grens aangehouden en de inzittenden werden ontwapend. Het vermoe den is dat men te doen heeft met deserteurs. De zaak is nog in onderzoek. ZEEPFABRIEK DOOR BRAND VERWOEST AMSTERDAM, 4 Oct. In de zeepfabriek Ronix, gelegen aan de overzijde van den Amstel, heeft gisteren een zware brand ge woed. waardoor de fabriek, waar een acht tal arbeiders werkten en die in vol bedrijf was. goeddeels werd verwoest. De bestuurder van de auto staat te Utrecht terecht Twee weken gevangenisstraf geëischt UTRECHT, 4 Oct Op Vrijdag 11 Aug as tus deed zich ouder de gemeente Houten 'n verschrikkelijk ongeluk voor oy den on- bcwaakten overweg, waardoor vier perso nen werden gedood. Het waren fruitkoo pers, die op \seg waren uaar lJsselstein en Benschop, hun woonp'.a-iwSen. Drie man nen werden op slag genood en een stierf later aan de bekomen t* rwondingen. Gistei heeft de 32-jar .ge C. G. R., koop man te Benschop voo- de Utrechtoch* rechtbank terecht moet'.n staan wegens het veroorzaken van zwaai lichamelijk let sel door schuld, hij was het, die op Tien droeven dag de auto bestuurde, welke door den electrischen trein werd gegrepen en waardoor de vier inanoi-a zijn overlecLeu De koopman zeiae, dat ilij met zijn brooi en de andere inzittenden op den weg aan den Noordelijken kant van het nieuwe AmsterdamRijnkanaal ."eed Behalve hij zelf zaten nog drie anderen in de cabine, waaronder zijn broer. Hj was regenachtig weer en het zicht was nie: goed Bovendien was de voorruit van de cabine beslagen maar verd. had deze nog met zijn pet af geveegd. Op de vraag van den president, Mr VeaD. of verd al eerder over dien onbewaakten overweg was gekomen, antwoordde dove bevestigend. Maar ze waren toen van don anderen kant gekomen, en ze wisten dus niet hoe 't uitzicht was aan de zijde, welke ze op het oogenbük vaa de botsing reden Het uitzicht is toch goed? vroeg de president. Op de lijn wel, maar als men daar voor is, niet. De ramen waren beslagen Dan had u de portiere s am pj es moeten opendoen of u had moeten uitstappen om eerst te gaan zien of er een trein aan kwam. Het is toch wel heel erg. wat er ge beurd is. Iemand heeft u ook nog toegeroe pen. Hebt u dat niet gehoord? Neen dat heb ik niet gehoord, ant woordt verdachte. Hebt u met uw vieren zitten praten" Op het oogenblik van de aanrijding niet. daarvóór wel. Verd. zegt dan ver Ier. dat hij altijd bij onbewaakte overwegen zeer voorzichtig is. Hij rijdt meestal met zijn broei samen es dan kijkt de een den eerien kant uit en de ander den anderen kant Hij begrijpt zich niet. dat dit nu niet gebeurd zou zijn. Hij kan ook geen verkla ring geven van het ongeval. Nadat de arts gehoord is, die den gewon de in het Stads- en Academische Zieken huis heeft behandeld en de verklaring is voorgelezen omtrent de lijkschouw der %n dere slachtoffers, komt een bejaarde ar beider der Spoorwegen ais getuige. Hij ver telt, dat hij den trein hoorde fluiten. Hij was belast geweest met het opletten voor de veiligheid van menschen. die daar aan het werk waren. Hij U?p toen naar de lijn en zag dat de auto naderde. De bestuurder reed heel, heel langzaam. Getuige hief zijn hand op om een teeken te geven, dat de chauffeur moest stoppen Toen de auto zoo langzaam reed, dacht getuige, dat het teeken gezien was. maar opeens, o schrik, daar ging de auto toch verder. Toen hoor de getuige een vree6elij«en slag en wa9 het ongeluk gebeurd. Een broer van den verdachte heeft bij hem in de cabine gezeten. Hij zegt, dat hij vaak met zijn broer rijdt die een heel voor zichtige rijder is Altijd zegt zijn broer te gen getuige, als er een onbewaakte over weg in hei zicht komt: „uitkijken Arie en zelf kijkt Cor dan aan dm anderen kant uit", zou vertelt getuige. Op een vraag aan d?n verdachte of de ruitenwisscher werkte, antwoordt de verd., dat deze wel werkte. Maar het vlak, dal de ruitenwisscher bestreek, was niet groot genoeg om voldoende zicht te hebben Daarom had verd de ruit nog met zijn arm schoongeveegd. De verdediger stelt dan de vraag aan den getuige, of de ruiten soms vet of vies of vuil waren. Nee, ze waren niet vet en nlert vies en niet vuil, antwoordt getuige. Mijn vrouw is altijd heel precies en maakt geregeld de ruiten schoon inet spiritus. Nadat nog een fietser gehoord is, die ook fen overweg gepasseerd was. neemt de officier requisitoir. Hij neemt aan. dat de verdachte in gesprek zal zijn ge weest met de drie andere inzittenden en daardoor absoluut niet voldoende opgelet heeft. Hij vordert twee weken gevangenis traf. De verdediger houdt e.n uitvoerig plei dooi. Hij wijst erop, dat het zicht op de zen overweg heelemaal niet zoo goed is. als wel werd beweerd. De electrische trei nen zijn grijsgroen geschilderd en de omgeving is ook grijsgroen op een regen- achtigen dag als de dag van het ongsluk was. De gevolgen van dit ongeluk zijn ont- zettend geweest. Blijkens een publicatie veroorzaken de onbewaakte overwegen peet jaar gemiddeld een en veertig dooden. H er werden bij een ongeluk vier menschen ge dood. Men kan nu de zaak van twee kan ten benaderen. Men kaa alle schuld op de Spoorwegen werpen en leggen: deze moe ten voor voldoende bewaking zorgen. Men kan ook van den autobestuurder vorderen, dat hij altijd, als hij een au bewaak ten over. weg nadert, de portierraampjes open zat| hebben, zal uitstappen en zich zal verge wissen op de lijn of er een trein aankomt Maar er is ook een derxte mogelijkheid, namelijk, dat men de omstandigheden laat meetellen. Do treinen rijden met e-en snel heid van 110 tot 125 K.M. Pleiter heeft zich" persoonlijk op de hoogte gesteld en ge zien, dat het maar vier tot zeven seconden duurt vooi men den trein gezien heeft om de booht en deze al op .1 -n overweg is. Het is zoo, dat men moet zeggen: de baan is vrij dan met een ruk er over om het ge vaar kleiner te maken Pleiter kan niet het bewijs leveren, dat verdachte den trein niet kan hebben gezien. Maar evenmin kntf de Officier het bewijs leveren, dat ver dachte den trein wel moe* hebben gezien. Pleiter noodigt de rechtbank uit om met een auto naar de plaats van het ongeval te gaan op een betrokken dag zooals dien van het ongeval De .-achtera zullen dan zelf kunnen zien hoe m-j<-Uijk waarneem baar een trein is. Pleiter vroeg daarom vrijspraak. De rechtbank zal over veertien dagen uitspraak doen. DOODELIJKE AANRIJDING MET VRACHTAUTO AE^E'N"' 4 0ct- °P den Napoleonsweg onder deze gemeente is oe 28-jarige slager ochoenmakers uit Buggenum met zijn' motorfiets in botsing gekomen met een; zware vrachtauto uit Weert S. werd omstreeks dertig meter door den vrachtwagen meegesleurd. Hij liep verschei den wonden aan hoofd en ledematen op ert kreeg bovendien -aen schedelbreuk. Twintig minuten na het ongeluk is het slachtoffer ter plaatse overleden. DOOR KOLENDAMP OMGEKOMEN BADHOEVEDORP, 4 Oct. Naar eerst thans bekend wordt, is in den nacht van Vrijdag op Zaterdag j.l. te Badhoevedorp een tra gisch ongeluk geschied, dat de 25-jarigö mevrouw Burgers het leven heeft gekost. Donderdag heeft mevr. Burgers voor het eerst de kachel aangemaakt. Naar later bleek, was de schoorsteen verstopt ooor, neervallende kalk van den nieuw gemetsel- den schoorsteen, zoodat de kolendamp geert uitweg had en de woning langzamerhand ert ongemerkt voor de bewoners vol vergiftige dampen was. Vrijdagavond ging h-at echt paar, dat hoofdpijn had, dan ook vroeg ter ruste. Toen de man den volgenden ochtend wakker werd. voelde hij zich onwel. Zijn; vrouw lag roerloos op bed. De heer Burgers kon nog een raam bereiken en waanschuwcel een voorbijganger. Spoedig was doktershulp aanwezig. Deze mocht voor de vrouw niet meer baten. Zij was reeds ongeveer vier uur dood. De echtgenoot is weer hersteld. RADIO DONDERDAG, 5 OCTOBER 1039 HILVERSUM I. 1875 en 414.4 M. 8.009.15 o. KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—12.00 NCRV. 8.00 Berichten ANP. 8.059.15 en 10.00 u. Gram.muziek. 10.16 Morgendienst. 10.45 Gram.muziek. 11.80 u. Godsdienstige 2.00 Handwerkuurtje. 2.55 Gram.muzlek. 3.00 Vrouwenhaltuur. 3.SO_8.65 Gram.mu^ ziek. 4.00 Bijbellezing. 5.00 Gram.muzlek. 5.15 Handenarbeid voor de Jeugd. 6.45 Or gelspel. 6.45 Causerie „Al hun wijsheid wordt verslonden". 7.00 Ber. 7.15 Journa listiek weekoverzicht. 7.46 Causerie ..Me taalbewerking: 2. Gereedschappen". 8.00 u. Ber. ANP. herhaling SOS-berichten. 8.15 i Bijeenkomst -eformeerde Jeugd- ANP. Hierna: Orgel spel. 8.15 Gram.muzlek. 10.00 Morgenwijding 10.15 Gewijde muziek, tgr.pl.) 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Omroeporkest m.m.v. solis ten. (Om 11.35 Declamatie). 12.30 Gram. muziek. (Ca. 12.45 Event Berichten ANP) 1.00 AVRO-Amusementsnrkest. 1.30 Reno- va-septet en solist (opn.) 2.10 Gram.mu zlek. 2.20 Orgelspel. 2.40 Planovoordracht. 3.10 AVRO-Aeollanorlcest 4.00 Voor zieken en thuiszittenden. 4.30 Vlooi en plano. 5.00 Jeugdhalfuur. 5.30 AVRO-Amusementsor kest. 6 30 Sporthalfuur. 7.00 Voor de kinde ren. 7.05 AVRO-Dansorkeet. 7.35 Causerie „De rechten en pllchton van de onzijdige staat". 8.00 Ber. ANP. Mededeellngen. Eventueel: Vraag en antwoord. 8.25 Con certgebouw-orkest en -ollsten. (In de pau ze: Gram.muzlek). 10.30 Gram.muzlek. 11.00 Ber. ANP. Hierna tot 12.00 Martin Roman en zün dansorkest. BRUSSEL, 322 8.20 Radlotooneel. 4 84 Mi 12.50 Orkest. 130 Orkest 6.35 Plano. 6.50 Orkest. 8.20 Uitzending v soldaten. 9.20 Symphonle-orkest. 10.30 Tegen Slapeloosheid, Overspanning, Onrust en Zenuwachtigheid, gebruike men de Zenuwstillende en Zenuwsterkende Mijnhardt's Zenuwtabletten. Buisje 75 c. Ze wisten wel waarheen Aart getrokken was, maar het .waarom bleef hun verborgen. Drie dagen na zijn plotseling vertrek, een angstigen tijd voor Tinus, die het zijn ouders niet durfde melden, was er een briefkaart gekomen, dat Aart in de Meer verbleef, bij Jantje Van Staveren, „die gij wel zult kinnen". Op den Elzenberm was eenzelfde schrijven ontvangen, waarin behalve het op sturen der achter gelaten spullen de toezending van „als het uw blieft" tien gulden werd verzocht, als het niet te „on- Strant" was. Ze hadden vreemd opgekeken, toen de postbode, dien mor gen hun de briefkaart bracht. Tijding per post, dat was in hun oogen geen goed nieuws. Eerlijk gezegd, ze begrepen er niet veel van; de Meer; Jantje van Staveren en Aart, wat had dat alles met elkaar uit te staan. Maar allengs bleek het hun, dat Aart het Achterveld had Verlaten, -"««der afscheid te nemen van den Elzenberm. Tinüs wist ook geen verdere bijzonderheden, maar was op gelucht omdat hij 't niet langer voor zich wilde houden, dat zijn broer verdwenen was. 't Ergste vond hij nog, dat moeder Stijn hem onder vier oogen vroeg, of hij wel „vrindelijk" genoeg tegen zijn broer was geweest. Maar Stijn had spijt van haar vraag, want Tinus was zoo verontwaardigd, dat hij woorden gebruikte, die geen pas gaven en Stijn ontstelde, wijl ze begreep, dat de verhouding tusschen haar oudste kinderen niet was, zooals het behoorde en zeker niet zooals zij het zich gaarne gedacht had. Ook dat nog! Het weten, dat de een den ander zelfs geen week in zijn huis zou dulden. Gijs onderhield Tinus er over doch deze verweerde zich: „Heur is, ik zij om te beginne gin keind mieer en wijer mot ie mee zunne gekke kop mer zien hoe tie er komt, went bij mijn blijft ie er uit." Stijn schreide. „Ge zult mekaore nog wel is nooidig hebben, gullie". Hierop wist Tinus geen weerwoord, al kwam het hem tame lijk onwaarschijnlijk voor, dat zijn Moeder gelijk zou krijgen. Gijs haalde den geruiten zak, die ergens in bewaring was gegeven, Stijn waschte en verstelde en toen het pak naar Demerum werd gebracht ter verdere verzending naar De Meer zat er een brief in, waarop Gijs zijn schrijftalenten had beproefd. In stadhuiswoorden had hij gezegd waarop het stond. „Uw moeder en ik, uw vader, stuuren ook de tien guide, maar dat kan zoo niet blijfe duuren". Vanzelfsprekend waren er ook vermaningen in vervat, en „dat wij uw zoo niet voorgegaan hebben". Ja, Stijn moest bekennen, dat het „hieel goed" was en ze veegde haar tranen af. Waj dit het begin van de schande, die over hun gezin zou komen? Och, ze trokken het zich erg aan, dat er over gesproken werd. En elke informatie door bekenden waar of Aart toch geble ven was, trof hen als een persoonlijk leed. De geboorte van Sijkes eersteling, een Gijs, bracht een blij- der glans op de dagen, en toen Aart als antwoord op de mededeeling, dat hij Oom was geworden terugschreef: „Ik zij nou goed in de verdienste en het staat mijn hier wel aan" toen leken de schaduwen weer van den Elzenberm ge vlucht. Doch in het Achterveld broedde Bram van Woerkom er op, hoe hij z'n modernen buurman eens kon laten gevoelen, op 'n stekelige manier dat hij van het rijden met de weduw vrouw van den Canadas afwist. Die gelegenheid deed zich voor op den Zondag, dat Gijs- bert, want Gijs kortaf, kon geen genade vinden in Sijkes oogen, gedoopt werd. Van den Elzenberm waren dien Zondag in Mei 's morgens Gijs en Stijn en Stijntje in het koetsje van Lindert uitgereden enLijntje zelf ging ook mee. Zij vilde getuige zijn van deze plechtigheid, omdat ze wel begreep, dat Sijke haar aanwezigheid op prijs zou stellen. Na den middag waren Tinus en Knelis te voet naar Mons- e huizen gegaan, terwijl het rijtuigje hen achterop kwam met de anderen. In Monshuizen bracht het gerij voor de kerk de menschen 3 die binnengingen tot de opmerking, dat ze daar in het Ach- D terveld toch van hoogere komaf waren, dan je op het eerste r gezicht zoudt denken. Tinus bracht eerst Lijntje naar een van te voren besproken v< plaats. Sijke kwam op de eerste rij stoelen naast twee, arme- w tierige moedertjes, die al veelmalen daar hadden gezeten en haar geruststelden, dat het „vanzelf" ging. Stijn verdween met haar kleinzoon, dik ingepakt ondanks de milde zomerzon, in de kerkekamer, van waaruit ze straks I" zou v orden binnengeroepen, als tenminste des zuigelings stem hei niet noodig maakte de afzondering langer te doen duren. Stijn was niet op haar gemak. De meer dan twintig jaren op den Elzenberm hadden haat<te van de menschen vervreemd. En dan in een kerk, waar zij dej^ plaatselijke gebruiken niet kende. Ze wist dat het zondigen^ daar tegen haar belachelijk zou maken en naarstig had ze dan do ook bij Tinus geïnformeerd „hoe of 't gong''. tot Wordt vervolgd.)^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2