Afscheid Dr W. J. Kolkert Jr
Het lot der Geref beweging
in de Oekraïne
MAANDAG 2 OCTOBER 1939
Het einde van een schoone
loopbaan bij het Ghr. M. O.
Waarde erende toespraken
en geschenken
In de Lutherkapel aan de Eutorpestraat
te Amsterdam heeft de afgetre
den directeur van de Chr. H. B. S. aan de
Moreelsestraat aldaar, Dr. W. J. Kolkert
Jr. Zaterdagmiddag afscheid genomen van
den kring, waarin deze voortreffelijke
Christen-paedagoog zoovele jaren heeft ge
arbeid.
Nadat Prof. Dr. C. van G e ld er e n,
voorzitter van de Vereeniging voor Christe
lijk Middelbaar Onderwijs, het samenzijn
geopend had, heeft de heer P. I"
mans namens het schoolbestuur en de
voor deze gelegenheid gevormde school
commissie, den heer Kolkert in waardee-
rende woorden toegesproken.
Ten slotte bood spr. namens het bestuur
Dr. Kolkert een gedenkpenning aan, terwijl
spr. hem de verzekering gaf dat zijn ge-
loofswerk van zoovele jaren bij het bestuur
in dankbare herinnering zal blijven.
De minister van O. K. W., Z. Exc. G.
Bolkestein, huldigde Dr. Kolkert als
baanbreker voor het Chr. M. O. Als wegbe
reider voor dit onderwijs, vrucht van den
strijd voor geestelijke vrijheid, staat gij,
aldus spr., bekend als bekwaam onderwijs
man, wiens arbeid ook voor het M. O. in
het algemeen van groote beteekenis is ge
weest, Als man van beginsel waart gij voor
de leerlingen „de baas", doch ook een va
derlijke vriend.
Van den wethouder voor O. K. W., Dr. E.
Boekman, was een telegram van verhin
dering ingekomen. Ambtsbezigheden be
letten hem aanwezig te zijn.
Dr. S. Elzenga, inspecteur van het
M.O., huldigde Dr. Kolkert om zijn leer
aarsgaven en redenaarstalent, en sprak den
wensch uit, dat Dr. Kolkert voor het M. O.
zijn gaven zal blijven besteden.
Dr. W. J. van der Veen, sprekende
namens den Bond voor Chr. Middelbaar en
Voorb. H. O., wenschte Dr. Kolkert een
lange periode van werkzame rust toe.
Namens de Vereeniging voor Directeuren
en Rectoren bij het M. O. en Voorber. H. O.
bracht Dr. F. G. S c h ur i n g a onder de
aandacht wat Dr. Kolkert is geweest voor
de Amsterdamsche collega's.'Hij heeft er
toe medegewerkt, dat samenwerking in
plaats van concurrente-strijd is gekomen.
Zijn markante persoonlijkheid heeft steeds
op de collega's indruk gemaakt.
Dr. J. F. Reitsma, directeur van de
Chr. H.B.S. te Rotterdam, sprak als vriend
en voorzitter van de Vereeniging van direc
teuren van het Chr. M. O. Hij dankte Dr.
Kolkert voor zijn geestdrift en voor de
groote liefde voor zijn taak. Hij heeft nim
mer eigen eer gezocht, doch de bevordering
van Gods Koninkrijk.
Als tolk van de collega's bij bijzonder en
openbaar onderwijs gaf Dr. C. P. Gum
n i n g, rector van het Amsterdamsche Ly
ceum, Dr. Kolkert de verzekering, dat men
hem in veel zal missen. Hij is het type
van den oorspronkelijken Protestant, wiens
leven een getuigenis was, ook voor het
onderwijs en de jeugd, met name voor zijn
geloof, dat hem tot steun was in blijde en
droeve dagen.
Dr. A .J. Drewes B.Tzn., directeur van
de Chr. H.B.S. aan het Adama van Schelte-
maplein, de zusterinstelling van de school
aan de Moreelsestraat, vertolkte de gevoe
lens van weemoed van het personeel nu de
loods de scheepstrap afdaalt en dit perso
neel te meer zijn verantwoordelijkheid ge
voelt. Spr. herinnerde er aan hoe het Dr.
Kolkert was, die het werk der leeraren
steeds weer plaatste onder den feilen
lichtbundel van het Evangelie.
Namens het leerarencollege aan de
school-Moreelsestraat dankte de opvolger
van Dr. Kolkert, Ir. A. T. de Groi
afgetreden directeur voor zijn voorbeeld en
groot vertrouwen.
Ten slotte bood de heer C. P. J. Bik uit
naam van de ouders van leerlingen en oud
leerlingen het door Piet van Wijngaerdt
geschilderde portret van Dr. Kolkert aan.
Ir. G. J. de Zoete, sprekende namens
den Bond van Oud-leerlingen, voegde hier
bij een door denzelfden kunstenaar geschil
derde beeltenis van mevrouw Kolkert
Kardoes.
Dr. Kolkert dankt
In zijn dankwoord zei Dr. W. J. K o 1-
k e rt Jr., dat hij de school in de Moreelse
straat nooit vergeten zal. In December zal
het 30 jaren geleden zijn, dat hij als direc
teur werd benoemd en sedert zijn duizen
den kinderen „door jtijn handen gegaan",
zoodat de banden aan deze school zeer sterk
zijn.
Zijn leerlingen heeft spr. altijd lief gehad
en hij dankte ouders en oud-leerlingen
voor hun geschenken, de vervulling van
een hartewensch, waaraan hij verbond een
woord van hulde aan den heer van Wijn
gaerdt.
Ten slotte dankte spr. God, die hem heeft
gedragen en gesterkt, zijn arbeid heeft ge
zegend, ondanks vele tekortkomingen.
Daarvoor betuigde spr. Gode alleen de eer,
terwijl hij verder de verzekering gaf naar
zijn vermogen de belangen van het Chr.
M. O. en van het M. O. in het algemeen te
zullen blijven dienen.
Met samenzang van Gezang 96 is deze
bijeenkomst besloten.
Het afscheid in de school
's Avonds heeft een meer intieme af
scheidsreceptie in de dicht bezette „school
van Kolkert" de huldiging beëindigd.
Namens de geheele school, meer in het
bijzonder uit naam van de leeraren, voerde
Dr. J. W. Marmelstein in de aula het
woord. Ik ben de oudste der leeraren, zei
spr., en heb hier alles meegemaakt. Van
daag beleven we de gewaarwording van
een vertrekkend schip en vanmiddag zijn
de kabels losgemaakt. In dit plechtig en
ontroerend oogenblik moeten we de laatste
kabel losmaken. Persoonlijk dacht spr. aan
de wazige verten van het verleden, aan.de
vele keeren dat Dr. Kolkert hem in conflic
ten met leerlingen heeft geholpen, doch ook
wel eens terecht gewezen, maar altijd
zachtmoedig en elegant. Ik heb veel aan u
te danken, getuigde spr.
Als geschenk namens allen bood spr. aan
een kopv van het 's middags aangeboden
geschilderd portret. Het is een cadeau met
een geestelijk, servituut, want het is aller
wensch, zei spr., dat de beeltenis van Dr.
Kolkert de school blijvend zal sieren. Het
is de bekroning van de versiering der
school. Van dit portret willen wij aflezen
Dr W. J. Kolkert
de vastberadenheid, kloekheid en vriende
lijkheid, die hem kenmerken; onze zegen
beden, eindigde spr., zullen u vergezellen.
Dr. Kolkert richtte zich, nog eenmaal
staande op den katheder in de aula, naar
hij zeide, tot alle aanwezigen en in den
geest tot zooveel duizenden, die hier in de
school hebben geleefd.
Het symbolische geschenk is spr. en zijn
gezin tot eere. Het getuigt van de goede sa
menwerking met de collega's en spreker
wenscht dat aller leven tot dat van
jongsten leerling toe moge worden gezien
onder het licht des Evangelies. Dr. Mar
melstein dankte spr. ten slotte voor zijn
onbaatzuchtige vriendschap en persoonlijke
toewijding.
De talrijke aanwezigen drukten hierna
Dr. Kolkert, zijn echtgenoote en kinderen
de hand tot afscheid.
DE LICHTING 1940
KANS OP VERVROEGDE OPROEPING
VAN DE GEHEELE LICHTING
Op 2 October zullen reeds, zooals gemeld',
enkele groepen vao. de lichting 1940 (die
normaal in 1940 zou zijn opgeroepen) onder
de wapenen komen. Daartoe behooren de in-
gedeelden bij de intendance, de geneeskun
dige en verplegingstroepen en de huzaren-
motorrijders.
Thans vernemen wij, dat ernstige rekening
moet worden gehouden met vervroegde op
roeping van de geheele lichting 1940. Er
nog overleg gaande, maar dat schijnt hoofd
zakelijk betrekking te hebben op de data
van opkomst» Enkele data in October wor
den genoemd.
Journalistiek
Redactie-wijziging „De Standaard"
Naar „De Standaard" mededeelt, zal
heden af Dr. H. Colijn optreden als politi
hoofdredacteur. De bestaande redactie
commissie blijft haar medewerking ver-
leenen.
Gouden journalistenjubileum
De hoofdredacteur van De Volkskrant'
herdacht gisteren den dag, waarop hij vijf
tig jaar geleden zijn journalistieke loop
baan aanving. Deze dag is voor den in al
le kringen bijzonder gewaardeerden en be
kenden katholieken journalist niet onop
gemerkt voorbijgegaan. De belangstelling
uit alle kringen was zeer feroot.
DE DAHLIA-TENTOONSTELLING
„KLEURENPRACHT 3" VERLENGD
Het bestuur van de Dahliatentoonstelling
„Kleurenpracht 3" heeft besloten, dat door
de gunstige weersomstandigheden en den
goeden toestand, waarin de bloemen zich
bevinden, besloten is de tentoonstelling met
veertien dagen, dus tot en met 16 October,
te verlengen. De tentoonstelling zal geopend
zijn van des morgens tien uur tot des mid-
das zes uur. Op Zaterdag van tien tot tien
uur.
JONGETJE OP SLAG GEDOOD
AMSTERDAM, 2 Oct. In de Laurierstraat
is een vijfjarig jongetje door een vrachtauto
overreden en op slag gedood.
Nu meer dan ooit
In dezen tijd blijkt steeds meer, hoe
belangrijk het geweet is, dat we
reeds in April tot de vorming van
een Hand in Handfonds zijn over
gegaan.
De algemeene mobilisatie heeft de
behoefte aan lectuur voor onze mili
tairen zeer groot gemaakt en dage
lijks komen de verzoeken om kranten
nog binnen.
Tal van Militaire Tehuizen, die nu
overal tijdelijk of definitief worden
opgericht, magen ons om de dagelijk-
sche toezending van ons blad en op
vele leestafels en in cantines of
andere punten waar militairen sa-
menkomen, is de krant, die we uit
ons fonds zendeneen gaarne geziene
gast. Vele brieven en dankbetuigin
gen, die ons bereiken, getuigen daar
van.
Wij zijn zeer dankbaar voor de hulp
die onze lezers ons bieden. Reeds nu
zijn we in staat om weer eten flinke
verantwoording te doen. Bedragen,
klein en groot, vormen ons fonds, elk
bedrag is ons wei kom.
In afzonderlijke stukjes hebben we
in den loop van deze we&k enkele
verrassingen gepubliceerd en die zijn
voor ons evenzooveel aanmoedigingen
om voort te gaan op den ingeslagen
weg.
De soldaten zijn er dankbaar voor.
Gij biedt hen steun in het volbrengen
van een moeilijke en grootsche taak
van ons volk.
Nu meer dan ooit is het noodig.
Helpt!
We kunnen de volgende ingekomen
giften verantwoorden:
K. te R'dam 4 X 0.23; M. C. te 's-Gr.
1,N.N. te D. 1,P. de V.-de R.
te M. 1,25; Wed. E. J. v d P.-v S.
te 's-Gr. 1,—; J. H. te O. 1.—; J P.
M. te R. 1,—; Tj. H. te A. 1,—; W.
J. M. te R. 3,—; P. K. te D. 0,25;
G. de J. te M. 2.50; J. v L. te R.
10—; Mej. G. B. te 's-Gr. 10,—; G.
S. 1,—; G. v d. M. te P. 1,—; Wed.
L. te R. 2,—; Ds D. B. te D. 1,—;
N.N. 10; S. M. te R. 1,—; Directie
samenwerkende Christelijke Dag
bladen f 50.Totaal f 1306,97.
Gaven kunnen gestort worden op ons
gironummer, bezorgd worden aan ons
bureau of per postwissel aan ons
overgemaakt. Er bij vermelden: Voor
het Hand in Hand-fonds".
In het Rijksmuseum te
Amsterdam zijn thans
overal de noodige
voorzorgsmaatregelen
genomen, in geval het
gebouw bij een lucht
aanval getroffen zou
worden. In de eere
galerij zijn de vitrines
van haar kostbaar
heden ontdaan, terwijl
met het oog op de
breekbaarheid het glas
met papier is bedekt.
RADIO
3 OCTOHER 103'i
HILVERSUM li 187CI on 414.4 M. KKC
ANP. 8.05—0.15 er 1
11.30 Godsdienstig
12.00 Berichten.
richten ANP
dlsl
tol 1st
12.16 KRO-Orkes (12.4 5—
Berin rusUcsna",
P-Kamei rrkcsi on
-Melo-
(5.45—6.05 i
PRINS BERNHARD INSPECTEERT
TROEPEN
's-GRAVENHAGE, 2 Oct. Prins Bernhard
heeft, namens de Koningin, heden onderdee-
len van de eerste divisie van de Koninklijke
Landmacht in oogenschouw genomen.
Z.K.H. was vergezeld van zijn waarnemen-
den adjudant, majoor Phaff.
GEDENKTEEKEN VOOR WILHELMINA
DRUCKER
AMSTERDAM, 2 Oct. Zaterdagmiddag is
onder groote belangstelling het gedenk tee
lten ter herinnering aan en ter eere van de
bekende feministe Wilhelmina Drucker, dat
geplaatst is in het plantsoen van de Noorder
Amstellaan, onthuld en overgedragen aan
het hoofdstedelijk gemeentebestuur.
DE ROODE KRUIS-COLLECTE
TE AMSTERDAM
De Zaterdag te Amsterdam gehouden col
lecte voor het Roode Kruis heeft een bedrag
«van f 10.593,64 opgeleverd.
AANRIJDING
UDEN, 2 Oct Zaterdag is pater Bik op
den provincialen weg te Uden door een per
sonenauto aangereden. De geestelijke bleek
een ernstige hersenschudding en inwendige
kneuzingen te hebben opgeloopen. Hij is
naar het St. Jansziekenhuis ter plaatse ge
bracht. De automobilist is zonder naar het
slachtoffer om te kijken doorgereden.
Een nachtelijke autotocht van
twee militairen
Tegen de 's-Molenaarsbrug gebotst
ALFEN AAN DEN RIJN, 2 Oct. In den
nacht van Zaterdag op Zondag omstreeks
kwart voor 1 werden de omwonenden van
de 's Molenaarsbrug gewekt door een he-
vigen klap. De brugwachter rende naar bui
ten en zag nog juist dat een tweetal mili
tairen uit een luxe auto sprong en ijlings
verdween in de richting van Alfen. De
brugwachter zette een achtervolging van
het tweetal in. Hij haalde hen in en ver
zocht de heercn mee terug te gaan, hetgeen
reigerden. Reeds toen bleek den brug
wachter dat ze vermoedelijk onder invloed
in sterken drank verkeerden.
De brugwachter, die niet verlegen was.
greep een van de soldaten vast, om zoo het
tweeta' te dwingen mee terug te gaan. Er
heeft toen in den nacht een geweldige klop
partij plaats gehad, waarbii het den soldaat
gelukt is weer op df vlucht te slaan,
inmiddels was door de echtgenoote van den
brugwachter de politie gewaarschuwd. Zoo
kon het gebeuren dat juist toen de soldaat
er vandoor was de inspecteur van politie
arriveerde. Op diens bevel ging de achter
gebleven soldaat, de sergeant van een mo
torkorps H. M. B. mee. Hij vertelde dat hij
met een dienstplichtig soldaat op weg was
naar Den Haag Bij 's Molenaars gekomen
had de sergeant, die chauffeurde, niet be
merkt dat een flauwe bocht hem naar de
's Molenaarsbrug voerde. Hij was hier in
't geheel niet bekend. De auto is toen met
vrij groote snelheid op het hekwerk van do
brug gereden, dat over een lengte van 4
meter geheel werd vernield en grooten-
deels in de Wetering terecht kwam. De
auto zelf hing met één wiel schuin boven
het water. De sergeant bleef zelf ongedeerd.
Zijn passagier, die er gister nog steeds van
door was, is met zijn hoofd door de voor
ruit geslagen. De brugwachter heeft gecon
stateerd, dat de man hevig aan het hoofd
bloedde.
De sergeant verklaarde tegenover den
inspecteur van politie dat ze in café „De
Heul" op plm. 1 km afstand van de brug,
geweest waren. Men had daar echter niets
anders dan „fosco" gedronken. Meerdere
personen verklaarden echter, dat dë heeren
zich aan sterken drank te buiten gegaan
waren.
De brug is in sterke mate ontzet en het
was niet mogelijk haar te draaien. Het
scheepvaartverkeer, dat in verband met
den Zondag niet druk was, is tot tegen den
middag gestremd geweest. Het herstel van
het hekwerk zal vermoedelijk nog wel en
kele dagen duren, maar daar de situatie te
gevaarlijk was, is men daar gister ook den
geheelen dag mee doorgegaan.
Waarschijnlijk is zij ten einde
Het sombere resultaat der krijgsverrichtin
gen in Polen en de verdeling van het on
gelukkige land tussohen Duitschland en
Rusland, trekt onze aandacht onwillekeurig
naar de Oekraïne, waar eenige jaren ge
leden met zooveel geloofsmoed de banier
van het Evangelie geplant en een kleine ko
lonie van Geref. kerkelijk- en schoolleven
ontstond. Onze lezers zullen zich de verschil
lende berichten herinneren, welke hierover
van of via Ds Dresselhuis binnenkwa
men, en waarin sprake was vain de stichting
van kleine gemeenten, van een Chr. school,
en wij zien nog op het Intern. Calvin. Con
gres te Amsterdam Ds Dresselhuis m-et zicht
bare emotie het eerste exemplaar van den in
het Oekraïnsch vertaalden Catechismus ter
tafel brengen, bewijs van de verwachtingen,
welke men had voor de doorwerking van
het Evangelie in de Poolsche Oekraïne.
En nu is daar de bange vraag: Wat zal
het lot zijn van de hier met zooveel liefde
opgebouwde beweging of juister, her
bouwde beweging, want reeds in de 16e
eeuw heeft het Calvinisme in de Oekraïne
zijn invloed gekregen. De te Genèva ii
leer van Calvijn onderwezen Oekraïnsche
studenten stichtten in hun vaderland terug
gekeerd, bijibelscholen en deze werden de
voedingsbodem voor een over ruim 200
meenten verbreid kerkelijk leven.
Toen dit leven zijn invloed op de san
leving begon te openharen, brak het verzet
los van de leiding der Grieksoh-orthodoxe
Kerk, en het gevolg was. dat de gansche
planting van Calvinistisoh leven vernietigd
werd.
Het is op de resten hiervan, dat het Ned.
Geref. Oekr. Comité zijn aanvankelijk geze-
genden arbeid is aangevangen. En blijkens
de berichten, welke ons ruu bereiken, is op
nieuw vernietiging, althans inzinking te
vreezen. Ongeveer 9/10 van het Zendings
terrein is nu Russisch gebied geworden en
dat zegt al iets. Kolomea, de naam die in dit
verband in ons land al bekend was, lag heel
dicht bij de grens van Rusland, ligt nu dus
in Rusland. Men heeft er gehoopt inbezit
neming door Duitschland, en verwachtte,
dat Hitier dan een zelfstandig Oekraïnisch
rijk zou mogelijk maken. Ook deze verwach
ting is in rook opgegaan.
Personenauto geslipt
Dame om het leven gekomen
GILZE RIJEN, 2 October. Gistermiddag is
op den rijksweg ter hoogte van de mare
chausseekazerne alhier een personenauto
komend uit de richting Tilburg, bij het
passeeren van een militaire autobus geslipt,1
tegen oen boom gereden en vervolgens ge
kanteld.
In den wagen zaten behalve de chauffeur
de heer Van Meer en zijn echtgenoote, allen
uit Steenbergen. Mevr. Van Meer werd met
een ernstige hersenschudding maar het Sint
Ignatiuszi'ïkenhuis te Breda vervoerd, waar
zij kort na aankomst is overleden.
De heer Van Meer, die een beenbreuk had
opgeloopen en de bestuurder wiens zenuwen
door het ongeluk ernstig waren geschokt,
zijn in hetzelfde ziekenhuis ter verpleging
opgenomen.
Moord na ruwe voetbalpartij
VRIJIIOEVE-CAPELLE, 2 Oct. Zaterdag
avond heeft zich alhier een steekpartij voor
gedaan, waarbij een 23-jarige jongeman het
leven heeft gelaten.
Op het terrein van de voefcbaltfereeniging
Sparta" was een wecstrijd gespeeld tus-
schen „Sparta'1 en de voetbalvereen. „Neo"
waarbij zeer ruw gespeeld werd. Na afloop
van dep wedstrijd, ging een opgewonden
Sparta-spelcr den 23-jarigen C. Snijders met
een mes te lijf en diende hem eenige stoken
in de borstkas toe. Onmiddellijk
slachtoffer ineen en overleed enkele oogen-
blikken later.
Twee militairen mishandeld
Een der slachtoffers overleden
WEERT, 2 October. Gisteravond omstreeks
half elf zijn te Weert twee gehuwde militai-
bezoek). 6.35 Sportpraatje. 7.00 !<>-< lel,ion.
7.15 Friesche causerie „Giet Fry lAj, bil fie
helling del?". 7.35 Gram miizi. k. 1
ta-gre. 8.00 Berichten ANP. Mede?.- dingen.
8.15 KRO-Symphonle-orkest en solisten.
(9.009.20 Gram.muziek.). 10.05 Grani.r-.u-
ziek. 10.30 Bcr. ANP. 10 40 Bertuf van Dln
teren en zün orkest. 11.00 KRO-Boys en so
list In de pauze: Gram.muziek. 11.50—12.00
Gram.muziek.
II. 301,5
tueel: r
izie-k. 9.00 Om
namen). 10.00 Mor
muziek, (gr.pl.) 10
Ensemble Rentme<
vrouw en het we
vrouw. 11.35 Ens
Gram.muziek. (C
ANP). 1.00 .Be Ror..
Omroeporkest. 2.35 Declamatie. 3.01
korte opera „La belle Hélèno" (crm.
rianovoordraclit. 4.30 Kinderkoor
K'tiderhalfuur. 5.30 Omroeporkest r
muziek. 7.00 Voor de kinderen. 05
k as,* van de VereenlfUne „Zani
Pianobegeleiding. 7.30 Cellovoordi ch!
pianobegeleiding. 8.00 Ber. ANP. Evci
Wr'L'LvV, Antwoord. Hierna: Causer
bewegelijke wereld". 8.30 AVP.O-
- 9.45 Gr:
reldbeeld".
icmble Rentme<
12.46 Ev:
ziek (verzo
Dansorkest. 8R8IJ
tot 12 00 De TwllUgiht Kerénadi
11.00 Berichten ANP
kost. 8.20 Pre
'mphonleorkes
12.50 Orkest.
•pU.
M. 12.20 Orkest*
a voor soldaten*
Onze voedsel-
voorzie ning
Er is alle reden voor gerustheid
Voor een groot deel
zelfvoorziening mogelijk
ii
We hébben in ons vorig artikel vru gszms
uitvoerig stilgestaan bij de graanv orviening
land. Wat andiere door ons genoemde
producten aangaat kunnen we tori zijn.
Wat de behoefte aan aarda ppelen
ingaat kan gezegd worden dat ons land voU I
doende verbouwt om aan de door ns becij- I
ferde hoeveelheid van ongeveer mil-»
lioen hl. te tomen, daar onze aardappelvel
den totaal een 40 miliioen hl. leveren. Hier
bij zijn echter ook begrepen de fab ieksaara-
appölen. Volgens het (officieel) Vee lag ovev
den Landbouw produceerde ons land in 193 j
niet minder dan 28.641.000 hl. co ïsumptiè-
aardiappelen en 10.500.000 hl. faibri xsaardip
pélen. Waar alles door die regeering -mei ge- j
men geen vrees be roeven te
koesteren dat imen weer, als in de" vorigen.
oorlog het geval was, gedwongen z- rijn. dé
onsmakelijke veenaandappelen te e .n. j
Over suiker hebben velen zich m de iaat
ste dagen bevreesd gemaakt, gevol; van het
stagneeren van de aanvoeren, we eriE. het
aanhouden van twee schepen me suiker
door Engeland. Toch behoeft men rich door
zoo'n tijdelijke stagnatie niet te laten ver
ontrusten. De bietencampagne is de: r as gen
begonnen, de fabrieken beginnen ma»en
en zullen naar schatting 255 millioer. kg. be-
reiden, terwijl de mensdhelijke consumptie
zooals we berekenden op 226 millioen kg. is
wondt, doch dit is geen noodzake
lijk verbruik.
De productie van boter Is zoó srioox, dat
we voor werelidprijs een groot deel' van deze
productie naar het buitenland veik epen nL
60.000.000 kg. wat nog meer is dan de hoe-
weiheid1 margarine, die voor net oe-
fStete deel gefabriceerd wc Jt van
grondstoffen uit het buitenland
en die, mocht de aanvoer dezer
moeilijkheden ondervinden door b .er vy -
vangen kunnen worden. Wat nog niet zoon
kwade vervanging zou zijn»
Over de kaas behoeven we ons evenmin
bevreesd te maken. Ook van^11
duet wordt nog meer uitgevoerd dan dat er
geconsumeerd wordt door l
Men moet wel rekening houden irr l reu,
at veel veevoeder ingevoerd moet worden,
en dat terwffle van den graanbouw .^schien
gtesfland gescheurd zal moeten word n en de
westapel zal gedund woeden, soodat dé
de gemeenten lagen bijna alle in de om
streken van Kolomea. Het lag in de bedoe
ling van superintendent K u s i v, dit cen
trum te verleggen naar Lemberg, maar ook
dit is onmogelijk geworden, omdat deze stad
nu Russisch is geworden. Met groot verlan
gen ziet men uit naar eenig bericht van
meester Novak voor wiens zorgelijke
levensomstandigheden we onlangs nog hulp
hebben ingeroepen (en die na den gwooten
oorlog officier in het Oekraïnische leger is
geweest); zijn schooltje telde 1 Sept. j.l. 67
leerlingen.
Met weemoed lezen wij in een brief van
den heer M. A p p e r 1 o o, den secretaris van
het Comité voor het buitenland: Naar mijn
meening is het mensohelijkerwijs gesproken
met onze mooie beweging in de Oekraïne
uit.
Niettemin zal men de broeders daar fi-
Na eind Augustus heeft het Comité in
Nederland geen enkele mededeeling meer
uit Polen ontvangen. Men leefde in de
Oekraïne al lang in een oorlogssfeer. Alles
moest bij aankoop contant betaald worden
en gelukkig heeft het Comité dat nog kun
nen doen. Er waren thans 28 Oekr. Geref.
Gemeenten, 4 predikanten en 7 Evangelisten;
aandeel blijven helpen, zoodra het weer
mogelijk is.
Thans nog enkele gegevens over de ker
kelijke positie van de Oekraïne, waar hét
ontwakend Christelijk leven niet alleen mét
het Russische atheïsme maar ook met de
Roomsche expansie te maken had.
In 1935 nog werd een deel van
de Oekraïne gebruikt als bruggehoofd voor
het offensief van Rome tegen de Oostslaven.
En juist on dit deel van de Poolsche Oekraï
ne is de Geref. beweging eenige jaren gele
den herbegonnen. Zij had ook haar tijdelijke
oorzaken. In de eerste plaats was de gesta
dig toenemende religieusiteit van de Oekraï-
ners in 't algemeen tot schier algeheele
•aking aangegroeid. Voorts keerden vele
Oekrainers na 't einde van den oorlog naar
hun vaderland terug, die gedurende den
oorlog met 't Protestantisme in het buiten
land bekend geworden waren en er zeer
goede indrukken van meenamen naar him
vaderland. Snel vormden zich kleine
meenten van bijbelgeloovige Christenen. Uit
Amerika keerden enkele Oekraïners pres-
byteriaansche predikanten naar hun va
derland terug. Zij drukten op de beweging
een streng Gereformeerd stempel..Sinds dien
tijd zijn de verschillende organisaties tot
hulpverleening van de Geref. Kerken in het
buitenland zich met 'de beweging gaan be
moeien. En in 1935 was de beweging zelfs
door de Poolsche regeering als de Oekraï-
nisch-Gereformeerde Kerk erkend.
Maar in 1938 was deze positie al sterk ge
wijzigd op 14 Nov. werd de Geref. Oekr.
jeugdbeweging door de Poolsche overheid in
Wolhynië (de provincie, waarin Kolomea
ligt) verboden. In December spanden R.K.
en Grieksch-Orthodoxe geestelijken in bond
met de Joden samen om de school van mees
ter Novak onmogelijk te maken. Zijn
school was de eerste Chr. school in Polen,
gelijk het Geref. kerkje in Wolhynië in Sept,
1937 geopend was. De school was begonnen
met 37 leerlingen. Er hadden zich 22 nieuw
laten inschrijven, maar 6 moesten wegens
gebrek aan middelen worden afgewezen. Een
Evangelische vrouw had daartoe -een afstand
van 36 K.M. te voet afgelegd. Ze moest
oen teleurgesteld. Haar zoon kon niet wor
den geplaatst. Bitter schreiend ging ze terug
den langen weg, door de kale vlakten van '1
Oekraïnische land.
Een tamelijk rijke boer werd voor de Evan
gelische beweging gewonnen. Doordat hij
veel met kinderen van de Chr. School in
aanraking kwam, werd hij van den gunsti-
gen invloed eener Chr. opvoeding overtuigd,
Hij nam zijn beide dochtertjes van een R.K.
school en zond ze naar meester Novak. Nu
werkt de vroegere tegenstander ijverig mee.
„Ieder doet wat hij kan".
Zoo eindigde een bericht uit 1937.
Thans schrijven we 1939. Het zwaard heeft
vv er beslist
door tot nu toe onbekend gebleven da-Le g^gien. Dit laatste cijfer moet xrhoogd
ders aangevallen en zoodanig met messen Lorden met wat de voor export -.-.-erkende
toegetakeld, dat een hunner korten tijd la- fabrieken gebruiken en wat in veekoékjes
ter aan de bekomen verwondingen is over
leden. Het slachtoffer N., afkomstig uit
Waalwijk, heeft., nadat hij een ernstige snij-
wond' in den hals bekwam, nog kans ge
zien een nabijgelegen café binnen te vluch
ten, waar hij hevig bloedende neerzeeg.
Binnen korten tijd is hij aan de bekomen
verwondingen bezweken. Zijn metgezel, die
een messteek in den rug had bekomen werd
naar het ziekenhuis te Weert vervoerd.
DE VILLABRAND TE BAARN
De huurder gearresteerd
BAARN, 2 Oct. In verband met den brand,
welke de villa aan de Spoorweglaan
nielde, heeft mr P. Frima uit Hilversum,
deskundige op het gebied van brandstich
tingen, een onaerzoek ter plaatse ingesteld.
De huurder van de villa is als verdacht van
brandstichting aangehouden en opgesloten»
Naar den aard van de ontploffing wordt het
onderzoek nog voortgezet.
elkaar
Mfcproductie zal veimmderen -..JSÏÏ?
etfiter nog een voldoende mange BS*en
iwbruik en productie, zóó dat"ba ,-^irien.
d» productievermindering 1
voor de noodzakelijke consumptie zal over-
"to^leesctivooniening ar vaar-
sdiijnlijk beter loopen dan m 1917 i^lB
let geval was, waaraan de naam .iieads-
vors-t" nog minder prettige beru. !in&
vekt. Weliswaar voeren we normaal een
Heine 26 mililioen kg. m-eer m dan n dooa
met varfcensvleesdh is_ 't andersom
den deze uitvoer en invoer wel n
gecompenseerd. Een eventueel noc
krimping van onzen rundvee- en varkenssta
pel zou als er heelemaal na ets ïngev'. e rd kon
worden eenige rantsoeneering van vieesdh
tengevolge kunnen hebben. De ban, hierop
Hfiot ons niet zoo bijzonder groot.
Koffie moet heel ruim voott-e ig zum
Thee, die zidh minder goed laat op aan, u:
iets minder groote hoeveelheid. Wat net arti
kel zeep aangaat, moet opgemerkt worder.
dat we met bijna 11 kg. gebruik pea jaar er
per hoofd boven aUe landen staan. Hk-iysr.
moeten ook ruime voorraden aamw rig zijn
De bereiding ervan is echter voor c-en dec
afhankelijk van invoer van buiten.
We hebben niet over peulvruohte
(erwten en boonen) en groenten gerap-;]
Men aa'l weten, dat hiervan in ons 13nd ee j
overproductie is.
Onze voedselvoorziening staat e? mei
slecht voor. De regeering is paraat, Dat het
ben we gemerkt. Er is alle reden om gerur
maar todh ook waakzaam te zijn.
Pasgeboren kindje gewurgd
VLAARDINGEN, 2 Oct. De politic krer
dezer dagen aanwijzingen, dat een 1
een levend kind was geboren, zonder d.
daarvoor de noodige maatregelen waren ,g.
troffen. Geen dokter of verloskundig zo
zelfs zijn aangezocht en kleedingstukkc
waren niet aanwezig. Kort na de g'.-boort-
zou het kind op verdachte wijze or-
leven zijn gebracht.
De inspecteur van politie, de heer Ivramel
stelde een onderzoe'; in. Het bleek dat e<_
en ander op waarheid berustte. Het lijk)
was reeds door een begrafenisbedienaar ri
de woning gehaald om het te laten begra-1
ven. De moeder bekende het kindje vlak r-
de geboorte te hebben gewurgd. Zij is vot>
den Officier van Justitie te Rotterdam g<
leid.
