MAANDAG 2 OCTOBER 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
DEENSCH SCHIP
GETORPEDEERD
Elf opvarenden verdronken
Het Deensche stoomsdhip Vendia is
Zaterdag, ter hoogte van Hanstholm op
de Noordzee door een Duitsche duikboot
tot zinken gebracht. Elf leden van de
bemanning zijn om het leven gekomen.
Zes opvarenden van de Vendia zijn
door de duikboot gered en door een
Deensoh schip overgenomen. Zoodra de
bemanning der Vendia de duikboot in 'tl
oog kreeg, stopte 't schip, doch de duik-1
boot, die geen enkel teeken had gegeven,
vuurde tweemaal op het schip, tenge
volge waarvan zioh een ontploffing voor
deed. De Vendia voer in ballast naar de
Clyde om een lading steenkolen te halen.
Verscheidene schepen aangehouden
Minstens drie en waarschijnlijk vierDeen-
sahe schepen zijn, naar uit Kopenhagen ge
meld wordt, aangehouden en voor onder
zoek naar Duitsche havens geleid. De Deen-
sche gezant te Berlijn heeft opdracht ge
kregen stappen voor spoedige vrijgave der
schepen te ondernemen.
Het Zweedscho stoomschip Aspen, dat met
een lading papier en houtpulp op weg was
naar Antwerpen, is door een Duitsch oor
logsschip in beslag genomen en naar Kiel
opgebracht.
Het Letlandsche stoomschip Imanta, dat
op weg was naar de Oostzee, is drie en een
lialven mijl van de kust von Schonen door
een Duitsch patrouillevaartuig in beslag ge
nomen. Met gelooft, dat het schip, dat een
Zweedsdhen loods aan boord had, naar een
Duitsche haven opgebracht, is
KERK EN ZND1NG
GEREF. PRKEN
Aangenomen: fcr Rotterdam-Cen
trum, Dr. R. Schipperse Wanswerd (vac.
wijlen Dis. Velders), ea. van Sluijs ie
Zonnemaire (vac.-Dr. luyper). Naar
Wolfheze, G. Toornvliete Nieuwerkerk a.
d. IJssel.
Bedankt: Voor Klsjlert, G. Toornvliet
te Nieuwerkerk a.d. IJsi.
NED. HERVKERK
Bedankt: Voor Almo, H. v. d. Loos te
Assen (Evangelisatie).
EVANG. LUTJ, KERK
Te Haarlem (alph.): Dr. P.
Boendermaker te HiLvesum: R. Joh. de
Boer, te Weesp; P. H. Bomers 'x. Apel oorn;
H. J. J Ja an-us te Rott- lam; C. Pel, te
Ni/megen en H. L. G. Ouwerkerk te Purave-
rend.
HU* PPREDIKER
Tot hulppa ,r rifi Geref. Kar-Wn
Woerden ia beuot
B o m te Amsterdam
AFSCHEID, BE VEST
Woubrugg?Restore
rs J. T.Doom"
hoopt Zonea.s. d-
Onze veldpredikeis
De post van veldprediker is v
lanx. schrijft „Hervormd Nederfnd^
Zij doen onder de gemobi.ieerden oc
ianpnjk werk, althanszl kupnei
belangrijk werk doen. Veel ia alogei
van bekwaamheid en juist® t,,.,.
\\ij hoorden, dat ergens in e» der zul
dehjlte provincies, in een klein dor:- ruit
..uw man gelegerd zijn, die zich -i crlij
vervelen en zelfs nog geen behoorlijk
cantine hebben om eens een fcri- f naa
huis te schrijven. De reserve-vektoredike
kwam daar een godsdienstoefening leidei
Het geheel vorderde, naar onzen zegsman
een half nur. De veldprediker kwam tiei
minuten voor den dienst per uto aai
en vertrok onmiddellijk daarna wede»
Van eeDig persoonlijk contact was geei
sprake. Dit kan aan de leger)°iding lig
gen. Wij weten dit niet en zijn niet op d<
hoogte met deze regionen. Maai, het kaï
ook aan den veldprediker liggen. In ell
geval, van é'^n van beide, of van beidi
zijden, is bet belang van de manschap
pen, vcor wie de veldprediker er 19, en aai
gijn andere >;emeente onttrokken isl
HELA GEEFT ZICH OVER
De Poolsche bezetting op het schiereiland
Hela, aldus D.N.B., heeft de witte vlag ge-
heschen en aangeboden onderhandelingen te
voeren over de overgave. Sinds Zaterdag
middag 4 uur wordt er niet meer gevoch
ten. Parlementairs voeren op het oogenblik
besprekingen. Hiermee heeit het laatste
Poolsche bolwerk den strijd opgegeven.
Het overnemen van Warschau en Modlln
voltrekt zich volgens het plan.
Warschau verwoest
BERLIJN, 1 October. De correspon
dent van „Politiiken" die een vlucht
boven Warschau gemaakt heeft, ver
klaarde. dat de stad op vele punten nog
111 brand stond. Hij was verbijsterd door
den aanbilik der verwoestingen. De vier
Duitschers, die met hem in het toestel za
ten, waren zóó geschokt, dat zij geen
woord konden uitbrengen.
Letland aan de beurt
Minister Munters onverwijld naar Moskou
RIGA,. 2 Oct (D.N.B.). Naar officieel
wordt medegedeeld, is het Letlandsche ka-
jinet gistermiddag onder voorzitterschap
'an president UI man is in buitengewone
sitting bijeengekomen. Nadat de minister
ran Buitenlandsche Zaken rapport had uit
jebracht over de te Moskou gesloten verdra-
jen tusschen de Sovjet-Unie en Estland en
;usschen de Sovjet-Unie en Duitschland,
cwam men tot de conclusie, dat deze verdra-
jen zoo verstrekkende veranderingen in den
x»litieken toestand van Oost-Europa hebben
gebracht, dat ook Letland zich genoopt ziet
tot een onderzoek zijner betrekkingen op bui-
tenlandsch politiek gebied. In de eerste
plaats moet gestreefd worden naar een aan
vullende opheldering der Letlandsche betrek
kingen met do Sovjet-Unie.
Met dit doel heeft de regeering den minis
ter van buitenlandsche zaken, Munters,
opgedragen, ziöh onverwijld naar Moskou
te begeven, om zich in directe verbinding
met de Sovjetregeering te stellen. Munlers
vertrekt heden naar Riga,
Poolsch consul ontvoerd
MOSCOU, 2 Oct. De Poolsche ambassade te
Moscou verzekert dat Matoeszinski, de
Poolsche consul-geeraaj te Kiel. op ge
heimzinnige-wijze verdwenen) is. Men vreest,
dat hij ontvoerd is. Gistermiddag deelde de
vice-consul te Kief, Zdanewitsj, de ambassa
de telefonisch mede, dat Matoeszinski te 2
uur in den ochtend een telefonisch verzoek
had gekregen, naar het schijnt van een ver
tegenwoordiger van het commissariaat voor
buitenlandsche zaken te Kief, om onmiddel
lijk te komen. De consul-generaal bega! zich
onverwijld naar 't commissariaat, vergezeld
van twee stevige Poolsche chauffeurs, voor
het geval, dat hem een verrassing wachtte.
Men schijnt sedertdien niets meer van de
drie mannen vernomen te hebben. Volgens
een latere mededeeling van Zdanewitsj heeft
het commissariaat te Kief verklaard, geen
telefoongesprek met Matoeszinki gevoerd te
hebben.
Het personeel van (het consulaat te Kief
werd te Moscou verwacht en zou Dinsdag
de Sovjet-Unie verlaten met de leden der
ambassade en het personeel der consulaten
te Minsk en Leningrad. Op de ambassade
zegt men, nu, dat men niet zal vertrekken
voor Matoeszinski en de beide chauffeurs
teruggevonden zijn.
DE PAUS SPREEKT DE POLEN TOE
In zijn rede tot de Polen, die op het
OOgenh''k te Rome vertoeven, heeft de Paus,
na hulde te hebben gebracht aan de dapper
heid van Polen, in bewogen bewoordingen
uiting gegeven aan zijn droefheid, dat hon
derdduizenden mensohelijke wezens lijden
aan dezen oorlog, welke hij vergeefs heeft
gepoogd met alle middelen tegen te houden.
Mannén, die niet allen krijgslieden waren,
vrouwen, kinderen en grijsaards hebben te
lijden. De Paus voegde hieraan toe, dat
Polen bij zijn wanhoop toch nog twee rijk
dommen behoudt: ae schittering van den
moed der 6oldat;n, welke zelfs de tegen
standers met bewondering heeft vervuld en
het geloof, dat thans even groote waarde
heeft als eeuwen geleden.
De Paus sprak de hoop uit. dat het katho
lieke leven in Polen zal blijven bestaan en
hij wekte vervolgens zijn hoorders op te ver
trouwen op de voorzienigheid. „Als de
bloempjes in uw land, die onder de dikke
sneeuwlaag wachten op den warmen adem
van de lente, zoo moet ook gij in vertrou
wend gebed wachten op do ure van de
hemelsche vertroosting". De smart van de
Polen mag evenwol nbt worden gemengd
met wraak en haat. Hun streven naar de
rechtvaardigheid moet overeenkomstig do
wet van de liefde blijven. „Alleen door de
liefde kan de rechtvaardigheid in deze om
vergeworpen wereld hersteld worden en
ook de vrede, welke door. alle volken wondt
gewensdht en waarom millioenen,.óok niet
katholieken bidden.
afscheid te nemen
aldaar en if Octob
intrede te d< »n te K
zijn door Dc W. B i
huizen.
Ds. J. H.
As. Woensdag he;
n.amp, predikant b
Utrecht, een dag
het predikambt aanv
De jubilars werd
gom geboren en ooi
de Vrije Universiteit
didaat om 4 Ootobe;
Aar in zijn i».<ngbe j
vestigü. Vandaar v(
Berkel en Rodenrijil
192-0 met Midtielfbur1
1927 nam hij het bel
stad van de prov. ij
van dat jaar werd
an wij-len Dr. J. C.
o.v. zijn intrede te
Ds. Teükamro was
Zeeland in het Gert
vooraanstaand figuur
ling deed uit van de
Land, die hem o.m. 1
neraLe Synode van 1
In zijn tegemvoord
kamp o.m. medewerl
Kerkbode en jecui
wege de classis Utre
ÖERWIJS
Ds. L. nuotereï;
In den ouderdom van 49 jaar is c ürlodeti
Ds. L. Nugteren, em.-predikant der Ned.
Herv. Gem. van G i e s s e n-N i e u w k e r k.
Ds. Nugteren was 17 Maart 1890 geboren,
in 1916 candiidaat gewonden en aanvaardde
16 April 1917 het prediikainibt te Bleiswij-k.
Op 9 October 192-1 deed hij zijn intrede te
Gdessen-Nie-uwkenk. Met ingang van 1 Sept.
j J. was hem eervol emeritaat verleend, aan
gevraagd om gezondheidsredenen. Ds. Nugte
ren is dus dus wel zeer kort na het neer
leggen van zijn taak gestorven.
BEGRAFENIS Ds. A. J. RUYS
Zaterdagmiddag om 2 uur is te Oegst-
geest op de begraafplaats van het Groene
Kerkje ter aarde besteld het stoffelijk over-
sdhot van Ds. A. J. Ruys, in leven predi
kant bij de Ned. Herv. Kerk van Oegstgeest.
Onder de talrijke aanwezigen merkten wij
vele collega's en vrienden van den ontsla
pene op. Aan de ter aarde bestelling ging
een rouwdienst in het Groene Keikje vooraf.
Op verzoek van mevr. Ruys berustte de lei
ding van dezen dienst bij Prod. Dr. A. M.
Brouwer, van Utrecht.
Nadat gezongen was Psalm 116 1, las
Prof Brouwer voor den 90sten Psalm, waarna
hij sprak over Hebr. 13 7 en 8: „Gedenkt
uwer voorgangeren, die u het Woord Gods
gesproken hebben; en volgt huin geloof na,
aanschouwende de uitkomst van hun wan
del. J ezus Christus is gisteren en heden .de
zelfde en in der eeuwigheid!"
Spr. wijst er op, hoe wij, door te geden
ken wat Ds. Ruys geweest is, en den arbeid
dien hij gedaan heeft, dit gedenken over zien
gaan in danken. Speciaal voor mevr. Ruys
moet dit zoo wezen. Immers was haar het
groote voorrecht beschoren, dat zij meer
dtn zestig jaren saimen met haar
man Lief en leed mocht deelen. Als zij op die
jaren terug ziet, dan moet, ondanks de rouw
en droefheid, toch dankbaarheid haar hart
vervullen jegens God, Die haar dit alles in
haar man heeft wil-len schenken. Ook bij de
kinderen, kleinkinderen en vele vrienden zal
het gedenken van Ds. Ruys plaats maken
voor danken. Spr. wees op de groote trouw,
waarmee de ontslapene zich aan zijn vrien
den heeft gewijd. Daardoor, en door zijn
warme belangstelling voor alles en iedereen,
heeft hij zich bij allen, die hem gekend heb-
zoo bemind gemaakt. Ook de gemeente
Oegstgeest ziet zidh in Ds. Ruys een her
en leeraar ontvallen, die, hoewel niet
als predikant werkzaam, toch nog
Is een warm hart en een onverflauwde
ngtsfelling had voor de gemeente, die hij
36 jaar haid mogen diienen.
Voorts, wat er ook gebeu-re, wie ons ook
ontvalt, of het oorlog is of vrede, Jezius
Christus is gisteren en heden dezelfde en in
der eeuwigheid. In deze gedachte ligt onver
gankelijke troost.
Namens kerkeraad en gemeente van
egstgeest, sprak Ds. T. J. Jansen
c-hoonhoven. Aan de lijkbaar van Ds.
Riuys mag de stem van Oegstgeest niet ge
mist worden. Immers heeft hij nog tijdens
zijn emeritaat steeds met de gemeente in
contact gestaan. Spr. wijst op den ijver
kracht en veerkracht, waarmee Ds. Ruys
steeds zijn zoo omvangrijk werk gedaan
heeft. Het is een rijk leven geweest, waarop
ook de gemeente van Oegstgeest met veel
dank kan terug zien. Met een troostwoord
voor de weduwe en de familie besluit Ds.
Jansen Schoonhoven, waarna hij voorgaat in
hed.
Met het zingen van Gezang 168 1, 3 en
5 wordt deze rouwdienst besloten.
Aan de groeve dankte een zoon van den
overledene, in opdracht van zijn moeder,
voor de belangstelling en voor de laatste eer,
aan zijn vader bewezen.
ZENDELING W. C. VELTKAMP
Dinsdag 3 October hoopt Zendeling W. C.
V e 11 k a m p van Katwijk aan Zea óie in
Febr. 1934 cand. aan de V.U. te Amsterdam
is geworden en in Dec. 193S benoemd werd
tot Zendeling van do Suriname-Zending, zijn
bestemming te volgen en met zijn echtge-
noote per s.s. Stuyvesant naar Paramaribo
te vertrekken. Gisteravond heeft hij af
scheid genomen van ce Geref. Kerk te Kat
wijk et aan Zee, waar hij hulpprediker ge,-
>eJ. M. J. Daanaen Den Haag.
g. Geal. akte K
g was Kat earste doel
Zaterdag »»n Am^dam bracht
het bezoek, dat H. M. de
ANDBOUTV-HOOGESCHCOL
geheld Jhr. Dr. S. van Cictor*
bijeenkomst van het Co «ge va.
der Laa Touwhoogcsdhcri he-
ent-curator Jhr. Dr. S. via C
tscheid genomen van zijn medé
in vehand met zijn eervol orW
«drie der curatoren. Dr. E. va
en Baron Rengers, heef
'enden president toegesproken e
vezen er de bijzondere omstandig
de heer Van Citters sedert de sticb
Hioogeschool, dus gedurende mee
iar het curatorium heeft gepresi
op he- vele en belangrijke werk
en tijd ter ontwikkeling van dez-
door den president-curator weri
zoodat de tegenwoordige bloed de
sol voor aen zèar groot deel aai
anken i?
n Citters sprak daarna woordoi
NTENVOBPS THEOL. SCHOOL
APELDOORN
ü6at vat. het Studentencorps PF
1 de TSoL Schooi der Chr. Geref.
e Apeldoorn, Is als volgt samen?:-
M. Jo-iker, praeses: H. van Lee -
actas; 'ff. de Graaf, quaestor; P.
laeaMT I en H. W. Eerland, asses-
JNDEP WIJSBENOEMING
Berkel en Rodenrijs. Geref. school.
Tot kw. m. a.: mej. C. A. Sybrandy, id.
te Elout v. S^atarwoudeschool te Delft.
1 a ven. Chr. school. Tot tijdel.
onderwijzer: de heer A. Vogelaar, kw.
m. a. Chr. school Kalkhaven te Gorinchem.
Leerdam. Chr. U.L.O.-school Water
torenlaan. Tot tijdel. onderwijzer: de heer
A. H. Donker, kw. m. a. Chr. U.L.O.-
school te Sleewijk.
CHR. SCHOOLDAG TE GORINCHEM
Woensdag 1-1 October a.s. wordt in de
Doelen te Gorinchem de jaarliiksdhe ver
gladering gehouden van den Chr. Schoolbond
in de Alblasserwaard, de Vijflheerenttaiiden
en het Land van Altena in morgen- en mid
dagbij eenkomet.
J. DE HAAN
De heer J. 4e Haan, hoofd der C.N.
school te Berjikum, heeft, hoewel zijn
gezinsomstandigheden hem veroorloofden
nog aan te blijven, vervroegde pensionnee-
ring aangevraagd, om plaats te maken voor
jongere krachten. De heer de Haan diende
de scholen van Winschoten. Rijsoord en
Heerenveen en werd in 1902 hoofd te Vis
vliet In 1916 kwam hij te Berlikum.
EXAMENS
Academische Kiamen»
Lel de o. Geel.: Reohtcn: cand.: de heer M.
v. Veen, Den Haag.
Utre -
H. G. J.
Theologie: kerkel: voorb., de heeren W. G.
B. Maarsingrh, P. Aallard.
Lettele; H. A. Vbllenbroek, Barneveld.
Wlikm
UIT OOST- EN WEST-INDIF
DE TELEX OOK IN INDI8
Zaterdag is te Batavia het „Aneta-telex-
net" in gebruik genomen. Aangesloten zijn
de dagbladen in Samarang en Bandoeng en
twea te Batavia.
DE REIS VAN DE „ORANJE"
MED AN, 2 Oct. (Aneta). Naar de „Suma
tra Post" verneemt, is de reis van de „Oran
je" naar Indië zeer rustig verloopen. Ln het
Kanaal verloor de „Oranje" een der para
vanes, welke door >?en motorsloep weer
werd opgepikt. Dit gaf slechts een korte
vertraging. Voorts zag men in het Kanaal
een Franscihe torpedo-jager, waarvoor men
echter niet behoefde te stoppen. Ten westen
van Noord-Afrika werden S.O.S.-seinen ont
vangen van een Britschen koopvaarder, die
door een Duitsche onderzeeboot werd be
dreigd. De „Oranje" begaf zich full speed
naar de aangegeven plaats doch behoefde
niet op te treoen, daar het bleek dat de
Britsch'3 koopvaarder sneller was dan de
onderzeeër. De haven van Colombo was af
gesloten. Bij het binnenkomen van de
„Oranje" bleek het dat de stad was ver
duisterd.
DALING VAN HET PEIL VAN HET
TOBA-MEER
Naar de Deli Ct. verneemt, is het peil van
het watïr in het Toba-meer in de laatste
weken aanmerkelijk gecaald. zóó sterk zelfs,
dat op verschillende plaatsen een breed
strand van soms tien meter lengte is ont
staan, waar vroeger slechts een rotsachtige,
steile overgang van land i-n water bestond.
De jachthaven in Prapat is vrijwel niet meer
met do grootere booten bereikbaar en naar
verluidt daalt het niveau nog steeds.
Men neemt ov.jr het algemeen aan, dat de
droogte fier laatste maanden oorzaak van
deze watervermindering is, doch zekerheid
bestaat hieromtrent niet.
In verschillende kampongs wordt ook be
weerd dat er bijzondere oorzaken zijn, welke
zouden samenhangen met een wereldcon-
steljfttie die zich elders in oorlogen en oor-
Tfvr'c-n-Arnrhten uit
d is!
de omi^tten
teld door het
stiek en het
ien Mifldon-
geld iii de
ld. Augustus
23 hoofcr
maand van
bedro<_? dit
ikelbedrijvwü
edenkt mek,
laatste twee "weken van Augustus allengs
grooter werd, c 1- hot 'jHe'-jk, dat .'e
bedrijvigheid i». ..enr de winKelbedrij
in deze weken iar i|k grooter was, ian
bovenstaand cijfer. gemiddelde d 1
nïu-ird, aangeef Dit orat bevestigd vi
de cijfers betreffende de a >ek van 23 A
te.m. 2 Sept, welke van een aantal groot
winkelbedrijven en oooM»rati«s ontvangen
werden. Blijkens deze -ïjfexs was de ve--
koop in deze week 4f> 45 boven no»-
maal.
Ook de waarde-om^et'en in
kelbedrijven dan die, baboon
levensmiddelenbranche, geve:
stijging t*- zien. Volgens de
indices, welke samengesteld w
derdeel van de economische w
betrekking hebben op de om»
een aantal grootwinkelbodrlj
huizen, magazijnen ln raanuft
middenstandszaken (wink^
ONTSPANNING VOOR
MILITAIREN
Zorgen voor goeden smaak
Hier is nog een ander belang
mee gemoeid
Vanwege den Toonkunstenaarsbond schrijft
ien ons:
Met instemming zal elkeen kennis hebben
genomen van de opwekkingen, die van ver
schillende zijden gedaan zyn, om mede te
werken tot bevordering van het verkrijgen
in ontspanning en gepast amusement voor
ïze militairen.
Naast de materieele verzorging is dit wel
één van de belangrijkste middelen om bij de
soldaten, die aan de grenzen en elders ons
land moeten bewaken, den goeden geest er m
te houden en hen eenigszins door de moeilijk
heden en zwarigheden te helpen, die aan de
mobilisatie voor hen nu eenmaal verbonden
zijn. Hoe meer op dit gebied voor onze jongens
gedaan wordt, des te beter.
Toch vinden wij aanleiding om in verband
hiermede nog iets ender d publieke aandacht
te brengen. Want wij, d 0 weten, wat het wil
zeggen, goede ontspann' 5 te brengen, hebben
'en om te vreezen, dat de waarlijk uitmun-
':i.de -bedoelingeri, v aarmede dit streven
""nde wordt aangevat, niet
dreigen te komen
r reeds bezig comité's in
aiet de beste bedoelingen,
zonder deskundige lei-
jaan.
moeite om in te zien.
de soldaat niet dit zal
aanspraak heeft.
]ed of draaglijk zijn, wat
aar in heel veel gevallen
s niet aan matige eischen
periode van 28 Aug. tem 23 Sept resp. 22
50, 53 en 85 boven die in d«> overeenkom
stige weken van het vorige jaar. In dez-
winkelbedrijven werd de vermeerdering
van de aankoopen eerst in den loop van
de maand September van grooter belang
VERLOFREGELING VOOR MILITAIREN
Naar wij van bevoegde zijde vernemen,
wordt aan de dienstplichtigen en tot het
reservepersoneel behoorende personen, die
nog geen vijf maanden in werkelijken dienst
ïijn, na de eerste maand in elke kalender
maand tweemaal vïrlof verleend, op Zondag
en Maandag met eerste reisgelegenheid op
Dinsdag. Aan dit verlof is vervoer voor
'e rijks rekening verbonden. De personen,
die onaer deze regeling vallen, mogen niet
met verlof vertrekken vóór Zaterdagmiddag
16 uur, behalve wanneer zij hun woonplaats
anders niet meer kunnen bereiken.
DE HOOGERE VARKENSPRIJZEN
Met duurder spek en ret
Het Bureau van den Ned. Slageisbond seftrUft
ons; De positie van de slachtveenarkt ls aldus.
êit de rundveeprUzen vrö stabiel ttfn. zoodat de
singers de rundvleeschprtjzen momenteel niet
behoeven te verhoogen.
Anders ligt de verhouding bö de Tarkens-
prUzen. Hoewel de aanvoeren ter markt niet
bepaald kort zUn, blökt er tooh zooveel vraag,
dit de prijzen de laatste weken btl voortduring
oyloopen en ruim 10 cent per kg. zjjn gestegen,
ook Vrödag werd de varkensmarkt te Leeuwar
den weer hooger ln prüa
De behoefte toont zich vooral ln spek. reu
zel en vette snippers, de laatste voor de
Vleeschwarenlndustrle. In den groothandel stJn
de prijzen voor vet. spek en doorregen spek
(kuiken) dan ook belangrijk gestegen cd het ls
etn uitgemaakte zaak. dat de slagers het spek.
vette lappen en dc reuzel niet tot dezelfde orü-
ztn kunnen verkoopen als van midden Augustus.
De prljsverhooglng, die de slager noortge-
als
geruimd. Be-
spek te voorzien door bevroren reuzel en
en varkens beschikbaar te stellen. De
ad bevroren reuzel der Ned. Veehouderü-
Unde 165000 kg., Is Inmiddels reeds
rkens ztJn er nog genoeg.
arkensmarkt komt. opdat het volksvoedsel,
sptk en reuzel -niet nog duurder wordt
Het Hoofdbestuur van den Ned. Slagershond
?eft de huidige situatie onder de aandacht van
gebl-Pht
le slager
priltopdrü
ving aan te merken en de heffing od gesmolten
el k 36 cent kg. af te schaffen.
__j bevoegde ztjde vernemen wö. dat voor
October voorlooplg dezelfde regeling ten aan
zien van de snikervoorzlenlng zal gelden als
ln September ls toegepast, n.l. levering voor
tafel consumptie van 75 pet en levering voor
Industrie van 100 pet van hetgeen Is be
kken In de overeenkomstige periode van
1918. Ter berekening van de slleverlngon per
week In October 1938 kan de totale ln dlo
id geleverde hoevi gj
gedeeld. De suiker, noodlg -
militairen boven hot norrai
overlegging
srbrulk. kar
iai
•orklarlng -
betreffende militaire autoriteit
verstrekt.
Bedrijven, die eorst. nk Oct. 1938 zijn op
richt, zijn gehouden per week niet meer
100 pet of 75 pet te betrekken van hetgeen
sedert hun vestiging gemiddeld In dat tUd'
van een week hebben ontvangen.
Met nadruk wordt vermeld, dat afwtJklni
op deze regelen In geen geval toegestaan k
•entraio of andei
Het heeft derhal-
hst bekomen
e\tra..toewtjslngen e.d. aangezien deze toewij
zingen onder geen leding kunnen worden vtrr
Ook, vooral m deze omstandigheden,
neet men er zorg voot dragen dat op het
gebied van ontspanning en amusement het
beste gegeven wordt; men moet den goeden'
smaak ontwikkelen en hoog houden. Het is met
in het belang van den soldaat, dat hem rijp
en groen wordt voorgezet; en vooral op dit
gebied is dikwijls een scherpe selectie noodig.
Daarom schijnt het ons bepaald noodig, dat
het mooie streven, waarover wy hier spreken,
in zoover min of meer gecentraliseerd wordt,
dat althans van deskundige zijde leiding wordt
gegeven aan de vrijwillige krachten, die zich
de verschillende deelen des lands daarvoor
willen spannen.
Deze gedachte zal, vermoeden wy, wel in
stemming kunnen vinden by de militaire
overheid, welke immers reeds een dienst voor
dit doel in het leven heeft geroepen; en by
deze dus reeds bestaande organisatie zouden
wy willen aanknoopen voor het verkrijgen
van de door ons noodig geoordeelde centrale
leiding.
En dan lykt het wel zeer aanbevelens
waardig, dat die leiding zich verstaat met
onze organisatie, die krachtens haar aard in
staat is, op dit gebied (niet alleen wat het
zuiver muzikale gedeelte betreft, maar ook
voor al het verdere, dat voor dit doel ver-
eischt is) zaakkundige a drie zen te verleenen
de beste krachten beschikbaar te stellen.
Als men dien weg volgt dient men tevens een
ander doel van sociale waarde; men helpt
ons n.l. dan om de gToote werkloosheid van
beroepsmusici en artisten te bestrijden.
De Ned. Toonkunstenaarsbond, J. P. L'oen-
straat 22, Den Haag, stelt zich dan ook gaarne
beschikbaar voor het geven vnn adviezen en
het verleenen van bemiddeling, door zijn
zonder winstoogmerk werkende organisatie
voor arbeidsbemiddeling, tot het engageeren
van de noodige kraehtcn. Zoo kan men het
beste bereiken voor den soldaat en tevens de
werkloosheid onder de kunstenaars bestrijden.
NAAIGAREN IS ER NOG WEL
Prijsopdrijving niet verantwoord
Volgens mededeelingen die Mr. W. N. M.
van der Ham, de onderdirecteur van de be
kende Carp's garenfabriek te Tilburg, aan
een redacteur van de „Tel.deed, is er niets
van waar dat er geen garen meer zou zijn.
Een tekort is er nipt en dreigt er ook nog
niet Ook is er geen reden om te vreezen,
dat de grondstoffen niet meer zouden aan
gevoerd worden. Er moet ontzettend geham
sterd zijn. Over September is gewoon 1/12
deel van de normale jnaromzer afgeleverd.
Ook is prijsopdrijving (men hoort van
buitengewone prijzen van 50 cL per klosje)
niet te verantwoorden. Per IS September
heeft genoemde fabriek de prijzen met 1 a
2 ct. moeten verhoogon. zond-ut pen normale
winkelprijs thans zou zijn 22 ct. per k'orie
voor machinegaren en 12Vi cL vcor hand
garen.
SUIKERDISTRIBUTIEBESCflIKKING
De Mlnlater van Econ. Zaken heeft als distri-
Een maand oorlog
ter zee
Hoe de koopvaardijvloot
getroffen werd
Aleer dan 206.000 ton
scheepsruimte verloren
Sedert het begin van den oorlog is nu
ongeveer een maand verstreken. Een maand
de zee al heel wat schepen aan oor
logsbuit heeft verzwolgen. Niet alleen de
oorlogvoerende landen, maar ook neutrale
staten hebben daaraan hun deel moeten
afstaan. Wanneer wij thans na een maand
oorlog ter zee uit de door ons verzamelde
gegevens de balans opmaken, dan blijkt
daaruit, dat in totaal 55 schepen met een
gezamenlijken tonnenmaat van 206.282
bruto ton, zoowel door duikbooten als door
mijnen tot zinken zijn gebracht.
Engelsche vloot is wel het
zwaarst getroffen. Niet minder dan 34 sche
pen werden getorpedeerd, terwijl een treiler
en een motorschoener op een mijn zijn ge-
loopen. In totaal verloor Engeland
149.527 bruto ton aan scheepsruimte. Hier»
onder zijn begrepen vier tankschepen en
het passagiersschip A t h e n i a, welk schip
het eerste slachtoffer was en waarbij ruim
100 dooden zijn te betreuren.
Van Frankrijk werden twee schepen
getorpedeerd, metende tezamen 6407 ton.
Duitschland verloor 6 schepen, me»
tende 21377 br. ton. Hiervan werden er drip
getorpedeerd, twee zijn op een mijn gelooi
pen, terwijl de voor Rotterdam bestemde
bananenboot „Vegesack" door Engelsche
onderzeeërs op dc rotsen van de Noorsche
kust werd gejaagd, waardoor dit schip als
wrak moest worden verkocht. Door het op
brengen van vier schepen, n.L de „Chris-
toph van Doornum", de „Inn", de „Lahn"-
en de „Hagen" verloor Duitschland
bovendien nog 21104 br. ton aan scheeps»
ruimte, dat echter niet aan de zee werd
prijsgegeven.
Van de neutrale staten verloor Neder»
land 1514 br. ton door het op een mijn
loopen van het s.s. Mark; van België
werd een schip van 5965 br. ton getorpe
deerd; Noorwegen verloor een schip
van 5136 br ton, dat op een mijn liep, ter
wijl 2 schepen, tezamen 2243 ton werden
getorpedeerd; Denemarken verloor een
visschersboot waarvan de naam onbekend
bleef; van Rusland werd een schip van
968 br. ton getorpedeerd. Voorts werden drie
Zweedsche schepen getorpedeerd, te
zamen metende 6727 br. ton, terwijl van
Finland drie schepen op een mijn zijn
geloopen, waardoor 6418 br. ton verloren
ging. Onder deze Finsche schepen be»
hoort de fraaie viermastbark „Olivebank",
één der weinige zeilende koopvaardijsche»
pen, die elk jaar een reis om de aardbol
maakte en ook dit jaar nog aan de z.g.
graanrace deelnam. Eenige Engelsche, een
Grieksch, een Russisch en een Noorsch'
schip werden nog getorpedeerd, maar zijn
niet gezonken.
Hoewel uit bovenstaande cijfers blijkt,
it Engeland de grootste verliezen
heeft geleden, zegt dit nog niet dat
Duitschland met z'n duikbooten do
zeeën beheerscht. Terwijl de Duitsche
koopvaardijvloot thans zoo goed als geheel
van de zee verdwenen is, zal Engeland
trachten het Oceaanverkeer voort te zetten,
zij het ook dat daar groote risico's aan ver
bonden zijn.
Een niet te ontkennen feit is dat de duiJc-
bootaanvallen op Engelsche schepen na
twee weken oorlog reeds belangrijk ver
minderd zijn. Zelfs is de laatste dagen geen
enkel Engeisch schip moer getorpe
deerd. Nu die kansen verkeken zijn 9chijnt
het wel of de Duitschers hun aandacht
meer richten op óe neutrale schepen, ge
zien het feit dat in de laatste dagen reeds
drie Zweedsche en een Noorsch
schip zijn getorpedeerd.
werkzaamheder
30 Sept. 1939.
-ndlirinir der
op een for.
bö die b--
inwtJUnsen.
..raat 178. ta
5 October bö die central*
De opperbevelhebber van land.
heeft he' volgende bekend gemaakt:
Met Ingang van 29 Sept. J.l Is een beschik
king van den Minister van Econ. Zaken ln
irklng getreden, krachtens welke het op Zon»
1 verboden la
chtens
rkende ChristeltJke
oormiddags vtJf v
zien van een door of namens den chet
generalen staf afgegeven bcwUs Tan vrijen
doortocht
De opperbevelhebber van land- en aeemaoht
brengt uitdrukkelijk onder de aandacht van
houders van bewtJzen van vrijen doortocht
voren bedoeld, dat deze bewUzen uitsluitend
werden afgegeven ten dienste van de defensla
en van de economische verdediglngavoorbe-
raiding.
Voorzoover motorrijtuigen niet voor een ge
bruik ala vorenbedoeld worden gebezigd,
mogen de Inzittenden geen bewlla van vröcn
doortocht voeren. Wordt alsdan toch een zoo
danig bewUs gevoerd, dan geschiedt zulks on
rechtmatig. BU gebleken mlabrulk zal soo noo.
dig tot Intrekking worden overgegaan.
Door het algemeen hoofdkwartier wordt
-eld, dnt
worden afgcg
ontheffing
1 het benzine- en bensolverbod.
BRAND IN EEN VILLA TE WASSENAAR
WASSENAAR, 2 Oct. Zaterdagavond ls
tijdens afwezigheia der bewoners (alleen de
dienstboden waren thuis) brand ontstaan
in de villa van mr F. W. T. Furnée aan do
Bloemcamplaan 57 te Wassenaar. Vermoede
lijk zou de brand zijn veroorzaakt door een
defect aan de stookinrichting. Er ontwik
kelde zich een vonkenregen, welke uit ae
schoorsteen sloeg, waardoor het dak werd
aangetast. Het vuur breidde zich vervolgens
uit naar de bovenverdieping, welke is uit
gebrand. Tot zeer laat in den avond was de
branaweer met het blusschingswcrk bezig.
OPLICHTER AANGEHOUDEN
De politie te Schiebroek heeft anngo-
houden den 32-jarigen handelsreiziger J. van
V., wonende tc Zeist, verdacht van oplich
ting. Hij had advertenties geplaatst,, waarin
hij voorschotten en hypotheken te.?en ma
tige rente aanbood. Gegadigden bezocht hij
dan aan huis en gaf voor vertegenwoordiger
van een hypotheekbank te zijn. De bespre
kingen verliepen alle vlot en de gevraagde
bedragen werden door ten V. in het tooruit-
zicht gesteld
Vóór de bedragen echter konden worden
geleend was noodig. voor informatie en ad
ministratiekosten. de storting van een klein
bedrag, anders kon de post niet in behande
ling worden genomen. Deze bedragen waren
f 10 er» hooger. Had men het geld gestort dan
hoorde men niets meer.
Op deze wijze heeft van V. te Schiebhroek
en ook in andere plaatsen van het land jal
van slachtoffers ecmnakt HIJ Is opgesloten.
