TRIUMPH VOOR SLECHTS I CENT 100% GENOT EN 'n TRIUMPH VAN SMAAK HEUMATIEK WEK UW LEVER-GALOP VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1939 EERSTE BLAD 13 WARSCHAU'S LOT BESLIST Vandaag trekken de Duitsche troepen de stad binnen j Bovenmenschelijk lijden van de bevolking De verdediging van Warschau deelde gisterochtend om tien minuten voor twaalf mede, dat het vuur alle opslagplaatsen voor levensmiddelen had vernield het voedselgebrek zich wreed deed voelen. Het aantal gewonden bedroeg ongeveer 16.000 soldaten en 20.000 burgers. Het is niet mogelijk het juiste aantal dooden gewonden op te geven aangezien verschei dene hospitalen door het bombardement zijn vernield. Men moest de gewonden her> haaldelijk van de eene plaats naar de dere brengen. In verband hiermee worden de hygiënische omstandigheden met den 'dag slechter en epidemieën dreigen. Ge- heele straten staan in brand. Niettegenstaande zooveel ongeluk blijft "Qiet moreel van de bevolking ongeschikt. De soldaten, die de stad verdedigen willen op hun post blijven en toonen zich overal superieur aan den vijand, waar zij uiet door het overwicht van de technische strijd middelen werden vernietigd. Zij slaagden er zelfs in vier tanks en drie stukken ge schut buit te maken. Het commando van de verdediging heeft het bovenmenschelijk lijden van de bevol king niet willen vergrooten, hierbij reke ning houdend met het gebrek aan munitie en besloten een wapenstilstand van 24 uur te sluiten en de onderhandelingen te be ginnen over het overgeven van Warschau en Modlin. Deze onderhandelingen worden thans gevoerd en moeten 29 September ge ëindigd zijn. Zware gevechten Een telegram uit Berlijn omtrent den strijd om Warschau meldt, dat in den nacht van Woensdag nog op vele plaatsen Duitsche artillerie gedwongen was in te grijpen. De Duitsche soldaten moesten meter na meter in zware straatgevechten voorwaarts dringen. Van alle kanten werd op hen ge vuurd, ook van de daken en uit kelderlui ken. De infanterie werd bijzonder gesteund door de artillerie en het luchtwapen. Woensdagmorgen werd den troepen be kend gemaakt, dat de stedelijke comman dant de onvoorwaardelijke overgave der stad had onderteekend. Terstond werd het vuren gestaakt. De Polen schoten in de voorste linies tot den namiddag door. Veiligheidsmaatregelen In verband met het communiqué van het opperbevel van de weermacht schrijft de Deutsche Dienst: De intocht der Duitsche troepen in de •hoofdstad van den ineengestorten Poolschen staat is voorbereid voor Vrijdag. Twee volle dagen waren noodig om een overeenkomst te treffen over de overgave. Van Poolsche zijde moesten alle troepeneenheden, die in jtotaal nog ongeveer 120.000 man omvatten, 'op de hoogte gebracht worden. Zij krijgen bevél op welke punten zij do wapens moe ten neerleggen. Overgavecommando's moe ten worden aangesteld en in contact wor den gebracht met de Duitsche delegaties. Bovendien moeten de belangrijkste punten der stad in het bijzonder beveiligd worden, opdat sabotage van den aanvang af ver hinderd worden zal. In een millioenenstad als Warschau, die drie weken lang de bur gers systematisch ter verdediging heeft op geroepen, moet ook tijdig gezorgd worden voor de ontwapening van de geheele bevol king. Voorts moet de verzorging van de civiele bevolking worden verzorgd, moet vastgesteld worden hoe de gewonden wor den overgegeven en hoe zij medisch ver zorgd zullen wordeq. Dl de vesting Modlin zijn de problemen Van zuiver militairen aard. De bezetting is sterk en heeft zich verdedigd tot Warschau zich overgaf. Met Warschau en Modlin zijn de laatste GARANTIE-STANDGRO EN GARANTIE. STANDBRU 1 N GARANTIE.STAND ROOD GARANTIE.STANDZWART GARANTIE «STANDBLAUW ARCHITECTEN - HUISEIGENAREN Worden 6 jaar gegarandeerd Wed. Boonstoppel Zn. Lak- en Vernisfabrick WADDINXVEEN - TELEF. 50 Het leven in de Oekraïne Uit Rapoejintec aan de Roemeensche grens wordt gemeld, dat in de door de Rus sische troepen bezette Oekraïnsche streken het normale leven hervat is, ondanks de snelle verandering der inwendige organisa tie. De kerken blijven open, doch de pries- sters mochten niet in priestergewaad ver schijnen. Er is op aangedrongen, dat de kinderen weer naar school gaan. Verscheidene Poolsche officieren zouden terechtgesteld zijn. De strijd schijnt even wel uitsluitend tegen de Poolsche grond bezitters gericht te zijn. De Russen bewe ren de bevolking vrede en welvaart te bren gen. De Bremen te Moermansk De opvarenden van een stoomschip uit Estland, dat gisteren in een Zweed6che haven is aangekomen, hebben gerapporteerd dat zij de Bremen ia de Russische haven Moermansk hebben gezfen. Havas verklaart, dat de Bremen zich in Archangel of Moermansk moet bevinden. De havens van deze plaatsen zouden niet op schepen van zoo grooten omvang berekend zijn. Het schip, dat op de reede zou moeten blijven liggen, zou, wanneer het daar bleef overwinteren, groote kans op averij loopen, tengevolge van den ijsgang. Tsjangsja in vlammen Chineezen melden overwinning Het Qhineesche telegr aafagentschap me^dt, dat de Ohdneesohe troepen een belangrijke overwinning hebben behaald in Kiangsi in Midden-China. Zij zouden alle stellingen, die dn den loop der laatste dagen onder den druk der Japanners verlaten waren, heroverd heb ben. De Japanners zouden zware verliezen hebben geleden en in aftocht zijn. Japansche vliegers hebben gemeld, dat de hoofdstad van de provincie Hoenan, Tsjangsja, sedert Donderdagmorgen in brand staat. Het Japansche legerbericht meldt, dat de brand is gesticht door terugtrekkende Chineesche troepen. De Japansdhe troepen zouden op 30 km van de stad zijn aangekomen. Er wonen, naar de correspondent van de „Times" te Sjanghai meldt, vijftig vreem delingen, waaronder tien Britten. Een kleine Britsche kanonneerboot, de „SandpipeT", ligt op de Slang in de buurt van de bran dende stad gereed om de vreemdelingen op te nemen. De Japansdhe politie l.eeft een reeks in vallen in de Britsche en Fransche conces sies van Tientsin gedaan en arresteerde, in samenwerking met de politie, in de concessie meer dan dertig leden van anti-Japansdhe bonden. De Amerikaanohe consul protes teerde bjj de Japanohe autoriteiten tegen een inval in twee Amerikaanohe kantoren, die plaats had gehad zonder voorkennis van de Britsche politie. Japan en Rusland De Japansche Minister Kato heeft Don derdagochtend in een persconferentie ver klaard, dat het schijnt dat Engeland zijn houding tegenover Japan langzaam wijzigt. De minister zag echter nog geen derge lijke verandering in de houding van Rus land, dat voortgaat met zijn steun aan Tsjang Kaisjek. Kato vestigde echter de aandacht op den terugkeer van den Russi- schen consulairen staf te Shangai, die in 1937 naar de Fransche concessie is verhuisd, naar hun consulaat, gelegen in het door de Japanners bestuurde deel van de stad. VICTORIA- WATER gezondheid' ECHT NATUURLIJK BRONWATER VóóR HET KRIJGSRUMOER BEGON Iets uit het Engelsche Blauwboek GoedheidGenade, Reinheid, maar geen Geduld! Dezer dagen is het Engelsche Blauwboek verschenen, waarin een reeks documenten wordt gepubliceerd over de ontwikkeling van de Duitooh-Poolsche relaties sedert de Tsjechische crisis in Maart j'l. Dit boekwerk, dat ongeveer 200 bladzijden telt. wordt in Engeland druk verkocht. De publicaties ge ven een eigenaardigen kijk op wat er ach ter de schermen gebeurd is. Wij zullen in enkele opvolgende nummers een paar van de meest typeerende of belangwekkende stuk ken overnemen. Men vindt in het Blauwboek een brief van den bekenden Engelschen gezant te Berlijn, Sir Neville Henderson, van 23 Mei 1939, waarin hij het heeft over een onder houd met Göring in diens huize „Karin- hall". Sir Neville vertelt hierover aldus: ,Daar mijn tijd beperkt was, zei ik veld- maarschallk Göring, dat ik mij wel bewust was van de redenen zijner regeering ter rechtvaardiging van haar actie, maar ik het belangrijker achtte dat hijzelf ook het Brit sche gezichtspunt alls gevolg daarvan zou be grijpen....... Göring scheen niet aan onze Kort Nieuws Hitier heeft gister onverwacht een bezoek gebracht aan Wilhelmshaven. Hij werd ver gezeld van groot-admiraal Rader. Hitier be zocht de terugkeerende duikbootbemannin gen, wien hij dank zeide voor hun dapper optreden en de bereikte successen. Gistermiddag heeft zich in eon van de springstoffenfabrieken in het Noorden van Engeland een ontploffing voorgedaan, ten gevolge waarvan, voorzoover tot dusverre kon worden vastgesteld, vijftien personen werden gedood. Er werden ook vier perso nen gewond. De materieele schade, zoo deelt het Brit sche ministerie van voorlichting mede, zal geen ernstige belemmering vormen voor de productie. Het Britsche ministerie van voorlich ting maakt bekend, dat vliegtuigen der Ko ninklijke luchtmacht gister en gisteravond verdere verkenningsvluchten boven Duitsch land en het Westelijke front hebben ge maakt. Ondanks tegenstand werden kost bare inlichtingen verkregen. Alle vliegtui gen zijn behouden teruggekeerd. bereidheid om te vechten te twijfelen en be paalde zich in zijn antwoord tot een poging, te bewijzen dat de onstandigheden anders :n dan in 1914, dat geen macht Duitsch- land in Europa bon overwinnen, dat een blokkade ondoeltreffend zou zijn, dat Frank rijk geen langen oorlog zou uithouden, dat Duitschland grootere schade aan Engeland kon toebrengen dan omgekeerd. „De over haaste actie van Duitschland op 15 Maart, welke ik opnieuw toeschreef aan de dolle mannen van de partij, was dientengevolge, afgezien van wat en wien ook, een groote schok geweest voor mijzelf en had alles te niet gedaan, wat ik had getracht te berei ken in mijn twee-jarig verblijf te Berlijn. Bovendien, kon ik, al zou dat hem misschien onverschillig laten, de vernietiging van de onafhankelijkheid van de Tsjechen niet anders beschouwen dan als een giroven poli- tieken misslag, zelfs voor Duitschlands eigen belang. „De veldmaarschalk leek een beetje ver legen over dezen persoonlijken aanval op zijn eigen goede tróuw en verzekerde mij, dat hij zelif niets van het besluit geweten had, voordat het was genomen. Ware dat het geval geweest, zoo zeide hij, dan zou hij niet naar San Remo zijn gegaan; bovendien had ran zijn verblijf aldaar niet het ver wachte profijt gehad, door de onverwachte hoeveelheid werk, welke hem daar door de gebeurtenissen was opgelegd „Hoewel ik haast had, bleef hij erop staan mij met grooten trots de belangrijke ver bouwingen te toonen, welke hij aanbrengt in het huis op KarinhaLl en waartoe een nieuwe eetzaal behoort, welke een ongeloof lijk aantal gasten kan bevatten en geheel zal worden uitgevoerd met marmer en met gobelins zal worden behangen. Hij merkte terloops op, dat de verbouwing niet voltooid zou zijn voor November. Hij liet mij tevens met trots ontwerpen voor de gobelins zien, voor het meerendeel bestaande uit naakte vrouwen, voorzien van de namen van diver se deugden, zooals Goedheid, Genade, Rein heid enz. Ik zei hem, dat zij er tenminste vreedzaam uitzagen, maar dat ik Geduld on der haar miste". DEENSCHE STAP TE LONDEN Officieel wordt medegedeeld, dat de Deen- sche regeering haar' gezant te Londen opge dragen heeft namens de IJslandsche regee ring bij de Britsche regeering te protestee ren tegen het feit, dat een Britsch vliegtuig, dat Dinsdag in de IJslandsche wateren een noodlandijig had moeten maken en geïnter neerd was, naar Engeland is teruggevlogen. Het Britsche ministerie van voorlichting deelt mede, dat een onderzoek is ingesteld naar de gedragingen der bemanning van het ontsnapte Engelsche watervliegtuig. Indien blijkt, dat de officieren in strijd met alle traditie hun eerewoord gebroken hebtoen, zullen maatregelen genomen worden. Een stofzuiger koopen is een zaak van vertrouwen. Wendt U dus tot de vakkundige: N.V. Couz; - le Middellandstr. 72. Pracht sorteering vanaf f. 29-50 Rotterdam. (Reel.) FRANSCH SUCCES AAN DE MOEZEL Toenemend artillerie-duel Een plaatselijke aanval van onzo troe pen op den oostelijken oever van de Moe zel is gunstig verloopen. Wij hebben ge vangenen gemaakt Uit Schengen wordt Gericht, dat de Fran sche artillerie gisteren anderhalf uur lang de Duitsche posities in de bosschen rondom Berg, ongeveer zes mijl ten Noord-Oosten van Perl, onder zwaar vuur heeft genomen. Het bombardement was zóó hevig, dat de nog nachtelijke hemel een zee van vlam men leek. Het bombardement begon op nieuw om 1 uur en duurde zonder onder breking om vier uur nog voort. Uit Parijs wordt gemeld, dat de macht van het geallieerde luchtwapen zich scherp begint te doen gevoelen aan het Westelijk front. Gisteren heeft het Fransche commu niqué voor de eerste maal melding gemaakt van de nauwe samenwerking der Britsche en Fransche luchtstrijdkrachten. De Duitschers zijn nog gedwongen een zeker aantal vliegtuigen in Polen te hou den. Bovendien zullen andere Duitsche toestellen, wanneer men geen rekening houdt met de Duitsche vliegtuigen, die aan het Poolsche front verloren gingen, een langdurige inspectie moeten ondergaan, om dat zij bijna voortdurend in de lucht ge weest zijn in de aflgeloopen drie weken. Troepenconcentraties In Baden? De Zwitsersche „National Zeitung" maakt melding van belangrijke Duitsche troepen concentraties in het Zuiden van Baden, in het bijzonder in het Wiesen thai. Reizigers hebben gister uren noodig gehad om naar Bazel te komen, tengevolge van de militaire transporten op den strategischen spoorweg van Saeckingen en Wies en thai naar den Rijn. Een geweldig Duitsch offonslef? Buitenlandsche diplomatieke waarnemers zien aanwijzingen, dat Duitschland een krachtigen tegenaanval in het Westen voor bereidt voor het geval het „vredesoffensief" >u mislukken, aldus Un. Press. Deze tegenaanval zou in de eerste plaats bestaan uit een verscherping van den duik bootoorlog, teneinde te trachten de Britsche blokkade te breken. Daarbij zullen onophou delijk luchtaanvallen worden ondernomen op de Britsche vloot en haar bases, op koop vaardijschepen en convooien, op belangrijke militaire objecten in Engeland en Frankrijk. Men betwijfelt echter, of Hitier bevel zal geven tot een grooten aanval op de Maginot- linie. De aanvallen op de Britsche oorlogssche pen, die gemeld zijn en waarover de Duit sche en Engelsche lezingen zoo sterk uiteen loopen, zouden een eerste poging zijn in de richting, om den Britschen handel met Scandinavië onmogelijk te maken. Duitsche krijgsgevangenen Het Britsche ministerie voor de voorlich ting deelt mede, dat een aanzienlijk aantal Duitsche krijgsgevangenen is aangekomen in een interneeringskamp in het noordelijke industriegebied. Treffende ontmoetingen deden zich voor, toen nieuw aangekomenen bekenden zagen onder andere gevangenen, die reeds in het kamp aanwezig waren. De gevangenen, onder wie zich een aanzienlijk aantal duikbootmanschappen bevindt, za gen er „fit" uit. zij het ook eenigszins ont daan. Een sergeant van de bewaking ver klaarde, dat eenigen der eerst aangekome nen er mee begonnen waren den nationaal- socialistischen groet te brengen, maar die gewoonte verdween snoedlg. DE RADIO TEN DIENSTE VAN JUSTITIE GRAVENIiAGE, 29 September. In een circulaire aan de procureurs-generaal, fun- geerende directeuren van politie cn aan de inspecteurs der koninklijke marechaus- ;n der rijksveldwacat deelt de minister van Justitie mede, dat hij om in spoed- eischende aangelegenheden alle politie autoriteiten en/of andere daarvoor in aan merking komende instanties op korten ter- mijn mededeelingen te kunnen doen gewor den en eventueel instructies te geven, te re kenen van 1 Oct a.s. af de zakelijke omroep- zender, werkende op de golflengte 1205 M. ter beschikking van het departement van justitie zal worden gesteld op Maandag tot en met Vrijdag van 17.0017.09 uur, op Zaterdag van 15.00—15.09 uur cn op Zon dag van 13.00—13.09 uur. Pas op! Er is een R in de maand de R van Regen, vocht en onbehagen zijn voor U voorboden van pijn en ongemak. De komen de maanden zijn de maanden voor Uw rheumatiek. Neem ditmaal bijtijds Uw maat regelen! Lijdt niet ianger wéér willoos pijnen, die ge voorkomen kunt. Neem Kruschen Salts! Menschen, die regelmatig een bloedzuiverende kuur met Kruschen doormaken, weten niet wat rheumatiek is. De aansporende werking van Kruschen Salts op lever, nieren en ingewanden, zorgt dat het bloed gezuiverd en vrijgehouden wordt van overdaad aan schadelijke zuren, die meer en meer inwendig Uw lichaam veront reinigen, oorzaak zijn van de ondragelijke pijnen en het leven maken tot een last. Daarom: wéés geen willoos slachtoffer. Neem Kruschen en doe het bijtijdsKruschen Salts, verkrijgbaar bij apothekers en drogis ten 0.40, 0.75 en 1.60 (extra groot pak). Fabrikanten: E. Griffiths Hughes Ltd., Manchester (Engeland). Opgericht 1756. (Reel.) De Amerikaansche neutraliteitswet Senaatscommissie aanvaardt wijzigings-ontwerp De Amerikaansche Senaatscommissie voor buitenlandsche zaken heeft goedkeuring ge hecht aan het nieuwe wetsontwerp betref fende de neutraliteit, dat opheffing van het embargo op den uitvoer van wagens naar oorlogvoerende landen inhoudt. De goedkeuring werd aan het ontwerp gehecht, nadat de commissie gedurende niet meer dan drie uur bijeen was geweest De debatten over het wetsontwerp in den Se naat zullen Maandag as. begjnnen. Borah heeft medegedeeld, dat de Senaats commissie het neutraliteits-ontwerp heeft goedgekeurd met 16 tegen 7 stemmen. Sena- tor Barkley heeft verklaard, dat de commis sie accoord is gegaan met een amendement waardoor Amerikaansche vliegtuigen ver gunning krijgen om te landen en brandstof in te nemen op hun bases op het Westelijke halfrond, zelfs wanneer de bases op gebied 'an ten oorlogvoerend land liggen. Men ziet in de aanvaarding van het neu tral itcitsont werp door de senaatscommissie met een meerderheid van negen stemmen aanwijzing, dat de behandeling in den senaat onder gunstige omstandigheden zal plaats hebben. Pittmann zeide de wet „in zijn zak te hebben" en te verwachten, dat het ontwerp binnen vier of vijf weken zou zijn afgehan deld. Geen Britsch schip getroffen Onjuiste Duitsche berichtgeving De Britsche admiraliteit deelt het volgende mede: „Met het oog op de voortdurend herbaalde onjuipte voorstellingen in Duitsche radiobe richten. volgens welke eenheden van de Britsche vloot op de Noordzee door de Duit sche luchtmacht zouden zijn beschadigd, verklaart de admiraliteit opnieuw, dat bij de bedoelde actie geen Britsch sohip door de Duitsche luchtmacht beschadigd is en geen opvarenden gedood of gewond zijn. Het Duitsche bericht, dat ter hoogte van het eiland Man een zware Britsche kruiser door een hom getroffen is, doelt waarschijnlijk op het feit, dat op 27 September een Duitsch vliegtuig heeft getracht in dat gebied een torpedojager te bombardeeren, doch er niet in slaagde eenige schade toe te brengen. Op de genoemde plaats is geen kruiser aange vallen". Waar is de Royal Ark? Op de vraag van den Duitschen omroep: „Waar is de Royal Ark" heeft Reuter verno men, dat het antwoord luidt: „Het vliegtuig- kampschip Royal Ark ligt veilig in het aan gewezen slation". en u zult 's morgens uit bed springen, gereed om bergen te verzetten, lederen dag moet uw lever een liter lever-gal In uw ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van lever-gal onvoldoende ia. verteert uw voedsel niet, het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt. Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en ellendig, u ziet alles zwart. De meeste laxeermiddelen z(Jn slechts lapmidde len. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade lijk, plantaardig, zacht, onovertroffen om delever- gal te doen vloeien. Eischt Carter's Lever-Pilletjes bU apothekers en drogisten. L 0.75. (Reel.) De oorlog ter ze** Zweedsch schip gotor. Gister is, naar uit Oslo wordt Zweedsche schip „Nijland' q meet, nabij Stavanger - oor dt getorpedeerd. V' Volgens een mededeling van de vi admiraliteit heeft men gezien, da st land" stopgezet werd. Een hall volgde een ontploffing. De bestaande bemanning is naar an bracht door een Noorsche torped< m Een bericht zegt, dat Duitse ev, langs de reddingbooten die vol jLji pen zaten, voeren zonder eer-cerc hen te slaan. Leden der bema ve, ren volgens een telegram uit O Iflr schip door een Duitsche du: ;en ken is gebracht. r Sovjetscbip aangevallen? De gezagvoerder van het Sovj schip „Pioner" heeft gemeld, lat f gister tegen twee uur aan den de Narvabaai is aangevallen dooi kenden onderzeeër. Hij was gc. zijn schip op de rotsen bij V; .ou.T UIT OOST- EN WEST-lil Het Bat. Nieuwsblad meldt: 7 met spoed gewerkt aan het opz. u U stalen schuilplaatsen in deze actV tang staat er reeds een, op Mole I genover Lindeteves, is men drul F' overdekte „loopgraaf" op te stellen I pig zijn in de geheele stad op i .p ten vijf-en-twintig plaatsen ui: dergelijke schuilplaatsen in de a. ite komst zullen verrijzen, en het vol bestaat dit aantal nog te verhoogd ne Over het algemeen worden ?i-C grondsche schuilplaatsen, doch waJer lijk zullen zij worden ingegraver.tër vernamen wij, dat vanwege <le P1 voor de luchtbescherming nop, ïór „loopgraaf" is besteld, eveneens voar Batavia, Bandoeng en Soon>ïrn wijl enkele stukken bij wijze va: w tie op andere plaatsen worden 1 steld. 1 Ook de 'departementen zijn schaal overgegaan tot aanschaf if: deze stalen schuilplaatsen, terwijl i.p I *an kt dere particulieren zijn! die orfideT der tijden eveneens bestellinge daan» *7 ZWARE BRAND J MAKASSAR. 29 Sept. (Anete I -Gijpt' dag brak brand uit in kaimporj IJ 2 giroe. Door den feililen wind w« -r; zeer snel verspreid. Ongeveer hond zen zijn afgebrand, tengevolge w 1000 personen dakloos zijn. ®>3 HET DRAMA TE SEMARANG Ï3Ï SEMARANG, 29 Sept. (Anete ïn< raad veroordeelde Ko Soen Kiel- een aanslag pleegde ten kant S vroegeren werkgever, waarfoij hii o4 1 employe's door revolverschoten tot zes jaar gevangenisstraf. De Hertog van Gloucester h functie van generaal-majoor Engelsche expeditleleger In Toen hij als boerenknechtje 't huis uitging en later als vaste arbeider zelfs 's nachts uitbleef waren er veel malen klachten gekomen. Stroopen en uitgaan hadden aan Vader en Moeder Streef meer verdriet bezorgd dan ze lieten blijken. En nu hij breed uit achter de kachel zat, zijn pet naar achter geschoven, zoodat z'n lange zwarte kuif over zijn beenig voorhoofd hing, trakteerde hij zijn broer op 'n sigaar. Hij had bij 't binnen komen een rijtje van vijf stuks netjes zichtbaar in den borstzak van zijn duffel gedragen. Sijke keek van haar verstelwerk af en toe met wantrouwi- gen blik naar hun logee. Die snuiter lachte haar te schel en luidruchtig. Ze herinnerde zich maar al te goed, hoe Lindert indertijd al niet veel goeds van hem verwachtte. Hij vertelde, hoe hij bij z'n baas, een zachtzinnig man, dien hij nog geen drie maanden gediend had, was weggegaan. Spottend herhaalde hij de waarschuwingen en vermaningen, <die Barend Dekkers hem nog had meegegeven, toen hij hem 't restant van zijn loon uitkeerde. „Entoen dacht ik, nou gaoi ik is bij Tinuzze en Sijkes lezjere". De rook dreef onder de lamp. Niemand zei hier wat op. „En ge zijt me mee, den hast nog nie kwijt ook". Sijke snoof hoorbaar van verontwaardiging over zooveel brutaliteit, doch Tinus gebaarde van „niks zegge". Hij kende zijn broer zoo weinig want sinds hun school jaren hadden ze elkaar slechts enkele schaarsche Zondagen op den Elzenberm ontmoet. Om zijn ouders zou hij Aart enkele dagen dulden, maar iemand als Aart, die zijn kost kon verdienen, moest niet als klaplooper op het beetje welstand van zijn broer teren. Den heelen avond vertelde hij van streken en belevenissen Verscheidene malen had Sijke haar man aangekeken, want niet steeds was het verhaalde in overeenstemming met de gangbare uitgesproken moraal der polders. Zulke dingen ge beurden wel, dat wist ieder, maar men zweeg er over. „En cente heb ik nie". Dat was het slot, toen hij dien avond tegen half tien op stond om zijn geïmproviseerde slaapplaats op te zoeken. „Ge kant dus gin kostgeld verwachte". „Kérel, dinkt toch om Vaoders en Moeders" was het eenige wat Tinus als vermaan durfde zeggen. Lang lag hij dien avond wakker. Maar het denken bracht hém geen verlichting. Hij voelde wel, dat hij bij zijn eigen on aangenaamheden van vreemden kant nu ook die van zijn broer nog op den koop toe kreeg. De volgende dagen reed Aart schaatsen en dien Vrijdag middag trok hij weg naar de wedstrijdbanen. Tinus, die hem had bezig gezien, verdacht hem er van, dat hij zich zou laten inschrijven voor de lange baan. Later op den middag bond hij zelf de schaatsen onder en liet Sijke alleen thuis. Hij wilde ook wel eens wat van de menschen zien. De wetering en de bermen er langs waren het terrein van een kermisachtige drukte. Alleen de draaimolen ontbrak, doch het hoofd-van-jut knalde zijn schoten door de ijle vrieslucht boven het rumoer van het drukke menschenbewegen. Van alle dorpen en gehuchten waren er menschen gekomen, rijken en armen; in dikke jassen en anderen kleumend van den feilen Noordooster in hun schamele plunje. In de luwte der kramen zochten velen, die nog wat te verteren hadden, be schutting. 't Rook er naar anijs en tabakswalm. De lucht van sinaasappelen en de weeë geur van chocolademelk dreven tus- schen de menschen. Arme kinderen drongen naar voren met hunkerende gezichten om 't vele heerlijke te zien, dat toch aan hen voorbij zou gaan. 't Kroost van welgestelden en gegoeden pronkte met lek kers en drensde om snoepcenten. Er waren arbeidersvrouwen, die haar man stiekum wat in de hand stopten. Niet, dat ze 't zoo graag gaven, maar de daêd alleen van dat door ieder begrepen gebaar was voldoen de om haar trotsch te doen zijn. Ze hèdden nog, ondanks de slechte verdiensten in deze dagen. En de man verwijj zich, stuurde de kinderen, die hem wilden volgen met dend gebaar terug. Een kwasie-voorzichtig omkijken ©Lj ken tusschen de vele menschen en dan schoten ze in <an of andere clandestiene tapperij. Ieder wist. dat er ge: ad werd ondanks het versterkt politie-toezicht. 1 c Opgeschoten jongens slierden in lange rijen ov p' Meisjes gilden hysterisch of kirden meer bescheiden. U ren bewogen zich stuntelig op antieke schaatsen. Er wa wonderlijkste combinaties van kleeding te ziei ;n aanzwellende luidruchtigheid begon het geheel te liikenL schilderij van Jan Steen, 't Vechten zou nog komen i ró kruiken en flesschen leeg waren, die in de tenten acht zeil stonden of als Amor, aangehitst door drank en zijn speelsche pijlen her en der schoot. Op het ijs is h( ze wijls raak, al genezen de wonden ook spoediger oogen blonk het verlangen naar avontuur. Wijze ouee.sL. den dien Vrijdagmiddag met bezorgdheid hun kro gt gaan en menige vermaning was door de jeugd lach dc f gehoord en even spoedig vergeten. Ijs, dat was pret. I w oude lui bleven thuis. Wie nog één sprankeitje jeugd i' voelde, ging naar het feest der uitgelatenheid, a's he: v< ol 't gezin het eenigszins veroorloofden. H U (Wordt vent al

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2