Engeland zet vastbesloten door
Warschau houdt
moedig stand
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1939
EER! )EN
Chamberlains wekelijksch rapport ding van het internationale recht vormen,
in het Lagerhuis Beroep op Britsche arbeiders
Nooit waren wij zóó eensgezind het vervolg van ziin redo zeide Cham-
berlain, dat besprekingen zullen worden
Churchill over de Britsche gevoerd tusschen den minister van arbeid,
v^iiurciini over ue Driöcne de vertegenwoordigers van de federatie van
macht ter zee Britsche werkgevers en het congres van
vakvereenigingen, welke naar hij hoopt
zullen leiden tot een conferentie welke be
langrijke resultaten zal kunnen afwerpen.
Do volledige organisatie van de hulp
bronnen des lands eischt meer dan een
machinerie voor de reguleering van arbeids
voorwaarden en van werkgelegenheid en
het is de opvatting der regeering, dat de
steun zoowel van werkgevers als van werk
nemersorganisaties van essentieel belang
is, wanneer dit land zijn maximale krachts
inspanning wil opbrengen.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de
Britsche premier Chamberlain zijn
gebruikelijke wekelijksche verklaring
over den toestand afgelegd. Doelende op
de tweede vergadering van den opper
sten oorlogsraad, zeide Chamberlain:
»,Wij hebben geconstateerd dat wij vol
komen overeenstemmen met de Fransche
vertegenwoordigers over den koers wel
ke gevolgd moet worden, teneinde het
hoofd te bieden aan de gebeurtenissen
sedert de vorige bijeenkomst.
Ook is overeenstemming bereikt over
de procedure tot coördinatie en tot het
perfectionneeren van de maatregelen in
zake de munitievoorziening.
Chamberlain veroordeelde de onwaarheid
van de bewering der Duitsche propaganda,
dat de Britsche conlrabandecontrole den
neutralen handel zou worgen.
Hij voegde hieraan toe, dat vriendschap
pelijke besprekingen worden gevoerd tus
schen een aantal regeeringen en de Br
sche regeering en in zekere gevallen hoopt
men tot een overeenstemming te geraken
welke de methode van do controle op con
trabande zou vereenvoudigen.
Chamberlain besloot zijn rede met de
verklaring: „Wij en Frankrijk zijn ten
strijde getrokken om onszelf en de wereld
te verlossen van die bedreiging en onze
volken zijn eensgezind, zooals zij nog nooit
zijn geweest, om dit doel te bereiken."
In het vervolg van zijn rede zei Chamber
lain o.m. dat de geheele wereld diep getrof
fen is door de heldhaftigheid van de ver
dedigers van Warschau cn het schiereiland
Hela. Aan het Westelijk front zijn de Fran
szon voortgegaan met het maken van
.vooruitgang. Op sommige plaatsen zijn zij
er in geslaagd al hun winst te Lehoudcn.
Vervolgens sprak Chamberlain over liet
groote verlies van Roemenië door den
moord op Calinescu.
Ten hanzien van het ministerie van eco
nomische zaken zeide Chamberlain, dat het
voornaamste doel is de economische struc
tuur van Duitschland te desorganisceren,
op zulk een wijze, dat het niet mogelijk zal
zijn voor Duitschland den oorlog voort te
zetten. Men kan van dit ministerie geen
snelle resultaten verwachten, aangezien
Duitschland beschikt over voorraden grond
stoffen, welke het heeft ingevoerd.
Chamberlain waarschuwde ernstig tegen
fe groot optimisme. Snelle resultaten van
den economischen oorlog moeten niet wor
den verwacht.
Maar onze heerschappij ter zee beteekent
dat sedert den dag, dat de oorlog uitgebro
ken is, Duitsohland is afgesneden van vele
zijner bronnen van levering en de cijfers
over de eerste drie weken van den oorlog
toonen, dat wij ongeveer 256.000 ton goede
ren in beslag hebben genomen, ten aanzien
waarvan er bewijzen bestonden, dat zij con
trabande waren, welke voor Duitschland
was bestemd. Onder deze goederen vallen
ongeveer 62.000 ton petrrleumproducten,
65.000 ton ijzererts en 37.000 ton mangaan-
erts.
„Wurging" der neutralen
ïntusschcn is, aldus Chamberlain, de
Duitsche propaganda druk bezig geweest
met beweringen, volgens welke onze con
trabandecontrole geen invloed zal hebben
op Duitschland, aangezien dit zichzelf be
druipt, maar aan den anderen kant den
neutralen handel volkomen zal wurgen.
Ik weet niet, welke van deze twee bewe
ringen het verst van de waarheid af is. Een
fo-it is, dat wij het van den aanvang van
den oorlog duidelijk hebben gemaakt, dat
wij er ernstig naar streefden, rekening te
houden met de bona fide handelsbehoeften
der neutrale landen en dat de Engelsche
regeering gaarne alle voorstellen in over
weging zou nemen, die neutrale regeerin
gen voor dit doel naar voren zouden kun
nen brengen.
Vriendschappelijke besprekingen worden
thans gevoerd met een aantal regeeringen
en de Britsche regeering hoopt, in zekere
gevallen tot regelingen te komen met deze
regeeringen, welke nog verder de procedure
zullen vereenvoudigen van de contrabande-
controle.
De feiten spreken voor ziclizelve en ik
hen er zeker van, dat, de neutrale orpinie
zelve haar eigen vergelijkingen zal trekken
tusschen onze duidelijk uitgesproken poli
tiek en de dun versluierde bedreigingen
van Duitschland aan het adres der neutra
len; bedreigingen, die de Jaatste dagen in
daden zijn omgezet door het tot zinken
hrengen van drie neutrale schepen onder
omstandigheden, die een duidelijke schen-
Nooit waren wij zóó eensgezind!
Ten slotte richtte Chamberlain een woord
tot het Lagerhuis en via het lagerhuis tot
alle Britsche mannen en vrouwen. Nie
mand kan er aan twijfelen, dat in den mo
dernen oorlog uiteindelijk de overwinning
afhankelijk is van de vastberadenheid, den
moed en het uithoudingsvermogen van de
gewone mannen en vrouwen.
Niemand, die bekend is met de omstan
digheden van dit land, kan eenigen twijfel
koesteren ten aanzien van ons standpunt
in dit opzicht.
Nooit is ons volk zóó eensgezin of zóó
vastberaden geweest. Het is vastbesloten,
er kan niet te vaak nadruk op gelegd wor
den, zich eens en voor altijd te bevrijden
van de voortdurende bedreiging der Duit
sche agressie, waarvan Polen slechts het
jongste slachtoffer is.
Wij en Frankrijk zijn den oorlog inge
gaan, om ons en de wereld te bevrijden van
die bedreiging en ons volk is eensgezind
als nooit te voren in zijn vastbeslotenheid,
dat doel tot stand te brengen.
Churchill aan het woord
Na Chamberlain kwam Churchill, de
Britsche Minister van Marine aan 't woord.
Hij verklaarde o.a. dat het convooi-systeem
thans volledig functionneert. Een groot
aantal Britsche schepen verlaat thans de
Britsche havens, voorzien van wapens ter
verdediging tegen duikbootcn en vliegtui
gen.
Ten aanzien van den strijd tegen de on-
derzeeërs zeide Churchill, dat Engeland in
de eerste week van den oorlog 65.000 ton
scheepsruimte heeft verloren, in de tweede
week 46.000 ton, in de derde week 21.000 ton
en in de laatste zes dagen 9000 ton (luide
toejuichingen). Hij voegde hieraan toe, dat
Engeland hoopt einde October te beèchik-
ken over drie keer zoo veel strijdkrachten
om jacht te maken op onderzeeërs als bij
het begin van den oorlog. In de eerste veer
tien dagen van den oorlog heeft Engeland
67.000 ton meer Duitsche goederen in be
slag genomen en voor eigen gebruik be
stemd, dan Britsche goederen door de Duit-
schers tot zinken zijn gebracht.
Churchill hei'innerde verder aan de gele
genheden, waarbij Duitsche duikbootkapi
teins hun best hadden gedaan zich men-
schelijk te gedragen. „Wij hebben ze een
goede waarschuwing zien ge.ven en ook be
manningen zien helpen om een haven te
bereiken. Een Duitsche duikbootkapitein
seinde mij persoonlijk de positie van het
Britsche schip, dat hij juist tot zinken had
gebracht. Hij onderteekende zijn telegram
met .Duitsche duikboot" cn Bij ontvangst
twijfelde ik, naar welk adres ik mijn ant
woord zou zenden. De kapitein is thans
echter in onze handen (gelach) en hij
wordt behandeld met alle consideratie
(geroep: bravo).
Churchill zeide, dat het voor de Duit-
schers gemakkelijker zal zijn meer duik-
booten te bouwen dan de beperkte klasse
van hoogelijk bekwame beroepsofficieren
en bemanningen aan te vullen.
Engeland neemt maatregelen om de ver
loren tonnage te vervangen. Een ontzagge
lijk bouwprogram voor nieuwe schepen
van eenvoudigen aard, die vlug gebouwd
kunnen worden, is reeds in volle uitvoe
ring.
Fransche communistische partij
ontbonden
De Fransche ministerraad heeft besloten
de Fransche communistische partij te ont
binden.
De ministei van binnenliandBche zaken,
Albert Sarraut, heeft dit decreet den
president der repulbitieik ter onderteekenmig
voorgeJegd. Volgens dit decreet worden alle
groepen, die verbonden zijn met de com
munistische partij, eveneens ontbonden en
wordt verboden alle geschriften van de
partij en de verbonden groepen fe publi-
ceeren, te verspreiden of te propageeren.
Hetzelfde geldt voor de geschriften van de
derde internationale.
nv vh. J. GILTAY ZN
BOEKBINDERIJ
RUSSISCHE WAARSCHUWING
AAN ESTLAND
Over de kwestie der ontsnapte
Poolsche duikboot
„beveiliging van de Sovjet
wateren"
MüSKOU, 27 Sept. Over de onder-
handelingen tusschen de Sovjet Unie en
Estland, is het volgende communiqué ge
publiceerd:
„In verband met hei feit, dat de uit
leg der Estlandsche regeering over de
omstandigheden, waarin een te Tallinn
geïnterneerde Poolsche duikboot in on
bekende richting is verdwenen, onbevredi
gend was gebleken, zijn tusschen EsÜand
en de Sovjet Unie onderhandelingen ge
opend over maatregelen tot beveiliging
van de Sovjetwateren tegen manoeuvres
van vreemde duikbooten, die zich in de
Baltische wateren schuilhouden.
Volgens de verkf.arin.gen der Estlandsche
regeering was een Poolsche duikboot de Est
landsche wateren binnengeloopen „met een
machinedefect, dat haar manoeuvreering be
lette". Het is echter onbegrijpelijk, hoe onder
deze omstandigheden de beschadigde duik
boot aan haar bewaking kon ontsnappen en
uit de haven der Estlandsche hoofdstad kon
vluchten.
Men acht het hoogst waarschijnlijk, dat te
Tallinn de duikboot gerepareerd is en waar-
schijn'djk van brandstof voorzien en zoo kon
ontsnappen.
Indien men rekening houdt met het feit,
dat volgens een rapport uit Leningrad van
daag op twee plaatsen in de Loegabaai
periscopen van onbekende duikbooten zijn
gezien, kan men tot de conclusie komen, dat
eenige onbekende duikbooten ergens bij de
Estlandsche kust een geheime basis hebben.
In verband met deze omstandigheden krijgt
het vraagstuk van de beveiliging der Sovjet
wateren tegen de manoeuvres van zich
schuil houdende duikbooten groote be-
teekenis."
Geen Russische troepenconcentratie
Te Helsinki wordt verklaard, dat de
berichten, volgens welke Russische, troepen
zouden worden opcrehoopt bij de Estlandsche
grens, ongegrond zijn.
Do tekst Man het Russisch-Estlandsche
handelsverdrag, die, na.ar men venvacht,
binnen enkele dagen gepubliceerd zal wor
den, zou in zeer vriendschappelijke termen'
geredigeerd zijn.
Selter terug naar Moskou
De Minister van Buitenlamp"1' ken
van Estland. Selter, wordt te Mos1" bin
nen een week terug verwacht.
De Sovjet-Unie en Roemenië
Geen spanning, zegt Boekarest
In offirieele Roemeensche kringen ont
kent men, dat de geruchten over een span
ning tusschen de Sovjet-Unie en Koemenii
worden fantastisch genoemd. De oude gr er.:
is normaal open voor het verkeer en de be-
ti*ekkingen verloopen normaal op grond
slag van neutraliteit
In offirieele kringen herinnert men aan
de jongste verklaring van neutraliteit, welke
door Molotof is gegeven aan den Roemccn-
schen gezant te Moskou en ook de comman
danten van de Sovjet-Russische troepen aan
de Roemeensche grens verklaren een vol
maakte neutraliteit te wenschen.
Naar men in politieke kringen te Mos
kou aanneemt, zullen de Russisch-Turk-
sche besprekingen vandaag (beëindigd wor
den. Saradjogloe, de Turksche minister
van Buitcnlandsdhe Zaken, heeft gister for-
meele bezoeken gebracht aan Molotof en
Kalinin. Vandaag wordt een dejeuner aan
geboden in de Turksche ambassade.
In bet Japansch legerbericht wordt ge
zegd, dat alle Japansche troepen die uit ver-
schilende ridhtingen naar Tsjangsja optrek
ken, een nieuw algemeen offensief hebben
ingezet, tengevolge waarvan de tweede Chi-
neesche verdedigingslinie voor Tsjangsja
snel ineenstort. De .Tapaneezen zijn genaderd
tot 55 K.M. ten zuiden van de stad.
Siegfriedlinie moet
het ontgelden
Fortificaties reeds verzwakt
Nieuw Duitsch grens-
verdedigingsmiddel
Het Fransche Legerbericht van 26
September des avonds luidt:
Activiteit van de vijandelijke artille
rie ten zuiden van Zweibrücken en ten
zuiden van Pirmasens.
Vroeg in den ochtend is een aanval
aan het front bij de Lanter afgeslagen.
Na de groote operaties der laatste drie
dagen bestaande uit plotselinge aanvallen
van stoottroepen en artillerievuur, heersoh-
te gisteren aan het Westfront een betrekke
lijke rust, behalve in den sector ten Oosten
van Zweibrücken, waar de artillerie van
den vijand voortgaat met het beschieten,
v&n de stellingen en de achterhoede eter
Fransche troepen in dit gebied, dat de
kleine vallei langs de grens bcheerscht,
v/aar de Duitsche steden Zweibrücken en
Pirmasens liggen ten Westen van het berg
achtige bosch van den Haardt.
In dit gebied hebben zich secJert meer
dan een week in hoofdzaak de militaire
operatics aan 't West-front afgespeeld. Het
betreft uitsluitend artillerie-duellen en
plaatselijke ge\echten, zonder dat echter de
in den strijd" geworpen effectieven grooter
waren dan een bataljon.
Uit door de Franschen gemaakte foto's
zou blijken, dat de Duitsche fortificaties
reeds verzwakt zijn door het krachtige
vuur der geallieerden.
De Duitsehers hebben een nieuw grrns-
verdedigingswapen ingevoerd, namelijk
„ballon-mijnen". Dit wordt die ..Siegfried
linie in de lucht" genoemd. De ballons
staan in electrische verbinding met den
grond, waar de manschappen, ,door een
knop in te drukken, de mijnen tot explosie
kunnen brengen.
De activiteit van de Britsche luchtmacht
in Frankrijk is toegenomen evenals de acti
viteit van de Britsche artillerie.
Verder wordt gemeld, dat de zware Duit
sche artillerie doorgaat, den Franschen
„zak"- ten Zuid-Oosten van Zweibrücken
te bestoken. Echter zonder succes.
Verkenningsvliegtuigen, geëscorteerd door
jagers, zorgen ervoor, dat de Fransche
zware artillerie, die tegenover verscheidene
hoofdverdedigingswerken van d"e Siegfried
linie in stelling is gebracht, effectief kan op
treden. Het blijkt nu, dat het langzame,
methodische en onopvallende voortrukken
van de Franschen in de Saarvallei ge
schiedde met het doel, om het zware ge
schut tegenover de hoofdveraedigingswer-
ken van de Siegfriedlinie in stelling te
kunnen brengen, welke nu cm haar sterkte
beproefd worden.
De Fransche schatten de maximum-sterk
te aan infanterie, welke de Duitechers ten
slotte aan het West-front in den strijd wer
pen op honderd-en-tien divisies, vergeleken
met twee-honderoen-veertig gedurende den
wereldoorlog.
Britsch geschut in Frankrijk
Een ooggetuige seint van ergens in
Frankrijk:
De eerste Britsche artillerie-afdeelingen
worden thans in Frankrijk geïnstalleerd.
Bij een bezoek aan het hoofdkwartier van
een dezer afdeelingen, liepen wij tusschen
een dubbele rij van kanonnen, voorwagens,
vrachtauto's, gemotoriseerde draadlooze uit
rusting en vervoermiddelen van allerlei
soort, alles gecamoufleerd. Fransche officie
ren en soldaten spreken over het Britsche
materiaal met een deskundig en critisch
oordeel. De geweldige wielbanden, camou
flage-netten en anderp technische bijzonder
heden wekken hun ongeveinsde bewonde
ring.
HITLER TE BERLIJN
Uit Berlijn wordt gemeld, dat. Rijkskan
selier 11 i 11 e r gistermiddag aldaar is aan
gekomen.
MAATREGELEN TER HANDHAVING
VAN LUXEMBURGS NEUTRALITEIT
LUXEMBURG, 25 Sept. (Havas) Een
groot-hertogelijk decreet bevat bepalingen
op handhaving van de Luxemburgsohe neu
traliteit. Het voorbereiden, steunverleenen
aan, begunstigen en het uitvoeren van eenige
jegens een oorlogvoerende mogendheid vij
andige daad op het grondgebied van het
groothertogdom is verboden.
Ook is verboden het orgianaseeren op het
grondgebied van het groothertogdom van den
propagandadienst ten gunste van een der
oorlogvoerenden. Voorts zijn verboden het
vormen of het voorbereiden van een orga
nisatie, wyike optreedt in het belang van dt
militaire interessen van een der strijdende
partijen, met name het vormen van strijders-
corpsen en het openen vun recruteerings-
bureaux. Tenslotte is het aanbrengen of
pl'oiteeren van radiozenders of van andere
transrnissiemiddelen voor berichten, die een
der strijdende partijen zou kunnen be
gunstigen of benadeelen verboden.
GEEN ZEEGEVECHT BIJ NOORWEGEN
OSLO, 27 September. De Noorsche admira
liteit heeft medegedeeld dat geen zeeslag is
gevoerd "voor de Noorsche kust hij Bergen.
Do geruchten zijn vermoedelijk ontstaan
door dvnamiet-ontploffingen, hetgeen, naar
men meende, geschutvuur was.
Bombardement van 200 vlieg
tuigen en zwaar geschut
De stad een puinhoop
Gisteravond deelde dc Warschausche
radiozender het volgende mede:
„De een-en-twintigste dag van het beleg
in Warschau is thans aangebroken en de
laatste 24 uur waren nog verschrikkelijker
dan de voorafgaande dagen. Met een onder
breking van 24 uur werden wij voortdurend
gebombardeerd door tweehonderd vliegtui
gen en zwaar geschut. Honderden brand
bommen hebben talrijke branden veroor
zaakt. De meeste openbare gebouwen staan
in vlammen. Het aantal branden is waar
schijnlijk grooter dan vijftig.
De brandweer en de burgerij bestrijden
het vuur met den grootsten heldenmoed,
doch haar taak wordt bemoeilijkt door het
tekort aan water. Ook de voedseltoestand is
moeilijk, vooral door de belemmering der
distributie door de aanhoudende bombarde
menten. De honderden paarden die door de
granaten gedood worden, worden onmiddel
lijk geslacht an onder de bevolking verdeeld.
De openbare diensten verrichten wonderen".
Over de krijgsverrichtingen op Maandag
j.l., welk bericht vertraagd is doorgekomen,
heeft het commando te Warschau het vol
gende medegedeeld:
„De afgeloopen nacht en de dag van he
den zijn de moeilijkste momenten van het
beleg geweest. De Duitsehers gingen over
tot een stelselmatige verwoesting der stad
door zwaar geschut cn vliegtuigen. Van het
aanbreken van den dag af vlogen de toestel
len bij tientallen over Warschau, zij bom
bardeeren het centrum en hebben door
brandbommen honderden branden veroor
zaakt. Acht Duitsche vliegtuigen werden
neergeschoten. De Poolsche militairen, die
zich in de buitenwijken bevinden, hebben
minder te lijden dan de bewoners, daar de
bombardementen vooral tegen de burgerbe
volking gericht waren met het doel, dat het
moreel geschokt zou worden.
Bewoners werden gedood en huizen
verwoest. Het aantal slachtoffers kan
niet geschat worden. Warschau is nog
slechts een puinhoop. Het verkeer in
zekere straten is moeilijk of onmogelijk
geworden door de branden en verwoes
tingen.
De laatste buitenlandsche legaties hebben
de stad moeten verlaten. Op Duitsch voor
stel zouden zij zich naar de Duitsche linies
begeven, doch toen zij uit de stad wilden
gaan, was het bombardement zoo hevig, dat
zij besloten te blijven. Het ingesloten Modlin
blijft zich dapper verdedigen. Te Warschau
is een aanval in den sector Mokotof afgesla
gen. Het garnizoen der stad houdt stand op
de rookende puinhoopen en verdedigt zich
heldhaftig".
Vertrek der Russische ambassade
Het D.N.B. meldt: „Dinsdag te elf uur zijn
door tusschenkomst van het opperbevel van
het Duitsche leger 62 leden van de Russi
sche ambassade uit Warschau bevrijd. Zon
dag had het opperbevel voor het eerst tot
vrijlating gemaand, doch tevergeefs. Maan
dag fe 23 uur werd een tweede aanmaning
gesteld, waaraan werd toegevoegd, dat het
personeel der Poolsche ambassade te Mos
kou zou worden vastgehouden, tot de leden
der Russische ambassade vrijgelaten zouden
zijn. Nadat het opperbevel den termijn
het rusten der vijandelijkheden tweemaal
verlengd had, passeerden vanochtend te elf
uur 62 leden der Russische ambassade de
vuurlinie. Zij zijn thans op weg naar Ko
ningsbergen, vanwaar zij door vertegenwoor
digers van het ministerie van buitenland
sche zaken over Swinemünde naar Berlijn
vergezeld zullen worden".
Russisch legerbericht
Het communiqué van 27 September
den staf van bet roode leger zegt:
„Op 26 September hebben de troepen van
het roode leger bij den voortgezetten op-
marsch naar de demarkatielijn de vesting
Ossovets en de steden Holm, Zamostie, Ra-
waroeska en Sambor bezet en de lijn Raigo-
rodok-Ossovets-Sokoly (35 km ten Zuidwes
ten van Byelostok)-Meleichitsy (25 km ten
Zuidwesten van Bilsk)-Bicla-Holm-Zamastie
Javorof-Sambor-Toerka (40 km ten Zuid
westen van Drogobitsj) bereikt.
Bij de liquidatie van het verzet der over
gebleven Poolsche troepen in westelijk Wit-
Rusland en de westelijke Oekraine hebben
de troepen van het roode leger 25.000
in dertig treinen tusschen Brestlitowsk en
Wlodava ontwapend en gevangen genomen.
Bovendien zijn ten zuiden van Kobrin dui
zend man gevangen genomen, in de streek
van Holm achtduifond man gevangen geno
men en duizend paarden buit gemaakt,
de streek van Danofka, twintig kilometer
ten Zuidwesten van Holm, 2500 man met de
wapenen en verschillende militaire uitrus
tingen gevangen genomen".
Sb.
ZWEDEN PROTEST)
TE BERLIJN
Tegen het torpedeeren van 1
Hout en cellulose als contr
De Zweedsche
Duitsche regeering een protest
torpedeeren van - I v.;he
Bratt overhandigd. In d:t protest J
Zweedsche regeering het
eischen van schadevergoeding 1
haarzelf als voor de
zelfde stap is gedaan in verband n
zinken brengen van het ZwefeJ
schip Sdlesda.
Het D.N.B. verstrekt een uitvJ
veering van den „Deutsche- Die!
het tot zinken brengen
1 Zweedsche schepen, die bout e
jor Engeland aa'. boord hadden^
Stoffen, al-dus wordt in dt.c t
izegd, die kunnen dienen to,
van kruit en ontplofbare ffeL
krachtens de Duitsche prij?enj|
September alls onvoonvaardel||
bande worden beschouwd. Ceïi
stof, die in den grootsten omvajï
vervaardiging van ontplofbare st
gebruikt.
Ook hout is onvoorwaardeiyw
bande, wanneer het ,Vs
beschouwd, die ge
diging van artiikc
contrabande zijn. Als voorb tant:
noemd mijnhout, dat noodig is vol
diuctie van brandstoffen.
Er wordit dan verder op gewij f
iedere door Duitsche zees tr ij cfk re-
de uitoefening var. het prijzenred
deelde neutrale de mogelijkheid
te wenden tot hel Duitsche PrijU c
Hamburg, dat uit onafhankelijke
bestaat en alle klachten zoo obj -dagf
hjk zal onderzoeken en daarom:r dat
"issen. frat
Jle g
't is
Uitvaart van GeneraP1 Jl
Von Fritsch 1";,
ichij:
Bij het monum - oorb
Berlijn is gister e plechtighci er d
ter eere van den A' -u w 1 kei
den Generaloberst lïeron von Fri to
Als vertegenwoordiger van llsok
gencraal-veldmaaihulk GöringBSCl
werkrans gelegd. als
Na de plechtigheid rd e ren
gebracht naar he fn v Jenfricéial
bij werd alle mili ire eer bewe.is ii
Behalve de leiding van de ouwje
van de nieuwe .mactu, lal Jchl;
staatsautoriteiten, iet I
de partij, hebben luizende d°or
de plechtigheid bijgewoond. tver
Hoewel het repend'. stond e Z°L
menigte langs dei, weg f D;l
Verschillende tri
deldelegaties ware aanwezig v®
De opperbevelhei oer van 1 et >P l'
raloberst von B. auchitsch|tS£
toespraak, waarin bij zeide dat hejScl;
leger geschokt en 1 diepen 1 on;
de baar van den man, .'ie een
ten was, die het .1 .'M ii-Dui®—
ooit heeft gekend. n rijk levecR™
paald door het motto „zonder
trouw". Dankbaarii uiite s p
't lepor voor den - e, ollr .1 zu
Poli .1. Generalobri von F le a
vorming van het er overecru **n
hem gegeven opt: K-ht gevorr
richt. Nimmer zal 1 j worden v 1331
Tot de aanwezigen beboordcr|°?
ministers dr Goebbels, Schverï m
Funk, Rust en Seldte, jgkiit-ici
e.a. In den stoet 'iepen mee rij:
Hess, generaal-veldhiaarschalk vo
sen, admiraal Rader, de ohef
opperbevel van 1 v ormacht
oberst Keitel en G r.eraloberst A
Kort nieuws fï
ZT*
Vrijdagavond on k-lf v- "- ebb
sche Commissie vo< Buitenland-
bijeenkomen om 1 amis te neme
uiteenzettingen wan Min
dent Daladier.
Uit Brussel w< rdt gemeld, dJerl
ploffing van de Po 11 <1 e la Pom.
veroorzaakt door de springlading
Belgische autoriteitc zelf in de jn
ben gelegd.
De Engelsche Minister van B d
sebe Zaken Halifax in:aft een tel
vangen van den vj oe ren I
schen gezant i Londen
waarin deze hem or d
welwillendheid en ig. -
lieid, waarmede hii
rende zijn verblijf vun 1
land". Grandi heef
gegeven van zijn oprechte i( m
Van Fransche
ken, dat een lucht t -inIe
zijn op Friedric ifc;i
het niet onwaarschijnlijk, dat.
luctdoclgeschut in actie is g
..ontploffingen op I
stemmen".
Een radiotoe i
„Dan hedde vanaaf dut oolgenblik gedaon. Es ge 't me-
slentje nie aon de gang kant haauwe, deugde nie vur oew
werk. Oew cente kande haale bij Sijmes. Begrepe".
Kees wil een grooten mond opzetten, maar de oogen van
den boer houden hem in toom.
Terwijl hij z'n leeren jekker aantrekt bijt hij den machinist
toe:
„Lelliken erremoedszaaier van den Elzenberm, ik zal oe
jvel veinde".
Door den grauwen ochtend fietst hij langs de modderige
Uilensteeg naar Grondel terug, zinnend op wraak.
Deze onaangename gebeurtenis werd dra bekend en 't is
onnoodig te gissen uit welken hoek het nieuws kwam, dat
verdraaid en aangevuld zijn gang ocht door de polders.
De winter was nat en bleef oat. Met Kerstmis waren de
wegen onbegaanbaar in het Achterveld.
Jipus zat gebonden aan zijn werk en voor Sijke waren de
dagen lang en eenzaam. Van kerkgaan kwam nu niets, voor
geen van beiden, maar als een gemis voelden zij het niet.
Zeer waren zij verrast, dat op 'n achtermiddag tusschen
Kerstmis en Nieuwjaar de dominee van Monshuizen te voet
de Uilensteeg agkwam.
Hij liep de machinekamer in en Sijke wist van alteratie
geen raad, wat ze eerst zou rechtzetten en afstoffen, daar zij
hem aanstonds binnen verwachtte.
De dominee op bezoek, dat beteekende niet enkel belang
stelling voor Tinus' machine, doch veelmeer een zich inte
resseeren voor hun hoogere belangen. Ze wist dit van ken
nissen uit Monshuizen.
Dominee Kleibergen had den naam een bemoeial te wezen,
bij die gemeenteleden, die 't liefst niet aangesproken werden
over hun zieletoestand, doch zij, die hem waardeerden in zijn
belangstelling en goede bedoelingen noemden hem een echten
herder. Daarbij waren zijn preeken de beste van de broeders
uit de andere dorpen, volgens bijna alle kerkgangers van
Monshuizen. Hij was ongetrouwd en dit verhoogde voor Sijke
die evenals bijna alle vrouwen uit de polders het huwelijks
leven en wat daarmee samenhing hulde in een geheimzinnig
heid, de spanning van het bezoek.
Ieder wist alles, doch tegen vreemden sprak men er niet
over.
Ze zag haar man met hem om het gebouwtje loopen. Tot
zelfs in de kolenloods ging hij kijken.
Opzettelijk scheen Tinus te dralen bij de deur, om zijn
vrouw gelegenheid te geven zich voor te bereiden op het
hooge bezoek.
Na de eerste oogenblikken van onhandigheid en verlegen
glimlachen, zat ze dra meer op haar gemak.
Tinus zat bij het raam, om 't oog te houden op 't paadje,
dat naar de machinekamer leidde.
„Ge kunt nooit wete of 't er nie is iemes komt", verduide
lijkte hij.
„Zoo als ik bijvoorbeeld".
Tinus voelde het als een groote stommiteit, wat hij gezegd
had. Gevatheid lag niet in hun aard, evenmin als gevoel voor
humor.
Toen de dominee het gesprek onmiskenbaar van de tijde
lijke dingen afwendde naar de hoogere, vroeg hij:
„En wanneer verwacht U de groote gebeurtenis?"
Een felle gloed sloeg over haar gezicht.
„In April, domenie?"
„En alles gaat goed?"
Dat was voor een ongetrouwd man, al was hij dominee,
toch een ongepaste vraag.
„Er zal wel een groote dankbaarheid zijn voor Gods goede
dingen in dezen tijd, zou ik zoo denken".
Tinus stond op. Nou moest zijn vrouw het maar alleen zien
te klaren. „Het karretje kan niet zoo lang alleen zijn, ziede".
Ja, dat begreep Dominee Kleibergen best, evengoed als dat
Streef liever niet tegenwoordig was bij het gesprek, dat nu
noodwendig volgen moest.
„Ik kom straks nog wel even bij U'
Gelukkig zag, door de schemerin in het huis£
Tinus niet het lichte krullen van Doir ee's lip - n.ng
Nu zat Sijke alleen met den blonden, ;ange:i mm. tth
waren zijn woorden, toen hij haar bijna adr jk
zegen, die haar wachtte en op de plichi 1. die daan*jj
komen. Voorzichtig peilde hij de diepte var, iar j^]c
als dat uit haar bedeesde antwoorden m
zijn menschen en wist, dat er meer gele idei 'fit
over zwijgen, dan bij die hem steeds g« vcP®
woorden beaamden. L
„Ja domeniezeker domenie". fe 1
Hier voor hem. in de aandeinende, vi r'hei pla
triesten winterdag, diep in den poldi da
vrouwtje, dat 't eenzaam had. En mild ar. 1 ajT1
Een golf van dankbaarheid sloeg in Sij! ncec yJJ
nooit iemand tot haar gesproken. (ra
Was dat iemand, om hem iets te ver ;ger? .an
Bedeesd klonk haar stem, toen ze b n.
dikwijls geen oog had voor Gods liefde ouw
nen waren stuntelig, doch de beteekeni
herder klaar. Dit was een der velen, d "S
zijn in het gelooven. Den grooten schat wi: 'p*<
van de glans was slechts een schamel schijn In
gedrongen. h 1
Ze hield zijn hand bevend vast toen ze ui tnr
