BOL
Honderd branden in Warschau
-AUX ARMES DE BRUXELLES"
NOVADA
J ANTJ E
KRUIZEMUNT a
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1939
EERSTE BLA]?DJ
Voortgezette bombardementen
Aantal slachtoffers loopt
in de duizenden
Om half elf gisteravond heeft de com
mandant van de Warschausche verdedi
ging het volgende communiqué opgesteld,
welks uitzending is vertraagd:
„Warschau en Modlin liggen onophou
delijk onder het moorddadige vuur der
zware Duitsche artillerie.
Te Warschau is geen huis meer, of er
is een slachtoffer, of het is beschadigd.
Het meerendeel der huizen en vooral de
openbare gebouwen liggen in puin.
Ten gevolge van de bombardementen der
laatste 24 uur is een nonderdtal branden
uitgebroken. Gedurende danzelfden tijd is
het aantal slachtoffers onder de burger
bevolking tot eenige duizenden gestegen.
De Duitsche luchtmacht heeft vandaag
de hoofdstad tweemaal gebombardeerd.
De vijand blijft Modlin van alle zijden
aanvallen, doch de 6tad verdedigt zich op
heldhaftige wijze.
In den sector van Warschau zijn eenigo
aanvallen in het Oosten afgeslagen.
Op den linkeroever van den Weichsel
werden gedurende den nacht drie sucjsj-
volle uitvallen gedaan. Kon aantal krijgs
gevangenen werd gemaakt.
Het moreel van de bevolking en van het
leger is uitmuntend.
Warschau zet zijn verdediging voort".
Muiterij te Klagenfurth?
Verscheidene Oostenrijksche soldaten van
het garnizoen van Klagenfurth zijn.
naar Havas meldt, gefusilleerd, omdat zij
poogden te deserteeren, toon hun regiment
naar het front in Polen vertrok. De leider
van de muiterij was een zekere Anion
Doellnigg.
Uit Graz wordt bekend dat de familie
leden van de Oostenrljksche soldaten, die
tijdens de Duitsch-Poolsche geveohten in
Galicië zijn gedood, me ledeeling hebben
ontvangen, dat het hun verboden is, rouw
te dragen over hun doode.u.
Het regiment van Graz, dat als berg
regiment heeft deelgenomen aan de opera
ties in het gebied tusschen Lwow en de
Karpathen, werd, naar vorklaard wordt,
bijna geheel vernietigd. Het regiment be
stond voor een groot deel uit jeugdige
nazi's, die weleer de fslêie tegenstand»-r£
waren van de regeering-Schuschnigg.
Overigens zijn alle hotels en pensions in
de badplaatsen van Zuid-Oostenrijk gere-
quireerd, oon personen op te netmen, die uit
het Saar-, Palts- en Rijngebied zijn geëva
cueerd. Te Gastein bevinden zich roods
meer dan 6000 vluchtelingen.
Hitier naar Warschau
Hitier heeft zich gisterochtend naar het
gebied ten Oosten van de Rzura begeven.
Zijn vliegtuig landde op een vliegveld in
de nabijheid van Warschau, te midden
van de Duitsche troepen.
Later heeft Hitier een bezoek gebrauht
aan de gevechtsterreinen lusschen Bzura
en Weichsel. Men kan hioiuit dus afleiden
dat Hitler zich niet aan het Westelijk front
bevindt.
Inmiddels verluidt, daï Hitier nog deze
week naar Berlijn zou torugkeeren, omdat
belangrijke diplomatieke gebeurtenissen
te wachten zouden zijn.
Rusland maakt propaganda
Naar te Zurich vernomen wordt, brengen
de sovjet-Russische troepen die Polen be
zetten, niet alleen communistische pro-ia
ganda-literatuur mede, doch ook kone en
lange propaganda-films.
In de bezette steden worden op de r ie:
nen luidsprekers opgesto'd en de bevolking
is verplicht, te luisteren naar de Russische
programma's.
Poolsche edelen gearresteerd
In de omgeving van Novogrudek in h«t
door de Russen bezette deel van Polen,
hebben boeren prins Mirski en verscheidene
andere Poolsche edelen gearresteerd.
Men veronderstelt, dal hier bedoeld ie
prins Simeen Swiatopolk Mirski, die in de
omgeving van Novogrud.Jc een kasteel be
woonde. Verder wordt gemeld, dat pr'ns
Radziwil en zijn zoon nabij WHan door «li
Russen zijn gevangen genomen.
Russen aan de Lettische grens
Sedert 23 Sept. des middag is aan d
Zuidgrens van Letland contact gevestigd
op verschillende punten met de afdeeldngim
(Reel.)
sovjet-troepen. Het betreft hier slechts con
tacten met voorposten. Het is mogelijk
dat de grensbewaking b'nüenikort gedeelte
lijk door grenswachten wordt hervat.
Moscicki en Smigly Rydz ceinterneeerd
De Pooische president \)06cicki en maar
schalk Smigly Rydz zijn beiden door Hoi*
menië geïnterneerd Mo-ic cki te Bicaz bij
Piatraneamtz op de Oostelijke helling van
de Karpathen en Smigly R\dz te Craiova.
Zeeslag
voor Noorsche kust?
Uren lang hevig kanonvuur
gehoord
Naar vernomen wordt, is voor de Noor
sche kust kanonvuur gehoord. Verscheidene
oorlogsschepen zijn gezien, doch verder zijn
geen bijzonderheden bekend.
Verder wordt gemeld, dat ook op de eilan
den ten Westen van Bergen, sedert gister
morgen vroeg, zwaar kanonvuur is gehoord.
Blijkbaar afkomstig van schepen ver buiten
de Noorsche kust. Het vuur was zóó hevig,
dat de huizen schudden.
Men heeft uit dit alles afgeleid, dat voor
de Noorsche kust een hevige zeeslag heeft
plaats gevonden.
Intusschen heeft, naar het Britsche Mi
nisterie van Voorlichting meldt, de Engel-
sche admiraliteit geen rapport gekregen
over een zeegevecht bij de Noorsche kust.
Zij zou, indien een gevecht gevoerd was, in
kennis zijn gesteld.
Inmiddels wordt nader uit Bergen gemeld,
dat minstens één schip, dat deelgenomen
hebben aan den zeeslag, beschadigd is
en gedwongen naar het zuiden terug te
trekken. De inwoners van Algroe, ten Wes
ten van Bergen, hebben namelijk een oor
logsschip met twee pijpen waargenomen,
dat blijkbaar met eenige moeite naar het
Zuiden opstoomde.
Ook werd het motorengeronk van een
vliegtuig gehoord, dat vermoedelijk het
schip escorteerde, maar dat door den zwaren
rook niet te zien was.
De zeeslag nam gedurende den middag
van twee tot vier uur in hevigheid toe. Drie
tot twaalf kanonsalvo's in series werden ge
hoord. De vuurtorenwachter van Feie, ten
Noorden van Bergen, nam vijf schepen
waar, doch tengevolge van den rook en den
grooten afstand kon hij de identiteit van de
schepen niet vaststellen.
In de Noorsche kustplaatsen trilden nu en
dan de ramen, zoo hevig was het kanonvuur
op zee.
Na vier uur trok het kanonvuur langza
merhand naar het Noorden terug. Daar
werd het tot de duisternis viel voortgezet
Om ongeveger zes uur hield het gebulder
der kanonnen op.
Aanval op Engelsch convooi?
De aan de Noorsche kust waargenomen
zeeslag zou volgens de geruchten veroor
zaakt zijn door een Duitschen aanval op een
Engelsch convooi langs de Noorsche kust.
De Britten zouden een aantal Scandinavi
sche schepen naar Engeland escorteeren.
De aanval der Duitschers zou afgeslagen
zijn. De schade is onbekend.
Ook weet men niet of de Engelschen erin
geslaagd zijn, alle schepen weer bij elkaar
te brengen en de reis te vervolgen.
De Duitsche vrijheidszender
Wat is er in Oostenrijk gaande?
LONDEN, 26 Sept. Het zendstation van de
partij voor de „Duitsche vrijheid" heeft gis
teravond medegedeeld, dat de houding der
bevolking in Oostenrijk tegenover de S.A. en
S.S. zoo dreigend is, dat de autoriteiten ge
dwongen zijn af te zien van het doen ver
richten van arrestaties.
De omroeper wekte de Oostenrljksche ar
beiders op in staking te gaan. Hij voegde
hieraan toe, dat het regiem in deze tijden
geen concessie kon weigeren en dat iedere
concessie de tyrannie van Hitier zou ver
zwakken. De woordvoerder zeide, dat thans
in geheel Duitschland groepen worden
organiseerd, die er naar zuilen streven het
volk van juiste voorlichting te dienen. Hij
protesteerde vervolgens tegen den werktijd
van vrouwelijke fabrieksarbeiders, die een
zevendaagsche werkweek hebben en onder
voed zijn.
SARADJOGLOE TE MOSKOU
Selter weer vertrokken
Gisteravond om 9 uur ie de Turkecne
minister van Buitenlanischo Zaken, Sa-
r a d j o g 1 o e, te Moakou uangekomen.
De Estlandsche minister van Buitenland-
sche Zaken Selter is meter uit de Rue-
eische hoofdstad vertrokken. In den nacht
van Zondag op Maanda*. was hij door
Molotof ontvangen. Volgena het D.N.B
zouden tijdens de besprjkingen de belang
rijkste problemen der -olitieke betrekkin
gen tusschen Rusland en Estland op open
hartige wijze besproken zijn. Daarentegen
meldt Havas, dat de minister in kennis is
gesteld van Russische eischen t.a.v. -lc
Estlandsche neutraliteit
De Amerikaansche
neutral iteitswet
Inhoud van Roosevelt's wijzigingsvoorstel
Naar uit Washington wordt medegedeeld,
kunnen de voorstellen der Amerikaansche
Regeering tot wijziging van de neutraliteits-
vet als volgt saamgevat worden1:
1 Amerikaansche schepen mogen geen
passagiers of goederen vervoeren naar
oorlogvoerende landen.
2 Overtredingen van deze bepaling kun
nen gestraft worden met een boete van
hoogstens 50.000 dollar of vijf jaar ge
vangenisstraf.
3 Oorlogvoerende mogendheden, die goe
deren in de V.S. koopen, moeten bezit
nemen van die goederen, alvorens zij
verscheept worden.
4 Verliezen, die geleden worden door
Amerikaansche verzekeringsmaatschap
pijen op oorlogsladingen, kilnnen geen
grondslag vormen voor eischen tegen de
regeering.
5 De president zou „gevechtsgehieden"
kunnen aangeven en Amerikaansche
burgers of schepen kunnen verbieden,
die gebieden binnen te gaan.
6 Amerikanen mogen niet reizen op sche
pen van oorlogvqerenden, uitgezonderd,
wanneer dit geschiedt in overeenstem
ming met de door den president voor te
schrijven regels.
7 Roodekruis-personeel en gecharterde
schepen zullen vrijgesteld zijn van de
restricties op Amerikaansche reizen.
8 Amerikaansche koopvaardijschepen mo
gen slechts kleine wapens vervoeren,
welke noodig zijn voor de discipline
aan boord.
9 Oorlogvoerende regeeringen mogen geen
staatspapieren in de V.S. verkoopen.
10 Oorlogvoerenden zouden de gewone
handelscredieten kunnen krijgen voor
een termijn, niet langer dan negentig
dagen.
11 Roosevelt zal om de zes maanden rap
port uitbrengen over het bedrag aan
credieten op korten termijn, dat is ver
leend.
12 Om de zes maanden moet rapport uitge
bracht worden over de hoeveelheid
oorlogsmateriaal, die door oorlogvoeren
den in de V.S. is aangekocht.
13 Het verwerven van fondsen voor oorlog
voerenden zal in de V.S. verboden zijn.
14 De president is gemachtigd het gebruik
van Amerikaansche havens door duik-
booten of gewapende koopvaardijsche
pen van oorlogvoerenden te beperken.
Naar vrede in het Verre Oosten
Verhouding zou minder gespannen zijn
De verhouding tusschen Tokio en
Tsjoengking zou volgens berichten
uit Shanghai, minder gespannen zijn ten
gevolge van den druk, welke door Moskou
zou zijn uitgeoefend op Tsjoengking om
vrede te sluiten en door de officieus door
Tokio te kennen gegeven mogelijkheid om
terug te komen op het besluit in geen geval
te onderhandelen met Tsjang Kai Sjek.
In algemeen welingelichte kringen acht
men het niet waarschijnlijk, dat Wang
Tsjang Wei er in slagen zal een nieuwe
regeering in China te vormen, welke auto
riteit heeft onder Japansche controle voor
10 October. De oogenschijnlijke moeilijkheid
de verdeeling van de partijen in de
nieuwe regeering zijn, doch de ware reden
zou zijn gelegen in het feit, dat onderhan
delingen worden gevoerd tusschen Tsjoeng
king, Nanking en Tokio tot het herstel van
den vrede waardoor beide landen ver-
eenigd blijven.
Een vergelijking met 1914
De beste wiize om zich rekenschap te
geven van de krachtsinspanning van Enge
land in den oorlog is den toestand van nu te
vergelijken met dien van 1914. In begin 1914
had Engeland, behalve een goed uitgeruste
vloot, een expeditie-leger van zes divisies
een territoriaal leger van 200.000 niet vol
ledig afgerichte manschappen.
De eerste divisies van Kitchener werden ii
Mei 1915 in Frankrijk ontscheept, doch eerst
in Juli 1916 kon Engeland zijn waarde too-
nen in den strijd aan de Somme.
In Januari 1916 ging Engeland over tot het
invoeren van den dienstplicht. Gedurende
lange maanden was de toevoer van munitie
treurig. De artillerie beschikte over vier gra
naten per stuk voor 24 uur. Uit dit alles
blijkt, dat eerst na twee jaar Engeland
rol van beteekenis kon gaan spelen van mo
gendheid van de eerste grootte.
Op het oogenblik is de dienstplicht reeds
een feit en beschikt men over de organisatie
om een geregelde toename van den toevoer
te verzekeren. Op den dag van de oorlogs
verklaring werden alle Engelschen tusschen
18 en 41 jaar in dienst van leger, vloot of
luchtmacht gesteld Het voornaamste indu-
strieele centrum van het land en het arsenaal
zullen een voldoende hoeveelheid arbeiders
houden. Engeland moet zorgen over vol
doende werkkrachten te beschikken vooi
productie van zijn oorlogsmateriaal, doch alle
anderen zullen naar behoeften onder de wape
nen worden geroepen. Bovendien vervullen
reeds nu duizenden vrouwen de taak van
mannen in verscheidene openbare functies.
De geheele mannelijke en vrouwelijke bevol
king is thans gemobiliseerd.
De grenzen in Galicië
Dit kaartje geeft de demarcatielijn weer
in Galiciëwaarvan het eigenaardige is,
dat Duitschland toch nog (al is deze niet
al te breed) een gemeenschappelijke grens
met Hongarije zou krijgen.
Het rijke petroleumgebied van Drohobycz
is aan Russische zijde gekomen.
Weer twee schepen getorpedeerd
Een Fransch en een Zweedsch
Gisterenmiddag is het Zweedschc stoom
schip „Silesia", dat met een lading
hout op weg was van Gothenburg naar Huil,
ter hoogte van Stavanger getorpedeerd. De
uit 19 koppen bestaande bemanning is door
het Zweedsche stoomschip „Suecia" gered.
Het Noorsche Telegraaf agentschap meldt
nader, dat het schip door een Duitsohe duik
boot is getorpedeerd en op 45 mijl ten Zuid
westen van de Noorsche kust is gezonken. Do
„Silesia" meet 1839 bruto en 1026 netto ton,
•erd gebouwd in 1932 en behoorde aan Bill-
ners Kolinmport te Gothenburg.
De „Phyxne" tot zinken gebracht
Ooggetuigen op een punt aan de Engel-
sche kust hebben gezien, hoe een Fransch
stoomschip, de „Phyrne", metende 2660
ton, tot zinken werd gebract door een duik
boot. De uit 24 koppen bestaande beman
ning, van wie twee leden gewond werden,
werd aan boord genomen van een van de
kust uitgevaren reddingboot. Twee Britsche
torpedojagers kwamen korten tijd later ter
plaatse. De bemanning verklaarde, dat het
schip geen waarschuwing had gekregen, al
vorens het tot zinken werd gebracht
De ondergang van de „Hazelside"
In een mededeeling van het Britsche mi
nisterie voor de voorlichting wordt, na een
beschrijving van de patrouilles der Engel-
sche vliegtuigen en hun pogingen om bij te
staan in het reddingswerk toen de „Hazel
side" tot zinken was gebracht, nog ge
zegd: De Duitsche duikboot werd gezien
Eenige minuten later trachtte zij haastig te
duiken, maar terwijl zij dit deed, vormde zij
een goed doelwit voor bommen. Men bleef
ter plaatse den toestand eenigen tijd waar
nemen. doch er werd niets meer gezien van
den onderzeeër.
De toestand in de Antwerpsche haven
De Antwerpsche correspondent van de
„Lifore Belgique" schrijft, dat de toestand
in de haven van Antwerpen beter wordt.
Tusschen Zaterdag en Maandag zijn 24 sche
pen in de haven binnengekomen, waarvan
drie in Engeland werden vastgehouden voor
controle. Verscheidene schepen zijn geladen
met graan, andere zijn kleine schepen van
de geregelde lijnen.
Gisteren lagen in de haven van Antwer
pen 81 schepen, hetgeen een belangrijke
verbetering is. Talrijke havenarbeiders kon
den het werk hervatten.
„Geheel Slowakije is bezet"
Verklaring van Slowaakschen consul
Het Britsche ministerie voor de voorlich
ting deelt mede, dat de Slowaaksche con
sul in Londen het departement van buiten-
landsche zaken do volgende verklaring ter
kennis heeft gebiacht:
„Geheel Slowakije is bezet door de natio-
naal-socialistische gewapende strijdkrach
ten en de stem van het Slowaaksche volk
is tijdelijk tot zwijgen gebracht door de
meedoogenlooze opheffing van alle verdra
gen en overeenkomsten. Uit naam van Slo
wakije protesteer ik plechtig tegen dit
schandelijke verraad en verklaar ik, dat
het doel en de idealen van Groot-Brittannië
en Frankrijk identiek zijn aan die van mijn
zwaarbeproefde volk".
De strijd in China
Omtrent het Japansrhe offensief in China
wordt uit Tokio gemeld, dat door Japansche
landingstroepen een deei van Loeisjnjan
aan den Oostelijken oevir van het Tsjo-n-
tingmeer hebben bezet.
Japansche voorhoedetro-:pen hebben den
Noordelijken oever van de Mi bereikt en een
krachtig offensief tegen d- Chin'ee6Che stel
lingen op 11 K.M. ten Oosten van der.
spoorweg KantonHainkau ingezet. Andere
afdeelingen trokken over de Mi en zouden
voortdurend in de richting van Tsjangwja
vorderen.
Het Chineesche telegraafagentschap pu
bliceert een communique, dat met deze Ja-
HOTEL ROYALBRSLES
(Noord-stationingang v. h. hotel: 1 roe
des Croisades. 150 Kamers. Modern com
fort 38 tot 90 frs.; met privat badkamer
50 tot 125 frs. Telegr.-adr.: Royalotcl.
„SUISSE NORD"
Hotel-Restaurant en Banketbakkerij
Bekend bij de Hollanders om zijn
gerenommeerde keuken en matige
prijzen. Prima Hotel.
Kruidtuinlaan 78 -BRUSSEL
(2 minuten van Noordstatie)
RESTAURANT
13 Rue des Bouchers 13
BRUSSEL - Tel. 112118
Gerenommeerde Kenken, waar men eet
zooals bij zich thnisl «-
GUNSTIG bekend bij de HOLLANDERS
22 NIEUWSTRAAT - BRUSSEL
DINER. 1 fl., uitgelezen Menu en
k la carte Avondeten naar keuze.
Specialiteit: Kip, Hollandsche Bief
stuk. - Elke dag: VERSCHE VISCH
direct uit de Vischmijn v. Oostende.
Attentie-adres: RUE NEUVE 22
-^eft t«
Hollanders gedurende Uwe Lgeri
BRUSSEL, maakt van de jbilis
gebruik door Uw Inkoopen ui ge
„ELLEN SPORT", Bd. Afc
Specialiteit in: MANTELS.
PULL-OVERS, HOEDEN
Specialist ifif|
KEUKEN-N
toonzP1"
61 rue d'iden
BRUSSF Y:a
LA MODISTE ,e
MARIE ORLC
LE PLUS GRAND CHOIX DE7
COMPAGNIE ANÏvi
ROSKAM ET ROLLp1
GROOT KLEEDERMAlfi
Kleeding naar Maat em<
Mooiste keuze Engelsch5
Hoek van de Roes de la Ctf
de la Régence Llh
In Brussel^
Wissel Uwiel
bit JOS. DE DECKSdc
55 Boulevard Adolphe Max 5^
VOORDEELIGSTE KOEtf,
pansche gegevens in strijd is. Volgens h.*t
Chineesche berioht hebb^a de Japanneezen
vruchtelooze ontschepingspogingen gedaan
in het westen van het au ei Toenting.
De Chineesche troepen, die er in geslaagd
zijn de Hsintöjiang over te steken, achter
volgen de Japaaineezen up den anderen
oever.
Kort Nieuws
In de eerstvolgende lagen worden In
Duitschland twee lichtingen jonge vrou
wen voor den arbeidedienst opge
roepen. Zij zullen bij boerinnen moeten wer
ken. Vooi; ruim 60.000 mii6jes zijn de iaat-
ste weken nieuwe kampen ingericht.
Gister zijn de lijken vn 27 slachtoffert-
van de Thetls aan de oppervlakte ge
bracht. Vandaag wordt -en begin gemaakt
met de laatste faze vaa het liohten der
duikboot.
Donald Adams, een man van 56 jaar
die aangeduid wordt als een journalist van
paardenraces, is te London veroordeeld tot
ze>en jaar dwangarbeid negens het ver
koopen van geheimen aan Duitseh-
land. Uit de verhooren was komen vast
te staan, dat Adams contact had gezocht
met Duitsche agenten
centrale.
Naar het Zwitsersohe Te|
schap meldt, heeft gister i
vliegtuig om 16.52 uu: bo\l
van Allschwil bij Bazel gevlie
hoogte van 500 M. in Z.W. rich|<
REKENT NAAR ZICHZELr
Naar "aanleiding van pogiil
door het z.g. Nationaal BemiddUG
Mathenesserlaan 110, te Rottciwn,
werk gesteld worden, ter verr
deelnemers, om door onderlingfbr,
king zich te dekken tegen
schade aangericht door oorlogs£A
zoekt men ons het volgende het
meedeelen: Het optreden vanjroo
heeft niets te maken met de t™'
wetgeving. Het bureau treedt at>Uv
delend op. Aangerichte schadSt
een expert vastgesteld. De btve
het bureau rekent uit hoeveel"
moeten betalen en uit niets ite'ö
dat de onderneming van plan i£cuhc
last zelf te dragen. Zij, die bij hm
één gulden per jaar moeten betj zi>
recht opniets. De politie L
deze practijken te moeten wa«n.
■HU
KRIJ&T 'N LtFENfS OOOO
oooo door G.Tm.Rotman
37. Het Irielp niets, meneer Kruizemunts
portemonnaie moest er aan geloven; hij
liet enige costuums op zicht koenen en
zocht er een uit. Vervolgens kocht hij, ver
lokt door al het water, dat hij overal om
zich heen zag, een hengel met toebehoren
en stelde zich op een der bruggen op, om
zo mogelijk een visje te verschalken.
38. Terwijl hij daarmee bezigfe,
de van den anderen kant een jat
vurige Italiaan was net bezig N"
verklaring tegen zijn beminde rn
dat hoort zo bij een „gondola'hei
donna!" riep hij uit, „trouw
zweer U bij mijn zwarte lokken^'
mand bemin zoals U!" En hij £v
vreeselijk met z'n oogen.
to
door G.R.van der BEEK
Binnen treft hij Kees als een geslagen hond. De man kan
niet meer praten. Hij wijst van de machine naar den mano
meter.
Met één blik ziet Tinus het gevaar.
Hij springt naar den afsluiter. Ademloos kijkt de ander toe.
Maar er komt geen beweging.
Dan. met een beslisten draai aan het wiel zet Tinus den
afsluiter vast dicht, rent naar de stookplaats en als hij ziet dat
de ketel al vol water is. grijpt hij het stookijzer en den ander
met een nijdigen stoot wegduwend haalt hij de vuren leeg. De
gloeiende kolenmassa, die een verstikkende walm slaat in de
kleine ruimte, trekt hii op de vuurplaat.
Dan zinkt hij amechtig op de bank naer. Kees staat er ver
wezen bij.
Even later gieten ze emmers water over de gloeiende massa
en sissend vergaat het water in witte wolken, die door de
'open deur den nacht inzuigen.
Sijke komt uit de duisternis. Tinus brengt haar terug in
huis.
„Neje, 't is nikshij heet zeker zitte slaope".
„Ik zij zoo erreg geschrokke".
Tinus laat haar drinken en schuift een stoel bij de tafel.
Even later brengt hij haar naar bed.
Dan gaat hij terug, gekleed nu.
Kees van Pelt zit nog op de bank.
„Wet is t'er gebeurd?"
„Det ziede".
„Hoe kwaamp 't dan?"
„Het ding stind stil vur det ik 't in de gaote ha".
„Det kan nie".
„Dinkte gij det ik er om staoi te liege"»
„Hedde er nie aon zitte prutse?"
„Prutseik heb mieer verstaand van mesienerie es gij,
es 't er op aon komt, dink ik''.
„Mer den aafsluiter stind dicht!"
Tinus had weinig menschenkennis, anders had hij aan het
huichelachtige gezicht van den ander wel gezien, dat Kees
hem poogde te brutaliseeren.
„Dochte gij dan, det ik nie wies wet ik doen moes".
„En waarom makte dan zun léve?"
Kees schoof zijn pet met de glimmend leeren klep wat naar
achter, duwde met de tong zijn pruim van links naar rechts,
spuwde vervaarlijk naar de afkoelende nog steeds walmende
kolen en met een verachtelijken grijns zei hijr
„Ikdinkdet gij vroeger banger gewest zij es ik,
toen gullie Jan Donkerstalle het laote verzuipe1"
Tinus greep in zijn woede naar de kolenschop.
„Jaoslaot er mer op, es ge durft''.
„Kruit dieje rommel nar buiten", beet hij hem toe.
Toen Kees, die zijn zaak gewonnen zag, tergend langzaam
de heete massa in den ijzeren kruiwagen schepte en naar bui
ten kruide, ging Tinus naar het tafeltje. Bij 't licht van de pas
bijgevulde lamp keek hij naar de waterlijst.
Wat
Waterhoogte om 12 uur 1.37.
Hij had dus om 2 uur geen stand opgenomen.
„Zeg is efkesWaorom hedde om twee ure gin watter
opgenome
Kees stond even onthutst.
Tinus zag z'n aarzeling.
„Ge het gezeed, det 't mesien om half drie stopte
Wil ik oe is wet zeggeGe het geslaope, kérel.
Dat was te veel.
De ander smeet zijn schop neer.
„Zeg det nog is''.
Tinus durfde het niet herhalen.
Hij vreesde eigenlijk de ontstuimigheid van den Gronde-
laar. Zich omkeerend ging hij naar de machinekamer en
onderzocht kranen en leidingen. Er was niets.
Hij moest weer stoommaken.
Zwijgend werkten ze samen.
Het water aan de peilschaal was sinds 12 uur^'r
duim gerezen. Hij moest draaien. »t,
't Werd grauw toen de machine nog niet op g.
Toen, 't was al over zeven, stond er in eens als
dreigend silhouet. Knelis Maas in de deuropenii
zitter van den polder.
Tinus schrikt. tei
Dat die net nu moet komen. -n*
„Goeie merrege" groet hij.
„Ja, goeie merregege ziet det we stilstaon..™
Hij voorkomt de vraag van den boer. m
Knelis Maas is een vooruitstrevend man en bel
tegenspraak velen. Dat hij bovendien niet kerksebk.
niets ter zake. Zijn hoeve ligt een groot kwartier
de kade van den Ganzewijkschen polder. Heeft^
geroken, dat er iets haperde aan het gemaaltje?iu
hij anders zoo vroeg hier doen? r
„En waarom draaide nie?"
„Het wil nie''.
In enkele woorden brengt hij den boer op
vertelt hem zijn vermoeden. w
Dan stapt Knelis Maas zwaar naar Kees. ec
„Hedde gij geslaope of nie".
Dreigend staat hij voor den ander, die zic^®1
worden. t?
(Word