.AATSTE NIEUWS
„POLEN IS NOG NIET VERLOREN
'AG
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1931.
TWEEDE BLAD PAG. 7
PU
Vier dagen mobilisatie-ervaringen
Soldaat van den Heuvel in de Elf Provinciën
Zestien jaar geleden was de heer Jan van i nieuwsgierig aan den dikken heer vroegen,
tien Heuvel, slank gelijk een denneboom en I wat die op het oorlogspad ging doen.
ylug gelijk een hinde. Hij reed auto en
motor en was dus een begeerden klant voor
Us
tien vrij willigen landstorm en toen propa
gandisten bij hem kwamen om hem het
belang van het vaderland onder het oog te
brengen, aarzelde Jan van den Heuvel niet,
maar zette hij zijn handteekening. Hij ver
bond zich dus en hernieuwde dat verbond
elk jaar als zijn zakboekje werd opgevraagd
om daarin do noodige wijzigingen en aan
vullingen op te nemen.
De heieT Jan van den Heuvel is sedertdien
z-J'sbien jaar ouder en vele kilo's zwaarder
geworden. Hij weegt nu tweehonderd pond
en zijn slankheid is verdwenen, terwijl zijn
tred nu meeT lijkt op dien van een olifant
dan op dien van een hinde. Hij is vader
an groote zonen d-ie in diénst zijn als ser
geant en luitenant en die opgeroepen wer
den om het vaderland te dienen.
In stilte zat de heer Jan van den Heuvel
zwee-ten toen de mobilisatie kwam. Hij
'dacht: zou ik ook nog niet moeten opkomen.
Hij werd beurtelings rood en bleek, bij de
K' dachte, en toen hij eindelijk moed greep
zijn zakboekje, dat ergens tusschen de
parassen in zijn stampvolle bureau
moest worden opgeduikeld, ging bekijken,
•am hij tot de ontdekking, dat hij inder-
<1> ad moest opkomen.
Hij ging naar Militaire Zaken en naar
n Burgemeester, maar bij beide adressen
•orde hij, dat hij het beste deed zich te
elden. Een uniform had hij niet, maar hij
5apte wat spulletjes bij elkaar en ging met
-.t n handkoffertje op weg.
Dat was op den dag toen aile treinen mi-
ii aire treinen waren.
- Wat moet hier? vroeg iemand van de
ohtaan het station. De heer Jan van den
t. uvel het zijn zakboekje zien en toen was
net oké. Hij stapte in den trein die hem
c." ir de plaats van bestemming moest bren-
- 1 en die natuurlijk stampvol was met
!<jo ge kerels die waren opgeroepen en die
In de school, waar/zijn mobilisatie-adres
was, meldde de heer Jan van 'den Heuvel
zich bij den wachtcommandant.
Wat komt hier doen? vroeg de ser
geant verbaasd, terwijl hij don dikken
nieuwen klant argwanend bekeek.
Ik moet opkomen, luidde het sombere
antwoord.
Drie en vijftig jaar en dan nog opko
men, dat is toch wel wat erg. vond de
sergeant
Ja, dat vind ik ook, maar het staat in
mijn zakboekje.
Nu, ga da,n maar naar den kapitein,
die zal dan wel v-erder zien.
De kapitein wist er niets anders op dan, dat
van den Heuvel eerzaam en gezeten burger
in een flinke stad, naar d-e rustkamer ging
en daar een stroozak en een kussen haalde,
en zijn stroozak ging vullen. En toen was
hij ingelijfd bij den troep.
De dikke, werd hij al gauw genoemd, en
hij kon met de jongens best overweg. Hij
kreeg zijn eetkelet en zijn eetgerei, en hij
begreep, dat hij als soldaat van den Heuvel
zich zou moeten schikken. De eerste stem
ming van het bijzondere was er gauw af en
de hoop, dat hij spoedig naar huis terug
zou kunnen, werd minder. Toen hij zich
9 avonds op zijn pas gevulde stroozak vleide
kon hij niet in slaap komen. Hij dacht aan
het zonderlinge, dat hij zijn zoon den ser
geant, of zijn zoon den luitenant zou tegen
komen en voor hen zou moe-ten saluee-ren.
Ja zelfs, dat ze hem' zouden kunnen aan
houden, als hij de bovenste haak van zijn
tuniek los had, en aan hun vader zouden
kunnen zeggen: „Soldaat van den Heuvel
maak je uniform in orde". Hij dacht aan
vrouw en kon niet in slaap komen. Het
st-rookussen was zoo hard. Hij nam toen een
handdoek en legde die onder zijn dikke
blozende wang en eindelijk sliep hij in,
droomend van schrikkelijke krijgsverrich
tingen due hij door zijn zwaarlijvigheid niet
zou kunnen bijhouden.
Het was duidelijk, dat soldaat van den
Heuvel niet geschikt meer was voor dat
gene waarvoor hij zich zestien jaar geleden
had aangemeld, namelijk als motorrijder.
Tweehonderd pond op een motor dat mag
wel een extra zwaar motorrijtlig-op-twee-
wielen zijn, dat hem kan dragen. Bovendien
zou zijn hart eronder 1e lijden hebben.
De gang naar den dokter was het eerste,
wat de nieuwbakken soldaat moest doen.
Do aesculaap was al even verbaasd als de
wachtcommandant en de kapitein, dat
iemand van 53 jaar en van honderd kilo
nog moest dienen. Hij keurde soldaat van
den Heuvel af, die daardoor een lichtpuntje
zag glimmen in het zwart van zijn onwen
nige soldatenleven Want hoezeer hij de
kameraadschappelijkheid van de jongens
prees, het was toch begrijpelijk, dat hij, die
al bijna grootvader is en dus e<en beetje
meer op zijn gemak is gesteld, maar moei
lijk kon wennen aan soldatenleger en sol-
datonpot en dat hij graag naar huis terug
wilde. Hij schreef briefkaarten naar huis,
gratis dat was tenminste nog een voor
deel en eenmaal belde hij zijn vrouw op.
Hij zeide, dat hij gauw zou thuiskomen,
r toen de eerste en do tweede en de
derde dag verstreken waren geloofde hij er
zelf niet veel meer van.
We zullen het verhaal kort maken. Hij
moest naar Don Haag naar den Keurings-
raad en daar werd hij afgekeurd.
Teruggekeerd in den schoot der zijnen
>oa!s dat heet was hij moe en afgetobd.
Maar hij knapte zienderoogen op en het
bl-eek dat de trubbel en het ongewone wal
gauw zou zijn vergeten als hij eens flink
geslapen had.
Hij prees de jongens zeer en vertelde, dat
d-e kamer, waar hij had gelegen de elf pro
vinciën genoemd werd, omdat er van de
veertien man d-ie er lagen, elf waren uit
de verschillende provinciën. Het eten was
opper best-, do stemming prima, de jongens
zorgden ervoor, dat de boel netjes bleef, de
leiding van den kapitein was uitstekend.
Maar zoo besloot hij ik ben toch maar
liever thuis.
Waarop zijn vrouw van de gelegenheid
gebruik maakte, om hem een lesje te gewen
cn sprak: „Zoo, dan zul je wel nooit meer
mopperen als er hier soms iets niet in orde
Want dan denk je maar aan je mobili
satietijd."
Generale Synode
Geref. Kerken
De zevende zitting
(Ft
ge
uit
z
tmöli EK> SePt- Hedenmorgen ving de
"'e zitting aan van de Generale Syno-
wIde dor Geref. Kerken.
?s j| De voorzitter Ds. J. L. Schouten, van
,n. uAmci- rdam, opende de zitting met het doen
'f jgd ing: van Psalm 68 j 14 en gebed, waarna
•ij pèl dominale hield,
gen 1 ouderlingen R. Z u i d e m a, van Goes
Yftjen J. van W'oerden, van Raamsdonks-
den p eer, voor het eerst ter vergadering aan
wezig. betuigden door het opstaan van hun
h' lif 'tsen instemming met de "Belijdenis-
er, dschriften.
i De voorzitter deed enkele mededeelingen
gt- len gang der werkzaamheden en den
der zittingen. Hierna rapporteerde
ps. VV. L. Milo, van Almelo, over de aan
N.V.ue betrokken Deputaten gestelde vraag of
Rottjer maatregelen konden worden voorgesteld
•n \vpie ertoe kunnen leiden om in gevallen,
te <Kv3arin een Dienaar des Woords te lang
|aan zijn gemeente verbonden zou verblij
ven, voorziening te treffen. Het rapport der
i (Commissie was tevoren in druk verschenen
eDrl i n do leden der Synode toegezonden.
pe Commissie vereenigde zich met de con-
9"te jlusic van Deputaten, luidende:
ïstei i0 indien twee kerken en haar Diena-
sec. i, 5S Woords door onderlinge samen-
;ratl< ;v ng tot overeenstemming inzake ver-
wisseling van predikanten gekomen 'zijn,
jaan deze ke.rken °P den-zelfden dag over
,ratjberoeping van eikaars Dienaren des
woords en ontvangen later op deze wijze
van beroeping do aprobatie der classis.
2o. Aan de Part. Synode Wordt door de
is
j Gen -rale Synode aanbevolen eik "twee De-
ïutj-on. ad art. 49 aan te wijzen, tot wie
v: k rken en/of Dienaren des Woords zich
ainu-n wenden als tot vertrouwensman
en cnn. in gevallen als bovengenoemd van
aad en bijstand te dienen.
3o. De bedoelde Deputaton van de eene
5art. Synode kunn-en zich verstaan met die
•an - en ander ressort, opdat verwisseling
usschen kerken uit verschillende ressor-
tonjM desgewenscht worde bevorderd
E. V ee,uge discussie, waaraan deelnamen
doof!* 'eren Prof. Dr. S. Grevdanus Prof
,ht Vr. Schilder. Ds. N. Duursema en
de rapporteurs, werden de conclusies aan-
Bénomen.
(De zitting duurt voort)
io.3jHet Fransche legerbericht
S°url. -PARIJS> Sept. Het vanochtend uitge-
veikigQvcn communiqué van het hoofdkwartier
jvermeldt: Aan het geheele front is het van
[nacht kalm geweest.
LEIDEN, 12 Sept. Uit de onderscheidene
pensorganisaties hier te lande he-aft zich oen
commissie gevormd, welke zich ten doel
stolt eensdeels in 's lands belang een zoo
Igroot mogelijke objectiviteit in de pers te
'bevorderen en anderdeels die belangen der
pers, welke mat de huidige tijdsomstandig
heden samenhangen hij ae overheid te be
hartigen.
In deze commissie hebben zitting de hee-
ren J. W. He-nn y, voorzitter van de vereen.
).De Nedarlandsohe Dagbladpers"; Leo
Arts, voorzitter van de „Nederlandsche
R-K. Dagbladpers"; G. Polak Daniels,
vice-voorzitter van den Ned. Journalisten
kring en Mr H. F. A. G e i s e, voorzitter van
de Ned. R.K. Journalistenvsreeniging. Voor
zitter van deze commissie is oe heer J. W.
Henny, secretaris is de hoer Mr H. F. A.
Gei se, Lore-ntzkadc 23, Leiden.
""lEngelsche troepen in Frankrijk
j PARIJS, 12 Sept. Er wordt hier nog
'"'ffcén volledig stilzwijgen in acht genomen
i over de bewegingen der Britsrhe troepen
dij5 i vliegers in Frankrijk. Ai wat hekend
»nkt£ worden is. dat zij hier zijn.
Uit .verscheidene steden en dorpen is
jueuws ontvangen over 't hartelijk welkom,
-At hun van de zijde der bevolking ten
«Si yai'
Duitsche opmarsch
duurt voort
Nieuwe successen worden gemeld
In het TVesten voorposten
gevechten
De groote slag In Polen gaat ten westen
van den Weichsel zijn einde tegemoet. De
zuidelijke troepenafdeeling dringt in gefor
ceerde marschen op naar en over de San.
Bergtroepen hebben aan den uitersten zui
delijken vleugel Chryrow, ten zuiden van
Premysl, bereikt. In de streek tusschen
Zwolfen, Radom en de Lysa Gora legt de
vijand de wapenen neer. Geschut en oorlogs
tuig van minstens vier divisies staan ons
als buit in het vooruitzicht. Het aantal ge
vangenen is nog niet te overzien.
Op den oostelijken oever van d»n Weich
sel ten zuiden van Warschau hebben pant
sertroepen een aantal stuks awaar geschut,
waaronder vier mortieren van 21 centimeter
buitgemaakt. Wanhopige pogingen der bij
Kutno ingesloten sterke afdeelingen vijan
delijke strijdkrachten naar -het zuiden door
te breken, werden verijdeld. De ring rond
deze vijandelijke groep is ingesloten. Ten
Noorden van den Weichsel naderen de
Duitsche troepen de vesting Medlin. Na
verwoeden strijd is de vijand ook ten noord
oosten van Warscthiau teruggeworpen.
Bij de achtervolging hebben de Duitscihe
troepen met de hoofdmacht de spoorlijn
Warschau-Bialystok overschreden en met
hun voorste afdeelingen de spoorlijn War-
schau-Siedlce bereikt.
Groepen van het luohtwapen werden,
evenals den dag te voren met gunstig resul
taat tot ondersteuning van liet leger bij
Kutno en tot vernietiging van de achter-
waartsche verbindingen van den tegenstan
der ten oostan van den Weichsel. Een groep
(Juikbomvliegtuigen heeft de oostelijke uit
gangen van Warschau dichtgcgrendeld.
ol-It station Bialystok werd vernietigd.
Grossendorf in liet westelijk deel van het
schiereiland Hola zijn haveninrichtingen
zijn door lichta zeestrijdkrachten in bezit ge
nomen.
Aan het Westelijk front hebben zich tus
schen Saargemünó en Hornbach plaatselijke
voorpostengevechten voorgedaan. Gisteren
zijn geen luchtaanvallen boven het Rijksge
bied voorgekomen.
De Jaarbeurs geopend
UTRECHT, 12 Sept. Een week later dan
de bedoeling, was is heden de 41ste Kon.
Ned. Jaarbeurs begonnen, onder wel zeer
bpzondere omstandigheden. Deze najaars-
beurs, toont er de sporen van, dat men zich
voorloopig wel weer in de eerste plaats na
tionaal zal moeten oriënteeren. En zonder
overdreven pessimisme mag men toch voor
zien, dat de algemeene depressie, welke de
internationale toestand veroorzaakt, ook
deze beurs ongemerkt voorbij zal gaan.
Naar het uiterlijk ziet men echter wei
nig verschil met vorige jaarbeurzen. Aan
gezien de deelnemers hun vaste plaatsen
-hebben, vindt men op elke étage dezelfde
branches, die er altijd expoeeeren.
Het eenige verschil - dat deze beurs
echter gemeen heeft, met de drie vorige na-
ja-ansbeurzen is, dat de begane gron-o
van het tweede en derde jaarbeursgebouw,
alsmede van de verbindingshal, weder In
gebruik is voor de agrarische afdecling,
welke sedert 1936 aan d» Seipteuihcrbeurs
is verbonden een groot succes is, omdat z=
een beeld geeft van het voor ons land zo"
belangrijke agrarische bedrijfsleven. In de
genoemde ruimten vindt men landbouw
machines, wekrtuigen, hulpmiddelen, pro
ducten, zaden en granen, en alles, wat mf'
het land- en tuinbouwbedrijf to maken
heeft, terwijl op het Vreeburgterrein stam-
boekvee, paarden, boomkvveekerijen, tuin-
achitectuur enz. te zien is
In afwijking van de traditie, die wil, dat
de secretaris-generaal, de heer W. Graadt
vanRoggen de inleiding 'houdt, heeft dit
maal de voorzitter van het Jaarbeur9bestuur,
de heer F. H. Fentener van Vlis-
singen, een inleiding gehouden, aange
zien de heer Graadt van Roggen om ge
zondheidsredenen niet aanwezig kon zijn.
Prins Bernhard in Rotterdam
verschillende militaire gebouwen heeft be
zichtigd. De Prins was gekleed in de uni
form van kapitein en vergezeld van den Di
recteur van den etappen- en verkeersdienst
van het Alg. Hoofdkwartier, Kolonel van
den Gen. Staf H. H. Thoóen van Velzen, en
den inspecteur van de Veldpost, Overste
van Houweltngen. Om tien uur arriveerde
de Prins per auto op het Jobsterrein aan
den Rechter Maasoever, waar verschillende
gehouwen in oogensóhouw werden genomen,
waarna het gezelschap zich ook heeft be
geven naar den Linker Maasoever, waar
een bezoek werd gebracht aan enkele ha
vens en militaire bakkerijen. Ook werd een
bezoek gebracht aan een Roode Kruistrein,
die momenteel op het spoorwegemplace
ment Rechter Maasoever staat.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Het gebied van hoogen luchtdruk ligt
vanmorgen over Scandinavië en verplaatst
zich in Zuidelijke richting. Het wordt ge
volgd door een depressie, die gisteren en
vannacht bij IJsland groote luchtdrukdalin
gen veroorzaakte. Vooral in het westen van
dit eiland is veel regen gevallen. Westma-
noer meldt 43 en Isafjord 22 mm. In Scan
dinavië werd het over het algemeen kouder
in Saema daalde de temperatuur tijdens
mist onder vriespunt.
De depressie, die gisteren over de Noord
zee lag, ligt thans over ons land en bracht
vannacht veel regen.
Bij de Azoren blijft de luchtdruk hoog.
Over Spanje en het Westelijk Middelland-
schezeegebied ligt een vlakke depressie,
welke daar geen regen van beteekenis
'bracht, In het binnenland van Spanje is de
temperatuur zeer hoog.
Hoogste barometerstand 1024.1 mbar te
Saema. Laagste barometerstand 997.3 mbar
te Isafjord.
Dam-kampioenschap
Zuid-Holland
Moeilijke remise voor Kinnegin
In „Het Paviljoen" alhier, werd de twee
de partij gespeeld van den herkamp Bom
Kinnegin, om het persoonlijk kampioen
schap van Zuid-Holland. Hoewel de Haag-
sche kampioen aanzienlijk voordeel had, kon
de hardnekkige verdediging van Kinnegin
al-Ie gevaren bezweren, zoodat het einde met
een puntenverdeeling kwam.
De afgebroken eerste partij werd zonder
verder spelen remise gegeven. De spelers
hebben thans ieder twee punten.
Al is de stand nu gelijk, onze stadgenoot
wa9 in strategisch opzicht onbetwist de
meerdere van den Rotterdammer. De derde
partij 7.al de beslissing moeten brengen.
Wordt ook deze remise, dan zal nogmaals
een match van drie partijen worden vastge
steld.
Om den meesterstitel
Voor den voorwedstrijd om den meesters
titel van den Ned- Damlbond, district Den
Haag, werd gisteravond e entweetal partijen
beslist:
D. v. d. Lem P. Remimerszwaal 11
P. van Oosten M. B. de Jong 02
de benoeming
Westlandsche Hypo.
len alle voorstellen betreffende
ng met de Zulder-Hvpothee'c-
:ollandsche Hypotheekbank met
men goedgekeurd,
i tot uitgifte van maximaal
ellc groot f f"
noetnlng tot commissaris van
i Beunlngen, J. M. ïngen
•ts de Lnrdas Wyborsrh, tenvUl mr.
als gedelegeerd-commissaris werd
De directie werd uitgebieid door
ot directeuren der heeren mr W.
K. E. Nederlof, mr C. H. Muntz.
Nagekomen marktberichten
BROE7K OP I, ATV GEN DIJK, 12 Sept. (Langen-
dijker Groentenveiling). Aanvoeren en prllzen:
50.000 kg roode kool f 11.90. 37000 kkgele kool
witte kool i 1—1.90. 36000
f 1.40—2, 4100 kg bleten f 0.80—3. 3000
bloemkool le srt f 6.30—12.60. 2esrt f 1.50—1.70
1450 kg tomaten. A f 4—4.20. B f4.10. C en CC
f 4. 9700 kg aardappelen, eigenh. f22.40, 1>1.
id. f2.10—2.40. Bevelanders f 1.80. 132000 kg
witte kool f 0.801, 130 kg snöboonen f 616.
1900 kg slaboonen f 818.10, 572 kg druiven,
frankenthalers f 17.60—19.50, blaok ahcante
f 18.3920.10.
BODEGRAVEN, 12 Sept. Kaas. Aangevoerd
311 partUen met R.M.. totaal 13995 kg., wegen
de 125.955 kg. Prijzen: le srt f 26—28. 2e sil f23
25, zwaa-dere tot f30, per 50 kg. Handel vlug
GRONINGEN. 12 Sept Vee. Prijzen: kalf- en
melkkoeien le srt f 240250. 2e srt f.9J~2at
3e ert f 120—150. kalfvaaren le srt f 200—310.
2e srt f 120—150. vroegm. koeien le srt f 180—
210. 2e sr tf 130—160, varekoeien le srt f 130—
170, 2e srt f J20140. vaarzen le srt f 143— HU
2e srt f115—130, alles per stuk: stieren le srt
49—51 ct, 2e srt 42—44 ct, slachtvee lo srt 66—
67 ct. 2e srt 50—51 ct. 3e srt 39—40 ct. vette
kalveren le art 74—76 ct, 2e srt 6266 ct, alles
per kg slachtgeUicht; kalveren en pinken f83--
120. melksch&pen f 1017. weldeschapcn f 918.
vette lammeren f 9—12. vette schapen le srt f26
—30. 2e srt f 1620. biggen f 11—14 (f 1.80—2.20
per week), alles per stuk; vette varkens le srt
5859 ct. 2e srt 5156 ct, zouters 53^—55 ct,
per kk. levend gewicht.
Aanvoer: 541 runderen. 350kalveren. 736 scha
pen. 581 varkens en 206 biggen.
lelkkoelen bil geringen
60—1.80. pieterselie 0-30—
0.80. selderie -0.30—1.20. bleekselderle 1014,
j 15.60, rabarber 0.801.20, per 100 bos.
R MERENl), 12 Sept. Kaas Gemeentel.
Kaasbeurs. Verhandeld 22 partijen. wegenda
77000 kg. Handel matig. Hoogste prijs 24.
Üen kleine boerenkaas 23.50. 1 partö
1 36.50. mot Rbksmerk en per 10-i kg.
r 1705 kg.. 1.53—1.33 per 100 kg.
Runderen, totaal 712 stuks. Prijzen:
koeien 0.64—0.70 per kg.. 13! gelde-
koien 130—180, 85 melkkoeien 1802«0. per
'tuk. 105 stieren 0.48—0.58. per kg. 21 paarden
'7019-9 per stuk, matig: 97 vette en gras-
talveren. vette 0.60—0 80. per kg., graskalveren
35—65 per stuk. 389 nucht. kalveren, voor da
slacht 8—11. ld. voor da fok 14—19. per
:e varkens voor de slacht
'lug: 26 mager© varkens
25—35. 133 biggen 14—52. per stug. goed:
971 schapen f 15—21 41 bokken 3—10. per
uk. matig: 599 lammeren 49 per stuk.
Pluimvee. Aanvoeren en prijzen: 6400 oude
kippen en hanen, witte enroode 27%52H cc.
30—35 ct. X.R. blauwe 40—43 ct. per kc:
kontinen 2049 ct per stuk: 1500oenden 104-0
>er stuk: duiven 40 ct per paar. 1600 jong©
en 4045 ct per stuk.
leren. Kipeleren f 3.754.23, eendeieron
f 2.50, per 100 stuks.
(CotSp. Centr. Elerveillng Purmerend G.A V.
invoeren en prijzen; 9000 eendeieren f2.30
2.65. id. kL^f 1.40—2.05. 70000 kipeieren f2.40—
nOTTERDAM, 12 Sept. Vee. Aangevoerd In
totaal 3806 dieren, t.w.: 171 paarden. 26 veu
lens 867 magere runderen. 1085 vette runde
ren. 67 vette kalveren, 867 nucht. kalveren. 260
graskalvercu. 574 schapen '1 lammeren 8 var
kens. 91 bokken of gelten.
Prijzen per kilo: Vette koelen tot 78. 2e kw
tot 62. Se kw 40—62 c.. vette ossen tot 68. 2e
kw tot 62. 3e kw 42—62 stieren tot 63 2e kw
tot 55. 3e kw 48 c- vette kalveren tot 90. e3
kw tot 75. 3e kw 45—55 c.. grrfskalv.
36 e.. schapet
elüks prbshou-
Kalf- i
minder goed te plaat_
dend.Voor het slacht-
eveneens langzaam werden verhandeld, bleven
de prijzen onveranderd. Vette kalveren bb klel-
langzaam. Nuchtere
sn^mindei
pla;
lager
soorten brachtei
liep de handel d<
slecht met over het geheel teruggaande pr'Jzeli.
Vettevarkens bij overgrooten aanvoer prijzen
aanmerkelijk lager. Zouters daarentegen Iets
hooger. Biggen bjj slechten handel nauwelijks
prijshoudend.
IE1DE7Ï, 12 Sept. '(Vette Varkensmarlot)
Totaal aangevoerd 208 zware varkens. P_ri1zen
per^kg. leevnd gewicht 5657 c. Handei"zeer
LEIDEN, 11 Sept (Coöp. Groenten- en
Fruitveiling) Prijzen: Roode kool 1.20—5.30.
groene kool 2,104.80. prei 1.803.2-0. kroten
1.20—2.80, uien 1.40—3-80. peen 1.505.40. aard
appelen 1.80—2.70. andijvie 2—4. drulvtn ƒ16
24. snüboonen 621, stokboonen 926.
pronkboonen 86. stamboonen 724. poste
lein 2—9. spinazie 1—7, tomaten A 4—4.40
B 4—4,80. id C 4, CC 4. per 100 kg.: andli-
vle 0.5*01.50, komk. 16,80. bloemkool 1.50
—16.-60, meloenen 5—19. salada 0.503.20.
perziken 0.S08.80. knolselderie 2.40—2,70, per
ht slachtkalveren
slachtpaarden 60^-5141 c.
43—38—33 c..
Schapen 21
—19—16. "lammeren 15—12—9, nucht slacht
kalveren 1086. nucht fokkalveren 20
1612. slachtparaden 2602O0130, veulens
80—60—40. stieren 280—220—150. katfkoelen
2-50—180—130. varekoeien 195—150—130.
vaarzen 15013»—100. pinken 110—907-0,
graskalveren 533320, bokken en geiten
k. handel red»-
- kü. letehooger, 2e
log 100
chapen en lammeren Iets grooter ter markt
hadel lui, prjjzen als gister.
Aanvoer nuchtere fok- en slachtkalveren lots
grooter. handel sleepcnd. prijzen iets lager.
Paarden aanover iets korter, handel vlot. prij-
Kalf- en melkkoeien aanvoer iets kleiner,
hadel let* levendiger en prUshoudend.
Varekoeien aanvoer als vorige week. handel
flauw, p-ljzen onveranderd.
Vaarzen en pinken aanvoer onveranderd, han
del zeer kalm.priJz enals vorige week.
Graskalveren aanvoer iets cnlndor. hanlel ma
tig, iets lager in pr|js.
Bokken en gelten ruimer ter markt handel
matig, prijzen onveranderd.
Veulens aanvoer korter, handel goed, prijs
houdend.
ROTTERDAM. 12 Sept Eieren. (Rjtterd.
Veiling). Aangevoerd 125 000 stuks. Trijzen.
kipelercn f 2.254.50 per 100 stuks.
(Exportvelllngï.
Het herstel en de
wederopoouw van het
Poolsche rijk
„Polen is nog niet verloren".
Dat zongen de Poolsche soldaten, die on
der Napoleon Bonaparte in Itaiië streden
en die van hun dapperen generaal de be
vrijding van hun vaderland van de vreemde
overheerschers verwachtten.
„Polen is nog niet verloren".
Dat is een eeuw lang het lied geweest,
waarin het verlangen der Polen naar vrij
heid en onafhankelijkheid weerklonk.
Want wel had Polen onder Napoleon kor
ten tijd een betrekkelijke onafhankelijkheid
genoten, maar de trouwe en dappere steun
van zijn Poolsche soldaten had den onder
gang van Napoleons macht niet kunnen
oorkomen. En daarmee was tegelijk Polens
onafhankelijkheid tegronde gegaan.
Na liet Congres van Weenen
Het congres van Weenen in 1S15 wees Ca-
licië aan Oostenrijk toe. de tegenwoordige
Corridor en Oost-Pruisen met Danzig aan
Pruisen, het stelde een kleine zelfstandige
republiek Krakau in en bracht de rest van
Polen als „autonoom" koninkrijk onder den
tsaar van Rusland. Dat wilde dus zeggen,
dat Polen een constitutioneel geregeerd rijk
zou worden, alleen door den persoon van
den koning, die tegelijk (autokratisch) tsaar
van Rusland was, met Rusland verbonden.
Van die autonomie is evenwel niet veel te
recht gekomen. Het tegenwoordige Li-
thauen, dat vroeger ook een deel van Polen
was geweest, kwam direct onder Rusland.
Daarmede was Polen weer opnieuw ver
deeld, nu eigenlijk over v ij f regeerings-
administraties.
Tegen al deze regecringen zijn de Polen
herhaaldelijk in opstand gekomen, het
meest tegen die van Rusland. Do manier,
waarop Rusland die opstanden onderdruk
te, is nu nog berucht. Stroomen bloed
werden daarbij vergoten. Na den grooten
opstand van 1869 werden do Polen bij hon
derden tegelijk geëxecuteerd, of naar Sibe
rië gedeporteerd. Polen moest „gerussifi
ceerd" worden, d.w.z. alles wat Pooisch was
moest verdwijnen, in de eerste plaats de
Poolsche taal.
Na 1874 was het ook met den schijn van
autonomie gedaan. Polen was nu niets an
ders meer dan een deel van Rusland, dat
vanuit Moskou geregeerd werd.
In Pruisen hadden de Polen het aan
vankelijk beter. De Poolsche taal werd daar
in den eersten tijd erkend. Pa» onder Bis
marck begon men daar met de „Gorrnanisa-
tie" van de gebieden, die vroeger Pooisch
geweest waren. Een reden voor de harde
maatregelen, die toen tegen de Polen geno
men werden, was. o.a. het groote belang dat
de havenstad Danzig voor Pruisen had.
Oostenrijk, dat in 1816 ook de kleine
republiek Krakau annexeerde, heeft do
Polen altijd nog het best behandeld. De ri
valiteit, die er tusschcn-Pruisen en Oosten
rijk bestond, deed Oostenrijk de sympathie
van de Polen zoeken, en ook in zekere ma
te winnen. In Galicië verkregen de Polen
zelfs een soort nationale autonomie. Dank
baarheid daarvoor was één van de redenen,
waarom Pilsoedski in den Wereldoorlog zijn
Poolsche legioenen voor Oostenrijk deed
strijden.
Honderd jaar lang is 't Poolsche gebied
over ürie groote rijken verdeeld geweest,
honderd jaar lang werden bijna overal de
Polen verdrukt en hun taal verboden.
Zwaar heeft het Poolsche volk in dien tijd
geleden maar hot is niet ten onder ge
gaan. Het heelt al die jaren zijn verlangen
naar vrijheid en onafhankelijkheid behou
den; groote schrijvers als Mickiewit-z, schre
ven hun meesterwerken in de officieel niet
bestaande Poolsche taal; de Poolsche folk
lore, de Poolsche cultuur bleven bestaan.
Polens onafhankelijkheid hersteld
Dat Polen tenslotte ook als natie weer een
zelfstandig bestaan terug kreeg, heelt het
vooral aan maarschalk Pilsoedski te dan
ken. Deze leidde al in 1905 een guerilla-up-
stand. Van 1914 tot 1917 streed hij met zijn
Poolsche legioenen onder Oostenrijk teg?n
Rusland, van oude tijden af de groolc
vijand van Polen. Maar toen in 1917 de re
geering van Rusland gevallen was, en Rus
land den strijd opgaf, wilde Pilsoedski niet
langer met de Centrale Mogendheden mee
strijden. Want ook Duitschland was vanouds
de erfvijand van Polen geweest. Om zijn
weigering den strijd voort te zetten is Pil
soedski een jaar lang in Maagdenburg ge
ïnterneerd geweest. De November-revolutie
van 1918 gaf hem zijn vrijheid weer en
Polen eindelijk zijn onafhankelijkheid.
De onafhankelijkheid van Polen, door de
bekende Veertien Punten van Wilson al als
vredesvoorwaarde gesteld, werd in 1919
door het Verdrag van Versailles erkend.
Men ging van de gedachte uit het voor
malige Russische Polen, zooals dit door het
congres van 1815 vastgesteld was, als kern
te nemen met Warschau als hoofdstad. Bij
dit gebied werd gevoegd de Duitsche pro
vincie Posen en een gedeelte van West-Prui
sen, waardoor Polen een uitweg (corridor)
naar zee kree-g, dus wederom hetzelfde ge
bied. dat Polen vóór 177-2 bezat.
In 1920 werd, na een volksstemming, door
het verdrag van Trianon Galicië bij Polen
gevoegd, met de steden Krakau cn Lem-
berg. In 1920 kreeg Polen oorlog met de
Sovjet-Unie; in den slag aan de Weichsel
wercj Rusland verslagen. Bij het verdrag van
Riga moest de Sovjet weer een belangrijk
gedeelte aan Polen afstaan.
De stad Wilna in Litauon was al in 1910
door de Polen bezet, in 1920 kwam -o defi
nitief In Pooisch bezit.
Hiermede waren nu de grenzen van de
nieuwe republiek Polen officieel vastgesteld.
Polen was weer een zelfstnndig rijk go-
worden.
De wederopbouw begonnen
Zij, die dien wederopbouw moesten leiden,
stonden voor de grootste moeilijkheden,
moeilijkheden van linancieelen. economi-
schen, juridischen en socialen aard. En
daarbij kwam dan nog, dat niet alleen een
geheel nieuwe regeering en een nieuwe
volksvertegenwoordiging, maar ook een
nieuwe regeerings-administratie in 't leven
moest worden geroepen.
Het land was verwoest in do vier jaren,
dat het als slagveld van de grocte natiu.
gediend had.
Het volk was uitgeput na de vier jaren,
dat het gedwongen geweest was op ver
schillende fronten en onder verschillende
vlaggen voor vreemde heerschers te strijdvn.
Overal was er groote ellende cn verval.
Voor wat de Polen in twintig jaren
onder leiding van mannen als Pilsoedski,
Smiglv-Rydz en Moscicki weer hebben her
steld en opgebouwd, kan men niet anders
dan groote bewondering hebben.
Het is waar, de opbouw van Polen is neg
lang niet voltooid.
Het is nog steeds een arm lanU. De
wegen zijn er over liet algemeen miserabel,
de hygiënische toestanden zijn dikwijls
treurig, het aantal analphabeten is groot,
maar miniem is bv. het aantal auto's.
Miniem zijn ook de verdiensten van liet
cvergroote deel der bevolking.
Maar bij de beoordeeling van dit alles
moet men er rekening mee houden, hoe
de toestand was toon de tegenwoordige
republiek onstond. Bovendien h^e't de repu
bliek altijd een zeer belangrijk deel
ruim een derde van do staalsuitgnven
voor de defensie moeten besteden Dat d t
noodig was, is nu wel gebleken.
De bevolking van Polen leeft hoofdzake
lijk op het platteland, slechts 27 net woont
in de steden. Warschau, de h""M«fad. telt
1.200.000 inwoners.
Het minderhedenvraagstuk
De bevolking van Polen is zooals be
kend een gemengde bevolking, hoe
wel de Polen met 70 pet dc overgroot e
meerderheid vormen.
Het minderhedenvraagstuk is dan ook
altijd een van de grootste moeilijkheden ge
weest, waarmee de republiek te kampen
had.
De talrijkste minderheid in de bevolking
van Polen vormen de 4.780.000 Oekrain'-:.-.
of Roethenièrs. waarvan de meeste n
Grieksoh-Katholick zijn.
Vorder zijn en 3.300.000 Joden. Deze Jood-
sche minderheid maakt 10 pet van de be
volking uit. Zij is zoo groot, omdat Pol.n
al van de Middeleeuwen af het toevluchts
oord van alle verdrevenen geweest is.
Veröer is er een W'it-Russische minder
heid van 1 500.000
Wanneer men de 90.000 Lithauers buit -n
beschouwing laat. is de Duitsche minder
heid van 900.000 de kleinste in Polen.
Al deze minderheden zijn in Polen steeds
zoo soepel mogelijk behandeld- aan het ge
bruiken van de eigen laai wonion geen be
lemmeringen in d<en weg gHegd Er ziin
honderden Duitech© en Oèkralengche s.-b -
len, en ook verschijnen er resp 100 m 121
periodieken in het Duitsch en Oekraïense1..
Toch Is het nu dit Duitsche minderheids
vraagstuk, dat misschien tot een algeher'o
afbraak zal leiden van wat in 20 jaar met
zooveel moeite en energie is opgebouwd.
Maar ook als het zoover komt zullen do
Polen, die al zooveel beproevingen door
staan hebben, don mo©d niet laten zinkon.
Evenals zij in een lieelc eeuw van onder
drukking gedaan hebben, zullen zij blijven
hopen op een wederopstanding van 't oude
Polen.
En evenals toen zullen dan Over de heele
wereld weerklinken de woorden van het
Poolsche nationale lied:
„Polen Is nog niet verloren!"
