DE BEURZEN WILLIG!
JAD RDAG 9 SEPTEMBER 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
il van Warschau
(Vervolg van biz. 1)
tsche Nieuwsbureau verneemt
ioofdkwartier van het Duitsche
it snelle troepen den Weichsel
iereikt bij Sandomierz in het
van Polen en bij Gorakalwaria
=====j-Oosten van Warschau.
boschrijke gebied ten Zuid
van d; PUica hebben Duitsche
'P 2afdeelingen van een vernietigde
divisie gevangen genomen.
!j£kavdriedi9c batteriien mct besPannin9
ihland.i Duitsche handen,
de hooj
le thuis
oolsche legerbertcht
S ,chtste Poolsche legerbericht luidt
,zjtmacht: De vijandelijke lucht-
GafliciAeeft het bombardement van onze
groote, onze verbindingslijnen en van de
i Oceaj over den Weichsel voortgezet. Een
jt were plaatsen en het centrum van de
aal ee^d werden gebombardeerd. Bommen
scha hirallen op het theaterplein, in de
e valkstraat en de DlugastraaL De vijan-
eweginiuchtmacht leed verliezen door ons
de CT^eergeschut en onze vliegtuigen.
achtmaoht bombardeerde detache-
ale ha; pantserwagens van den vijand en
;"g de "rl met resultaat vijandelijke lucht
ten 'bp®®*
e oped macht: Onder druk van gemoto-
»nmid(fe strijdkrachten trokken onze troe-
ischot orogeving van Lodz, Potr-
chip yomaszow, Rozany en Pultusk.
wel n6 den terugtocht blijven onze troe-
rd of ch verweren,
pvarei
tfln^che wreedheden
i gesi;
werk Duitsche Nieuwsbureau zendt tal van
ring den over wreedheden, welke de Polen
net hn de nu door hen verlaten gebieden
„Brei de Duitsche bevolking zouden heb-
>rig2 epermitteerd. Volgens berichten uit
alle werg zou er mee moeten worden gc-
5 iinai, dat het grootste deel van de Duit-
ischeroevolking door de Polen is vermoord,
lang erden verminkte lijken zijn reeds ge-
domein, zoo meldt het D.N.B. „Poolsche
roorbven hebben Duitsche grijsaards levend
1914.oofd afgesneden. Dit terwijl de Duit-
?rassitroeipen reeds Bromberg binnentrok-
•aar [n een dichtbevolkte straat zijn slechts
.BrenDuitschers in leven gebleven
:n ontitschland en zijn weermacht", aldus
!t de „Deutsche Allgemeine Zeitung"
en verklaard, dat zij voor de dapper
ende Poolsche solctoten eerbied heb
Wat echter in Gromberg gebeurd is,
fPT" schandaal voor Polen en helaas ook
A ijn leger, dat aan deze afschuwelijk-
OP minstens deel heeft door wapenleve-
i. De verantwoordelijkheid voor deze
"viste l(*a<^?n Poolsch* regeering.
bij d
Igens
waar
het
tandi
n'sscli
lilitai
trate
STRATEGISCHE TERUGTOCHT
VAN DE POLEN
Nog geen enkele geregelde
veldslag geleverd
Het front wordt ingekort
Het Poolsche leger zet zijn strategischen
terugtocht met meesterlijke nauwkeurig
heid voort volgens berichten die te Brussel
ontvangen zijn via speciale NederlancLsche
en Belgische correspondenten en andere
bronnen. De neutrale militaire waarnemers
in Polen wijzen er op, dat de Polen niet in
staat zijn slag te leveren mn een sterkeren
vijand, langs een front van 1600 mijl en
dat zij daarom wel overwogen, dit front in
te korten.
Maarschalk Smigly Rydz echter, zal spoe
dig bevel geven om halt te houden en aan
kondigen, dat het oogenblik voor de Polen
is gekomen, om zich in te graven.
De berichten uit Polen en uit Berlijn ma
ken het duidelijk, dat de Poolsche troepen
terugtrekken zonder verwarring of verlies
van moreel. Een Duitsche officieele uit
spraak brengt hulde aan hun dapperheid.
Poolsche officieren herinneren er aan, dat
maarschalk Smigly Rydz een groote erva
ring heeft in dezen vorm van oorlogvoering
uit den tijd toen hij in 1920 tegen de Bols-
jewiki streed en zijn divisies over bijna 600
mijl terugtrok uit Kiev alvorens zich om
t'2 keeren en zegevierend slag te leveren.
In den tegenwoordigen strijd is nog geen
enkele geregelde veldslag geleverd en men
vestigt er de aandacht op, dat het kleine
aantal krijgsgevangenen en kanonnen, dat
in handen is gevallen van da Duitschere
een hulde vormt voor de doeltreffendheid
der plannen van den Poolschen generalis
simus.
Men gelooft, dat de kern van het Poolsche
leger nog niet in het veld is gebracht en
men haeft nog niets gehoord van de kleine
Poolsche tanks, waarvan het Poolsche leger
naar verluidt verscheidene duizenden stuks
bezit
De Duitschers rukken op het oogenblik
op over land, dat zoo vlak is als een biljart
en vinden daarbij grooten steun in de heer-
schende droogte. Men verwacht, dat h-2t
herfstweer en de verandering van het land
schap een groote wijziging zal brengen in
de doelmatigheid van de Duitsche gemoto
riseerde troepen. Men haalt -een gezegde uit
Poolsche kringen aan, waarin optimistisch
verklaard wordt, dat de Duitschers nog niet
weten, waar zij mede te doen hebben.
Tsjechen en Slowaken roeren zich
Tsjechische radio-uitzendingen
Uit Kassa wordt gemeld, dat volgens het
dagfalad „Orai Jsag" honderden vluchtelin
gen uit Slowakije bij de Hongaarsohe grens
aankomen.
De meestcn zijn Slowaken, die onder den
militairen dienstplicht vallen. Zij worden
verhoord door de Hongaarsche autoriteiten,
die over hun Jol moeten beslissen.
De vluchtelingen vertelden, dat zij aan-
konden vluchten.
hen geschoten door fle
nka-gr de. Driehonderd
het dc rp Mecenzef zijn
grijsaards en kinderen
itergebleven.
zoon. van wijlen den
>slowaaksche republiek,
en georganiseerde Tsje-
\ing gesproken. Hij zei-
lam dien ik draag ver-
n strijd zullen winnen,
zal zegevieren. Het ge
dieën van het westen is
len de Tsjechoslowaak-
en aan de zijde der ge-
RENGr REMIE
SCHLAND
I*
rglssnig^ïi «W VWfiSTOOC...
tot afbakening van 't nationale gebied
ïst gesteld aullen worden vooral in de
•OM ©bieden van Wast Jutland en op het
Ejq Bornholm. De toestellen zullen. d"s
21— door schijnwerpers worden verlicht
s.2k' rabladet, zoo meldt het D.N.B., schrijft
38 - iet feit, dat de Deensche neutraliteit
r37 "h ildelijk door Engeland geschonden zou
Daartegen behoorde men protest aan te
DUITSCHLAND RANTSOENEERT
ROGGE- EN TARWEMEEL
Om verspilling of misbruik van meel te
'oorkomen, heeft de Duitsche rijksminister
voor de voedselvoorziening bepaald, dat
rogge- en tarwemeel nog slechts op Kaarten
den verbruiker worden afgeleverd.
Door deze verordening zal het meelverbruik.
zooals dit tot dusverre was, niet benadeeld
•orden.
De verordening stelt uitdrukken] k nog
maals vast, dat de verzorging van het Duit-
:che volk met brood en meel, dank zij de
groote voorraden graan en den goeden graan
oogst van dit jaar, die een verdere vergroo
ting van de nationale reserve mogelijk hcMt
gemaakt, voor lange jaren veilig is gesteld.
Het vergaan van c
Amerikaansclie marine
.j e
ng lands voedsel rantsoeneering
ht tracht geen schaarschte
Mc rrison, de Engelsche minister voor
I v. edselvoorziening, heeft gisteren ver-
W bar i, dat er in het land geen schaarschte
I ju 1 eersdhen, hoe lang de oorlog ook
Jocht duren. In de eerste stadia van de
intsoeneering zou kunnen blijken, dat
»con en boter niet de normale hoeveelheid
fc'cn tengevolge van een mogelijke onder-
■rekmg in de leveringen uit Noordelijk
uropa en door reorganisatie der huishou-
detnge i in de landen van dat gebied,
len Mocht een dergelijk onverwacht tekort
n ^trec en, dan kan men er zeker van zijn,
at a Lies in het werk gesteld zal worden
m h erin te voorzien door middel
e'4ve ringen uit het Britsche rijk.
Ier De voedselTantsoeneering vormde
pa'oudig een deel van de defensieve inspan-
geweest het vaststellen van een maximum
ioor de voorloopige prijzen van vele arti-
teler, met het doel de prijzen constant te
louden, voor zoover het mogelijk is op het
luidige niveau.
stBEN DEMENTI DER DUITSCHE MARINE
opmaalt de „Athenia"-kwestle
Het opperbevel der Duitsche marine stelt,
haar aanleiding van de steeds weer in Enge-
Cdand en de Vereen. Staten door de oers en
jer radio verspreide berichten over de tor-
g^edoering van de „Athenia" door een Duit
sche duikboot, het volgende vast:
lc. De Duitsche vlogt. en wel elke afzon-
riHeriijke eenheid, heeft het bevel, zich bij het
"v -'ere.i van den zee-oorlog in elk geval aau
internationale verplichtingen te houden.
2e. In het gebied waarin het s.s. „Athenia"
gezonken is, bevonden zich geen Duitsche
zees trijdkraoh ten.
ij 3e. Het is derhalve volkomen uitgesloten
j Diiilshr.- /.eeslrijdkrachten in verband
gebracht kunnen worden met het verlies
A'pji het s.s. „Athenia".
De poging, om, ondanks officieele Duit-
j, tie weerleggingen voortdurend de Duitsche
'oot van den ondergang van de .Athenia" te
i-ri aldigen, is dus een typisch product van
Pihilf.erij,
Het
openbaar gemaakt
van de Amerikaanse]
waarin wordt verkla
tot zinken gebracht c
schip aan bakboordz:
Tengevolge van de
terdichte schot tussc
de machinekamer v«
de olietank werd ver.. uc i.aKKU.,
naar het bovenste dek leiden, werden ver
brijzeld. Daardoor /as het voor de passa
giers, die in de eetzaal vertoefden, onmoge
lijk zich te redden.
ROOSEVELT KONDIGT
UITZONDERINGSTOESTAND AF
Roosevelt heeft, met het oog op den
heerschenden oorlog, den nationalen uitzon
deringstoestand in de "er. Staten afgekon
digd, zulks ten aanzien van de inachtneming,
beveiliging en toepassing van de neutraliteit
der Vereenigde Staten, evenals de verster
king der nationale defensie binnen de gren
zen vastgesteld voor vredestijd".
De attaché van de Britsche ambassade ver
klaart, dat de Engelsche regeering aan de
Amerikaansche vliegtuigbouwers gevraagd
heeft de loopende contracten voor militaire
vliegtuigen ondanks het embargo uit te voe
ren. Tot dusver is 75 pet. van de contracten
reeds uitgevoerd.
De overige 25 pet. zal in Amerika opge
slagen worden- in afwachting van een moge
lijke wijziging in de neutraliteitswet.
Volgens het te Bern verschijnende blad
„Buncl" zijn de oproepingen voor dienstne
mingen, welke de Duitsche legatie in Zwit
serland verspreid heeft, opgeschort. Het
schijnt, aldus het blad, dat Duitschlan-i
voorloopig geen beroep wil doen op de Duit
schers in het buitenland.
DOODSTRAF OP MISDADEN
TIJDENS DE VERDUISTERING
De Duitsche ministerraad voor de rijks
verdediging heeft verordeningen uitgevaar
digd dat voor diefslallen, aanrandingen, he-
roovingen ei^ dergelijke misdaden, die tij
dens een luchtverduistering of -alarm wor
den gepleegd, de doodstraf kan worden ge
vorderd!
KERKNIEUWS
Moreele Herbewapening
en de oorlog
Aan de radiorede, welke dr Frank N. D.
B u c h m a n Zooidag 27 Augustus jl. in Ame
rika te Boston hield, ontleenen wij het vol
gende:
„Ik spreek", aldus dr Buchman, „uit naam
van millioenen bekende en onbekende men-
schen in alle landen, die in Moreele Herbe
wapening een wijze van samenleving heb
ben gevonden, die zich verheft boven alle
hinderpalen, die menschen en volken van
elkaar scheiden, en die overtuigd zijn, dat
alleen in Moreele Herbewapening een af
doende genezing voor de crisis kan gevon
den worden.
..Er is een oplossing voor de crisis en die
moet bekend gemaakt worden. De crisis be
wijst, dat wij gefaald hebben. Hebben wij
den moed om, voordat de crisis op een ca
tastrofe uitloopt, de ware oorzaak onder de
oogen te zien? Wij zijn de oorzaak. Het
leven van ieder volk en van ieder mensch
persoonlijk heeft ons gebracht waar wij zijn.
Ieder volk en ieder mensch is verantwoorde
lijk voor de tegenwoordige situatie. Niet één
volk, maar alle volken hebben gefaald. Wij
hebben allen schuld, want in ieder volk
werken krachten, die verbittering, oneenig-
heid, vernietiging teweeg brengen. Volken
zoowel als menschen, die zijn blind geweest
voor hun eigen fouten, terwijl ze met den
vinger naar elkaar wezen. De loopgraven
zijn noodig omdat de menschen en de volken
zelfzuchtig zijn. Een golf van onzelfzuchtig
heid over ons volk .en over ander volk zou
een blijvende oplossing zijn voor 't oorlogs
gevaar. Wij hebben allemaal den vreoe ge-
wenscht, maar wij hebben het gezocht in
overeenkomsten, tractaten, verbonden, ver
anderingen van stelsels, in economische en
ontwapeningsconferenties en wij hebben te
vergeefs gezocht
„Wij hebben vrede gewenscht, maar wij
hebben nooit den prijs voor den vrede be
taald, den prijs om met God te willen zien,
waar wij en onze volken dwaalden en hoe
wij en onze volken naar Gods aanwijzing
onrecht goed kunnen maken. Een nieuwe
geest wordt geboren, als wij eerlijk verge
ving vragen voor onze fouten, in plaats van
de fouten van andere volken in het dag
licht te stellen. Er is een plaats, waar men
elkaar kan benaderen, en inderaaad, we be-
hooren allen, volkeren zoowel als menschen,
te veranderen in een crisis als deze. Als de
leiders veranderen, kunnen zij het volk
veranderen en omgekeerd. Deze crisis is een
moreele crisis en kan alleen opgelost worden
in den geest van de Moreele Herbewapening,
in den geest van eerlijkheid, rechtvaardig
heid, en liefoe. Moreele Herbewapening be-
teekent de kracht om menschen te verande
ren, vijanden zoowel als vrienden, andere
volken zoowel als het eigen volk.
„Wij moeten voorbereid zijn op onver
wachte paradoxen. Elk mensch is voor zijn
land verantwoordelijk. De landen zullen eer
lijk om vergeving vragen en vroegere fouten
goed maken, als de bevolking van deze lan
den die soort van nationale politiek eischt.
Elk mensch heeft onmiddellijk een taak te
ven-uilen, hij kan voor zichzelf een verande
ring van hart aanvaarden, hij kan besluiten
om eiken dag naar God te luisteren, en kan
beginnen om een-wereld op te bouwen zon
der haat, zonder vrees en zonder hebzucht.
Er is genoeg in de wereld voor de behoeften
van elk volk, maar niet genoeg voor de heb
zucht van elk volk. Het offer, dat noodig is
voor een duurzamen vrede,' is niets in verge
lijking met het noodelooze offer van een
oorlog.
„Er is rog tijd voor een zelfzuchtige door
•even wereld om naar den leven-
i luisteren. Een vergeten factor bij
itie is, dat God een plan heeft voor
on dat Hij dat plan uit wil voeren
lel van mannen en vrouwen, die
ijn om te gehoorzamen. Boven el-
- staat trouw aan God; in gehoor-
aan God zullen alle volkeren bun
.emming vinden. Dit is de meest
i vaderlandsliefde, dit eischt den
moed en geeft de grootste kracht,
nde deze dagen moeten zich hou
den rechtvaardigen vrede ontwik
den vrede duurzaam maken. Als
lor van depken de hoofdtoon in
v/as geweest, zouden we niet op-
de klauwen van een crisis zijn
en twintig jaren ellende zouden
omen. De oorlogsdreiging dwingt
-rsoonlijk en nationaal bezit op
zijn waarde te toetsen. Een per-
..n nationale overgave aan God is
nrThPt f'^oodzaak. De beschaving staat
op nei spi r*„ tn.i.» -
menschen
ren en geh'
^Pe ^uc"£mallandschedijk te Pernis
is gis e£n doorpeoraven. roodat het
eerste
ter dam
POLENS HOOFDSTAD WARSCHAU. Opname van 't koninklijk slot met aangrenzend plein waarop de zuil van dert
Poolschen koning Sigismund III.
Een Zondag te velde
Een Protestantsche dienst in een
R.K. vereenigingslokaal
Een ontroerende
godsdienstoefening
Zondagmorgen 10 uur
De eerste Zondag van de Algemeene Mo
bilisatie.
Het weer is schitterend, het September-
zonnetje is nog van zomersche kracht.
Maar daar buitenver van onze gren
zen, daar vechten de legers van twee mo
gendheden tegen elkaar; daar worstelt een
volk om zijn vrijheid en daar strijden zo
nen van een vrijheidslievend volk tegen den
belager van zijn heiligst goed.
Wij zijn gelegerd in een vreedzaam Bra-
bantsch dorpje, een stil plaatsje, dat eigen
lijk niet op zijn plaats ligt aan den grooten
verkeersweg. Het is alsof het dorpje dien
grooten drukken weg negeert en voort
wenscht te leven in zijn eigen stille beslo
tenheid. Maar die kalme rust is wreed ge
stoord door de komst van ons legeronder
deel; het dorpje is opeens een centrum ge
worden van militaire bedrijvigheid; het
stafkwartier is er gevestigd en dat geeft een
geweldige drukte. Auto's snorren af en aan,
motor-ordonnansen rennen op hun zware
motoren den geheelen dag heen en weer. En
al is het vandaag Zondag, reeds "heel vroeg
begon het rumoer, Zondag bestaat niet in
een leger, dat pas is geformeerd; er moet
zooveel gedaan worden en er is haast bij...
Donkere wolken pakken zich samen aan
den politieken hemel. Engeland heeft een
ultimatum gesteld, dat reeds is afeeloopen;
Frankrijk heeft ook zijn laatste waarschu
wing laten hooren. Daden zijn nou niet ge
meld, maar we voelen heter hangt iets
in de lucht, iets dat misschien zal beslisseu
over menig jaar van ons jonge leven
De onzekerheid is drukkend, benauwend
zelfs, en de eenige nieuwsbron in dit dorpje
de radio in hjf.t café'tje naast ons kwar
tier heeft groote belangstelling. Veel
nieuws is er echter niet op dezen stillen
ochtend, die toch zoo vol is van rumoer.
De eerste dienst in het geïmproviseerd
kerkgebouwtje zal aanvangen.
De R.K. jeugdbeweging heeft haar verga
derzaaltje afgestaan aan de Protestantsche
broeders om hun dienst te kunnen houden,
want een Protestantsch kerkgebouw bestaat
hier niet. Prachtige samenwerking tusschen
Roomsch en Protestantsch. De nood bracht
ons bijeen en groote verschillen worden on
belangrijk. De veldpredikers zijn bij den
pastoor ingekwartierd.
Het is een klein goepje Protestanten, dat
daar aanwezig is: enkele officieren en de
rest dienstplichtigen, die van huis en haard
zijn weggeroepen en nu den eersten Zondag
doorbrengen ver van vrouw en kinderen,
ouders en andere betrekkingen.
Een klein groepje, inderdaad, maar zelden
heeft waarschijnlijk de dominee, nu gekleed
als veldprediker in zijn spliksplinternieuwe
uniform, zoo'n aandachtig gehoor gehad.
Als hij achter het lessenaartje gaat staan,
verstomt het gefluister en men voelt hier
iets van onzichtbare banden, die ons bijeen
binden.
„Laten wij op dezen morgen ons vereeni
gen met de onzen, die op dit oogenblik op
gaan naar hun bedehuizen om voor ons te
bidden, laten wij bidden voor hen, die we
achterlieten".
Ontroering gaat door ons hart. we voelen
pen week,
betrekkingen, maar we voelen ook sterker
dan ooit de band, die ons bindt
Ver weg zijn onze verwanten, onze vrou
wen, onze kinderen, onze ouders, maar toch
ze zijn dicht bij, het is alsof ze langs
ons gaan en ons toefluisteren: „we bidden
voor jullie, bidt jullie voor ons".
Hier en daar worden tranen weggepinkt
en als na het korte ernstige gebed, wij weer
gaan zitten, is menig oog vochtig en menige
soldaat, die anders vol grappan zit. kijkt
naar den grond om zijn cn'i ring te ver
bergen.
De veldprediker b
dien schoonen Psalr
Herder, mij zal nie
ons naar grazige we
kens langs zeer stil
prediker heeft „con
We voelen ons weei
schaap, dat steeds i
den Herder weg te
Herder wordt geleii
langs rustige stille
zijn dorst kan lessc
Kort en ernstig --
roepstem: „Geef U nan Mij over, Ik zoek
voor u het goede". Ondanks de donkere wol-
ken, die samenpakken, ondanks 4e dreigin
gen, die ons benauwen, we hooren Gods
stem tot ons klinken: „Vertrouw op Mij, Ik
zal u leiden langs grazige weiden en voer u
zachtkens langs zeer stille wateren".
Een ernstig uitgesproken „Onze Vader"
beëindigt de dienst, een der minst bezochte,
maar een der ontroerendste, welke ik ooit
meemaakte. Stil gaat een ieder weer aan
zijn werk, dat even onderbroken werd. We
worden weer opgenomen in het rumoerige
leven om ons heen, maar in ons hart klinkt
nog heel lang na: „Ik zal u leiden. Ik, de
"srdcr".
rk naar Lemmer
oute wordt afgesloten
ER, 9 September. Wij vernemen,
ingang van den avond van 10 Sep.
-s- de doorvaart door den toekom-
xirdoostpolder wordt afgesloten en
voor dienende verlichting wordt
v/p da: zelfde moment wordt de scheep
vaart buiten den nieuw aangelegden meer-
dijk omgelegd.
Financieel Weekoverzicht
Geheel ander verloop dan in 1914
Vlucht uit het geld in goederen
Staatsfondsenmarkt gedrukt
Vrijdagavo-nd
Er wordt op het oogenblik in de beurs- en
geldcentra een spel gespeeld, dat wel op
heel duidelijke wijze illustreert in welk een
waanzinnige wereld wij leven. Terwijl het
bloedvergieten droeve realiteit is gewor
den, vliegen elders den speculant de gebra
den duifjes in den mond. Er heeft zich op
|de beurzen onder invloed van de oorlogs
verklaringen aan Duitschland een krach
tiger koersrijzing geopenbaard en daarbij
had Wallstreet de leiding. Tegelijkertijd on
derging de handel een aanzienlijke uitbrei
ding en er werden op één dag op de New-
Yorksche effectenbeurs zelfs niet minder
dan 6 millioen aandeelen verhandeld, waar
bij koersstijgingen van 14 punten geen uit
zondering waren.
Naast de verwachting van groote oorlogs
winsten hebben echter ook andere factoren
hier een rol gespeeld. Het is immers te ver
wachten, dat zich een zeer groot verbruik
zal voordoen van een geheele reeks voort
brengselen en grondstoffen. Zelfs hoort men
al zeggen, dat sommige restrictieschema's
(o.a. voor rubber) buiten werking zullen
worden gesteld. Op alle beurzen treden dan
ook de zgn. grondstoffen enmetaal-
aandeelen overwegend op den voor
grond.
Een belangrijke overweging was ook wat
er in de toekomst, in geval van een lang-
durigen oorlog, van de waarde der diverse
valuta zal terechtkomen. Weliswaar zal
deze invloed zich allereerst in de oorlogvoe
rende landen doen gelden, doch de vorige
oorlog heeft wel geleerd, dat ook de neu
trale staten hier niet zonder kleerscheuren
afkomen. Zoo ontstond plotseling de prik
kel om maar liever aandeelen te koopen, aan
het risico van een eventueele prijsstijging
te loopen.
Tenslotte dient men te bedenken, dat de
Amerikaansche conjunctuur zich sinds en
kele maanden in stijgende richting be
woog. Op de koersen was dit echter tenge
volge van de oorlogsvrees nog niet tot uiting
gekomen. Nu de ban gebroken is en de teer
ling geworpen, laat het zich verstaan, dat
de fantasie vrij spel kreeg en dat dit mede
de groote koerswinsten, de grootste sinds
twee jaar, in de hand heeft gewerkt.
Herinneringen aan 1914
Niet te ontkennen valt Intusschen, dat
uit een afschuwelijk iets als een oorlog een
winstobject is gesmeed. Onwillekeurig roept
dat herinneringen wakker aan den vorigeii
oorlog, al was het verloop toen anders. In
1914 immers heeft de beurs in den eersten
lijd na de heropening geen groot enthou
siasme te zien gegeven. Daarin kwam pas
verandering toen men begon in te rien. dat
in bepaalde bedrijven groote winsten wer
den gemaakt. Met dit voorbeeld voor oogen.
is men thans blijkbaar onmiddellijk tot aan
koopen van verschillende aandeelen over
gegaan.
Opvallend was daarbij, dat door het pu
bliek een zeer scherp onderscheid werd ge
maakt tusschen zgn „00 r 1 0 es wa a r-
den (van Mijen. die van de prijsstijging
op de vrije wereldmarkt zullen profiteeren)
en 1 n t^e matlonale concer nw aar
den. die door den oorlogstoestand dreigen
getroffen te worden. Tot de eerste categorie
'ijn te rekenen de rubber-, suiker-en
scheepvaartwaardeti (ook Kon.
Petroleum), tot de andere concerns als
de Unilever, Philips, Aku e.a. Op
vallend was het gedrukte beeld van de
tabaksmarkt Hier inoet rekening g>
houden worden met het fsit, dat Duitsch
land een belangrijke afnemer is van dit
product Valt deze klant voor ons weg
dan is het de vraag of we de tabak wel
elders kwijt kunnen.
De internationale monetaire
toestand heeft in de afgeloopen dagen
het beeld gegeven van volslagen verwar
ring- Intusschen zijn we hier reeds op weg
naar meer „normale" verhoudingen. D«
grootste fluctuaties behooren althans tol
het verleden. Ook in Engeland hebben we
nu een scherpe deviezenregeling gekregen
Het Britsche bezit aan buitenlandsche de
viezen en vreemde fondsen is gemobiliseerd
mede om straks den Invoer van oorloge
materiaal en grondstoffen te kunnen fi
nancieren. Het uitvoerverbod van goud
vlak voor den oorlog afgekondigd, was het
sein tot een scherpe depreciatla (tot t 7.6C)
op welk niveau het pond nu weer worai
verdedigd. Klaarblijkelijk is men tot hel
inzicht gekomen dat eeo verder
afglijden van het pond
niet gewenscht is. Ter verdediging van het
devies heeft nu de Bank of England' een
goudvoorraad van 2S0 millioen aan het
Britsch Egalisatiefonds overgedragen. Deze
overdracht heeft tengevolge dat de Bank
of England niet meer over een goudvoorraad
beschikt en dat de bankbiljetten geen
gouddekking meer hebben. Voor die dek
king komen 280 millioen aan Staatsfond
sen in de plaats. Een traditie wordt hiermee
>n Engeland prijsgegeven. Het land stelt
zich meer en meer in op de oorlogseconomie
Daarvoor moet alles wijken.
De beëindiging van de Stlllhalte
overeenkomst heeft tengevolge dat do
noteeringen voor registermarken, handels
marken en reismarken verdwijnen. Tn deze
hetaalmiddelen vindt geen handel meer
plaats. Het belang van de Nederlandscho
'nstellingen bij de Stillhalteschuld bedroeg
nog circa 30 millioen. Deze vorderingen
zijn echter grootendeels afgeschreven.
Tegenover de hausse in „oorlogsfondsen"
'afgewacht zal nog dienen te worden wat
«r van de oorlogswinsten terecht zal komen
iaar de Overheid hier vermoedelijk wel
*al ingrijpen door middel van extra-belas
tingen of prijscontrole) staat de ongeani
meerde stemming op de beleggings-
markL Staatsfondsen hebben een
eeduehte veer moeten laten en wel niemand
zal hebben vermoed dat zoo spoedig een
rentestand van 4 pet weer zou zijn bereikt.
De actie van het belepgingsfront ligt nog
als pon vage droom achter ons. De ver
wachting is natuurlijk, dat de staat straks
zper groote lpeningsbehoeftcn zal hebben
te dekken f1914'18). Niet uitgesloten is
dan-hij dat men zal moeten overgaan tot
gedwongen leeningen, die wel „vrijwillig"
zijn. maar waarhij toch de «tok achter de
deur is geplaatst
Hieronrter het gebruikelijke koersstaatje,
dat na het vorenstaande voor zichzelf
spreekt-
A. K. U.
Philips
Lever Bros
Kon. Petr.
H. A.L
H. V. A.
Deli-Mij
A'dam Rubber
2U. N.w. S.
3% Ned. 1937
3 ,(3y2) Ned,
25 Aug.
30%
1 Sept 8 Sept,
30 Va 31%
85%
eiy8 93
64%
80%
Sa J
