JANTJE
KRUIZEMUNT
PAO "RIJDAG 8 SEPTEMBER 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
loniee)e Duitsche vrouw
.S*s plaatsvervangster
tinen
best«De arbeid mag niet stilliggen
agen
Duitschland en Nederlands
jij j onzijdigheid
^an onizen Duitschen correspondent).
- ti de overgroote meerderheid der man-
van een algemeene mobilisatie was
ifficieel nog niets te hooren aan den
|d tegen Polen deelneemt of zich daarop
snel tempo voorbereidt, ligt het voor de
d, dat de vrouwen in de burgerlijke sa-
ensprjjievinp- weer op den voorgrond treden.
worden er thans 82 jonge vrouwen op
(bereid, de conducteurs op tram of om-
mojig straks te vervangen. In de Müller-
?evensse volgen ze hiertoe een cursus en
r Brirschijnlijk zal haar aantal binnenkort
ien sgOO worden uitgebreid. „We voelen ons
stbasetomen gezond en dat is van belang, want
an deks moeten we als conductrice den hee-
dag staan of loopen en daar moet eerst
ptA gewend worden!" Zoo vertelde ons een
uitziende leerlinge en een andere
vlooide er aan teo: „Kleurenblind mogen we
zekei zijn, want dan zouden we onderweg de
en trialen niet zien!"
erd iiatuurlijk is dat pas een eerste begin en
■estzajde werkzaamheid der vrouwen aan om
ten vg toenemen naarmate de oorlog langer
rt. Het Duitsche Vrouwenwerk heeft
dat di>alve reeds allerlei andere cursussen ge
afweèniseerd, waarbij men wordt voorbereid
bom?e verzorging van zuigelingen, sanitaire
ziekenverpleging aan huls
e borf1 een lazaret, opvoeding van jonge kin-
medewerking in de huishouding enz.
wPk in de fabriek gaan vrouwen al meer
peer het mannelijk personeel vervangen.
+vatt.Rijksorganisatieleider Dr. Robert Ley
•ervu^an wiens hand nagenoeg iedcren dag
angev^len over actuleele vraagstukken op de
rpagina
mlplooit ook hier een groote activiteit.
"~5v sprak hij in Marienfelde de arbeiders
'p#>n groot bedrijf toe onder het motto:
aij capituleeren niet!" In 1914 kon hij zich
.1 vrijwilliger aanmelden en ook nu zou
jjofst aan het front meevechten,
Lr zijn plicht schrijft hem thans voor, de
Èiders tot noesten vlijt en plichtsbewust-
aan te sporen. Nooit mag weer gezegl
■iBdc-n. dat de „Heimat" het front in den
n gelaten heeft en aan 't slot van zijn
I^Hpraak erkende Dr. Ley. dat we meteen
■■Aaien krijg" te doen hebben.
tijd van oorlog zijn de sensationeele
en geruchten nu eenmaal niet van
too wekten de berichten omtrent
ending der Nederlandsche
kore^traliteit door Engelsche bommenwer-
a aae te Berlijn groote opschudding. Pers
radio behandelden deze aangelegen-
1 zald uitvoerig en de verontwaardiging
algemeen. H. M.'s gezant, jhr. van
der iersma de With, had een onderhoud
t staatssecretaris Weizsaecker, waar
deze pamfletten liet zien, welke de
gelsche vliegers voor propagandists
ie doeleinden in West-Duitschland
eembben verspreid. Aan de oprechtheid
oveii ons streven, de absolute neutraliteit
„'j^e%andhaven, wordt hier door niemand
ïp iswijfeld en van plannen om van Duit-
zijde onze neutraliteit te helpen ver-
ligen, kregen we gelukkig geen woord
ie Engelsche luchtaanvallen op Wil-
I mshaven en Cuxhaven zijn totdusvervan
itsche zijde niet met tegenaanvallen be-
jhin^voord en men deelde ons mede, dat
de ks ook niet in de bedoeling ligt. Decigen-
oot e strijd beperkt zich nog steeds tot Polen
novevolgens de laatste radiomeldingen bcvin-
de Duitsche troepen zich reeds beden-
Ijk dicht bij Warschau! Over de snelle
van Graudenz brengen de kran-
van heden met zwarte letters gedrukte
Ichten en onder klokkengelui schijnen do
kastttsche troepen hier binnengerukt te zijn.
op, plaatsen hier tegenover een bericht uit
boot „Führerhoofdkwartier", waarin wordt
«gedeeld, dat Hitier dicht achter het oos-
jk front een transport van gewonden zag
nsporteeren. Hij vroeg den leider van het
nsport naar bijzonderheden en bezocht
itereenvolgens iederen wagen, waar elke
'vonde soldaat door hem persoonlijk werd
esprok en. I-Iij prees hun dapperheid en
aan den tijd, toen hijzelf als een-
aldig soldaat meerdere malen verwond
diéiim honderd
^henia-slachtoffers
ontkent nogmaals schuld
feu meent thans, dat de doodenlijst van
„Athenda" 10S namen omvat. Men koestert
Ater nog een geringe hoop, dat eenige ver-
I wten opgepikt zijn door kleine schepen,
der draadlooze installatie, die van Enge-
l %d wegvaren.
lot oppercommando der Duitsche oorlogs-
rine stelt ten aanzien van de in Engeland
steeds verspreide berichten over het
pedeeren van de „Athenia" door een Duit-
wason onderzeeër zonder waarschuwing, met
jTruk vast, dat iedere eenheid van de
itsche oorlogsmarine in het bezit is van
bevel zich bij het voeren van den strijd
i ^houden aan de internationale verplich-
gebied, waar de „Athenia" tot zin-
is gebracht, hebben zich geen Duitsche
bevonden. Het is derhalve uit-
'loten, dat de Duitsche zeestrijdkrachten
«vert>and kunnen worden gebracht met het
9 zinken brengen van de .Athenia".
evoBlowaaksche troepen hebben, naar het
nistwaaksche legercommando bekend maakt
ievyhet gebied ten Noord-0o6ten van de
•tra met succes den vijand in de flank
Ingevallen en hem tot den aftocht ge-
la%>ngen, waardoor het oprukken van een-
rs den eter Duitsche weermacht verlicht
in den oostelijken sector van het
Int werden succesvolle krijgsverrichtin-
~aih uitgevoerd.
De Slowaaksche troepen hebben talrijke
fjjjolsche officieren en manschappen gevan-
h genomen.
Bij hun terugtocht vernielden de Polen
i \te verkeerswegen en bruggen, wierpen
aricaden op en stak zelfs dorpen in
t. |nd
L Poolsche vliegtuigen probeerden Maan-
-g en Dinsdag over Presov en andere Oost-
steden te vliegen. Artillerie
Jachtvliegtuigen ('raven hen op de vlucht,
ju^dat zij geen mogelijkheid kregen, Slo-
iaksch gebied te bombardeeren.
Spoorweg ten toon
stelling geopend
Hulde aan de jongere werkloozen
AMSTERDAM, 8 Sept. Onder groote
belangstelling is de 6poorwegtentoonstelling
„De trein 1S39—1939" aan het Frederiks-
plein, alhier, geopend.
Hoe tot stand gekomen
In een inleidende toespraak merkte de
Voorzitter van het Uitvoerend Comité, wet
houder F. van Meurs, op, dat de idee
dezer expositie zich reeds twee jaren ge
leden opdrong, toen het plan tot feestelijke
viering van het eeuwfeest der Spoorwegen
bij het gemeentebestuur was o ingekomen.
Het gemeentebestuur stelde zich voor de
uitvoering eter plannon in verbinding met
het Amsterdamsch Centraal Comité voor
Jongere Werkloozen. Met medewerking van
den toenmaligen Minister van Sociale
Zaken, Prof. Romme, en van de directie
der Nederl. Spoorwegen, werd de zaak toen
aangevat. Ruim 170 jongere werkloozen
vonden hier een jaar werk en wat zij cp
de ruines van het voormalig Paleis voor
Volksvlijt hebben tot stand gebracht, prees
spr. als een voorbeeld' van jeugdige volks
vlijt.
Nadat spr. allen, die aan de voorbereiding
en inrichting van de tentoonstelling mede
werkten, had dank gezegd, gaf de wethou
der het wcord aan, den burgemeester, Dr
W. de V I u g t, voor het houden van <te
eigenlijke openingsrede, waarin hij zeido,
dat hetgeen hier is bijeengebracht, aan de
met-ingewijden op het gebied der spoor
wegen een interessantpn leerzamen kijk
geeft op dit in technisch, economisch en
sociaal opzicht zoo belangrijke bedrijf.
Deze tentoonstelling verbindt het verled' n
met het heden, hetgeen de Burgemeester
vervolgens uiteenzette. Met c"'en wensch,
dat een druk bezoek het werk der organi
saties moge kronen, opende spr. de ten
toonstelling.
Jongeren gehuldigd
Namens de Directie van de Nederland
sche Spoorwegen sprak hierna lr W. Hup-
k e s groote waardeering uit voor het
initiatief der gemeente Amsterdam om
deze tentoonstelling te houcten.
Zonder een opsomming van het tentoon
gestelde te willen geven, vroeg spr. bijzon
dere aandacht voor het treintje van 1839.
Het locomotiefje „De Arend" js een fraai
stukje ingenieurslcun6t naar dp idéé van
George Stephenson, die met één geniale
greep een locomotief ontworoen heeft, vei
gens welke beginselen ook thans nog le
zwaarste stroomlijn-locomotieven worden
gebouwd.
Spr dankte het gemeentebestuur, het
Comité en vooral (te jonge mannen, die met
hun keurigen arbeid, hun enthousiasme en
ijver getoond hebben, welk een kracht en
reserve in deze thans nog helaas in onze
productie uitgeschakelde jonge menschcn
zit.
Ongevallen
FINSTERWOLDE, 8 Sept. Tijdens een
luchtbeschermingsoefening is de 18-jarige
kantoorbediende A. Dammer, uit Winscho
ten, in een bocht met een auto, die met ga-
doofde lichten reed, in botsing gekomen.
De bestuurder van het motorrijwiel werd
met een schedelbasisfractuur opgenomen.
Later is hij overleden. De duo-passagter, de
18-jarige A. van oer Laan, uit Winschoten,
bekwam een schedelfractuur. Zijn toestand
is zorgwekkend.
HEERENVEEN, 8 Sept De 13-jarige
Joukje De Jong, te Oranjewoud, is aanga-
reden door een auto uit Hilversum. Zij is
ernstig gewond naar de ouderlijke woning
overgebracht, waar zij is overleden.
VEENDAM, 8 Sept. De 70-jarige heer J.
G-arbers, gepensionneerd kommies der di
recte belastingen, is door een autobus over
reden en op slag gedood. Het ongeluk is
vermoedelijk te wijten aan het onvoorzich
tig oversteken.
GOOR, 8 Sept. Doordat zijn paard 6chrok
is de 23-jarige landbouwerszoon J. Schreyer
uit Ambt Del den onder Goor met zijn
boerenwagen in botsing gekomen met een
passeerende vrachtauto uit Enschede. De
man werd ernstig gewond en is 's avoncs
aan de gevolgen overleden.
De Scheepvaart
in Oorlogstijd
Nederlandsche schepen redden
bemanningen van getor
pedeerde Eng. schepen
S.s. „Bilderdijk" redt 35 man
ROTTERDAM, 8 September. De kapitein
van het s.s. „Bilderdijk'" van de Holland
Amerika-lijn heeft aan de directie alhier in
een kort telegram geseind, dat men op den
Atlantischen Oceaan, bewesten den ingang
van het Kanaal, de bemanning heeft gered
van het Engelsche s.s. „Pukkastan". dat op
weg was van Kaapstad naar Rotterdam en
door een Duitsche duikboot was getorpe
deerd.
De geredden, in totaal 35 man, zullen waar
schijnlijk in Engeland aan wal worden gezet.
Ook is waarschijnlijk, dat de „Bilderdijk".
komende van New-York, die vandaag te
Rotterdam werd verwacht, in een Engelsche
haven zal worden onderzocht, evenals dat
met vele andere schepen het geval is.
De directie van de Holland—Amerika-Lijn
had hedenmorgen nog geen/ nader bericht
van de „Bilderdijk" ontvangen.
De „Pukkastan" was eigendom van de
reederij Common Bros te Newcastle. Het
scthip meet 5809 bruto ton en was in 1929 ge
bouwd.
De kapitein voegt aan zijn bericht toe, dat
alles wel is aan boord en dat het schip da
reis naar Rotterdam voortzet.
Het s.s. „Mars" redt
schipbreukelingen
AMSTERDAM, 8 Sept. De directie van de
K.N.S.M. heeft een telegram ontvangen van
den kapitein van het s.s. „Mars", dat op uit
reis is naar havens in de Middelandsche Zee.
dat een aantal leden van de bemanning van
het getroffen Eng. s.s. „Manaar" aan boord
is genomen. Het s.s. „Mars" heeft de gered
den te Lissabon aan land gezet
De K.N.S.M. heeft den kapitein terugge
seind de reis voort te zetten De „Mars" was
op weg van Rotterdam naar Gibraltar.
Nadere bijzonderheden omtrent het juiste
aantal der geredden en den naam van het
getroffen schip heeft de directie tot heden
ochtend negen uur nog niet ontvangen.
Het s.s. „Manaar" meet 7212 bruto tons,
was gebouwd in 1917 en behoort thuis te
Liverpool.
KFRK EN ZENDING
NED. HERV. KERK
Te Deil en Enspijk (Gld.),
DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP
Beroepen. Te Bussum, O. T. Hyikema
CHR. GEREF. KERK
Tweetal. Te Harderwijk. M. Baan te
Bussum en H. Visser te Dordrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen. Te Middelharnis, D.
Barth 'te Dordrecht.
HULPPREDIKER
Cand. J. J. van Wageningen te Den
Haag heeft een benoeming ontvangen tot
hulpprediker bij de Geref. Kerk te H e e m-
s e (Ov.), welke benoeming door hem is
aangenomen.
TOEGELATEN TOT DE
EVANGELIEBEDIENING
Het Prov. Kerkbestuur \an mesland
heeft toegelaten tot de Evangeliebediening
in de Ned. Herv. Kerk de heeren R C. H.
Verhoef te Rotterdam en cand. J.
Geerling te Oude Wetering.
AFSCHEID. BEVESTIGING EN INTREDE
Haarlem-C.
Onzer zeer groote belangstelling heeft gis
ter-avond Ds W. F. L a m a n zijn intrede ge
daan als predikant bij de Chr. Geref. Ge
meente te Haarlem-Centrum. Onder de aan
wezigen merkten wij op den burgemeester
van Haarlem, Baron de Vos van Steen-
w ij k.
Ds. Lanvan hield een predicatie naar aan
leiding van Ezech. 27 4, 5 en 6, waarin hij
opmerkte zich te gevoelen als een ambassa-
De kaart geeft den Duitschen opmarsch weer in Polen, het gearceerde gebied
reeds bezet; de zwarte pijlen geven de aan valsrichting weer der verschillende lege.
corpsen.
De nieuwe Ned. Herv. School te
Hazerswoude officieel geopend en in
gebruik genomen. Ds P. L. Kiehl.
predikant der Ned. Herv. Gemeente,
hijscht onder groote belangstelling
de vlag.
deur van het Hof des -Hemels, die geplaatst
is in de donkere tijden om te vermanen en
te dwingen tot waarachtige bekeering. Ten
slotte hield hij de gebruikelijke toespraken.
Tot den burgemeester zeide spr., dat hij hem
in deze tijden bijzondere genade toewensch-
te. Er werden toespraken gehouden namens
gemeente en kerkeraad van Haarlem-Cen
trum door den heer Vreugdenh.il, na
mens den Kerkeraad van Middelharnis door
den heer D r i e s s e namens de classis
Haarlem door Ds. Swiep van IJmuiden;
en namens de gemeente van Haarlem-Noord
door den heer Borst.
Ds. G. E. ALERS
As. Woensdag herdenkt Ds. G. E. AIers,
predikant te Oranjestad op Aruba in West-
Inaië, den dag waarop hij voor 25 jaar het
predikambt in de Ned. Herv. Kerk aan
vaardde.
In 1934 werd hij benoemd tot predikant te
Oranjestad in West-Indië, welke benoeming
hij aanvaardde en in April 1934 afscheid
nam van zijn arbeidskring te Hoorn.
Ds. Alers arbeidt ook onder de inboorlin
gen te Pedro-Plat en mocht na een 5-jarig
verblijf onder hen een nieuwe kerk bouwen.
Met den bouw van een nieuw bedehuis te
Oranjestad zal ook weldra een aanvang wor
den gemaakt, terwijl op initiatief van den
jubilaris aldaar ook een Chr. school gesticht
werd, waardoor bereids een hoofd in Neder
land is benoemd.
Dr. B. WIELENGA
Aan de lijst van geschriften, gepubliceerd
door Dr. B. W i e 1 e n g a. wiens 40-jarig
ambt-ijuibileum wij aankondigden, kunnen
nog toegevoegd als sedert 1936 verschenen:
„Troon en volk". „Christus en het cultuur
leven", „De Heere is waarlijk opgestaan",
„Vervuld met den Heiligen Geest". „Het
wezen van het Christendom".
Nederlandsch Bijbelgenootschap
Twee nieuwe vertalingen
Dezer dagen mocht het Ned. Bijbel Ge
nootschap weder twee nieuwe talen aan de
lijst der Bijbelvertalingen toevoegen.
Vooreerst verscheen in het Simaloengoen-
Bataksch een vertaling van het Evangelie
van Lukas van de hand van J. Wismar
Saragih.
Ten tweede verscheen in het Waijewa, de
taal van West Soemba, van de hand van Dr.
JOnvlee een Bijbelsch Leesboek met
de verhalen uit het Oude Testament.
Hiermede is het aantal talen van Ned. In-
waarin door toedoen van het Ned. Bij
bel Genootschap de Bijbel geheel of gedeel
telijk vertaald is, gestegen tot zesendertig.
UITGESTELD
De jaarvergadering der Evangelische Al
liantie, die oorspronkelijk was vastgesteld op
Dinsdag 10 en Woensdag 11 October en die
te 's-Gravenhage zou worden gehouden, zal
wegens de tijdsomstandigheden geen voort
gang hebben en is tot nader order uitgesteld.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen mevr. B. Hu en der-ter Btaak
te Eibergen heeft gelegateerd aan de afd.
van den Ned. Prot Bond aldaar, het zieken
huis te Eibergen en de Rekkensche Inrich
tingen ter plaatse elk een bedrag van f 1000.
ZO JUIST VERSCHENEN:
DE U BIJBELSE GESCHIEDENIS
AAN KINDEREN VERTELD
zesde herziene druk door
C. J. E. STELMA—LOOSJES
en Dr. J. H. STELMA.
Geïllustreerd met ongeveer 200 koper
gravuren, 622 bladzijden; prijs slechts
f 4.25 gebonden; met een register,
waarin vermeld, welke Bijbelgedeelten in
elk hoofdstuk behandeld worden.
Deze Bijbelse Geschiedenis bevat de
verhalen van Genesis tot en met de
Handelingen der Apostelen.
Uitgave van A. VOORHOEVE, Rotterdam
alom in den Boekhandel verkrijgbaar.
(Keel.)
ONDERWIJS
Prof. Dr. C. G. VAN RIEL t
1 een kortstondige ongesteldheid is te
Amsterdam op ruim 53-jarigen leeftijd over
leden prof. dr. C. G. v a n R i e 1, oud-katho
liek pastoor en hoogleeraar in de kerkge
schiedenis aan het te Amersfoort gevestigde
seminarium der oud-katholieke kerk.
CHR. HUISHOUDSCHOOL TE ZETTEN
7 September was voor de Huishoudschool
te Zetten, de bekende Christine Hermine,-
school, een belangrijke dag.
Bij de opening van den nieuwen cursus
werden door den voorzitter. Ds. O. G. He 1-
r i n g. de nieuwe directrices van de school
1 van het internaat, de dames M. W.
chut en J. C. de Bruijn Kops geïn
stalleerd.
De groei der school heeft een splitsing van
de leiding van de school en het internaat,
totnogtoe in één hand, noodig gemaakt.
Na de installatie werd nog door enkele
aanwezigen het woord gevoerd.
ONDERWIJS-BEN4
Kampen. Chr
vakonderwijzer: d
Zwolle (tijdel.).
Noordeloos
onderwijzer: de he<
M. C. Punt, beid
Raamsdonks
tijdel. onderwijzeres Mej. Steinvoort en
Mej. Konings.
Rotterdam. Chr. H.B.S. Linker Maas
oever. Tot leeraar scheikunde: Dr. J. W.
Boehmer; tot leerares geschiedenis: mej.
Dra. A. H. P. Meyer; tot leeraar wiskun
de: mej. Dra. H. M. Buré; tot leerares wis-
en natuurkunde: mej. Dra. A. G. v. d.
Horst, allen te Rotterdam.
EXAMENS
Den Haag. Machiniste n-e x a m e n s.
Geslaagd voor diploma B.: de heer H. A. v.
Leeuwen te Rotterdam; voor diploma C. de
heer J. P. J. W. Runsink te Amsterdam en
voor het eerste gedeelte van diploma B.: de
heeren W. van Atte, Schipluiden, J. L. Kluit,
Brielle, D. N. de Boer, IJmuiden, W. Wisse-
link, Sliedrecht en G. A. Hannink te Den
Haag.
ZATERDAG. O SEPTEMnEU 1U39
HILVERSUM I. 1S75 M. cn 414.4 M. VAIlA-l.lt-
zondliifc. 10.0010.20 v-m. en 7.30S.00 VPRO
8.00 Gramofoonmuzlek (ca. 8.16 Berichten).
10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders la
de Continubedrijven. 12.00 Gramofoonmuzlek
(ca. 12.15 Berichten). 2.00 ..Wat Is de ton?"
lezing. 2 20 Esmeralda, 3.00 Reportage. 3.30
VARA-orkest, 4 30 Causerie „Opvoedkundige
voorlichting". 4 50—5.00 Gramofoonmuzlek.
5.05 Orgelspel. 5.30 Filmland. 6.00 Orgelspel
615 Groniugsche uitzending. 6.45 Berichten'
6.47 Gramofoonmuzlek. 7.00 VARA-Kalender.
7.05 Felicitaties. 7.10 Politiek radiojournaal.
7.30 Cyclus „Langs steden en dorpen", 8.00
Herhaling SOS-Berlchten, 8.03 Berichten
ANP, VARA-Varla, 8.15 VARA-orkest. &.00
Puzzle-ultzending, 9.15 VARA-orkest. 9.50
Toespraak. 10 00 Gramofoonmuzlek. 10 30 Be
richten ANP 10.40 Esmeralda en solist. 11.00
Orgelspel. 11.3012.00 Gramofoonmuzlek.
HILVERSUM II. 301.5 M. KRO.Uitzending.
8.00—9 15 Gramofoonmuzlek (Om 8.15 Be
richten). 10 00 Gramofoonmuzlek. 11.30 Gods
dienstig halfuur. 12.00 Berichten. 18.15 KRO-
Melodlsten en solist (1.00—1.20 Gramofoon
muzlek. ca. 1.15 Berichten). 2 00 Voor <le
jeugd. 2.30 Gramofoonmuzlek. 2.45 Kinder-
uur. 4 00 Gramofoonmuzlek. 4.30 KRO-orkesl
5.16 Internationale sportrevue, 6.30 Gramo
foonmuzlek, 5.45 KRO-Nachtegaaltjes, 6.18
Gramofoonmuzlek, 6.20 Journalistiek week
- icht. 6.45 Berichten, gramofoonmuzlek.
7.00 Berichten. 7.15 Cat
mensch" (2). 7.35 Actueele aethérfllts
BerlchtonANP. mededeelingen. 8 15
peinzing niet muzikale omlijsting. 8 35 Gra-
S.00
V,n xV 322 wcn 484 M- 322 M' 12.50 Orkest
3.20 Noorsch programma. 4.20 Vlooi 6.05
Orkest. 8 45 Folkloristisch programma, 9.05
Dagelijksche dingen
Geduld is nog een schoone zaak
Zonder opzet en zonder opdracht hebben
wij eenige peilingen verricht inzake het
hamsteren. Met vreugde stellen wij vast,
dat, wanneer onze onbedoelde enquête
maatgevend mag zijn, de mentaliteit der
bevolking beter is dan in 1914.
Misschien moeten we het anders zeggen.
Het tegenwoordig geslacht is niet vromer
en edeler dan dat van 25 jaar geleden; ock
nu zijn er ongetwijfeld velen in allerlei
kring, die gaarne iets extra's aan den oorr
log zouden willen verdienen, zelfs op be-
driegelijke wijze en ten koste van nood
lijdenden. Ook nu zijn er menschen met
neiging tot ongeoorloofd hamsteren, \fl
van zelfzucht en eigenliefde, die er graag
een ander aan zouden wagen.
Maar enkele dingen staan hier tegen
over. In 1914 was onze weermacht wél
paraat, dank zij de wetten van Colijn, doch
ons economisch en distributie-apparaat
niet. Thans profiteert men van de toen op
gedane lessen en kan men de dreigementen
tegen hamsteraars en woekeraars ook uit-
voeren.
J geschiedt nu al. Uit één en dezelfde
Iwordt ons meegedeeld, dat bij drie
jen groote hoeveelheden levensmid-
n beslag zijn genomen; bij oen ter
van 2000.En gelukkig staat
it, dat in dit opzicht zonder aanzien
rsoons opgetreden zal worden,
dat betreft waren we danig ingeno-
et de mc«iedeeling, welke thans in
i verscheen en waarin de Minister
'conomische Zaken nadrukkelijk
luwt tegen prijsopdrijving. Ook daar
nen al aardig mee in sommig©
winkels.
Huismoeders herinneren zich nog hoe
zij in 19141918 verlegen hebben gezeten
om zeep, naaigaren, drukknoopjes, suiker
enz. Op sommige van deze artikelen was
door enkele of vele winkeliers, dat weten
wij niet, reeds heel wat oorlogswinst ge
legd; b.v. een verhooging van 17 tot 23 cL
Toen een koopster daartegen bezwaar
maakte, kreeg zij ten antwoord: vertel het
gerust aan de politie; ik moet den grossier
ook zooveel meer betalen.
Ook wij gaven dezer dagen iemand het
advies om de politie met een geval van
hamsteren en prijsopdrijving in kennis te
stellen. Och. luidde het bescheid, daar zie
ik niet veel heil in; ik geloof, dat ten op-<
zichte van die personen het hoofd der
politie wel een oogje dicht zal doen.
Wij weten in dit speciale geval niet of
de veronderstelling terecht of ten onrechte
gemaakt wordt; maar zulke dingen zijn
mogelijk. En daarom zijn wij blij, dat de
Minister een dreigement liet hooren en
aan de afnemers verzocht prijsverhoogingen
hunner leveranciers terstond schriftelijk
medo te deelen aan het ministerie van
economische zaken, Bezuidenhout 30, Den
Haag.
Daar immers is een objectieve behande-.
ling verzekerd.
Dit laatste hebben we noodig als brood.
Heel ons volk moet er diep van doordrong
gen zijn, dat alles eerlijk en met orde
gesch edt. Dan alleen kan men vertrouwen
hebben in de verklaringen van hooger
hano dat hamsteren overbodig en prijs-,
opdrijving gevaarlijk is, want dat de regee
ring zal zorgen voor een rechtvaardige
distributie. Maar dan moet de burgerij ook
geduld weten te oefenen, als dit noodig is.
Wanneer onze lezers zich over een en
ander raeenen te moeten beklagen, dan zijn
wij in 't algemeen gaarne hun tolk. Maar wij
vragen ons toch af of wij de Veldpost zwaar,
met critiek mogen belasten, omdat som--
mige gemobiliseerden tot Woensdag l.L
nog niets van hun familie hadden gehoord.
Natuurlijk is dat onplezierig. Maar of de
schuld alleen bij de post ligt, is nog de
vraag. De veldpost stond aanvankelijk voor
een zeer moeilijke taak. Nu de troepenver«
plaatsingen bijna ten einde zijn en ieder
militair niet alleen weet bij welk onderdeel
hij is ingedeeld (compagnie, bataljon. regi«
ment en overeenkomstige onderdeelcn),
doch ook tot welke groote eenheid (veld
leger, stelling Den Helder. Vesting Holland,
Commando Zeeland, Territoriale Gebieden)
hij behoort en deze aanduidingen duidelijk
op de adressen worden vermeld, kan de
expeditie van de veldpostcorrespondentie
regelmatig verloopen.
Thans is er practisch geen achterstand
meer. Echter, in het militaire apparaat
werkt de post niet zóó vlug als in de bur
germaatschappij. Die snelheid en nauwkeu
righeid mag men niet venvachten. En de
behandeling van stukken met onjuiste of
onvoldoende adressen blijft steeds vertra
ging ondergaan omc«at het uitzoeken van
de juiste adressen voor deze stukken zeer
tijdroovend is.
Of het verzwijgen van plaatsn/men strikt
noodzakelijk is. wagen wij te betwijfelen;
maar het is nu eenmaal voorschrift
Ook nu nog geldt dat geduld een schoone
zaak is. Men oefene zich daarin.
kruot 'n Erfenis oooo
O O O O door c
27. De waarheid bleek echter al spoedig,
en binnen enkele minuten waren de burge
meester, de veldwachter en een wethouder
al bezig, den koster binnen boord te
hijschen. Je begrijpt, dat de man letterlijk
op was van de zenuwen en verbaasd was,
dat hij er nog levend afkwam.
Jantje Kruizemunt en zijn reisgenoten
wisten echter van dit alles niets af; de
vliegmachine snorde met grote snelheid
voort
J
Ml
Ij lf]
