llirutwr Cciitsdjf (üourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
KRAKAU IN DUITSCHE HANDEN
Fransche afdeelingen over
de grens
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending-4.50
■nacht tla6elijt<sc'ie zending5.50
midd Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a ct
op c
men
Bureau: Breestraat 123 - Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 - Postgiro 58936
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1939 20e Jaargang
SlJbertentieprijjen:
Van I BI 5 regelst.l7'/i
Elke regel meer022'/,
Ingezonden Mededeelingen
van 1-5 regels230
Elke regel meer 0.45
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
NO. 6798
"aa.
Meer actie
het Westfront
De legerberichten van het Fransche
■jperbevel, welke in een zeer algemeenen
No. f>n zijn gehouden, hebben tot nu toe niet
:el opgeleverd, hetwelk de belangstel-
v-ange^g van het groote publiek zou kunnen
iumpj|ancje maken of de fantasie bevredigen,
n posbor een voornaam deel valt zulks te ver
aren uit de bijzondere positie, waarin de
jgenstanders aan het westfront ten op-
rhte van elkander verkeeren. Beiden
••jgen zij verschanst in een uitgebreide
•rsterkingslinie, waaraan de moderne
'Elitaire techniek al haar overleg
.«nnis heeft besteed. Gelijk men weet, was
rankrijk er het eerst bij, door een titanen
'beid op het gebied der fortificatie zich
.rilig te stellen voor een herhaling van
itgeen in den zomer van 1914 is geschied
"en een massale invasie van Duitsche
.nepen de Fransche oostelijke departe-
t-r,tpn kwam overstroomen, en daar
echts enkele vestingen van formaat wa-
n wij herinneren in dit verband
ïchts aan het heroïek verzet van Verdun
die zich als vrijwel geïsoleerde eilan-
m temidden van een zee van „feldgrau"
1^5 ïnd hielden. Uit den wensch, een her-
ling van deze tragedie te voorkomen is
teeg Fransche Maginot-linie ontstaan, de
Delachtige, ten koste van zware financi-
le offers versterkte Fransche oostgrens,
tlker opzet en bedoeling van zuiver de-
isieven aard is.
jjd» Toen Hitier aan de macht geraakte was
n van zijn eerste strevingen, alle
0.35aillen met Frankrijk uit den weg te rui-
0.20;n* en tot vriendschap met Parijs te
raken. De wetenschap, dat naar het
tjes) 'sten militair niet veel meer te begin-
n zou zijn, kan hierbij een rol hebben
).05speeld. De constructie van een Duitsche
rsterkingslijn tegenover de Fransche,
zgn. Siegfriedlinm of Westwall. welke
het vervolg der gebeurtenissen met
rhaasting werd ter hand genomen, be
lde het Derde Rijk zekerheid in den
te verschaffen, aangezien het Derde
k, ook volgens „Mein Kampf". zijn
uin in het oosten en zuid-oosten van
iropa Zou hebben te zoeken.
e aanwezigheid van deze beide tegen-
elkander ligende Fransche en Duit-
le versterkingen verklaart goeddeels,
larom wij van Fransch-Duitschen kant
op heden zoo weinig van duidelijk om-
de, jireven krijgsverrichtingen konden ver-
Jmen. Beide partijen weten, dat in deze
ne geen enkele actie kan worden on-
•nomen, tenzij deze zorgvuldig en op
:r breede basis van tevoren is geprepa-
^rd. In dit verband moge herinnerd
irden aan het laatste groote Duitsche
'ensief aan het westelijk front, in de
[gen toen Ludendorf een alles beslissen-
doorbraak wenschte te forceeren. We-
i aaneen was men toen bezig met de
brbereidingen, concentratie van troepen,
[schut, vervoermiddelen -enz. Wellicht
an wij thans iets dergelijks tegen, en
hult de sluier, die over de Fransche
peratieven hangt, een soortgelijk
JOBtiatief.
£2®ntusschen komen, hoofdzakelijk uit
■leemburg, geruchten door over zware
nonnades tusschen de beide linies, ge-
■■Ehten, welke gepaard gaan met andere,
WOL: van Fransche opmarschpogingen in de
JNENjjting van Saarbrücken gewagen. Een
xvcHnvitsersch blad weet verder mede te dee-
wi/j. dat de Duitsche steden, welke in deze
lEvzDipe zijn gelegen, zouden worden geëva-
eerd, en dat dientengevolge het Duit-
ie spoorwegvervoer danig met werk zou
"""3 overkropt.
gjjjjpat hier iets broeit mag, hoe vaag de
gevens op het oogenblik dat wij dit
^riiven. ook nog zijn, veilig worden aan-
nomen. Intusschen heeft Duitschland
,er ^schillende motieven, om een activeering
v9'a»delijkheden met Frankrijk zoo-
tererfl mogelijk uit den weg te gaan. Naar
MIX^luidt bevinden de Duitsche spoorwegen
s :h thans in aanzienlijk minder goede
nditie dan in 1914, toen juist het prima
poeiiryPer het Duitsche opperbevel in staat
n ïlde tot de snelle verplaatsingen van
iterieel en manschappen, welke aanvan
kelijk zooveel tot de Duitsche successen
n Hadroegen. Er is thans voor het Derde
|k zeer veel aan gelegen, in het Oosten,
in Polen, een oplossing te forceeren.
•Jke he' in staat zou stellen op een later
stip zij.t volle krachten naar het Wes-
te kunnen ontplooien. Op deze wijze
i, het tekort aan vervoerscapaciteit het
it kunnen worden ondervangen en ge-
penseerd.
Van het Oostelijk front
Eerewacht bij het graf van Pilsoedski
Dagorder van Von Brauchitsch
Het Duitsche hoofdkwartier deelt mede, dat de Duitsche troepen
gistermiddag zonder strijd de stad Krakau zijn binnengerukt.
In tegenspraak hiermede meldde radio-Warschau gisteravond, dat
de Duitsche luchtmacht gisteren een raid op Krakau zou hebben
ondernomen, waarbij 15 Duitsche toestellen zouden zijn neergehaald.
Het bericht uit het Duitsche hoofdkwartier echter vervolgt:
De commandeerende generaal en de divisie-commandant hebben de
militaire eer bewezen aan het graf van maarschalk Pilsoedski. Bij
het graf is een eerewacht geplaatst.
De bruggen over de Weichsel zijn niet vernield.
Gistermiddag om twee uur hebben de Duitsche troepen den straat
weg Lask-Unjejow in de richting van Lodz overschreden.
Het historische koningsslot op 'den Wawel iri Krakau, dat door de Duitschers is
ingenomen
h&t- 12-e reg.
-AD VAN BEROEP
mIL 8. Wie
es eb' van
{ersfpte A
ECT/ff-
bij do arrondlsse-
tb "s-Gravenhage
bij het departe-
De Duitsche dagorder
De opperbevelhebber van het Duitsche
leger, overste generaal von Brauchitsch
heeft een dagorder aan de troepen var
oostelijk front uitgevaardigd. Daarin wordt
„Krakau, Bromberg en Graudenz zijn in
onze handen. De corridor scheidt Oost-Prui
sen en Danzig niet meer van het Duitsche
moederland. De vijand is aan het geheele
front teruggeworpen en op den terugtocht.
Beproefde oudstrijders van den wereld
oorlog. evenals jonge soldaten hebben
op gelijke wijze deel aan de in korten tijd
verworven successen. Met vastberaden op
treden heeft ons dappere luclitwapen uw
strijd op schitterende wijze ondersteund.
Ik zeg u allen dank en betuig erkentelijk
heid voor uw prestaties, die zich waardig
aansluiten bij de groote daden van het
leger der Duitsche geschiedenis.
Met de inneming van Krakau heeft het
Duitsche leger ook het graf van den eersten
maarschalk van Polen, Pilsoedski, in zijn
hoede genomen. Zijn doel was de vrede met
Duitschland. De minachting voor zijn testa
ment leidde tot den oorlog. Het Duitsche
leger acht en eert dezen grooten soldaat. Op
bevel van den Führer is heden bij zijn
tombe op plechtige wijze een eerewacht be
trokken.
Soldaten, dagen van groote prestaties
liggen achter u. Thans gaat het er om, den
vijand vast te houden en alle krachten in
te spannen tot de laatste beslissing. In ver
trouwen staat geheel Duitschland achter u.
Voor ons staat als voorbeeld van persoon
lijken moed en krachtige vastbeslotenheid
onze Führer en opperste bevelhebber. Voor
waarts naar de overwinningl
De Polen strijden dapper
De bijzondere correspondent van de „Cor-
riere della Sera" bij de Duitsche troepen
aan het Oostelijk front bericht aan zijn blad
dat de Polen dapper strijden, doch een wei
nig op de oude wijze.
De Duitschers waardeeren de kwaliteiten
van hun tegenstanders en spreken met op
rechten eerbied hierover. De Polen strijden
evenwel op een romantische manier, terwijl
de Duitsche strijdmacht op de meest mo
derne wijze is gerationaliseerd, zoodat de
Polen geen krachtigen tegenstand kunnen
bieden.
Krakau, de oude koningsstad
De thans door de Duitschers bezette stad
Krakau, de mooiste en schilderachtigste
stad van Polen, is tevens de plaats waar
eertijds de Poolsche koningen resideerden.
In de middeleeuwen was het tevens een
rijk handelscentrum; vandaar dat men er
ook thans nog vele kunstschatten en prach
tige bouwwerken aantreft, benevens de
Wawel, het koninklijke slot, dat op den
heuvel van denzelfden naam is gelegen.
De stad telt tegenwoordig ruim 200.000
woners, het aantal Duitschers bedroeg in
1921 nauwelijks 500. De bekendste gebou
wen zijn de groote Lakenhal, waar men in
het eind der veertiende eeuw aan begonnen
is, en de Mariakerk, een gotische basiliek
met drie schepen, die uit de dertiende
eeuw dateert en een toren heeft van 81 m.
De industrie van de stad is vrij belang
rijk; chemische fabrieken en machine-
industrieën vallen door deze verovering den
Duitschers in handen.
Regeering thans te Lnblin
Nu de Poolsche regeering de hoofdstad
Warschau heeft moeten verlaten, vanwege
de hevigheid der Duitsche luchtbombarde
menten, heeft zij haar zetel overgebracht
naar Lublin, dat aanzienlijk meer zuid-oost
en in het centrum van het land is gelegen.
Extra-vliegtuig naar Indië
Groote toeloop van passagiers
AMSTERDAM, 7 Sept. De K,L.M. is van
plan om in verband met het groote aanbod
van goederen morgenochtend om half zever
een extra-vliegtuig naar Indië te doen ver
trekken. Dit zal zijn het vliegtuig „Pelikaan'
met als eersten bestuurder den heer Scholten
De „Wielewaal" is hedenmorgen van
■Amsterdam naar Batavia vertrokken met
vijf passagiers, 521 kg briefpost en 15 kg
pakketpost. Gezagvoerder is de heer Viruly.
De gezanten-wisseling
De gezant vertrokken
Sir Neville Henderson is gister
avond half tien van het gebouw der Engel-
sche legatie aan het Westeinde te Den Haag
naar Rotterdam vertrokken, om zich op de
„Batavier" in te schepen en naar Engeland
terug te keeren.
De Britsche gezant te 's-Gravenhage, Sir
e v i 1 e Bland, en de heer E 11 i o t h,
attaché van de legatie, brachten Sir Neville
Henderson per auto naar de boot. Een half
uur eerder was de staf van de Berlijnsche
ambassade van het Grand Hotel te Scheve-
ningen in twee autobussen naar Rotterdam
gereden. De bagage was in een derde auto
bus geladen.
Van het Westelijk front
Opmarsch naar Saarbrücken
Het offideele Fransche legercommuni qué van gisteravond negen uur luidt als
volgt;
Onze eerste afdeelingen, die over de grens trekken met vorderingen,
die uiteenloopen al naar de gesteldheid der verschillende grensdeelen,
stuiten overal op automatische wapens en op terreinwerken. Er is
activiteit van onze luchtmacht in samenwerking met de strijdkrach
ten te velde.
De bewegingen in verband met de mobilisatie, het transport en de
inrichting van alle eenheden, worden op normale wijze voortgezet.
De kaders dragen, in overeenstemming met onze tradities, zorg voor
de bevordering van de materieele omstandigheden van de troepen,
waarvan het moreel voortreffelijk is. De voorziening der legers func-
tionneert op behoorlijke wijze.
Verder melden berichten uit Luxemburg, dat de Fransche troepen zouden op
rukken in de richting van Saarbrücken. Van dit bericht is echter geen bevesti
ging verkregen.
Volgens een bericht van de „Neue Züricher Zeitung" zou er sprake zijn te
Berlijn van de evacuatie van verschillende West-Duitsche grenssteden.
De Brusselsche correspondent van het „Handelsblad" meldde gisteravond:
Blijkens een Rcuter-bericht uit Brussel zouden de dagbladcorrespondenten in
het Groot-Hertogdom Luxemburg in hun berichten melding maken van zwaar
kanonnedonder aan het Westelijke front. Wij hebben in geen enkel Brusselsch
blad een correspondentie aangetroffen, waarin iets van dien aard te lezen staat.
Slechts in de „Libre Belgique" vinden wij hedenavond een bericht uit Aarlen,
de hoofdstad van de Belgische provincie Luxemburg, waarin naar aanlei
ding van de geruchten omtrent het begin der vijandelijkheden in het Westen
wordt gezegd dat men te Aarlen tot dusver geen kanongebulder h«»eft omboord.
De loop der
gebeurtenissen
Het Duitsche legercommu
niqué deelt mede, dat de
Duitschers zonder strijd
de oude Poolsche konings
stad Krakau hebben bezet.
Een dagorder van den
opperbevelhebber van het
Duitsche leger, generaal
Von Brauchitsch, spoort
de Duitsche soldaten aan,
alle krachten in te span
nen ,,tot de laatste beslis
sing".
Het Duitsche opperbevel heeft op het
graf van maarschalk Pilsoedski een
Duitsche eerewacht geplaatst.
De Poolsche regeering heeft de
hoofdstad Warschau verlaten,
zich geïnstalleerd in Lublin, welke
stad Zuid-Oostelijk van Warschau,
en dichter bij het centrum des
lands is gelegen.
Het Fransche legerbericht meldt
dat Fransche eenheden, die aan
gene zijde van de grens oprukken
overal stuiten op automatische wa
pens en terreinstellingen. Naar uit
Luxemburg wordt gemeld, zou al
daar hevig kanonvuur zijn gehoord
en zouden de Franschen vorderin
gen maken in de richting van de
stad Saarbrücken.
Een door de Deensche Regeering in
gesteld onderzoek naar de borr.men, die
op Esbjerg zijn ge/ailen. heeft uitge
maakt, dat deze van Engelschcn oor
sprong zouden zijn. De Britsche Regee
ring heeft te Kopenhagen uitdrukking
gegeven van haar di.pen spijt over het
gebeurde.
Duitsche vliegtuigen hebben gisteren
de Oostkust van Engeland genaderd,
zonder dat bommen werden geworpen, of
schade werd toegebracht. Londen rea
geerde kalm op het luchtalarm.
Zuid Afrika heeft zich in staat van
oorlog met Duitschland verklaard.
UITBREIDING
HAMSTER VERBOD
Ook van toepassing op vet
De minister van Economische Zaken heeft
een belangrijke uitbreiding gegeven aan het
hamsterverbod. Met ingang van heden is dit
namelijk ook van toepassing verklaard
plantenvet, gesmolten rundvet, gesmolten
reuzel, rauw rundvet, rauwe reuzel, ge
draaid of gemalen dierlijk vet en gemengde
dierlijke vetten.
Dit brengt met zich mede, dat ook dit vet
per week in geen grootere hoeveelheden
mag worden gekocht dan normaal in een
week wordt gebruikt, terwijl tevens bij
iedere aflevering door den verkooper
een zoogenaamd afleveringsbewijs aan den
kooper dient te worden uitgereikt, terwijl
de verkooper een duplicaat aanhoudt. Zooals
bekend moeten deze bewijzen zoowel door
den kooper als door den verkooper gedu
rende drie maanden worden bewaard.
BRACKS
DOELEN HOTEL
AMSTERDAM-CENTRUM
Kamers ind- Holl. Ontbijt vanaf f 4.—
Rtlstlge sfeer In het centrum van de stad
Ieder modern comfort Telefoon 40661
LOENEN (Vel.)
Bonds-Hotel „De Vrijenberg" Tel. 261
IdeaJe ligging ln de bosschen, bij beek en
waterval Pensionsprii? minstens 5 d. 1ste
verd. 3.50, 2e verd. 3.— gelijkvl. met
aparte serre 4.—. Weekend 7.50, str. w.
en k. w. op alle kamers.
T rompenberg's
PALACE HOTEL
Hilversum - Telef. 7941 (2 lijnen)
Het geheele jaar geopend
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen
Ingediend is een wetsontwerp tot re
gistratie van het ververvoersapparaat
Een wetsontwerp is ingediend tot het
regelen met betrekking tot den invoer
van goederen in tijden van oorlog, oor
logsgevaar of andere buitengewone om
standigheden.
Sir Neville Henderson naar Engeland
vertrokken.
Nederlandsche schepen opgehouden ln
Briritsche havens.
De Spoorwegtentoonstelling te Am
sterdam.
Krakau is gisteren in Duitsche handen
gevallen.
Bommen op Esbjerg vielen uit Engelsch
vliegtuig.
Duitsche vliegtuigen aan de Engelschc
oostkust.
Fransche opmarsch naar de stad Saar
brücken?
Zuid-Afrika in oorlog met Duitschland.
WARM WEER
Weerverwachting. Zwakke verander
lijke wind. Helder tot licht of halfbe-
wolkt. Droog, warm weer. Des ochtends
plaatselijk mist.
BAROMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 769.3
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half twaalf 22.6 C.
8 Sept. Zon op 6.22 uur, onder 7.33 uur
8 Sept. Maan op nm. 1.00 u. ond. nm. 4,04 u
Nieuwe Maan 13 Sept. vm. 12,42 uur
FIETSERS LICHT OP:
8 Sept. Van 'sav. 8,03 u. tot 's morg. 5,53 U
;lein boekje ligt:
Zorg ieder risico
te mijden
door slechts
FISK Safti-Flight
te rijden.
Ingwersen Co.
Keizersgracht 382
Amsterdam
Belast zich met de altvoering
van Effectenorders, het Lncas-
seeren van Coupons en het
nazien van Lotingen.
TeL 32121 en 33879, onder Bears tijd 31207
(Reel)
TOT 9 SEPTEMBER
15% KORTING
op verven en itoomen van
JAPONNEN en MANTELS
P A L T H E
NU KUNT U PROFITEEREN VAN DE
PAUL E-K W ALITEIT
Reel T
MVA
TANDPASTA
op -.w-.cbopp«!;H, bod. -otin-CU
'4ft. émd
Mededeelingen uit Hitiers
hoofdkwartier
Het D.N.B, meïdt uit Hitiers hoofd
kwartier:
De Führer heeft zich Woensdag opnieuw
naar de troepen aan net front in het ge
bied van den corridor begeven. Hij bezich
tigde vooral de streek tusschen Tichel en
Graudenz, waar tot Dinsdag zware gevech
ten werden geleverd met de door Duitsche
troepen ingesloten Poolsche legerafdeelin-
gen, welke tenslotte hebben geleid tot de
gevangenneming van voor zoover tot nu
toe is te overzien meer dan 15.000 man
en de verovering van meer dan honderd
vuurmonden. De Polen hebben bij hun te
rugtocht alle bruggen ten oosten van Tuchel
opgeblazen. Tot voorbij Graudenz is de
marschweg van een vrijwel vernietigde
Poolsche divisie bezaaid met karabijnen en
pisto'en, ransels, gasmaskers, cavallerie-
zadels, jassen en uitrustingstukken.
De Poolsche troepen marcheerden naar
het oosten, om zich bij Graudenz aan de
omsingeling te onttrekken. Oo dezen marsch
werden zij door de pantserformaties in de
flank aangegrepen. In een half uur was het
werk der vernietiging verricht.
Een groo» deel van deze Poolsche regi
menten bevindt zich reeds in de Duitsche
gevangenkampen. De geweldige buit. welke
zü hebben achtergelaten, wordt thans door
de Duitsche troepen gesorteerd en opge
borgen.
