laatste nieuws
Verklaring van de Regeering
.GJINSDAG 5 SEPTEMBER 1939
TWEEDE BLAD PAG. 7
Vragen
isch uit het publiek
SEl
|oe het officieele antwoord luidt
Geen schuilplaats inrichten
op de tweede verdieping
i werkgevers en de dienstplicht
Wij laten hier weer enkele vragen vol-
in, gesteld uit het publiek naar aanlei-
Radng van de spannende tijdsomstandig-
0 Kjden, met 't antwoord van officieele zijde.
°Df| vrijwillige brandweer
0 KV raag: Kan iemand, die vrijwillig aan
Ra^ brandweer is, gedwongen worden om bij
ïtwi? luchtbescherming dienst te doen?
Lo-ndAn twoord: Iemand, die vrijwillig bij
iij brandweer is ingedeeld, kan evenals
der ander door den burgemeester worden
)geroepen voor dienst bij den lucht
beschermingsdienst.
0 KeVolgens artikel 12 van de wet betreffen'
bescherming tegen luchtaanvallen, is
v"' Ider verplicht de door den burgemeester
isèi ihriftelijk van hem gevorderde medewer-
.ng tot uitvoering van deze wet te verlee-
Graibn en, indien bij openbare bekendmaking
70or den burgemeester algemeene of bijzon-
gedragsregels zijn voorgeschreven, zich
h- aarnaar te gedragen.
uchtbescherming en dienstplicht
Vraag: Kan iemand, die lid is van den
aatselijken luchtbeschermingsdienst hier-
)or automatisch vrijgesteld worden van
diilitairen dienst?
Antwoord: Neen, iemand die militaire
dotichten heeft te vervullen mag geen lid
:hhein den luchtbeschermingsdienst zijn. Al
sen de buitengewoon dienstplichtigen mo
en voorshands bij den luchtbescher-
>ingsdienst dienst doen. Het lid zijn van
en luchtbeschermingsdienst ontheft uiter-
ard nimmer vein militairen dienst-
.plicht,
ijd 8
T'ef«en suiker voor wecken
rhal'
ïeeni y r a a g: Kan men thans suiker bestellen
we^ven ,je normale wekelijksche hoeveelheid
enoodigd om fruit te „wecken"?
Antwoord: Neen, momenteel is het
iet mogelijk suiker voor wecken te krijgen.
e dislributiekaarten voor dienstplichtigen
^Vraag: Wat moet geschieden met rijks-
p distributiekaarten, welke zijn uitgereikt ten
^hoeve van personen, die in militairen
Jenst zijn?
Deze moeten worden
heve^zonden aan den betrokkene, aangezien
eze tz.t de kaart aan zijn militairen com-
Ur aandant moet inleveren.
'd<
irdienfl zolder ontruimen!
Psalv r a a Steeds wordt met het oog op
aangedrongen op. het ontrui
men van zolders. Maar wat moeten bewo-
jjoeers van bovenverdiepingen van flatgebou-
rlede'en aanvangen?
iar niAntwoord: Ook de bovenkamers van
od aJatgebouwen moeten worden ontdaan
Vefandbare voorwerpen. Pak kleine voor-
Noorerpen in kisten en plaats die ordelijk en
ïkbasverzichtelijk, zoodat u in alle hoeken der
xid-oertrekken komen kunt. Bovenkamers niet
iw haeer gebruiken voor slaapgelegenheid,
narnelrandbluschmateriaal gereed zetten. Een
n ander geschiedt als de burgemeester dit
ar d<ij openbare bekendmaking aan de bevol-
Psaling mededeelt.
de bVaarheen vluchten?
Vraag: Doet men goed om bij een lucht-
an val de duinen in te vluchten? Zoo ja,
erdient het dan geen aanbeveling de prik-
eldraadomrasteringen langs de paden in
Ie duinen te doen verwijderen? Is het bosch
en goede schuilplaats? Is men in de voor
teden veiliger dan in de hoofdsteden?
nSch! Antwoord: De beste schuilplaats is
a vpdergrondsche kelder mits deze door
en deskundige is goedgekeurd,
dit niet het geval dan de kelder niet
Cjr.°februiken. Daarna volgt een bovengrondse!)
jr.' ertrek met zoo min mogelijk ramen of
ieuren (gang, badkamer, alcoof en dergl.!
!dr V{an buitenmuren. Deze ruimte dan scherf-
rij en instortingsvrij maken. De plaatse-
24 ijke afdeeling van de Ned. vereeniging
'oor luchtbescherming geeft aan hoe dit
eschieden moet Als ook dit niet kan, dan
Buiolgt een overdekte loopgraaf buitens-
™fn_tttis. Is dit niet mogelijk, dan een open
jopgraaf. Niet de duinen of bosschen in-
simofaan. Spanjaarden hebben met het „vluch-
en naar buiten" leergeld betaald. Hoe min-
Ier dicht de bevolking opéén woont hoe
jeringer de kans op voltreffers uiteraard is.
rVanneer men „buiten" kan gaan logeeren,
Vordt aangeraden dit te doen,
M M leen schuilplaats op tweede verdieping
Moot-
J m Vraag: In hoeverre is het gasgevaar op
jn—vqe 2e verdieping van een huis van betee-
tenia?
Me< Antwoord: Men moet geen schuil-
»laats zoeken of inrichten op een 2e ver-
Ket maar op den beganen grond. Men
zmoet zich eventueel met de buren verstaan.
werkgevers en de gemobiliseerden
In de heden gehouden zitting
der Tweede Kamer
Schalk,
Vraag: Wat is in het algemeen de hou-
ling van de werkgevers ten opzichte van
jemobiliseerd personeel?
Antwoord: Het is bekend, dat de een-
-rale organisaties van werkgevers, te weten
Al T herbond van Nederlandsche werkgevers,
111 lie Algemeene Katholieke Werkgeversver-
"leniging en het Christelijk Werkgeversver
bond, reeds eenigen tijd geleden per com
muniqué den werkgevers in Nederland heb-
iaarben verzocht om, voor zoover in hun ver
mogen ligt, maatregelen te nemen, ten ein-
le het onder de wapenen geroepen perso
neel zoo weinig mogelijk persoonlijk nadeel
le doen ondervinden van de verplichtingen,
welke zij in het belang van d<» landsverde
diging hebben na te komen.
Het stemt tot voldoening van vele kanten
te mogen vernemen, dat aan een zoodanig
beroep in het algemeen gehoor is gegeven.
Indien op deze wijze werkgever en werk
nemer gezamenlijk hun offer brengen voor
>ndenhet gemeenebest, houden de werkgevers-
centralen zich er van overtuigd, dat hier-
door naast de behartiging van het algemeen
belang dc goede verhoudingen in het be-
drijfsleven in niet geringe mate v Hen zijn
gebaat. Zoo zijn o.a. maatregelen genomen,
remitwaardoor de werknemers tO'- 'agen ontvan
gen op 'de van rijkswege n'tg jerdc ver
goedingen, voer zoove" de betrokkenen in
.verband met gezinsbehoeften in een finan-
Bij den aanvang der gistermiadag ge
houden zitting van öe Tweede Kamer heeft
de Voorzitter, mr J. R- H. v
de volgende rede gehouden:
un de menschelijke gemeenschap
levende krachten ten goede, zijn tenslotte
onvoldoende sterk gebleken, om het ver
schrikkelijk onheil te verhoeden, dat zien
thans over de volkeren dreigt uit te storten.
Opnieuw zal een worsteling om recht en ge
rechtigheid' plaats vinden, niet met de edele
wapens des geestes, maar met strijdmidde
len, die onze beschaving in haar hart zullen
tr<Hetn Nederlandsche volk is trotsch en
tevens dankbaar, dat zijn geliefde Koningin
zich nog in het uiterste uur der dreiging in
persoon gewijd heeft aan pogingen om een
wereldramp te voorkomen en tot verzoening
te geraken.
Waar de Regeering heeft besloten onze
neutraliteit strikt te handhaven en als het
moet zonder aarzeling te doen eerbiedigen,
staat het geheele volk achter haar.
Zorgvolle en moeilijke tijden wachten
onze bevolking, welke zij echter eendrach-
g en vastberaden zal weten te doorstaan.
De nationale gezindheid moge allereerst
tot uitdrukking komen in de volksvertegen
woordiging. Ondanks verschil van staat
kundig inzicht, spreke nu meer dan ooit
de innerlijke saamhoorigheid, waar hat gaat
a de hoogste belangen van het land. Laten
j onze Regeering, die voor een uiterst ver
antwoordelijke en zware taak komt te staan
daarbij in alle opzichten onze krachtdadige,
onze hartelijke medewerking verleenen, en
laten zij alles vermijden, wat haar in haar
nationaal en internationaal beleid ook maar
in het minst zou kunnen bemoeilijken.
Moge de tijd niet lang uitblijven, waarop
door Gods goedheid de werken van vernie
tiging opnieuw door die des vredes zullen
—orden vervangen".
Minister de Geer legt een verklaring af
De Minister-President, jhr mr de Geer
gde een verklaring af, die als volgt luidt,
„Mijnheer de Voorzitter,
De Regeering wenscht U en de Kamer
dank te zeggen voor den spoed, waarmee
aeze vergadering op een ongewoon tijdstip
is bijeengekomen. Zij zou het op prijs stel
len, wanneer verschillende wetsontwerpen,
in verband staande met do buitengewone
omstandigheden, waarin wij verkeeren,
hier nog vandaag konden worden afge
handeld.
Dat die omstandigheden ook naar het in
zien der Regeering een hoogst ernstig en
zorgelijk karakter dragen, zal ik wel niet
behoeven te zeggen.
Ruim 25 jaar geleden, op Maandag 3 Aug.
1914, werd door den heer De Savornin
Lohman in deze Kamer gezegd: „Ik geloof
niet, dat ooit ons Koninkrijk in een zóó ge
vaarlijken toestand is gewee6t als op dit
oogenblik". Hét was aan het begin van den
wereldoorlog en de Kamer was met een
gelijksoortig doel bijeen geroepen als op
dezen middag.
Ons Koninkrijk bestond toen honderd
jaar.
Het is wel een bittere ervaring, dat de
generatie, die diep onheilsdag heeft mee
gemaakt, reeds na een kwarteeuw neiging
moet gevoelen die sombere woorden teher-
len. Dit ondanks de hoop, die een tijdlang
gekoesterd werd, dat de les van den wereld
oorlog niet tevergeefs zou zijn geweest en
den volken de kracht zou geven, haar
onderlinge verhouding op nieuwen en be
trouwbaarder grondslag te vestigen.
Zoo de voorteekenen niet bedriegen,
wacht ons werelddeel en zijn beschaving in
de naaste toekomst een nog bangere crisis
dan in de jaren tusschen 1914 en 1918 werd
doorgemaakt. En al mogen wij hopen, dat
de rechtstreeksche verschrikkingen van der
oorlog aan ons land zullen worden be
spaard, dan toch zullen wij ons deel hebben
in de spanningen, die hij oproept, in da
vernietiging van welvaart, die hij brengt, in
het onzegbare leed, dat in allerlei vorm
over de volken komen zal.
Daarbij zullen de moeilijkheden en ge
varen, waarvoor de jongste wereldoorlog
ons heeft geplaatst, niet alleen met nieuwe
kracht zich openbaren, maar ook, naar te
vreezen valt, nóg zwaarder eischen aan ons
beleid en geduld en uithoudingsvermogen
stellen daa destijds het geval was.
Bij de ernstige taak, die ten dezen aan de
Regeering is opgelegd, rekent zij op de een
dracht van 't volk en op de trouwe plichts
betrachting en toewijding van allen, die,
op hoogere of lagere plaats, buiten of bin
nen staatsrechtelijk verband, tot medewer
king in eenigerlei opzicht geroepen worden.
Zij is overtuigd, dat het beroep, dat zij ten
dezen op heel ons volk doet. niet onbe
antwoord zal blijven. De ervaring, geduren
de de jongste week opgedaan, zoowel in de
voorbeeldige en van een voortreffelijken
geest getuigende wijze, waarop zich de mo
bilisatie voltrok, als in andere symptomen,
die te harer kennis kwamen, versterkt haar
in die overtuiging.
Omtrent de politieke houding, door
ons land in het uitgebroken conflict aan
te nemen, bestaat in ons midden geen
verschil van gevoelen.
Ons land is vast besloten zijn neutra
liteit naar alle zijden met de grootste
nauwgezetheid en de volledigste conse
quentie te handhaven.
Wij hebben van de naastliggende bel-
ligerente mogendheden een verklaring
ontvangen, dat zij die neutraliteit zullen
ontzien en wij stellen vertrouwen in den
ernst en de oprechtheid van die verkla
ring. De mobilisatie van onze weermacht
is dan ook tegen niemand gericht, maar
werkt ten gunste van allen.
Zij is zeker een plicht tegenover ons
zelf, maar zij is nog veel meer een plicht
tegenover de oorlogvoerende partijen.
De paraatheid van ons leger, en onze on
verzettelijke wil, om iedere, ook de ge
ringste, aantasting onzer neutraliteit met
alle beschikbare middelen tegen te gaan,
verschaft hun de zekerheid en veilig
heid, die zij behoeven.
Wat de toekomst aan Europa zal bren-
„in, weten wij niet. Wèl weten wij, dat net
in bange tijden als deze meer dan ooit aan
komt óp die eigenschappen van geest on
karakter, die ook in achterliggende eeuwen
onze natie in de hacheüikste oogenblikken
hebben geschraagd. Met het voorbeeld' der
vaderen voor oogen, willen wij ons even
wicht bewaren; rusteloos arbeiden aan de
beveiliging van wat ons toevertrouwd is,
maar tegelijk rustig zijn temidden van de
opgezweepto golven; elk in eigen kring
doen, wat ter leniging van nood en verlich
ting van druk mogelijk Is. En bovenal een
diep en innig geloof bewaren in onzen
trouwen Vader in den Hemel, die ook door
nacht en stormtij de volken en personen
wil leiden naar een betere toekomst.
Het was in het donkerste uur van onze
geschiedenis, dat de geloofshymne geboren
werd, die de eeuwen trotseerde; de hymne
die ook nu nog de diepste en zuiverste ge
voelens van ons volk vertolkt, en dit zal
b 1 ij v e n doen, hoe hoog straks de nood
moge stijgen:
Mijn Schild ende Betrouwen
Zijt Gij, o God, mijn Heer.
Op TJ zoo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Staande hoorde de vrijwel voltallige Ka-
ïer deze redevoeringen aan.
(Zie verder blz. 5)
TUSSCHEN AMSTEL EN IJ
(Van
cieel aanmerkelijk ongunstiger positie zou
den komen te verkeeren. De vrijwillige toe
slagen van werkgeverskant worden, vol
gens een regeling, welke met defensie is
getroffen, niet afgetrokken van de militaire
vergoeding.
Verder hebben de werkgeverscentralen er
op aangedrongen voor gemobiliseerden zoo
veel mogelijk de plaats open te houden in
de bedrijven en mitsdien met hen den band
niet te verbreken, teneinde, wanneer de
regeering den tijd gekomen acht de opge-
roeponen naar b-ui haardsteden te doen
terugkcercn, dezen zooveel mogelijk de ze
kerheid te geven. 1at zij hun plaatsen in
de bedrijven weder kunnen innemen. De
werkgeverscentralen vertrouwen, dat door
het ion van dergelijke maatregelen de
verdere bezwar als b.v. het gescheiden
Jn van gezin of familie, aan do gemobili
seerden lichter zullen vallen.
Terugblik. Waarvoor geen aan
dacht was. Veiligheidsmaat
regelen. Aanpassen.
Amsterdamschen redacteur)
Ons land door
leeft groote ge
beurtenissen in het
buitenland meestal
vrij kalm. Wij zijn
een klein volk. Wij
zien en ervaren de
dingen over
algemeen wat meer
beknopt. In Am
sterdam ging het
ook nu niet anders.
Historisch was dit
reeds zoo.
Toen b.v. in 1848
de revolutie Parijsj
Berlijn en Weenen
teisterde, heerschte
hier ter stede
leen maar wat op
schudding. Slechts
de heffe des volks
kwam even in be
roering. Da Costa schreef in die dagen aan
Groen van Prinsterer, dat het begin eener
opstandige woeling zich bepaalde tot „de
laagste volksklasse", moreel bezien, niet
financieel. Want, schreef hij verder: „de
overige bevolking, waaronder werklieden,
geringen of armen, stelden den besten geest
tegenover dit booz6 werk".
Deze historische herinnering moge voorat
gaan aan een terugblik op het vele, dat we
in de afgeloopen week hebben beleefd. Het
was alles zoo ongewoon. We zijn het leven
van eiken dag zoo rustig en gelijkmatig ge
wend. „Niemands volgeling en niemands
belager" zijn wij, heeft H. M. de Koningin
het vorig jaar November tot onzen sympa
thieken buurheer, Koning Leopold van Bel
gië, tijdens zijn bezoek aan Amsterdam ge
zegd. Met de machtige stroomingen, die het
oude Europa doorkruisen, hebben wij, vol
kenkundig bekeken, niets te maken. Abso
lute, hoewel werkzame neutraliteit is het
veilige spoor, door de Nederlandsche diplo
matie behoedzaam doch vastberaden ge
volgd.
Wanneer evenwel in het buitenland de
donderkoppen zich samenpakken boven een
benauwde, onheilspellende atmosfeer, moe
ten wij er mee rekenen, dat het grillige
noodweer hier te lande ook kan inslaan.
Zoo hebben we ons dan in de voorbije
dagen bijna met niets anders beziggehouden
dan met den gevaarlijken internationalen
toestand, waaruit ten slotte toch nog de
oorlogsvlam in de verte zichtbaar werd.
Wie dacrt er aan om den Hortus te be
zoeken, waar de Victoria Regia, de schoone
bloem van de Zuid-Amerikaansche La
Plata-rivier, te midden van al het rumoer
stil en veelbelovend wederom tot bloei
kwam.
In andere jaren is de Koninginnedag een
welkome gelegenheid om Oranjefeest tc
vieren, ditmaal is er niets van terecht ge
komen, hoewel ook Amsterdam met groote
aandacht en instemming geluisterd heeft
naar het vredeswoord vóór Hr Ms verjaar
dag en met blijde hoop opzag naar het wen
ken met de olijftak, die do Koningin met
vertrouwen in de hand had genomen.
Het erfpachtsrapport is behandeld. In het
begin des jaars lagen beweringen over ge
knoei met de uitgifte van erfpachtsgrondcn
op veler tong. Algemeen stelde men belang
in de ontwikkeling van de zaak. Nu do ont
knooping kwam en drie sociaal-democrati
sche raadsleden, politiek gesproken, zijn
„opgeknoopt", laat deze moroele executie de
groote massa der bevolking onberoerd.
Zij die, naar Gods gebod, de week in
's Heeren huis beginnen, hebben zich vooral
nu gesterkt door Gods Woord, dal juist in
rampspoedige tijden licht werpt op een
donker pad. Maandagmiddag reeds was het
de mobilisatie, dip ieders oogen opende voor
den ernst van het oogenblik.
Dinsdag was hei dc meest ongewone
Hoe weinigen Vn toen hebben gedacht
aan „ontwapening met welke vooze, leegc
leuze men zich vooral hier ter stede voor-
Duitschland meldt
successen in Polen
De opmarsch wordt voortgezet
Engelsche aanval zou weinig
succes hebben gehad
BERLIJN, 5 September (D.N.B.) Het Duit-
sche opperbevel maakt bekend:
Het Duitsche leger in het Oosten heeft op
4 September op alle fronten den vijande
lijken tegenstand gebroken en rukte verder
op niet te stuiten wijze verder. De tegen
stander gaat hier en daar in wanorde en
zwaar geteisterd terug. liet aantal gevange
nen en de in handen gevallen buit neemt
oortdurend toe. Voor het oogenblik zijn zij
nog niet te overzien. De zevende Poolsche
divisie werd in zuidoostelijke richting naar
Tschenstochau gedreven. De staf der divisie
is gevangen genomen.
In het zuiden werd de achtervolging naar
Krakau voortgezet. De Skawa werd bij Wa-
cowitsj overschreden. Meer noordelijk werd
Jawerzno genomen.
Overhaast ontruimt de vijand het ^indu
striegebied van Oost-Opper-Silezië. Bij Sie-
radz werd de overgang over de Warthe na
strijd genomen.
In het noorden probeert het Poolsche cor
ridor-leger, dat ingesloten is, in wanhopige
afzonderlijke acties den ijzeren ring te
doorbreken. Sinds gisteren nemen ce aan
wijzingen toe, dat men het hopelooze van
den toestand begint te erkennen. De ver
sterkingen te Graudenz werden genomen.
De bij en ten zuiden van Culm onder de
oogen van den Führer en opperbevelhebber
over den Weichsel gezette troepen dringen
op den Oostelij kern oever in snel tempo
Bij Mlawa hebben de Oost-Pruisische troe
pen in een harden strijd van man tegen man
de stad en de versterkingen aldaar in bezit
genomen. De verslagen vijand wijkt verder
naar het zuiden.
De oorlogsmarine heeft de beveiligings
maatregelen voor dc Duitsche kust stelsel
matig ten uitvoer gelegd.
Het luchtwapen beheerscht het luchtruim.
Veertig Poolsche vliegtuigen werden om
laag geschoten, waarbij 15 tijdens luchtge
vechten. In toenemende ïfate wordt door de
luchtaanvallen op vijandelijke marsch- en
spoorwegcolonnes een stelselmatige terug
tocht van den tegenstander verijdeld.
Aan de Noordzeekust hebben achttien En
gelsche gevechtsvliegtuigen van de modern
ste soort Wilhelmshaven en Cuxhaven, zoo
mede de in de riviermondingen liggende
zeestrijdkrachten aangevallen. Jachtvlieg
tuigen en luchtdoelartillerie van de marine
en de luchtmacht werden zoo tijdig en doel
treffend ingezet, dat de aanval op Cuxha
ven heelemaal werd verijdeld, terwijl de op
Wilhelm shaven geworpen bommen geen
schade hebben aangericht. Van de aanval
lende vliegtuigen werden zooals thans is
gebleken meer dan de helft omlaagge-
schoten.
ry. de Gres: Pierre, de Smedt; Wiljo. Avon-
Rosa Janssens: Julienne. Westerling;
Henvlr. van Laken; Snip. Schoeyers; Bob 4. v<
d Voorde; RUn Binnenvaart 20. v. Bogaart.
HANSWEERT. 3 SEPTEMBER
Gepasseerd vóór 1 uur en bestemd vooi
ROTTERDAM: Safl, Ebel: St. Gerard. Joos:
Gebroeders, de Graaf; Strc
Comptoir 6i
Telesrraf 11. Huybrei
rt; Wiljo. Avontuur:
Schalke. Hofcn
Kik; Poolster.
Onderneming. Norbart
AMSTERDAM: Amstel 6. Heyboer; Amjtel 1
m Kessel; Stad Amsterdam 12. Zaal; Grur
Dorothea. So
MARKBLO: Johanna. Bott«
DONGEN: Petronella, Bauwen*.
KOEVORDEN: Avontuur. Terwee.
VIAARDINGEN: Anna. JKnt.
DELFT: Zeelands Luister, v. d. Klo
SCHIEDAM: Slelpnlr. de Jor.ge.
BERGEN OP ZOOM: Ida. de Ridder.
'S-GRAVENHAGE: Anna, Broeders.
HANSWEERT: Rijn Schelde 3. Bogi
WESTERVOORT: Frank. Visser.
ENSCHEDE: Jaco. Goumare.
VENLO: Ambulant, Polle.
DUITSCHI-AND: Paul Dlsch. v. K
Linda vla. Witte: Neptun 1. Dubbeldoi
heen zoo vertrouwd had gehaakt
Het vertrek der duizenden gemobiliseer
den, de aankomst van andere groote groe
pen soldaten uit alle deelen des lands, de
vordering van honderden zakenauto's en
paarden, wie had er vroeger van gedroomd.
Wat is ons land gelukkig te prijzen met die
politieke groepen, welke steeds vastgehou
den hebben aan den eisch van 's lands
defensie.
Bedenkt men wel eens wat van de mili
taire maatregelen zou zijn terecht gekomen,
indien „ontwapenaars", „vredesvrienden",
„pacifisten" enz. in Nederland den toon
hadden aangegeven? Wie sprak ook weer
over een „apenpakje" en van „kanonnen-
vleesch"? Laten we er monvmteel maar
verder niet meer aan denken en onze blijd
schap er over uitspreken, dat de nationale
gedachte de nationale geschillen over-
heerscht, zooals Troelstra het in 1914 uil-
drukte. Hij en velen met hem zouden toch
wel vreemd hebben opgekeken bij het uit
steken van de nationale vlag uit het partij
secretariaat van de S.D.A.P.J zooals ditmaal
op Koninginnedag in de hoofdstad gebeurde.
Doch zand over dit ivlles. We hebben
trouwens in den letterlijken zin zand ge
noeg. Zandzakken vullen en opstapelen is
een belangrijke werkzaamheid geworden in
dezen buitengewonen tijd.
We hebben weer een distributiebureau,
de distributiekaart herinnert aan onaange
name belevenissen uit den vorigen mobili
satietijd. Hamsteraars zijn hier en daar bij
de kladden gegrepen. Dal de spoorwegfees-
tcn niet doorgaan en het Koninklijk bezoek
is uitgesteld; dat openbare scholen tot tij
delijke kazernes en noodhospitalen moeten
worden ingericht; dat tal van gemobiliseer
den ver van huis en hof vertoeven en in
hun familiekring noode worden gemist; dat
het met de beurs niet vlotten wil; dat vele
nijvere handelslieden, reizigers en andere
personen, die geregeld „op het ,pad" zijn,
worden gestagneerd in hun activiteitwe
vinden het alles erg, maar er Is niets aan
te doen.
We moeten ons aanpassen aan de veran
derde omstandigheden, die toch zeker niet
buiten Gods bestel omgaan. De 40 bruids
paren. die op stel en sprong 's avonds voor
de mobilisatie getrouwd zijn, kunnen we
wellicht als de beste „aanpassers" van het
oogenblik beschouwen.
Laat ons bij alles bedenken, dat zoo de
Heere de stad niet bewaart, de wachter
tevergeefs waakt.
FR ISO.
STAFOFFICIEREN IN GEVANGENSCHAP
BERLIJN, 5 Sept. Het D.N.B. meldt: De
opmarsch van onze troepen in Polen wordt
met de grootste snelheid voltrokken, zoodat
het veelvuldig gelukt ook stafofficieren ge
vangen te nemen. Gisteren zijn onze troepen
zoo snel opgetrokken, dat zelfs de comman
dant van de tegenoverliggende Poolsche di
visie in gevangenschap geraakte.
BOM IN BARAK VAN PADVINDERS
WARSCHAU, 5 Sept. (Havas). Aan het
groote bombardement van Warschau heb
ben gisteren minstens 30 vliegtuigen deel
genomen, waarvan er drie werden neerge
haald. Een bom viel in een barak met pad
vinders. in de nabijheid van enkele goed
zichtbare roode kruis-treinen. Het aantal
slachtoffers is niet bekend.
Fransch legerbericht
PARIJS, 5 Sept. Het Fransche legerbe
richt van vanmorgen luidt: De bewegingen
'hebben een normaal verloop voor het ge
heel der strijdkrachten te land, ter zee en
in de lucht.
De Duitschers in Sjanghai
SJANGHAI, 5 Sept. Het D.N.B. meldt dat
manschappen van de Engelsche troepenaf-
deelingen te Sjanghai zich hebben schuldig
gemaakt aan een brutale vernieling van
Duitsch particulier bezit.
Ongeveer 25 Engelsche soldaten zijn het
clubgebouw van de tennisclub van het
Duitsche arbeidsfront binnengedrongen,
waar zij alle zalen verwoestten en den ge-
heelen inventaris vernielden. Voor de komst
&er politie, konden zij in de duisternis ver
dwijnen. De Engelsche banken hebben
Maandag alle rekeningen van haar Duitsche
clienten geblokkeerd en alle uitbetalingen
geweigerd.
Schuller.
BELGlë: Res Nova. va
Imker; Ansa, de Graaf;
Houdt; Elisabetn 15.
Bram. Kompn-.c-r.-;
de Jong; Jacoba, de Vries; Lucior, Ver-
Teleg-raaf 3. Heystek; Telegraaf 8. Lind-
Telegraaf 20. Kerkhof: Telegraaf 16. v. d.
Berg: Ai<
Bertha. Klarenaar; Ideaal. Marrus: Wiloor,
Meel; Edlon. Specht: Curb
Volmaakt. VolkerJJck; Acl
Ampllo.
d. VtJverc;
Elvire. v. Ruysseveldt;
Victoria, Bal; Osanla. Bal:
t; Odin. Goedgeielschao;
PRINS BERNHARD OP WALCHEREN
Gister heeft Z.K.H. Prins Bernhard,
vergezeld van zijn waarnemend adjudant,
majoor H. J. P h a f f, een bezoek gebracht
aan Walcheren, waar hij namens H.M. oe
Koningin militaire objecten in oogenschouw
nam.
Verzoek om dansverbod
De heer P. C Scheenloop te Den
Haag zond ons afschrift van een aan den
Minister-President gezonden schrijven:
ExcePentie,
Nu de oorlog in enkele landen een feit
is geworden, met het gevolg, dat op dit
moment vele menschenlevens den dood
vinden, gevoel ik mij a's Christen verplicht
aan Uwe Excellentie eerbiedig te vragen,
om alle publieke vermakelijkheden, in 't
bijzonder dansgelegenheden, te doen sluiten.
In dezen ernstigen tijd moet het geheele
Nederlandsche volk. stille en bidd
de zijn, of het God moge behagen, den
oorlog spoedig te doen eindigen.
Toen ik hedenmiddag een kerkdienst bij
gewoond had, en huiswaarts keerde, werd
er in een dansinrichting lustig gedanst,
terwijl in andere landen broeders met den
dood worstelen.
Ik twijfel niet of ik schrijf dit verzoek
namens vele ernstige Nederlanders
smeek Uwe Exce^entie met mijn eerbiedig
verzoek rekening te willen houden.
Den Haag, 3 September 1939.
Vliegongeval in Indië
Een sergeant-vlieger gedood
BATAVIA, 5 Sept, (Aneta). Bij het nacht-
vliegen is een Glenn-Martin in de nabijheid
van het vliegveld Kalidjati neergestort De
De sergeant kort verbandvlieger S. Tak is
hierbij omgekomeu.
DUITSCHE SCHEPEN OPGELEGD
IN DE WEST
WILLEMSTAD (Curasao), 5 Sept. (Aneta)
Op Curagao zijn twaalf Duitsche schepen
opgelegd, terwijl dit op Aruba met 5 Duit
sche schepen het geval is.
HET VERTREK VAN DE „STATENDAM"
ROTTERDAM, 5 Sept Het s.s. „Staten
dam" van de Hollana-Amerika Lijn heeft
vanmorgen in de haven gewacht op een
trein uit Parijs, waarmede 178 passagiers
zouden aankomen. Die trein is vanmorgen
om 8 uur te Rotterdam gearriveerd. De Sta
tendam is daarop om half elf van Rotter
dam vertrokken. Om kwart voor één was
het schip in zee.
DE INDIE-DIENST DER K.L.M. HERVAT
Vanmorgen is de „Torenvalk" van Schip
hol naar Batavia vertrokken. De route loopt
over Frankrijk en Italië.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Een gebied van hoogen luchtdruk reikt
van de Noorsche Zee ~ver Zuid- en M
den Scandinavië, de Oostzee cn Centraal
Europa tot aan de Zwarte Zee. Het ontwik
kelt zich nog verder in zuidoostelijke rich
ting. De kern is over Centraal Europa ge
legen.
De Oceaandepressie blijft stationnair
schijnt op te vullen. Een gedeelte is IJsland
gepasseerd en is naar de Pool zee getrokken.
Het gisteren genoemde front ligt vanmorgen
ten noorden va nons land. Het bracht gis
teren in het oosten nog veel regen. Twente
meldde 15, Groningen 13 m.m. regen.
Over Italië ligt een depressiesysteem, dat
in den nacht in diepte toenam en heden
morgen verschillende kernen vertoont. In de
poolvlakte veroorzaken deze slecht weer,
waarbij plaatselijk groote. hoeveelheden
gen zijn gevallen. (Grootste hoeveelheid
den nacht 28 m.m.).
HANSWEERT. 4 SEPTEMBER
Gepasseerd vóór 1 uur en bestemd voor"
ROTTERDAM: Atno. Verhulst; Rononne 2.
Costers; Vertrouwen, van Vliet: Brabo. de
'medt; Wilhelmlna, Leenders; Macte Animo, v.
d. Putten.
ALPHEN AAN DEJN RIJN: Sympathie, van
)amm
ARNHEM: Vliegende Hollander, Neyenhof.
AMSTERDAM: Elisabeth 12. van Vloten.
HANSWEERT: Antje. Blauw.
DORDRECHT: WiUn». Hellinx.
WERKENDAM: Irene, van Malder.
AMSTERDAM: Antverpia2, Bootsgezel; Flo-
ent. Everaart.
HEESSELT: Boma, Kets.
HEVEADORP: Dandy, Siersack.
DIEREN: Deux Frères. Salet.
BELGlë: Paloma, Maas; Rigl. Burm: Cito,
'erduln: Albatros, Beekmans: Geertruida. Maas;
Stad Doornick, Mallentjalr; Rijn Schelde 2. Bo-
Stad Amsterdam 3 Sponsele; Johan. Ma-
Express 38. Eifler: Prlda. Muller: Helei.c,
LOBITH, 3 September 193».
Gepasseerd en bestemd voor:
ROTTERDAM; de stoomschepen: Flat Volun
tas 12, Hela, Creuze, De Zeeuw, Teun* II, Jo
hanna, Kara, Nijmegen, Eendracht, Teuna III,
Vlngnlr, Andromeda, Ursula; Spes Mea, Hoff
man; Ada tad t, de Recht. M. Stinnea 5, Dlehl;
Grlmgerde de Jong; Jordaens, ten Haaf; Oberon,
v. d. Bosch; Geertruida, FekkesRhelnland, Mo
ray; Andromeda, Badal; Maria, v. d. Meide;
Adjo, Brouwer; Elisabeth, Besjes; Andalusia, v,
d. Beemt; Wilhelm Elisabeth. Wenzel; Anna.
Bracht; Bertha, van der Linden. Arthur Gllle.
Schmidt; Rheinfahrt 121, Lang; Vita, Fernhout;
Anna, Looyschelder; Hendrlka Maria, de Both;
Excelsolr, de Vries; Gretha, v. Geenen. Neptun
62, Buhler; St. Antonlus, de Jong; Ewald 9.
Endres; Anny, Helllngs; Harpen 16, Dumont;
Gallia, Maas; Valencia, v. Drunen. Chur, Broe
ders; De Zoom, Evers; W\Jka, LIemberg; Hllle-
gonda, Hofstra; Edelwels 22, Grenllch; Edel-
wel# 24, Neuer; Edelwels 3, Krebs. AMSTER
DAM: Petronella, Verloop; Frauenlob, Engels-
ma; Cem I, Zaal; Lourdes, Joosten; Rian, Mi-
chielse; Wijkdienst 21, Staat; Boschwjjk, Wijnen.
ARNHEM: Ambulant, Nood; Encor, Hesseling;
LOBITH. Annie, Bordewjjk; ZUTFEN; Volti
Sublto, JooreHETERENVertrouwen, Pad-
ding; LEIDEN: Adcor, Blok. MILLINGEN: H.
Neuerberg 4, Munck; BRÊSKENS: NeelUna,
Versluis; SCHIEDAM; Anna. v. Deelen; HAAR
LEM: Observanda I. Ossewaarde; DORDT:
Le Verier, v. d. Berg; La Place, v. Berghem;
TILBURG. Schorsch, Heckhof. ALPHEN ad
RIJN: Codam 77, AsmusLOBITH: Jantje.
Baas; WEURT: Johanna, Goedgezelschap; DOR
DRECHT: Diavolezza, Gertner; MAASBRACHT;
Marknimph, Jlskoot; NIJMEGEN: Cornelia,
Krlesels; Rex, Pyi; Scheldestad. Somers. Thijs-
stad, Somers; BOLNES: Chzistiaan, Jansen;
DORDRECHT. Maria. Stevens; ZUTPHENJo
han Godfried, Kruger; LOBITH: Hansen Neuer
berg 4, Munck; LEKKERKERK: Nejo, Udo; LO
BITH; Cornells Johannos, Vredenburg; Jalu,
Geurs; WEURT: St. Antonlus. v. Zoest:
BELGlë: Mathilde. Bal; Anemoon. Herinx;
SUvie, v. Messem; Christina. Voet. Marjul. Rij
kers Lucka, v. KerkhovenExpres 38, Eifles
DUITSCHLAND: Rotterdam, Schreuder.
LOBITH, 4 September 1939.
Gepasseerd voor 's middags 12 uur en bestemd
ROTTERDAM: st. Skadl;
RIVIERBERICHTEN
HANSWEERT,
Gepasseerd vóór 1 ui
ROTTERDAM: Eend
de RtJk; Telegr
Weatrate: Willem. Nouwei
hof; Else. Ludowigs; Cathi
veils; Murlllo. Been; Ostnde.
niers. Wilson; Hoop op Zege
AMSTERDAM. RIJ-i Binne
Dldl, Hofman.
MEPPEL: Lente. BUIJohai
Witte.
DORDRECHT: Ferdinand,
baarheid, v. d. Adel.
VIERLINGSBEEK: Artevel
KEKERDO.M- Umbei
SEPTEMBER
en bestemd v-
icbt. Oomena;
Instra; Binnenvi
s Ruyter; Teleg
d. Mast; Telegr
Adrl
Adrlana, SchU-
v. d. Zande; Te-
Jonker,
vaart 17, Croes;
iu Wilhelmlna. dc
Dongen; Dank-
•S-GRAVENHAGE Jama,
HARDINXVELP: Merwede v. Wïjng**r.i«»n
DELFT: Zeelands Luister 2. r. d. Klooster.
CAPELE A. D. IJSEL; Albatros 1 Te».
laars.
HENDRIK IDO AMBACHT: Ond
Veldman.
LEIDERDORP: Pax. de Paepe.
MILLINGEN: Furka. Walther.
TILBURG: Broedert-ouw. de Jongh
DUITSCHLAND. Stad Heyst. Burnsci-
I.uik. v d Broeck- Verona. Zumpe:
Stltterlch; Wildhorn KohlmUller: Arlzor.s
Vlies:R Rhenus 50. Haucka Nederlano v
Vliet--Karei. Grutter.
BELGI9: Lena. Vogel; Dran» o 1. Lairi» -
Grade Ourse, Schoenmakers; '">ka. Lenuer
Holbeln. vn Hoywegen; Goa. Albla.v Gru
Meyer; annlgje, v. Drlmmelen; Elisabeth, d
st. Mentor; st. Wodan; st. I-Silla; st. Maria Cor
nelia; st. Fiat Vol. 4; st. Willem III; st. Kronos
5: st. Piejo; st. Meupo; st. K. Vaart 16; st.
Nanny; st. AJax; st. Neeltje; st- Cbarltas, st.
Hollandia; Metsu, Danaeiaar; st. Rumort, Bom;
Melena. Steenstra; Gachla, Eommers- Nico, Slot.
boom; Richard 4. v. LaackBa via. Visser; Teu-
tonia, Lentjes; M. Stlnnes 29, Mauck; Seam 5,
Grun; Palestina, V. Suydam; Stella, BeJrosse;
Abedo, Hammei; Drie Gezusters, Wegman; Ger-
mania, v. d. Staal; Brabandla, Deurzen; Donau,
de Jong- Anna Maria 2, Maas; Morgenster 1, do
Wite; Maria, Schouwstra; Basuaan Willem,
Touw; Hagendangen, Scheuer- Goede gunst, do
Jonge; Tilse, Motenbeld; Tampinos, Weber;
Kepaler, Gloerich; Loemoet, v. d. Pol; Gunther,
Hoefnagel; Govert Fllnck, Kok; Calypso, Sieg-
mund; Maria, Rotu; Prins Hendrik, v. d. Meer.k;
Feynoord. v. Vliet; V ~hh" i
pen 66, Borg; Ernst
Antonlus, v. d. Spek.
AMSTERDAMHos. den Hartlgh; Dana, Mail.
paard; Rietlanden. Heida; Wijkdienst IS. Staal;
Ew\jk. Veenstra; Katwijk, Huizing*; Haniunu,
Drevers; DELFT: Bertha 1, Schmitx; GOUDA:
Binnenvaart 5, de Jong; DORDT: st. Berkel;
LOBITH: Wiljo, WUngaarde; HULHUIZEN;
Avondster, Janssen; TERNELZEN: Wllma, Jis-
koot; UTRECHT: Hlllegonda 2, Baars; GOES:
Veni, v. Dongen; DORDT: Prudenlia, Muller;
GOUDA: Elisabeth. Alewjjnse: LOBITH: Inspe,
Vlap; DORDT: Edelweiss 13, Kap pesNeuf Brl-
sach, Llpp; Eltanln, Heidoorn; MUIDEN: Jo
hanna. de Visser; MEDEMBLIK; Kanakn, Smult;
NIJMEGEN: Berkhelde, Brink; DORDT: Titan.
DurinckCongo, Salm; Niger. Lonx; Pres. Andre
Lebon, May; st. Henny; Sybelle, Gras- Mercure,
de Jong; Flandre, Engel; STAVENISSE: Johanna
Neef; ZONNEMAIRE; Avontuur, Neef; URK;
Alberdina, Reymers; KAMPENNoordster, de
Groot; WEURT: Entreprlse, Rademaker; HOORN
Catharina, Westdyk;
BELGlë: Joseuph, Deyaert; Belgica, Spicscns;
Eduard, Verhagen; Jamtnle, Dunslagers; Athos.
de Koninck; Emma v. Hoboken, GeersMaria,
de Roef; Marechal, v. d. Berghe; Ludovica
Maria 3. v. Cauteren; Joseph Emile. Eeveraart;
Redempter, Brackmans; Parana. Rotty; Wipl,
Jlskoot; Llsbeth Grete, Dechert; Maria, Corner-
Gepasseerd
middags 12 i
bestemd
St. Antonle; st. Wolga; st.
**■-—i; Twin, v.
lustrie 75. Blui
Helena.
Anna, Betkrr.an;
Anjo, v.
d. Bos: Louis, Winsen;
Morgenland. Dekkers; Twee Gebroed»
hout: Maria Louisa,
Steenhuis; Divl, v.
Franciska, Ursinus; Rheinfahrt
Goedo vc. «achting, do Haas; Jantiena, Kruid
hof; Gallia do Groot; Padua, Snijder!
nlo 2, Snüuers; Express 31, Uhrig
Wijngaarden.
DORDT; at. Henny; AMSTERDAM: st. Mast
wijk; Wijkdienst 31, BeenKromwijk, v. d. Noor»
dende; Wijkdienst 23, Purmer; Cem 5. Strack;
NIJMEGEN: Indas, Schot HANSWEERT:
Clterna, Pualius-, ELSTEjo uiehl; LuBITH:
V,-vdonna, Engelaara; GENT: »va.--um 15, Bothof
URK: Mutatio. Touw; UTRECHT: Wijkdienst
32, Staal; LEMMER: Ludovicua, Driesen; Theo.
dora, v. Werkhoven, WERKENDAM: Voor den
tijd. Kornet- MILLINGENTala, Latenateln-
NIJMEGEN Mart)- Huk i. Rival. Fernhout-
UTRECHT s«-nt v V :"sea.
BELGlë: J - Wiassen; Gustaaf,
Bulens
