Jlir uwr t(tfourant HET ALLERERNSTIGSTE MOMENT De inhoud van Hitiers rede Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Danzig bij het Duitsche Rijk Bureau: Breestraat 123 - Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 - Postgiro 58936 NO. 6793 VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1939 20e Jaargang De Duilsche Führer Adolf Hitler heeft een dagorder aan de weermacht uitgevaardigd, gedateerd op 1 September. Deze luidt als volgt: De Poolsche staat heeft de vreedzame regeling van de nabuurbetrekkingen waarnaar ik gestreefd heb, afge wezen. Hij heeft in plaats daarvan een beroep op de wapenen gedaan. De Duitschers in Polen worden met bloedige terreur vervolgd, van huis en hof verdreven. Een reeks van voor een groote mogendheid onverdraag lijke grensschendingen bewijst, dat de Polen niet langer bereid zijn, de Duilsche rijksgrenzen te eerbiedigen. Om aan dit waanzinnige optreden een einde te maken, blijft mij geen ander middel dan van nu af aan geweld tegen over geweld te plaatsen. De Duitsche weermacht zal den strijd om de eer en de levensrechten van het herrezen Duitsche volk met harde vastbeslotenheid strijden. Ik verwacht, dat ieder soldaat, gedachtig aan de groote traditie van het eeuwige Duit sche soldatendom, zijn plicht tot het uiterste zal ver vullen. Blijft u steeds en in alle lagen bewust, dat gij de vertegenwoordigers van het nationaal-socialistische Groot-Duitschland z|jt. Leve ons volk en ons rijk.'' Hitier heeft in zijn vandaag in den Rijksdag gehouden rede medege deeld, dat hij vastbesloten is: 1. de kwestie-Danzig op te lossen 2. de kwestie van den Corridor op te lossen 3. ervoor te zorgen, dat in de verhouding Duitsch- landPolen een wending intreedt, welke een vreedzame samenwerking garandeert. Hij zal, aldus verklaarde de Führer met nadruk verder, zoolang strijden, totdat de Poolsche regeering geneigd is die toestanden tot stand te brengen, of totdat een andere Poolsche regeering zal worden gevonden, welke daartoe bereid is. Hitier deelde in zijn redevoering mede, dat hij het veldgrijs dat hij vandaag weer heeft aangetrokken, pas zal uittrekken, na de over winning of dat hij anders niet meer zal leven. Tot zijn opvolger voor dan wijst hij generaal-veldmaarschalk Göring aan. Mocht dezen iets overkomen, dan komt rijksminister Rudolf Hess als opvolger.Mocht ook dezen wat overkomen, dan zal door een wet een senaat worden ingesteld, welke uit zijn midden den waardigste, d.w.z. den dapper ste zal kiezen. Een wetsontwerp is ingediend inzake de geneeskundige voorziening onder de bur- jerbevolking in geval van oorlog, oorlogs gevaar of andere buitengewone omstandig heden. VRIJ WARM WEER Weerverwachting: plaatselijk ochtendmist. Overdag gedeeltelijk be wolkt. Droog vrij warm weer. Zwakke wind uit zuidelijke richtingen. BAROMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 763,4. FIETSERS LICHT OP: 2 Sept. 's avonds van 8.16 tot 5.44. StcmnrinrnteprijS: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agenlschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a ct Vóór den Oorlog? De itoestand rond het Poolsch-Duitsche zonflict ontwikkelt zich gedurende 't laat- te etmaal :nct zulk een catastrofale snel- eid. cat sch. r van oogenblik tot oogen- lik de situatie zich wijzigt, en niet kan orden voorspeld, waarop uiteindelijk dit alles zal moe n uitloopen. Duitschlands aorstellen aan Polen, die niet onredelijk waren, schijnen inmiddels door de grond wetswijziging van de Vrije Stad Danzig. Vvaarbij deze :ich met het Duitsche Rijk vereenigd verklaart, te zijn achterhaald. [Was het voor de Poolsche nationale waar digheid reeds niet doenliik, zich door Duitsche pressie tot onderhandelingen te Berlijn te laten dwingen, thans moet het voor Polen v 1 haast onmogelijk worden geacht, nog op eenigerlei wijze met Duitschland cot nieuwe voelingname te komen. Zelfs Hitlers order aan de Duit sche weerrr icht, schoon een dreigend symptoom, ag niet zonder meer als het atste woord worden beschouwd; een proep is n> g geen oorlogsverklaring. Onrust v. rwekken intusschen berichten 'uit verschil :nde bron, d^t Poolsche ste den door'D; itsche vliegtuigen zouden zijn gebombarde :rd. De zittin.i van den Rijksdag, waarin de Führer het /oord heeft gevoerd, en waar toe op eeinverwacht moment heden- pacht weru besloten, kenmerkte zich niet door een kj achtig aan den dag gelegde overtuiging. Hitier duidde meer aan, dan hij omschreec, en repte wel ervan, dat hij leger en luchtmacht bevel had gegeven, hun plicht te doen, doch van een bepaal de taak heef hij daarbij geenszins ge sproken. Intusschen bericht Berlijn zelf, dat het Duitsche lea er en de luchtmacht in Po len oorlogsdaden hebben ondernomen, ter^,bescherming van de Duitsche belan gen', zulks in opdracht van den Führer aant de v z rmacht. Dit beteekent dus, da. nu hel woord is vervangen door de daad; het u '.zicht, dat er alsnog door be sprekingen i ;ts zal tot stand kunnen wór ■den gebraohi, lykt helaas uiterst gering.- Het Engelsche parlement zal heden avond eveneens bijeenkomen. Wellicht at intusschen de historie zich verder in duidelijker lijn zich zal hebben ontwik keld. Thans moet worden gevreesd dat over West-Europa een donkere nacht gaat vallen. Algemeen vliegverbod* boven Dui schland BERLIJN, 1 Sept. (D.N B.). Bij verorde ning van dfn Rijksminister voor de lucht- aart en opperbevelhebber van het lucht- >wpen, wordt, met intrekking van alle gere ve-ordeningen, het geheelc lucht- ^er met binnen- en buitenlandschr» uigen ver Duitsoh gebied onmiddel- rerbode b ve: - dening is niet van toepassing miegtuigm, die in dienst van de Duit- s> .e weermacht geb-uikt worden en op rt. eeringstoestellen. Bij overtreding stelt men zich bloot aan hot gevaar van beschietings De Vrije Stad herziet haar grondwet Proclamatie van Forster aan de bevolking F or s t er, de gouwleider van Dan zig en sedert kort reeds formeel hoofd van de Vrije Stad, heeft thans het vol gende telegram aan den Führer gezon den, waaruit blijkt, dat Danzig zich thans door een wetsivijziging met Duitschland heeft vereenigd. Mijn Führer, Ik heb zoojuist de grondwet van den staat, de hereeniging van Danzig met het Duitsche rijk betreffende, ondertee kend, en daarmede van kracht ver klaard.. De wet wordt genoemd: „grond wet van den staat van de vrije stad Danzig, de hereeniging met hét Duit sche Rijk betreffende, van 1 September 1939". Tot opheffing van den dringenden nood van volk en staat der vrije stad Danzig vaardig ik de volgende grond wet voor den staat af: Art.1: De grondwet van de vrije stad Danzig is met directen ingang op geheven. Art. 2: Alle bevoegdheden en het uit voerende bestuur worden uitsluitend uitgeoefend door het staatshoofd. Art. 3: De vrije stad Danzig vormt met directe inwerkingtreding met haar gebied en haar volk een deel van het Duitsche rijk. Art. U: Tot de definitieve bepalingen over de invoering van het Duitsche rijksrecht door den Führer blijven de gezamenlijke wettelijke bepalingen uit de grondwet, zooals zij op het oogenblik van de uitvaardiging van deze grond wet van den staat gelden, van kracht. Danzig, 1 September 1939. w.g. Albert Forster, gouwleider. Ik verzoek u, mijn Führer, in naam van Danzig en zijn bevolking, aan deze „grondwet van den staat" uw toestem ming te geven, en bij rijkswet de her inlijving bij het Duitsche Rijk te vol trekken. In toegewijdheid betuigt Danzig u, mijn Führer, onvergankelijke dankbaar heid en eeuwige trouw. Heil u, mijn Führer. w.g. Albert Forstergouwleider. FORSTERS PROCLAMATIE Mannen en vrouwen van Danzig: Het uur, waarnaar gij sedert twintig jaren hebt gesmacht, is aangebroken Danzig is met ingang van heden terug gekeerd in het groote Duitsche injk Onze Führer Adolf Hitler heeft ons be vrijd. Op de openbare gebouwen in Dan zig waait vandaag voor den eersten keer de hakenkruisvlag. De vlag van het Duitsche rijk. Zij waait evenwel ook van de vroegere Poolsche gebouwen en overal in de haven. Van de torens van het oude raadhuis en de eerbiedwaar dige Mariakerk luiden de klokken het uur der bevrijding van Danzig in. Wij danken God onzen Heer, dat hij den Führer de kracht en de mogelijkheid heeft gegeven, ook ons te bevrijden van het kwaad'van het dictaat van Versail les. Wij, Danzigers, zijn gelukkig, thans ook burgers te mogen zijn van het rijk. Mannen en vrouwen van Danzig, wij willen in dit plechtige uur zij aan zij staan, elkander de hand reiken en den Führer de heilige belofte geven alles te doen, ivat in onze macht is, voor ons heerlijke groote Duitschland. Leve het bevrijde weer tot het rijk terug gekeerde Daiizig. Leve ons groote Duitsche vaderland. Leve onze geliefde 'leider Adolf Hitler. Danzig, I September. Naar het D.N.B. meldt heeft Hitler telegrafisch den terugkeer van Danzig bij het Rijk aanvaard. DUITSCHE TROEPEN OVER DE POOLSCHE GRENS BERLIJN, i Sept. Het opper bevel van de weermacht maakt bekend Op bevel van den Führer en op perbevelhebber heeft de weer macht de actieve bescherming van het rijk op zich genomen. Ter ver vulling van haar opdracht een halt toe te. roepen aan het Poolsche ge weld, zijn troepen van het Duit sche leger vanmorgen over alle Duitsch-Poölsche grenzen tot den tegenaanval overgegaan. Gelijktij dig zijn eskaders van de lucht macht opgestegen om de militaire doeleinden in Polen onschadelijk te maken. De oorlogsmarine heeft de bescherming van de Oostzee op zich genomen. Poolsche steden gebombardeerd Duitsch offensief in drie richtingen PARIJS, 1 Sept. (Havas). Volgens hier ontvangen inlichtingen zijn de Duitsche troepen vanmorgen het offensief in de vol gende richtingen begonnen: In het noorden van Polen op de grens van Oost-Phuisen wordt een aanval uitgevoerd in de richting van de steden Mlawa, Dzial- dowo en Chojnice. In het znaiden heeft de Duitsche aanval tot doelwit op de grens van Silezië het Silezische steenkolenbekken en in het bijzonder dat van Ozetobhowa. Ook de haven van Gdynia is vanmorgen door de Duitsche luchtmacht gebombardeerd Krakau, Kattowitz en andere Poolsche ste den zouden uit de lucht zijn gebombardeerd. In Warschau, dat ook gebombardeerd is, moeten veel slachtoffers zijn. Engelsche parlement vandaag bijeen LONDEN, 1 Sept. Officieel wordt medegedeeld, dat beide huizen van het parlement vanmiddag om zes uur bijeen zullen komen. DUITSCHLAND HEEFT DE POOLSCHE GRENS GESCHONDEN Mededeeling van Poolsche ambassade te Parijs PARIJS, 1 Sept. (Havas). De ambas sade van Polen deelt officieel mede: Duitschland heeft de Poolsche grens op vier punten geschonden. De Duitsche berichten over een beweerde schending van Duitsch grondgebied door Polen zijn zuiver verzinselen, evenals de fabel van een aanval van Poolsche „insurgenten" op Gleiwitz, HET KONINKLIJK AANBOD Antwoorden van Engeland en van Italië De eerste minister en minister van Buitenlandsche Zaken. Pierlot van België heeft gistermiddag de am bassadeurs van Italië en groot Brit- tannië ontvangen. De Italiaansche ambassadeur heeft den premier mede gedeeld, dat de Italiaansche regee ring met aandacht acte genomen heeft van het aanbod van goede diensten van H.H.M.M. de Koningin der Ne derlanden en den Koning der Belgen. Zij waardeert dit initiatief hooge- lijk en verzoekt de Belgische regeering de tolk te willen zijn van haar zeer levendigen dank. De Britsche ambassadeur heeft, van zijn kant, de volgende mededee ling gedaan: de Britsche regeering heeft met genoegen de mededeeling ontvangen, volgens welke de Koning der Belgen en de Koningin der Ne derlanden in gemeenschappelijk over leg hun goede diensten willen aan bieden met het doel een bevrediging te brengen in de huidige crisis en met de hoop den oorlog te vermijden. De Britsche regeering begroet dit aan bod met sympathie en zal er gaarne gebruik van maken, wanneer de ge legenheid zich daartoe voordoet. Zij waardeert hoogelijk de bedoelingen, die bij dit initiatief hebben voorge zeten. Warschau gebombardeerd PARIJS, 1 September (Reuter). Volgens een metedeeling uit Poolsche kringen, werd Warschau vanochtend om negen uur ge bombardeerd, Duitschlands laatste voorbereidingen De Duitsche zenders hebben hedenochtend in den berichtendienst eerst voorgelezen de reeds vermelde dagorder van den Rijks kanselier aan het leger en lieten daarop medcdeelingen volgen over verordeningen, waaraan het volgende is ontleend: Het schoolbezoek is vanaf heden in geheel Duitschland tot nader order afgelast. Gerekend moet worden door allen wien het aangaat met militaire operaties boven dc Danziger bocht en boven het Poolsche grondgebied. Alle Duitsche scheepvaart in het oostelijk deel van de Oostzee en in het bijzonder in de Danziger booht wordt gewaarschuwd uit de buurt te blijven en de aanwijzingen van de Duitsche zeeestrijdkrachten op te volgen. Deze waarschuwing is gegeven in dc Duit sche, de Engelsche en de Scandinavische talen. De haven van Gdynia is geblokkeerd. Het in- en uitvaren brengt het risico van ver nietiging mee. Aanwijzingen van Roosevelt Aan leger en vloot WASHINGTON, 1 Sept. (Reuter). Presi dent Roosevelt heelt bepaald, dat aan alle schepen van de vloot en aan de comman danten van het leger onmiddellijk kennis moet worden gegeven door de radio van het begin cïer Poolsch-Duitsche vijandelijk heden. Het Witte Huis Fiee/t bekend ge maakt, dat de ambassadeur der Vereen igde Stater, te Warschau vanochtend om zeven uur vijftig den president er telefonisch van op de hoogte heeft gesteld, dat. Duitschland in Polen was gevallen en dat vier Poolsche stetfen waren gebombardeerd. 9ifotrtentieprij?tn: 4. Van I tot 3 regels 1.17'/» Elke regel meerVu» - - - 0.22'/j (ReciJ VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit 12 bladzijden, waaronder het Zondagsblad. Duitschland publiceert zijn voorstellen aan Polen. Engeland voltooit de mobilisatie van zijn marine. Het Duitsch-Russische non-agressie pact door beide partijen geratificeerd. Spoorbrug bij Luik geëxplodeerd; tal rijke dooden. Oproep van Hitier aan de Duitsche weermacht. Förster wijzigt de grondwet van Danzig en voegt de stad bij het Duitsche Rijk. Rijtoer van H. M. de Koningin door Baarn en Soest. De viering van Koninginnedag in Indië. De inventarisatie van voorraden vol- REIN1GT EN ONT VLEKT ZELF UW KLEEDEN. TAPIJTEN EN LOOFERS UF ivl.F.VURN IvOMEX AI.9 NIEUW TERUG ONOV F.KTREFnARE RESULTATEN TüRCO BLU- Vj|) -FAX HOIlh.VOS" Hnndel MU N-V. - Zuldbloak 22 (Reel.)* KWALITEIT en LIJN harmonieeren volkomen in de W. L. D. Schoen Heeren die het ge- f noegen kennen van bet beste ie dragen kie- zen daarom steeds W. L. D. SCHOENEN (Reel) FOTO SCHAAP Co. AMSTERDAM ROKIN 106 MOOIERE AFDRUKKEN 6x9 4 ets. (Ree-, VOLLEDIGE MOBILISATIE DER BRITSCHE VLOOT Te Londen is meegedeeld, dat in aanslu:« ting op de reeds genooiun maatregelen, besloten is tot volledige mobilisatie van de Engelscnt vloot en tot hft oproepen van' de rest der geregelde legerreserve en do aanvullende reserve. Ook zal een nieuw aantal manschappen van de vrijwilligersre6e.-#e van de „Royal Airforce" worden opgeroepen. De bovenbedoelde cue ledeeling, welko door Downingstreet is ui (gegeven, mout niet worden geïnterpreteerd sla een alge- meene mobilisatie, want dat is zij niet. Het is een completeerlng van de mobi lisatie der marine, De bezorging van ons blad op vandaag 'oor vandaag en morgen is het geheele trein verkeer opgeëischt door den militairen dienst. Maandag hoopt men weer treinen beschikbaar te kunnen stellen voor het- gewone verkeer. Met behulp van sterk uitgebreide eigen auto vervoer, alsmede van de Posterijen, welke zich ten behoeve van het publiek zeer inspannen, hopen wij in staat te zijn de meeste deelen van het land nog te bereiken. Ofschoon wij helaas voor den tijd van ontvangst niet kunnen instaan. Opdat onze lezers althans vóór den Zondag allen het Zondagsblad zullen ontvangen, is dat bij het grootste deel onzer oplage inge sloten. Een beroep op de welwillendheid onzer lezers is nu zeker wel overbodig. DIRECTIE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1