Jliruwr (iourant Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken De bezorging van ons blad abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per weekf 0,18 Voor hel Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling T Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/: ct NO. 6792 Bureau: Breestraat 123 - Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 Postgiro 58936 DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1939 20e Jaargang abbrrtentitprihtn: Van 1 tot 5 regels IJ7'/» Elke regel meer&22'/i Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer0.45 Voor het bevragen aan 'I bureau wordt berekend0.10 Diplomatiek tusschenspel Het diplomatiek contact tusschen Lon den en Berlijn houdt aan, en neemt zelfs ian intensiviteit toe, hetgeen bij al den :n;t, welke den toestand blijft beheer- chen, een gunstig teeken mag worden ge. loemd. De uitwisseling van boodschappen i/aartoe Hitier oorspronkelijk den stoot teeft gegeven, gaat met vrij langdurige :sprekingen gepaard, ook al weder een ,/mptoom, hetwelk men slechts in eene richting kan uitleggen. Zoo heeft Hender- ij son, toen hij gister op een zeer ver gevor- uur aan minister Von Ribbentrop de '.jongste Britsche nota ter hand kwam stel. len, met dezen ruim een half uur gecon fereerd. Uit dit alles mag men dunkt ons [afleiden. dat er tusschen de beide hoofd steden, die in dit tijdsgewricht den toon langeven, nog een zekere rekkelijkheid aeerscht, de mogelijkheid, van meeningen jte wisselen, zonder dat men daarbij direct stuit op onoverbrugbare dingen. Er is nog jeen diplomatiek tusschenspel gaande; men heeft nog steeds niet het gevaarlijke, cri. 'tische punt bereikt, waar de strijd zou gaan tusschen ja en neen! Zoolang er «deze betrekkelijke soepelheid in de ver houdingen blijft, verschaft deze reeds aan- 'stonds het voordeel van tijdswinst, en wat zou men in een dergelijk respijt anders doen dan zich aan weerszijden opnieuw 'ernstig bezinnen, nu bij het steeds meer naar den achtergrond geraken van [de laatste, alleruiterste beslissing voor de oogen van beide partijen de eventueele oorlogscatastrofe steeds duidelijker al haar afzichtelijke mogelijkheden gaat afteeke. Het is een heel ander ding, met een spontane woede zich in een conflict te werpen, waarbij men zich nauwelijks re kenschap van krachtsverhoudingen en consekwenties geeft, dan met een koel hoofd een besluit te onderteekenen, het. 'welk als een helsche machine heel de /westersche samenleving en cultuur tot iexploisie zou moeten brengen. Omtrent den waren aard der Duitsch- Engelsche gedachtenwisselingen is het moeilijk tot iets anders dan min of leer waarschijnlijke veronderstellingen te comen. Ook hierin merkt mén dezelfde speelruimte op tusschen optimisme en pes. isme op, welke momenteel in heel de jerichtgeving over het Duitsch-Poolsche conflict aan den dag treedt. Wat het eene persorgaan als terloops mededeelt, wordt door het-andere met groote nadrukkelijk, ïeid van letter en opschrift naar voren ge bracht, als zou het de laatste druppel aan den emmer zijn. Alles hangt hier af van -het inzicht, met hetwelk men de feiten van Ifden dag beziet. Acht men de waarschijn. Iliijkheid gering, dat het Derde Rijk, mid den in zijn opbouw, een oorlog zou onder- glpemen, louter om het twijfelachtige presti. ge-voordeel van het weder toebrengen van e,«en betrekkelijk onbeteekenende stad. p&welk in wezen ook nu Duitsch wordt be dan ziet men achter de Duitsch on. ^rerzettelijkheid iets geheel anders dan yoorlogsbereidheid tot eiken prijs, en ver- men de thans hangende besprekin gen als niet anders dan een poging, om Danzigsche vraagstuk, zonder te veel j prestige.verlies, uit de gevaren-zone te '"angeeren. Meent men van den Duitschen fiihrer een roekelooze houding, een alles alles zetten, te moeten verwachten, dan il men geneigd zijn tot de stelling, dat tot het einde zal blijven overvragen, ij voor ons houden het er eerder voor. it bij alle partijen, zonder uitzondering, ede het groote doelwit is. en laten daar- 'm de hoop niet varen, dat men meer en meer tot het inzicht zal geraken dat naast De reactie op het Koninklijk aanbod Allerwege met sympathie ontvangen De antwoorden, die tot dusver door de Nederlandsche regeering zijn ontvangen op het aanbod van H.M. de Koningin en Z.M. de Koning der Belgen, zijn als volgt samen te vatten: De Fransche regeering heeft zich be reid verklaard het initiatief met alle kracht te steunen. De Duitsche regeering heeft met dankbaarheid van het aanbod kennis genomen, terwijl de Poolsche regeering, welke eveneens met sympathie van het aanbod kennis nam, in herinnering brengt, dat zij in haar antwoord op het voorstel van President Roosevelt haar standpunt heeft bepaald, waardoor het haar thans onmogelijk is meer omstandig op het Ne- derlandsch-Belgische aanbod te antwoor den. Uit Brussel meldt „Belga", dat de Bel gische minister-president en minister van buitenlandsche zaken. Pierlot, vanmiddag den ambassadeur van Duitschland. von Bulow-Schwante heeft ontvangen, die hem mededeelde, dat de Duitsche regeering kennis heeft genomen'van 't minzame aan bod door Hunne Majesteiten den Koning der Belgen en de Koningin der Nederlan. den gedaan en dat hij opdracht had den mi nister-president de diepe dankbaarheid van zijn regeering te betuigen voor dit edelmoedige gebaar. OPGEVORDERDE PAARDEN EN MOTORRIJTUIGEN Geen beroep inzake de vergoeding In verband met door onjuiste bericht geving ontstaan misverstand aangaande de procedure, welike gevolgd zou moeten den wanneer eigenaars van opgevorderde paarden en eigenaars of beheerders van motorrijtuigen opgevorderd bij de algemee- ne motorverordening het niet eens zijn met de hun toegeschatte vergoeding voor paarden of motorrijtuigen, wordt ons van officieele zijde medegedeeld, dat in dgl. ge vallen geenerlei beroep openstaat. Dit in tegenstelling met de onjuiste berichten, wellke spraken van de mogelijkheid van be roep op een gemengde commissie van mili tairen en burgers. SOESOEHOENAN BIDT VOOR DEN VREDE SOLO, 30 Aug. Aneta). De Soesoehoenan van Solo zal zich Vrijdag, 1 September a.s., met groot gevolg naar den Missigit begeven om daar in gebed den wereldvrede af te smeeken. (Hierbij zij opgemerkt dat de Vrij dag Djoemahat de biddag is voor Mo hammedanen), dit unieke doel alle andere vraagstukken slechts van tweede beduiding zijn. Wat zou men tusschen Londen en Berlijn nog veel praten, zoo het niet ware over het in zicht, een algemeene bespreking te kunneu arrangeeren. die voor de toekomst een schoone lei zal moeten maken? Derhalve is ook terwijl wij dit schrijven nog onze conclusie: vertrouwend afwach. ten, en middelerwijl naar het oude ge zegde zijn kruit droog houden. Onze over heid heeft, door krachtige defensiemaat. regelen, alles gedaan wat menschlijker- wijs mogelijk is, om onze zelfstandigheid en neutraliteit te beschutten. Laten wij haar, ieder voor zich, ondersteunen, door het bewaren van evenwicht en van een rustigen geest. Door benutting van alle mogelijkheden zijn wij er gisteren nog vrij aardig in geslaagd, ondanks de zeer beperkte spoorwegdienstrege ling, al de plaatsen, waar wij lezers hebben, te bereiken. Wij hopen vandaag weer enkele moeilijkheden te kunnen overwinnen. Ook heeft de directie der Spoorwegen toegezegd, dat, indien eenigs- zins mogelijk, binnen enkele dagen meerdere treinen zullen worden ingelegd. Echter zullen morgen en overmorgen voor het vervoer helaas extra moeilijke dagen zijn. Wij blijven bij den voortduur de welwillendheid der lezers inroepen. DIRECTIE Koninginnedag 1939 „Een stille Koninginnedag is het... Geen blijde marsch- en paradepracht, geen bloe- mentooi en wapperende wimpels, geen jube lende fanfares en verblindend lichtspel. Alle openbaar feestbetoon is gebannen. Het moest om den nood der tijden. Zoo kon men lezen in de bladen van 31 Augustus 1914. We zouden het thans bijna woordelijk kunnen herhalen. Een kwarteeuw nadat de algemeene mobilisatie van 1914 werd t kondigd, moest de Nederlandsrhe v macht andermaal aantreden. Dit en de op dit oogenblik nog zeer ernstige bedreiging van den vrede, doen het feestlied dempen en alleen de stille vlaggenhulde is nu de tolk van wat er in onze harten leeft. Een stille Koninginnedag dat wil zeg gen: op één uitzondering na. Onze j e u g mocht haar lichte stemmen vrij doen hot ren, en in de overigens stille steden en dor pen heeft vandaag toch wèl de kinderzang weerklonken, hebben onze jongens en meis jes feest gevierd in bevlagde of versierde straten. Bij alle donkerheid van deze dagen was dit een blij geluid, al zal menig ouder hart den weemoed der omstandigheden niet hebben onderschat Men heeft gisteren gevraagd: moest er nu ook gevlagd worden? Maar natuurlijk! luidde het antwoord en zoo hebben dan de driekleur en de Oranjewimpel vandaag allerwege en in zeer grooten getale de blijd schap en de dankbaarheid vertolkt, welke Nederland vervult Voorts, een stille Koninginnedag behoeft nog niet een leege Koninginnedag te zijn. Integendeel! De 31e Augustus 1939 zal, even als die van 1914, in het historieboek getee- kend staan als een der beste. In de huise lijke Godsdienstoefening en in den kerke- lijken bidstond is vandaag het reukwerk der gebeden ontstoken: het tumult van de feestende straat werd vervangen door de intimiteit van het smeekgebed tot den God van Nederland en Oranje; de schittering der illuminatie moest nu wijken voor het gedempte licht der bedehuizen, en de volks zang in de open lucht werd voor ditmaal overstemd door de in kerk en huis aange heven psalmen en gezangen. Daarom is deze Koninginnedag dienst baar geweest aan de verinwendiging van het nationale leven in betrekking tot den verjaardag onzer geliefde Koningin er het Koningschap van Christus over het leven van ons land en volk. Dankzegging voor zóóveel goeds, in en met haar door Nederland ontvangen, gebed om zóóveel wijsheid en kracht, thans voor en met haar noodig in een tijdperk van drukkende zorg. En die dank en dat gebed vereenigd in den lof, welke geen vierdagen kent, wijl hij altoos onderhouden wordt door een al toos zorgend Vader, in wiens Naam onze hulp is voor Nederland en zijn beminde Koningin, toen, en nu, èn in de onzekere toekomst. De Vragenrubriek per radio Beantwoording uitsluitend via Omroep Controle Commissie Ter waarborging van een juiste beant woording der door de bevolking gestelde vragen inzake de maatregelen welke thans met het oog op de bijzondere omstandig heden van overheidswege worden genomen, is het aan de omroepvereenigingen niet langer toegestaan zelfstandig hunnerzijds een antwoord op deze vragen te geven. De vragen moeten schriftelijk worden in gediend bij het secretariaat van de radio- omroep controle commissie. Mauritskade 1' te Den Haag, dat zich terzake met de be voegde autoriteiten in verbinding zal stel len en voor doorgifte van de officieele be antwoording aan de omroepvereenigingen zal zorg dragen. Hitier heeft Engelands antwoord ontvangen Londen verwacht verdere gedachtenwisseling Behoedzaam hoopvol" is de City Het Britsche antwoord aan Rijkskan selier Hitler is gistermiddag naar Berlijn geseind. Naar vernomen wordt, laat het de deur open voor verdere onderhandelin gen en verwacht men te Londen een nieuw antwoord van den Führer. De Britsche regeering heeft de regee ringen van Frankrijk en Polen volledig op de hoogte aehouden, terwijl de regee ring van de Vereenigde Staten bij wijze van beleefdheid eveneens volkomen op de> hoogte wordt gehouden van de ont wikkeling van den toestand. De Britsche ambassadeur te Berlijn, Henderson, heeft kort na midder nacht het Britsche antwoord aan Von Ribbentrop overhandigd. De Duitsche minister heeft het vervolgens aan Hitier gebracht. Het bezoek van Henderson aan Von Ribbentrop heeft ruim een half uur ge duurd. Den geheelen dag zijn in de rijkskanse larij besprekingen gehouden. Op het Foreign Office is in den loop van gisteren een aantal ambassadeurs ont vangen. Te drie uur arriveerde de ambassa deur der Vereenigde Staten, Kennedy. Latei- volgden successievelijk de ambassadeurs van China, Japan en Griekenland Chamberlain heeft zich des middags naar Buckingham Palace begeven om een bezoek te brengen aan den Britschen Koning. Eerder in den middag heeft de Koning een bezoek gebracht aan de ministeries van oorlog en luchtvaart. Hij werd daarbij ver gezeld door den hertog van Gloucester. De Koning inspecteerde de verschillende regelen, welke zijn genomen. In verband met beweringen, dat het par lement eerder zou bijeenkomen dan op den datum welke gisteren bij de verdaging bepaald, n.l. Dinsdag a.s., verneemt Reuter, dat tot dusverre geen maatregelen genomen zijn om het parlement vóór Dinsdag bijeen te roepen. Ofschoon men in de Britsche hoofdstad niet over gezaghebbende inlichtingen be schikt. is men, naar de lobby-correspondent van Reuter meldt, dezen avond in Engelsche politieke kringen „behoedzaam hoopvol in zijn conclusies". Uit het feit. dat de leiders van de oppositie, ofschoon zij ongetwijfeld van den inhoud van het antwoord aan Ber lijn op de hoogte zijn, niet hebben aange drongen op een bijeenroeping van het parle ment, leidt de correspondent verder af. dat zij voldaan zijn over den koers, dien de Britsche regeering volgt. De uitreiking der distributie stamkaarten Slechts een voorbereidende maatregel Het departement van economische zaken deelt mede: De uitvoering van de prijsopdrijvings-, de hamster- en de distributiewet, voorzoover het betreft de distributie van levensmidde len e. d. aan den consument, is opgedragen aan het Centraal Distributiekantoor. Het bureau is gevestigd: Bezuidenhout- scheweg 107/111 te 's-Gravenhage, telefoon 720060 (interlokaal letter G). Het verstrekken van de „distributie stamkaarten" houdt geenszins in. dat reeds met distributie van bepaalde arti kelen zou zijn begonnen, maar is slechts op te vatten als een onderdeel van de voorbereiding daarvan, teneinde dit uit gebreide apparaat terstond in volle wer king te kunnen doen treden, wanneer inderdaad de distributie noodzakelijk mocht blijken. De toestand in Duitschland Hoe het er op dit oogenblik is Dinsdag hadden wij een onderhoud met een ingezetene uit Zeist, die zoo juist uit Dusseldorf, waar zij een viertal weken met vacantie bij haar familie had doorgebracht, was teruggekomen. Deze dame, Duitsche van geboorte, doch door haar huwelijk Nederlandsch onder daan, verklaarde ons nadrukkelijk, dat de huidige toestand in Duitschland, althans in de Rijnstreek, allertreurigst is te noemen. Zij verzekerde ons, dat de stemming on der de bevolking gedrukt en somber is. Men heeft allerminst vertrouwen in de toekomst en verwacht van het bondgenootschap met Rusland weinig goeds. Het mannelijk deel der bevolking tot en met 40 k 45-jarigen leeftijd is opgeioepen voor den militairen dienst Dag en nacht trekken de troepen door de straten, uitgelei de gedaan door wanhopige vrouwen, die met rood behuilde oogen hun echtgenooten of zoons wegbrengen. Van een „frischer fröhlicher Krieg" als in 1914 is geen spoor te bekennen. Een zeer groot deel van de vrouwen moet thans de plaats der mannen op de fabrie ken, op de trams en in verschillende bedrij- innemen, hetgeen tot uiterst verwarde huiselijke toestanden aanleiding geeft Ver betering hierin acht men uitgesloten, daar elk oogenblik de oproepingen van meerdere lichtingen zijn te verwachten. Alle auto'S en verdere middelen van ver voer zijn in beslag genomen. De distributie werkt reeds in vollen omvang. Zoo goed als niets is meer te verkrijgen zonder bonnen. Reeds Zondagmiddag had onze zegsvrouw met haar zoontje Dusseldorf willen verla ten. Er bestond echter geen kans, om met een trein mede te komen. Dit gelukte haar pas Dinsdagmiddag. Hotel ITT MAN N NUNSPEET (niet meer aan den grooten verkeersweg) Pensionsprijs Voorseizoen 5.— Hoogseizoen f 5.50 en 6.- Grooten Tuin met allweather Tennisbanen T rompenberg's PALACE HOTEL Hilversum - Telef. 7941 (2 lijnen) Het geheele jaar geopend VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit TWEE bladen Het aanbod van Koningin Wilhelmlna en Koning Leopold der Belgen is aller wege met sympathie ontvangen. De Amsterdamsche Gemeenteraad heeft het erfpachtsdebat beëindigd. Op den rijksweg Tilburg—'s Hertogen* bosch is een ernstig verkeersongeluk ge- beurd. Dagorder van den Commandant van het Veldleger. Nieuwe Regeeringsmaatregelen In ver* band met de mobilisatie. Henderson heeft aan Von Ribbentrop het nieuwe Engelsche antwoord overhaa* digd. Hitier stelt een „ministerraad voor de defensie" in. Polen heeft nieuwe defensie maatrege# len afgekondigd. H.M. de Koningin verjaart Dagorder van den Commandant van het Veldleger Het wezen en de kracht'van een goede weermacht sGRAVENRAGE, 31 Augustus. De com mandant van het veldleger, luitenant-gene raal J. J. G. baron van Voorst tof Voorst, heeft een dagorder uitgevaardigd aan al de onderdeelen van het veldleger, van den volgenden inhoud: „Ten volle vertrouw ik dat leger c-n vloot onder alle omstandigheden hun plicht zul len doen". Uit deze woorden, gesproken door H. M. de Kiningin in de radiorede op den dag, dat de algemeene mobilisatie werd bevolen, blijkt dat de Koningin reeds bij voorbaat haar volle vertrouwen in u allen lieeft gesteld. Dit Koninklijk vertrouwen zult gij niet beschamen. Huis en hof hebt gij verlaten om uw plicht te vervullen, nu het vadpr- land u noodig heeft. Evenals uw voorgan gers tijdens den grooten oorlog staat gi] thans met het geweer bij den voet op wacht, ons grondgebied beschermend en beveili gend tegen aanranding door wien ook en welke zijde ook komende. F.n zoo waakt gij voor onze hoogste goe deren: onze vrijheid en onafhankelijkheid nabij de plek waar gij zijt geboren en opge groeid en velen uwer een gezin vormden. Maar gij zult alleen dan wat u dierbaar is kunnen „handhaven" volgens de fiere spreuk van ons Vorstenhuis, indien gij u vol ledig bekwaamt in het gebruik der wapenen, die u zijn toevertrouwd en in een goede tucht en met een opgewelcten geest u samenwerking in al uwe rangen eigen maakt, die het wezen en de kracht var goede weermacht uitmaken. Gemobiliseerde officieren, onderofficieren, korporaals en soldaten van het veldleger, ik reken er op. dat gij allen en ten volle zult voldoen aan het vertrouwen dat de Ko ningin in u stelt. Gpeft daarom op den geboortedac ian uw Koningin uiting aan uw vasten wil daartoe, door u allen te vereenigen in den uitroep: Lang leve H. M. onze geëerbiedigde Ko ningin". A. W. ROELOFS SCHORTENINDUSTRIE 6EMERT Het betere genre schort Kleurecht Waschecht Bij alle goede manufacturenzaken DROOG WEER Wecrvcrwachting: zwakke ver anderlijke wind. Helder tot gedeeltelijk bewolkt. Droog weer behoudens geringe kans op onweer. Weinig verandering in temperatuur. BAROMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 761.3. THERMOMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 22.4 C. FIETSERS LICHT OP: 1 Sept. 's avonds van 8.19 tot 5.42. RecL) TOT 9 SEPTEMBER 15% KORTING op verven en stoomen van JAPONNEN en MANTELS P A L T H E NU KUNT U PROFITEEREN VAN DE P A L T L E KWALITEIT (Red VOOR SLECHTS IV, CENT noodig om dere annonce uitgeknipt In open envelop eli drukwerk ean den. ontvangt U uitvoerige brochure* over het HERSTEL VAN UW HAARGROEI V«rw«l* Uw UW M sdr», (RoftJ «novloap* «drvnw Or. H. NANNUIG't Phra. F.krWk N.Y„ OEN HAAG BRIEVEN AAN MILITAIREN Niet vrijgesteld van briefport Er wordt nog eens de aandacht op gevestigd, dat alleen briefkaarten en c.ouranten aan en door militai ren, echter a 11 e e n benedon den rang van officier, vrij van port kunnen worden verzonden De briefkaarten mogen alleen medo- deelingen van particulieren aard bevat ten, terwijl de couranten niet zwaarder mogen zijn dan honderd gram. Brie ven aan en door militairen verzonden zijndu* niet vrij van port. Vrijdag en Zaterdag geen Burgervervoer Spoorwegen geheel in dienst van de weermacht Jteizigers op autobussen aangewezen Naar wij vernemen zullen de Neder landsche Spoorwegen op Vrijdag 1 en Zaterdag 2 September geheel beschik baar zijn voor het militair vervoer. Evenals op den eersten mobilisatiedag zal geen burgervervoer plaats vinden. De reizigers zullen geheel op de auto bussen aangewezen zijn. Post en goede ren zullen evenmin per trein worden ver voerd. Getracht zal worden ook dit met de bussen mee te geven. Niet onmogelijk is. dat in het begin van de volgende week, voor het publiek een uitgebreider dienstregeling kan worden ingevoerd. Met zekerheid is echter daaromtrent niets te zeggen, want het militair ver voer heeft ten allen tijde voorrang.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1