JHrttror ^riïisrijf (Courant
Italiaansche pers blijft
optimistisch
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Een eeuw van Macchiavelli
NOG WORDT ER
BERADEN
mentsprtjö:
Per iaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Prion-, npr post 2.35 portokosten
Per week 0.18
Voor hel Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dageiijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Lr c- nunmers 5 ct. met Zondagsblad 7'/j Ct
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 - Postgiro 58936
NO. 6788 ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1939 20e Jaargang
aöbertentitprtjjen:
Van I tot 5 regelsf t.171/»
Elke regel meer032'I»
Ingezonden Mededeel!ngen
»an 1—5 regels2.30
Elke regel meer 0.45
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
Voor weinige dagen lazen wij in
enkele kranten, dat de lectuur van Mac
chiavelli in het vervolg in Italië verboden
:c.u zijn. Het ware niet de eerste maal.
d3t deze naam kwam prijken op een lijst
vac minder gewenschte literatuur. Im
mers. reeds in 1559, even dertig jaren
na Macchiwelli's dood, plaatste de Paus
.zijn werken op de R.K. index. Zullen dan
op deze wijze in Italië kerk en staat el-
nï kander wederom hebben gevonden?
rail Dat Mjcchiavelli op de fascistische
index zou zijn terecht gekomen, lijkt ons
ij inlu.schen vreemd toe. Ware zulks wer-
•k<j kt-lijk het jeval, dat zou men inderdaad
j kunnen denken aan het gezegde, dat
lm onder de Romeinen van vroeger tijd wel
jens werd gehoord: „Pereat qui ante nos
nostra dixit". „Moge hij omkomen, die
vóór ons onze wijsheid ten beste heeft
gegeven' Want het kan niet worden
verheeld. dat deze figuur geen geringen
vloed he?ft uitgeoefend op hem, die op
dit oogenblik de centrale plaats inneemt
jn het IL-Haansch staatsbestuur. Deze
invloed daceert reeds uit de jongelings-
jaren van 3 /lussolini, toen hij in de avond
uren met zijn vader placht te zitten aan
het vuur i i keuken of smidse en daarbij
'de werken van groote persoonlijkhedi
ook van Macchiavelli, werden opges
gen. Er ls aan Mussolini, tot hooge
staatsambten geroepen, een eere-docto-
raat wordi aangeboden, dan stelt hij er
rijs op. deze waardigheid niet te ver
rijgen, zender dat hij een dissertatie
iceft geschreven, en deze dissertatie
a .eeft Macchiavelli tot onderwerp. Diens
k cerscellin^en geraakten in Italië weder-
I- m tot exk -nning. En het nationaal-socia-
lf jfr ;-ime zijnerzijds sluit zioh op meer dan
01|<én essentieel punt bij het fascisme aan.
W4e is - eze merkwaardige man, wiens
eest, than.'; weer als het ware over de
rondwaart? Op het eerste gezicht
'esTdbijr.zijn persoon na enkele eeuwen
°°W1: 1 .-langstelling niet te verdienen.
Ligi r, was tal van ja-ren staatssecre
taris van de Florentijinsche republiek,
aar zulk is zeker op zichzelf geen aan-
"idir.g, he a hoogelijk te vereeren. En de
ms op roem wordt zelfs tot een mini-
i ingeperkt, als in het jaar 1512 aan
(je\ et bestaa. van den republikeinschen re-
keeringsvo, m een einde wordt gemaakt,
(het Huis car Medici opnieuw de teugels
in handen krijgt en Macchiavelli, de
W' staatssecretaris, ontslagen wordt. Het is
nog een gunst, dat hij buiten op het land,
temidden van de akkerlieden, rustig mag
Voortleven. En zoo brengt hij zijn dagen
ik vh-sschen d- boeren door. Maar 's avonds,
ils de duit ernis zich uitspreidt, dan ont-
teekt Macchiavelli zijn lamp en schrijft
tij uren er- nog eens uren. Het zijn zijn
itaatsbeschouwingen, die hij aan het
apier toe /ertrouwt, en meer dan eens
ï(er. als politieke luchten dreigen te ver
bakeren. wordt de leer van Macchia-
elli aangegrepen als een lamp om licht
brengen. Doch wat is het licht, dat van
cze lamp uitstraalt?
Macchiavelli werd aangegrepen door
e benauwende verwarring, waaraan het
olie van zijn dagen ten prooi was.
Cleine stadstaatjes bestreden elkaar om
et meest, waarbij men voor allerlei ont
vellende kunstmiddelen niet fcerugdeins-
Van buitenaf kwamen invallen van
rar.se.l-en en Spanjaarden als om den
mmerlijken toestand nog te verergeren,
bder zull e pijnlijke omstandigheden en
oor der, ijke verlammende verschijnse-
n zei hij zich tot het schrijven van een
sadleidic van den vorst, een leer
an den totalen staat.
Zedelijke beginselen, aldus zegt hij,
ogen o, zichzelf goed zijn, zoo het voor
et staatsbestel noodzakelijk geacht moet
orden, dat zij opzij gezet worden, dan
enen zij te worden verwijderd. De
Dodzakeii kheid is de eenige maatstaf,
eiken de staatsman moet aanleggen. De
orst ma. :ich door niets, maar dan ook
or n i u s laten weerhouden, om orde,
eilighei'J zn rust voor den staat te ver
erven. En zoo zou het voor Italië
sec zijn, dat de kleine despoten en
«chthebbers overmeesterd en vernie-
jd werden. „Te midden van slechte
jehe Knsc '-n aldus Macchiavelli, „moet
,arcl ouler 9oed mensch te gronde gaan.
n ni - vorst moet dus leeren om niet-goed te
cht n. Z--,o moet een vorst ook zijn woord
lage lnnen ve"breken- Want alleen de vor-
stuk ïr °';e konden, hebben groote dingen
:r du ,.Men moet niet met het recht,
den, far met de macht en het geweld strij-
°san cvcn3 s beesten". Recht en macht
deel, n qe': ksoortig. En de macht is het
gei *s* gebaat bij een absolute monarchie,
opl at Macchiavelli zich uiteindelijk ten
;olge Ste,tis het 9 e d e- z«et hij het
vol a d e als een noodzakelijk middel om
poede te kunnen geraken. Voorts
c of ncentreert hij zich uitsluitend op het
viet 3 1 sf>r°l>leem en prijst hij het kwade
romer aan voor den i n d i v i d u e e-
angr ;r' mCn-' c'h. Hij handelt slechts over het
1 a U h°°'maar voor dit staatshoofd
Worfchofcven Jan OQk geen remmen te fce_
staan van godsdienstigen of ethischen
aard.
We kunnen ons nu gevoegelijk losma
ken van de figuur zelve van Macchia
velli. Ongetwijfeld heeft hij talrijken be-
invloed. Twee honderd en vijftig jaren
na zijn dood zet men op zijn graf een
steen, en deze steen heeft als inscriptie
de woorden: „Geen lof is groot genoeg
voor zulik een". Inderdaad, steeds heeft
hij zijn bewonderaars gehad, even'zeer als
zijn felle tegenstanders. Wijzigingen in
de opvattingen, soms bij denzelfden per
soon, bleven niet uit. Zoo schreef Frede
rick de Groote in 1740 een „Anti-Machia-
veil", terwijl hij nog kroonprins was, maai
eenmaal aan de macht gekomen, was hij
van absolutistische tendenzen niet geheel
vrij te pleiten.
Maar ook als we ons losmaken van de
figuur van Macchiavelli zelf, dan kunnen
we zulks te gereeder doen, omdat hetgeen
hij in zijn werken neerlegde, niet minder
vóór dan na zijn optreden in meer dan
één staat werd aangetroffen. Zelf heeft
hij zich herhaaldelijk op de regeerprac-
tijken van de oude Romeinen beroepen.
Maar de beteekenis van Macchiavelli
ligt hierin, dat hij het stelsel van de
staatsalmacht op zulk een scherpe en
schier volledige wijze in zijn geschriften
heeft uiteengezet. Het is het stelsel van
het barre realisme, van het consequente
opportunisme, dat dadelijk bereid
hoogere waarden prijs te geven, zoo de
noodzakelijkheid daartoe schijnt
dwingen.
Ook op internationaal gebied heeft dit
recht van densterkste, figuren als Hugo
de Groot ten spijt, eeuwenlang gegolden,
totdat men het na de Napoleontische pe
riode over een anderen boeg ging gooien
en een oplossing zocht in de richting van
statenblokken, welker machtsposities
elkaar in evenwicht moesten houden. Het
schijnt, of men in onze dagen van deze
leer van het Weensch Congres via den
Volkenbond terug keert tot het oorspron
kelijk stelsel van Macchiavelli.
De Florentijnsche staatssecretaris
onze dagen bij velen favoriet. Zijn be
ginselen, die juist hierin bestaan, dat men
om het staatsbelang bereid moet zijn.
hooge beginselen te laten schieten, vin
den ingang. Zijn norm kan men aandui
den als de normloosheid. Als Huizinga
een tijdbeeld geeft, noemt hij bij het
spreken over den a-moreelen staat Mac
chiavelli. En Jhr. de Geer laakte in zijn
openingsrede voor de Algemeene Ver
gadering der Ohr.-Hist. Unie in April van
dit jaar „het zuivere Macchiavellisme,
dat alle moraal en ethiek en „algemeen-
geldende" rechtsnormen voor den staat
als schadelijke ballast verwerpt."
Wie z'n oogen gekregen heeft, om te
zien en te onderscheiden, d'ie zie! Hij zal
zeggen: Macchiavelli is n i e t dood, maar
hij leeft.
De dag van gisteren heeft zich in in
ternationaal opzicht gekenmerkt door
tweeërlei politiek consult, namelijk te
Warschau en te Berlijn. In de Poolsche
hoofdstad was het de minister van bui-
tenlandsche zaken Beck, die achtereen
volgens de ambassadeurs van Groot-
Brittannië, Frankrijk en Sovjet-Rusland
bij zich ontving, ongetwijfeld om zich
wederom een beeld te verschaffen van
den totalen politieken toestand. Dat tot
dit consult niet alleen de vertegenwoor
digers van de zeer bevriende Britsche en
Fransche naties werden genood, doch
evenzeer de representant van de Raden
republiek, welke zulk een dubieuse, om
niet te zeggen verraderlijke rol heeft
gespeeld, geeft het een en ander te
denken. Niet onmogelijk is, dat Beek een
poging heeft aangewend, om te peilen
wat er aan is van zekere geruchten, dat
Rusland geneigd zou zijn, zich als een
tweede hebzuchtige vijand tegen de
Poolsche republiek te keeren. Onder deze
omstandigheden is het niet onmogelijk,
dat de Poolsche minister van buitenland-
sche zaken zich wenscht te beraden, of
de tot dusverre gevolgde strategische
koers de eenig juiste is, of dat daarnaast
wellicht nog een andere manier van op
treden ware te kiezen.
Ditzelfde karakter van heroriëntatie
zouden wij geneigd zijn eveneens toe te
kennen aan de besprekingen, welke in de
Rijkskanselarij te Berlijn hebben plaats
gevonden. Hier was het 't Duitsche
staatshoofd zelf, die gesecondeerd door
den minister van buitenlandsche zaken
Von Ribbentrop, allereerst de ambassa
deurs van Italië en Japan, vervolgens
den BritsChen ambassadeur Henderson,
en tenslotte diens FransChen confrère
Hitier zou mededeelingen aan het
Duitsche volk doen
Aan Henderson zou een vredesplan zijn
ter hand gesteld
In afwachting van mededeelingen, welke volgens Stefani Hitier aan het Duit
sche volk zal doen, zien de Italiaansche bladen in den koortsachtigen diplomatieken
arbeid der Europeesche kanselarijen van gisteren eenige redenen tot de hoop. dat de
redelijkheid ten slotte zal zegevieren, gewaarborgd door rechtvaardigheid.
In dit verband schrijft de Messaggero o.m.. dat de lange besprekingen van
H i 11 e r met den Italiaanschen ambassadeur A 11 o 1 i c o, die in voortdurend con
tact stond met graaf C i a n o, welke een zeer intensieve diplomatieke activiteit
ontplooide, evenals de herhaalde besprekingen van graaf Ciano met den Duitschen
ambassadeur en de zeer intensieve bedrijvigheid van de kanselarijen in geheel
Europa, de mogelijkheid hebben geschapen van een lichtstraal, waarvan men een
aanwijzing kan vinden in de reis van ambassadeur He n d e r s o n naar Londen.
Henderson heeft een plan tot een vreedzame oplossing bij zich,
dat hem door Hitler is overhandigd en dat op het oogenblik het voor
werp vormt van aandachtige bestudeering door de Londensche regeering.
De „Popoio di Roma" schrijft, dat Italië nog wil hopen, dat men
langs vreedzamen weg een herziening kan krijgen van het Europeesche
evenwicht ten gunste van de volkeren, die wegens de dichtheid hunner
bevolking recht op ruimte hebben.
Wanneer men echter tot het nieuwe Europa zal moeten komen langs den
weg der wapenen, weet de wereld, dat Italië behoorlijk voorbereid is en dat het
één enkel wapen vormt ter beschikking van den Duce.
kunnen noemen, en waarin wellicht bij de
eerste besprekingen een ernstige poging
is gedaan, om den Italiaanschen bondge
noot en den ontgoochelden Japanner, die
zich min of meer sinds de transacties net
Rusland verkocht en verraden moet ce-
voelen, tot een vernieuwde samenwer
king te brengen. Want Hitiers politieke
tour de force moge van tevoren wèl ovcr-
rekend zijn, er is toch één ding blijven
haperen, en zelfs op heel ernstige wij:e.
Japan heeft Duitschland niet kunnen of
niet willen volgen in zijn veranderde
houding ten opzichte van Rusland,
Von Ribbentrops voorslag aan Toko,
die overigens als mosterd na den maal
tijd kwam, om evenzeer met Moskou e:n
non-agressie-pact aan te gaan, heeft min
in Japansche legerkringen als een gloeien
de smaad moeten gevoelen. Te merken
is zulks overigens aan de verslapte
houding, welke de Japansche militairen
in China tegenover Engeland beginnen
aan te nemen. De anti-Britsche campagne
schijnt haar kern, haar hart te hebben
verloren, en Tokio weet momenteel geen
verstandiger houding ten opzichte van de
westersche mogendheden dan een van
volkomen isolement. Een overeenkom
stige houding blijft ook Spanje tot nu toe
innemen.
Dat ook Henderson op de Rijkskan
selarij verscheen, heeft de algemeene
aandacht getrokken. Het vermoeden is
niet zonder grond geuit, dat zulks op
Hitiers persoonlijk verzoek is geweest, en
het ligt in de lijn van de rede dat men
aan de plotselinge reis van dezen am
bassadeur naar zijn Londensche lastge
vers, waarvan van tevoren niets bekend
was, de gedachte van een bijzondere
missie, wellicht van een nieuw Duitsch
voorstel, verbindt.
De vredesboodschappen van Roosevelt
zijn in de leidende Duitsche kringen zeer
slecht ontvangen, het is waar, doch
daaruit af te leiden, dat men in de Wil-
helmstrasse après tout niet alsnog tot
praten bereid zou wezen, moet voorbarig
worden genoemd. Tegenover de Duitsch-
Russische verrassing staat immers de
surprise, die Engeland en Frankrijk aan
het Derde Rijk hebben bezorgd, door
geen oogenblik van besluiteloosheid aan
den dag te hebben gelegd ten opzichte
van de handhaving der Poolsche garan
tie. Engeland blijkt tot onwrikbaarheid
geneigd te zijn. en waar mag worden aan
genomen dat Rusland noch Duitschland
den oorlog willen, daar zou het niet on
mogelijk zijn, dat Hitier nu zelf met een
origineel voorstel kwam ter uitwissching
van de hangende geschillen. De Duitsche
Führer houdt van verrassinoen. en is er
de man niet naar. op plannen van
anderen, bijvoorbeeld van Roosevelt, in
te gaan. Hij is bovendien een man van
sterk persoonlijke neigingen en
denkbeelden. Wellicht wendt hij ditmaal
eens zijn vernuft aan om ondanks alles
den vrede opnieuw op het uiterste mo
ment veilig te stellen. Er moet hem toch
veel aan gelegen zijn, om niet voor een
ontving. Een consult van nog breede_. DUITSCHE AMBASSADEUR
allure dan dat te Warschau zou men het
BIJ MUSSOLINI
Overhandigt lange boodschap
van Hitier
ROME, 26 Aug. (Havas). Het Italiaan
sche agentschap Stefani meldt:
Gistel-middag om drie uur heeft de Duce
den Duitschen ambassadeur Von Macken-
sen ontvangen, vergezeld van Ciano. De
Duitsche amibassadeqr overhandigde hem
een lange telefonische overgebrachte bood
schap van Hitier. De Duce antwoordde on
middellijk en Attolico overhandigde om 6
uur des middags het antwoord van
Mussolini.
Om 9 uur 20 des avonds ontving Musso
lini opnieuw den Duitschen ambassadeur
die hem een nieuwe boodschap van Hitier
ter hand stelde. Ook bij dit onderhoud was
Ciano aanwezig.
Roosevelt richt
tweede boodschap
aan Hitier
President Roosevelt heeft wederom
een beroep gedaan op Rijkskanselier Hitier.
Hij verzond dit beroep, zoodra hij
den president der Poolsche republiek,
M o s c i c k i, bericht had ontvangen, dat
deze zijn uitnoodiging aanvaardde. Roose
velt vraagt Hitier thans „toe te stemmen in
de wijze van vreedzame regeling, welke is
aanvaard door de Poolsche regeering".
Roosevelt verklaart:
„De geheele wereld bidt, dat ook Duitsch
land aanvaardt."
„Gij hebt herhaaldelijk in het openbaa-r
verklaard, dat het door het Derde Rijk na
gestreefde doel rechtvaardig en redelijk is.
In zijn antwoord heeft Moscicki ver
klaard, dat de Poolsche regeering er mede
accoord ging om op de grondslagen, welke
zijn voorgesteld in mijn boodschappen, door
rechtstreeksche onderhandelingen of door
een verzoeningsprocedure het geschil tus-
schen Polen en het Duitsche Rijk te rege
len. Tallooze menschelijke levens kunnen
gored worden en men kan de hoop nog weer
doen opleven, dat de naties der moderne
wereld den grondslag kunnen leggen voor
vreedzame en gelukkiger betrekkingen, wan
neer gij en de Duitsche regeering zoudt toe
stemmen in de vreedzame regeling, welke
aanvaard is door de Poolsche regeering."
zaak als die van Danzig het lot van heel
zijn levensarbeid in de weegschaal te
stellen.
Wie met aandacht de gebeurtenissen
der laatste dagen heeft gevolgd, zal zich
niet erover verbazen, dat de Tannen-
berg-herdenking thans geen doorgang zal
kunnen vinden.
POND DAALT TOT 8.30
Engelsche controle autoriteiten
laten het devies los
Dollars stijgen tot 1.88 3/8
Op de Amsterdamsche wisselmarkt heeft
het koersverloop gister een chaotisch ver
loop gehad, warabij herinneringen opkwa
men uit de'dagen van Augustus 1914. Reeds
bij opening bleek dat de Engelsche controle
autoriteiten het pond aan zijn lot overlieten
Zoodoende werd het devies slachtoffer van
de groote onzekerheid. De koers zakte bij
opening dadelijk in van S.TOVitot
S.66, waarna spoedig een peil van 8.58 werd
bereikt. Steeds sneller ging het hierna berg
afwaarts, totdat de koers tenslotte kwam
op 8.30.
Het loslaten van het pond door de con
trole deed den dollar te Londen aanmerkelijk
stijgen. Terwijl het slot j.l. Donderdag
8 -1.68V8 was> ecn koers die maandenlang op
peil werd gehouden, werd gister een koers
bereikt van 4.50.
Ook te Amsterdam was de dollar
vast gestemd. Het Amerikaansche devies
opende op 1.87 en trok aan tot I.87 3/i- 9?
dit peil was het Nederlandsche egalisatie
fonds bereid beperkte bedragen aan dollars
af te geven Regelmatig moest echter de af-
gifteprijs worden verhoogd, zoodat tenslotte
het bekende peil van 1.88 werd bereikt.
Het loslaten van het pond sterling is ge
volg van den wensch der Engelsche regee
ring de goudvoorraden verder intact te
houden. De verliezen moeten de laatste
gen enorm zijn geweest. Bedragen van 5
a 6 millioen moesten volgens ramingen
van de markt aan goud worden afgestaan
en voor Donderdag j.l. is er zelfs een raming
van 20 millioen!
Zooals wij reeds eerder verwachtten had
de discontoverhooging van 2 tot -4 pCt. geen
effect en daarom moest men wel tot drasti
scher maatregelen zijn toevlucht nemen.
Het meest verrassende was gister echter
dat de Fransche frame solidair was met het
pond sterling en eveneens een flinke koers-
reactie onderging tot 4.85.
Geen beperkende Fransche maatregelen
Donderdagavond laat heeft de Engelsche
regeering aan de Fransche regeering mee
gedeeld, dat het Britsche Egalisatiefonds
voorloopig zijn interventie op de wissel
markt zou staken.
De aandacht werd gister in Fransche fi-
nancieele kringen er op gevestigd, dat de
Fransche franc op de internationale wissel
markt gedurende den geheelen ochtend ge
vraagd bleef, terwijl een belangrijke import
van kapitaal plaats vond.
De Fransche geldmarkt heeft evenals
September 1938 blijk gegeven van een groote
ruimte.
Bovendien wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat geen enkele buitengewone
maatregel zal worden genomen.
De Fransche minister van Financiën
heeft voorts verklaard, dat hij onder geen
enkele omstandigheid maatregelen beoogt
to treffen in de richting van een morato
rium. noch ook maatregelen wil nemen, die
het recht om deposito's bij de banken of
gelden bij de spaarbanken op to vragen, op
de een of andere wijze zouden beperken.
De waarnemende Amerikaansche minis
ter van Financiën, Hanes, verklaarde, dat
de schatkist van de V. S. geen aanpassing
van den dollar overweegt aan het pond. Hij
deelde mede, dat de Engelsche autoriteiten
die van de Vereen. Staten in kennis had
den gesteld van haar voornemen om den
steun aan het Pond te onttrekken. Terzelf
der tijd wees Hanes er op, dat de monetaire
drie-mogendhedenovereenkomst nog steeds
van kracht blijft.
Vergaande maatregelen liggen gereed
De „Financial News" schrijft naar aanlei
ding van de nieuwe bevoegdheden, welke
de Engelsche regeering gekregen heeft, dat
deze thans vrijwel even groot zijn als die,
waarover de dictators beschikken. Dit is
verniijdelijk en noodzakelijk.
De voorbereidingen, welke sinds een jaar
op financieel en economisch gebied geno
men zijn, zijn van zeer grooten omvang,
zoodat er op dit moment niets meer aan toe
te voegen is:
de wisselkoerscontrole en 't apparaat om
elke vlucht van kapitaal te voorkomen,
kunnen, om zoo te zoggen, met een pen-
ncstroek in werking worden gesteld.
Ook de voorbereidingen voor een even-
tueele mobilisatie van het kapitaal, dat in
buitenlandsche effecten is belegd, kunnen
als zeer ver gevorderd< worden beschouwd.
Verder verkeeren de maatregelen, welke
beoogen de binnenlandsche economie in
staaf te stellen weerstand te bieclen aan
den eersten schok in geval van oorlog, in
ecn vergevorderd stadium van voorberei
ding.. Wat het moratorium betreft, dat
eventueel afgekondigd zou kunnen worden,
zou het niet wijs zijn van te voren mede
deelingen over den omvang daarvan te
doen.
Er is, aldois do „Financial News", geen
aanleiding voor onmiddellijke stappen op
het gebied van het bankwezen. Daarente
gen zijn, zooals uit de exportembargo's
blijkt, op het gebied van den goederenhan
del de eerste maatregelen al genomen.
De Duitsche schepen vertrekken
overhaast
ROTTERDAM, 2G Augustus. Gisteren in
den loop van den dag was er in do Rot
tcrdamsche Haven nop n-.et "eel te bespeu
ren van de internationale spanning. De
scheepvaart was niet in ernstige mate ge
stagneerd.
Na 4 uur gisterenrtiiddiag is dat anders ge-
-vorden in verband met het Duitsche he-
Jluit, om, nu de Fngelschen het deden, ook
hun schepen naar de eigen havens terug
te roepen. Er lagen gisteren 31 Duitsche
schepen in de Rottcrdamsche havens. Die
ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ. MY
LEEUWARDEN - BURMANIAHU1S
GROOT N00RDHCLLANDSCHE
VAN 1845
AMSTERDAM - VAN BREENENHUIS
BEIDER GARANTIE VOOR ALLE
VERZEKERDEN
(RecU
VOORNAAMSTE NIEUWS
Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen
en het ZONDAGSBLAD.
Er is een K.B. afgekondigd, bepalende
dat vreemde oorlogsschepen niet in de
territoriale wateren mogen komen.
Storing in het telefoonverkeer met
Duitschland.
De Nederlandsche regeering heeft uit
voerverboden afgekondigd voor een aantal
artikelen.
Dr Euwe heeft het schaaktoernooi te
Bournemouth gewonnen.
De bondswedstrijden Schaken te Haarlem
Duitsche ambassadeur overhandigt
Mussolini boodschap van Hitier.
Te Londen is het Britsch-Poolsche bij-<
standsverdrag onderteekend.
Japan maakt zich los van de as-politiek.
Henderson vliegt naar Londen met
voorstel van Hitier.
De herdenking van den slag bij Tan-:
nenberg zal geen doorgang vinden.
Iets koeler weer
W eerverwachting voor het
noordoosten: gedeeltelijk bewolkt droog
weer behoudens eenige kans op onweer.
Iets koeler. Zwakke tot matige oostelijke
tot zuidelijke wind.
Voor het zuidwesten: nevelig tot zwaar
bewolkt, plaatselijk eenige regen met
kans op onweer: weinig verandering in
temperatuur. Zwakke tot matige wind uit
zuidelijke richtingen.
BAROMETERSTAND
Stand vanmorgen half-twaalf 761.4.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen half-twaal! 18.4.
27 Aug. Zon op 6.02 uur, onder 8.00 uur.
27 Aug. Maan op n.m. 6.34, ond. vjn. 3.32 u.
28 Aug. Zon op 6.04 u., onder 7.58 uu.
28 Aug. Maan op n.m. 7.00, ond. v.m. 4.34 u.
Volle maan 29 Aug. 11.29 uur.
FIETSERS LICHT OP:
27 Aug. Van 's-av. 8.30 u. tot 's-morg. 5.34 u.
28 Aug. Van 's-av. 8.28 u. tot 's-morg 5.35 u.
Wijnhandel
André Kersfens Tilburg
Fijne Bordeaux Wijnen
LOENEN VELUWE
Bonds-Hotel „De Vrijenberg" Tel. 261
Ideale ligging in de bosschen, bij beek en
waterval. Paschen: Zaterdag vóór diner tot
Dinsdag né ontbijt 10.—. Gelijkvloers met
aparte serre 12.50. Langer 34.—
per dag. Str. w. en k. w. op alle kamers.
"XCN IOGWRT
n r «UW-UICTOOH STROOKT*0 VAAM
UAU EN KOUD WATER OP ALLS KAMERS
mfURSHtTOHTBgT-ra-MtT BAOKAMER -f-4-
(RecP
zijn alle. het eene na het andere, overhaast
vertrokken, met bestemming naar Duitsch
land. Het Duitsche schip de „Vogesen", dat
van de weck als tienduizendste schip in
1939 is begroet, was reeds den Waterweg
uit, met bestemming naar Huelva. toen de
officieele terugroeping afkwam. Het valt
dus wel aan te nemen, dat het op zee zijn
koers heeft veranderd en in noordeliike
richting is gegaan inplaats van in zuidelijke.
Opmerkelijk is. dat de Engelsche he
pen, die ook thuis worden verw. V in
verhanc met den gespannen toesta1 zeen
haast blijken te maken. Naar <lc Haven
meester ons mededeelde, is er van liet ver
trek van doze categorie niet veel te ho-
speuren.
Tenslotte valt nog mep te deelen, dat het
m.s. „Blitar" van de Rotterdamsche Llovd
de reis naar Hamburg uitgesteld heeft
