kdfOJ)
Gemengd Bloed
„Wij zullen den Führer
te Danzig begroeten"
IRKWIKT
JANTJE
KRUIZEMUNT
MAANDAG ai AUGUSTUS 1939
EERSTE BLAD PAG. a
RONDBLIK
DUITSCH-RUSSISCH
RUILVERDRAG
De onderhandelingen te Moskou hebben
plotseling een zeer merkwaardige wending
genomen, waarop wellicht luttele ingewij
den verdacht waren, doch waarvan in hei
algemeen gesproken zeker niet werd ge
droomd. De aandacht, voor wat in de Sov
jet-Russische hoofdstad voorviel, bleef bijna
uitsluitend beperkt tot de Fransch-Britsch-
Russische besprekingen, die aanvankelijk
alleen de totstandkoming van een militair
.verdrag betroffen, en nadien ook zich uit
strekten tot stafbesprekingen, vermits mer
hoopte dat deze practische militaire gedach-
lenwisselingen de meer abstracte conversa
ties der heeren diplomaten zouden vermo
gen te stimuleeren. Wel was bekend, dat
daarnaast ook Duitsch-Russische contact-
name bestond, met het oog op de totstand
brenging van een nieuwe handelsovereen
komst. doch deze laatste werd van geringe
.waarde beschouwd vergeleken bij de Rus-
sisch-Britsch-Fransche overeenstemming,
waarnaar gestreefd werd, en die de laatste
en voornaamste schakel zou vormen in den
rond het Derde Rijk te smeden veiligheids
keten. Thans blijkt, dat de Duitsche onder
handelaars te Moskou aanzienlijk meer
succes hebben behaald bij hun communisti
sche tegenvoeters, dan voorshands aan Brit
ten en Franschen is ten deel gevallen. De
Itot stand gekomen accoorden betreffen
aanzienlijken goederenruil, welke in een
periode van twee jaar haar beslag zal moe
ten krijgen. Ofschoon over de details van
dezen ruil nog weinig substantieels bekend
is, mag men met reden veronderstellen, dat
in de eene schaal van de weegschaal Russi
sche grondstoffen, oliën en granen zullen
liggen, en in de andere afgewerkte Duitsche
producten, inzonderheid landbouwwerktui
gen en machinerieën. Duitschland zal der
halve een vermeerdering van arbeid kunnen
boeken, en wat nog belangrijker is, zich
kunnen fourageeren voor juist die dingen,
Welke het 't dringendst uoodig heeft: voel-
selvoorraden om zijn bevolking krachtig te
houden, en olie en benzine, teneinde zijn
oorlogsmachinerie van het onontbeerlijke
ite voorzien.
Op Londen en Parijs moet deze overeen
komst, die de kracht van het Derde Rijk
.vergrooten zal, een bijzonder onprettigsn
indruk maken. Het heeft' er namelijk iets
yan, of de Russen het totstandkomen van
een accoord met de Westersche democra
tieën zoo lang mogelijk hebben opgehouden,
teneinde eerst met de Duitschers tot deze
belangrijke transacties te kunnen geraken.
Deze ruilmogelijkheden hebben voor hen
behalve een commercieele en economische,
natuurlijk ook nog een aanzienlijke poli
tieke waarde. In dezelfde mate dat Duitsch
land ten opzichte van West-Europa aan
kracht toeneemt, zal voor de Westersche
democratieën de waardij van Rusland, als
militair bondgenoot in spé, moeten stijgen,
aangezien men de hulp van het Roode
Leger, mocht het tot een Europeesch con
flict komen, des te minder zal kunnen ont
beren.
Niet alleen Engeland en Frankrijk echter,
'ook Japan zal zich teleurgesteld moeten
.Voelen over de Russisch-Duitsche surprise.
Op een moment, dat in Japan machtige
stroomingen werken voor een Japansch-
Duitsch militair verbond, ondervindt Rus
land dezen economischen Duitschen steun,
alsof het Derde Rijk meer vertrouwen stelt
in een krachtsaanwas, die het onmiddellijk
zelf controleeren kan, dan in hulp en bond
genootschap, die voor de toekomst te boek
blijven staan.
Het is thans nog te vroeg, zich over deze
'dingen in te vér voerende bespiegelingen te
verdiepen; omtrent de achtergronden daar
van is men bovendien nog in het geheel
niet ingelicht Doch niet onmogelijk moet
worden geacht, dat wat thans tusscnen
Moskou en Berlijn beklonken is de eerste
schrede zal blijken te zijn voor een nieuwe
machtsontwikkeling, die ook het probleem
Duitschland—Polen in een geheel nieuwe
belichting zal kunnen plaatsen, in zooverre
'dit laatste land wel eens zou kunnen moe
ten bemerken, dat het in een leegte geraakt
ïs, wegens de gedwongen positie-wijziging
Van zijn groote politieke vriendea
De Valera naar Amerika
De Iersche president De Valera zal op
23 Sept. uit Cork naar New-York vertrek
ken. Hij zal te Washington de gast van
president Roosevelt zijn en de tentoonstel
lingen te New-York en San Francisco be
zoeken. Op 2 Nov. zal hij, het Iersche cm-
gres to Chicago bijwonen*
Förster verklaart:
„Het uur nadert'
Hongarije als bemiddelaar?
In een partijbijeenkomst te Langfuhr,
op het grondgebied der Vrije Stad. heeft
Förster, de gouwleider van Danzig,
o.a. verklaard: „De Führer zal de Duit
sche aangelegenheden in rust en vrede
regelen. De huidige toestand moge kritiek
zijn, doch wat er ook gebeuren moge: wij
zullen den Führer te Danzig begroeten.
Het uur, waarop Danzig naar Duitschland
zal terugkeeren, nadert."
'Indien Polen", zoo vervolgde spreker,
„het voorstel van H i 11 e r van October j.l.-
en ook dat van Maart j.l. had aangenomen,
zou de Führer van den corridor, en zelfs
ook van nog meer hebben afgezien. Maar
Polen heeft zijn voorstellen afgewezen. Wij
Duitschers zijn een goedmoedig volk. In
dien dit niet het geval was, zou er thans
geen Poolsch vraagstuk meer bestaan".
Förster keerde zich vervolgens tegel
Engeland en Frankrijk en. zeide: „Het -al
den Engelschen en Franschen bij de Tsje
chische kwestie duidelijk geworden zijn,
dat de Führer zich niet laat intimideeren
en dat het voor deze twee landen beter is,
zich niet met de zaken van andere voliten
te bemoeien.
De toestand, die thans aan de grens
heerecht, kan en mag niet langer voortbe
staan. Ieder in Danzig «vet, dat er in het
leven van de volken kwesties rijzen, die
opgelost moeten worden, ook al is dat nóg
zoo moeilijk. En het orobleem-Danzig is
zulk een kwestie. Sinds twintig jaar spre
ken de Danzigers er over, dat zij terug .vil
len naar het rijk. Nu nadert deze tijd. Dan
zig heeft zich reeds voorbereid. Evenals de
partij en de Danzigsche soldaten een ge
sloten geheel vormen, zoo ook vormt de
geheele bevolking een gesloten front. De
houding, die de bevolking van Danzig aan
neemt- is voorbeeldig. Ook de vrouwen zien
vol vertrouwen de komende dagen te ge-
moet Zij allen dragen m het diepste van
haar hart een groot geloof aan de Voor
zienigheid. Zes jaren lang heeft de Voor
zienigheid den Führer bijgestaan en Zij zal
hem ook blijven helpen. Danzig zal Duitsch
worden",
De perscampagne
De Duitsche pers zet haar anti-Poolsche
campagne voort. „Danzig en de corridor
zijn en blijven de onafwijsbare Duitsche
eischen, waarover niet gedebatteerd dient
te worden", zoo schrijft de „VöLkischer
Bcobachter". Met dezen eisch, aldus D.N.B.,
stelt het blad de houding van de geheele
Duitsche openbare meening vast. -Het blad
keert zich vervolgens tegen de Engelsche
pers, die „de berichten van de Duitsche
bladen over de Poolsche terreur opvat als
een poging om onrust te zaaien of als pro
paganda, zooals in de Tsjechische crisis het
geval was. „Het is een gevaarlijk spel", al
dus het blad, „wanneer men opzettelijk de
oogen voor de waarheid sluit. Slechts om
der wille van den vrede en de rust heeft dp
Duitsch pers langen tijd gezwegen óver de
hemeltergende misdaden van de Poolsche
oorlogshitsers".
In de Duitsche pers wordt voorts a g
medegedeeld, dat ter gelegenheid van df
herfstmanoeuvres, te houden door gemoto
riseerde troepenafdeelin^pn, de wegen in de
gebieden gelegen tusscnen Brux- Freiberg-
Chemnitz, Zwickau, Plauenhof, Waldmün-
chen en de grens van 't protectoraat, van
10 tot 18 Sept. zooveel mogelijk voor het
militaire verkeer moeten worden vrijge
maakt.
Het Poolsche telegraafagcntschap gpreVtt
formeel de berichten van Duitsche zijdp
tegen, dat in Polen wonende Duitschers het
slachtoffer van terreur geworden zijn, dat
de Duitschers in de gevangenissen gefolterd
worden, dat er massa-arrestaties vafricht
zijn, of dat de Duitschers bij massa's uit
Polen trachten te vluchten. Dergelijke bi-
richten, aldus het officieel e agentschap,
worden slechts gelanceerd om de openbare
meening in Duitschland legen Polen op te
hitsen.
Naar Havas verneemt, beeft de Gestapo
alle Poolsche banken in Silezaë laten slui
ten. Tevens zijn alle boeien in beslag ge
nomen van andere Poolsche instellingen
van, particulieren. Een Poolsche koop
man, Kapuszczik geheeten, is de Ratibor ge
arresteerd, omdat hij bij he autoriteiten te-
de inbeslagneming van zijn boektn
wilde protesteeren.
De besprekingen van Csaky
Csaky, te Salzburg en daarna te Rome heeft
gevoerd, blijven nog steeds de aandacht
trekken en in sommige kringen acht men
het mogelijk- dat Hongarije op het oogen-
blik de rol van bemiddelaar tusschen Polen
en de as speelt
Zoo wordt van gezaghehbende zijde ti
Boekarest aan United Press verklaard- dat
Csaky bij de Duitsche eu Italiaansche lei
ders wel degelijk als bemiddelaar is opge
treden en dat de vermoedens volgens wel
ke de besprekingen ten doel hadden, Hon
garije bij de as te laten aansluiten, onjuist'
zijn. In dit licht bezien, zoo verklaart m--n.
krijgt het plotseling vertrek van Csaky uit
Salzburg naar Rome een geheel andere be-
teekeni6. Het feit, dat hij toen ruim vier
uur met Mussolini gesproken heeft zou
dan een gunstig teeken zijn voor het be
houd van den vrede in Europa.
In politieke kringen te Boekarest wijst
men er voorts op, dat Hongarije als vriend
van Polen en als vriend van de as-mogend-
heden de natuurlijke bemiddelaar is, waar
op beide partijen kunnen vertrouwen. Do
reizen van Csaky worden tok te Boekarest
met groote aandacht gevolgd, omdat Roe
menië natuurlijk de revisionistische politiek
van Hongarije ten opzichte van Roemenië
steeds als het uitgangspunt beschouwt vau
alle Hongaarsche politieke stappen.
De watersnood in
Midden-China
Hoog water verbreekt de
blokkade te Tientsin
Men vreest voor epidemie
Ondanks alle inspanningen van de Ja-
pansche en Chineesche autoriteiten is de
dijk langs de rivier de Tsjiangtsoe Zon
dagmiddag over een lengte van tien me
ter doorgebroken, zoodat al zeer snel de
Japansche zoowel als de Britsche en Fran
sche concessies te Tientsin grootendeels
onder water stonden. In verschillende stra
ten in de Britsche concessie staat het wa
ter een meter hoog.
Het gebrek aan drinkwater en het ont
breken van electrischen stroom stellen de
autoriteiten voor moeilijke problemen. Men
vreest voor het uitbreken van een epidemie
vooral omdat er een groote toevloed van
vluchtelingen naar de concessies is.
Aanvankelijk bleven de Japanners door
gaan met het controleeren van de toegan
gen tot de concessies. Later hebben zij
echter de blokkade der Britsche concessie
gedeeltelijk opgeheven en hebben zij den
electrischen stroom, die op het prikkel
draad, rond de concessies staat, uitge
schakeld.
Van de renbaan, diie eveneens onder wa
ter staat, komen tal van vluchtelingen en
paarden de concessies binnen. De Japanners
hebben de controle echter alleen bij de bul-
tenlandsche concessies verslapt In de Ja
pansche concessie laten zij geen vluchtelin
gen toe.
Indien het water blijft wassen, zoo meldt
Havas, zullen spoedig alle nederzettingen
onder water staan. De weg, welke het arse
naal met de stad verbindt, is verbroken,
evenals de telefoonverbinding. De verbin
ding tusschen de stad en het arsenaal wordt
door middel van de radio onderhouden.
Men verwacht dezer dagen een geweldige
toevloed van water uit Midden-China, waar
het veel heeft geregend. Deskundigen veron
derstellen, dat de overstrooming twee of drie
maanden zal duren. Vooral de vlakte tus
schen Tientsin en Tongkoe is getroffen. Aan
beide zijden van de spoorwegen strekken
zich onafzienbare watermassa's, uit. De lij
ken van duizenden boeren en de kadavers
van dieren drijven in het water rond; de
overlevenden klemmen zich vast aan de
toppen der boomen en aan vlotten.
Japan bevordert den opiumhandel
China het slachtoffer
De Amerikaansche schatkist heeft van
gezaghebbende zijde bericht ontvangen,
dat het Japansche opium-monopolie groote
hoeveelheden van het product naar de ver
overde gebieden ln China verzendt. De
groote vraag naar opium heeft Japan zelf6
gedwongen, ongehoorde kwantums uit lean
te importeeren, zoo luidt het rapport van
vertegenwoordigers eensr buitenlandsshe
mogendheid. Vee] van deze Perzische
opium wordt verhandeld via Macao, de
Portugeesche bezitting aan de Chineesche
kust.
Van dit tekort aan opium ln het Verre
Oosten trekken de Vereenigde Staten pro
fijt, daar de smokkelhandel aan de kust
van den Stillen Oceaan thans vrijwel is
gestaakt
Roode Spanjaarden in Fransche
wapenindustrie
Uit Fransche vluchtelingenkampen zijn
50 Spaansche republikeinen naar rte buurt
van Roubaix gezonden, waar zij in de
staalfabrieken te werk gesteld zullen wor- 1
den. Het zijn allen voormalige metaalva-k
arbeiders uit Spaansche fabrieken en met
oog op het gebrek aan werkkrachten
in de industrieën, die voor de defensie wer
ken, zullen de Fransche autoriteiten een
proef met hen -nemen. In geval deze proef
slaagt, zal men voortgaan met het recru
teeren van arbeiders uit de kampen.
Hongarije neutraal en vrij
Wensch der nationale boerenpartij
Tibor Eckharöt, de leider van de
Hongaarsohe kleine boeren, heeft een rode
gehouden, waarin hij er op aandrong, dat
Hongarije strikte neutraliteit zou betrach
ten in geval van een DuitschPoolsch con
flict.
Wij moeten, aldus Eckhardt, onze vriend
schap met Duitschland, met Italië, maar
ook met Polen niet onderschatten. Wij wen-
schen vriendsdhap met al deze staten. Ik
ben het geheel eens met onzen Minister van
Buitenl. Zaken, graaf Csaky, dat wij ons
loyaal moeten betoonen ten aanzien van
onze vrienden in moeilijke tijden. Dat geldt
echter voor ill onze vrienden, waartussdhen
wij geen ondersaheid moeten maken.
Sinds 15 Maart is 't streven van Duitsch
land er blijkbaar op gericht, geheel cen-
traal-Europa met inbegrip van Hongarije
tot zijn „Lebensraum" te maken, vervolgde
EckhardL Maar frank en vrij verklaar ik
hier, dat de opvatting, die wij Hongaren
hebben van de missie der Hongaarsche
natie, met deze „Lebensraum"-theorie niet
te vereenigen valt.
Met klem betoogde Eckhardt, dat Hon
garije met het oog op die DuitschPoolsche
spanning, geen nieuwe verplichtingen op
zich moet nemen.
Paus wil niet in oorlog gelooven
„Wij willen niet en wij kunnen niet de
hoop opgeven, dat de staatslieden de gema
tigdheid en billijkheid zullen betrachten en
aldus een conflict zullen vermijden, dat
volgens aller verwachtingen de vernieling
en de geestelijke en moreele ruïne van het
vorige conflict nog zal overtreffen. Wij blij
ven vertrouwen, dat de leiders der volken,
op het oogenblik, waarin de hoogste beslis
sing genomen moet worden, niet de zoo
zware verantwoordelijkheid op zich zullen
laden, door een beroep te doen op het ge
weld," aldus heeft Paus Pius XII een aan
tal Venetiaansche pelgrims toegesproken.
Hij vervolgde daarop: „Onze verwachtin
gen gaan echter hooger dan de wijsheid en
de goedheid van menschen. Onze blik gaat
naar God, den almachtigen en barmharti-
gen Heer, die de naties leidt en de harten
en geesten der regeerders kent. Wij willen
met alle katholieken der aarde en ook ver-
eenigd met zoovelen die buiten de kerk
leven, doch van goeden wil zijn en naar
den vrede verlangen, God bidden, dat Hij
een einde moge maken aan den oorlog in
de landen, waar gestreden wordt en ons al
len in Zijn goedertierenheid nieuwe en
enorme conflicten bespare. Moge het Gode
behagen, dat op deze wereld, die als een
zee door een orkaan bewogen wordt, de
kalmte en de eendracht van volken en na
ties terugkeeren, die wij telkens weer met
vernieuwden aandrang van Hem blijven
„Handel is altijd mogelijk"
Bij ontstentenis van den Duitschen mi
nister van economische zaken Funk heeft
diens plaatsvervanger Landfried te Ko
ningsbergen een landbouwtentoonstelling
geopend, waarop Frankrijk, de Sovjet-Unie,
Ttaljë en de Scandinavische en Oostzee-
staten vertegenwoordigd zijn.
Duitschland is, zoo zeide hij in zijn ope
ningswoord, zoowel economisch als militair
op een oorlog voorbereid en heeft de aan
bieding van „politieke credieten" van de
zijde van Engeland en de Vereenigde Sta
ten, waarbij als voorwaarde de ontwapening
van Duitschland gesteld wordt, niet van
noode.
Wij weten dat wij geen oorlog militair
kunnen winnen, als wij hem economisch
verliezen. Economisch en militair zijn thans
alle krachten der natie met elkaar in even
wicht, indien een vijandige wereld ons tot
een oorlog dwingt. Het is niet Duitschlands
schuld, aldus Landfried, dat het verleden
jaar met Polen gesloten handelsaccoord niet
in werking kan treden.
Handel is altijd mogelijk, ook tusschen
verschillende regeerings- en economische
systemen. In dien zin hebben wij concrete
voorstellen aan de Vereenigde Staten ge
daan; bij gebrek aan goeden wil van Ame
rikaansche zijde is het echter bij deze voor
stellen gebleven. Immers in hun antwoord
hebben de Vereenigde Staten goederencre-
dieten aan Duitschland aangeboden, onder
de voorwaarde dat Duitschland zou ontwa
penen en zijn economisch systeem zou ver
anderen. Wij antwoorden daarop, dat het
Duitschland van Adolf Hitler kwesties van
nationale veiligheid niet verwart met eco
nomische kwesties.
OORDEEL ZÉLF
20 stuks 25 ct. I
AMERICAN
Watteau's schilderij verknoeid?
De officieele expert, wiens taak het was
i te gaan wat Serge Bogoeslapki, de dief
van Watteau's „Indifférent", nu eigenlijk
met dat befaamde schilderij heeft uitge
voerd. heeft thans zijn rapport uitgebracht.
Hij moet tot de conclusie zijn gekomen, dat
het stuk thans in zeer slechten staat ver
keert. na de restauratie, welke de jonge
schilder noodig achtte. De deskundige, de
heer Pierre Goulinat, heeft weinig hoop, dat
het doek kan worden hersteld.
Intusschen heeft men kunnen zien wat het
manuscript „Waarom ik de „Indifférent"
heb gestolen" bevat. Het eerste deel van het
werk schildert in groote lijnen het leven
van Watteau. In het tweede deel heeft „Bog"
het over de verschillende veranderingen
welke hij in 't stuk meende te moeten aan
brengen. In het derde vertelt hij uitvoerig
hoe hij het schilderij heeft gestolen. Hij
staat uitvoerig stil bij de sensaties welke hij
heeft ondergaan gedurende het „leenen". Hij
besluit met het te betreuren dat het stuk
weer in het Louvre zal komen om wederom
in handen te vallen van de officieele restau
rateurs
GEMENGD NIEUWS
Jongen bij het zwemmen
verdronken
Te veel van zijn krachten ff ever gd
DE LEMMER, 21 Augustus. Eenige Jou-
giens waren vanmiddag in de haven van
De Lemmer gaan zwemmen. Eén van hen
de 16-jarige Jan Brandenburg, uit De
Lemmer, vergde te veel van zijn krachten,
want, nadat hij de haven reeds een keer
was overgezwommen, probeerde hij langs
dezelfde route weer terug te gaan. Op e*.n
gegeven moment zagen zijn vrienden, dat
de jongen in moeilijkheden verkeerde. 7ij
trachtten hem boven water te houden, maar
kwamen daardoor zelve in een gevaarlijke
positie, zoodat zij hem moesen loslaten en
de jongen in de diepte verdween. De ter
stond gewaarschuwde politie heeft het luk
drie uur later opgehaald.
CIGARETTES
(Reel.)
II w—II JU 414-4
8.00 Gramofoonmuzlek. (Om 8.15 Ber.) 10.00,
Morgenwijding. 10.15 Gramofoonmuz. 10.30]
Voor de vrouw. 10.35 Gramofoonmuz. 10.351
Causerie „De Vrouw en bet wereldbeeld"i!
11.00 Causerie „M. SahartenAntinkJ
70 jaar. Moeder en Kind de wereld over.'i
11.30 De Palladlans. 12.15 Berichten. 12.il
Gramofoonmuzlek. 1.00 Interview. 1.05 Het
Omroeporkest. 1.45 Gramofoonmuz. 2.00 Hel
Omroeporlces.t 2.45 Het AVRO-Amusenxental
orkest, (opn.) en planoduo 4.30 Kinder»
koorzang. 5.00 Kinderhalfuur. 5.30 De Ha« bj
wallan- Serenaders, orgelspol en zang. 6.2S|ja
Berichten. 6.30 Causerie „Het puseerende
heelal. Consequenties en paradoxen". 7.00-
Kwintet van de Nederlandsche Jazzllga.
ensemble. 11.00 Berichten
Het AVRO-Vaud-evllle-orkest
„(opn.) 11.4012.00 Orgelspel „(opn.).
HILVERSUM II.
eld". 3.36 Het Omroep-
amofoonmuzlek. 3.35 Ge- y
(opn.) 10.30 Illeacu'i O'
ANP, hierna:
soliatt 'dj
M. IUtO-UItzendinL
8.00—9.15 Gramofoonmuzlek (Om 8.15 Ber.J
10.00 Gramofoonmuzlek. 11.30 Godsdienstig
halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 Het KRO-
Orkest 1.00 Gramofoonmuzlek. 1.2i
MelodLsten en solist. 2.00 Voor de
2.30 Gramofoonmuzlek. 6.00 KRO-Melodisten
en solist (5.456.05 Felicitaties en ca. 6.30
Ber.) 7.00 Berichten. 7.16 Causerie ..Familli
bezit het gezin." 7.35 Graraofoonmu;
8.00 Berichten ANP, mededeellngen.
9 Q0 Zang en pianoJ zi
muziek. 9.30 Radlotooneelj
KRO-Kami
9.15 Gramof<
10.00 Gramofoonmuzlek. 10.30 Bericht»
ANP. 10.40 Willy Rockln'a orkest. 11.01
12.00 Gramofoonmuzlek.
DROITW1CH 1500 M. 11.20 Zang en Plano,
11.50 Orkest 1.05 Gramofoon, 2.00 Harp,
trio. 2.20 Orkest 3.35 Orgel. 4.05 Plano,
4.20 Viool en plano. 4.56 Gramofoooi. 6.51
Celllni-trlo. 7.20 Orkest 8.20 Orkest 10.11
HUSSEL 322
12.50 Grar
6.20 en 6.50 Gramofoon. 7.20 Doedelzak-
^et 8.20 Gramofoon. 8.50 Concert. 10.31
KRIJOT 'N LtFENIS OOOO
o O O O door G.Tfi.Rotman
MMUwawmmr
11. Nu was het niet erg mooi, wat mijn
heer Kruizemunt deed; maar, inplaats van
te vertellen, zoals het behoorde, dat Jantje
de schuldige was. stapte hij in de stad gauw
uit en rende er met Jantje aan z'n hand
vandoor. Niet uit oneerlijkheid, maar uit
angst voor de woede van dien dikken me
neer, die wie weet wat voor machtige sinjeur
was. „Hier blijven! Staan, zeg ik je!" brul-
12. En waarlijk, doordat Jantje en
hun kaartjes moesten laten controleererl
haalde de dikzak hen bijna in. Maar o wee]
nu moest hy zelf met z'n kaartje voor derf
dag komen en hij kon het niet vinden, hosj
hy ook al z'n zakken nazocht. Drift is
een middel, om iets gauw te vinden, en
hy het kaartje eindelijk te pakken had, wa- i
ren Jantje en z'n vader al lang niet meer tb
een verhaal uit het midden der vorige eeuw
door DI.J.A.VISSCHER.
(37
Het was fraai! Het geheime kamp van vroeger was nu al
5 jaar een fort met soldaten. Men kon niet eens meer veilig
over de grenzen komen als men soms nog eens wat te pakken
had gekregen.
Leiva was toen ook verdacht geweest. Maar ze hadden
niets kunnen bewijzen. Veiligheidshalve was hij een jaar of
drie weggebleven, maar nu liet men hem al een jaar met rust.
Hij was gemelijk gestemd als hij aan vroeger dacht en
vloekte.
't Was. treurig gesteld in het land. Het krioelde van Britten
en Amerikanen. Overal planters, die groote stukken land van
'de Indianen kochten; straks bleef er voor de Mestiezen niets
meer over.
Ze drongen op met geweld en namen alles in beslag. Hij
was aan de kust geweest en had gezien hoe de blanke kolo
nisten zich daar hadden gevestigd langs het strand waar een
havenhoofd moest worden gebouwd en waar het vol stond
met fabrieken en magazijnen. Er waren al spoortreinen aan
gelegd dwars door de prachtigweelderige bloemenweiden en
bpwcftgBï Wö&f 2e het water konden gebruiken voor een of
ander doel, namen ze de oevers der rivieren in bezit. Ze voe
ren met schepen en legden pontveren aan.
Ze zagen nergens tegen op!
Hun geest was doortastend. Ze doorzochten heuvelen en
bergkloven of er erts te vinden was, ze haalden uit den grond
de steenkool. Ze deden of ze heer en meester 'Varen. En als
men hun mooie houten huizen zag. verscholen achter cypres-
sen en gomboomen, dan leek het ook wel alsof zij de beheer-,
schers waren. Wat een verschil tusschen die paleizen en de
armzalige hutten van de Mestiezen en halfbloeden.
Die mochten zich tevreden stellen met de nog vrijwel on
toegankelijke streken van het achterland. En achter hen
waren de Roodhuiden teruggedrongen in de ongezonde
moerassen.
Die blanken waren een vloek voor het land!
Dat had Don de Vasquez vroeger al begrepen. Toen hij
zijn plan met Soto gemaakt had om de Mestiezen-bevolking
op te roepen om hun rechten te hernemen.
Patriotten waren ze toen geweest en als het plan was door
gegaan, dan waren nu de Mestiezen de baas in het land en
woonden ze in de mooie houten villa's der blanken.
Maar toen waren Soto en de Vasquez gevangen genomen.
De een was voor altijd van het terrein verdwenen.
En de ander?
Hoeveel had hij ook al weer gekregen? Vijf jaar! En hoe
lang was dat geleden? Leiva probeerde het uit te rekenen,
doch het was hem te kras.
Hij 'geeuwde.
„Aquita"!
Onmiddellijk Icwanf ze te voorschijn,-
Wie haar voor het eerst zag, werd getroffen door haar
schoonheid. Het was geen wonder, dat velen haar hadden
begeerd.
Met trotsche bewondering zag hij haar aan, zooals ze
daar stond
Gitzwart waren de lange vlechten, die om haar schouders
vielen. Bruin was haar huidskleur en de groote koperen rin
gen kwam wondermooi uit tegen die kleur.
Omdat hij trotsch op haar was, wilde hij altijd dat ze fraai
gekleed ging. Zij had nu een lang gewaad aan van hemels
blauw, beschilderd met Indiaansche motieven in wit en oker.
Op haar boezem hing een sieraad van koperen en zilveren
munten, die rinkelden bij elke beweging.
„Zeg, Aquita!" begon haar man, terwijl hij bleef liggen en
nauwelijks het hoofd omwendde.
„Wanneer komt Don Vasquez vrij? Die vijf jaar zijn toch
zoowat om, is 't niet?'*
Zij dacht na!
„Hij werd veroordeeld in de maand April. Den laatsten
van de maand, geloof ik. Ja, het was de laatste van de maand".
„En vijf jaar geleden?"
„Ja, zeker",
„Maar dan komt hij deze maand vrij",
Leiva werd vroolijk. Hij ging zitten en stond zelfs op,
keek Aquita vroolijk aan en zei:
„Dat zou een geluk wezen, Aquita! Dan komen de goeie,
oude tijden terug".
Aquita haalde de schouders op.
„Nou, vind je soms van niet. Dan mag je weer spelen voor
hem en dansen en zingen» Weet je nog wel hoe dol hij
daarop was?" n
Hij wreef zich de handen. ri
„Ik wou dat hij vandaag kwam. Je zult eens zien hoe gauw er
hij de jongens weer bij elkaar heeft", n
Aquita zweeg. g
Ze had haar gedachten over Don de Vasquez. Ja. ze had 3l
indertijd ook wel gezien hoe graag hij haar zag dansen en y
zingen. Maar wat hij haar daarbij had toegevoegd, had zij h
nooit aan Leiva verteld, want ze wist dat er dan twist zou v
ontstaan. Op leven en dood misschien. Ze hield op haat h
manier van Leiva. Maar hoe vaak had ze in haar droom aafl d
Don de Vasquez gedacht, dien ridder zonder vrees, died 0
prachtigen kerel op zij'n zwarte paard. De held der vrijbuiters, e'
Ze zag weer den blik uit zijn oogen, die onweerstaanbaar
haar aantrokken. Wat een andere man tenslotte dan die luit y
Leiva. die alleen maar in het vuur kwam als er een stroop-
tocht beraamd werd.
Ze was bang voor Don de Vasquez en daarom verheugde tv
ze zich niet over zijn terugkeer. d
En toch verlangde ze. maar dat hield ze voor zich. i a
„Ik ga even het dorp in", verklaarde Leiva tot groote vei'
bazing van Aquita. lr
Hij spoedde zich weg. nog vlugger dan wanneer hij naar
de kroeg liep en hield stil bij een van laatste woningen vat g
het dorp. Daar riep hij den bewoner: „Nunez! Nunez!" 6'
Een donkere kerel van ruim 50 jaar kwam voor den dag,
haveloos gekleed en met een gemeen uiterlijk. i ]j
Zij gaven elkaar de hand.
Nunez spuwde op den grond en wachtte af*
(Wordt vervolgdji
