Hun tweede kind
ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1939
TWEEDE BLAD PAG. 6
Kanongebulder deed de Haagsche
burgerij ontwaken
(Van een onzer redacteuren)
's-GRAVENHAGE, 5 Augustus. Toen tus-
schen één uur en half twee vannacht de te
lefoon rinkelde, hadden wij nog ruimschoots
gelegenheid na kennisname van het groote
nieuws, ons nog eens om te draaien. Doch
ook voor ons kwam de tijding zoo onver
wacht, dat wij tot slapen niet meer in staat
waren. Ondanks het op alles voorbereid
zijn, beteekende deze geboorte trouwens
.voor de geheele pers een volslagen verras-
ging. Om ruim zes uur richtten we onze
schreden naar het Malieveld, vanwaar om
klokslag zeven de saluut'batterij de groote
mare kond zou doen. Het druilregende een
beetje en het gras op de uitgestrekte vlakte
bezorgde ons al spoedig een paar natte voe
ten. Maar de warmte van de feestvreugde,
die zich van ons ondanks het vroege uur al
had meester gemaakt zorgde er wel voor
dat we de goede stemming behielden
De uit vier stukken bestaande batterij, die
eergister aan den rand van het veld een
plaatsje had gekregen, werd om zes uur
door een aantal militairen van het tweede
regiment veldartillerie met de hand naar 't
midden van het grastapijt getrokken Dat
gebeurde even na het oogenblik, dat de tij
ding bij de reveille in de Frederikskazerne
was bekend gemaakt. Hier stond een telex
installatie, zoodat men even snel was inge
licht, als waar ook elders in ons land. Doch
men had het nieuws opzettelijk nog eenige
uren voor het garnizoen stil gehouden. Be
grijpelijkerwijs verwekte het bericht onder
de militairen een stormachtig enthousiasme.
Men holde door de kazerne en wierp de
kepi's in de lucht en spoedde zich zoo snel
men kon om de noodige maatregelen te
treffen. Om half zeven hadden zich eenige
honderden Hagenaars, waaronder een groot
aantal dienstboden, in de buurt van de bat
terij opgesteld en wachtten met angstige
spanning op het ontzettende lawaai, dat de
vuurmonden nu weldra zouden versprei
den. Toen het bijna zoover was hield de re
gen op. De vuurvlag werd naast de batterij
geplaatst en kapitein K. A. Enk la ar, de
batterij commandant, trommelde zijn man
netjes samen. Hij werd geassisteerd door
den eerste luitenant F e i t h, twee sectie
commandanten en vier stuks-commandan
ten, terwij] ieder stuk geschut door drie
man bediend werd. In de caissons stonden
de wit rieten korfjes met de granaten, die
bestonden uit hulzen van messing waarin
een lading rookend kruit. Men had ditmaal
zijn keus op dit kruit laten vallen, omdat
het lawaai hiervan buitengewoon krach
tig Is.
Inmiddels kwamen ook enkele autoritei
ten van hun belangstelling blijk geven. Wij
merkten onder meer op: den commandant
van het 2e regiment veldartillerie, overste
D. A. M. Lucardie, zoomede eenige leden
,van den Generalen Staf en den Commissa
ris van politie W. A. Riekum.
Het eerste scihot
Plotseling donderde het eerste schot, het
geen onder het publiek een zekere sensatie
verwekte. Het werd afgevuurd uit het meest
rechtsche kanon, waarop na vijftien secon
den het volgende vuur gaf en zoo telkens
het naburige totdat de 51 saluutschoten
hadden weerklonken. In den omtrek zag
men de eene vlag na de andere op de groote
gebouwen verrijzen. De trams waren in een
oogwenk tijd gepavoiseerd en ook de taxi's
die al in de weer waren snelden al met
onze driekleur rond. Door de politie waren
hals over kop de vereischte maatregelen ge
troffen om in den loop van den dag de
drukte zoo goed mogelijk te kunnen be-
heerschen.
De klokken van welhaast alle torens luid
den een half uur. Plechtig klonk het gezang
door de verschillende stadswijken, doch
helaas ziweeg de grootste, onze aloude St.
Jacob, die blijkbaar defect was. Dit komt
wel meer voor, wanneer het geonweerd
heeft, zooals dat gisterenavond het geval
was.
Nadat de batterij was uitgevuurd kwa
men de paarden aangestapt om de kanonnen
weg te brengen. De huls van de eerste gra-
naat werd in beslag genomen door overste
Lucardie om deze als herinnering een
plaatsje te geven in de Frederikskazerne,
zooals dat ook gebeurde bij de geboorte van
Prinses Beatrix. Ook het publiek verliet nu
het Malieveld waar ijverig gemaaid werd
om het grasdek zoo egaal mogelijk te ma
ken. Hedenavond zuTlen hier immers de
duizenden Oranjeklanten, die hebben deel
genomen aan den grooten optocht tesamen
komen om onder de gister reeds aange
brachte Oranjeboomen hun vreugde te
uiten.
De filmiauto van Profilti alsook persfo
tografen en journalisten rukten thans in,
om in de stad de noodige indrukken op te
EEN KONINKLIJK ZUSJE
GEBOREN
Daar heerscht in het vredige land
[bij de zee
Een vreugde als zelden tevoren
Daar is in het witte paleis van Soestdijk
Een tweede Prinsesje geboren!
God heeft rond de troon van ons
[Koninklijk Huis
De donkere wolken verdreven.
God hee[t aan ons roemrijk Oranje-
[geslacht
Weer jeugdige wasdom gegeven
Wat wonder, dat thans in de huizekens
[klein
De jubel breed uit is gebrokenl
Wat wonder dat nu. waar er
[Hollanders zijn,
Het dundoek hö6g uit wordt gestokenl
't Is [eest in ons land, het is [eest in
[ons hart!
Wat zou onze [eestvreugd verstorenI
't Is feest, want er is onze kleine Prinses
Een Koninklijk zusje geborenI
ftiïladruk verboden)4 LEO. LENS.'
doen. Het was interessant te zien,, hoe gauw
de Oranjeverkoopers van de partij waren.
Om acht uur kon men geen straat doorko
men, of men werd aangeklampt en zoodoen
de was in korten tijd heel de burgerij met
strikjes en knoopjes uitgedost.
Het Oranje-zonnetje
Het Oranjezonnetje dat tegen achten
doorbrak, gaf aan het geheel een waar
feestcachet. De vroolijke gezichten die men
overal zag, straalden hierdoor nog
meer dan anders het geval wa$ geweest. Nu
is het wachten op het tijdstip van tien uur,
waarop de burgemeester De Monchy van
af het stadhuis de oorkonde zal voorlezen
van de geboorte..Onmiddelijk daarna ver
trekt van deze plaats een achttal herauten,
die de proclamatie van den burgemeester
op verscihillencje punten van do stad zullen
bekendmaken.
Zij worden daarbij geholpen cfoor twee
bazuinblazers. Bovendien zal door het
Haagsche Comité voor volksfeesten een
krans worden gelegd bij het standbeeld van
Prins Willem I voor het paleis Noordeinde
en 'n tweede voor 't gedenkteeken voor H.
M. de Koningin-Moeder in 't Rosarium. Ver
derzal wanneer dit onder de gegeven omstan
digheden mogelijk is, het carillon van den
Haagschen toren worden bespeeld. De dag
van heden wordt besloten met een grooten
optocht, waarvan wij zooeven gewaagden,
die met muziek wordt opgeluisterd door een
twintigtal harmoniecorpsen. Deze optocht
neemt om acht uur een aanvang in de om
geving van Houtrust
Rotterdam hoort
de blijde tijding
(Van een onzer redacteuren).
ROTTERDAM, 5 Augustus. Twee minuten
voor drie in het holst van den nacht.
Daar rinkelt de telefoon vlade naast mijn
bed met oorverdoovend lawaai!
Met een schok schrik ik wakker.
Dat is natuurlijk nu eens geen brandmel
ding, maarde groote waarschuwing!
Nieuws uit Soestdijk.
In m'n zenuwachtigheid schakel ik eerst
de telefoon over naar beneden.
Dat euvel is gauw verholpen.
Daar is de telefoonjuffrouw: „Wilt u op
GEBOORTE-JUBEL
5 AUGUSTUS 1939
Juich nu. o Neerland juich! een KIND is U gegevenl
Draag-uit d'Oranjekleur: als Welkom in dit levenP
Een nieuwe parel siert de Nederlandsche Kroon,
Versterkt thans bovendien den Vaderlandschen troonl
Uit machtigst Kathedraal en kleinste Kerkgebouw
Dringt nu een lofgezang voor Gods gena en trouw.
Van dankbaar Nederland, in blij gestemden zin.
Door orgelklank geleid, ten hoogen hemel inl
In 't Zilverwit paleis, in Baarn's schoone dreven.
Kwam de ORANJEBOOM opnieuw, tot bloei en levenl
Is thans met gouden stift, in 't Levensboek gegrift
Een lief PRINSESJE Kleinals NASSAU's jongste Wichtl
Zoo blijft het vast Verbond met dAller-Potentaat",
Sinds eeuwen her „gemaakt" een heil voor Neêrlands Staat
Als 't Volk der Koningin, Die veilig op Hem bouwt,
In biddend opzien steeds, aan GOD zich toevertrouwt.
Naast hoogsten lof dien Heer, voor al de zegeningen
Waarmee Hij 't Vaderland genadig wil omringen
Wordt U, ons Vorstenhuis met alle Uwe Leden
Bijzonder nu herdacht in al onze gebeden.
En Uw ORANJEVOLK dat op deez' jubeldag
Zijn onverzwakte trouw in kracht vermeerd'ren zag:
„Wenscht U oprecht geluk met 't KLEINOOD U gebracht,
„Het zij een RIJK Gewin, voor gansch Uw NAGESLACHT11"
Rotterdam, 5 Aug. 1939.
St. BOERS.
de telex letten!"
Natuurlijk, het blijde nieuws van Soest
dijk is op komst.
Even later snorren taxi's door de stille
verlaten Rotterdamsche straten.
Naar het bureau aan den Goudschesingel.
Een van de taxichauffeurs is al goed op
de hoogte: ,,'t Is pen Prinses, meneer!"
't Is een van de weinigen, die op dit uur
de geboorte van de Prinses al vernomen
hebben!
Hoe, dat is een raadsel.
Zelfs in het holst van den nacht dringt
de blijde mare snel door in de slapende
stad!
De eerste indrukken
De geboorte van een Prinses drong echter
pas goed tot de heele bevolking door toen
de Rotterdamsche haven om zeven uur een
machtig fluitconcert -begon.
Op dat moment was hier en daar in de
stad de vlag al uitgestoken door matineuse
burgers, die of uit de ochtendbladen of op
andere wijze de blijde tijding vernomen
hadden.
De afspraak was. dat ingeval het bericht
's nachts zou komen, een sirene van den
Rotterdamschen Lloyd het sein zou geven
voor het stoom fluitconcert van Neerlands
grootste ha/ven.
Alles klopte als een bus. Precies op tijd
werd het machtige lied van de Rotterdam-
Enkele opmerkelijke
figuren uit de schaduw
ER is geen reden tot verbazing over het
feit, cat als regel het tweede kind van
onze Prinsen en Koningen minder van zich
deed spreken, dan zulks met het eerste wel
het geval was. De orde in de opvolging in
het hooge bestuursambt bracht dit als van
zelfsprekend met zich. Maar dit mag ons
toch niet doen vergeten, dat ook ,yhet twee
de kind" somtijds een plaats van beteeke-
nis heeft ingenomen in onze historie.
Alle aanleiding is er toe, in deze verblij
cl'ende dagen eens in het bijzonder aandacht
te wijden aan deze figuren en persoonlijk
heden, die naar den aard der zaak meer
malen „menschen in de schaduw" waren,
doch daarom nog niet onopgemerkt voorbij
gegaan mogen worden. En als we in het
vervolg van dit artikel dus het tweede kind
gaan noemen van de Prinsen Willem I,
Frederik Hendrik, (Prins M auri ts
is niet gehuwd geweest), W illem IV en V,
(W illem II kreeg slechts één kind,
Willem III bleef kinderloos)alsmede
van de Koningen Willem I, II en III,
dan lijkt het ons vanzelfsprekend, dat
we bij deze rij van geslachten het
tweede kind van Haar niet vergeten,
Die met eere als de stammoeder
mag worden aangeduid, van Juliana
i Stolberg. Behalve deze oorzaak van
piëteit is daartoe nog de reden van dank
baarheid, wijl deze hooge vrouwe niet na
gelaten heeft, Haar zoons steeds te wijzen
op het verhevene van de taak, welke Haar
oudste, Willem, op zich had genomen, te
weten de bevrijding van de Nederlanden.
Met nauwelijks genoeg te waardeeren op
offering heeft Zij Zich metterdaad bereid
verklaard, Haar zoons voor zijn ideaal te
willen geven. Dit mogen we vooropstellen,
ook omdat Haar tweede kind, Jan, al is
hij dan niet zóó nauw betrokken geweest
bij den opstand tegen Spanje, toch daarin
een functie van beteekenis heeft vervuld.
Jan van Nassau
Jan, de jongere broer van Prins Wil
lem I, werd geboren op 22 November 1535
uit het huwelijk van Willem van Nas
sau, Dillenburg en Catzenellen-
bogen en Juliana van Stolberg.
Beide ouders waren reeds eer gehuwd ge
weest, en uit die eerste echtvereeniging had
Willem één en Juliana vijf kinderen. Over
deze kinderen schrijven we verder niet, ook
reeds om de eenvoudige en feitelijk afdoen
de reden, dat over hen zeer weinig bekend
is, doch we gaan uit van het huwelijk tus-
sohen Willem van Nassau en Juliana van
Stolberg, dat met name in de geboorte van
him oudsten zoon Willem voor ons land wel
van zeer groot belang geacht mag worden.
Toen de echtgenoot van Juliana van
Stolberg op 6 October 1559 overleed, ging 't
bewind over de Duitsohe landstreken aan
den Rijn naar erfrecht over op den tweeden
zoon, Jan. Deze omstandigheid had tot ge
volg, dat de intcressenofecr .van dezen voor
al op die landen geconcentreerd bleef en
hij niet in gelijke mate als zijn andere
broers voeling heeft gehouden met de pogin
gen van Prins Willem I in den opstand.
Toch komt hij in onze geschiedenis voor en
wel als stadhouder van Gelderland, welke
functie hij evenwel na eenigien tijd weer
neerlegde. Doch intusechen had hij zich ver
dienstelijk gemaakt bij de totstandkoming
van de Unie van Utrecht in 1579, welk stuk
onder meer onderteekend is door hem,
„Johan Graeff zu Nassauw, Catzenelleboge"
enz. Jan van Nassau leeren wij uit de his
torie kennen als een ernstig, plichtsgetrouw
man, die een werkzamen aard aan den dag
legde. Van hem kon worden getuigd, dat hij
was „een zuivere persoonlijkheid, die zich
gaf zooals hij was'', „een door en door eer
lijk man, die zijn meening nooit verborg,
en daardbor ook soms wat ruw in den
Aan dit alles mag nog worden toege
voegd, dat twee zoons van Jan van Nassau
stadhouder van Friesland zijn geweest,
namelijk Willem Lode w ij k en Ernst
C a s i m i r.
Philips Willem van Oranje
Gaan we thans over tot het tweede kind
van Prins Willem I, dan moet melding
worden gemaakt van een merkwaardige
levensgeschiedenis. Het huwelijk met Anna
van Buren werd op 9 December gezégend
met de geboorte van een dochter, Maria,
en op 19 December 1554 met die van een
zoon, Philips Willem. Het kind, dat
het levenslicht zag op het kasteel te Buren,
wercl op 18 Februari van het volgende jaar
te Breda ten doop gehouden.
Door een opvallende" gebeurtenis is de le
vensgang van Philips Willem geen geleide
lijke geweest, maar heeft hij tal van jaren
ver van het ouderlijk gezin, van broers en
zuster en van vaderland moeten doorbren
gen in het land', waartegen de Nederlanden
in dien tijd in opstand waren gekomen, in
Spanje.
In Februari van het jaar 1566 had Wil
lem I zijn zoon laten inschrijven als stu
dent aan de Universiteit te Leuven, en
vandaar werd hij twee jaar later op bevel
van Philips II ontvoerd door A1 v a,
waarbij vooral diens secretaris, De Clias-
s e y, een belangrijke rol heeft vervuld. De
bedoeling van deze handelwijze was tweeër
lei. In de eerste plaats was het voor Phi
lips II dienstig, zoo hij beschikken kon over
een gijzelaar van naam, en in de tweede
plaats wilde hij zijn jeugdigen gevangene
een streng R.K. opvoeding doen toekomen.
Geschiedschrijvers van het slag, dat er op
uit is, de historie te gebruiken ter verste
viging van hun vooropgestelde denkbeelden,
hebben wel als hun meening verkondigd,
d'at Willem I zijn zoon opzettelijk naar
Leuven zou hebben gestuurd met 't voorop
gestelde doel, dat hij zx>u worden ontvoerd.
Willem zou er namelijk vast van overtuigd
zijn, dat zijn goederen in den opstand in
elk geval verbeurd verklaard zouden wor
den, in welke omstandigheid1 deze goederen
later ongetwijfeld aan don R.K. zoon Phi
lips Willem zouden worden teruggegeven
en derhalve niet voor de familie verloren
zouden gaan. Doch zulk een geschiedschrij
ving rekent wel heel weinig mot karakter
en persoonlijkheid van onzen eersten Prins.
Aannemelijker schijnt het, dat de vader het
gevaar heeft onderschat, waarin zijn zoon
zou kunnen komen te verkeeren, zoo hij te
Leuven ging stu.deeren,
Een balling in Spanje
Philips Willem, die ons geteekend wordt
als een man, beminnelijk in den omgang,
werd ontvoerd naar de Universiteit van Al-
cala in Spanje, waar zijn opvoeding werd
voortgezet, zij het ook niet geheel in de
zelfde richting als in de Nederlanden ge
schiedde. Vermeldenswaard is, dat hij van
uit Spanje in het geheim correspondentie
heeft gevoerd, zoowel met zijn vader als met
zijn door ons reeds genoemden oom Jan.
Blijkbaar zagen de Spaansche machthebbers
in, dat de ballingschap van Philips Willem
hun niets opleverde, of anders is het om
meer verborgen motieven, maar vaststaat,
dat in 1595 aan Philips Willem vergund
werd, naar de Nederlanden terug te keeren
Doch en zulks behoeft niet al te sterk te
verbazen, gezien zijn Spaansche opvoeding
de Staten-Generaal vertrouwden hem niet
al te best en schreven hem maar alvast
vooruit, dat hij de grens niet zou overmo-
genHij kreeg heerschappij over Oranje,
over goederen in Dauphiné, Bourgondië,
Brabant en Vlaanderen, o.a. over de stad
Breda, alsmede het vruchtgebruik vau
Luxemburg. Gemakkelijk heeft hij het in
zijn regeering niet gehad, waartoe zijn
Spaansche verleden wel vooral sterk zal
hebben bijgedragen. Doch dat die opvoeding,
daar opgedaan, heem in wezen niet geheel
heeft kunnen raken, blijkt wel uit het feit,
dat Philips Willem in Augustus 1607 bij het
zgn. Edict van Vrede in Oranje vrijheid
van godsdienst toestond! De man. wiens le
ven door de langdurige ballingschap be
denkelijk geknakt is geworden, stierf in
Februari 1618 kinderloos te Brussel.
Prins Fre.d'erilc Hendrik huwde in
1625 gravin Amalia van Solms, die
haar echtgenoot tussohen 1626 en 16f2 negen
kinderen schonk, van welke echter de oud
ste, Willem II, de eenige zoon was, die
volwassen werd.
Prins Willem II kreeg slechts één
kind, dat bovendien eerst acht dagen na
den dood van den vader het levenslicht
aanschouwde. Zooals gezegd, stierf Prins
Willem III, de Koning-Stadhouder, kin
derloos. Het tweede kind van Prins W i 1-
1 e m IV stierf, evenals zulks met het eerste
en het vierde kind het geval was, op den
dag van de geboorte, en hetzelfde geschied
de met het tweede kind van Prins Wil
lem V.
Het tweede kind van Koning Willem I
was een meisje, dat op 6-jarigen leeftijd
stierf. Alexander heette de tweede zoon
van Koning Willem II. Hij stierf in 184S
te Madeira. De latere Prins Alexander,
onze laatste Prins uit het Huis van Oranje,
werd naar hem vernoemd. Het tweede kind
van Koning W i 11 e m III heette M a u r i t s.
Het overleed op 4 Juni 1850, 7 jaar oud.
En nu is dan. voor het eerst sinds 1842,
weer „een tweede kind" geboren. Het tijds
gewricht schijnt niet aanlokkelijk. Maar we
mogen gelooven, dat dezelfde God, Die
eeuwenlang vorstenhuis en land zoo nauw
verbonden heeft gehouden en met de Oran
jes geweest is, ook in vaak moeilijke jaren,
ook over de jonggeborene de vleugels van
Zijn bijstand zal willen uitstrekken!
sche haven ingezet en gedurende vijf minu
ten clrong tot in de verste uithoeken van
de stad dc blijde mare door.
Dat deed, voor zoover dat nog noodig
was velen zijn immers op dat tijdstip al
riaar hun werk de bevolking wakker
schrikken.
Men verliet in allerijl de slaapkamer om
zich te vergewissen van het blijde nieuws.
Wat zou het zijn: een Prins of een Prin
sesje?
Naar de radio!
Ook deze gaf om zeven uur al acte de
présence. 1-Iet Wilhelmus weerklonk, het
drong door de huizen heen en zoo gaf men
elkander het groote nieuws door.
Dadelijk werd ook 'van tal van woningen
de vlag uitgestoken, zoodat Rotterdam om
goed half aaht één vlaggenzee was.
De tranis en de gemeentelijke autobussen
waren gepavoiseerd, van het Stadhuis wap
perde vroolijk de nationale driekleur, "het
stedelijke groen-wit-groen en het Oranje.
Extra-bulletins gingen gretig .van de hand
en ook de verkoopers van Oranjestrikjes ver
schenen bij tientallen ten tooneele.
Opgewonden vertelde men elkander ln
den vroegen morgen het blijde nieuws.
Kortom, overal brak de feestvreugde zich
baan, onstuimig en enthousiast.
Het feestkleed nog niet klaarl
Gaf de mlaggentooi in den vroegen mor
gen aan de stad reeds een feestelijken aan
blik, temeer waar Rotterdam door een stra
lende Oranjezon werd overgoten, het eigen
lijke feestkleed was toen nog niet gereed.
Daarvoor kwam de mare al te onverwachts
en bij volkomen verrassing.
Met man en macht is men vanmorgen
dan ook aan het werk getogen om het feest
kleed in gereedheid te brengen.
Zoo o.a. op de Blaak, waar een groote
gasfakkel verrijst en op den hoek ,van den
Heemraadsingcl en de Middellandstraat.
En natuurlijk ook in het stadscentrum
was men druk in de weer in de café's en
op de ten-assen, om straks een groote
schare feestelingen te ontvangen.
Op den Coolsingelboulevard was de be
drijvigheid al heel groot. En dat werkte aan
stekelijk, want reeds om kwart over zeven
zagen we op het terras van I-Ieck's Lunch
room sie'h de eerste feestelingen, met Oranje
getooid, installeeren om iets te gebruikehj
Vroeger kan het waarlijk toch al niet!
A.s. Maandag is het Nationale feestdag.
Velen 1/Offcn er mee, dat de blijde marei
na vannacht twaalf uur is gekomen.
Ware hot vandaag Nationale feestdag
geweest, zij zouden slechts een halven dag
vrij zijn geweest. Nu kan er Maandag nog
eens flink opnieuw worden gefeest!
Dat wordt een weekend zonder weerga!
De torenklokken luiden!
Om acht uur vanmorgen was de Maas
stad een half uur lang vol beierende klok-
keklanken. Na de haven hebben zoo de to
renklokken het eerst van Neerlands nieu
we Prinses ingefluid.
Natuurlijk kan de geboortedag zelf niet
zonder feestbetoon voorbijgaan. De harten
der echte vaderlanders popelen hun vreugde
te uiten.
Terwijl wij dit schrijlven is het programma
nog in bewerking.
Het Oranje-magazijn, waar geschenken.
Voor Maandag a.s. is het programma in
groote lijnen reeds klaar. Maar er zijn tee
kenen dat het nog belangrijk wordt uitge
breid
Rotterdam zal het geboortefeest van
Neerlands nieuwe Prinses op waardige
"wijze vieren!
Indie verneemt de blijde tijding
Snelle reactie, doordat het er
reeds dag was
Uitbundige feestvreugde overal
BATAVIA, 5 Aug. (Aneta) Indië ont-ing
de tijding van de blijde gebeurtenis, in tegen!
stelling niet het moederland, op klaarlic-nien
dag ln de zonneschijn van den achturigen
morgenstond. De jeugcj was rustig naar
school gegaan en vertoefde daar reeds een
uur en de in den handel werkzamen maak
ten zich op om naar de benedenstad te rijden
om hun werkzaamheden daar aan te vangen*
Het was wonderlijk lioe snel de tijding
overal verspreid' was, waartoe werd medege
werkt door den omroep per radio en de sire
nes, die de uitgifte van een bulletin verkon
digden, dooh vooral ook door den „rond
roep" oip straat, waar elkander geheel niet
kennende burgers elkander het heugelijke
nieuws toeriepen.
Overal verschenen vlaggen.
De kopstukken van de Kali Besar, voor
zoover zij onderweg waren, keerden terug
naar huis of spoedden zich naar hun kanto
ren, al naar gelang hun ingeving om ec'ht-
genoote of personeel van het heuglijke
nieuws in kennis te stellen.
In de scholen vingen de kinderen aan met
het zingen van nationale liederen, gevolgd
door een schoolwandeling op dezen blijden,
zonnigen dag, waartoe de op dit vroege uur
nog weldadige koelte nog mogelijkheden liet.
De eerste, die het bericht ontving, was de
Gouverneur-Generaal, die onmiddellijk tele
grammen met gelukwenschen naar het moe
derland verzond.
Vrij spoedig na de eerste doorgave bleken
alle telefoonlijnen geblokkeerd. Het telefoon
kantoor evenals het telegraafkantoor bleken,
ondanks de vooruit getroffen maatregelen,
toch overvallen, doch gingen met man en
macht voort om Je onmogelijke taak aan de
duizenden aanvragen en aanbiedingen tege
lijk af te doen, te volbrengen.
Intusschen gilden de sirenes van Aneta, de
dagbladen en de schepen op Priolc over Bata"
via en Tandjong-Priok, terwijl de tong-tongs
deze geluiden in zwakkeren vorm overnamen
en aldus ook de inheemsche bevolking in de
vreugde betrekkend'.
Voor het gebouw van Aneta aan den Post
weg Noord verdrongen zich onmiddellijk
honderden die trachtten een der bulletins
met het heugelijke nieuws in hun bezit te
krijgen.
Al spoedig donderden op het Koningsplein
de saluutschoten, die gelost werden door de
aldaar opgestelde batterijen. Hiervoor be
stond groote belangstelling van de zijde van
net publiek. De straten van de hoofdstad
waren onmiddellijk na het bekend worden
van de blijde tijding druk bevolkt en de
werkdag nam direct het karakter aan van
een feestdag.
De Volksraad zond telegrammen met ge
lukwenschen aan I-I. M. de Koningin en aan
het Prinselijk Gezin. De vergadering van
den Volksraad werd morgen, na ontvangst
van het bericht, verdaagd tot Dinsdagmor
gen a.s. De voorzitter, Mr Jonkman, deel
de de ontvangst van het officieele bericht
mede in een geestdriftige, bezielde rede, wel
ke hij besloot met den al-oudcn kreet
„Oranje boven", die door de geheele verga
derzaal en alle tribunes, waar de aanwe
zigen de toespraak staande aanhoorden,
met vreugde werd overgenomen.
De heerV a n M o o k, directeur van het de
partement van Economische Zaken, sloot
zich in even geestdriftige eerbiedige termen
namens de regeering hierbij aan.
SEMARANG, 5 Aug. Het bericht omtrent
de geboorte van een Prinses verrastte Se-
marang, en nog langen tijd na het binnen
komen van het bericht kwamen telefoontjes
in ter informatie.
Binnen enkele minuten waren reeds over
al de vlaggen uitgestoken, doch op straat
was vooralsnog weinig drukte te zien, aan
gezien de menschen zich op kantoor bevon
den. De kantoren sluiten echter vandaag
vroeg, teneinde een aanvang te kunnen
maken met de feestviering.
BANDOENG, 5 Aug. (Aneta). De ontvangst
van bet gehoorteberioht had' bier tot resul
taat dat spoedig in de geheele stad vlaggen
verschenen. De scholen sloten en de jeugd
kreeg vrijaf. Waar de mededeel ing werd ont
vangen, werd spontaan het Wilhelmus aan
geheven. Hetgefheele Zaterdagsche stads
leven kreeg een andere wending. De stem
ming van de menschen op de kantoren
stond niet toe langer aan den arbeid te
blijven.
De met vlaggen en oranje getooide
jeugd vulde de straten en later sloten zich
duizenden 'volwassenen hierbij aan, zoodat
Bandoeng binnen een paar uur in de vol
maaktste feeststemming verkeerde,
De gelukwenschen van Indië
BATAVIA, 5 Augustus (Aneta)1; On
middellijk na ontvangst van het blijb'e
nieuws uit het moederland, zond de gou
verneur-generaal een telegram aan H.M. de
Koningin. Dit luidde aldus:
Uwe Majesteit moge mij veroorloven
om mede namens de ingezetenen van
Nederlandsch-Indië uiting te geven aan
de gevoelens van groote vreugde en
dankbaarheid, waarmede het bericht,
dat H.K.H. Prinses Juliana ie bevallen
van een Prinses, hier te lande is ver
nomen. Bij de aanbieding van zeer eer
biedige gelukwenschen moge ik mij tot
tolk maken van aller innige bede voor 't
welzijn van moeder en kind.
Mede namens de bevolking van deze
gewesten moge ik uiting geven aan do
gevoelens van groote vreugde en dank
baarheid, waarmede het bericht van de
geboorte van een Prinses hier te lande
is ontvangen en aller eerbiea'ige geluk
wenschen en innige bede voor het wel
zijn van moeder en kind vertolken.
Het hoofdbestuur van do vereeruiging van
hoogere politieambtenaren verzond even
eens telegrammen aan den landvoogd en
aan het Prinselijk Paar.
Het eerste saluutschot
SEMARANG, 5 Aug. (Aneta). Om vijf mi
nuten voor half negen Indischen tijd (kwart
over twee 's nachts in Nederland) viel alhier
het eerste saluutschot. In de kazerne wer
den nationale liederen gezongen.
Bij het telegraafkantoor heerschte een
groote drukte om het bericht te verifieeren.
Het feest in Batavia
BATAVIA, 5 Aug. ^Aneta). Bij het bekend
worden van bet geboortebericht schakelden
de N.I.R.O.M. en de andere omroeporgani
saties in Nederlandsch-Indië aanstonds de
feestprogramma's in, dus juist op den eer->
sten dag waarop de speciale dienst in af»
wachting van de blijde tijding inging.
De Chineesche wijk in de benedenstad' was
in een opmerkelijk korten tijd in een vol
ledige vlaggenzee herschapen, terwijl ook de
daar gevestigde Europeesche zaken zich
hierbij niet onbetuigd lieten.
De omgeving van het paleis Koningsplein
zal vanavond de grootste attractie op illu-
minatiegebied zijn, aangezien Noordwijk,
Rijswijk, en een deel van Molenvliet op
kunstvolle wijze zijn versierd, op zoodanige
wijze, dat het licht in het water weerkaatst
wordt. Vereer concentreerde de belangstel
ling zich op het paleis aan Rijswijk, waar
de gelukwenschregisters ter teekening wa
ren gelegd.
De Volksraadvergadering ging bijna
niet door
BATAVIA, 5 Aug. (Aneta). Omtrent de in
derhaast bijeengeroepen vergadering van
den Volksraad waarin de voorzitter mede-
deeling deed van het geboortebericht kan
het volgende vermakelijke incident worden
medegedeeld: aanvankelijk waren slechts
dertig leden aanwezig waardoor het ver
eischte quorum van 31 leden niet was be
reikt. Tenslotte betrad de heer Wirjopranoto
de zaal en maakte het quorum voltallig,
waarmede hij den onsterfelijken naam van
„Jan Quorum" veroverde.
De toespraak van den voorzitter
BATAVIA, 5 Aug. (Aneta). In zijn toe
spraak waarin hij den Volksraad mededee-
ling deed van het geboortebericht, verklaar
de mr Jonkman o.a.: ten tweeden male is 't
huwelijk van H.K.H. Prinses Juliana en
Z.K.H. Prins Bernhard den kinderzegen
deelachtig geworden. Voor alles gaan onze
beste wenschen uit naar het welzijn van
moeder en kind, en wij willen daarbij on
middellijk eerbiedig en van ganscher harta
voegen onze gelukwenschen voor het Prinse
lijk gezin en de Koninklijke Grootmoeder,
Wij willen de verzekering geven van ons
medeleven in dit geluk van ons geliefd Vor
stenhuis. Het past ons bovendien in den
Volksraad van Nederlandsch-Indië om met
een enkel woord rekenschap te geven, welk
een zegen deze verdere opbloei van de Oran
je-dynastie beteekent voor het Nederland-
sche volk en den Staat der Nederlanden ia'
al zijn deelen*
