VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1939
TWEEDE BUAD PAG. s
BINNENLAND
Komt er inderdaad oorlog?
Chr. Sociale Cursus
De negende Chr. Sociale Cursus, uitgaande
van de Commissie van Samenwerking tus-
schen de algemeene Chr. sociale bonden en
het Chr. Nat. Vakverbond, zal dit iaar van
11 tot 15 September te Putten gehouden wor
den. Het voorloopig programma is als volgt
samengesteld
De cursus staat onder leiding van de hee-
ren Mr Dr A. A. van R h ij n en C.
Sm e enk. en zal worden gewijd aan de be
handeling der volgende vragen:
le. De eisch van het Christelijk beginsel
tegenover de hedendaagsche concentratie van
economische macht: in te leiden door de hee-
ren Prof. Mr. F. d e V r i e s, hoogleeraar aan
de Handelshoogeschool te Rotterdam en Ir. B
ter Brugge, secretaris van het Waterschap
„De Regge" te Almelo.
2e. Is uitbreiding der verplichte sociale
verzekering voor zelfstandigen principieel te
verdedigen en practisch uitvoerbaar?; zal
worden behandeld door Mr. H. Bijleveld,
lid van het bestuur der Rijksverzekerings
bank te Amsterdam.
3e. De verhouding in de belooning van
sgrarischen en anderen (industrieelen) ar
beid; wordt door Ir. M. B. Smits, land
bouwkundig ingenieur te Den Haag, ingeleid.
4e. De christeliik-sociale beweging in onzen
tijd- wordt behandeld door J. Hofman,
tweede voorzitter van het Chr. Nat. Vakver
bond te Amsterdam.
De opening van den cursus geschiedt door
'den heer H. J. Z i e r, voorz. van den Ned.
Luth. Bond voor Chr. Sociale Actie, terwijl
de sluiting zal worden verricht door een be
stuurslid van het Nederl. Werkliedenverbond
patrimonium.
De wiidingsdiensten zullen worden geleid
door de volgende predikanten: B. D.
S me enk, Geref. predikant te Blokzijl, J.
ter Schegget, Geref. predikant H. V. te
Amsterdam, G. J. Waardenburg, Ned.
Herv. predikant te Haarlem, en Ds M. Vos,
Herv. predikant te Meppel.
Voorts nemen aan de conferentie deel ver
tegenwoordigers van het dhr. Werkgevers
verbond. den Chr. Boeren- en Tuindersbond
en de Chr. Middenstandsorganisatie
De politie en wij
Politie en pers
Het orgaan der Christelijk georganiseerde
politie-ambtenaren bemoeit zich in zijn'
laatste nummer twee keer met ons blad. Wij
schreven onlangs naar aanleiding van een
klacht in genoemd orgaan over ongemoti
veerde critiek in de pers, dat de politie over
ons toch niet te klagen heeft. De redacteur
geeft dat gaarne toe en zegt, dat hij vooral
dacht aan de roode pers,
waarin meermalen gefulmineerd werd
tegen de politie op een wijze, welke zeer
laakbaar waS en waarin men feiten en
omstandigheden publiceerde soms met
vermelding van het wapennummer van
den betrokken agent waarvan men de
overdrijving en de zucht tot het verwek
ken van sensatie, zelfs met de „klompen
aan", kon aanvoelen.
Doch ook de N. Rott. Crt. ging niet vrij
Uit. Het blad stelde
eenige jaren geleden haar kolommen dag,
aan dag open voor schrijvers van inge
zonden stukken, waarin deze, ieder op
zijn manier, critiek uitoefenden op het
optreden van onze Rotterdamsche col
lega's in verschillende door hen genoemde
gevallen. Had men deze inzenders moeten
gelooven, althans dien indruk lieten deze
artikelen na. dan bestond het Rotterdam
sche politiecorps voor het grootste deel uit
[bruten .dienstkloppers en verbalenjagers.
De schrijver betreurt deze ongemotiveerde
critiek hij geeft natuurlijk toe, dat ook
politie-ambtenaren fouten maken want
Het eenige resultaat, dat met het leveren
van ongemotiveerde en afbrekende critiek
verkregen wordt, is dit: dat de verhouding
tusschen burgerij en de politie, welke
in tegenstelling met vroeger jaren over
het algemeen vrij goed mag worden ge
noemd, vertroebeld kan worden, en dat de
reeds niet gemakkelijke taak van den
politieman daardoor nog moeilijker wordt
gemaakt. En daarmede kan het algemeen
belang, naar mijn bescheiden meening,
toch zeker niet gediend zijn.
JDat is ook onze meening!
Politie en publiek
Onlangs schreven wij, dat de Kroon er
goed aan deed om een stokje te steken voor
de benoeming van brigade-commandant der
Marechaussee tot agent van arbeidsbemidde
ling en steunverleening. Dat ligt hem niet,
krachtens zijn opleiding.
De „Ohr. Politie-ambtenaar" zag hier
eenige overdrijving in;
Wy mogen onze veldwachters rekenen
tot hen, die het best op de hoogte zijn met
den toestand, waarin de burgerij verkeert.
Zij bekomen gegevens van a 1 le zijden en
zijn door hun groote bekendheid met
schier alle burgers, in staat, om den bur
gemeester van advies te dienen.
Natuurlijk wordt het afgekeurd, dat
veldwachters klachten van werkloozen
afdoen, maar het groote voordeel, dat
burgemeesters kunnen trekken uit de
kennis en ervaring van hun veldwachters,
is niet gering te aohten.
Dit geldt o.i. alleen van zeer kleine ge
meenten. En overigens, wanneer ambtenaren
Van Maatschappelijk Hulpbetoon informeeren
bij veldwachters, dan is daartegen o.i. geen
bezwaar. Doch laatstgenoemden moeten deze
zaken niet afdoen. Dat is hun taak niet.
En daarover zijn we het gelukkig eens.
ffE WATER GERAAKT, DOCH GERED.
1 ENKHUIZEN', 4 Augustus. De 21-jar:ge
Mej. J. V., huishoudster te Offingawier
tFr.), die met de boot van hier naar Stavo-
Ten wilde, kwam op den steiger aan, toen
op de boot te springen, hetgeen mislukte. Zij
bp de boot te springen, hetgeen mislkte. Zij
•viel in het diepe water van de Spoorhaven
■tusschen het steigerwerk en de wegvarende
•boot. Ijlings toeschietende omstaiiders ge
lukte het de drenkelinge met een reddings
baak te grijpen en te verhoeden, dat zij
door 't schroefwater weggezogen of door de
Schroeven getroffen werd. Door een zich in
de nabijheid bevindende roeiiboot werd zij
opgepikt en aan wal gebracht. Zij bleek
■geen lichamelijk letsel te hebben bekomen.
LOODSWEZEN
De knp. ter zee R H. Amtzenius Is eervol
ontheven van de betrekking van directeur van
het loodswezen, de betonning. bebakenlng en
verlichting In het 6e district te Vllsstngen. te
vens permanent commissaris voor het gemeen-,
schappelllk toezicht over de betonning, bebake
nlng en het loodswezen op de Schelde. "Wegens
langdurlgen dienst Is hem eervol ontslag ver
leend. onder toekenning van den tltulalren rang
van sehout-bU-nacht.
In zün plaats ls benoemd, kapitein ter zee A. I
C. van der Sande Lacoste. J
De brandende vraag van den dag
Berlijn houdt voorbereidings-
oefeningen
MOTORRIJDER TEGEN EEN BOOM
GEREDEN EN ERNSTIG GEWOND
BRUMiMEN. 4 Augustus. Gister is de mo
torrijder Wieringa uit G-oningcn, t«- Leu-
venheim, onder Brummen tegen een boom
gereden. Hij liep een schedeibasisfractuur
op en een zware hersenschudding. Nadat
©en geneesheer hem de eerste hulp had
verleend, is hij naar het R.K. ziekenhuis te
Zutfen overgebracht Zijn toestand is le
vensgevaarlijk.
Het ongeluk is vermoedelijk te wijten
aan oververmoeidheid.
DE BISAMRAT
Te Hardinxveld hebben twee lalmvu-
schers op de Merwede in hun netten een
'bisamrat gevangen
De bisamrat. afkomstig uit Noord-Ama-
rika en naar Moravië geïmporteerd voor do
pelswinn ng. is een uitprst gevaarlijk
knaagdier, dat door het graven in dijken en
in andere waterkoeringen veel onheil kan
veroorzaken.
Te Sloten had Donderdag de begra
fenis plaats van de vier meisjes, die
bij het zwemmen in zee te Castricum
om het leven kwamen.
Tegen Zaterdagavondsluiting
IN GRONINGEN IS EEN WERKCOMITé
OPGERICHT.
De Algemeene Groningsche Winkeliers-
vereeniging vreest, dat het te avond of mor
gen zal komen tot Zaterdagavond-sluiting
der winkels om 6 uur en w:l zich daartegen
verzetten. Zooals in een circulaire ter in
leiding van een enquête gezegd wordt, wil
men Groningen niet tot „een doode stad"
maken, „zoodat alle licht en fleur u.t de
mooie handelsstad verdwijnt". Ook waar
schuwt men de winkeliers er tegen om zich
niet door de automaten tc laten verdrijven.
De bedoeling is nu, dat in Groningen de
tegen-actie tegen de gevreesde Zaterdag
avondsluiting zal beginnen door een flink
opgezette enauéte onder de winkeliers, en
dat de collega's uit andere plaatsen dit
voorbeeld zullen volgen.
Tegen deze actie kan niemand bezwaren
inbrengen; het is het volste recht der be
langhebbenden om zioh te verweren; maar
zij versterken hun positie niet door o m. in
de toelichting te schrijven:
Het werkcomité ontveinst zich niet, dat
het in dezen in beginsel zal gaan om de
vraag, wie het zakenleven, het doen en
laten der zelfstandige en verantwoordelijke
patroons zal beheerschen: zij zelve of de
leiders van een personeelsbond, bij wie
geen ideëele of zakelijke motieven gelden,
doch uitsluitend politieke en persoonlijke
belangen.
Ook zonder nadere exegese is het duide
lijk, dat men lid moet zijn van een ..alge
meene" Middenstandsvereeniging om zoo'n
stelling te onderschrijven.
De toekomstige coalitie
Tot voor .enkele dagen achtte men het in
Roomsch-Katholieke kringen voor onmoge
lijk, dat men tot samenwerking met de
sociaal-democraten zou overgaan.
Thans schrikt men er nóg voor t -rug en
daarom zal eerst gepoogd worden een „na
tionaal" Kabinet te formeeren. Doch slaagt
dat niet en dat kan niet slagen! dan
zal men -de nieuwe coalitie der drie R"s
aanvaarden.
„De combinatie is levensvatbaar", zegt
D e T ij d. Heel goed. D.w.z. naar de c ij f e r s
is zij levensvatbaar. Wat de beginselen
betreft zullen de compagnons van deze fir
ma en vooral de roomscihe onder hen, heel
wat moeten inslikken. Wil men enkele voor
beelden, aan actueele onderwerpen en In
gediende wetsontwerpen ontleend?
Dan geeft de Avondpost daarvan het
volgende lijstje:
Wat zullen de roomsoh-katholieken b.v.
moeten óp-soupeeren?
Wetsontwerp 257 Wijziging van het
Burgerlijk Wetboek en van het Wetboek
van Burgerlijke Rechtsvordering (echt
scheiding). Inslikken.
Wetsontwerp 334. Wijziging van de
Tariefwet Inslikken.
Wetsontwerpen 401 en 402. Wetsont
werpen houdende nadere voorzieningen
tot 'bescherming wan de openbare orde
(o.a. verschijningsverbod voor dagbladen
enz.) en nieuiwe bepalingen inzake de
veiligheid van den Staat. I n s li k k e n.
.Wetsontwerp 411. Wetsontwerp hou
dende o.a. invoering van het staat-van-
dienst-boekje. Inslikken.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden van
zeer belangrijke aanhangige wetsontwer
pen, (mede), van roomsch-ka'holicke
ministère uit het vorig kabinet afkomstig
(misschien hadden we Ihet Vaccinatie-
ontwerp ook nog moeten noemen), waar
tegen de beide andere firmanten ovcrwe-
dienzelfden tijd. Men weet weliswaar,
dat men bij ontdekking van ongehoorzaam
heid door de controleerende (politie tot een
boete van vier mark veroordeeld kan wor
den, maar och, zoo redeneert men bij zich
zelf, de zaak is nog geen ernst en als 't
zoover is. dan weet men nog lang niet, of
deze luchtbeschermingskelders nu werkelijk
aan de verwachtingen zullen beantwoorden,
die men er van koestert!
En hier raken we de kern der zaak:
Staat er nu werkelijk een oorlog voor de
deur? Is de situatie ongeveer dezelfde als
i den zomer ^an 1914? Wij geven gaarne
'e. dat de stemming menig punt van
overeenkomst biedt Duitschland, althans
het jeugdige Derde Rijk, is minstens zoo
strijdvaardig als toen. Maar de bittere er
varing heeft geleerd dat ntet slechts de
direct daarbij betrokken volken, maar on
er de gansche wereld nog jaren later
ir gebukt gaat onder de logische gevol
gen van zulk een wereldbrand. En daarom
schreeuwt men wel erg hard en laat men
de sabels rinkelen, maar in het diepste van
zijn hart denkt iedere normale burger: God
behoede ons voor een nieuwen oorlog! En
de staatslieden, die het beleid zoogenaamd
i handen hebben", denken, er precies een
der over. Daarom nemen we deze luoht-
beschermingsoefeningen met de vereischte
kalmte en beschouwen we ze als een proef
neming voor geval van ernst. Waarmee
echter geenszins gezegd wil zijn, dat wc
daar nu ook maar dadelijk mee hebben te
rekenen!
De demonstratie bij de overdracht van 18.
brandspuiten door het Rijk aan den Am*
sterdamschen Gem. Luchtbeschermings+
dienst.
GEMENGD NIEUWS
Twee meisjes onder vallende
balken bedolven
België werden gebracht. Bij het onderzoek
is komen vast te staan, dat de groep ver*
takkingen heeft van Keulen tot Brussel en
Antwerpen. Wanneer de overgebrachte
Duitschers in Belgisch Limburg waren
aangekomen, werden zij door P. verder
België ingebracht.
Gen gedood, een zwaar gewond
KRABBEND1JKE, 4 Augustus. Gister is
een ernstig ongeluk gebeurd op het terrein
van de conservenfabriek Zuid-Beveland te
Krabbendijke. Op dit terrein wordt een
nieuw magazijn gebouwd, ten behoeve
waarvan er een stapel planken met daar
achter een nog hoogere stapel balken, bed
de afgedekt met een zeil, lagen. Op deaen
6tapel planken waren twee fabrieksmeisjes,
de 17-jarige S. en de 20-jarige K., gaan zit
ten, omdat zij te vroeg waren. Zij leunden
tegen het zeil van den grootsten stapel,
toen de balken plotseling gingen glijden en
de meisjes onder de vallende balken wer
den bedolven. Zij werden daarbij ernstig
gewond en zijn met zware inwendige kneu
zingen naar het ziekenhuis te Bergen op
Zoom vervoerd.
Mej. A. Korstanje is hedenmorgen aan de
gevolgen overleden.
Bij de aanhouding van den Duitschea
rechtsgeleerde, die na verhoor over de
Duitsche grens is teruggeleid, waar hij in
handen van de Duitsche politie is gevallen,
bleek, dat hij een koffertje met bankpapier
ter waaTde van 40.000 a 50.000 Mark in zijn
bezit moet hebben 'gehad. Dit koffertje zou
door handlangers worden overgebracht, doch
is vermoedelijk bij de aanhouding door de
Nederlandsche politie zo<*k geraakt. In
verband hiermede heeft de Duitsche politie
enkele personen aangehouden, verdacht
van deviezensmokkelarij. Het koffertje is
echter nog niet achterhaald.
Het verdrinkingsongeluk te
Castricum
Begrafenis van de slachtoffers
Smokkelen van Duitschers
over de Nederlandsche grens
Vijf personen thans uit Limburg
uitgewezen
SITTARD, 4 Augustus Ongeveer veer
tien dagen geleden werden in het veld tus-
scihep Sittard en de Duitsche grens door de
Nederlandsche commiezen en marechaus
sees enkele pereonen uit deze streek aan
gehouden, in wier gezelschap zich een Duit
sche Joodsche doctor in de rechten bevond.
Terstond rees het vermoeden, dat deze
over de grens gesmokkeld was. Het inge
stelde onderzoek bracht dit niet alleen aan 't
licht, maar men bleek *o doen te hebben
met een uitgebreid complot voor het over
brengen van Duitsche uitgewekenen via
ons land naar België.
Het onderzoek heeft er toe geleld,
dat Woensdag hot bevel van den
procureur-generaal te Den Bosch af
kwam tot uitwijzing uit het bewa
kingsgebied van vijf personen, t. w.
mej. S. en mej. G. uit Broek-Sittard,
mei. v. H. uit Sittard. den heer K.
en den taxihouder P. eveneens uit
Sittard. Behalve mej. G. die in
Duitschland is aangehouden, zijn
deze personen gister uit Limburg
geleid. Daar het onderzoek nog gaan
de is, is het mogelijk dat nog meer
uitwijzingen zullen volgen.
SLOTEN (N.H.), 4 Augustus. Onder zeer
groote belangstelling zijn gister de vier
slachtoffers van het verdrinkingsongeluk te
Castricum, de gezusters Bakker, die ge
woond hebben aan den Sloterstraatweg, en
de gezusters Sol, die hun woonplaats had
den aan den Osdorperweg, en die Zondag
jl. bij het baden in zee zijn verdronken,
ter aarde besteld op de parochiale R.K. be
graafplaats, achter de R.K. kerk te Sloten.
De belangstelling van het publiek was
buitengewoon groot. Vrijwel het geheele
dorp was uitgeloopen, terwijl ook een deel
van de tuinbouwbevolking uit de omge
ving van Sloten en tal van Amsterdam
mers bij de indrukwekkende plechtigheid
aanwezig warea
In de R.K. kerk stonden de vier kisten
opgebaard, bedekt met rouwfloers en be
dolven onder een schat van bloemien. Ook
het altaar was in rouw gebracht
De plechtige requiemmis werd opgedra
gen door pastoor J. J. Raken, met assisten
tie van pater Henricus Bioeree. missiona
ris van het Heilig Hart en leeraar aan het
missiehuis te Driehuizen, neef van d©
meisjes Sol, als diaken, en door frater A.
Sol, van dezelfde congregatie, verbonden
aan het missiehuis te Stein. en broeder van
de meisjes Sol, als sub-diaken. Op het
priesterkoor had o.a. plaats genomen pater
A. Mulder, missionaris in de Congo.
Nadat in de kerk de f.bsoute was ver
richt, vond op het kerkhof de begrafenis
plaats, waarbij het zangkoor liturgische ge
zangen ten gehoore bracht.
Diep onder den indruk verliet de zeer
groote menigte, die onder groot© stilte de
ontroerende plechtigheid had bijgewoond,
de begraafplaats.
Den laatsten tijd zijn een vijftiental
Duitsche uitgewekenen door dat comp.ot
over de Lknlburgsche grens gesmokkeld in
de buurt van Sittard en zij werden dan
door P. naar de Maasdorpen gereden, van
waar zij met een bootje over de Maas naar
De kinderverwaarloozing
te Krimpen
Uit de ouderlijke macht ontzet
Op Oudejaarsdag en op Nieuwjaarsdag, dus
twee dagen achtereen, hebben de echtelieden
Van B.—v. d. B. te Krimpen a.d. Lek hun
negen maanden oud dochtertje onverzorgd
in hun woning alleen gelaten, terwijl zij voor
hun genoegen naar Rotterdam waren. Het
was juist in de periode van felle vorst en
het gevolg was, dat beide voeten van het
kindje bevroren.
Tegen de 21-jarige moeder eischte het O.M.
in Februari jl. zes maanden gevangenisstraf,
maar bij haar vonnis van 9 Maart heeft de
rechtbank deze straf teruggewezen naar
den rechter-commissari6, ten einde een on
derzoek te doen instellen naar de geestver
mogens van de vrouw.
De rechtbank heeft thans den vader en de
moeder, die zich intussc-hen te Rotterdam
hebben gevestigd, uit de ouderlijke macht
ontzet
,(Van onzen Duitschen correspondent)
gend bezwaar hebben gemaakt De sa
menwerking is „levensvatbaar". Maar
men moet voorloopig aan het inslikken
Denk verder aan de geestelijke en ethi
sche vraagstukken; aan het positief-
christelijke, dat voor de katholieken de
grondslag van heel de staatkunde is; aan
de gezinspolitiek (groote gezinnen); aan
het vraagstuk der gehuwde vrouw; aan
de crematie; aan zooveel meer; ja, een ka
binet van deze drie is stellig „levensvat-
Herinnering en vooruitzicht
Onder dit opschrift geeft het „Grafisch
Orgaan" van de Christelijk georganiseerde
typografen naar aanleiding van het overlij
den van Enka een helder betoog over het
socialisme, dat sociaal gesproken, schip
breuk leed en de Christelijk-sociale be
weging, welke al meer in .het gelijk wordt
gesteld.
De christen-socialisten waren van mee
ning., dat het socialisme als maatschap
pelijk stelsel kon worden aanvaard en
dat liet losgemaakt kon worden van zijn
anti-christelijke tendenzen. Enka was
een dergenen, die van deze meen.ng
waren en heeft voor haar opvatting ge
streden. Een vaste groep van gelijkge
zinden werd gevormd, maar tot een be
paald1 resultaat is deze groep niet ge
komen. Zij is uiteengegaan, naar \er-
sohillende richtingen. Een korten tijd
was Enka lid van de S D.A.P.
Sedert is zoowel het socialisme als do
christelij'k-sociale beweging tot breeder
ontplooiing gekomen. De christelijke ar
beiders hebben, in 't algemeen genomen,
niet geloofd, dat het socialisme als maat
schappelijk stelsel, los van zijn princi-
pieelen grondslag, aanvaard zou kunnen
worden. Zij hebben in hun beweging ge
streefd naar het verkrijgen van recht in
de bestaande verhoudingen. De weg om
tot dit recht te komen, is overleg tus
schen de beide groepen in het productie
proces, werkgevers en arbeiders, door
middel van de wederzij dsohe organisa-
Tot nu toe is er geen sprake van, dat
verschijnselen kunnen worden aangewe
zen, die aantoonen, c'iat de maatschappij
zich beweegt in de richting van het
socialisme.
Het merkwaardige is, dat daar, waar
het socialisme zijn maatschappijvorm
kon toepassen, in Rusland, de plaats dor
arbeiders geen andere is dan daar, waar.
het socialisme op z'n felst werd bestre
den en verworpen. Uit de praktijk kun
nen cle socialisten niet bewijzen, dat de
verwezenlijking van. hun staats- er.
maatschappij-Idee het geluk brengt, dat
zij er van verwachtten en verwachten
Daarmee is de opvatting der Christe
nen, ook der christelijk-sociale beweging
bevestigd. Er i s geen maatschappij-vorm
waarvan men zou kunnen zeggen: die is.
in overeenstemming met het Goddelijk
gebod, met de christelijke levensbeschou
wing. Het christendom kan zich niet aan
een bepaalden maatschappijvorm binden.
En wanneer een bepaalde vorm wordt
aanbevolen, uit de overweging, dat ie
zonde buiten den mensch ligt, haar oor
zaak vindt in de omstandigheden, dan
is 't onmogelijk dezen vorm los te maken
van zijn grondgedachte en hem zóó te
aanvaarden.
Als besluit komen wij dan ook tot d'e
oude conclusie: het is de taak van het
christendom, altijd reformeerend in
te werken op het bestaande. Daarbij kan
de waarheid steunen, dat alles vergan
kelijk is en vergaat.
Het vreeselijk ongeluk bij Etten en
Leur, dat aan drie meisjes het leven
kostte. De aan de zijkant geheel open
gereten autobus.
„En wanneer krijgen we nu werkelijk
oorlog?"
Dat is op het oogenblik de vraag van den
dag. De schoonmaakster begint er in den
vroegen morgen mee, de juffrouw in de
krantenkiosk zet het 's middags voort en
's avonds weet de kellner in ons siamlokaal
klaarblijkelijk geen actueeler thema
En dat zijn dan nog menschen van leef
tijd. De oorlog van 1914 tot 1918 ligt nog
vrij versch in hun geheugen en ze hebben
zoowel tijdens dien wereldbrand als in de
harde maanden der inflatie aan den lijve
de ellende van zulk een internationaal con
flict ondervonden. Maar luister dan eens
naar de jeugd! Die weet alles haarfijn. En
met dezelfde geestdrift, waarmee cp jon
gens van 1914 „Heil Kaiser DirJ" zongen,
heffen zij thans het „Duitschland, Duitsch
land boven alles!" on het Horst Wessellied
aan. Want al zijn er sedertdien 25 jaar ver-
ioopen, men mecne niet, dat de menschen
er anders op geworden zijn.
Wat wij op al deze netelige vragen ten
antwoord geven" G?en stom woerd! Wc
glimlachen met de vereischte beleefciheid
en denken daarbij het onze. Maar wat wij
denken, aat verzwijgen we zorgvuldig, want
het zou niet ter snede zijn. Men zou ons
stellig verkeerd begrijpen, oris voor
„deutschfeindlich" houden en misschien
dan wel de Geheiijre Staatpolitie gaan op
bellen, om te verraden, wat een buitenlan
der zich veroorlooft, over het huidige
Duitschland! te zeggen!
Trouwens, men heeft al meer dan genoeg
te doen, wanneer men zioh met de vereisch
te serieusiteit beperkt tot de feiten van oen
dag. De verrassingen zijn niet van de lucht.
En zulks thans in den meest letterlijken
zin van het woord. We beleven thans weer
twee, dr e dagen en nachten, welke vrij
wel geheel en al in het teeken van den
eerstvoigenden oorlog staan. Zonder eenige
voorafgaande waarschuwing beginnen in
alle wijken der wereldstad dc sirenes ic
loeien en binnen twee minuten tij ds moeten
de straten en pleinen uitgestorven liggen.
Natuurlijk had de Duitsche eenheidspers
de bevolking hierop voorbereid en wist men
precies, wat er te doen stond. Overal staan
met geel papier en vuurroode pijlen de
Kelders en onderaardsche gewelven aange
geven, waar men zijn toevlucht zoeken kan.
Begint het klaaglijk geloei, dan staan alle
verkeersmiddelen met uitzondering van
de ondergrondsche, die zich aan boven-
aardsche sen^ities klaarblijkelijk niet be
hoeft te storen onmiddellijk stil. Trams,
bussen. auto"s motors en fietsen worden
aan hun lpt overgelaten (gegapt kan er toch
niet wórden, want de politie suist ter con
trole in dienst-auto's in razende vaart langs
de verlaten straten; en een goed deel van
de bevolking bevindt zich inderdaad onder
het asfalt.
Gezellig kan men dat niet noemen, maar
de tijd is nu eenmaal niet gezellig en._als
de zaak ernstig wordt, dan cliënt men toch
ongeveer te welen, wat meil in g©"vat van.
lucntaanvallen moet doen om 't veege lijf
te redden. Weerklinkt zoo 'n alarmsignaal
overdag, dan kan men de situatie nog altijd
vrij goed overzien. Gebrekkige stumpers
worden door de politie of hulpvaardige
burgers bereidwillig naar hun schuilplaats
gebracht en men weet niet, wat men het
meest moet bewonderen, de Pruisische dril,
waarmede zulk een aangelegenheid georga
niseerd word, of de kinderlijke gehoor
zaamheid, waarmede de groote massa zich
weet te schikken naar voorschriften en be
velen, welke niet bepaald aangenaam ge
noemd kunnen worden.
Maar den vollen ernst der zaak begint
men pas des avonds te beseffen. Het blijft
op straat stikdonker. Waar jalousieèn zijn,
worden ze neergelaten en beschikt men niet
over luiken., dan moeten de vensters met
zwart papier worden dichtgeplakt, opdat
er geen straaltje licht naar buiten valL Ook
alle verkeersmiddelen moeten hun lampen
zoo gecacheerd hebben, dat ze vanuit de
lucht onzichtbaar blijven en om den al zeld
zamer wordenden voetganger een handje le
helpen, heeft men op alle hoeken en druk
ke verkeerspunten de trottoirs met vitte
verf hestreken, zoodat men niet al te gauw
kan verongelukken. Alles beweegt zich
dienovereenkomstig in een slakkengange-
tje met uitzondering van d,e trams, die
langs de rails suizen of het heldere dag is.
Schijnwerpers verlichten zoo nu en dan
den donkeren hemel. Het flakgeschut weer
klinkt om eventueele luchtaanvallen le
voorkomen of te beantwporden. Midden in
oen nacht worden er luchtaanvallen op de
binnenstad ondernomen, maar er is geen
sterveling, die er iets van merkt. Want do
menschen zijn moe van hun dacelijkschen
arbeid en we hebben vastgesteld, dat het
sirenengeloei van 's naohts om vier uur niet
het effect heeft gehad van des namiddags
