Zendingsdag van den
Geref. Zendingsbond
KERK EN ZENDING
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
GHR. GEREF. KEEK
Tweetal: Te Almelo, cand. M. v. d.
Klis te Gouda en cand. R. Slofstra te
Drachten.
Beroepen: Te Maarssen, cand. M. v. d.
Klis te Gouda. Te Aalsmeer, W. Ra
maker te Kampen. Te Soestdijk, E. du
Marohie van Voorthuysen te Urk.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Oldenzaal (toez.), J. W.
van Swighem te N. Pekela.
Aangenomen: Naar Amemuiden, H.
K. van Wingerden te Melissant.
Bedankt: Voor Loenen a. d- Vecht, C.
A. v. Harten te Zevenhoven.
Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk
Veertiende zitting. De President
opent de zitting en gaat voor in gebed. De
notulen der laatste zitting worden gelezen
en goedgekeurd.
De geheele zitting wordt gewijd aan be
sprekingen verband houdend' met de benoe
ming van een nieuwen Secretaris. Hiervan
mogen geen mededeelingen worden ver
strekt. De benoeming zeif zal op den vol
genden dag geschieden.
Wegens synodi contractae en een samen-
spreking met den Raad van Beheer, gedu
rende den middag, wordt deze zitting ge
sloten.
JUBILEUM DS. R. BARTLE3VIA
In de nieuwe Kerk te Zeist heeft Ds. R.
Bartlema, predikant der Ned. Herv. Gem.
aldaar, een gedachtenisrede uitgesproken
ter gelegenheid van zijn zilveren ambtsjubi
leum. Hij had tot tekst gekozen Har.del. 26
22 en 23.
Onder de aanwezigen waren de wethou
ders, Mr. F. A. Beumke, waarn. burge
meester en B. Balhuizen, Prof. Dr.
Hugo Visscher, Ds. J. G. W. Goed-
hard uit Zeist, s. de Geus uit de Bilt en
verder predikanten uit alle deelen des lands
en afgevaardigden uit de gemeenten Ernst en
Beesd, welke Ds. Bartlema gediend heeft.
Na de predikatie werd de jubilaris toege
sproken door den waarn. burgemeester, Ds.
H. A. de Geus, Prof. Dr. Hugo Visscher
en Ds. Goedhard. Hem werd toegezongen
Ps. 134 3. Na den dienst werd een. druk
bezochte receptie gehouden.
BEGRAFENIS Ds. J. DE BRUIN
Onder zeer groote belangstelling men
schatte de aanwezigen op plm. 1400 perso
nen heeft gisterenmiddag op de Ooster
begraafplaats te Alfen aan den Rijn de be
grafenis plaats gehad van het stoffelijk
overschot van Ds. J. de Bruin, in leven
hulpprediker bij de Ned. Herv. Gemeente
Vooraf ging een rouwdienst in de Ned.
Herv. Kerk aan de Julianastraat, welke ge
leid werd door Ds. Joh. Stehouwer. Na
dat onder plechtig orgelspel en gebeier der
klokken de kist met het stoffelijk omhulsel
door kerkvoogden en leden van den Kerke-
raad de kerk was uitgedragen, begaf de
stoet zich naar de begraafplaats, waar aan
de groeve het woord werd gevoerd door Ds.
Scheers, die namens kerkeraad en kerk
voogdij, in dankbare bewoordingen de 22-
jarige ambtsbediening van Ds. de Bruin
herdacht; door Ds. Pop van Zwammerdam,
namens den ring Alfen en door Dr. Can-
negieter namens de kerkelijke gemeente
van Oudshoorn. Namens de familie heeft de
heer de Bruin van Groningen sprekers en
belangstellenden bedankt.
Chr. Geref. Zondagsschoolvereen.
UTRECHT, 4 Aug. In aansluiting aan ons
Verslag van gisteren laten wij nog de navol
gende mededeelingen volgen over de jaar
vergadering van de Chr. Geref. Zondags-
Bchoolvereeniging, welke te Utrecht in de
Chr. Geref. Kerk werd1 gehouden.
De voorz. Ds. W. F. La man van Middel-
harnis. herdacht wijlen Ds. J. L. de Vries,
en wees op de belangrijkheid van het werk,
dat in de Zondagsscholen geschiedt, ook al
gebeurt het in aüen eenvoud. Het is werk
voor het Koninkrijk van den rollenden steen
zooals Daniël dat teekent, het is werk voor
het Koninkrijk van Gods Welbehagen.
Het jaarverslag van den secretaris, den
heer J. v. d. Na dort te Veenendaal, ver
meldde dat er vier Zondagsscholen zich in
het afgeloopen vereenigingsjaar hebben aan
gesloten, namelijk Den Haag-West, Rotter
dam-Centrum, Boskoop en Almelo. Er zijn
hu 65 Zondagsscholen aangesloten en 20 niet
aangesloten. Deze scholen tellen tesamen
5000 leerlingen.
De penningmeester, de heer J. H. van
Soolingen te Rotterdam, kon een batig
saldo van f 60.vermelden.
De administrateur, de heer J. H. van
N i e 1 e te Den Haag had verslag uitgebracht
over het uitgavenfonds, en de Kerstkeur.
Daarover kwam veel bespreking. De uitgave
Van Kerstkeur werd algemeen gewaardeerd,
maar het tekort dat erop was ontstaan werd
betreurd. Besloten werd dat de Zondags
scholen volgens een omslag de uitgave zullen
betalen, waarbij de uitgave zoo sober mo
gelijk zal worden opgezet.
Twee voorstellen, een van Rotterdam
om roosters uit te geven voor de kleintjes,
en een van Groningen om Kerstliederen
uit te geven, werden door het bestuur afge
wezen in verband met de kosten. De verga
dering vereenigde zich met het afwijzende
bestuurs advies.
De voorzitter werd in de plaats van wijlen
Ds. de Vries aangewezen als hoofdredacteur
Ven de Zaaier.
Het referaat van Prof. v. d. Meiden
over Het kerkelijk leven en de Zondagsscho
len werd met zeer groote aandacht gevolgd,
gelijk ook bleek uit de uitvoerige bespre
king, welke erop volgde, en waarbij de re
ferent gelegenheid had om tal van punten,
o.a. dat betreffende samenwerking door ver
schillende Kerken op het terrein der Evan
gelisatie, nader toe te lichten.
De voorzitter sprak een slotwoord, waarna
hij deed zingen Psalm 60 2. Prof. v. d.
Meiden ging daarna voor in dankgebed.
ONDERWIJS
Prof. Dr. J. H. BAVINCK
Prof. Dr. J. H. Bavinck, die in Septem
ber zijn ambt als Zendingshoogleeraar te
Kampen en Amsterdam hoopt te aanvaar
den, heeft thans Amersfoort verlaten en
zich definitief te Bilth oven gevestigd.
Adres Soestdijkscheweg 86.
De Stichting „Eben-Haezer" ten doel
hebbende de oprichting en instandhouding
van tehuizen voor schoolgaande schippers
kinderen op Prot.-Chr. grondslag, had met
dat doel sinds eenigen tijd een internaat in
beschetóen vorm in gebruik. Thans is de be
schikking gekregen over 'n grooter gebouw.
In Sept. a.s. zal te Rotterdam, Beatrijs-,
straat 69, dit gebouw in gebruik worden ge
nomen. Het internaat, ingericht naar de
eischen des tijds. biedt plaats aan 18 kin
deren, die gedurende den tijd dat zij ter
plaatse de Chr. schippersschool bezoeken i
daar huisvesting en verzorging zullen vinden.
Men hoopt hun op deze wijze iets te kunnen
vergoeden voor het gemis van het ouderlijk
huis dat zij ten behoeve van het onderwijs
eenige jaren moeten verlaten.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
B er lik um (Fr.) Chr. Nat. School. Tot
hoofd: de heer M. Brandsma, onderw.
aan die school.
's-G ravenhage. Meisjesschool Konin
ginnegracht. Tot leerares Duitsch: Mej. A.
J. van Paasschen, priv. onderwijzeres.
Pemantang Siantar (N.O.I.) Chr.
M.UL.O. Tot onderwijzer: de heer W.
Wiersma te Wommels, onderw. Chr.
M.U.L.O.-Rehobothschool te Sneek.
Gent (België). Tot onderwijzeres, Mej.
T. Tilkema te Almelo, thans kw. m. a. aan
de Koningin Wilhelminaschool, hoofd de heer
P. Hartkoorn.
ONTVANGEN DRUKWERKEN
Van dc Bijbel verg. voo
Een roman van Aarnout Drost
herdrukt
Zoo Juist verschenen:
Dr. JOH. VAN DER SPEK:
MOEILIJKHEDEN bij de opvoeding
onzer kinderen. 2 e d r U k
Dit belangrijke populaire geschrift dient
in het bezit te komen van elk gezin. Voor
de verspreiding is daarom in overleg met
de Zuid-Holi. Ver. „Het Groene Kruis"
een getallenprijs bij 20 ex. tegelijk vast
gesteld van slechts 45 cL per ing. ex.,
104 bldz. 0.70 ing. 125 geb.
A. VOORHOEVE, v.h. J. M. Bredée s Uitg.
Mij N.V. R'dam. Alom L d boekh. verkr.
(Rc.cl.)
foSor°t. Na voortgezet ex. gesl.
mej. H. M. Adère.
ie, C. La voo, J. M. Niers
Plcardo, H. A. Roebers
A ma terdam. Geal. de dames S. H. J. M.
v. d. Stok, N. de Bruyn en W. L. Vonck, Ajm-
Arnhem. Geel. de lieeren J. W. A Cour-
bens, Nijmegen; A. J. v. d. Wiel Ganderbroek;
H. Ve-dder, Nunspeet
Den Haag. Geel. mej. C. Bonebakker, Den
Haag; de he eren T. W. Kuöper, RUswijk
(Z.H.); P. A v. Arkel, F. Sa-athof en D. H. v.
Rozendal. Den Haag.
Groningen. Geül. mej. G. Lameris, La
ren; T. Reidsma, Delfzijl; H. W. v. Hoorn.
Benrum; H. Wleringa en J. v. Deldien, Beerta.
Haarlem. Gea<l. de dames J. Engels, H.
Schotsc-h, Haarlem; A M. Voortmaji, Zaandam
de heeren L. de Graaif, Santpoort; W. J. Huls
Veld, Heerhiugowaiajnd.
euwarden. Gasl. de heeren W. Veen-
Slegerswouden; F. P. Hogiendorf. Veen-
wou'den. Afgew. 6.
MMüMMPNBHMHGed. D.
Kooy, Hillegensberg: R. den Held, Rotter
dam i Comm. H. Gesl. P. "NV. Jobse. Domt-
burg; L, J. A v. d. Steenihoven, Gouid'a; H. Wol-
li t. Geel. die heeren H. P. G. Vls-
echer. Utrecht; T. Hoogmoed. Veenendaal; J.
A Olvera, Utrecht; A M. t. Muijdjen, De Bilt.
Zwolle. Gesl. J. Weneink en J. Prins,
Kampen; B. Schipper, Vriezen veem; J. Boere-
ma, Borne; F. W. IC. Rutten. Haaksbergen; J.
Huleeboach Zwolle; O. Sierksma, Kampen;
de dames H. v. d. Hoeven, Eardcnberg; H. M.
Stelnebach, Zwolle.
M.O. A. Den Haag. Gesl.:
huLsakto: de heeren W. J. H. Boon Amersfoort:
W. Gmadide, Schiedam; W. J. Versteegih, Den
Haag; K. W. H. Wijnen, Schiedam; do damies
D. M. A. v. Heyningen, Amsterdam; H. A. Lln-
Heerlen; schoolakte: mej. A H. Sch:
dienzaal; H. H. Geertn
;h M.O. A. Utrecht. GesL mej. G.
ir Alkmaar; de heeren F. J. de Bree,
Amsterdam; G. Blom, Den Haag; D. do Boer,
S. Velle-
j, Rotterdam; H. A Wolters, Den Haag; J.
r. Flecken, Lelden; E. ten Hoeve en H. Hóóg
stee n, Groningen; J. v. ReUen, Hilversum.
FranKcU L.O. Utrecht. Gesl. de dames A.
d. A Geerts, Eindhoven; J. C. GeUl, Haarlem;
r. E. M. Gilles, Breda- G. A M. C. Glansbeek.
dRnegeiu M. Th. E. Fluitsma. Voerendii.nl: A.
1, Dlrkshorn;
Gorrlbs GroningenJ. c. Heri....
de heeren G. Both, Schiedam; R. Boumar, Rot
terdam; E. M. Braam, den Haag; J. Ph. Breu-
meJihof, BuisumR. Boer, Slddeburen; H, A
Boesveld, Eilbergen; B. G. Boxem, Winterswijk
E. Brouwer, Drouwen: A Bruinsma, Appinge-
daim; J. Brulning, Groningen; A A van Dani-
i, Vlisslngen.
P. H. van den Heuvel. R'dam; J. M. H.
KesiseL Utrecht; J. A W. Leemans Amers-
A M. Jansen, Groningen; J. K. M. Mul
naar; H. Reltsma, Nw Pekela: G. Visser,
Kollum; A. J. Room. Loehem; de heerten C. P.
Cock, Beverwijk; J. Hoorntje. Leeuwarden: D.
•H. Knopper, Staphorst; D. Leutjes. Schiedam:
J. H. A T. Verey, Oudewater: H. Sohollaardt
Alphen a. d. Rijn; C. G. Beekhof, Nijmegen;
J. Hllverda, Rijnsbung; A. J. Mooy, Zutphen;
J. S. van Otten. Deventer; W. J. Blaaubocr,
Oosthuizen; J. H. Jamissen Sevenum; A P.
Kiteeman«* Breda; J. G. A. 'Nagelkerke, Etnd-
R. P. Sbeenwljk; G. J. van 't Spljk&r,
Wierden; G. de Vries. Dokkum; R. Wiyibenga,
Dedemsvaiart.
H. E. Moors,
i Haag; M. H.
Dongen
H. Mulder, Mldwolda
Weesip; M. W. MuijM
Spitzen, Steerowljkerw
Arnhem en J. A Evers, Arnhehi; do heeren Hi
S. U. MacDonald, A'dam; G. de Boer, Delf
zijl; H. Bouwknegt, Brummen; A A. van
Doom Amsterdam; G. SlabbeJcoorn. Kampen;
E. de Boer, Hoogezand; S. v. d. Kool. Fer-
erd; P. Kuiper, Arnhem: J. H. van Megen,.
oekhulzen (L) J. B. Rijken, Amsterdam en
W. K. Wassenaar, den Haag: A Otter, R. A.
d. Knocfp, Amsterdam: D. K. H.
Thierry. Den Haag; A. J. yui Tongeren, Rot
terdam; D. Goedhart. Ter Aar; J. W. A L.
Verhoeven. Helmond; J. H. Werkman. Zeist;
A. Wtestland, Huizen (N.H.).
elHonderwijn. Den Haag. Hamdels-
L.O. Gesl. de heeren H. Otten, R'dam;
T. Plantlnga Hllversium; P. Prina; Voorhout;
J. A M. Poridn, Bergen op Zoom; J. Ooster-
Tllhurg; J. M. A A van Nlpsen, Ter-
C. van Nimwegen. Sommelsdljk; A
Fr. M. Ozlnga, Groningen; A
Posterholt: H. Th. Penning
Nuybei
L J. Pennlr
Vr les, Hn
Afgei
7.
Maastricht; K. Ton. XoudekeTke; J.
Vaesson. Maastricht; J. Voet. Oostzaan; G. J.
Wegener, Bussum; B. J. Woterman Deventer
S. van der Weydcn. Arnhem; J. A M. van
den Wildenburg. Tilburg.
intlcnnrheld. Den
Areneman: A C.
recht; H. M. von
leurlnk. Vlerpoldei
T. Sealongne. R'dam; J. Markusse, Dubbeldn:
g. Gesl. de dames
DJlk en M. Kloos.
Gaag. Lelden; G.
der Sljde, Leerdam
-lean. GesL de dames A. G. Becker,
C. M. J. v. d. Linden,
iterdam; A. van Daa-
H. J. Si
1. van MaurUc,
len^ Zandvoort; E. 'M. van Dalen, Haarlem:
Pah
Van dc
Ui
ken van
Ned.-Indii
van Ds.
Jon g).
Van he
Ve
Vereen
gaderavo
mdsche Lette-
de Maatsch.
Stterlunde te
a het lot van
ze letterkunde
chen Aemout
t uiterlijke al
estorven zijn.
eest bekende
gepubli-
die
iiehad. De
e bewegingen
■t uiting kwa-
aett.ng waren
nsc'nt hebben,
i den Brink,
de i
die
In het
Maatscha
Ontladinï
sing te
langwekl
den grat
Er zijn f
werpen
karakter,
die de ti
terwijl i
overbodij
Wij no
trische
electrise?
de verst
houdtoe:
en huisl
De fil
film en/
mice zeös ook als geluidsfilm.
Verder worden ook z.g. illustratiefilms
uitgeleend, waarbij lezingen kunnen wor
den gehouden, waarvoor dc tekst eveneens
ter beschikking kan worden gesteld.
Ongetwijfeld een fraaie aanbieding, waar
van wel gaarne gebruik zal worden ge
maakt.
an de histori-
s Perk, Kloos,
werkten „het
nmin als Perk
beloofde land
eeft Drost een
ïalaten. Maar
parts, iets dat
Drost, die in
e te Katwijk",
houden dat dit
rost zelf is en
4heek uitgaf,
-stelling uit te
jevraagd of
n zijn van de
a, zoozeer zijn
ichter die een
zeef voor het
van Aernout
marning „Her-
uitkwam, en
oai_ nu voor net eerst na uim honderd jaar
in de Bibliotheek der Nederlandsche Letteren
(N.V. Uitgeversmij „Elsevier", Amsterdam)
herdrukt is, beweert dat er van de heele
„Pestilentie" maar twee hoofdstukken van
Drost zelf zijn en dat het Potgieteriaansche
in dit werk dat dan de geweldige
invloed van Drost op Potgieter zou be
wijzen dus.... van Potgieter zelf is,
omd-at hij die gedeelten later bij de aan
wezige kern na Drosts dood bij heeft geschre
ven. En in die authentieke hoofdstukken
ontdekt Van Eyck van een typische toena
dering tot het latere Gids-standpunt niets.
Hij besluit zijn 61 bladzijden tellende boeien
de inleiding met deze merkwaardige en de
overdenking waard zijnde stelling: .,Ten aan
zien zoweL van Drost als van Perk, geeft
zorgvuldige bestudering van hun persoon en
van hun volledige nalatenschap, voor zover
beschikbaar, het recht te betwijfelen, of de
richting die de bedoelde bewegingen na hun
dood insloegen, en de vormen waarin zij zich
openbaarden, hun volle instemming gehad
zouden hebben: of deze bewegingen, waren
die jong-gestorvenen blijven leven, bij voort
gezette samenwerking, door hun toedoen in
gewichtige opzichten geen andere bewegin
gen geworden zouden zijn."
Hier zijn in één zin twèe problemen ge
steld, waarover het laatste woord nog wel
niet gesproken zal zijn: een Drost-probleem
en Perk-probleem. En Van Eyck heft het
meteen uit boven deze persoonlijkheden
alleen, want zijn uitingen wrikken aan enkele
belangrijke opvattingen over de literaire be
wegingen in de negentiende eeuw. Heeft hij
juist gezien, dan zal dat van zeer veel invloed
zijn op meer dan wat slechts Drost en Perk
aangaat.
Een mooie bijeenkomst in het
Rijsenburgsche Bosch
Tien sprekers zetten de bet eekenis
van het Zendingswerk uiteen
DRIEBERGEN, 4 Aug. Der traditie ge
trouw op den eersten Donderdag in Aug.,
werd gisteren in het Rijsenburgsche Bosch
bij Driebergen de Zendingsdag gehou
den van den Gereformeerden Zendingsbnnd.
Het. was de 32ste. Er heerschte een gezellige
drukte en toen Ds J. H. F. Re mme, Ned.
Herv. predikant te Amsterdam, het spreek
gestoelte be-klom, waren naar schatting drie
duizend bezoekers uit allerlei plaatsen van
ons land aanwezig.
Toch was het bezoek ditmaal niet zoo
groot als andere jaren. Des middags waren
er nog wel bijgekomen, maar wij vernamen
na afloop, dat circa ciuizend personen min
der dan vorig jaar den Zendingsdag had
den bezocht.
De opening
Ds. Re mme sprak naar aanleiding van
de Schriftwoorden „dat gij niet vertraagt"
(Efoze 3) en „Onze hmilp is in den Naam
des Heeren" (Psalm 124).
Spr. wees erop dat Zendingsarbeid in on
zen tijd lang niet overihodig is. en dat do
Heere de menschen als middel wil stellen om
Zijn Woord tot openbaring te brengen, ook
onder de heidenen.
Voor het Zendingswerk, dat een heilswerk
is, zijn middeilen en instrumenten noodig.
P.aulus is 't klassieke voorbeeld van iemand
din iMorteonl word van Zendingsijver. De ne.
denige mensah kan Zendingswerk doen. Al
les geschiede echter onder deze voorwaarde:
„Onze hulp is in den Naam des Heeren".
Door die gedachte gegrepen en door dien
geest gedreven kan het slagen wat wij doen.
„Vrijheid en gebondenOieid blijft voor de
wereld oen probleem", zeide Ds. K. J. van
d e n B erg. van Amersfoort, die hierna sprak
over het onderwerp: „Het Woord Gods is
niet gebonden". Naar aanleiding van den
Tweeden Brief aan Timotiheüs wees Ds. van
den Berg erop, dat Paulus een biddend strij
der was met zelfovergave. Het Evangelie
dat wij verkondigen is geen Evangelie in
de nederlaag, de beslissing is alreeds geval
len. door de Opstanding van Christus.
Daarom snijdt Paulus het probleem „vrij
heid en gebondenheid" aan en voor hem is
't geen probleem meer. Hij zegt, dat 't Evan
gelie vrij maakt en vrij is. Hij is de knecht
Gods in het Woord gebonden, maar zelf niet
gebonden. Ziedaar het probleem vrijheid en
gebondenheid, dat voor de wereld probleem
blijft, maar voor den Christen geen pro
bleem meer is. Vandaar de geloofsvervol
gingen. Het Evangelie wordt gehaat, omdat
het God verheerlijkt; het eischt alle plaats
op voor Christus, het Woord Gods maakt
ons rustig, liet maakt levend, maar doodt
eerst.
Duizenden zijn om des celoofswiHo ver
volgd. In den tijd van de Hervorming niet
alleen, maar ook eeuwen daan-oor. I.ettend
op alle krachten en machten rondom en in
ons kunnen wij zeggen, dat Gods Woord
nooit ledig wederkeert. Het bloed der mar
telaren bleek bet zaad der Kerk, God be
lacht den haat der goddeloozen on God ver
gadert Zijn uitverkorenen over dc panscho
wereld. Gods Woord is niet gebonden, aan
niets, aan niemand..
Op de spreekplaatsen
Terwijl Ds. van den Beng op spreekplaats
I zijn rede hield, ving op de tweede spreek
plaats Ds. M. O t te vanger, van Leiden,
aan met zijn toespraak over het onderwerp
..De Levensstroom". Een groote schare zat
hier neer, om uit den mond van dezen pro
dikant de beteekenis van den Levensstroom
te hooren verkondigen. Wie gegrepen is
door den Levensstroom moet ervan getui
gen en hij wal dat anderen deelen in die
genade.
Ds. J. Slok, van Wijk, sprak vervolgens
over: „Van het uiterste der aarde". Uit
Profetie en Psalmen, zoo zeide deze spr.,
lc'linkt ons telkens toe, dat de heidenen deel
zullen hebben aan het groote werk des
heils. De periode van de afzondering van
Gods ivolk eindigde op den Pinksterdag. Een
veelkleurige schare was in Jeruzalem bijeen.
Van dien Pinksterdag ging de roep tot Zen
dingsarbeid uit en ook tot ons komt die
■ei&cih om de heidenen deelachtig te maken
in Zijn heil.
Op spreekplaats I heeft des morgens nog
gesproken Ds. F. H. Oostenburg, van
's Grevelduin Capclle, over het onderwerp;
„Nog andere schapen".
MIDDAGSAMENKOMSTEN
Des middags voerden nog het woord Ds.
I,. Blo k, van Middelharnis, Ds. G. L a n s,
van Meerkerk. Ds. W. V r o e g i n cl o w e ij,
van Hoogeveen, Ds. H. T a 1 s m a, van Neer^
langbroek en Ds. G. H. Koolhaas, van
Huizen.
Ds. Blok beipaalde zijn gehoor bij het on
derwerp „Mijn huis zai een huis' des gebed!
genaamd worden voor alle volken". Inzon
derheid behandelde spr. in dit verband de
roeping der Kerk door alle eeuwen.
Ds. Lans sprak naar aanleiding van
Matth. 24 vers 14 en wees erop, dat de Zen
ding een eisch en belofte Gods is. maar dat
ook omgekeerd eisch en belofte Gods in den
Zendingsarbeid gelegen zijn en tot uitdruk
king komen.
Ds. Vroegindeweij legde er den na
druk op dat God in het groote heilswerk
menschen wil gebruiken en dat Hij de men
schen wil stellen als mede-arbeiders in Zijn
Koninkrijk om volkeren te redden. Daarin
zijn wij allen 'betrokken als vrienden van de
Zending. Duur is onze roeping en heilig
onze taak. Het gaat om het hehoud van een
verloren Toradjavolk en Christus vergadert
Zijn gemeente, ondanks allen tegenstand van
weerstrevige en trage mensehen.
Dat. uiteindelijk alle rassen aan den voet
van het Kruis moeten komen, werd door Ds.
II. Talsma nader verklaard aan Je hand
van verschillende gedeelten uit de Heilige
Schrift.
Om half vier kwam het einde van dezen
dag. Ds. Koolhaas, van Huizen, sprak de
slotrede.
Aan de hand van de verzen 2S en 29 van
den 22sten Psalm wees spr. erop, dat ook
voor rle Zendingsvrienden het gebod klinkt:
..Zeg den kinderen Israels dat zij voorttrek
ken". Een blik achterwaarts öiaande kan
gezegd, dat de Heere deizen dae weer rijk
gezegend heeft. In den 22sten Psalm geeft
God een rijke belofte. Vooral in dezen tijd
is deze itoodschap troostvol. In dezen
Psalm wordt het lijden des Heeren «rctee
kend en telkens in den Bijbel wordt de be
lofte herhaald, dat „alle einden der aarde
het Lijden zullen gedenken".
Wat God beloofd heeft zal gebeuren. H<
gaat om het Koninkrijk des Heeren, Ili)
roent ons op tot Zendingsarbeid („gaat en
onderwijst alle volken"): Hij heerscht en in
het weri< der Zending gaat het om den
Heere alleen. Onze bede moet dan ook altijd
zijn: „Uw Koninkrijk komc". Snr. eindigd-
met de persoonlijke vraag, of allen, die de
zen dag hebben meegemaakt, al „Konings
kinderen" zijn.
Met het eemeenschapncliik zingen
Psalm 72 vers 11 werd de Zendincsdag be
sloten. Evenals andere jaren werd de sa
men zang hes-eleid door een muziekcorps.
Voor de kinderen werd, evenals vorig
jaar. op en andere plaats in hot bosch
aparte samenkomst gehouden. Zpndeling-
ioeraar Tan is heeft do kleintjes verteld
van liet werk van de zendelingen Kr nvt
en A d r i a n i en van bet Zendingsveld van
den G.Z.B. Het was een zeer geslaagde bij
cenkomst
iar scheepsrulmte,
rü hoose vrachten, welke werden betaald vooi
in de afgeloopen maand li
vrije scheepsruimte vooi
lansche ertsen, welke teei
gerulmen tijd gestaakt was. weer hervat. He
Ijfer is voor Juli 22 pun"- -
dan in de voorafgaande
Toen ik de Hermingard had uitgelezen
was ik het zij eerlijk erkend teleurge
steld. Het is een werk dat vol is van een
soort zoetige weeïgheid. Soms zou men de
figuren die erin voorkomen een gezonde
draai om de ooren willen geven. De eenigen
die dan nog wat forsch zijn en een beetje
karakter toonen zijn Well de Usipeter en
Siegbert, die tegen de Romeinen ten oorlog
trekt. En dat zijn dan de heidenen! Maar
heeft Drost ze als zoodanig bedoeld? Zeer
zeker niet. Zijn hoofdfiguren zijn de beide
vrouwen Hermingard en Marcella en de oude
Caecinius, die hen met het evangelie
bekend maakt. Welf is de vertegenwoordiger
van het hardnekkige heidendom, die vervuld
is van de oud-Germaansche wraakgedachte
en van haat tegen hen die zijn gode'n tegen
staan; Siegbert is ook van dezelfde gedachte
an wraak op de Romeinen vervuld; maar
hij heeft kennis gemaakt-met Rome en met
het hof van Konstantijn, en het is alleen uit
liefde tot Hermingard dat hij zegt Christen
te willen worden en om haar bezweert hij
bij zijn gewelddadige dood zijn verwanten
om af te zien van vergelding
Is het een Christendom dat wij zouden
aanvaarden, dat hier verkondigd wordt? Het
is een echt negentiende eeuwsch modem-
Ghriste 'k humanisme. Men krijgt er soms
een wt i smaak van in de mond.
En bovendien, is het een Germaansche sa
menleving in de vierde eeuw die wij zouden
kunnen aanvaarden? In 't geheel niet. De
onderzoekingen hebben wel geleerd dat het
er niet zoo ideëel geweest is als Drost het
schildert. Hij teekent een soort landelijke
idylle ergens in de buurt van waar nu,
Arnhem ligt. Maar als men om maar iets
te noemen Beowulf leest, of de oude An
gelsaksische kronieken, die toestanden var
twee en vijf a zes eeuwen later teekenen,
dan gelooft men van dat idyllische niet veel.
Maar is het heelemaal eerlijk deze dingen
aan Drost op deze wijze te verwijten? We
leven nu meer dan honderd jaar verder. We
weten nu van die dingen wat meer af en we
zijn ook wat anders ingesteld. Maar toch, als
men Walter Scott z'n historische romans ge
lezen heeft en men vergelijkt daar de Her
mingard mee, dan moet dat toch wel zeer in
het nadeel van het Nederlandsche werk uit
vallen. Toch moet men er eenigszins mee
rekening houden dat Scott zich een ander
doel stelde dan Drost. Van Eyck wijst er
terecht op, dat het idealisme bij Scott se
cundair was; hij werd bij zijn schrijven
vooral gedreven door zijn liefde tot het
Schotsche verleden: maar bij Drost is primair
„de dichterlijke, en eerst daardoor vormend
op zijn lezer inwerkende uitdrukking var
in zijn schrijver centraal geloofsgevoel'
zijn „Voorafspraak" zet Drost zijn bedoeling
in dit opzicht uiteen.
De eerste indruk na de lezing van dit
werk was dus de vraag of het wel de moeilo
waard was het na honderd jaar opnieuw in
deze bibliotheek uit te geven. Na de Jezing
van Van Eycks inleiding meen ik toch die
vraag bevestigend te kunnen beantwoorden.
De analyse die hij geeft en waarbij hij de
moeilijkheden schetst, die Drost had te over
winnen en de technisch-voortreffelijke wijze
waarop hij ze heeft overwonnen, zullen me
nigeen kunnen overtuigen. En daarbij, Drosts
Hermingard van de Eikenterpen is de eerste
historische roman van beteekenis als kunst
werk die in Nederland verschenen is. Om die
reden moest het werk in deze bibliotheek
uitkomen en het zou een ernstige omissie zijn,
als dit niet gedaan was omdat het niet meer
past bü de smaak van het publiek van onze
dagen. Men mag niet ónze maatstaven aan
leggen bij de beoordeeling van een werk uit
een andere periode. Scotts werken worden
tegenwoordig óók door de jongere generatie
niet veel meer gelezen. Maar wanneer er
een soortgelijke editie in Engeland verscheen
als nu in Nederland, en Scott zou cr niet in
vertegenwoordigd zijn met bijv. V'a'
of Ivanhoe. of met een zijner andere histori
sche romans, dan zo i men aan de redactie
terecht ernstige verwijten doen. Het zelfde
geldt voor ons land.
Economie en Financiën
INDEXCIJFERS VAN ZEEVRACHTEN
Bij geringe vraag in Juli nog
iets gestegen
de
.-ereenkomstiRe
De indexcijfers
>orten zjjn:
dan 1'
_t vorige Janr.
chlllende lading-
Juli '38 Juni
718
nneer ook rekening wordt gehouden met
regelmatig terugkeerende verschillen door sel-
lnvloeden. dan wordt het algemeen ver-
houdingscüfer voor Juli 659 tegen 634 voor Juni
de aigeloopen maand zUn slechts 447.150
nieuwe bevrachtingen genoteerd, tegen
nog 531.850 tons in de vorige maand en 761 ISO
ln Juli 193S, toch steeg het Indexcijfer
de nieuwe bevrachtingen nog Iets tot 637.
tegen 6-34 ln de vorige cnaand en 619 verleden
jaar.
Voor verschepingen in de maand Juli werden
het geheel 474.950 (vorig jaar 707.630) tons
bevracht waarbij slechts 227.750 (760) tons
granen en 59.430 (94.850) tons voor kolen
Rotterdam.- doch 99.700 (19.000) tons voor
:n en fosfaat en 18.450 (4.880) tons voor
a van Engeland naar Nederland. Voor la-
verschepingen zijn aan het einde der maana
491 150 (vorig jaar 783.750) tons bevracht,
bö slechts 318.150 (650.400) tons voor gra-
doch 30.100 (10.500) tons voor ertsen en
at en 15.300 (650) tons voor kolen van En-
ad naar Nederland.
Lobeline in handen van
E.H.B.O.-ers
In het Geneeskundig Tijdschrift der
Rijksverzekeringsbank plaatst Dr. A. M.
Ernst een belangrijk artikel o-ver Lobeline
in verband met de vraag of men deze stof
door gediplomeerde E.H.B.O.-ers mag laten
toedienen. Lobeline is oorspronkelijk bereid
uit Lobelia inflata, een Amerikaanscho
plant, die later naar EuYopa is overge
bracht. Reeds zeer vroeg was Lobelia infla
ta in gebruik in de geneeskunde als traa'x-
wekkend middel en werd plm. 1S00 als tinc
tuur ook gebruikt bij asthma. De fcraakvor-
wekkende werking is geheel tcruggedron
gen, maar het ge^iru k bij asthma bestaat
nog sieods. Pas nadat 't lobeline zuiver was
bereid, kwam men tot het gebruik er van
als ademprikkelend middel
Dr. Ernst gaat nauwkeurig na hoe het
middel werkt en komt aan de hand daar
van tot de slotsom, dat men na een lobo-
line-injectie te veel van deze stof verwacht.
..Bij een patiënt, d e niet meer ademt, zal
een subcutane (d.i onderhuidsche) loheline-
injectie (de eenige mogelijke voor een
leek) ee- n enkel effect opleveren. Is er wel
ademhaling, al is ze dan ook nog zeer ver
zwakt, dan zal een leek vooral te veel
waarde hechten aan de injectie, waardoor
hij andere middelen als COa Oa inhalatie
kunstmatige ademhaling zal verwaarloo-
zen.
Voor een leek is het toedienen van een
Kwatta in 1939
Gang van zaken beter dan verleden jaaï
Van verschillende zijden ie, aldus het
„Amst. Effectenblad", de vraag gesteld,
waarop de afstempeling en de terugbetaling
op de aundcelcn Kwatta nog wacht. Bij na
vraag bij de directie deelde deze het voL
gende mede:
De aangenomen statutenwijziging moest
eerst 2 maanden ter visie liggen op het
Handelsregister. Doze termijn is nu aige
loopen. Thans is de verklaring van geen
bezwaar op gewijzigde statuten bij den mi
nister van Justitie aangevraagd. Als die ver
klaring verkregen is, kon de akte vaA
Statutenwijziging gepasseerd worden en
kunnen de nieuwe aandeelen in druk wor
den gegeven en eerst daarna kan de om
wisseling en uitbetaling plaats hebben, zoo
dat hiermede nog wel een paar maanden
zullen verloopen. De aankondiging zal zoo
dra mogelijk geschieden.
In zake den gang van zaken in het loo-
pende jaar deelde de directie aan genoemd
blad' het volgende mede:
In de afgeloopen zes maanden was de
gang van zaïken in het bedrijf beter dan
verleden jaar. De finanrieele uitkomsten
waren ook gunstiger dan in de overeen
komstige maanden van 193S Op een kleine
periode na, was de bezetting van het ne-
drijf beter dan verleden jaar. In de warme
maanden doet zich het toenemend gebruik
van ijs wel op den afzet van chocolade ge
voelen.
Leipziger Najaars-messe
Grooter aantal deelnemers dan vorig jaar
Voor de Mes6e, welke van 7 tot en met
31 Augustus te Leipzig gehouden wordt,
hebben zich tot nog toe ongeveer 6300 deel
nemers aangemeld Een jaar geleden was
hun aantal 5964. Uit de verschillende nij
verheidscentra worc.*t vernomen, dat de
monstercollecties, die thans in gereedheid
worden gebracht, een groote verscheiden
heid van nieuwe artikelen zullen bevatten.
De vooruitgang van de techniek heeft we
derom tot belangrijke verbeteringen geleid,
waarvan de resultaten in vrijwel alle groe
pen te zien zullen zijn. De Duitsche in
dustrie blijkt voor goederen, die op dezo
Najaars-Messe gekocht zullen worden, een
vrij prompte levering te kunnen toezeggen.
Men noemt een termijn van i 6 woken,
ook voor verzendingen naar het buitenland
en overzee.
Er zullen in Leipzig diverse inzendingen
zijn uit het buitenland, o.a. een collectieve
tentoonstelling van Nederland en Koloniën,
welke evenals vorige malen wordt georga
niseerd onder leiding van den Economi-
schen Voorlichtingsdienst.
AMERIK. STAALINDUSTRIE
industrie over de afgeloopen week 60 pot.
De arbeidsmoeilijkheden bij de General
Motors, waardoor vertraging ontstaat in de
fabricage der nieuwe modellen, vormt de
eenige remmende factor op de staalmarkt.
Hierdoor wordt ook een hooger percen
tage der bedrijvigheid niet bereikt.
In enkele andere automobielfabrieken
vindt de vervaardiging der nieuwe model
len snellen voortgang.
De Amerikaansahe ruwe-yzerproductie
bedroeg in de afgeloopen maand 2.356.000
ton. Het aantal hoogovens in bedrijf steeg
in de -afgeloopen maand met 9 tot 127.
KALEIDOSCOOP
De New Yorksche beurs opende
gister in vaste stemming. Winstnemingen
werden goed geabsorbeerd en de omzet nam
tijdens de koersstijging toe. In den loop
van den dag werd de stemming zeer vast,
waarbij vele fondsen hoogterecords voor
het loopende jaar bereikten. Tegen het slot
kwamen opnieuw winstnemingen los, waar
door de koerswinsten werden gereduceerd.
Verhandeld werden 1.010.000 aandeelen.
Het verliessaldo van de Batavia-
sche Verkeers Mij is in 1938 gestegen
met 39.079 tot 722.555 Het totale rciA-
gersvervoer steeg van 7.130.000 in 1937 tot
7.863.000 in 1938.
De Engelsche bankbiljet'encircu-
latie bedraagt thans 520.570.000, hetgeen
een nieuw hoogterecord is. De vermeerde
ring gedurende de laatste dagen bedroeg
bedroeg rond 9.500.000. Vorig jaar be
droeg in dezelfde week de stijging 6
millioen.
injectie immers iets geweldigs, waarvan
hij dan ook iets geweldigs verwacht; het zal
heel moc lijk zijn hem to. overtuigen, dat
dezo injectie maar een teer bctrekkelijko
waarde heeft".
