'lie uuir gxiïtsrijr (üoumitt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken De vergissing van 1937? Dr COLIJN GESLAAGD <9u&e en^o&erneeJcljiUeryenX). l?a«t»Vs VOLENDAM afootmtnuntsprijs: Per kwartaal in Leiden en in plaatsen waar een agentschap gevestigd is 2.35 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/a ct. Bureau: Breestraat 123 - Telefoon 22710 (na 6 uur: 23166) - Postbox 20 Postgiro 58936 labbertentieprtpen: Van I tot 3 regelsf.177, Elke regel meer0l22'/j Ingezonden Mededeelingen van 1—5 regels2.30 Elke regel meer0.45 .Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend0.10 NO. 6758 ZATERDAG 22 JULI 1939 20e Jaargang Het staat nu wel vast, dat de politieke UBI^imenwerking tusschen de groote groepen in ons land waar- eere-jhijnlijk voor vele jaren verbroken is; odig-yts, waarop we aanstonds de aandacht m"~pvestigd hebben toen de breuk in het jabinet tot openbaring kwam. Wjj schreven toen: „deze gang van ftken doet ons van harte leed. Deze iepe scheur in de ministerieele samen werking der rechterzijde is ernstiger en raarschijnlijk beslissender dan een trubbeling ooit is geweest", "in l ware dwaasheid deze ernstige n 1"v^aarheid te ontkennen of te verdoeze- j Dr 3n. De situatie is anders dan zij ooit ;eweest is sedert het samengaan van de d-dirOrotestantsch-Christelijke groepen en dJe Roomscli-katholieke staatkundige ekozëartjj. Ook in 1935 dreigde er scheiding er F.e komen, doch toen schaarden de |ndini0omsch-Katholieke ministers zich aan zÜde van den minister-president en De zJaardoor verloor de critiek van hun n-del geestverwanten in de Kamer haar doo- nde kracht. Tlians staat het geheel Crojndersmet groote eenparigheid van althans naar buiten ,r In tan Roomsch-Katholieke nönisters, kamerfractie en pers tegenover de indere ministers; op de Christelijk- j nstorische zomerconferentie is duide- cnddjk geworden, dat Anti-revolutionairen tn Christelijk-historischen met en- Iele afwijkingen natuurlijk elkander rouw bleven. Dit verloop der dingen heeft verschil- snde aspecten. Op één er van willen we onmiddellijk wijzen; misschien ter waarschuwing van sommigen in éigen kring, die uit de huidige situatie Onjuiste conclusies trekken van princi- n.1 pieele beteekenis en die geloof hechten jiail de triumf kreten van vrij zinnige pij de over de radicale vernietiging van Ie antithese. Immers, hoort men aan allen kant de vreugdetonen, dat nu de poosheid van een Christelijke levens beschouwing als basis voor politieke itaatkunde volkomen duidelijk is ge- lilh bleken. „De fout van 1937 wreekt zich"; zoo ter* heet het reeds eenige dagen. In 1937 •ap" (ïeeft Colijn zijn belofte geschonden en ;en_ gaf hij ons volk geen ministerie op ^breede, maar op smalle basis. Doch men Vraainag, zoo gaat men verder, de gods- 1, Denienst niet mengen in de politiekdat zijn twee afzonderlijke levensterreinen |n er kan nooit iets goeds uit geboren worden. Wat we thans beleven, bewijst het voldoende. Ook Christenen mengen zich in dat koor en beweren, dat nu de onmogelijk- heid is gebleken van samenwerking tus- anw*schen Protestantsche en Roomsche 'htinfChristenenindien ze de laatsten al om bthans deze benaming nog gunnen. geert Wij verwerpen deze stelling zoo ver veewe maar kunnen en we doen dit nu e 'reeds om van meetaf te waarschuwen tegen een politieke ontwikkeling van ons volksleven, welke ons op den duur eminin*et han bevredigen. De schuldvraag ter t dezake van de kabinetscrisis kan hierbij ^onbesproken blijvenwij willen de prin- in ^cipieele dingen niet zien in het licht 1 va;-van de toevallige praktijk, it Giii We erkennen niet de fout van 1937 S99 tjxve kunnen dat niet om des beginsels asiawiL Ons geweten beschuldigt ons ook itsw. iet, dat wfj toen en nu de voorkeur t-d begaven aan een rechtsch kabinet, staan de op positief Christelijke basis, ïoem We ej-hennen wel de vergissing ten k Jpanzien van de bereidheid van verschil- aatstl :nde groepen om een rechtsch front te I ormen en om in praktische samenwer- H ing een Christelijk regeerprogram tot uu 1 itvoering te brengen. D'at schijnt in hoog crisistijd uitermate moeilijk te zijn en he| blijkbaar hebben we de bereidheid daartoe overschat. Dat valt natuurlijk zeer te betreuren en het kan ernstige en misschien wel ïoofdi langdurige verwijdering brengen tus- v schen hen, die gedurende een halve eeuw in de politieke arena dicht naast elkander stondenmaar het kan aan de basis der Christelijke staatskunde niets veranderen. Die basis ligt vast. De praktijk is onderhevig aan de wisselen de inzichten van menschen met een PEK verduisterd verstand en dat schept edim tegenstellingen; maar de grondslag is u 1 Gods getuigenis. d| Altijd weer komen wij terecht bij de Voo: vraag: waar berust de souvereiniteit, 5 mo waar is het hoogste gezag, bij God of ruls' bij den mensch? Wie het absolute gezag V*jd Gods erkent, die bouwt daarop zijn get staatkundige levensbeschouwing en die Uitu zoekt steeds weer samenwerking met erki hen, die eenzelfde belijdenis zijn *ge- IcclJ daan, al kan hij hun praktijk on een bepaald punt en onder bepaalde om- Btandigheden niet deelen. De lijst van ministers nog niet definitief Even over twaalf kwam heden het of- ficieele bericht: De Regeeringspersdienst meldt: Dr Coliin heeft de hem ver strekte opdracht tot vorming van een kabinet aanvaard. De mededeeling. welke wij gisteren brachten, blijkt dus juist geweest te zijn. Want als een kabinets-formateur de op dracht aanvaardt, dan beteekent zulks, dat hij geslaagd is met de vorming van een kabinet en dat hij de Koningin een lijst van toekomstige ministers kan voor leggen. Hoe de vermoedelijke samenstelling van het nieuwe ministerie zal zijn, kon den we gisteren reeds melden. Naar wij ALG. FRIESCHE LEVENSVERZ. MY LEEUWARDEN - BURMANIAHUIS GROOT NOORDHCLLANDSCHE VAN 1845 AMSTERDAM - VAN BRIENENHUIS BEIDER GARANTIE VOOR ALLE VERZEKERDEN (RecU nader vernemen is het niet uitgesloten dat de namen der nieuwe Ministers eerst Maandag worden gepubliceerd. Sinds gister zijn wat de bezetting der onderscheiden departementen betreft nog weer enkele verschuivingen en mutaties niet onwaarschijnlijk geworden. Wordt Mr A. deVisser Minister van Justitie, wat vrij zeker is, dan zal ver^ moedelijk een van de zittende ministers van chr. hist, richting niet kunnen aan blijven. Gaat Prof. Slotemaker de Bruine heen, dan schijnt voor Sociale Zaken gedacht te worden aan Ir M. H. D a m m e, dir. van P.T.T., terwijl voorts niet uitgesloten schijnt, dat Economische Zaken uiteindelijk aan Prof. d e V o o y s zal worden toebedeeld, en Koloniën wel licht in den heer Van den Bussche een nieuw hoofd krijgt, indien ook Minis ter van Buuren niet tot het blijvend gedeelte behoort. &«ci;etnue£4? kt: uw eftottetiiata Wereldcongres Christelijke jeugd Van 24 Juli tot 2 Augustus te Amsterdam Groote belangstelling Het wereldcongres der Christelijke Jeugd, waarover wij reeds een paar malen mede deelingen hebben gepubliceerd, zal Maan dagmiddag te Amsterdam aanvangen. De plenaire zittingen worden gehouden in het Concertgebouw, waar de aartsbisschop van York te half vijf de openingsrede zal uitspreken. De sectievergaderingen zullen plaats vinden in het A.M.V.J.-gebouw en omigeving. Medewerking Overheid In deze openingszitting zal, naar wij ver nemen, een vertegenwoordiger der Regee- ring aanwezig zijn. De Regeerinp zal verder van haar belang stelling blijk geven dooreen officieele recep tie in het Rijksmuseum op Woensdagavond e.k. te half negen. Van het gemeentebestuur van Amsterdam heeft het congres veel medewerking ontvan gen. In de barakken van het Wilhelmina- gasthuis is voor dc mannelijke deelnemers logies gereed gemaakt, terwijl de dames worden verzorgd in twee jeugdhotels der gemeente. Verder wordt huisvesting ver leend in het Diaconieweeshuis der Ned. Herv.. Gemeente, in hotels en bij particulie ren, waarvoor „Vreemdelingenverkeer" zich heeft geïnteresseerd. Zaterdag 29 Juli biedt het gemeentebe stuur aan de -congressisten boottochten aan. I11 drie groepen zullen de gedelegeerden hieraan deelnemen. Eén groep bezoekt IJinuiden, een tweede gezelschap gaat naar Alkmaar, terwijl een derde groep een trip maakt naar Marken, 1600 deelnemers Het congres wordt gevormd door circa 1600 gedelegeerden (waarvan 600 meisjes) uit 60 landen of onderdcelen van een im perium. Canada, NerL-Iiidië, Zuid-Afrika worden bijv. in dit geval afzonderlijk be schouwd. Het bureau van den Volkenbond hééft in een brief medegedeeld, dat te Genève nim mer zooveel volken representatief zijn bijeen geweest als thans te Amsterdam zal ge schieden. Zoo is de situatie op dit oogenblik. De kijk op de praktijk bracht scherpe tegenstellingen en dat leidt tot conse- kwenties, welke we betreuren; te meer, omdat de tegenstellingen misschien niet onoverkomelijk waren. Voor het heden hebben we dat te aanvaarden. We waarschuwen echter tegen het gevaar, dat in de laatste brochure van Ds G. van Veldhuizen, Ned. Herv. predikant te Rotterdam, aldus wordt omschreven„Want nu zingt weer geloovige en ongeloovige één liedde Kerk moet zich vooral niet met maatschappelijke vragen bezig houden", en ook niet met politieke, durven wij er aan toevoegen. De Kerk menge zich niet in de politieke actie, maar de Kerk heeft wel een woord voor de politiek. Het is dit woord: ook hier beslist de vraag: wat dunkt u van den Christus? boot te Vlissingen een gezelschap van circa 2S0 Engclsch sprekenden, die per speciale boottrein naar Amsterdam doorreizen. Meer gezelschappen zijn heden in de hoofdstad gekomën. Als Maandag de eerste zitting wordt ge-' houden, zal men vele buitenlanders in na tionale klcederdrachten kunnen zien. De komende veertien dagen zal dit aan de hoofdstad, vooral in de omgeving van het A.M.V J.-gebouw. nu en dan een typisch asDect verleenon. Werkwijze Over de wijze, waarop het Congres zijn werkzaamheden zal verrichten, hebben wij reeds een en ander gemeld. Eenige Christe lijke wereldorganisaties onder welke van Kerken, jonge mannen, jonge vrouwen, stu denten, Zondagsscholen en Zending heb ben het congres samengeroepen of bevor derd. Onder de delegaties uit alle oorden der wereld bevinden zich 25 Japanners, 30 Chineezen. 175 Amerikanen en 20 Russen-in de-verstrooiing. Ons land zendt 61 afgevaar digden, w.o. 25 vertegenwoordigers van Kerken. De gang van zaken is deze. dat in eenige plenaire zittingen de algemeene lijn van de onderwerpen wordt aangegeven zonder dit hierover discussie wordt gevoerd. Nadere bespreking van de onderwerpen geschiedt in circa 50 besloten discussie groepen, elk van ongeveer 30 personen. De gedachten- wisseling is hier geheel vrij zonder conse kwenties voor het congres of voor de spre kers mede te brengen. Overigens ligt het niet in de bedoeling zioh aan bepaalde resoluties te binden. Het Congres zal zich bezig houden met de levensvragen, waarmee de Christelijke jeugd in de moderne wereld in aanraking komt (in het internationaal verkeer der volkeren, in het economisch leven, in vraagstukken als opvoeding, zending, huwelijk, huisgezin en ras). Wat het laatste betreft, het is geenszins het doel van het Congres om het ras-vraag stuk in zijn moderne beteekenis ie bespre ken, bijv. speciaal t.a.v. de Joden. Elke Christelijke internationale conferentie, zei ons gistermorgen Dr J. E ij k m a n, een van de organisatoren, ziet zich gesteld voor het rassenvraagstuk, n.l. de onderlinge verhou ding van blank, bruin en zwart. Wat het algemeen karakter van het Congres betreft, een bepaalden grondslag heeft het niet. On danks alle verdeeldheid in de Kerken en tusschen de volken Dr Eijkman legde hierop nadruk zoeken wij in het Christen dom een eenheid, die wij niet mogen los- Het bureau van het Congres verzekerde ons verder, dat onder de buitenlandsche deelnemers veel van dit congres wordt ver wacht. De aanvraag tot deelname uit Ame rika, Engeland en ons land, was bijzonder groot. Teneinde de evenredigheid op het congres niet uit het oog te verliezen, heeft men het evenwel kleiner gehouden dan het had kunnen zijn. De leiders der discussiegroepen vertoeven thans op „Woudsrhoten" voor een drie- daagsrtie conferentie ter voorbereiding en regeling van het Congres. Jeugdmeeting Zaterdag 29 Juli te vier uur wordt in bet Ajaxstadion te Amsterdam (Watergraafs meer) een jeugdmeeting gehouden, waar eenige sprekers korte toespraken tot .'e deelnemers en tot de Nederlandsche jeugd zu'len richten. Met de Spoorwegen is een overeenkomrt aangegaan voor gereduceerd Tijdens deze meeting zullen de toe Gemeenschappelijke Avondmaalsviering FUSIE AMSTERDAMSCHE BANK EN ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING Tot nauwe samenwerking besloten AMSTERDAM. 22 Juli. In de giste ren gehouden vergaderingen van com missarissen der Amsterdamsche Bank N.V. en der Rotterdamsche Bankveree- miging is besloten de directies dier banken te machtigen om behoudens de goedkeu ring voor zoover noodig van de alge meene vergaderingen van aandeelhouders, het navolgende overeen te komen: 1. De winsten en verliezen oer heide ven nootschappen worden met ingang van 1 Januari 1940 gelijkelijk verdeeld. 2. De Banken garandeeren eikaars ver bintenissen. 3. Van elk der Banken wordt het uitgege ven kapitaal door terugbetaling aan aan deelhouders teruggebracht tot f 35.000.000 en wordt de open reserve teruggebracht tot f 20.000.000. Hiertoe zal de Rotterdamsche Bankvereeniging N.V. een bedrag van f 3.000.000 aan haar stille reserve antieenen. Hierna zullen derhalve het gezamenlijk kapitaal der beide instellingen f 70.000.000 en hare open reserves f 40.000.000 bedragen. 4. Teneinde ook de stille reserve der beide instellingen op gelijke hoogte te brengen zal aan aandeelhouders der Amsterdamsche Bank N.V. worden voorgesteld een nader te bepalen bedrag van omstreeks f 10.000.000 van hare open reserve over te brengen naar haar stille reserve. Hierna zal zij het deel oer open reserve hetgeen door terugbren ging tot f 20.000.000 beschikbaar komt, na aftrek der verschuldigde belastingen, uit- keeren. De heer Mr H. A. van Nierop heeft den wensch te kennen gegeven af te treden als directeur der Amsterdamsche Bank N.V. Voorgesteld zal worden te benoemen tot directeuren der Amsterdamsche Bank N.V ae heeren Mr K. P. van der Mandele, Mr Y. J. H. van der Meulen, Mr H. L. Wolterson, L. Proos Hoogendijk en Mr B. J. K. Kolff, tot directeuren der Rotterdamsche Bank- (Vereeniging N.V. de heeren P. Hofstede de Groot, D. Andreson en Mr W. M. Houwing, tot commissarissen der Amsterdamsche Bank N.V. de heeren Mr Th. A. Fruin, Rob Bruns, D. G. van Beuningen. E. Th. Gee- sink, A. J. M. Goudriaan, W. van der Vorm en Mr H. A. van Nierop, tot commissarissen der Rotterdamsche Bankvereeniging N.V. de heeren Gottfr. H. Crone, Herbert Cremer, M. C. Koning, J. W. Verwey. C. H. Laan, Mr L. C. van Eeghen en F. I. de Greve. verwacht, waar de Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente hen tot een gemeenschappelijke Avondmaalsviering heeft uits-enoodigd. Voorgangers zijn Prof. Dr H. Kraemer van Leiden en Dr J. C. Koningsberger, I.redikant bij de Ned. Herv. Gemeente te Amsterdam, welke laatste het Avondmaa' zal bedienen. Dien morgen is de Nieuwe Kerk voor het gewone kerkpubliek gesloten. Zegen voor de wereld Dat deze wereldconferentie kan worden gehouden, is het resultaat van een overleg tusschen Christelijke jeugdleiders uit alle deelen der wereld, hetwelk twee jaren ge leden is aangevangen. De vrees heeft be staan. dat de internationale toestanden t Congres onmogelijk zouden maken. Nu deze internationale jeugdvergadering de eerste op dit gebied toch .kan samenkomen, stemt dit de leiders tot groo te voldoening en dankbaarheid. Zij hopen, dat van dit jeugdcongres, samenkomend onder de leuze „Christus Overwinnaar" een zegen op het wereldleven niag uitgaan. Hoe menigmaal heeft God gesproken door de jeugd! JAPANSCH-BRITSCHE OVEREENSTEMMING BEREIKT Voornaamste Japansche eischen ingewilligd TOKIO, 22 Juli. (Reuter). In een bui tengewone vergadering heeft het Japan sche kabinet ingestemd met de beginse len, welke gisteren tusschen A r i t a, den minister van buitenlandsche zaken en C r a i g i e, den Britschen ambassadeur, zijn overeengekomen. Semi-officieel wordt nog gemeld, dat A r i t a in de kabinetsbijeenkomst heeft verklaard, dat de voornaamste eischen van Japan betrekking nadden op de Britsche erkenning van alle maatregelen welke het Japansche leger krachtens zijn verrichtin gen moet uitvoeren. Verder zou Engeland alle maatregelen of handelingen moeten nalaten, welke Japan ten nadeel of zijn tegenstander in China ten voordeel zouden kunnen zijn. Als resultaat der besprekin gen is een overeenkomst tusschen beide partijen bereikt Engeland zou alle Japan sche eischen betreffende de principicele kwesties in verband met Tientsin hebben aangenomen, waarmede de weg is vrijge maakt voor de bespreking der speciale op Tientsin betrekking hebbende vraagstuk ken. In aansluiting op de" bijeenkomst van het kabinet, zoo meldt het D.N.B., heeft de mi nister van Binnenlandsche Zaken, Kido, den minister-president, Hiranuma, op de hoogte gesteld van de ontwikkeling der anti-Britsche beweging in Japan. Politieke kringen merken in dit verband op, dat .de in het volk ontstane en door het volk uit gevoerde anti-Britsche beweging niet beïn vloed zal worden door het resultaat der be sprekingen in Tokio. Evenmin zal terstond een uitwerking te verwachten zijn op do blokkade te Tientsin, welker opheffing of voortzetting volkomen zal afhangen van bijzondere onderhandelingen welke de vol gende week zullen beginnen. Engeland en de Chineesche dollar Britsche valutasteun ingetrokken? LONDEN, 22 Juli. Volgens den poli- tieken correspondent van de „Financial News" zal de Britsche regeering haar onlangs gegeven steun aan de Chinee sche valuta weer intrekken. Naar veron derstellingen, welke gisteren in Londen- sche diplomatieke kringen wijd verspreid waren, zou dit de eerste stap zijn in de nieuwe Verre Oost-politiek, welke de Britsche regeering thans onder druk uit Tokio gaat voeren. In politieke kringen is het gerucht, dat de steun aan den Chineeschen dollar wordt ingetrokken, algemeen ontvangen als een nieuw getuigenis van de verandering in de Britsche politiek, en in verscheiden invloed rijke kringen, zoo vervolgt de „Financial News", wordt het met groote bezorgdheid beschouwd. Een parlementslid, die de Chineesche si tuatie uitstekend kent, verklaarde tegenover den correspondent van het blad, dat de intrekking van den Britschen steun aan de Chineesche valuta een noodlottige uitwer- De Kaagweek is Vrijdag begonnen met de eerste wedstrijden, die door weinig wind begunstigd werden. Een der regenbogen in actie. VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit DRIE bladen en het ZONDAGSBLAD Dezer dagen heeft de opening plaats gehad van het Sanatorium „De Hooge Riet". Maandag vangt te Amsterdam het We reldcongres der Christelijke Jeugd aan. Ds Joh. Rauws treedt af als Zendings- director te Oegstgeest. De beveiliging van onze landsgrenzen. Te Tokio is een Japansch-Britsche over eenkomst bereikt. Hitier wil Danzig zonder oorlog en zonder compromis. Joden weigeren medewerking op grond van het Witboek. Duitschland en het optreden van Kinq Hall. TAMELIJK KOEL WEER Weerverwachting: eenige regen met kans op onweer, zwaarbewolkt tot betrokken, tamelijk koel weer, zwakke tot matige zuidwestelijke wind. BAROMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 758.7 THERMOMETERSTAND Stand vanmorgen half twaalf 17.8 C. 23 Juli. Zon op 5.07 uur, onder 9.05 uur 23 Juli. Maan op vm. 1,58 u. ond. nm. 11,56 u 24 Juli. Zon op 5.08 uur, onder 9.U4 uur 24 Juli. Maan op nm. 3,08 u. ond. nm. 12,29 u FIETSERS LICHT OP 23 Juli. Van 'sav. 9,35 u. tot 'smorg. 4,3'3 u 24 Juli. Van 's av. 9,34 u. tot 's morg. 4,40 u VRAAGT ONS PROSPECTUS ALGEMENE ONTWIKKELING Boekhouden, Frans, Duits en Engels. Steno grafie; Handelscorrespondentie, Makelaar- Taxateur; Politie-diploma; Hulpkommies; Manufacturenbrevet - Belastingconsulent. Vi iag speciaal naar onze opleiding voor het MIDDENSTANDS-DIPLOMA RESA ARNHEM (BEKENDE SCHRIFTELIJKE CURSUS) (RecL) HOTEL „VAN DIEPEN" Telef. 208 Aan de Haven MET TERRAS en groote Parkeerplaats -* GOEDE KEUKEN *- Dagschotels 0.90. Lunch 1.50 (RecU Hotel „de Mallejan" Vierhouten HEROPENING 29 JULI (Reel.) KAMïRSMETONTBUT-f-3-MST BADKAMER - f-4- Wijnhandel André Kerslens Tilburg Fijne Bordeaux Wijnen king zou hebben, niet slechts op de voor uitzichten voor China zelf, doch ook op de vooruitzichten voor den Britschen handel in China. Aangezien een hechte valuta-over eenkomst met Japan ontbreekt, was hij van meening, dat de geheele Chineesche buiten landsche handel, incluis die van Groot-Brit- tannië, in de handen van Japan zou vallen na de ineenstorting van de Chineesche Over het algemeen was men in politieke kringen van meening, dat indien dit de prijs is voor een regeling van het geschil om Tientsin, deze prijs te hoog was Valsch gerucht 's-GBAVENHAGE. 22 Juli. Het blijkt, dat geruchten in omloop zijn als zouden op grond van militaire overwegingen op o Augustus alle tenten op het strand, de ca- fé's en de hotels *e Scheven ngen ontruimd moeten zijn. Het departement van defeneie deelt mede, dat van militaire zijde ge- n en kele mededeeling is uitgegaan, welke aan leiding voor een dergelijk gerucht zou kun nen zijn. Deze geruchten missen eiken grond#

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1