MAANDAG 17 JULI 1939
[TWEEDE BEAD PAG. 5
De „Oranje" door de reederij
overgenomen
Officieele proeftocht met
deelneming van Prins Bernhard
Minister Steenberghe spreekt over
de opleving in de scheepvaart
AMSTERDAM, 15 Juli. Zaterdag is het
motorraailschip „Oranje", dat eenige weken
geleden zulk een goedgeslaagden techni-
schen proeftocht heeft gemaakt, op den of-
ficieelen proeftocht op de Noordzee door de
reederij, de N.V. Stoomvaart Maatschappij
„Nederland" van de bouwers, de Nederland-
sohe Scheepsbouw Maatschappij te Amster
dam, overgenomen. De „Oranje", de trots
niet alleen van de reederij, doch van het
geheele land en van Amsterdam in het bij
zonder vaart thans onder de vlag van de
„Nederland", welke maatschappij met het
doen bouwen en in dienst stellen van dit
schip, den afstand tusschen moederland en
koloniën ook langs den zeeweg weer be
langrijk heeft verkort
Om tien uur 's morgens is de „Oranje"
van de Javakade, waar het aan de steigers
van de Stoomvaart Maatschappij „Neder
land" gemeerd lag, voor den officieelen
proeftocht, die in den ochtend begunstigd
werd door mooi zomerweer, vertrokken.
Korten tijd voor het vertrek arriveerde
Z. K. H. Prins Bernhard per aüto om door
deelneming aan den officieelen proeftocht
blijk te geven van zijn hooge belangstel
ling voor het nieuwe schip. Hij was verge
zeld Qoor zijn adjudant, kapitein J. K. H.
de Roo van Alderwerelt
Aan boord werd Z. K. H. door de leden
van de directie van de „Nederland'' welkom
geheeten .Vele autoriteiten en genoodigden
namen aan aezen officieelen proeftocht
Tijdens de vaart door het Noordzcekanaal
nam de Prins met groote belangstelling het
schip in oogenschouw, waarbij hij door den
heer J. F. van Hengel werd rondgeleid.
Evenals de vorige maal, toen de „Oranje"
uitvoer voor den driedaagschen technischen
proeftocht, bestond er van de zijde .van het
publiek groote belangstelling, toen het trot-
sche schip door het IJ voer. In de Amster-
damsche haven hadden verschillende ge
bouwen gevlagd en waren vele schepen ge-
pavoiseerd.
Om elf uur passeerde de „Oranje" de
He-mbrug en te kwart voor één lag het
schip in de sluis te IJmuiden, waar even
eens groote belangstelling van de zijde van
het publiek bestond.
Aan boord werden verschillende redevoe
ringen gehouden.
De oudste directeur van de Nederland-
sche Scheepsbouwmaatschappij, de heer D.
Goedkoop Dzn, betuigde zijn erkente
lijkheid aan de Stoomvaartmaatschappij
„Nederland" voor de prettige samenwer
king tijdens het bouwen van het schip,
i Mede tot de redenen waarom dit schip
zoo ln het brandpunt van de belangstelling
kwam, aldus spr., mag zeker wel gerekend
worden, aldus spr., het feit, dat het den
naam Oranje draagt en dat de Koningin
het schip op 8 September 1938 te water
heeft gelaten en nog dezer dagen op 4
Juli van Haar belangstelling deed blij
ken door Haar bezoek aan het gereed zijn
de schip. In het feit, dat het schip den
naam Oranje draagt, werd aanleiding ge
vonden in de betimmeringen van de passa
giersruimten onze gevoelens van hulde en
erkentelijkheid aan het huis van Oranje tot
uitdrukking te brengen. Enkele namen
noemt spr. in dit verband, en wel van den
jeugdigen binnen-architect J. A. van Tien
hoven, die hier zijn eerste belangrijke zelf
standige werk verrichtte, en van een van
de nestorèn op dit gebied, doch nog met
jeugdig vuur bezield, den heer Lion Cachet.
Spr. gaf ten slotte eenige cijfers omtrent
den invloed, welken de bouw van de Oranje
voor ons land heeft gehad: van de circa
12y2 millioen gulden, welke aan het schip
besteed werden, werd meer dan de helft in
Nederland gedurende de bouwperiode van
2 jaren verloond. Wat de toekomst aangaat
voegde spr. hieraan toe:
Zooals bekend, is de Oranje bestemd om
het s.s. Johan de Witt te vervangen. Voor
de Johan de Witt hadden wij, aldus spr.,
te rekenen met een jaarlijksche zuivere
exploitatie-uitgave, dus zonder een bedrag
voor afschrijving hierbij in aanmerking te
nemen, van 1,750,000. Voor de Oranje zul
len wij met een exploitatie-uitgave van
3,200,000 per jaar rekening moeten hou
den. Voor de Johan de Witt kwam van dit
bedrag van 1,750,000 870,000 ten goede
van Nederland en 350,000 ten goede van
Indië.
Voor de Oranje zal van de 3.200,000 circa
1,600,000 ten bate van Nederland komen,
terwijl 650.000 ten gunste van Indië zal
komen. Op de Johan de Witt konden regel
matig 235 personen tewerk gesteld worden,
op de Oranje zullen steeds 370 personen
geplaatst zijn.
Spr. brengt ook hulde aan de firma gebrs.
Sulzer uit Winterthur, die de motoren voor
dit schip leverde, welke van een capaciteit
zijn, welke tot dusver nog niet is voor
gekomen.
Daarna legde spr. het commando officieel
in handen van kapitein P o 11 j e r. Hij
deed dit met een woord van groote waar
deering voor den gezagvoerder en hij ein
digde met het bekende woord: „Wie varen
wil zij onvervaard, doch wake voor gevaar".
Bouwt met Hout
van
N.V. H0UTH. v.h. P. ROT Cz.
WESTZAAN
AMSTERDAM - s-GRAVENHAGE
„Mijn belangstelling bij deze heugelijke
gebeurtenis is van drieledigen aard. Zij be
treft de scheepvaart, de industrie en den
handel. Als overkoepeling van deze drie be
langen zie ik het groote algemeene belang
van de economische samenwerking tus
schen Nederland en Nederlandsch-Indié.
Het is uitermate verheugend dat de scheep
vaart zich gedurende de laatste jaren zoo
gunstig heeft ontwikkeld. Het percentage
opgelegde schepen is in ons land gedaald
tot ver beneden het wereldgemiddelde.
Het belang, dat de industrie bij deze op
leving in de scheepvaart heeft, is duidelijk
Vele nieuwe schepen zijn op stapel gezet en
in den scheepsbouw vinden vele handen
werk. terwijl het inrichten van een nieuw
schip ook in vele andere bedrijfstakken
werk verschaft.
De handel profiteert uiteraard van deze
opleving en kan slechts voordeel hebben
van deze belangrijke verbetering in de ver
binding tusschen Nederland en Indië, waar
door de economische verhoudingen tusschen
beide gebiedsdeelen in het algemeen- zijn
gediend.
Als Nederlandsch minister van economi
sche zaken wil spreker van deze gelegen
heid gebruik maken om zijn groote waar
deering uit te spreken, voor wat in dit op
zicht in de laatste jaren in Indië is gebeurd.
De minister eindigde zijn rede met het
uitspreken van de hoop dat dit prachtige
schip de eer van Nederland en Oranje zal
hooghouden, en dat het een gelukkige vaart
zal mogen hebben.
Voor den aanvang van den maaltijd werd
door de in elk der eetsalons de honneurs
waarnemende leden van de directie van de
„Nederland" nog een dronk uitgebracht op
de leden van het Koninklijk Huis en op de
staatshoofden van de mogendheden die on
der de genoodigden vertegenwoordigd wa
ren.
Om 5 uur lag de „Oranje" weer te IJmui
den aan den wal.
Beleg Uw Spaarpenningen in Huizen
TE KOOP: 10 prima nieuw gebouwde BURGERWONINGEN te ARNHEM, op
eigen grond en vol verhuurd. Huurontvangst 2.748.— p. jaar. Koopsom f 33.000.—
vrij op naam, hypotheek beschikbaar.
Gaarne worden geheel vrijblijvend nadere Inlichtingen verstrekt door de
N.V. Grondexpl. en Belegg. MIJ. „ARNHEM-ZTJID", Hnlssenschcstr. 1, te Arnhem
ONTHULLING BORSTBEELD
VAN DORUS RIJKERS
Treffende plechtigheid in
Den Helder
DEN HELDER, 17 Juli. Zaterdag is op het
Helden der Zeeplein het borstbeeld van Do-
rus Rijkers onthuld. Aanwezig waren daar
bij vele belangstellenden, o.a. ook de hoofd
bestuursleden van het Dorus Rijkersfonds
Vooraf werden deze laatsten door het ge
meentebestuur op het stadhuis ontvangen.
Ook verschillende oud-redders, met Janus
Kuiper en Piet Oostenburg voorop, waren
aanwezig.
Na de ontvangst ten stadhuize bood het
gemeentebestuur den gasten in badpaviljoen
zeebad Huisduinen een lunch aan, waar
burgemeester Ritmeester de gasten wel
kom heette. Speciaal heette spr. welkom
Doortje Rijkers, de dochter van Dorus. je
gens wien dezen dag een eere-schuld zou
worden ingelost
Spr. betuigde hulde aan het hoofdbestuur
van het Helden-der-zeefonds, voor hetgeen
dit in de afgeloopen jaren voor de helden
der zee gedaan had; aan dr Rademaker, aan
wiens initiatief het te danken is, dat dezen
dag het borstbeeld van Dorus Rijkers kon
worden onthuld.
Spr. wees op de behoeftige omstandig
heden, waarin vele oud-redders nog leven,
en op de vele eereteekenen van oud-red
ders. welke thans een eereplaats hebben
gekregen in het stadhuis. Voorts deelde
spr. mede. dat het de Koningin heeft be
haagd om Janus Kuiper te benoemen tot
broeder in de orde van den Nederlandschen
Leeuw. Een applaus weerklonk na deze
mededeel ing.
Janus Kuiper dankte ia eenvoudige woor
den den burgemeester en in hem de Konin
gin voor deze onderscheiding.
Om drie uur had de plechtigheid van de
onthulling plaats. Tal van vereenigingen
uit de burgerij waren door deputaties ver-
tegenwooraigd, eveneens de marine en de
landmacht Leerlingen van de zeevaart
school en adelborsten vormden een eero-
haag.
Nadat de stafmuziek der Koninklijke ma
rine het „Wilt heden nu treden" had uit
gevoerd en Helders mannenkoor zich had
laten hooren, sprak de heer G. W h i 11 a u
Rpn welkomstwoord, speciaal tot oen verte
genwoordiger van de Koningin, Isten luite
nant A, J. F. M. Egter van Wissekerke, or
donnans-officier van Hare Majesteit, wien
spr verzocht Hare Majesteit den eerbiedi
gen dank van het hoofdbestuur van het Do
rus Rijkersfonds te willen overbrengen voor
de eer zich bij deze plechtigheid te doen ver
tegen woordigen.
Sor. wees er op, dat dit monument maar
een bescheiden borstbeeld is. Doch het Is de
taak niet van het Helden-der-zeefonds stand
beelden op te richten, het wil slechts zor
gen, dat het groote monument, het Helden
der-zeefonds, zelf op zijn voetstuk blijft
staan, opdat het nog vele jaren de zoo noo-
cige hulp kan geven aan de oud-reddera,
aan wien het in 1938 nog f 40.000 kon uit-
keeren. Hulde bracht spr. aan mej. van
N.V. INGENIEURSBUREAU
voor
BOUWNIJVERHEID
BOUW-EN GEWAPEND
BETONWERKEN
Volgens nauwkeurig werkplan in zeer korten tijd.
OEGSTGEEST
Tel. Leiden 1993 - 1996
HVSTAAL-LASCH
VOORBURG (Z.-H.)
WESTBNDE 80-84 - TELEFOON 778352
Electrisch gelaschie Constructie- en
Plaatwerken, Stelen Ramen en Deuren,
Montage-I a sch werken door het
geheele land.
VERWARMING-
VENTILATIE
KLIM A TISEERING
ZONGORDIJNEN
ZON- EN WARMTEWEREND I
BINNEN NAAR BUITEN DOORZICHTIG
I VERDONK ERINGSGORDIJN EN
I BALTIX romuiH ZAANDAM
Beeck Cal koen, die het borstbeeld vervaar
digde. Spr. verzocht voorts den president-
commissaris, luit-generaal H. N. A. Swart
het monument te willen onthullen
Nadat generaal Swartt deze handleing
verricht had en een krans namens het
Dorus Rijkersfonds aan den voet van het
bT6tbeela gelegd had, bood hij het monu
ment aan het gemeentebestuur aan.
Vervoleens legde de verteeonwoordieer
van de Koningin een krans voor het borst
beeld, waarna de stafmuziek het Wilhelmus
speelde.
Kransen werden hierna nog gelegd door
Burgemeester Ritmeester namens het
gemeentebestuur van Den Helder, door den
hee>" de Jager namens oud-burgemeester
Houwing, door den heer van Dies t na
mens de Noord en Zuió-Hollandschc red
dingmaatschappij, door den heer Jan v.
Dok namens de oud redders vereeniging
Mood-Volharding-Zelfopof tering
Hierna werd nog het woord gevoerd door
burgemeester Ritmeester, waarna de
plechtigheid met zang van Helders Man
nenkoor werd beëindigd.
ONZE
TEXTIELINDUSTRIE
TRICOTFABRIEK
GEBRS. DE WIJS N.V.
Specialiteit in het bekende
sfsV7V
ÏRICOT-ondergoed
tÜSlH
BOS Co.
OLDENZAAL
WERKMANS- EN
BEDRIJFSKLEDING
DE ALLERBESTE AFWERKING
EN TOCH
HET LAAGST IN PRIJS
Bosman&den Arend
Botersloot 61
ROTTERDAM
ongericht ,855Textje| eng ros
Confectiefabriek
DE IDEALE
VLOER
BEDEKKING
N.V. VEREENIGDE T.OUWFABRIEKEN
ROTTERDAM AMSTERDAM
N.V. NATIONALE
TEXTIELFABRIEKEN
DEURNE
(HOLLAND)
Burgemeester mr F. van Lanschot ogende Zaterdag Minister Steenberghe voert namens de regeering het woord tijdens de overdracht van het m.s. OranjeZ. K. H. Prins Bernhard hijscht de Maatschappij-vlag bij de over-
de tentoonstelling Ideaal wonen" te s-Hertogen- In het midden Z. K. H. Prins Bernhard, die de officieele proefvaart medemaakte. dracht van het m.s. „Oranje", dat Zaterdag de officieele proefvaart
bosch. maakte
De dienstplicht in Engeland. De eerste recruten zijn met hun training aangevangen. Een kijkje
in de af deeling der Royal Fusiliers te Hounslow
Bij de onthulling van het morm-
ment voor Dorus Rijkers op het
Helden der Zeeplein te Den
Helder liet H. M. de Koningin
zich vertegenwoordigen door
Haar ordonnans-officier, luit.
A. J. F. M. Egter van Wisse
kerke, die een krans legde aan
den voet van het gedenkteeken.
