rcdtO))
Gemengd Bloed
Eischt
Ned. Fabrikaat
KNUTSELAARS
ASBEST I RUBBER
A.U.LjQiKHÓLT RonS
DONDERDAG 13 JULI 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
RONDBLIK
WAT GEBEURT IN BOLZANO?
Da Italiaansche provincie Bolzano, bij
vele Nederlandsche touristen bekend, voor
wie de naam Merano sohoone reisherinne
ringen zal kunnen oproepen, grenst aan het
voormalige Oostenrijksche gebied, en grenst
dus thans, nu Hitiers oude vaderland als
Oostmark deel is gaan uitmaken van het
Derde Rijk, aan Duitschland. Bolzano, de
naam klinkt Italiaansch, doch is slechts een
markeering van het aloude Bosen, en dit
fraaie grensland is dan ook niet anders dan
een deel van het vermaarde Tirol! meer
kan het dus al niet.
Gelijk men weet hebben Führer en Duce,
toen zij door den gang der buitenlandsche
politiek steeds meer op elkander bleken
aangewezen te zijn, een soort van bloedbroe
derschap gezworen, waarbij Hitier het
plechtige woord heeft gesproken, dat de
Brenner voortaan de Duitsch-Italiaansche
grens zou vormen. Aan de eene zijde van de
bergen de Duitschers, aan den anderen kant
de Italianen, en daartusschen hoofdzakelijk
slechts een geografische communicatie; dat
is de befaamde Brennerpas.
Evenals aan den kant der Fransche grens,
alwaar hij officieel heeft afstand gedaan
van alle aanspraken op Elzas en Lotharin
gen, heeft de Führer ook naar de zijde van
Italië eens en voor al aan Duitschland zijn
vasten vorm wenschen te geven. Hij heeft
daarbij een offer moeten brengen, ditmaal
niet, gelijk zulks met Frankrijk het geval
was, door een bevolking van gemengden
aard en afstamming vaarwel te zeggen, doch
door aan de Zuid-Tirolers, die voor honderd
procent Duitsch zijn, de hoop te ontnemen,
ooit hun schoone berglandje bij het Rijk te
zien gevoegd. De ras- en bodembeginselen
hebben hier derhalve schipbreuk moeten
lijden tegen de politieke praktijk, welke
eisohen van zoo groot belang stelde, dat
alle theorie daarbij in het niet moest vallen.
Intusschen heeft men de laatste weken
herhaaldelijk geruchten kunnen beluisteren,
dat er tusschen Berlijn en Rome over het
lot van deze Zuid-Tirolers besprekingen
zouden zijn gevoerd. Hitier zou ze tóch on
der zijn zeggenschap wenschen te hebben,
zij het dan ook dat alleen de menschen
Duitsch zouden worden, en hun oude land
Italiaansch zou blijven. Inderdaad blijkt
thans een overeenkomst te zijn beklonken,
waarbij in groote lijnen plannen voor een
moderne volksverhuizing zijn vastgesteld.
De Zuid-Tirolers zouden naar politiek Duit-
sche gebieden kunnen worden overgebracht,
met schadeloosstelling op ruime schaal voor
wat zij aan roerend en onroerend eigendom
in Noord-Italië zouden moeten achterlaten.
Voorts zouden allen, zonder onderscheid,
moeten emigreeren, ook zij die niet den
minsten lust mochten gevoelen, Groot-Duit-
scher te worden. Laatstgenoemde categorie
zou dan verhuizen, zuidelijker Italië in, ten
einde van de grens verwijderd te zijn.
De hierboven vermelde volksverhuizing
Is wel een heel radicaal middel, om grens-
en minderhedenproblemen te liquideerenI
Men kan zich voorstellen, hoe zulk een ont
worteling van een eeuwen op één schoon
plekje van de aarde gewoond hebbende,
eenvoudige bevolking, met zeer veel hartzeer
ja zelfs met tafreelen van vertwijfeling
oproer, in haar werk zal moeten gaan. De
Tiroolsche bevolking is vastgegroeid met
haar bergen, haar eigen oude gebruiken, en
gaat prat op haar schilderachtige kleeding.
De staatkunde verstoort hier een mooie
idylle. Is het wonder, dat men bij deze ca
tastrofale gebeurtenissen geen dwarskijkers
dulden kan, geen vreemdelingen, hetzij zij
als „bijwoners", dan wel als touristen con
tact met Tirol hebben? De fascistische oeca-
se, krachtens welke Bolzano voorloopig ver
boden gebied wordt verklaard, is dus zonder
meer begrijpelijk, oznder dat men daar
achter nu persé oorlogsvoorbereidingen en
dergelijke zeer onplezierige dingen behoeft
te zoeken.
De onderhandelingen met Rusland
Chamberlain heeft niets mee te deelen
Op vragen in het lagerhuis betreffende
de vorderingen der Engel sch-Russische
onderhandelingen, heeft Chamberlain
verklaard, dat hij voor het oogenibldk nieta
had toe te voegen aan zijn verklaring te
dien aanzien van twee dagen geleden.
Antwoordende op een aanvullende vraag
of de Britsohe regeering een spoedige pu
blicatie wilde overwegen van alle voorstel
len, die van beide kanten naar voren ge
bracht zijn, zeidie Chamberlain: waarschijn
lijk zal er een publicatie komen van de
naar voren gebrachte voorstellen vóór wij
gereed zijn, maar ik aoht het op het oogen-
blik niet wenschelijk. Het zou kunnen lei
den tot verdere verwijten.
Op een vraag betreffende Danzig zeide
GhaimberlaAn, dat hij niets had toe te voe
gen aan de volledige verklaring van 10 Juli.
De kaart geeft de Italiaansche provincie
Bolzano weer, waarin zich nog een Duitsche
minderheid bevindt; eenige dagen geleden
werd melding gemaakt, dat op grond van
een Duitsch-Italiaansche overeenkomst, de
Duitsche bevolking van Zuid-Tirol haar ge
hoortcgrond zou moeten verlaten om naar
het Groot-Duitsche rijk terug te keeren.
Behalve voor de Duitschers, die drie
maanden tijd gekregen zoudgn hebben, zijn
er thans uitwijzingsbesluiten door Italië
genomen tegen de vreemdelingen, die voor
al in Bolzano en Merano wonen (Alto-Adige
Zaterdag
Japansch-Britsche
besprekingen?
Engelsche maatregelen tegen
Japansche visscherij
Nieuwe actie in Foekien verwacht
Volgens een Reuter-bericht uit Tokio
wijst alles erop, dat aldaar Zaterdag de
Britsch-Japansche onderhandelingen over
Tientsin zullen beginnen. Vermoedelijk
zal A r i t a morgen den Britschen ambas
sadeur uitnoodigen naar het departement
van buitenlandsche zaken, voor het hou
den van een voorbereidende bespreking.
Volgens een bericht „uft Japansche bron
te Singapore zijn 1000 Japansche visschers
op Malakka buiten werk geraakt door maat
regelen van de Britsche autoriteiten. Ook
de binnenkomst van Japanners in Malakka
wordt aan beperkingen onderworpen.
De Japansche visscherij van Malakka
heeft jaarlijks alleen te Singapore 5 mil-
lioen yen opgebracht. Deze industrie wordt
thans door de drastische maatregelen van
de Britsche autoriteiten tegen de Japansche
visschers met vernietiging bedreigd.
Ook zouden de Britsche autoriteiten vol
gens bedoeld bericht een vernieuwing der
vischrechten weigeren. Van de 1500 Japan
sche visschers worden reeds 500 gedwongen,
een werkkring aan land te zoeken, terwijl
de overigen in den loop van dit jaar zonder
werk zullen geraken.
Nieuwe Japansche operaties aan de kust
Vice-admiraal Oikawa, de opperbevel
hebber der Japansche vloot in de Chinee-
sche wateren, heeft door tusschenkomst
van den Japanschen consul-general Mio
r a. aan het buitenlandsche consulaire corps
laten weten, dat een nieuwe militaire ope
ratie tegen drie zeehavens in de provincie
Foekien zal beginnen.
Hij verklaarde, dat de Japansche marine
nieuwe operaties zal ondernemen te Toeng
Sjan, de Zuidelijkst gelegen golf in Foekien.
te Tsjauon, een golf ten westen van de Toeng
Sjanbaai en ook te Tsjoean Tsjau, een haven
ten noord-oosten van Amoy.
De operaties zullen Zaterdagochtend 8 uur
(Tokioschen tijd) aanvangen. Verzocht
wordt, oorlogsbodems en koopvaardijsche
pen van derde mogendheden deze havens
voor Zaterdagochtend acht uur te doen ver
laten.
Volgens mededeeling zal de binnenkomst
en het vertrek uit deze havens onmogelijk
worden. Daar de Japansche marine ver
sperringen zal aanbengen na den vastge-
stelden tijd, zulks om strategische redenen,
zal men aan Japansche zijde niet de ver
antwoordelijkheid aanvaarden voor schade,
door buitenlandsche schepen welke weige
ren de havens te verlaten, op te loopen.
Buitenlanders wordt aangereden zoo spoe
dig mogelijk dit gebied, dat een nienwe
gevechtszone zal worden, te verlaten.
Boven-Etsch-gebied)deze moeten om
politieke en militaire redenen in een kort
tijdsbestek Zuid-Tirol verlaten.
Op de kaart is de Brenner-pas aangege
ven, die voor Italië en Duitschland van
groot strategisch belang is, vooral voor het
verplaatsen van troepen naar beide landen.
Het nevenkaartje geeft Noord-Italië weer
met Zuid-Tirol, een gebied, dat Italië in
1919 van Oostenrijk bij zijn rijk heeft inge
lijfd en waarvan het Noordelijk gedeelte
nog bewoond wordt door een Duitsche min
derheid.
De uittocht naar Palestina
Immigratie wordt half jaar stilgezet
In het lagerhuis heeft MacDonald me
degedeeld, dat liet aantal illegale immigran
ten in Palestina onlangs zoo groot is ge
weest, „dat ik thans den hoogen commissa
ris machtiging heb verleend aan te kondi
gen, dat geen immigratie-quota zullen wor
den uitgegeven voor de volgende zes maan
den van 1 October tot 31 Maart 1940.
Of er na dien datum een hervatting zal
komen van de immigratie-quota moet afhan.
gen van de dan heerschende omstandighe
den ten opzichte van de illegale immigra
tie".
MacDonald. die deze verklaring aflegde in
een schriftelijk antwoord op een vraag van
den conservatief Sutcliffe zette uiteen, dat
de regeering bijzonder verlangend is hulp te
verleenen hij de vestiging van Joodsche
vluchtelingen uit midden-Europa en dat der
halve speciale voorzieningen zijn getroffen
voor de toelating van deze vluchtelingen.
Gedurende de laatste paar maanden echter
is een georganiseerde poging in het werk
gesteld om de behoorlijke regeling der im
migratie te doen mislukken door handel in
illegale immigranten.
Aangezien velen dezer immigranten Joden,
zijn uit Polen en Roemenië, bedreigt deze
beweging tot zekere hoogte de Britsche po
gingen om de vluchtelingen te helpen. De
Britsche regeering, zoo voegde MacDonald
hieraan toe, is vastbesloten, deze poging om
de wet van Palestina een nederlaag te doen
lijden tegen te gaan; een poging, die in ieder
geval de verbittering in het land doet voort
duren. De aantallen illegale immigranten,
die in Palestina blijven, worden afgetrok
ken van de toekomstige quota legale immi
granten.
De terreur
Toen de politie een huis in Jaffa binnen
drong om een terrorist te arresteeren, vuur
de een man een schot af, waardoor ..en
Britsch politie-sergeant ernstig werd ge
wond. De politie beantwoordde het vuur en
trof den terrorist, doch hij wist nog te ont
komen na zijn pistool te hebben laten val
len.
Dorpelingen nabij den berg Carmel hebben
een bendeleider, Mohammed Sandik ge
naamd, gevangen genomen en aan de politie
uitgeleverd. Hieruit blijkt wel, hoe de nei
ging onder de Arabieren toeneemt om samen
te werken met de autoriteiten.
Grandi gaat Londen
vaarwel zeggen
Hij wordt minister van justitie
a n d i, de Italiaansche ambassadeur te
Londen, gaat deze stad vaarwel zeggen,
daar hij benoemd is tot minister van justitie.
Sedert eenigen tijd deed het gerucht ie
ronde, dat Grandi niet weder naar Lenden
zou teruggaan. Hij werd besohouwd als de
man van de Italiaansch-Britsehe toenade
ring en zijn vervanging in Londen kan wel
licht geïnterpreteerd worden als een teeken
voor een wijziging der Italiaansche houding
jegens Engeland.
Sommige kringen zien in het feit, dat
Grandd tot nieuwe functies is teruggeroepen,
het voorspel tot het uitzenden naar londen
van een ambassadeur, die in de Engelsche
hoofdstad essentieel de politiek van de spil
zal voeren.
Men meent te weten, dat Grandi zelf er
meer prijs op had gesteld te worden over
geplaatst naar Washington, doch dat Musso
lini besloten heeft, dat de beste oplossing
was. Grandi een portefeuille te geven tot. de
internationale horizon eenigszins verhel
derd is.
Men wijst er overigens op, dat niets erop
duidt, dat Grandi niet langer Mussolini's
volle vertrouwen heeft
Buitenlandsche diplomaten betreuren
Grandi's terugroeping ten zeerste en hetzelf
de gevoel schijnt vrijwel zeker te heerschen
op het ministerie van buitenlandsohe zaken
te Rome.
Omtrent de opvolging van Grandi als am-
ifoassadeur te Londen vernemen wij van
betrouwbare zijde, dat óf de Italiaansche
gezant te Berlijn, Attolico, óf Ciano's zwa
ger, graaf Maslstrati, naar alle waarschijn
lijkheid. den post zullen verkrijgen.
Men rekent echter nog op de mogelijkheid,
dat de vacature niet onmiddellijk zal wor
den aangevuld.
Ulster met Engeland één
De minister-presidenrt van Noord-Icrlamd,
Lord Craigavon, heeft Jn een rede ver
klaard, dat de oorlog elk oogenMik kan uit
breken, doch dat, als het ergste moest ge
beuren, het Britsche volk met onbesmeurde
handen aan het conflict zou deelnemen
voor de verdediging van een rechtvaardige
zaak.
Als, zoo zeide Craigavon, de (Metators
ditmaal niet begrijpen, dat het Engeland
ernst is, zullen zij bitter teleurgesteld wor-
den. Alle hulpbronnen van Ulster zijn gc
heel ter beschikking van het Britsche rijk
gesteld.
Slechts drie maanden na de introductie
van liet nieuwe budget Li het Britsch'
ministerie van oorlog door de uitbreiding
van de Critsche bewapening gedwongen om
nieuwe supplementaire credieten aan te
vragen, nl. 79.105.900 pond voor het leger,
,o. 27.1(62.000 pond voor de nieuw gevorm
de militie, 13.137.000 pond voor de opvoering
van bet aantal manschappen bij het terri
toriale leger en 35.618.000 voor het versnel
len van het verdedigingsprogramma van
h*.t leger.
NIEUWE BRITSCHE VLUCHT
BOVEN FRANKRIJK
Op grooter schaal dan Dinsdag
Er worden plannen ontworpen voor een
tweede vlucht van Britsche bommenwerpers
boven Frankrijk op nog grooter schaal dan
Dinsdag j.l. Deze vlucht zal zeer spoedig
waarschijnlijk reeds de volgende week
worden gehouden.
Hoewel het juiste aantal toestellen nog
niet is vastgesteld, zullen toch meer machi
nes aan de vlucht deelnemen aldus ver
klaarde een ambtenaar van het Engelsche
ministerie van luchtvaart tegenover een
vertegenwoordiger van Reuter.
Geraamd wordt dat de totale bemanning
der deelnemende luchtvloot 1000 personen
zal omvatten, waaronder 300 piloten. Ver
klaard wordt dat de toestellen vluchten zon
der tusschenlanding zullen maken. Het i3
pohter niet waarschijnlijk, dat zij verder zul
len gaan dan de Zuidelijke grenzen van
Frankrijk. De zonder tusschenlanding afge
legde afstand zal vermoedelijk grooter zijn
dan het vorige maximum van 1200 rnijl.
De plannen voor een spoedig bezoek van
Fransche bommenwerpers aan Engeland vor
deren ook. Aanvankelijk zullen het vluch
ten bij daglicht zijn.
Duitsche misnoegdheid
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uif
Berlijn:
Een groot deel der avondbladen houdt zich
bezig met de vluchten, welke Britsche vlieg
tuigen over Frankrijk hebben gemaakt en
met berichten van Engelsche bladen over de
mogelijkheid van dergelijke vluchten ook
naar Polen.
De Berliner Börsenzeitung schrijft: Van
Engeland uit is Polen slechts te bereiken
over de Noord-Europeesche of over de Zuid
Europeesche staten. Wij hebben eenige reden
aan te nemen, dat deze staten, die voer een
deel met Duitscnland door nauwe vriend
schap verbonden zijn, en aan den anderen
kant bedacht zijn op strenge handhaving
van hun neutral Mt, ieder verzonomovei
hun gebied te mogen vliegen, zullen voelen
son provocatie. De omsingelingspol 'tick
is met haar gevaarlijke el forten ook den
kleinen staten volkomen bekend. Ten op
zichte van de door de I.ondensche Times
genoemde gemiddelde snelheid der Welling
ton bommenwerpers constateeron wij, dat
wij in Duitschland een dergelijke snelheid
reeds bij onze moderne verkeersvliegtuigen
gewend zijn, waahbij de tijden door tusschen-
landingen zijn meegerekend. Deze hoogge
roemde Wellingtonbommenwerpers zouden
dus in geval van ernst een snelle buit om
neer te halen zijn voor jagers, voor zoover
zij ontkomen mochten aan het luchtafweer
geschut.
De .Berliner Lokalanzelger" schrijft: Zelfs
voor Engelsche vliegers zal het niet eenvou
dig zijn ook maar pleziervluchten naar Polen
te ondernemen om den Poolschen groot
heldswaanzin te streelen. De bomrnenwer
pers hebben gevaarlijke ontplofbare siof aan
boord, ook wanneer zij over neutrale gebie
den gaan. Wellicht juist dan bijzonder veel.
ERNSTIGE BRANDEN IN PORTUGAL
De ongewoon hevige hitte, welke momen
teel in Portugal heerscht en waardoor tem
peraturen worden geregistreerd van veertig
aden in de schaduw en zestig in de zon.
heeft in het land verscheidene branden
veroorzaakt.
Gster werd het paleis van den graaf van
Tala a in Zemfica bij Lissabon geheel in do
ii gelegd, waarbij o.m. de kostbare an
tieke meubelen en schilderijen een prooi
der vlammen werden.
Bij Sacavem in de omgeving van Lissa
bon brandde voorts een landgoed af.
NIEUWE DUITSCHE LEGFRFORMATIE
Bij besluit van den bevelhebber van hel
Duitsche landleger zullen de gepantserde
regimenten en de cavallerie van 19 Sept. af
samengesmolten worden in een nieuw wa
pen, dat den naam snelle troepen" dra
gen zal.
De ..snelle troepen" omvatten: gepantser
de regimenten, afdeelingen, bestemd voor
den strijd tegen pantserwagens, regimen
ten gemotoriseerde jagers, bataillons motor
rijders. regimenten cavallerie, afdeelingen
wielrijders en afdeelingen gemotoriseerde
.verkenning6 troepen.
föwyt Vmix LcruAt flj
coeA, YTuixVbla
U L scUim.
koop SUNLIGHT ZEEP
O urOUctax YTum
iulcW, -umAjüi
EN MOOI1
zeep van onbekende
ri3
herkomst!
RIJDAjG, 14 JULI 1039
HILVERSUM I 1875 cn 414,4 M. 8.00 VAIIA^
10.00 VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. 4.00
VARA. 7.30 VPRO. D.OO VARA. 10.40 VPRO,
11.0012.00 VARA. 8.00 Gram.muziek, (ca,
8.16 Eer.) 10.00 Morgenwijding 10.20 Deola*
matie. 10.40 Orgelspel. 11.10 u Declamatie,
11.30 Esmeralda. 12.-00 De Palladiana (OrH
12.15 Ber.) 12.45 Gram.muziek. 1.05 AVKO*
Amusementsorkest 2.00 Gram.muziek. 2.13
Causerie „Athene, de Grieksche hoofdstad",
2.35 Pianovoordracht 3.00 Disco-variété. 4.00I
Gram.muziek. 4.30 Pianovoordracht 5.00 u,
Voor de kinderen. 5.30 Jack de Vries' In*
ternationals en soliste. 6.00 Orgelspel eiï
Zang. 6.28 Ber. 6.30 Causerie „Memlinc en
Brugge". 6.50 Gram.muziek. 7.00 VARA-Ka*
lender. 7.05 Cyclus „Reizen en trekkeri'%
7.23 Ber. ANP. 7.30 Ber. 7.35 Causerie „Da
dichter en het Evangelie". 8.00 Zang en
Piano. 8.30 Lezing over Amerika. 9.00 VARA1
Orkest. 9.30 Radiotooneel. 9.45 VARA-Or*
kest 10.10 Declamatie. 10.30 Ber. ANP. 10.49
Avondwiiding. 11.00 Hobo en Piano. 11.80 i
n-uziek (gr.pl.)
ziek.
L1.5512.00 Gram.mU4
HILVERSUM II, 301,5 M. Algemeen Program*
ma, verzorgd door de NCRV. 8.00 Schrift*
lezing. Meditatie. 8.15 Ber. Gram.muzleki,
(9.30—9.45 Geluk wenschen). 10.30 Morgen*
dienst. 11.00 Gram.muziek. 11.15 Zang met
pianobegeleiding en gram.muziek. 12.-90 u«
Ber. 12.15 Qulntolla en gram.muziek. (Ia
de pauze: Causerie „Een woord tot U"). 2.0*1
Gram.muziek. 2.30 Chr. Lectuur. 3.00 Kamen]
muziek en gram.muziek. 5.00 Declamatie.
5.35 Gram.muziek. 6.30 Ber. Hierna: Vooij
tuinliefhebbers. 7.00 Ber. 7.15 Lit. halfuur,
7.45—7.55 Gram.muziek. 8.00 Ber. ANP, her*
halirng SOS-Ber. 8.15 NCRV-gemiengd koofl
en -orkest. 9.39 Causerie over Aug. Herm.
Francke (1663—1727). 10.00 Ber. ANP, ac*
tu-eel halfuur. 10.30 Orgelconcert 11.10 uufl
Gram.muziek. ca. 11.50—12.00 Schriftlezing,
Gij bevoordeelt daarmede
Uw landgenooten en U zelve
FORTO-KOUDLIJM IS HET IDEAAL
Steeds eereed. geen wachten, geen geknoei met
stoffig poeder, eeen resten, uiterst zuinig, enorme
bindkraebt, vlekvrij op eiken. Vr.ze Uw winkeliet
of anders ons. onder adresopg. v. Uw leverancier
FRENCKEN'S FABRIEKEN - WEERT
„Oogsttremen" in Oost-Pruisen
„Gemotoriseerde oogsttremen", door 'den
arbeidsdienst in Oost-Pruisen als nieuw
hulpmiddel aanvaard, zijn gister voor den
eersten keer te Seneburg in bedrijf gesteld.
De gemotoriseerde treinen bevatten alle
instrumenten en machines, welke noodig
zijn om den oogst binnen te halen. Daarvoor
zijn dit jaar in Oost-Pruisen 20.000 man
van den arbeidsdienst opgeroepen.
Koch, de gouwleider van Oost-Pruisen,
heeft in een toespraak verklaard: Terwijl
een wilde opwinding tegen Oost-Pruisen
aangolft en een losgebarsten internationale
pers een Europeesohen oorlog voorspelt,
bewijst Oost-Pruisen door zijn geweldige
organisatie voor het binnenhalen van den
oogst zijn wil tot vreedzanuen opbouw.
Behalve de arbeidsdienst, aldus KocK,
zijn 14.000 studenten uit alle deelen des
rijks gekomen om te helpen, den oogst in
Oost-Pruisen binnen te halen. Ambtenaren
en partijfunctionarissen werden voor dit
werk eveneens opgeroepen en hebben voor
diat doel een extra verlof van acht dagen
gekregen.
Ontploffing aan boord van
Amerik. vliegtuigmoederschip
NORFOLK (Virginia), 13 Juli (Havas).
Gisteren heeft zich aan boord van het vlieg
tuigmoederschip „Ranger" een ontploffing
voorgedaan, die leidde tot het uitbreken
van een brand, welken men eerst na drie
uur meester kon worden. Verscheiden matro
zen werden gewond. De oorzaak van de ont
ploffing is niet bekend. Hiernaar zal een
officieel onderzoek worden ingesteld. De
brand schijnt belangrijke schade te hebben
aangericht. Men verwacht, diat de „Ranger"
in het dok zal moeten worden opgenomen.
PROEFSTATION VOOR BOUWMATERIALEN
EN BUREAU VOOR CHEMISCH ONDERZOEK
Koning Bienfait
AMSTERDAM, DACOSTA KADE 104,
TELEFOON 83047
N.V. KEMPENSGHE ZINK MIJ.
(Zlncs.de -la Camplne)
BLOKZINE KETELZINK ZWAVELZÜÜB
SUPERFOSFAAT.
Eenige fabrlkante ln Nederland van
MAAGDELUS BLOKZINK
TELEFOON 59 WEERT
VAK DER LINDEMEKVELDHUIS
amsterdah-ROTTE RDAM-groningen
VOOR ALLE DOELEINDEN I TECHNISCHE ARTIKELEN
Naamtooze Vennootschap
VAN AARSEN t VAN GELDER'S
KAPOKFABRIEKEN MOOK
TRANSPORTBANDEN
DRIJFWERKEN DRAAGR0LLEN
A I I6RONIN6Et
een verhaal uit heUmidden der vorige eeuw
dooi* DI.J.A.VISSCHER.
(4
Hun verdorven aanleg dreef hen als van zelf in de richting
van de misdaad. Het land werd overstroomd met bandieten,
die zoowel de Amerikanen en de Indianen, als hun eigen
rijk-geworden rasgenooten aanvielen, en nog altijd hoopten
dat ze op een of andere tijd weer de macht in handen zouden
krijgen en de gehate vreemdelingen zouden kunnen ver-
^D^stam der Roodhuiden, waartoe Yusito behoorde, die
sedert lang den naam van kapitein Don Carlos droeg, had
in die lange jaren de wisseling van voorspoed en tegen
spoed krachtig ondervonden.
Van de schoone dagen van weleer was niets meer over.
Onder het Mexicaansche bewind hadden zich twee par
tijen gevormd, die van de clericalen en die der liberalen.
Onder het presidentschap van Alvaredo spitste zich de
strijd tusschen beide partijen zóó toe, dat er een burgerkrijg
ontstond, waarbij veel bloed werd vergoten.
De clericalen meenden terecht, dat de inboorlingen kin
deren waren, die door de geestelijken en leeraars moesten
worden geleid en geregeerd. De liberalen beweerden dat zij
vrije mannen waren, die in een vrije republiek zich zelf
moesten besturen.
De liberale partij kreeg de overhand. Aan de Indianen
werd medegedeeld, dat zij los waren van het gezag der
priesters en de vrome vaders werden overal het land uitge
dreven.
Ook Fray José Maria, de prior der monniken van Car-
melo, werd uit zijn klooster verjaagd. Van officieele docu
menten voorzien en zwaar gewapend waren de soldaten van
Alvaredo op komen zetten, hadden de kerk gesloten, de
velden in bezit genomen en de broeders weggejaagd.
Alvaredo en zijn partij hadden gedacht dat zij de belangen
der Indianen hadden behartigd, maar ze hadden zich deerlijk
misrekend; want terstond na hun vrijverklaring begonnen
de Indianen te kwijnen, nu zij de goede geestelijke leiding
misten.
Zoolang Fray José Maria nog te San Carlos vertoefde
bleven zijn bekeerlingen nog bij hem, doch toen hij vertrok
ken was, verborgen zij zich weer in hun dichte bosschen. En
alle pogingen om hen terug te roepen waren vergeefsch.
Maar kapitein don Carl-os was trouw gebleven, met het
geringe aantal van zijn stamgenooten dat nog over was.
Hij kon niet vergeten wat hij vroeger geleerd had van de
vrome broeders. San Carlos bleef voor hem en de zijnen de
vereerde patroon.
De kerk was bijna een ruïne geworden, het dak ingevallen,
maar toch werd zij beschouwd als een heiligdom. Eenmaal
per jaar gingen de Indianen er heen om hun patroon te eeren
en te zingen ter eere van onze Lieve Vrouwe, en een feest
maal te houden met gezang en dans.
En al mocht dan ook de stam waarover hij gebood, maar
gering in aantal zijn. don Carlos beschouwde zichzelf als hun
koning; een waardige patriarch, voor wien iedereen ontzag
had.
In den zomer vertoefde hij in de bosschen, des winters
naderde hij de nederzettingen en kreeg daar al het noodige
voor de zijnen. Ze kenden hem allen, en hadden eerbied
voor hem.
Helaas had hij eerst ook zijn groote ondeugden gehad. Hij
zwierf dan graag langs de herbergen om een glas whiskey,
en als hij onmogelijk wist hoe hij zich van voedsel kon
voorzien, dan meende hij dat hij wel wat van een ander kon
wegnemen, en vond dat hoegenaamd geen diefstal.
Verder was hij trouw. Vooral in zijn dienst aan het Hei
ligdom. Hij zorgde dat de verwoesting zoo lang mogelijk
werd tegengehouden. Hij zette ergens boomstammen tegen
aan wanneer er een stuk muur dreigde te kantelen. Hij ver
zorgde ook de graven van zijn broeders die daar rondom de
kerk lagen. Hij was heel oud, maar nog steeds een kind ge
bleven, dat helaas de onontbeerlijke leiding van de broeders
miste.
III
Don Mariano de Veja wis een machtig heer in zijn stad.
Hij had vrijwel alles te zeggen in Monterey en iedereen
hield rekening met hem.
Zijn prachtige witte villa met plat dak, een zuilengalerij
er voor, en prachtige serres, waar op gemakkelijke stoelen
bonte, met goud en zilver rijk bestikte kussens lagen, blonk
in alles uit boven de andere woonhuizen.
De straat waaraan ze lag scheen anders nog wel voor
eenige verbeteringen in aanmerking te komen. Ze slingerde
zich tusschen allerlei villa's, danshuizen, barbierswinkels en
billardzalen door. Middenin liep een open riool en op de
meeste binnenplaatsen was een mestput. Verder waren er
nog eenige smederijen en whiskey-kroegen, een Chineesche
bleekerij en dan voor 't overige niets dan lage witte huizen#
uit leem en planken opgetrokken.
Don Mariano de Veja stond op het punt om uit te gaan.
Reeds waren de paleisdeuren van zijn villa geopend door
een paar bronskleurige bedienden. Zijn witte paard met het
roodgelakte zadel en met zilver gemonteerde toom stond al
te trappelen van ongeduld en werd met moeite vastgehou
den door een bediendé in een uniform, zoo bont, dat deze
eerder belachelijk leek dan deftig.
Daar kwam don Mariano. Als een koning kwam hij aan-
schrijden, zijn bedienden verwaardigde hij geen blik.
De zilveren sporen aan zijn glimmend gelakte kaplaarzen,
die tot boven de knie reikten, rinkelden bij eiken stap. Hij
droeg een gordel met goud ingelegd, waartusschen een paar
pistolen dreigden. Bovendien droeg hij nog een zwaard. Een
rijk versierde leeren jas en een breed-gerande hoed vol
tooiden zijn costuum.
Hij was zich ten volle zijn waardigheid bewust. Hij was
dan ook een groot man. Hij was in de kracht van zijn leven,
hoogstens vijftig jaar oud en forsch gebouwd. Zijn gelaat
was glad geschoren, en dat had een oorzaak die aan de
ingewijden bekend is. Vroeger droeg hii ook die verv?
zwarte knevels en de puntbaard, gelijk de andere „Dons"
onder de Mestiezen die droegen, maar sedert hij den kant
der Vereenigde Staten had gekozen had hij zich volgens
de beloften geschoren als een Fransche markies.
Don Mariano de Veja steeg te paard en reed weg.
(Wordt vervolgd).
