DONDERDAG 29 JUNI 1939
Bond van Chr. Bakkerspatroons
Drukbezochte jaarvergadering
te Arnhem
Pensionneering van kleine
middenstanders i
In Musis Sacrum te Arnhem werd
Woensdag de jaarlijksche algemeene verga
dering gehouden van den Bond van Chr.
Bakkerspatroons in Nederland, welke druk
ker dan ooit bezocht was.
De voorzitter van den Bond. de heer J.
Bakker uit Groningen, die van een ern
stige ziekte herstellende was. woonde wel
de vergadering bij, doch deze werd gepre
sideerd door den tweeden voorzitter, den
heer H. van der Wal uit Oldeboorn. Deze
opende de vergadering en heette in het bij
zonder de verschillende afgevaardigden,
n.w. den wethouder van onderwijs, den heer
B. Bakker, hartelijk welkom.
Spr. constateerde dat de wensch dat de
bond spoedig tot 2000 leden zou groeien nog
niet. in vervulling was gegaan, doch dat er
wel van geleidelijken groei sprake was. De
voornaamste taak moet in de naaste toe
komst zijn om den Bond te verstevigen en
:e zorgen, dat deze op een hechten grond
slag komt te staan. Den algemeenen be-
drij is toestand besprekend, wees spr. er op,
dat er lichtzijden zijn, doch ook nog vele
schaduwzijden. Een lichtpunt is de inwer
kingtreding van de Vestigingswet met als
direct gevolg een verbetering van het vak
onderwijs. In dit verband wees spr. er op.
dat de Bond en ook de chr. gezellenorgani-
catie zich hebben uilgesproken voor een
vakonderwijs op positief christelijken grond
slag. Ook een lichtpunt achtte spr. de ver
bindend verklaring van het collectieve ar
beidscontract voor het rayon Amsterdam,
alsmede dat de grondstof prijzen op 't oogen-
blik wat stabieler zijn geworden.
De nog steeds felle concurrentie blijft
«chter een schaduwzijde; dagelijks komen
de leden nog met veel afgunst, slechte ar
beidsvoorwaarden en ongunstige bedrijfs-
toestanden in aanraking. Duidelijk blijkt,
aldus spr., dat we er nog lang niet zijn en
det samenwerking geboden blijft.
De regeering heeft een commissie in het
leven geroepen, om een onderzoek in te
stellen naar de bedrijfstoestanden in het
bakkersbedrijf. Dit is zeker toe te juichen,
doch ook zelf dient men de hand aan den
ploeg te slaan. De organisatie moet ver-
oterkt worden.
Nadat de vergadering door den voorzitter
der afdeeling Arnhem, den heer H. Kui-
p e r, en door den Wethouder van Onder
wijs, den heer R. Bakker, namens het
Gemeentebestuur was toegesproken werd
besloten een telegram te zenden aan H. M.
de Koningin, waarin de Bond uiting geeft
aan zijn verknochtheid jegens het Vorsten
huis.
Het jaarverslag van den secretaris, den
heer K. Kolstein (Bilthoven) werd
goedgekeurd, evenals de rekening en ver
antwoording van den penningmeester, den
heer J. Vink (Harmelen).
Voorstellen
Alvorens de begrooting-1940 vast te stel
len kwamen de voorstellen der afdeelingen,
die met de financiën in verband staan, in
behandeling. Het gewest Zuid-Holland had
een voorstel ingediend om voor 1942 geen
enkele subsidie meer te aanvaarden, omdat
het meent, dat deze verplichtingen geven
tegenover hen die subsidieeren. De afd.
meent dat het onjuist is, dat leveranciers
den Bond steunen; hij moet er een eer in
stellen zijn werk zelf te doen en de contri
butie daartoe te verhoogen met een gulden
per lid. Het hoofdbestuur adviseerde dit
voorstel niet aan te nemen.
Er volgde over dit punt nog een leven
dige discussie. Ten slotte werd het voorstel
om de contributie te verhoogen verworpen,
en daarna ook het voorstel om geen subsidie
meer te aanvaarden. De begrooting-1940 is
vervolgens vastgesteld op een eindbedrag
van 7200.—.
De heer J. Ploeg (Amsterdam), die
neriodiek aftrad, werd als bestuurslid her-
Hierna kwam aan de orde de bespreking
van het program van beginselen. De
z i 11 e r deelde mede dat dit program op de
gewestelijke vergaderingen uitvoerig is be
sproken, wat aanleiding heeft gegeven tot
enkele wijzgingen,/ waarvan spr. mededee-
ling deed. Zonder verdere discussie werd
het program vastgesteld. Nadat de heer D.
J. Grit ter (Kampen) eenige mededeelin-
gen had gedaan over de stichting „Onder
linge Hulp" gaf de leider van het chr. insti
tuut voor bakkersvakonderwijs te Rotter
dam een overzicht van den arbeid van di1
instituut.
Verzorging van den ouden dag
In de namiddagvergadering kwam in be
spreking het onderwerp: „Pensionneering
van de kleine middenstanders" en de vraag
of een mogelijkheid bestaat tot het verkrij
gen van pensioen voor bakkers en het per
soneel der bakkerijen. Na een korte inlei
ding, waarbij werd medegedeeld, wat door
de destijds ingestelde commissie
daan, stelde het Hoofdbestuur voor om van
alle leden een omslag van 0.50 te heffen,
om daardoor in staat te zijn aan een des
kundige op te dragen een rapport s
stellen over deze zaak, waardoor men meer
inzicht zal krijgen in hetgeen aan dit punt
Uit de vergadering werd opgemerkt, dat
dit een gedachte is, die door de midden
standsorganisaties gezamenlijk onder de
oogen moet worden gezien. Na verdere be
spreking besloot het Hoofdbestuur het voor
stel in te trekken, doch het zegde toe, dat
de kwestie verder in de desbetreffende
missie zal worden besproken, waarna zal
worden overwogen wat verder gedaan kan
worden.
Als plaats voor de volgende vergadering
werd Amsterdam aangewezen.
Nadat bij de rondvraag verschillende
punten besproken waren, kwamen de voor
stellen van gewesten en afdeelingen
handeling. Op voorstel van het gewest Gro
ningen werd besloten te bevorderen, dat
aan jeugdige gezellen vanaf 16 jaar toege
staan wordt, des morgens om 6 uur .te be
ginnen met bakkersarbeid. Ook werd aan
genomen het voorstel van de afdeeling Gro
ningen om te yveren voor het verplicht bij-
rekenen van omzetbelasting aan het pu
bliek, teneinde den druk op de bakkerij
door deze belasting, te verminderen.
De vergadering werd hierop toegesproken
door Mr. Korporaal namens den Bond
van werkgevers in het bakkersbedrijf, door
den heer C. D. van Noppen, secretaris
van de Ned. Bakkerij stichting, door den
heer De Gooyer. vertegenwoordigende
de Ver. van Prot. Chr. Werkgevers in het
bakkersbedrijf, door den heer Mr T.
Vroom, (Apeldoorn), rechtskundig advi
seur van den Chr. Bakkerspatroonsbond.
Een deel der middagvergadering werd
voorts bijgewoond door den Commissaris
der Koningin in Gelderland, mr S Baron
van Heemstra.
De heer C. D. van Noppen gaf vervol
gens een overzicht van den arbeid van de
Nederlandsche Bakkerij-stichting.
Door Ds Joh. Gerritsen, Ned. Herv.
predikant te Arnhem werd ten slotte een
opwekkend woord gesproken over: „Ver
nieuwing een eisch des tijds".
Aan het einde der vergadering bracht de
Bondsvoorzitter, de heer J. Bakker (Gro
ningen), dank voor het, tijdens zijn ziekte
ondervonden medeleven' .s Avonds had een
gezellige avond plaats, terwijl voor Donder
dag vervolg van de tentoonstelling en de
vakwedstrijden, en uitstapjes op het pro
gramma stonden.
Prot. Chr. Werkgevers over de
Belastingherziening
i de Tweede Kamer
Het Verbond van Prot.-Chr. Werkgevers
heeft aan de Tweede Kamer een adres doen
toekomen met betrekking tot liet wetsontwerp
tot heffing van een nationale inkomsten
winstbelasting en wijziging van enkeie
lastingwetten. Adressant acht invoering
de voorgestelde belastingen in strijd met het
algemeen maatschappelijk belang, terwijl zij
bovendien, in plaats van tot dekking van het
geraamde tekort op de Staatsbegrooting, op
den duur zelfs tot een nog grooter tekort zoi
moeten leiden.
steeds grooter offers voor de werk
loosheidsbestrijding en de defcnsiesyoorzienin-
gen worden 'geëischt, is het volgens adressant
zaak met de meest rigoureuze zuinigheid met
'i rijksmiddelen om te gaan en te zinnen op
logelijkheden om zonder belangrijke schade
in de volksgemeenschap tot inkrimping
de staatsbemoeiing over te gaan. Het Verbond
kan den indruk niet van zich afzetten, dat,
by alle goede bedoelingen van enkele bewinds
lieden, het inzicht in deze noodzakelijkheid niet
in alle departementale kringen voldoende is
doorgedrongen.
Wij hebben kort geleden het standpunt van
het Verbond reeds uitvoerig gemeld, zoodat
ditmaal met doze korte samenvatting
volstaan.
Een haven aan het Maas-
en Waalkanaal
Steun van het Werkfonds
NIJMEGEN, 29 Juni. De gemeenteraad van
Nijmegen heeft gisteren met algemeene
stemmen een voonstel van B. en W. aange
nomen om een overeenkomst aan te gaan
met de regeering tot het aanvaarden
gelden uit het Werkfonds voor den aanleg
an een haven aan het Maas- en Waal
kanaal. De wethouder voor openbare
ken deelde mede, dat reeds f 275.000 door
het werkfonos beschikbaar is gesteld,
bedrag bestemd is voor den aankoop
materiaal Spr. hoopte, dat daarbij nog een
loonbedrag van f 649.000 zou komen.
COMMISSIE VAN ADVIES VOOR ZEE-
EN LUCHTVAARTVERZEKERINGEN
De Minister van Economische Zaken heeft,
uit overweging, dat het gewenscht is, dal
nissie van advies van voorlichting dient
bij de uitvoering der zee- en luchtvaartver
zekeringswet 1939, dat de herverzekeringen
en verzekeringen worden gesloten door tus-
schenkomst van gemachtigden der regee
ring en dat de administratie Centraal be
heerd wordt, een zoodanige commissie inge
steld. Benoemd is tot voorzitter, tevens lid
der commissie: de heer Mr K. P. van der
Mandele, voorzitter van de Kamer
Koophanael en Fabrieken Rotterdam,
Rotterdam.
KERK EN ZENDING
„Bartimeus" te Zeist
Plannen voor een nieuw
NED. HERV. KERK
et al: (alfabetisch) te Arnhem (vac.
A. Drost Az.) Th. E. v. d. Brug te Harlingen, Onder buitengewone belangstelling uit alle
I P. v. d. Waal te Hengelo (O.), J. W. H.1 deelen des lands had Woensdagmorgen,
Wanners te Alkmaar.
r o e p e n: Te Heerenveen (vac.-T. D.
Los), J. W. Vetmeyer te Lob th.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: te Oosterbeek: N. Brandsma
te Wildervank.
HULPPREDIKERS
Cand*. D. Wijnbeek te Amsterdam is
beroemd tot hulpprediker -bij de Geref. Kenk
te Bergen op Zoom.
Ds. W. J. v. LINDONK
As. Zondag viert ds. W. J. v. L in donk,
predikant bij de Prot. Gem. te Emmaistad
pp Curaga-u, zijn zilveren ambtsjubileum.
De jubilaris werd in 1*885 geboren en in
1913 cand'idaat in Utrecht om 2 Juli 1914 zij-a
ambt te aanvaarden bij de Ned. Herv. Gem.
van Honitendsse. Vandaar vertrok hdj in 1922
naar Hoedek-enskerke, welke standiplaats in
1*930 met Eek en Wiel verwisseld werd.
Sinds 11 Sept. 103*1 is ds. v. Lindonk werk.
zaam als voorganger van de Prot. Gemeente
van Emmas'ad.
PROV. KERKBESTUUR VAN
GELDERLAND
Tot primus van het Prov. Kerkbestuur van
Gelderland weid gekozen Ds. J. T. Timmer
en tot diens secundus Ds. J. Oh. W. Kruis-
hoop, beiden te Ermelo en tot primus
ouderling de heer J. v. Veen te Harderwijk
en tot diens secundus de heer W. Sterk te
Elburg.
DE POSITIE DER VROUW IN DE KERK
Men zendt ons de volgende mededeeling:
„De Raad der Geref. Kerk van Ternaard
als die van ardere kerken en met de meer
dere vergaderingen met de vaderen van
vroegere en latere tijdbegeerende te luiste
ren en te handelen naar het Woord van God,
Verzoekt de Generale Synode, gezien ge
durig meer propagandeering van inmiddels,
reeds namens kerkelijke autoriteiten door
vrouwen en meistjes begonnen arbeid in kerk,
zending en evaagc'teatie, arbeid welke deels
eigenlijk tot het I ein der ambten behoort.
Uit te spreken wat naar Schrift en historie
de positie der vrouw in de kerk is en wat
daaruit volge voor onizen tijd ten opzichte
van bedoelde arbeid, opdat eenerzijds
Christus' kerk Zijn gaven niet late rusten en
anderzijds geen emancipatiegeest misleide en
afwijking brenge van Gereformeerde begin
selen voor het kerkelijk leven, voor zending
en evangelisatie.
Dit voorstel gaat gepaard met nauwkeurige
toelichting en motiveering en met sprekende
bijlagen uit de pers, waarin de gang van
zaken wordt aangegeven en van aanteeke-
ningen is voorzien.
KORTE BERICHTEN
Cand. A. de Groot, hulpprediker
onder de verstrooide Gereformeerden in
Frankrijk, is tijdens zijn vacantde te bereiken
aan zijn vacant ieadres: Eerste MiddeMar.d-
straat 31, Rotterdam, telefoon 32961. Hij h
gaarne bereid de kerken des Zondags te
dienen en rog steeds beroepbaar.
Cand. H. Herder heefit de benoeming
tot hulpprediker ,te Nijeberkoop aangenomen.
Hiij blijft echter in de gelegenheid des Zon
dags de kerken, ook biet-vacante, te dienen.
Zijn adres is, vanaf 1 Juli, Nijeberkoop (Fri),
tel. Mabkinga 9ij.
ONDERWIJS
PROF. DR. J. P. KLEIWEG DE ZWAAN
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
aan prof. dr. P. J. Kleiweg de Zw
op diens verzoek eervol ontslag verleend als
gewoon hoogleeraar in de anthropologic
de praehistorie aan de Universiteit van Am
sterdam. Prof. Kleiweg de Zwaan is eer
erkende autoriteit op het gebied der volken
kunde van onzen Archipel.
DE „IJZEREN LONG"
(Van
i Amsterdamschen redacteur)
Dr H. Kindermann, medisch adjunct-di
recteur van het Willhelmina-gasthuis te
Amsterdam, heeft ons gistermiddag in het
nieuwe observatiegedeelte voor besmette
lijke ziekten de z.g. „ijzeren long" laten zien.
Wij hebben het apparaat hier neergezet,
zei de medicus, omdat in dit observatiehuis
ook gevallen van kinderverlamming worden
behandeld en wij hopen het instrument ook
daarvoor te kunnen gebruiken.
Onze lezers hebben wellicht reeds iets
gelezen of gezien van de ijzeren long, die
door een rijken Amerikaan wordt gebruikt
om de ademhaling te vergemakkelijken.
Zulk een instrument is dus geschikt voor
bepaalde ernstige ziektegevallen, waarin een
mensch komen kan. Wij noemden reeds
kinderverlamming. Er zijn ook ziekten,
waardoor de ademhalingsspieren langzamer
hand verlammen, en verder operatieve ge
vallen van weer andere ziekten.
Een dokter, assistent van Dr Kinder
mann, stelde zich gistermiddag welwillend
onder voorzitterschap van den heer P. L. de
y Fortman, in de vakschool van 't
Chr. Blindeninstituut te Zeis**, de 24ste jaar
vergadering plaats. Na gebruikelijke opening
heette de voorzitter de zeer talrijke aanwe
zigen, en in het bijzonder de afgevaardig
den van „Effatha1" en „Sonneheerdt", harte
lijk welkom.
Vervolgens deelde hdj mede, dat het
bestuur besloten had over te ©aan tot
den bouw van een nieuw internaat,
waarmede een -bedrag groot f 57.000 aan
-bouwkosten en f 8000 aan inrichtings
kosten, dus tezamen f 66.0000 is gemoeid.
Dit nieuwe gebouw, waarin, behalve het
litermaat, ook de adtn-inis tra*' ie-afdeelin-g
wordt ondergebracht, zal verrijzen op het
eigen terrein van „Bartimeus", op ongeveer
40 meter afstand van den Rijksweg Utrecht—-
Zeist.
Spr. deelde voorts nog mede, dat de villa
.Beeklust", waarin thans het internaat is ge-
-eö.igd, in de naaste toekomst niet langer
voor dit doel geschikt mag worden geacht.
Het ligt in de bedoeling de meisjes, onder
zelfstandig vrouweildjk hoofd in het pa
viljoen te huisvesten.
De architect E. Knevel te Ermelo heeft
de plannen in gereedheid gebracht.
In de maand September hoopt men reeds
met den bouw te beginnen, zoodat volgend
jaar, het jubileumjaar der stichting, het
nieuwe gebouw kan worden geopend.
In het overzicht over 1936 herdacht de
voorzitter Ds. J. D. W i e 1 e n g a te Franeker,
dagen na de vorige jaarvergadering, is
overleden na gedurende 23 jaar met groote
toewijding het secretariaat te hebben waar
genomen.
In diens plaats werd Ds. J. H. D o n n e r
te Broek op Langenddjk tot secretaris be
noemd.
De heer A. Oosterwijk te 's-Graven.
i-ge, de oud-penningmeester, die, wegens
hoogen leeftijd, nia 2i2 dienstjaren, als be
stuurslid wens-dhte af te treden, werd. bij
acclamatie, tot honorair bïsluurslid benoemd.
Het oeriodiek aftredend bestuurslid, de
heer G. H a s p e r s, werd als zoodanig her
kozen, terwijl ter voorziening in de vacature,
ontstaan door het overlijden van Ds. J. D.
Wielenga, Jhr. Mt. H. A. van Asch van
W ij c k te Doorn tot bestuurslid werd be
noemd.
De voorzitter deelde nog mede. dat de fi-
nantieele toestand van „Bartiméus" als kern
gezond mag worden -beschouwd. De accoun
tant. de heer Joh. A. V i s te Dordrecht, ver
klaarde. dat de geheele administratie in vol
maakte orde was bevonden.
De jaarl'ijksehe -bazar, die verleden jaar
f 650.m-eer opbracht dan het jaar daarvoor,
zal op 3 en 4 October a.s., wederom in de
vakschool der stichting worden gehouden.
Uit het jaarverslag van den penningmees
ter, Dr. C. Beekenkamp te Leiden, ver
melden wij nog het navolgende.
De exploitatie-rekening der school ver
meldt, in ontvangsten en uitgaven, een -bedrag
van f 2.1,042,59, met
f 8*986.56.
De exploitatie v-an
paviljoen bedroeg, ii
ven f 26.334,77, met
f 3676.49.
Na een openbare les, onder leiding
hoofd der school, den heer J. L a a
werd een interessante film van het Ned.
Geleidehondenfonds geprojecteerd, waarna
een gemeenschappelijke koffiemaaltijd plaats
vond.
's Middags werd in autobussen, via Doom,
een excursie naar het kasteel „Harderbroek"
ondernomen alwaar de thee werd geserveerd
en waar de penningmeester de finantieele
plannen betreffende den nieuwbouw, nog
nader ontvouwde.
Tegen half vijf 's middags weid Utrecnt
bereikt en -behoorde deze buitengewoon ge
slaagde dag wederom tot het verleden.
het internaat en
l ontvangsten en üitga-
een nadeelig saldo van
beschikbaar om de werking van het ver
nuftige instn ment te diemonstreeren. Het
was trouwens nog niet voor patiënten ge
bruikt.
In een langwerpige gele metalen kist
begaf zich de dokter. Zijn hoofd s'ak door
een opening buiten de kist, terwijl zijn
lichaam in de kist op een bed rustte, het
welk werd ingeschoven. Door middel van
vier snelwerkende, met rubber geïsoleerde
klampen geschiedde dit. De kist werd nu
luchtledig gemaakt met een blaasbalg,
waardoor de longen van een patiënt ge
legenheid krijgen uit te zetten, zoodat hij
door neus en mond inademt. Het apparaat
bevordert nu verder de gewone ademhaling
in de genoemde gevallen van verlamming
der ademhalingsspieren, en neemt de taak
van deze spieren eigenlijk over.
De behandelende geneesheer regelt het
instrument zoodanig, dat de patiënt in de
luchtledige kamer, die door den blaasbalg
weer gevuld wordt, geen hinder ondervindt.
Door middel van een glas bovenop de in
wendig verlichte kist, kan de dokter den
patiënt waarnemen, terwijl hij door kleine,
met rubber bekleede en geïsoleerde deurtjes
hem de pols kan voelen.
't Leek ons een benauwde situatie uren, zelfs
dagen in zoo'n kist
te moeten vertoe
ven, maar Dr Kin
dermann wees er
op, dat het zeer
ernstige ziektege
vallen zijn, welke
op deze wijze
wprden behan
deld. Het is een
bijzondere metho
de van kunstma
tige ademhaling,
waarvan de me
dische wereld
reeds gunstige re
sultaten heeft ge
zien en die men
nu ook eerlang in
het W. G. denkt
te kunnen waar
nemen.
Het apparaat
dat wij zagen heet
„Both cabinet res-
pinator", gemak
kelijk te transpor
teeren en door
Lord Nuffield uit
gekozen om gratis
te worden ver
strekt aan alle
hospjtalen ii
Britsche Konink
rijk,
R. van der Welle f
In den ouderdom van 72 jaar is te Mid
delburg overleden de heer R. v. d.
Welle, oud-leeraar der Chr. Kweekschool
aldaar. Sedert 1 Januari 1932 was hij rus
tend. De heer v. d. Welle werd 11 Nov. 1867
geboren. Na een zeer voorspoedige studie
de onderwijzers-, resp. de hoofdakte,
diende hij de lagere school van Zaamslag,
Kampen en Grijpskerke, de laatste als
hoofd. Ook was hii leeraar aan de Middel-
burgsche Christelijke normaallessen.
Bij de oprichting der Zeeuwsche Christe
lijke Kweekschool in 1910, werd hij aan
inrichting benoemd voor Reken-, Wis-
Natuurkunde; een groot aantal jaren heeft
hij bovendien gedeeltelijk de Bijbelsche
vakken onderwezen. Ook de hoofdaktecur
sus Vliss ngen-Middelburg telde hem, tot
de invoering van Afdeeling B aan df
Kweekscholen, onder zijn leeraren.
Als onderwijsman was de heer Van der
Welle zéér gezien: zijn wijze van lesgeven
was bijzonder helder en boeiend.
Het schoolleven in het algemeen leefde
hij met hart en ziel mee: afdeelingsverga-
deringen van de „Groote", districtsverga
deringen van den Schoolraad enz. werden
trouw bezocht. Hij was ook lid vai
hoofdbestuur der „Groote".
De begrafenis is bepaald op Zaterdag- op
de Alg. Begraafplaats te Middelburg,
trek van het sterfhuis, Noordweg 157 te
12 uur.
PROF. DR. F. C. GERRETSON
Bij Kon. besluit is benoemd tot buitenge
woon hoogleer aar in de faculteit d'er letteren
en wijsbegeerte aan de rijksuniversiteit te
Utrecht, om onderwijs te geven in de consti
tutionele geschiedenis van het koninkrijk
Europa en overzee: dr. F. C. Gerretsc
bijzonder hoogleeraar aan die universiteit.
AKTE NUTTIGE HANDWERKEN
De minister van onderwijs brengt ter
kennis, dat het examen akte nuttige hand
werken voor meisjes zal worden gehouden te:
's-Her'.ogenbosch, in het Parochiehuis, Jan
Schöfferlaan*. van 11 tot en met 15, v
tot en met 22 en op 25 Juli as, aanvangende
des voormiddags om 9 uur;
Rotterdam, in het gebouw van de bijzon
dere kweekschool voor onderwijzeressen, Aert
van Nesstraat 29, op alle werkdagen gedu
rende het tijdvak van 11 tot en met 18 Juli
a.s., aanvangende des voormiddagts om i
Amsterdam, in het gebouw van het „Insti
tuut Kunstnijverheidsonderwijs, a*fd. Opl-ei
ding lot tcekenleeraren" (in het Rijksmuse
um), op alle werkdagen zed-u'-endc het tijd
vak van 1*1 tot en met 20 Juli a.s.. aa
gende des voormidd*ags om 9.15 uur;
Gron-in-gen, in het Cor-oer"buis, Poelestraat
30, van 11 tot en met 15 Juli a_s., aa
gende des voormiddags om 9 uur.
Chr. Normaalschool
te Zetten
Haar 75-jarig jubileum
Het vijf en zeventig jarig bestaan van
Neerl-ands eenige prot. chr. Kweekschool
voor meisjes, irDe Chr. Normaalschool te
Zetten" is gisteren ondier groote 'belang
stelling herdacht.
Uit alle deelen -van het land* waren oud
leerlingen naar het hartje van de Bet-uwe ge
trokken, om de samenkomst in de Vluchtheu
velkerk bij te wonen. Mede waren daar te
genwoordig Mr. J. J. 't Hart .vertegen
woordiger van den Minister van Onderwijs,
Inspecteur voor de Kweekschoolopleiding,
Mr. H. L. 's J a c o b, burgemeester der ge
meente Valburg, Ds. G. Mans velt, voor
zitter van het bestuur der Heldringgest-ichten,
dr. J. Lammerts van Bueren, oud
president-directeur, Ds. Peters, namens den
Bond van Besturen va*n Chr. kweekscholen,
Ds. J. D 0 u m a uit Arnhem, vertegenwoor
digende de Ver. voor Chr. Nationaal School
onderwijs, Mr. C. de Roon Swaan, afge
vaardigd d'oor de Chr. Kweekschool op den
Klokkenberg *te Nijmegen en vele anderen.
Openingswoord Ds. O. G. Heldring
Met het gezamenlijk -zingen van Psalm 103
1 werd het samenzijn geopend. De voor
zitter van het Schoolbestuur. Ds. O. G.
Held-ring, president-directeur van de Hel-
dringgestichten, lias vervolgens Psalm 115 en
daarna de Gelijkenis vain het mosterdzaadje,
welke de ju-bileerende school zich tot spreuk
gekozen heeft. Den reeds genoemden afgevaar
digden werd een -bij-zonder wellkom toegeroe
pen, evenals den drie oud-directeuren, de
heeren d*r. Weststrate, A. Oosterlee,
Dr. G. Kalsbeek, den drie oud-directrices
het Internaat en aan mejHinsbeek,
welke laatste in 1872 als zestienjarige jonge-
dochter als kweekelinge naar Zetten kwam,
thans als oudste der reünisten aanwezig
In de geschiedenis der Normaalschool,
dus vervolgde spr., treft ons de lankmoe
digheid Gods. De stichting van de Chr. kweek
school was inderdaad een geloofsdaad, doch
het is bemoedigend voor ons tie zien, hoeveel
aarzeling daarvoor moest
God nooit naar het kleingeloof van oprichters
voorteetters -heeft gehandeld.
Een historisch overzicht
Nadat de leerlingen „Laudlate" van F. Men-
delsschn-Bariholdy hadden gezongen, gaf de
directeur, de heer J. Dekker Jr., een over
zicht van de historie der school. Internaat
school waren in 18*64 samen gehuisvest in
Befuwsch boerenhuis, waarin nu ieder af
zonderlijk niet voldoende plaats vi-nden.
De school werd opgericht als de tweede
chr. kweekschool en was de eerste
meisjes werden opgeleid. Bij haar 25-jarig
bestaan waren er 5 chr. kweekscholen, bij
het 50-jarig bestaan 16 en thans zijn
Nooit heeft de school alleen voo
examen willen africhten, zooa-ls reeds uit de
notulen van 1868 blijkt. In den tiid. dat on
derwijzers weinig wisten van moderne talen,
het onderwijs daarin één van de ken
merken van de Zettensche school. Het nieuwe
onderwijzersexamen, sedert 1924, maakte de
ZebtencChe opleiding minder uitzonderlijk,
toch werden sedert 1924 nog 5 ta-al-
actes per j*aar behaald.
Spr. herdacht vervolgens degenen, die de
school hebben' bestuurd of financieel
steund-, door ook nu nog noodige beurzen.
Achtereenvolgens waren Ds. O. G. Hel-
n g. Prof. N-icolaas B e
rson voorzitter van het bestuur. Onder
Dr. Lammerts van Bueren, den opvolger
Pierson, werden zeer belangrijke maatregelen
g*enomen, die -getuigden van moed en geloof
energie: de scheiding van school en inter
naat. de stichting van een H.B.S. met 3-j.
cursus als vooropleiding, een tweede inter
naat, een nieuwe gymnastiekzaal, een sport
veld. een verbouwing van het „oude irafer-
De goede naam van de school is gemaakt
door Mej. Weyland en den heer Nob
bevestigd door Dr. Weststrate en Mej.
Gheel Gildemeester. Spr. noem
de voorts met waardeering de nar
Mej. v. d. Dus sen en Mej. de Hi
stondi dankbaar stil bij het werk i
voorgangers: Oosterlee, en Kalsbeek,
Uit het breede cijfermateriaal dat spr. nog
er de opleiding en examens gaf, stippen
>g aan dat er in totaal 1395 leerlingen
werden opgeleid; de school begon met 5 leer
lingen en heeft er nu. 53. Spr. concludeerde
:r hard gewerkt werd en wordt in Zetten,
doch dat boven
CHR. HJJ.S. TE LEEUWARDEN
Nieuwe directeur benoemd
Het bestuur der Chr. H.B.S. te Leeuwari
den heeft, behoudens disp., benoemd tot di
recteur, als opvolger van Ir. C. Rodenburg,
die naar Utrecht gaat, den heer Jac. J,
Woldendorp, chem. drs., leeraar aan de
Chr. H.B.S te Groningen.
De heer Woldendorp is 47 jaar oud en stu
deerde aan de Rijksuniversiteit te Gronin
gen. Op 1 Januari 1918 werd hij leeraar in}
het vak scheikunde aan het Willem Lode-
wijk Gymnasium aldaar en later werd hij
benoemd tot leeraar in de schei- en natuur
kunde en kosmografie aan de Chr. H B.S. i
De heer Woldendorp, bij de infanterie in
gedeeld als reserve-kapitein, is werkzaam
gesteld bij den chemischen dienst als offi-
cier-sjcheikundigei
Hij dient de Ned. Herv. Gemeente te Gro-
n ngen als ouderling. Van zijn hand versche
nen verschillende werken op chemisch ge
bied.
O. A. HOUWEN.
De heer O. A. Houwen, directeur van
de Da Costa-kweeksohool te Haarlem zal
16 Juli a.s. afscheid nemen var. zijn werk
kring wegens het bereiken va-n den pensioen
gerechtigden leeftijd.
De heer Houwen wend 3 Ju-li 1874 te Bel-
li-ngwolde geboren. Hij bezocht de Lagere
school te Sittard en ontving zijn opleiding
aan de Groen van Prinsterer-kweekschool
te Doetin-chem. 1 Oct. 1894 ving hij zijn loop
baan a*ls onderwijzer aan aan de Ohr. school
te Doetin-chem. 1 Juli 1897 vertrok hij als
onderwijzer naar Haarlem. Van 1 Jan. 1900
tot 1 Jan- 1910 was hij in Haarlem als gou
verneur werkzaam, om met ingang van
laatstgenoemden datum op te treden als
hoofd van de Chr. Mu-loschool te Bloemen
d-aal. Hij stichtte i-n 1916 de Da Cos-ta-
kweekschool te Haarlem en trad met ingang
1 Mei van dat jaar op als haar direc
teur welke functie hij nu 23 jaar heefit be
kleed.
Er heefit zich een comité u-it bestuur, lee
raren, leerlingen en oud-leerlingen gevormd
den scheidenden directeur een huldeblijk
aan te -bieden.
recht. Bevorderd tot doctor in de Ge
neeskunde. op proefschrift, getiteld: „Necrose
ie nierschors", H. v. Kooten, arte, <eb.
Bevorderd tot- doctor in de Genees-
>roefschrlft, getiteld: „Maat-rhythme-
le heer B. C. J. Llevegoed, geb.
(Del-i),
Medan (Deli), wonende Den Haag.
nlvensiite.lt. Bevor-
rd tot doctor In do Wis- en Natuurkunde,
proefschrift, getiteld: „De overgangen van
triumnltra&t en t-hallonltraat In de vast»
ase", de heer J. F. Strobos, geb. te Koin-
irzijl (gem. Oldehove).
Amsterdam. Vrije Universiteit. Gesl.:
Rechten: cand.ex., de heeren O. N. Ooeterhof,
Kampen; K. F. Mtendels. Bedum: J. H. Doorn-
Wildervank; A. K. P. Kalbfleisoh. Haarlem
school. Gesl.: Theo-
ren H. J. de Vries,
horn; C. Stam. Zwartsluis: W. W. J. van
i en J. F. Hey, Kampen: P. L«ok, Delft,
t recht. Gesl.: Geneeskunde: cajid.ex., G>
evener, H. E. Henikes, T. G. Nelema.ns. A.
Puyvelde, mej. A. G. v. d Horst, H. A. J.
Waardenburg, R. Nicolai. E. v. d. Weg. A. P.
M. Boland (met lof), R. A. J. M. v. Moseevelde,
M. J. L. Staatsen, W. D. J. v. d. Bloin. mej.
L. v. Everdlngen, O. J. v. Setten, C. F. En-
alhnrd. M. Hom.
Rechten: cand.ex., C. A. de Bode, mei. S. A.
Theologie: car
mej. M. C. Barb*
''■ai den. Gesl.: Rechten: oand.ex., de hee-
P. Erdman, Den Haag: J. H. VaJentgoed,
Oegstgeest.
Geneeskund*
Maastricht: de
V. de Wall, Rotterdam: E. O. R. G. de Meu-
•lchy. Hulst; A. C. Copper, Rotterdam; O. J.
Soasson, Deiden: J. W. A. Mostert. Den Haag;
t. B. J. Graafland, Rotterdam; W. F. v. d. Hof-
lAm 3Ste r d"a m. Gem. Universiteit. Gesl.: Ge-
ïeeskunde: artsex.. mej. M. R. H. Stoppelman,
Ie heeren S. de Jong. F. Reus en F. J. A. Paesi:
irtsex. Ie ged.. mevr. R. Gerding—Kroon, de
H. K. Lantlng, R. Holthuis, B. Th.
Christus ge-
Gelukwenschen namens den Minister
Na solozang van een d*er leerlingen werd
het woord gevoerd door den vertegenwoordi
ger van den Minister va-n Onderwijs, Mr. J.
J. 't Hart. inspecteur voor de kweekschool
opleiding. Spr. zeide dat het hem een genoe
gen was, in „dit Prc'°«!to-ntsche centruim", de
gelukwensohen van den Minister, die gaarne
zelf aanwezig zou zijn geweest, te mogen
overbrengen. Dat de eenige prot. chr. kweek
school voor meisjes zoo gunstig bekend staat,
verklaarde sr. udt d'e trouw en toewijddne
waarmede in Ze'ten gewerkt wordt en uit
de goede keus t.o.v. het personeel.
Dr. J. Lammerts van Bueren spreekt
Dr. J. Lammerts van Bueren, oud-
predd-kent-directeur van de Heldring-gestich-
len, zeide in zijn s-lotwoord dat de geschiede
nis der. school is de geschiedenis van Gods
wonderen. Het was spr. steeds een voorrecht
met de leerlingen va-n de Normaalschool,
temidden van den arbeid der reddende liefde,
met andere d'ingen in aanraking te mogen
komen. Den ouderen bidt spr. toe dat Gods
©lans over hun leyen moge bMjven, terwül
hij de oud-leerlingen wilde toeroepen weer
stand te biedien tegen de verlokkingen en
met „een evenwichtig hart" door het warre
lende leven te gaan, wijsheid zoekend bij het
Met het zingen van Gezang 96 werd de sa
menkomst besloten. In „het oude Internaat"
had voorts een gemeerschaooeldjke koffie
maaltijd pl-aats. terwijl de leerldneen en oud-
leerlingen 'het verdere deel van dezen herden.
kinigsdag voorts op gezellige wijze hebben
doorgebracht.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Deventer. Middel'b. school voor meisjes:
Tot leerares Duitsohe taal en letterkunde:
Mej. S. M. Heidenreich te Bussum.
Doetinchem. Ohr. School voor L.O. en
U.L.O. Tot onderwijzer afd. U.L.O.: de heer
L. J. Hanekamp. onderw. Chr. U.L.O.
school te Breda.
Vlaardinger Ambacht. Dr. J. Th.
de Vissersdhool. Tot tijde!, onderwijzeres:
Meg. J. Goethals te Dordrecht,
i. Gesl.: Geneeskunde: artsex.
r A. C. v. Hoorn, Woldendorp;
K. H. de Vries. V«endam.
m. Chr. Lyceum. Na verl.
Harderwijk: D.
Hogewegr, Nunspeet: Mej. E. H. Poolen, Leu-
venum; J. E. Romijn, Barneveld: H. Sletsmu.
Nijkerk; A. Stoffer, Vierhouten; J. H. v. Vliet,
Zutphen. Chr. Lyceum, afd. HBS. Gesl.
ddpl. B: B. Abels, H. Calemé, J. H. Kelderman,
L. Gerritsen, Zelhem: G. D. Kloosterboer, Eefde;
G. Koms. J. A. de Vries en J. H. L. Zwiere,
Deventer: S. H. Meihuizen, Almen.
Zwolle. Ohr. Lyceum. Gesl.: dlpl. A:S. J,
G. Goverts, Dalfsen; J. J. Koele, VoPChten MJ
Keerde; D. Molgraaf, Steenwdk: L. W. Poelste»,
Balkbrug: L. L. Smd-t, Epe; dlpl. B: R. J. vt
Ark. Heerde: Anna Benthem en J. L Borde-
wijk. Meppel; Iseling .Renijs. Dalfsen; H. H. J.
I n g e n. Kweekschool
tt. handw. de dames R
Nassau-Kweekschool.
lames C. H. Barnard.
?n C M. H. Wilschut,
Gesl. handenarbeid de
G. Boersma, J. C. Dam
Utrecht; G. Dijkman en
Bilt: E. Voorhoeve. Out
Chr. Kweekschool Relioboth. Gesl. de
mes L. J. C. Berentsen, Hilversum; G. A.
v. Ginkel en E. J. H. J. Lodder, Zels-t; W.
Hage, Hollandsche Rading; T. Krol, Ame
foort: J. A. de Lange. Zegveld; H. Lankkat
Staatsex. onderw.(essen). Gesl. de dan
A. M. v. d. Bosch. Apeldoorn: C. Dekk
Utrecht: A M. Dopheide, De Bilt:
ren Mt
cht; de heer j
Herv. Kweekschool. Gesl. de hee-
eslers. Staphorst: D. Slerksma, Kam-
I'Tk, Urk; M. d. Velde, F|/l«
L v. Westenbrugge, Zwolle.
M. Bljleveld. Lelden: J. C. Hoft-
Gorkum; Th. H. Horsthuls. Noordwüker-
Kulper en A. A. H,
-ngh, Bre-
hout; J. P. J.
Leeuwrlk, Den Haag: A. F.
da: W. J. Knopper. Schiedam; C. v. d. Hou
Oostvoorne: R. Kaptein, Alkmaar. A. H.
Kers-tens, De Lindt; J. W. Kessels, Neder-
weerd; P. Klaassen, Maartensdijk; J. Klein,
lzcn; R. Koe-k, Gieten: P. H. ICoelemlj,
K. Kt
Alkmaar; H. W.
H. Hoekstra, Nljboltwolde:
Ingen; B. H. Kooimans, Hoo-
d; D. W. Hogewlnd,
lem; H. F. H. Kdepe,
Winterswijk;
ïn op Zoom: D. W. Kt
[endriks, Hengelo: B. K:
W. J. H. M. Murls, Heerlen; J. P. M.
J. D. Komkom
Gesl. deel 2 de heer
