in alle opzichten prachtig gessaag
MAANDAG 26 JUNI 1939
dammer
marsch
De Rotterdammer-Marsch heeft de krachtproef, die dit jaar
geleverd moest worden, op schitterende wijze doorstaan
Ondanks dreigenden regen en een lage temperatuur, ondanks
de zware concurrentie van niet minder dan drie andere
marschen in de omgeving, lieten zich bijna 2300 deelneem
sters en deelnemers voor dit grootsche wandelfestijn in
schrijven en voor de vierde maal luidde eenparig het eind
oordeel: dit was een schitterende marsch.
Hoe goed het was bleek op overtuigende wijze bij het slot,
toen één groote verbroedering ontstond in den tuin van de
Stadsdoelen. Onder pittige marschmuziek voerde de goti
sche, groote schare vreugdedansen uit, alsof men nog aan
het begin van de 35 kilometer stond.
Kaalhoofdige leiders van wandelgroepen en correct-geuni-
formde Burgerwachters sprongen in uitbundige vreugde in
het rond tusschen jolige meiskes in leuke wandelcostuum-
pjes, dames op leeftijd werden door jonge Oranje-Gardisten
„op sleeptouw" genomen in den vroolijken rondedans en
iedereen werd zoo gegrepen door de vreugdevolle
stemming
Het Rotterdammer-Marsch-gezin heeft een heerlijken dag
beleefd, die lang in de herinnering zal voortleven
die uitbleef
Zaterdagmorgen hebben we ons aanvan
kelijk eenige uren vrij onbehaaglijk gevoeld.
Zou de regen doorzetten, of zou het zon
netje de wolkenlagen overwinnen? 't. Wae
een vraag, waarop we zoo graag zelf een
gunstig antwoord wilden geven, ook aan
hen, die er telefonisch naar informeerden.
Maar de barometer schommelde goedmoedig
wat op en neer, zoo op de manier van 't
kan vriezen, 't kan dooien en hoe we ook
tikten, we konden geetn mooi weer te voor
schijn tikken. Tenslotte werd het echter te
bar en toen is onze telefoniste er na eeriige
moeite in geslaagd De Bilt aan de telefoon
te krijgen. „Geen regen van beteekenis", zei
men daar enwe waren gerust. Dank zij
een zekere dosis optimisme, want de mot
regen bleef nog gestadig drenzen. Toch is
dit optimisme later gerechtvaardigd: in de
middaguren is de regen inderdaad uitge
bleven en bijzondere maatregelen behoefden
wij niet te nemen. Gelukkig!
Er was toch al genoeg werk te verzetten,
mede tengevolge van het feit, dat velen
laat, héél laat hadden ingeschreven.
Doch al moeten van Heusden en De Zwart
met hun uitgebreiden „Excelsior"-staf de laat
ste weken halve nachten doorwerken, het
komt voor elkaar. Wat deze mannen ook nu
weer hebben gepresteero, we zullen het niet
gaan beschrijven, wetende dat zij dit alles
•niet tellen, wanneer de marsch maar slaagt.
Welnu, die voldoening hebben zij mogen
smaken, en wij met hen. Groote dankbaar
heid daarvoor leeft in de harten van allen,
die hun krachten voor den vierden Rotter
dammer-Marsch gaven. Ook omdat het weer
boven verwachting goed was. Wel wat koud
maar in ieder geval droog.
Van Osselen uit Delft, die bij alle mar
schen z'n hond meeneemt als trouwe met
gezel. Ze hebben samen al heel wat kilo
metertjes geloopen!
Delft door de wandelaars
veroverd
Het allereerste begin was ditmaal al goed.
Met de Spoorwegen hadden we een over
eenkomst gemaakt, waardoor iedere deelne
mer, onverschillig uit welke stad of welk
dorp, tegen een zeer gereduceerd tarief naar
Delft vervo d kon worden. Zeer velen heb
ben van deze goedkoope gelegenheid gebruik
gemaakt, vooral uit Rotterdam en Schiedam.
Uit die plaatsen vertrok een extra-trein die
een vijfhonderd menschen bevatte. Alles
dan ook werkelijk perfect verloopen, zeer
tevredenheid van oe „klanten"!
Om twee uur kwamen de tippelaars Delft
veroveren. Het. anders zoo rustige stadje, met
z'11 stille, vredige grachten en z'-n statige,
oude gebouwen was spoedig een en al druk
te. Met slaande trommels, de vlaggen voor
op, marcheerden de groepen naar de Staas-
doelen, waar „Excelsior" gereed was om de
gasten te ontvangen. Er waren gidsen ge
noeg, maar zij hadden een ondankbare
Op den iaatsten Zaterdag in Juni vindt
men de Stadsdoelen vanielf, door in den
grootem stroom mee te loopen, temeer waar
er een groot aantal „vaste" deelnemers zijn,
die den weg al kunnen droomen
't Was in de Stadsdoelen nog beter dan
vorige jaren. Het heele gebouw was in
wendig vernieuwd en daarom bleven
ditmaal de groote gangduren dicht. De in
gang was bij den uitgang en omgekeera, doch
ook dat gaf geen moeilijkheden, zooals we
aanvankelijk vreesden. De kleedgelegenhe
den waren af en evenzoo de organisatie in
den tuin.
Vroolijk roffelend trokken ze binnen, de
groepen uit alle mogelijke plaatsen.
Daar waren de Oranje-Gardes uit Rotter
dam, Schiedam, Oud-Beijerland en andere
oorden, déar waren Kracht en Vlugheid uit
Rotterdam, Steeds Voorwaarts uit Den Haag
de twee groepen van Vrederust uit Ber
gen op Zoom. Onder applaus kwam het kra
nige detachement van de Schiedamsche
politie binnenrukken en onder nog méér
toejuichingen het keurige detachement van
het 22 R I uit Ede. De kleintjes van K.
V., een groep van maar eventjes tachtig
jongens en meisjes waren ook al voor half
drie present, evenals D.O.K. uit Schiedam.
Aan de startbureau's werd op volle
kracht gewerkt, hóópen nieuwe inschrij
vers kwamen zich nog aanmelden, de
jury kwam eens even poolshoogte nemen
en in een ruimen hoek van den tuin
werd al vroolijk in een kring gedanst.
Voorzitter van Heusden en secretaris
De Zwart waren overal en toch nergens
'te vinden, „maar" riepen ze ons in het
voorbijgaan gauw toe, „het gaat prach
tig".
Snel moest nog een en ander geregeld
worden. Hoofdleider W ij d e v e 1 d was plot
seling onder 'de wapenen geroepen en vrij
wel onvoorbereid moest de jury-voorzitter,
kapitein Versloot, zijn plaats innemen.
Kapitein Borstlap en luitenant v. d.
Akker waren eveneens onder de wapenen
zoodat in den luitenant Voorrips een
welkome vervanger werd gevonden. Doch
wat er ook nog te regelen mocht zijn, punc
tueel om half drie stond de heer C. J. van
Heusden, voorzitter van „Excelsior" voor
de microfoon.
Wat traditie vermag
Van Heusden weet van wanten, want eer
we een potlood te pakken haaden, had hij
de vele deelnemers al hartelijk verwelkomd
op de bij allen zoo bekende startplaats.
De voorzitter memoreerde de ongekende
moeilijkheden, waarmee men ditmaal had
moeten worstelen. De spanning alom in de
wereld was aanvankelijk oorzaak, dat men
meende, dit jaar geen marsch te moeten
houden, doch toen de toestand weer wat be
ter werd, zag men toch in, dat men den
velen wandelaars zoo'n groote teleurstelling
niet bereiden mocht. Met een achterstand
van eenige maanden in de voorbereiding is
men toen hard aan het werk gegaan, alle
hens aan dek brengend.
Spoedig bleek, dat drie andere marschen
in de omgeving op 24 juni zware concur
rentie zouden leveren en de organisatoren
begrepen het: dit zou de krachtproef wor
den. Doch men begreep ook, dat de tradi
tie een woordje zou meespreken. Inder
daad bleek dat het geval te zijn. De kracht
proef werd glansrijk doorstaan, want het
record-aantal deelnemers van 1938 zou
zeer dicht benaderd worden. Spr. dankte
alle deelnemers voor het gevoel van saam-
hoorigheid, dat zij hierdoor zoo duidelijk
gedemonstreerd hadden en wenschte hun
allen tenslotte toe: prettige wandeling,
goed weer en een gezellig slot.
Hoofdleider Versloot geeft dan op de hem
eigen, kernachtige wijze nog enkele techni
sche aanwijzingen en dan klinkt het: „Tam
boers en Pijpers Excelsior: Geeft acht! Rof
fel!!" Even gebeurt er niets, wat den hoofd
leider aanleiding geeft tot een opmerking
over burgers, die nooit iets goed doen
maar dan klinkt een daverende roffel, ge-
■olgd door het start-commando van kapitein
Versloot: „Voorwaarts marsch!"
De vierde Rotterdammer-Marsch is begon-
;n enhet is zoowaar droog!
Hierop gaan de tamboers en pijpers va»
Excelsior, gevolgd aoor het hoofdpeloton en
vlak daarachter marcheeren de hondcraen
individueelen, die bij den start óók een eigen
plaats hebben. Regelmatig volgen dan de 42
"roepen voor den hoofdmarsch, met of zon
der trommels of trompetten, met of zonder
vlag, maar alles mèt den vasten wil de 35
kilometers, die nu beginnen, zoo goed mo
gelijk te loopen. Het is een schitterend ge
zicht, deze lange, lange rij door Delft te zien
trekken, door een haag van belangstellen;
den. Luid klinken de trommels tusschen de
huizenrijen en pittig kletsen de hakken over
den weg in gelijkmatig rhythme.
Vooraan loopt het hoofdpeloton, Excelsior,
dat. ditmaal weer onder bevel staat van
voorzitter van Heusden himself. Hij kon
het niet laten, zelf weer eens mee te loopen
en de staf van Excelsior is zoo goed „afge
richt" dat het tijdens dp wandeling toch
wel „loopt.l"
Twee. die het wel gezellig vonden, dat het
koud was
Wandelaars contra snel-verkeer
Het loopt zelfs even te hard. Als we met
den hoofdleider per auto bij de Hoornbrug
komen om kwart over drie, zijn de eersten
daar al gepasseerd en we komen tot de ont
dekking, oat de wandelaars zichzelf en an
deren in gevaar brengen, door zich niet aan
het stopteeken van den verkeersagent te
storen. Wat de verkeersagent niet kon be
reiken, lukt ons gelukkig wel. We geven
zelf een stopsein en benoemen voor het ver
dere een E.II.B.O.-man als assistent ver
keersagent Toen was de zaak weer gezond.
Als de groote stroom om half vier
passeert, zet de verkeersagent met
één machtige handbeweging de haas
tige benzine-monsters ..op de plaats
rust" en veilig steken onze Rotter-
dammer-marschers den gevaarlijken
rijksweg over. Als het den automobi
listen wat te lang duurt, heffen zij uit
protest een claxon-concert aan. tot het
hun beurt weer is. En dan zingen de
wandelaars veel-stemmig: „Wat
duurt dat langGeduld is zulk
een schoone zaak!
De Delftweg, bijna zonder auto-verkeer,
bleek een ideale gelegenheid om te pas-
secrcn voor hen die uit het gedrang wilden.
Bij de Hoornbrug waren de geroutineerde
wandelaars al vooruit, om nu verder rustig
hun eigen tempo te loopen. Een viertal jon
gelieden, die daar nog voor waren,
avonds voor half acht al voor de poort van
de Stadsdoelen stonden, hebben geen propa-
ganaa voor de wandelsport gemaakt. Zij lie
pen wel hard, maar ze liepen bar slecht.
Geen gezicht gewoon.
Neen. dan is het een heel wat feestelijker
gezicht de goede wandelaars rustig kilo
meter na kilometer te zien afleggen, kalm
en bedaard, in een mooi gelijkmatig tempo
en in een harmonischen gang. Iemand als
mevrouw Versloot, de echtgenoote van den
hoofdleider bijvoorbeeld, die het wandelen
ként. 's Morgens heeft ze van zes uur af
moeten hollen om te zorgen dat haar gezin
met vijf kinderen vóór den middag goed
verzorgd is. maar tijdens den marsch holt
ze niet. En toch behoort ze bij de eer
sten, die binnenkomen. Zulke deelneem
sters er zijn er meer, al weten we het niet
'an allen bij naam en voor heel wat deelne
mers geldt dat evenzeer. Z ij verstaan het,
wat goeo wandelen is. Men neme dezulken
tot voorbeeld.
We zien daar aan den Delftweg nog meer
goede bekenden. Daar loopt de boekhouder
de krant met z'n lange beenen, daar
komt de chef van de advertentie-afdeeling,
die wel niet veel haren meer heeft, maar
ook nog géén buikje. Dank zij het wande-
De meeste mannen van zijn leeftijd
vertoonen reeds een embonpoint van groo
teren of kleineren omvang... Eén van onze
administrateurs, pen klein manneke, heeft
maat gevonden, wiens beenen gelijke
lengte hebben als de zijne en ze kunnen
het in alle opzichten opperbest vinden. De
zeventigjarige van Osselen uit Delft
loopt z'n vierden marsch nog even kwiek als
den eersten, in de eene hand z'n wandel
stok, in de andere de riem van z'n trouwen
hond, die 35 K.M. óók al een peuleschilletje
vindt. Gerritsen uit Rotterdam, die 71
jaar is, doet ook al voor den vierden keer
en zoo zouden we nog een heele poos
door kunnen gaan. Er zijn er zoovelen, die
nog geen enkelen Rotterdammer-marsch
hebben overgeslagen en die dat voorloopig
ook niet zullen doen!
Thee doet je goed
Doch we moeten verder. Passeeren lijkt
niet wel mogelijk, dus we rijden met onze
auto in snelle vaart langs een anderen weg
naar het Haagsche Bosch, waar we net de
ploeg wegwijzers opvangen. Een van de
jongelieden blijft op het kruispunt staan,
met het pijltje op z'n fiets in de goede rich
ting, de rest gaat snel verder, want de eer
ste individueelen zijn al weer voorbij. Ook
wij verlaten deze schoone omgeving, om de
thee te gaan keuren.
De groote rijdende theepot van het Thee-
bureau heeft een mooi punt van opstelling
gevonden aan de Oostduinlaan, hoek v. d.
Haerstraat. Alles is gereed om de wande
laars te ontvangen. Groote bladen vol be
kers, waar de damp af slaat, staan gereed
en ze vinden gretig aftrek. De man, die uit
principe altijd thee zonder suiker dronk,
moest het ditmaal genieten „met alles er
in". Hij vond het tóch lekker.
Méér nog vond een juffrouw van zoo om
en nabij de vijftig jaar hier baat „Ik-ken-
nie-meer, maar toch geef ik het niet op", ver
trouwde ze den hoofdleider toe, maar toen
ze de thee op had, liep ze weer verder ol
net gestart was, haar parapluie stevig
onder den arm geklemd. Thee doet je g
Over die parapluie gesproken, die bleek
overbodige ballast. De wind was straffer
geworden, wat kouder ook, maar de voch
tigheid was verdwenen. Zoodoende waren
de fietsen van verzorgsters en verzorgers
hoog-beladen met jassen, mantels en cape's.
„Wandellust" uit Rotterdam heeft
voor de tweede maal den Rotterdam
mer-beker gewonnen en daarop zijn
allen even trotsch. getuige dit plaatje!
Een ovatie voor minister Colijn
Na den Musschenberg, vanwaar
men zoo'n aardig uitzicht heeft
over Den Haag, ging de tocht voort
door de Stadhouderslaan. Het
Haagsche „Steeds Voorwaarts",
dat natuurlijk precies wist waar
onze minister-president woont,
heeft den zeventigjarige daar een
spontane ovatie gebracht. Luid
zong men met een kleine variatie
op „De Zilvervloot":
„Colijn, Colijn, Colijn,
zjjn naam is klein",
gevolgd door „Lang zal hij leven".
Groot was de vreugde, toen de
heer Colijn voor een der ramen
verscheen en met een vriendelijk
gebaar dankte voor deze spontane
hulde. Het gejuich was niet van
de lucht!
Kleurenspel in de duinen
We moeten zien, dat we in de duinen
komen, want dat is het allermooiste punt,
om de heele zaak eens te overzien,
feit, dat we langs de wandelaars rijden, be
zorgt ons een geduchte vertraging: veel
harder dan 10 K.M. per uur kunnen we niet
vooruit... Ondertusschen zit kapitein Ver
sloot bij voortduring met critisch oog door
de achterruit van de auto te speuren en ik
krijg uitgebreid wandel-college. Niet het
geringste foutje, of zijn geroutineerd jury
oog bracht het er dadelijk uit Een juffrouw
op hakken van 7 c.Meen andere die haar
bovenlichaam stokstijf houdt, een groep,
waarvan bij de eene helft de kwartiermuts
naar rechts wijst en bij de andere helft
naar links, het zijn allemaal kleinigheden,
die hem direct opvallen.
Nadat we dan onderweg de autobus-kara
vaan met ruim honderd belangstellenden
Een groep van het personeel der Li-
bertas-drukkerij te Utrecht, welke ook
De Nieuwe Utrechtsche Courant,
één der Vijf Samenwerkende Chris
telijke Dagbladen verzorgt, onder lei
ding van haar Directeur Am. Diemer.
rechts achteraan op de foto.
uit Rotterdam nog gepasseerd zijn, kunnen
,ve eindelijk het duinpad inwandelen, om
verdekt opgesteld het legioen voorbij te
rien marcheeren.
Dat wordt een glorieus half
uurtje. Over het mooie pad door
een ongerepte natuur, dat een on
vergelijkelijk uitzicht biedt op de
vandaag wat sombere zee, komen
ze aanmar cheer en. de kleurige
groepen en de individueelen. Wat
prachtig steekt het wit en blauw
van Kracht en Vlugheid en Steeds
Voorwaarts af tegen de kleuren
weelde van duindistel en duinroos,
en wat een schakeeringen van
teere bloemenkleuren bekoren hier
en daar het oog. Hoe mooi staan
de uniformen der Oranje-Gardis
ten in deze omgeving. Zonneschijn
zou hier nog meer fleur gebracht
hebben, de kleuren zouden feller
zijn, maar ook de gedempte scha-
keeringen onder de grauwe lucht
hebben een zeer aparte bekoring.
Uitzonderlijk mooi is het ook, be
neden staande, boven op een duin
top een telkens wisselend silhouet
van telkens een andere groep te
zien verschijnen. Dit alles ademt
een heerlijke rust en vrede, die
even stil maakt.
De groote rust
Maar de marsch gaat door, en het werk
gaat door. We haasten ons naar het Dodge-
terrein, waar ijverige dameshanden vele
honderden bekers limonade en fleschjes
melk in het gelid hebben gezet. Het blijkt al
spoedig: eindelijk hebben we de oplossing
voor de groote rust gevonden. Ieder krijgt
nu, zonder ook maar een oogenblik te wach
ten, zijn of haar consumptie, ieder kan zit
ten, in het gras of op de ruime tribunes ea
ieder is tevreden.
Om half zes komen de eerste individueelen
en tegen zes uur is het een oer-gez. Jlige
drukte geworden, gemoedelijk en vroolijk.
De schapen aan den kant van het veld loo
pen onrustig heen en weer, de muziekwagen
laat vroolijke muziek over het terrein schal-
len en steeds meer groepen verschijnen op
den duintop, om wat later op de melk en
de limonade af te marcheeren. De kuchpak-
ketten komen te voorschijn, ^onde tafels-
worden midden op het veld gevormd, de be*
eoekers uit Rotterdam voegen zich bij het
gezelschap en verwennen de zonen en doch
ters etc. met goede gaven, kortom, het is een
drukte van belang en niemand hoeft te
wachten of te blijven staan.
Of ja, toch ontstaat ergens een opstopping.
De toilet-inrichting blijkt van onvoldoende
capaciteit te zijnDat geeft voor som
migen eenige „benauwde" oogenblikken....
Overigens hooren we niets dan lof en als
weer een groep kranig binnenrukt, klatert
een hartelijk applaus over het veld. Vooral
„het twee-en-twintigste" krijgt een ware
ovatie. De heeren zijn wat laat, aangezien
een der soldaten onderweg is flauw geval
lenvan den hongerHeusch gebeurd.
En daar is warempel de zeventien man
sterke groep „Libertas" uit Utrecht óók al.
Deze groep, bestaande uit personeel van de
„Nieuwe Utrechtsche Courant" en de druk
kerij „Libertas", onder leiding van den direc
teur, den heer Arn. Diemer, is om half
vier pas gestart en heeft reeds nu den achter
stand geheel ingeloopen. Nog geen öpoor van
vermoeidheid is te zien. De groep eindigde,
naar later bleek, dan ook als vijfde. Bravo,
Utrechtenaren!
(Zie verder volgende bladzijde)
