HET RAPPORT-OSS
Indische Defensie
JUBILEUM Prof. Dr. K. SCHILDER
VRIJDAG 23 JUNI 1939
[TWEEDE KAMER
Pverzicht
Eindelijk de dag van Oes.
Op het Binnenhof iets meer dan gewone
'drukte. Een rij belangstellenden hoopt op
toelating tot de reeds volle wachtkamer
yoor de publieke tribune. Persfotografen
schilderen geduldig in de hoop den Minis
ter van Justitie te kunnen knippen. Deze
laat edhter op zich wachten. Hij heeft ook
geen haast. Want aan de beihandeling van
de nota over Oss gaat een aantal kleine
.wetsontwerpen vooraf, die tot ruim half 3
de Kamer bezig houden.
De dioht-bezette gereserveerde tribune,
waar o.a. Mr James, de verdediger van de
maréchaussees, een plaates heeft gekregen,
moet al dien tijd de ietwat balsemieke tem
peratuur van de Kamerzaal ondergaan, eer
haar aandacht voorde zaak-Osskan worden
geactiveerd. Ook in de loges heeft men zich
te sdhik'ken naar den gang van het werk.
Van de hors d'oeuvres houdt een Indische
schotel, een suppletoire begrooting, waarhij
nogal wat geld voor de defensie wordt aan
gevraagd, enkele Indische specialiteiten nog
al bezig. Waarom? We vermochten het nau-
welijiks te ontdekken. Het ministerieele ant
woord was dan ook niet bijster interessant
en huppelde luchtig heen langs de eenigs-
zin ontijdig, maar toch niet onbelangrijke
.vragen ter zake van de Indische defensie
en hetgeen Nederland daarvoor ten behoeve
van Indië beschikbaar zal stellen. De heer
Stokvis kon dan ook moeilijk zijn diagnose
stellen ter zake van de vraag in hoever de
Minister van Koloniën toegankelijk is voor
de driften, die in Indië op het gebied der
Defensie zich laten gaan.
De Minister erkende, dat Indië naar ver
houding van zijn budget, teveel aan de
Defensie uitgeeft, n.l. een derde. Maar dat
is overal zoo. Een oplossing voor deze moei
lijkheid weet hij nog niet.
Wie betalen moet en daar was vrij
,vee] over gesproken was buiten de orde
en dus beperkte de Minister zich tot de ver
klaring, dat hij bereid is om bij den Minis
ter van Financiën a.i. te. pleiten voor een
grooter bijdrage van Nederland aan de In
dische defensie.
Aan 't eind man het debat was de Kamer
nog net zoo ver als aan het begin. De wets
ontwerpen passeerden z.h.st.
Inmiddels is de Minister van Justitie ge
arriveerd en zet zich aan de Ministerstafel.
Naar vier siprekers hadden we te luiste
ren: Wijnkoop, Jhr de Geer, Mr v. d. Goes
Ivan Naters en den R.K. pleitbezorger van
den bewindsman, Mr v. Maarseveen.
De sfeer in de Kamer is volkomen rustig
en verraadt niet de minste spanning als de
heer W ij n, k o 0 p aan het woord komt. Op
weinig boeiende wijze zet hij zijn inzich
ten uiteen, zich wat al te veel bezig hou
dend met bekende feiten uit deze onver
kwikkelijke historie.
Hii schakelt alle antipapisme uit en be-
treurt het, dat na den aanvankelijk gunsti-
gen indruk van 's Ministers optreden in
deze zaak, later twijfel is ontstaan en thans,
na het voortreffelijke rapport der Kamer
commissie. niet langer vaststaat, dat in Ne
derland het recht voor alles en onder alle
omstandigheden wordt toegepast.
De procureur-generaal van het Bossche
Hof is gebleken een man te zijn, die zelfs
in rechtszaken, welke hem niet aangaan,
Willekeurig ingrijpt Door dezen ambtenaar
heeft de Minister zich teveel latpn beïnvloe
den.
Wat de commissie in zachte bewoordingten
Omtrent dien P.-G. verklaart, is voor dezeu
vernietigend. Hij is de aanvuurder, de
Minister de aanvoerder in de Ossohe zaak.
Diens houding tegenover de Kamercom
missie was ook weinig beleidvol. Zonder
hem goede trouw te ontzeggen en zonder
ook maar eendgszins waarde te hechten aan
de N.S.B.-aigitatie in deze zaak, concludeer
de de heer Wijnkoop niettemin, dat 't rap
port der commissie voor den Minister vol
slagen vernietigend is.
Hiij heeft aan de Kamercommissie het'ver
vullen van haar taak onmogelijk gemaakt,
heeft de brigade Oss onnoodig geschorst en
iiient als hoogste gezagsdrager zoo spoedig
mogelijk te verdwijnen.
De heer De Geer bezag meer de staats
rechtelijke zijde van het geval.
Reeds onmiddellijk verklaarde hij de con
clusie van de Commissie te aanvaarden op
zuiver zakelijke gronden. Politieke discri
minatie is daarin niet gelegen.
's Ministers ergernis over te Oss begane
fouten— welke overigens ook door de Com
missie niet wordien ontkend, maar tot haar
ware proportie zijn teruggebracht heeft
hem ad absurdum gevoerd en helaas is de
Minister er niet toe kunnen komen achteraf
aijn vergissing in te zien en te erkennen.
Had hij zulks gedaan, dan zou dat niet alleen
aan Ons Noorden en De Tijd bevrediging
hebben geschonken, maar in. veel breeder
kring. Helaas is den Minister door zijn
naaste geestverwanten het innemen van
een ander standpunt heel moeilijk gemaakt.
Moet men in het aannemen der conclusie
van de Kamercommissie een wenk zien om
heen te gaan?
De heer De Geer ontkende zulks. De
Minister kan de conclusie, evenals e'ke
andere conclusie met of zonder redres van
begaan onrecht, naast zich neerleggen. Het
bepalen van zijn houding is zijn eigen zaak.
Ook als de Minister tot de oivertuiging mocht
komen, dat verdere samenwerking met de
Kamer niet meer mogelijk zal zijn, dan nog
moet hij dat besluit dat de heer De Geer
zou betreuren op eigen verantwoordelijk
beid nemen. Want 't rapport en de conclusie
zijn niet te beschouwen als een motie van
wantrouwen, ook al meenden vrienden en
tegenstanders van dien Minister er een
uiting in te zien, die ministerieel niet kan
worden overleefd. Zij is slechts een zake
lijke uitspraak, geen politiek doodvonnis.
De rede van den heer De Geer valt ken
nelijk te beschouwen als een poging om den
Minister te verlossen uit het slop, waarin
hij vooral door anderen gebracht is en hem
terug te houden van een extreme conse-
kwentie. Afgewacht moet of de Minister dit
gebaar zal weten te waardeeren en er ook
waarde aan zal hechten. Er zijn echter
Kamerleden, niet behoorende tot degenen,
die per sé bloed willen zien, van wie de
meen in? afkomstig is, dat de Minister voor
dezen goedbedoe:den raad tot nu toe weinig
ontvankelijk is gebleken. We zullen dat
moeten afwachten.
Als twee ervaren pleiters stelden de hee-
ren v. d. Goes en v. Maarseveen hun
requisitoir tegenover elkander.
Beiden hielden zich in den breede bezig
met de feiten.
Mr v. M a a r s e 'V e e n wierp daarbij een
fel licht op door de maréchaussees begane
fouten. Die fouten zijn niet onjkend. maar
de vraag is juist: zijn ze van dien aard, dat
ze een zoo excessief optreden als van den
Minister wettigen? Ja, zegt de heer Van
Maarseveen, want om kleinigheden werd de
vrijheid der burgers en de eerbied voor het
gezag in gevaar gebracht. Maar als zijn
tegenpleiter dan opmerkt: er werd gehan
deld naar de voorschriften van den P.-G.,
dan glijdt de R.K. spreker daar overheen.
Hij was zoo verstandig ook enkele feilen
van den Minister te erkennen. Dezie heeft
bv. het „hoor en wederhoor"' wel eens in
onvoldoende male toegenast. Ook h»j het
verstrekken van stukken aan de Kamercom
missie had wel een iets ruimer standpunt
kunnen zijn ingenomen.
Summa summarum kon de heer v. Maar
seveen niet anders concludeeren dan dal
Minister Goseling, wiens goede trouw oi>k
door de commissie buiten twijfel is gesteld
een beleid heeft gevolgd, dat noodig was
om de rechtszekerheid te beveiligen tegen
aantasting er van door overheidsorganen.
Bij dezen stand van zaken zou slap optre
den uit den booze zijn geweest.
Het scherpzinnig betoog van den heer
v. d. Goes van Naters, leidde in hoffe
lijk gestelde termen tot scherp gestelde con
clusies tegenovergesteld aan die van Mr v.
Maarseveen.
Met de commissie wraakte hij het, dat
aile handelingen van den P.-G. door den
Minister zijn gedekt; zelfs onjuist gebleken
mededeelingen, op diens gezag gedaan, heeft
hij niet teruggenomen.
Met klem werd opgekomen tegen wat men
in Brabant en Limburg noemt: het systsem-
Speyaert, n.l. het scherp vervolgen, wille
keurig ingrijpen en het bespionneeren van
allerlei achtenswaardige menschen.
Aan de Kamercommissie is ten onrechte
onthouden hetgeen zij zakelijk noodig had.
Bij Spoorhout is indertijd anders gehandeld.
Tegenover de Ossdhe brigade en haar
leden is onbehoorlijk opgetreden. Maakte
zij fouten, dan hadden die zeer wel op
andere wijze kunnen zijn gecorrigeerd. Maar
de P.-G., tegen wien bezwarende dingen
zijn gebleken, mocht de maréchaussee niet
en heeft haar dat willen doen gevoelen. Van
het systeeon-Speyaert is de Minister het
slachtoffer geworden.
De P.-G. is op hol geslagen en dient, naai
de meening van mr v. d. Goes, te worden
overgeplaatst of ontslagen, eer- en rechts
herstel behoort te worden gegeven aan de
brigade en voorts is een onderzoek noodig
in zake nog niet vervolgde zaken te Den
De Minister, zoo besloot de heer v. d. Goes
zijn rede, moet zelf zijn conclusie trekken.
Er zijn Ministers geweest, die om minder
aan de rechtshandhaving, waarover 't thans
gaat, zijn heengegaan.
Er komt reeds eenige teekening in het
debat. Maar we zijn er nog niet; veel zal
ook van den Minister afhangen wat de
einduitkomst betreft.
Of we die vandaag reeds zullen bereiken,
komt ons echter niet zeker voor.
De zaak-Oss in de Tweede Kamer
De belangstelling van 't publiek was
zoo groot, dat de rijkspolitie de han
den vol had.
Verslag
In de Tweede Kamer-verg:
er eerst een aantal klelm
Lan de orde. DaarbU °nts'
ning, dat asU geacht
Aan de orde z(Jn daarna de conclusies van
■t verslag der Commissie omtrent de nota van
den Minister van Justitie betreffende de feiten
en omstandigheden, op grond waarvan op l
Apiil 1938 aan de brigade der Kon. Marechaus
see te Osa is gelast zich tijdelijk van opspo
ringsdiensten te onthouden en betreffende
daarmede samenhangende aangelegen-
heder
3e heer WIJNKOOP (Comm.) schetst de voor-
!chiedenis van de kwestie. B|J de interpella-
-Drop heeft spr. reeds verklaard, dat onver-
Mini
lellat
woord op de Juistheid te controleeren.
Er Is een slechte samenwerking, zelfs tegen
werking tusschen Justitie, bestuur en politie
gebleken. De Procureur-Generaal weigert met
Majoor v^n Everdlngen over dienstzaken to
itspraak". Dmc Procureur-Generaal
irder"
'oerder" niet vrijgepleit.
Zelfs als het juist ls, dat de I
'aal onafzetbaar is, dan moet
1 geen sprake -
1 zlin -
t Ml-
enquete eigenlijk 1
cue was geweest.
Spr. neemt aan. dat de Minister te goeder
trouw gehandeld heeft, doch hmoet hebben
een Minister, die de dingen goed doet. In de
zaak v. d. H. zijn wel degelllk aaiiwtlzlngen
voor verduisteringen en zeker redenen voor
aanhouding De Minister doet het voorkomen,
alsof het over klrlno zaakjes gaat. Over de
zaak van de geestelijken, de kern van de zaak.
zal spr. niet veel zeggen, daar de Minister hier
de meeste belemmeringen Jn den weg gelegd
heeft. Er Is In 't geheel geen sprake van anti
papisme. De Justltie-autorltelten hebben niet
uit te mtken, of de geestelijken niet naar de
handeld hebben. doch zü hebben
ilgen en te onderzoeken,
ls in een geval een aanwijzing voor een
-verjaard strafbaar feit, dit had de Mlnis-
ontkend. Ook verjaarde feiten li
■afbare feitei
zün.
Spr. zal stemmen voör de conclusies. Dit
rapport ls voor den Minister vernietigend, do
Minister heeft de Commissie onmogelijk ge
maakt om vast te stellen of de geestelijken
onder ander recht staan dan anderen; de schor
sing van de brigade was volkomen onnoodig,
op die gronden moet deze Minister zoo spoedig
mogeliik aftreden.
Zakelijk karakter
tan als model dienen voor al deze soort aan.
•allen. Spr zal stemmen voor de conclusie var
"ieid. Spr. zal nog afwachten of de
inden, dat de Mlnlst
irdt. dan Is dit 1
reheelen inhoui
•sproken. Het
indien de Minist
die in
n abeundi lezer
wen daar het
ï&nleldtng
In de hitte van de polemiek zagen zelfs zijn
geestverwanten een consilium abeia-SMn de
conclusie. Zelfs meende men, dat ana^Pk. Mi
nisters moesten aftreden, hiervan komt men
gelukkig terug. Spr. zou het staatsrechtelijk
ontoelaatbaar achten, wanneer de Minister af
treedt, omdat de Kamer dat wil. Dit is een
zakelijke uitspraak, geen politiek doodvonnis
Een gevoel van onbehagen
De heer VAN DER GOES VAN NATERS
(S.D.) ls van oordeel, dat er door de zaak-Oss
een gevoel van onbehagen is ontstaan ten aan
zien van de rechtszekerheid en rechtsgelijk
heid. In den loop van de behandeling is hof
element van antl-paplame binnengeslopen. Den
P.-G. verwijt spr. Ingrijpen ln rechtszaken,
die reeds onder de rechtbank berustten.
Naar spr.'s oordeel mag een commissie uit -ie
Spoorhout-za-ak.
ipr. acht het onjuist, dat de Minister inder-
l verklaard heeft deze zaak niet verder te
volgen. Er werken waarschijnlijk krachten,
thana is gebleken, dat de
vonnissen niet de aangever was
Minister GOSELING: „Aangever heb ik niet
gezegd".
Do heer VAN DER GOES VAN NATERS
tS.D.) houdt dit vol. Er was hier blijkbaar
sprake van nlet-strafbare lmmoreele handelin
gen waarvan het rapporteeren zeer gewemscht
ls. Toch waren er aanwijzingen voor een nlet-
verjaard strafbaar feit.
Sp. is van oordcel, dat er niet veel goeds Is
gebleken van het beleid van den Bosschen P.-G.
HU haalt hiervan enkele voorbeelden uit het
rapport aan. Ook de verhouding van den P.-G.
tot de officieren van de marechaussee ls af te
keuren, pen ernstig feit noemt spr. het vervol
gen ln het wilde weg; dit ls het systeem van
den P.-G., dat hU de marechaussee verwUt. Er
wordt ln Brabant te veel geseponeerd, daardoor
ls de verhoogde criminaliteit te verklaren. Het
systeem-Speyaert. waarvan do Minister het
slachtoffer Is geworden, noemt spr. verderfelUk
en Nederland onwaardig.
De meeste fouten van do brlgade-Oss zün
■gig' De werkelllke fouten wettigen
ïaatregelen niet. Daarom acht spr.
aanvaardbaar. Er moet plaats
brlgade-Oss, opdracht
de gei
de co
hebbel
tot
kele
den P.-G.
Ten aanzien van den Minister trekt spr. geoi
conclusie; ^hU ^ondersohrUft de opvattingen va:
Spr. noemt enkeie precedenten die veel over
De individueele vrijheid
door het Park...
wordt gehoudendo Invldiduecle vrijheid. Te
Oss was hot regel geworden allen met politie
onderzoek en poll tie-maatregel en te bedreigen
door de ontplooiing van activiteit van de z(1de
der marechaussee. Bil de marechaussee bestond
de neiging, om om futiele redenen rechtszaken
te forceeren en sensatie te maken.
In de zaak van den winkelier B. zoti van
verduistering geen sprake geweest zUn. Indien
hot niet om een civiele ------
i zaak ging. Door naohte-
Mooi gebruind
worden gelaat, hals en armen door
AMILDA-zonnebruincrême. Voorkomt tevens
ven-ellen en de zoo pijnlijke zonnebrand.
Flacon 60 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
(Reel.)
Herdenking in Delfshaven
Temidden van de laatste der zes gemeen
ten, welke hij gedurende 20 jaren gediend
heeft, maar ook in aanwezigheid van
rijke vrienden en geestvenvanten uit an
dere plaatsen, heeft Prof. Schilder
de Geref. Kerk-Tidemanstraat zijn 25-jarig
predikantsjubileum herdacht. Voor den met
bloemen en palmen versierden kansel wa
rén zetels a oor den jubilaris en zijn familie
geplaatst. Uiteraard waren vele predikan
ten aanwezig, ook de Senaat van het Kam
per studentencorps F. Q. I.
Nadat Prof. Schilder met de zijnen door
Ds J. Schoonhoven was binnengeleid,
besteeg Ds H. Knoop den kansel, die liet
zingen Gezang 23 2, voorlas Ef. 4 712
en voorging in gebed. Daarna wees hij
op het doel van dezen avond, waarin
alleen de Gever het middelpunt mag zijn.
God alleen is groot; Hij blijft, en Zijn die
naren komen en gaan. Personalisme is af
goderij. Daarom wil spr. zich alleen binden
aan de Schrift, in verhand met het voor
gelezen gedeelte. De herder en lccraar is de
gegeVenc Gods aan de gemeente, in den
tijd. maar uit verkiezing en voor de eeuwig
heid. Zoo is God het ook. die de roeping
werkt, en alles schikt tot de vervulling
daarvan. Zich tot den jubilaris wendende,
merkt spr. op. dat dit alles aan hem be
wezen is. In dit licht alleen willen wij dit
25-jarig herdenken zien. Dan ip alle roem
uitgesloten.
4an elk echter is de genade gegeven naar
de mate, welke Christus souverein bepaalt
De onderscheiding is er niet van de men
schen, doch door Christus alzoo beschikt.
Niemand heeft iets van zichzelf. De heer
lijkheid der Openbaring Gods moet uitge
deeld worden en aan Prof. Schilder is daar
toe een buitengewone mate gegeven, maar
het volk dat dit ervaart, dankt alleen den
Gever. Zonder Gods genade had de Kerk
van Christus in dit land aan Prof. Schilder
niets gehad.
Verder ziet spr. als het doel der gave:
de volmaking der heiligen, hun bekwaming
tot het ambt der gcloovigen. Zoo rijst naar
Gods bestek het huis Gods. Als verteerd
door de liefde voor dit huis heeft Prof.
Schilder zich geheel gegeven. Ook zijn pro
gram van actie was van Christus. Spr. her
innert aan de woorden van wijlen Ds Sik
kel, die gewaagde van vrucht, alleen
uit Christus gevonden. Zoo alleen mag
gejubileerd worden, opdat de zelfverheer
lijking alleen aan d"en Gever blijve.
Nadat gezongen was Ps. 6S 9, besteeg
Prof. Dr A. G. H 0 n i g. oud-hoogleeraar aan
de Theol. Hoogeschool te Kampen, den
kansel.
zal een zware alag worden toegebracht, even
^Ll.?^n-?.e_p®r®0?n!''K0 vtfheld. Een zoo ach-».*:
WaarschUnllik echter had L
deld. Spr. erkent, dat de taak der commissie
zeer moellük ls geweest; hii heeft voor haar
doch hü acht het beerüpelUk.
dat de Minlsl
an -s Minlste
iet hooren van getuigen.
Do Commissie had haar oordeel ook
ïellngen wenschte dooi
vernordeelendc
Minister gelco
een minder st
nlster? De M
pllchtsvervuill
noet he.
irgenmlddag 1 uur.
VICTORIA.
WATER f
verhoogt
De kerkeraad van de Geref. Kerk
van Delft, vertegenwoordigd door
Ds T. J. Hagen en den heer L. M.
Heyne den Bak, boodt Prof. Schilder
een bord Delftsch blauw aan.
A.Aflki.flsaiiuLr T1
PROFESSOR DOCTOR
KLAAS SCHILDER
wor»di bij de HePckiVkii^g
voji zijn. vijf-eniwnii^jAr;
Qen. ca5beid inden Dienst
aes"Wbordd ditAibuiri
mei hei de-Apbij gevoegde
Bockgeéchenk,öAJigebo-
den in da.nkba.pe epken
ning -vjxTi de ioewi 'ding
waAprrxe hij sfcecb cklCepk
vajiOKpietue heeft öewe
zen. op deheepjijkheiavMï
de Openbaring Qtods.
De opdracht in het album
Toespraak Prof. Honig
Met woorden van warme sympathie en
hooge waardeering voor Prof. Schilder ver
klaart spr. het uitzonderlijke van zijn op
treden op hoogen leeftijd. Hij wenscht den
jubilaris geluk met het zilveren huwelijks
feest. dat ook dezer dagen gevierd werd.
Dan wijst spr. op de heerlijke taak van het
predikambt, dat bediend wordt door hen.
die Christus zelf gezanten noemt. In de 2;
jaren van zijn ambtsbediening heeft Prof.
Schilder het zich niet gemakkelijk gemaakt
en geworsteld met de onderwerjx-n zijner
prediking. Tegenover de klacht van te
hooge vlucht in de prediking van Prof.
Schilder, plaatst spr. de inspanning der ge
meente, om hem te willen begrijpen.
Met talrijke en schitterende gaven heeft de
Schepper den jubilaris gesierd, inzonder
heid als auteur en theoloog. Dan, wie is
zonder zonde en gebreken? Zoo is het ook
in het hart van dezen jubilaris. En zoo ook
kon hij beloven, lust in alle gerechtigheid
te hebben. Deze mijlpaal brenge hem dich
ter bij Christus, over Wien hij zulk een
schoone studie heeft geschreven. ..Uwer
knechten trouwe zonen, zullen altoos bij U
wonen." Snr. verzocht staande dit vers (Ps.
10 2) te zingen.
Hierna was het woord aan Ds D. va
Dijk van Groningen, om aan Prof. Schilder
het huldeblijk van dezen dag aan te bieden
Aanbieding huldeblijk
Spr. wijst op de liefde van duizenden in
den lande, voor Prof. Schilder ontstaan. Ilii
wil alleen wijzen op wat waarlijk groot 1s
in Prof. Schilder', door God hem gegeven.
Spr. herinnert aan het gevaar, dat de Geref.
Kerken na Kuyper en Bavinck dachten, dat
zij er waren. Prof. Schilder heeft dat ge
vaar gezien en geweerd. Was dit naden los
tornen? Neen. want hel kleed der Kerk
moet groeien. Prof. Schilder heefi honder
den predikanten zich leeren schamen, dat
zij den klpmtoon op de openbaring Gods in
Zijn Woord zouden hebben verwaarloosd in
hun preeken. Zoo heeft de jubilaris ook
positief arbeid geleverd. Was hij dan de
eenige? Er is lente in het Geref. kerkelijk
leven en ieder zingt op zijn wijze in dit
concert mee.
Spr. biedt aan als huldeblijk van ruim
2100 vrienden en vriendinnen het boekwerk
Corpus Reformatorum, vergezeld
van een album met de namen der gevers en
geefsters, als een bewijs der liefde van hen,
die met Prof. Schilder strijden en streven.
Spr. bidt hem toe, dat God hem schenke al
wat hij voor het volvoeren van zijn taak
noodig heeft in zijn geweldig bewogen leven.
Het album, dat het geschenk begeleidde, is
er een van eerbiedwekkend formaat; 33 X
44 c.M., en bevat ruim 100 bladen met elk
21 namen van gevers en geefsters, waarbij
er zijn uit België. Duitschland. Zuid-Afrika,
N.-Amerika en Ned.-lndiö. Vooraf gaan
eenige prachtig gecalligrafeerde bladen met
de namen van het landelijk en ce plaatse
lijke comités, waarbij allerlei emblemen,
wapens of afbeeldingen in kleuren zijn aan
gebracht. Het geheel is in een rood kalfs-
leeren band gebonden, waarop alleen de
datum van 21 Juni 1914—193!) in gouden
letters. De opdracht getuigt van de „dank
bare erkenning voor de toewijding, waar
mee hij steeds de Kerk van Christus heeft
gewezen op c'.e heerlijkheid van de Open
baring Gods". Zoowel de heer D. v. d.
Poort Jr., die de albumbladen calligra-
feerde als de hinder, firma de Kieviet,
kunnen met voldoening op hun werk terug
zien.
Toespraak Ds H. S. Bcomo
Nog voerde het woord Ds H. S. Bouma
•an Amsterdam-Zui<?, die zich richtte tot
Mevrouw Schilder, „de meest beklagens
waardige vrouw in de Geref. Kerken". Maar
ook „een van de meest gelukkige". Mevr.
Schilder heeft een man, die een man is,
met een hart vol trouw en vol liefde, en die
daarom wel eens gekneusd werd en dan
haar steun noodig had. Spreker hoopt, dat
mevrouw Schilder de vijanden van haar
man uit haar huis houde en ervoor zorge,
dat de vrienden het niet overstroomen. Hij
biedt mevr. Schilder een schilderij aan,
waarna ook de 5 van dc. 80 deelen van het
boekwerk en het album aan Prof. Schilder
werden overhandigd.
Onder het zingen van Ps. 89 7 en 8 werd
gecollecteerd voor de restauratie van het
orgel der kerk-Tidemanstraat, waarna Prof.
Schilder aan het woord was.
Dankwoord Prof. Schilder
Hoewel spr. dezen avond liever over een
theol. onderwerp sprak en nóg liever het
Woord hediende, is hij toch dankbaar voor
wat gebleken is van de gemeenschap der
heiligen. Het ambt aller geloovigen is het,
wat spr. thans alleen hierin wil betoond
zien. Danken houdt in schaamte over zonde
en tekort, houdt in het overzien, maar veel
meer het inzien van de weldaden Gods.
Spr. dankt Prof. Honig, dat hij hier gespro
ker heeft: hij heeft hem veel te danken en
herinnert aan zijn verzoenend werk in da
gen van kerkelijke spanning. Ook spr. wil
nuanceeringen verhinderen tegenstellingen
te worden. Spr. dankt de comité's voor do
prachtige geschenken. Inzonderheid dankt
hij Ds den Boe ft, den secrelaris van het
Comité, die door ongesteldheid thans afwe
zig moest zijn. Dan ook Ds Knoop, den
voorzitter van het Comité, die zoo heel veel
voor dezen avond heeft gedaan.
Spr. dankt den God van zijn leven, dat
hij kort overziet; hij herdenkt zijn moeder,
die 'n voorbeeldig offer bracht voor zijn op
leiding. Hij huldigt zijn vrouw, met wie hij
zich 't meest verbor>len voelt door haar
hem afstaan voor de dingen van Gods Ko
ninkrijk. Na een korte herinnering aan elk
der gemeenten, welke hij bediende, bracht
spr. bijzonder dank aan de kerk van Delfs
haven, die het hem mogelijk heeft gemaakt
de studie voor de promotie te voltooien. Hij
spreekt ten slotte over den intreetekst van
25 jaren geleden 1 Joh. 2 20. Na een
breede ontwikqkeling der hierin vervatte
gedachten verzocht spr. te zingen Ps. 1222
en ging hij in dankgebed voor.
Na de samenkomsten zijn nog velen den
jubilaris en de zijnen gaan begroeten.
De receptie
Ter gelegenheid van het ambtsjubileum
van Prof. Dr K. Schilder is gistermid
dag van drie tot vijf uur in de zaal naast
het kerkgebouw aan de Tidemanstraat een
drukbezochte receptie gehouden. Zeer velen
maakten van de gelegenheid gebruik den
jubilaris en zijn gezin op dezen dag te com
plimenteeren.
Daartoe behoorden allereerst verscheidene
deputaties van de kerken, die Prof. Dr K.
Schilder als predikant achtereenvolgens
heeft gediend. Ds H. Post wenschte geluk
namens dc kerk van Ambt-Vollenhoven;
Dr E. D. Kraan vertegenwoordigde met
den heer M. v. d. Schaft de kerk van
Vlaardingen; de heeren C. F. van Mil en
J. de Gooyer kwamen namens de kerk
van Gorinchem; Ds T. J. Hagen en do
heer L. M. H e y n e-d en Bak boden na
mens de kerk van Delft een fraai bord van
Delftsch aardewerk aan, waarop een af
beelding van de Westerkerk, waar de jubi
laris van 1922—1925 zoo vaak het Woord
heeft bediend; de heer A. Col ij n felici
teerde namens de kerk te Oegstgeest, ter
wijl namens de kerk van Delfshaven de ju
bilaris op hartelijke wijze werd toegespro
ken door Ds H. R. Z ijls tra, die samen
met den heer A. Fennema, scriba van
den kerkeraad van Delfshaven, ter receptie
verscheen. De verschillende sprekers (do
eerstgeqoemden van de hierboven vermeldo
deputaties) roemden zonder uitzondering
de Schriftuurlijke prediking van den jubi
laris en zijn uitstekend catechetisch onder
wijs.
44 oorden van bijzondere waardeering
werden ook gesproken namens het Curato
rium van de Theologische School te Kam
pen, welks woordvoerder was Ds J. L.
Schouten van Amsterdam, die vergezeld
was van Ds F. C. Me y ster, van Rotter
dam, scriba van het Curatorium.
Van de velen, die den jubilaris persoon
lijk kwamen gelukwenschen noemen wij
°"aL^)s C. Veen hof, van Haarlem; Ds II.
S. Bouma van Amsterdam-Zuid; Ds A. v.
d. Ziel van Ambt-Vollenhoven-Cadoelen;
Ds C. Stam van Pernis; Ds Joh
Schoonhoven van Delfshaven; Ds K.
H. Broekstra, em. predikant van Oegst
geest; Ds S. R. Sm i 1 d e van Bilthoven;
voorts de heeren H. Diemer, Directeur-
Hoofdredacteur van het Dagblad „De Rot
terdamnier'; Dr G. K. Schoep van Den
Haag; Dr J. H. Landwchr; H. J. v a n
44 ij 1 e n. oud-directeur van „De Kweek
school met den Bijbel" te Rotterdam; Mevr.
L. H. van Alkemade-Kwakkel-
steyn, oud-presidente van den Geref
Meisjesbond; F. C. van Dorp, hoofd van
de Idenburgschool; 4V. de Boer. oud-
hoofd van de Eben-Haëzerschool; G.
!*?,ndTer_en- hoofd van de Calvifn-
schoolJ. G. Baart, hoofd van de Oir.
Schippersschool, allen te Delfshaven; C
van Ommen, praetor, en H. Bouma,
ab-actis van het studenten-corps FQI- A
G. Bax secr. van de Chr. HBS. te Viaais
dingen; J. Smit, directeur van de fa Oos
terhaan en Le Cointre te Goes; Jo« do
Jonge, architect; en vele anderen.
Ook kwamen vele telegrammen met
lukwenschen binnen, o.a. van hel bestifur
lan de Ned. Chr. Radio-Ver.; den kerkeraad
Aan de Geref. Kerk van Kampen; van ver
scheidene professoren en predikanten en
voorts tal van andere vooraanrtaande kerke
lijke persoonlijkheden in ons land.
GARANTIE-STANDGRO EN
GARANTIE.STANDBRU IN
GARANTIE-STAND ROOD
GARANTIE-STANDZ WART
GARANTIE-STANDBLAUW
ARCHITECTEN - HUISEIGENAREN
Vraagl Uw ichlldoi bil alle hnilen.erl
werken bovens «le merken
Worden S Jaar gegarandeerd
