LAATSTE NIEUWS Schoonheid der Reeuwijksche Plassen bedreigd MAANDAG 19 JUNI 1939 TWEEDE BLAD PAG» 7 TUSSCHEN AMSTEL EN IJ Roode knoeierijen. Uilenspiegel manieren. De groote mond. Klassemoraal. Kiezersvrees bij de S.D.A.P. (Van onzen Amsterdamsehen redacteur) Middien in de ver kiezingsactie voor den Raad is het rapport van de erfpachts-com- missfe neergeploft. Iedereen heeft er van opgekeken, toen het lang verwachte stuk in de dagbladen prijk te, en niemand, die van dergelijk werk verstand heeft, zal zich verbazen, dat het onderzoek van zoo lange adem is ge weest. De conclusies, waartoe de zes Raads leden gekomen zijn, niogen bij den lezer bekend worden ver ondersteld. Wij zijn nu nog st.erk ge ïnteresseerd voor het vervolg van het rapport, waarin de geheele erfpaohtsgeschicdenis onder de loupe wordt genomen. Dit zuiverend rapport hebben we te dan ken aan oe „democratie", vertellen een paar bladen. „Het Volk" nota bene voorop. Indien dit waar zou zijn, konden knoeierijen, als door het rapport, worden gesignaleerd, voor heen, toen „de" democratie velen verstaan hieronder het algemeen kiesrecht nog niet zulk een macht als thans beteekende, voortwoekeren. En dat is stellig onjuist. Waarom zegt men zoo iets dan ook nu weer? Uit vrees voor de N.S.B. en zij die beweren in het geheel niet bang te zijn voor de Mussert-partij, doen er het hardst aan mee. De zaak staat echter geheel anders. Niet aan den „democratischen bestuursvorm", "waarmee velen zoo gaarne koketteeren. maar aan onzen constituitioneelen regee- ringsvorm, die de rechten van Overheid en volk waarborgt, hebben wij een schoon maak, als nu noodig bleek, te danken. Drie partijen beweren om strijd, dat ieder een tegen hen is. De communisten houden deze Uilenspiegel redeneeri ng er op na, de N.S.B.-ers en de S.D.A.P. Van elkaar weten deze partijen niets dan kwaads te vertellen. Eerstgenoemden, evenals de Sneevliet-revo- lutionairen bezweren de bevolking toch als jeblieft geen N.S.B.-eps te kiezen. Dezen op hun beurt beklimmen het podium om zich den volke als deerniswaardige martelaresse te vertoonen. En de S.D.A.P. gaat er naast staan, want, zeggen de N.S.B.-ers, dat iedereen behalve de bloem" des volks hen tegen staat en dan natuurlijk met de allerslecht ste middelen, de SD.A.P. beweert precies hetzelfde. „Geen middel wordt onbeproefd gelaten om haar uit de sterke positie te verdringen. Alle andere partijen hebben het op de S.D.A.P. gemunt". Ziehier een paar zinnen uit een snorkerig strooibiljet, waarin de S.D.A.P. weer de kraaiende haan uithangt, en waarin zij ver- telt dat de Amsterdamsche bevolking „on noemelijk' veel aan haar te dianken heeft. Het gemeenschappelijk kenmerk der drie fe de groote mond èn de dictatuur. Bij de S.D.A.P. is de laatste zorgvuldig geconser veerd. De Marxistische grondslag 6peelt deze partij echter telkens weer parten. Zoo ook in de beruchte erfpachtskwestie. Toen deze in de Raadsvergadering van 11 Januari voor het eerst aan de orde kwam, voerde de fractie-voorzitter van de S.D.A.P. de heer Matthijsen, het hoogste woord. Bij haar stand het immers van te voren vast, dat de heer De Miranda totaal onschuldig was, en daarom werd op luiden toon een rapport op korten termijn geëischt, want De Miranda was nr. 1 van de Statenlijst en vóór de Statenverkiezing moest hem eerher stel worden aangeboden. Vóór het onderzoek aanving, sprak dit toch reeds vanzelf. „Ar beiders" als De Miranda en Gulden waren niet in staat dingen te doen, waarvan men hen beschuldigde. Zulke grofheden gebeu ren wel in „kapitalistische" kringen. Derhalve ging de roode fractie direct naast en vóór het beschuldigde tweetal staan. In haar vergadering van 6 Januari werd „met groote. voldoening kennis genomen van de krachtige en afdoende tegenspraak" van De Miranda, Die tegenspraak, alsook de door Gulden afgelegde verklaringen werden „éénstemmig en onvoorwaardelijk aanvaard". Ziehier de ras-echte Marxistische klasse-moraal. Nu het blijkt, dat niet alleen het genoem de tweetal, maar ook de luidruchtige woord voerder, Matthijsen, een politiek doodvonnis hebben thuisgekregen, wordt dezelfde tac tiek voortgezet. Zonder blekken of blozen be weerde de „Volk"-redactie één dag na het verschijnen van het rapport, dat „de beschul digde personen ijl financieel opzicht onaan tastbaar zijn" en verder „zijn de zware be schuldigingen, die de goede trouw en de on kreukbaarheid van de sociaal-democratische vertegenwoordigers raakten, volstrekt afge wezen". Deze en dergelijke brutaliteiten hebben de S.D.A.P. steeds gekenmerkt. De heer De Miranda was altijd een der eersten om tegenstanders en vooral „de kapitalisten" op kwetsende, hoonende manier te behandelen. Legio is het aantal beleedigngen, welke deze man zich heeft veroorloofd, terwijl hij „da belangen der arbeid ereklasse" heette te be hartigen. Zulk een onbeschaamdheid was ook de „grootsche betooging" in het R.A.I.-gebouw, Zaterdagavond door de S.D.A.P. Terwijl zij wist welk een publicatie over drie harer vooraanstaande mannen op komst was, ging de zaak toch door. Men tast niet mis, indien aangenomen wordt, dat de S.D.A.P. achter al dit pompeuze gedoe en achter alle ver dachtmakingen van de „Arbeiderspers" haar Innerlijke verlegenheid met het geval-De Miranda en. poogt te verbergen. Hoe democratisch de S.D.A.P. zich ook voordoet, toch acht zij de publicatie van het erfpachtsrapport vóór de Raadsverkiezing „een groote fout"! Eerst eischen: zoo spoe dig mogelijk, vóór de Statenverkiezing nog vanwege het „eerherstel", en als hot rapport dan toch nog vóór de Raadsverkiezing komt, zónder eerherstel, dan zou het dus „demo cratisch" geweest zijn het nog een poosje achter te houden! Tusschen de moderne de mocratie en de dictatuur ligt maar één schrene Dat blijkt uit zulk een kromme redeneering en is ook duidelijk geworden met het dictatoriaal optreden der genoemde roode voorma,men. Intusschen zal de S.D.A.P. zich het oordeel 3er kieze-s tnoetm laten welgevallen. Of de Uitslag der Raadsverkiezing een ommekeer De St Willibrord-tentoonstelling UTRECHT, 19 Juni. Naar wij vernemen heeft H. M. de Koningin voor de tentoon stelling van Utrechtsclte miniaturen twee handschriften in bruikleen afgestaan. Het eene, een evangelistarium, hetweük voor ge bruik door den bisschop was bestemd, be hoort tot de .meest kostbare stukken van de tentoonstelling. Volgens Prof. Byvanck is het omstreeks 1435 in het klooster der JCarthuizers in Utrecht vervaardigd. Het is geschreven in een forsdhe en kloeke letter, terwijl de versiering van de hand is van den zelfdgn meester, die een groot gedeelte van den Nederlandschen Bijbel uit 1430 heeft verlucht, welke in de Koninklijke Bi bliotheek te 's-Gravenhage berust, maar thans op de tentoonstelling aanwezig is. Vroeger heeft het handschrift toebehoord het klooster van St Agatha van de Kruisheeren bij Cuyck. Het is in 1841 ge schonken aan Koning Willem II, toen hij een bezoek bracht aan dit klooster. Raadhuis van Grootscherm°r gerestaureerd Een oud rechthuisje aangebouwd GROOTSCHERMER, 19 Juni. Zaterdag middag om twaalf uur is in tegenwoordig heid van den Commissaris der Koningin van Noord-Holland, Mr Dr A. baron Röell, het geheel gerestaureerde zeventiende eeuwsche raadhuis van Grootschermer geopend. Vooral na het midden van de negentiende :uw was het gebouw, dat uit 1639 dateert, zeer achteruit gegaan. Er was een groot gebrek aan ruimte en behoefte aan een brandvrije bewaarplaats voor de archieven van de gemeente, de kerk en de polders. In overleg tusschen de gemeente, Monu mentenzorg en den architect A. A. Kok te Amsterdam, is een oud rechthuisje, dat ver waarloosd en tot geen enkel doel eenzaam te Grootschermer stond, afgebroken en ach ter het raadhuis (dat ook oorspronkelijk een rechthuis was) weer opgebouwd, met als schakel er tusschen een brandvrije archief ruimte. Het geheel is van een pleisterlaag ontdaan deskundig gerestaureerd. Ook binnen is het gebouw zeer bezienswaard met balken zolderingen, kruisvensters, eikenhouten deu ren, spiltrappen, schouwen voor open haard vuur met kostelijke oude haardplaten en tegeltjes. De burgerij schonk een achttal prachtige gebrandschilderde paneelen voor de bovenlichten der vensters van de raads zaal. Een nieuw electrisch gemaal op Zuid-Beveland De bouw van het electrisch gemaal aan het kanaal door Zuid-BeveTand, bestemd voor de bemaling van het deel van Zuid-Beveland ten Oosten van het kanaal (Yerseke en om geving) is thans voltooid. De officieele ingebruikstelling zal op de verhoudingen zal teweegbrengen moet :oraen afgewacht. Wij anti-revolutionairen hebben geen pu blicaties noodig om de oogen van ons volk te openen voor de verderfelijkheid van het Marxisme. »or Amsterdam is het parool „na het rapport als vóór het rapport" Lijst 6. FRISO VERPLICHTE WERKLOOSHEIDS VERZEKERING Hooge Raad van Arbeid acht deze gewenscht Trekken van een loongrens aanbevolen Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van het 21ste regiment in fanterie te Amersfoort werden Zater dag drie parade-trommen aangebo den door de reserve-officieren van dit regiment. Woensdag 21 Juni as. in tegenwoordigheid van diverse autoriteiten door den Commissa ris der Koningin in Zeeland geschieden. Door dit gemaal zal de omgeving van Dronkenman meende drenkeling te zien 's-GRAVENHAGE, 17 Juni. Een merkwaar dig geval heeft zich vannacht afgespeeld aan de Slachthuiskade bij de Laakbrug. Daar sprong omstreeks 1 uur een 51-jarige bewoner van de Molenaarstraat, die dronken was, te water. Agenten hebben hem met be hulp van de reddingshaak weer od het droge gebracht, waarna hij is getransporteerd naar het bureau aan den Rijswijkscheweg, waar hij voorzien is van drenkelingenkleeding, zooals deze in elk bureau te vinden is: een blauwe boezeroen, een blauwe broek, enz. De man bleek na zijn had nog niet ontnuchterd te zijn, zoodat hij nog maar eenigen tijd in bewaring is gesteld. De G.G.D., die eveneens was uitgerukt, behoefde niet in te grijpen. De man kwam ongedeerd uit het geval te voorschijn. Het vreemde was evenwel, dat de man be weerde, in het water te zijn gesprongen, om dat hij een jongen wilde redden, dien hij in het water had zien liggen. Er was alle aan leiding, aan te nemen, dat deze drenkeling slechts bestond in het brein van den man. Maar de politie heeft zekerheidshalve toch eenigen tijd gedregd, zooals verwacht mocht worden zonder resultaat. Proeven met oorlogsbrood Kwaliteit en smaak waren goed. 's-GRAVENHAGE, 19 Juni. Naar wij van bevoegde zijde vernemen, kan de consump tieprof met water-wittebrood, gebakken van de z.g. oorlogs-melange, alleszins ge slaagd worden genoemd. Het brood werd in de deelnemende gezinnen gedurende de veer tien dagen, welke de proef duurde, door vrijwel iedereen met smaak genuttigd, ter wijl onprettige ervaringen ten opzichte van de gezondheid niet werden gerapporteerd. Algemeen werd opgemerkt, dat het ge bruik zeer spoedig gewende en dat, indien in oorlogstijd brood van zulk een samen stelling zou worden verstrekt, zulks een zeer groote verbetering ten aanzien van de jaren 1914/18 zou beteekenen. Uiteraard zal, voor zoover noodig, met het geheel der verkre gen gegevens bij de verdere voorbereiding worden rekening gehouden. HUISSEN, (Gld), 19 Juni. Alhier brak brand uit in de boerderij van den heer J. Willemsen, gelegen aan de Karstraat. Het vuur greep zoo snel om zich heen, dat aan blusschen niet te denken viel. Door den hevigen vonkenregen vatte het met riet be dekte dak van de boerderij, toebehoorende aan den heer Roelofs, eveneens vlam. Ook dit perceel brandde tot den grond toe af. De geheele inboedel ging verloren. Alleen het 'vee kon worden gered. Recreatie-oord en studieterrein van beteekenis Een centrum van watersport vlak bij onze groote steden MIDDEN in het hart van Zuid-Holland ligt een plassengebied, dat door zijn schoonheid uitmunt. Het is reeds een re- creat.e-oord van groote beteekenis en als de fietsers uit de groote steden het gebied in anderhalf uur kunnen bereiken en de auto's binnen een half uur de menschen uit de hui zenzee tot bij de plassen kunnen brengen, dan is het duidelijk, dat dit gebied een cen trum zal worden van watersport, zooals er slechts weinige in ons land zijn. Zwemmers, roeiers, zeilers en schaatsenrijders, zij zullen zich in grooten getale naar dit gebied bege ven en de hengelaars zullen niet aehtcrblij- Rondom de plassen zijn reeds vele zomer huisjes verrezen en nu het uitbreidingsplan, opgemaakt door het Instituut Stad en Land schap van Zu d-Ho'lan 1 (dat op dc tentoon stelling te Parijs een gouden medaille ver wierf I) is aangenomen, mag venvacht wor den, dat de bebouwing in goede banen geleid zal worden. De zoogenaamde achterste plassen vormen thans een pas6ief gedeelte van bet re creatiegebied, al gaat men er hoe lan ger hoe meer toe over ze nis doel van roei tochtjes te beschouwen. Maar hun beteeke nis is toch zeer groot! Immers \elen zoeken als doel voor fiets- of autotocht een natuur terrein te bereiken. Zij zijn tevreden met het uitzicht op de wondermooie plassen, met t aanschouwen der belangwekkende flora en der vele vogels, die het gebied bevolken. Het is vooral een schare bezoekers, afkom stig uit de groote steden, die dit natuurge not op prijs stelt. Voor hen dienen goede wel gen rond de plassen aanwezig te zijn, wegen met een wat landelijk karakter, maar toch in staat om ook op drukke dagen het ver keer te leiden. Deze plassen hebben bovendien een groote beteekenis voor de visschers en henge-' laars. De groote vi96cherijbedrijvcn ge troosten zich belangrijke inspann ng ter ver hooging van de opbrengst. Men moei daar om bij een economische beschouwing de be teekenis voor de visscherij niet vergeten! Toen indertijd plannen voor droogmaking werden beraamd, bleek dat het bestaan der plassen voor de defensie van groote be teekenis is. De rust in West-Europa is thans niet van dien aard. dat ook maar een enkel natuurlijk obstakel uit den weg geruimd mag worden! Naast de genoemde functie hebben de plas sen nog een zeer belangrijke, nl. voor de wetenschap. Men aanvaardt thans vrij algemeen het denkbeeld, dat bepaalde gebieden beschermd moeten worden als er zeldzame organismen voorkomen. In herinner even aan de lepe laars van het Naardermeer. Voor de Reeu wijksche plassen zou men zoo kunnen wij zep op de Wouwaapjes, die hier waarschijn lijk hun belangrijkste broedplaats hebben in West-Europa, op h-1 feit dat hier wellicht de kwak nog broedt, op de vele plantorga nismen, die hier voorkomen en die elders in ons land niet gevonden zijn. Maar er is iets, dat voor de wetenschap van oneindig grooter belang is, al springt dit niet zoo direct in het oog. In de laatste jaren ontwikkelt zich een tak van de dierkundige wetenschap voor welks beoefening het absoluut noodzakelijk is dat er ongerepte gebieden zijn, waarin de dieren ongestoord zich kunnen uitlèven. Deze jonge wetenschap heeft in ons land reeds enkele vooraanstaande vertegenwoordigers. Voor studie der dieren in plassengebieden zijn de Reeuwijksche plassen uiterst gunstig ge legen en het zou van wijs beleid getuigen, als zulk een terrein reeds thans werd gere serveerd! Gaat men nu na, wat bij een drooglegging te winnen zou zijn, dan zijn de baten slechts zeer gering, en de verliezen zeer groot. Voor aanstaande personen kwamen tot deze con clusie en reeds in 1930 verwierpen de Prov. Staten het plan tot droogmaking met 63 te gen 3 stemmen. Met alle overwegingen van behoud van natuurschoon, met de ontwikkeling van het recreatiegebied heel geen rekening houdende werd thans de gedachte aan droogmaking weer opgevat! Het getuigt van weinig deferentie voor de Provinciale Staten, die met zulk een over weldigende meerderheid, na grond'g onder zoek, de planten tot droogmaking verwier pen. Het getuigt ook van weinig gevoel voor natuurschoon en het getuigt van een be perkten blik, als men :n een plas alleen een object voor droogmaking ziet Ir. J. P. van Lonkhuizen, de direc teur van de Nederlandsche Heide Maatschap pij, die zeker wel als een onverdacht getuige beschouwd mag worden, waar het betreft vraagstukken van in cultuur brengen van gebeden, zeide 15 Jan. 1939: „Maar vanzelf sprekend zouden wij er ons sterk tegen ver zetten, indien men zou komen met plannen om bijvoorbeeld' de Reeuwijksche plassen droog te leggen, al zou het nieuw gewonnen land ook van veel waarde ziin. Hier toch prevaleeren andere belangen". De onkosten voor dijken zijn gebleven, zandstorting op een slappen veenhod^m is even riskant als in 1930, de bodem der plas sen bleef uit arm veen bestaan. Hieraan is in de laatste jaren niet6 veranderd. Doch de recreatiemogelijkheden zijn reeds beter ont wikkeld, de toegangswegen van d'e groote steden naderen hun voltooiing en het na tuurechoon der plassen, dat van alle tijden is, moet ook nu, en zelfs nu meer dan ooit, in stand gehouden worden ten bate van hen, die dit zoeken als tegenwicht tegen het le ven in de drukke steden, in een tijd, die aan de zenuwen de grootste eischen stelt Dit is een waarde, die niet in een directe geldsom is uit te drukken maar het staat volkomen vast, dat als de plassen droogge legd zouden worden, een kostelijk goed aan de gemeenschap ontnomen zou zijn! De Hooge Raad van Arbeid heeft advies uitgebracht over het voorontwerp wettelijke en inzake de verzekering tegen gelde lijke gevolgen van werkloosheid. De raad (heeft daarbij gebruik gemaakt van een praeadvies van een commissie uit den raad. onder voorzitterschap van Mr. A. M. J o e- e& De Raad beantwoordt de vraag, of een re geling van de werkloosheidsverzekering bij de wet aanbeveling verdient, eenstem mig bevestigend. Ook is de raad eenstemmig van oordeel, dat instelling van een verplichte werk loosheidsverzekering gewenscht is. Hoewel het stelsel van vrijwillige verze kering, zooals dit sinds 1917 in ons land be staat, van groot nut is, wordt langs dien weg met dezen belangrijken tak van sociale verzekering 6lecht6 eem deel der daarvoor in aanmerking komende arbeidskrachten be reikt, en mist het instituut ten onzent den ibreeden grondslag, die voor de verzekering gewenscht is. Ten aanzien van de vraag, of de kring der verzekerden juist getrokken is, spreekt de Raad zich eenstemmig ervoor uit om het overheids- en spóorwegperson voorzoover dit niet uit anderen hoofde recht op uitkeering bij werkloosheid heeft, onder de verzekerng te brengen. De groote meer derheid van den Raad is van meening, dat ook de provisne-reiziger, die voor meer dan één onderneming werkt, niet bij voorbaat van de verzekering behoort te worden ut- ge6loten Een meerderheid van den Raad is oordeel, dat eveneens een mogelijkheid moet worden opengelaten om het huisperso neel onder de verzekering te brengen. Niet voor kleine zelfstandigen Hoewel eenige leden van meening zijn, dat de mogelijkheid daartoe in de toekomst geopend behoort te worden, staat de groote meerderheid van den Raad op het stand punt, dat het niet gewenscht is de kleiae zelfstandigen bij de werk loosheidsverzekering te betrekken. Het be hoefte-element moet dan nl. in aanmerking genomen worden, zoodat men op het gebied van den steun komt. Het verdient, naar de opvatting van enkele leden, aanbeveling om demogelijkheid tot een facultatieve verzekering te openen voor groepen van personen, die niet onder de verplichte ver zekering vallen. Een loongrens Wat het vaststellen van een loongrens be treft, spreekt de meerderheid van den Raad zich uit voor het trekken van een loongrens. Sommige leden staan daarbij op het standpunt, dat het stelsel van de ziektewet moet worden gevolgd, zoodat zij, wier sala ris boven de f 3.000 ligt, buiten de verzeke ring zouden vallen, terwijl andere leden de voorkeur geven aan dat van de ongevallen wet waarbij inzake de hoogte der uitkee ring een bepaalde grens wordt in acht De Raad heeft zich uitvoerig bezig gehou den met de vraag, of het grondbeginsel van het voorontwerp, dat nl. het voorwerp der verzekering gevormd wordt door de gelde lijke gevolgen voor de werknemers verbon den aan de normale werkloosheid, als juiste basis kan worden overgenomen. Dc Raad is daarbij vrijwel eenstemmig tot de conclusie geko men, dat ceze vraag ontkennend dient te worden beantwoord Verzekering tegen de geldelijke gevolgen uitsluitend van normale werkloosheid zou tengevolge hebben, dat in gevallen vai normale werkloosheid de middelen der werkloozenkassen na korten tijd uitgeput zullen zijn. De Raad spreekt zich in overgroote meer derheid uit voor een verdeeling van de las ten tusschen werkgevers, werknemers en overheid. Terwijl sommige leden de verdee ling der lasten aldus zouden wenschen, dat werkgevens, werknemers en overheid ieder een derae betalen, staat een aantal andere leden op het standpunt, dat de overheid eerst een bijdrage moet geven, wanneer de kosten van de verzekering een bepaalde grens overschrijden; weer andere leden zijn van meening, dat de overheid steeds óerde van de premies behoort te betalen en daarnaast boven een bepaalde grens dc vol ledige lasten te dragen. BAKKERIJ STUDENTEN Een groep van 34 bakkerij studenten uit Manchester vertoeft eenige dagen in ons land om enkele belangrijke fabrieken te be zichtigen. Zaterdagmorgen stonden de Bakkerijen J. Jansse Wz. op het programma. Daarna ging men naar „Nutricia" te Zoetermeer. Maandagmorgen werd de Ned. Gist en Spiritus fabriek te Delft bezocht en 's mid dags de nieuw gebouwde Stereo Beschuit en Koekfabriek in de Gouvernestraat, die als een modelinrichting kan worden beschouwd Het bakkersvak staat in Engeland op hoog peil. Dat de belangstelling der bakke rij-studenten uitgaat naar wat in ons land te zien is mag wel als compliment be schouwd worden voor onze industrieën. JONGEN DOOR AUTO OVERREDEN EN GEDOOD BLEYERHEIDE, 19 Juni. Zaterdagmiddag is alhier de tienjarige E. Neumann, die per rijwiel naast een zwaar beladen vracht auto reed, onder dezen wagen geraakt en overreden. De jongen was vrijwel onmiddel lijk dood. TH. F. M. SCHAEPMAN KAMERLID Na het bedanken van den heer de Wijker- slooth de Weerdesteijn heeft het Centraal Stembureau in de vacature-van der Putt tot lid van de Tweede Kamer der Stat en-Ge neraal benoemd verklaard den heer Th. F. M. Sc h a e p m a n. Bekneld tusschen bak en bolder Doodelijk ongeluk in de haven ROTTERDAM. 19 Juni. Zaterdag is de w jarige loswerkman D. Holler, gewoond heb bend in de Hillelaan aan boord van het in de Rijnhaven liggende motorschip Dinteldijk bekneld geraakt tusschen een bak en een bolaer. De man werd met een gebroken lin kerdijbeen in ernstigen toestand naar het Havenziekenhuis vervoerd aan de Ooster kade. In den nacht van Zaterdag op Zondag is hij aan de bekomen verwondingen Naar wij vernemen heeft de Minister Economische Zaken besloten, uitsluitend voor het seizoen 1939-1940. steun te verlee- nen aan parmenleggcrs. die in het vooraf gaande seizoen pannen als collecteurs oesterbrood hebben uitgezet. De steun zal bedragen een cent per pan welke in hot seizoen 1939/1940 wordt uitge zet tot een maximum van het in het vorige seizoen uitgezette aantal. Algemeen weerbericht De depressie, die Zaterdag op den Oceaan ten westen van Sohotland gelegen was, is opgevuld, een restant ervan bevindt zich thans nog over de Noordzee. Haar storings front trok gedurende de afgeloopen dagen over de Britsche eilanden en dc Noordzee en passeerde vanmorgen ons land, hetgeen ge paard ging met regenbuien en hier en daar ook met onweer. Vooral in Ierland vielen gisteren zware regenbuien. Het hooge drukgebied bij de Azorcn nam beteekenis toe en breidde zich noord- oostwaarts uit in de richting van de Brit sche eilanden. Ln Finland handhaafde zich de hooge drukking. In deze omgeving is het buitengewoon warm. Binnen de poolcirkel kwam hedenmorgen een temperatuur van 27 graden voor. Een vlak gebied van lagen luchtdruk be woog zich van Polen naar Denemarken en Zuid-Zweden. Tengevolge hiervan was het weer in het Oostzee-gebied onweersachtig en werden plaatselijk groote hoeveelheden regen afgetapt. KERKNIEUWS DERST. EV. LUTH. KERK Aangenomen: Naar Enkhuizen, C. Ch. G. Visser Jr te Harlingen. Een oude schoolmeesters instructie Toen in 1796 met de komst der Franschen et-n nieuw bewind in verschillende plaat sen gevestigd werd, was ook het dorpje Lathum een der vele waar groote verande ringen tot stand kwamen. Zoo werd de benoeming van „school meester" uit de handen van den banner- heer van Lathum en Baar, waarin ze tot er berust had, genomen en gebracht aan de „municipaliteit des amps Baar en Lathum" De cude schoolmeester, die nog al oranje gezind was en dit niet verborg, werd een douceur in den vorm van een som gelds gigeven, die hij „in ruste kon verteeren" Maar meteen werd fiem verzocht om af te treden. Men zocht een opvolger en vond dien in Willem Tampel, die den afgetreden mees ter wel eens had vervangen, als deze ziek was. Deze legde den eed af, dat hij zich onderwierp aan de nieuwe regeering en getrouw zijn ambt zou waarnemen. De nieuwe schoolmeester, die de al to groote gemoedelijkheid van de Lathumsche bevolking kende en in verband met de nieuwe landspolitiek het veiliger vond een bepaalde instructie te hebben, waaraan hij zich kon houden en waarop hij zich altijd kon beroepen, drong er bij de dorpsgrooten op aan, dat in een verordening zou worden vastgelegd, welke schoolboeken hij mocht gebruiken, hoe lang de schooltijden zouden zijn en op welke wijze zijn salaris zou wor den geregeld. De gevraagde instructie kwam tot stand. Ze is waard aan de vergetelheid te worden ortrukt, Wij laten ze hier volgen; „De Municipaliteit des amps Bhar en Lathum, den burger Theodorus Brandts geauthoriseerd hebbende tot het aanstellen van den persoon van Willem Tammel, den eed gedaan volgens publicatie van den IC Maart 1796 en 17 Augusty, als school meester in de buurschap Giesbeek onder Lathum, als daartoe de nodige vereystens besittende en in vroeger tijden reeds eenige tijd hetzelfde heeft waargenomen; Zoo is bij gemelde Municipaliteit goed gevonden en bepaalt, in gemelde school zullen gebruykt worden .1< schoolboeken, door een zeker sositijd, in Holland opgerigt onder den titel van Tot nut van 't algemeen tol tijd en wijlen door de benoemde com missie hieromtrent een nader rapport zal zijn uytgebragt en daaromtrent landschap pelijk zal worden gedecreteerd. Voorders bepalen wij hiermede, de school uren zullen gehouden worden als aUder in il'ordinaire ampsschool in Lathum ge- bruyckelijk is, te weten 's morgens van negen tot half twaalf en 's agtermiddags van een tot vier of half vijf uren, en mede b:fcrin te volgen omtrend 't neemen van "t maandgeld, als in bovengemelde school gebruyckelijk is, als van kinderen, eerst Kginnende ir het A.B.C, 's maand- vier stuyvers, de maand gerekend zijnde vier weeken; voor die beginnen te leesen en schrijven ses stuyvers en voor die schrij ven en cijfferen act stuyver. Gedurende de wintertijd wordt dit voornoemde schoolgeld verhoogt met drie duyten in de week voor vuur- en kaggelgeld. Voorders gelast gemelde Municipaliteyd gemelden schoolmeester zig stiptelijk na den inhoud deeses te gedragen en geduu- rtnde de voorsijde schooluren nauw te letten, indezplfde school niets aanstotelijks voor van de scholieren als van heni selven ir. 't onderrigten plaats heeft, en eeduuren- de die tijd sig ondhoud van alle codsdien stige of religies onderrichtinge. Aldus gedaan en gearresteerd in onse Munieipaliteydsvergadering te Bhar en Lathum gehouden op den TOstpn Maart 1706. 't tweede jaar der Bntnnfsrhe vrijheid, en dit door onsen secretaris doen thekenen."'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 7