Theol. Schooldag te Kampen
Cultuur- en jeugdvragen besproken
DONDERDAG 15 JUNI 1939
DERDE BLAD PAG. 9
Het hedendaagsche Jodendom.
De beteekenis van het verleden.
School en kerken
KAMPEN", 15 Juni. In de Burgwal kerk
wordt vandaag ae jaarlijksche Schooldag
gehouden van de Theologische Hoogeechooi
der Geref. Kerken. Gisteravond werd een
bidstond gehouden.
In deze bidstond heeft Ds A. van Wijn
gaarden van Groningen zijn gehoor be
paald bij 2 Petr. 1 19, Petrus' opwekking
om geloovig acht te geven óp het betrouw
bare profetische woord. Spr. wees op: 1. Op
de vastheid, die het woord heeft; 2. Op
den dienst, die het woord doet; 3. Op de
aandacht, die het woord vraagt; 4. Op
den zegen, die het woord schenkt.
Op deze vier punten betrok spr. de trouw
aan het woord, de toewijding aa
woord en het volhardend 'bestudeer
het woord door allen, die de Theol. School
dienen.
Daarna hebben de bezoekers elkaar ont
moet op een gezellig samenzijn in de aula
van de Hoogeschool.
Vanmórgen werd de Schooldag geopend
door den leider der vergaderingen, Ds N'.
Duursema van Nieuw-Amsterdam, cura
tor der School.
Deze liet z ngen Ps. 44 1 en 2, ging voor
in gebed en las Ps. 44. In zijn
openingswoord
herinnerde Ds. Duursema aan de onlangs
vermelde poging, om in Drenthe niet slechts
een natuurreservaat te behouden in Dwinge-
loo's Krententuinen, maar ook een geestes-
reservaat in de eerste. Theol. School der
Geref. Kerken in de Bergen van Ruinerwold.
Wellicht is deze herinner.ng ook vandaag
wel goed, om ook niet-Drenthen op te wek
ken iets mede te werken voor het kleine ka
pitaaltje ter reserveering van dit Koks
huisje, dat van nog betere dingen spreekt
dan een Czaar-Peterhuisje in Zaandam!
Van die oude historie geldt ook Ps. 44:
„o God, wij hebben het met onze ooren ge
hoord, onze vaders hebben het ons verteld:
Gij hebt een werk gewrocht in hun dagen!"
Wat is het een heerlijk werk Gods! Daar
werd in de Bergen een school opgericht, om
wetenschappelijke vorming te geven aan de
toekomstige leidslieden van ons volk! Wat
en schijnbaar dwaze poging, om de G°ref.
Belijdenis te willen handhaven tegen de
alles overweldigende Groninger richting!
om door een paar Afgescheiden predikanten
de hooge geleerdheid der Professoren aan
vier Universiteiten te willen weerleggen!
En nu? Er is niemand, die aan onze Hooge
school het promotierecht wil onthouden om
gebrek aan wetenschappelijk gehalte; onze
Professoren pralen met hooge titels van bui-
tenlandsche Hoogescholen; onze candidaten
zwermen uit over bijna heel de wereld met
de banier des Kruises, het vaandel der Geref.
Belijdenis!
Dan wijzende op de anti-Christelijke mach
ten en on-Geref. bewegingen, die den invloed
van ons Chr. geloof en van onze Geref. belij
denis zeer verhinderen, wil spr. toch pok
getuigen met het Psalmvers: „Nochtans heb
ben wij U niet vergeten", zoodat we bidden
mogen: „Sta op ons ter hulpe", om trouw te
staan in den heiligen strijd voor de Waar
heid Gods, de Geref. theologie.
Als referent trad in de morgenvergadering
Ds. R. Bakker van Rotterdam met het
onderwerp
Na geschetst te hebben de beteekenis
van de dieper liggende oorzaak der verdruk
king van de Joden in den laatsten tijd, nl.
hun verwerping van Jezus als Messias, wijst
spr. erop, dat, zoolang de Joden in ghetto-
verband leefden, de oude godsdienst en le
vensvorm gehandhaafd kon blijven. Ingrij
pende verandering kwam in den loop der
vorige eeuw door de allengs aan de Joden
gegeven burgerlijke gelijkstelling.
Dan komt van
materieele en gees
telijko zijde de
aanval op de
grondvesten van
het oude rabbijn-
sche Jodendom.
Er komt een ont
wikkeling via het
dusgenaamde Re
form-Jodendom
naar het liberale
Jodendom. De he
dendaagsche si
tuatie staat met
deze ontwikkeling
er nauw ver
bind.
Een sterke in-
Moed oefende het
ontstaan van het
moderne Zionisme, van' Theodor Herzl.
Zijn staatsgedachte is gefundeerd op libera-
Itstischen grondslag. Tegenover hem staat
Nathan Birpbaum, bij wien joodsche
nationaliteit voor alles een religieus begin
sel vertegenwoordigt.
Uit het moderne Zionisme komt Martin
Buber voort, die echter tot de overtuiging
komt, dat slechts van een religieuze vernieu
wing voor het Jodendom de ware hulp te
verwachten is. Naast Buber treedt Franz
enzweig op, met o.a. sterke critiek
op de philosophie, met name die van Hegel.
Prof. Dr. Joseph Klausener, Constantin
runner en Joachim S c h o e p s zijn o.a.
cenige van de figuren, die zeer opmerke
lijke uitspraken aangaande den persoon van
Jezus deden, ook al erkennen zij Hem niet
als Messias.
Aanzienlijk is de groep van Joden, die als
schepen zonder anker, zonder roer meedrij
ven op de stroomingen van het moderne
geestelijke ebgetij.
Al worstelt hier het volk niet om zijn
Messias, dit is toch uit alles duidelijk en
zeker, dat Christus nochtans worstelt
om Zijn volk, om ook uit het eens ge
benedijde volk Zijn „Godlovers" te ver
gaderen als het overblijfsel, hetwelk is
naar de verkiezing van Gods genade.
In een geciteerd ontroerend gebed ui* een
•uden joodschen machsor ligt de eenig rech
te wijze der Messiaansche verlossing zuiver
weergegeven. Een aangehaald talmudlsch
Ds R. Bakker
Prof. Grosheide
parallel met het evangel sche gegeven van
het gescheurde tempel voorhangsel, spreekt
van den door Christus voor den zondaar ge-
openden toegang tot het binnenste heilig
dom.
Den weg tot dien geopenden toegang he'eft
de Kerk van Jezus Christus op aarde den Jo
den in oprechte liefde en geduld te wijzen.
DE MIDDAGVERGADERING
Te 2 uur werd de Schooldag voortgezet en
trad als eerste spreker op Prof. Dr. F. W.
Grosheide, van Amsterdam, die een refe
raat hield over „De 'beteekenis van bet ver
leden".
Referaat Prof. Grosheide
Wijzende op dr twee lijnen, welke door het
Geref. theologi
sche en kerkelijk
leven loopen, t.w.
het zich richten
naar het verleden
en het pleiten
leven, merkt spr.
op, dat het ter op
lossing eerst noo-
dig is. aan de H.
Schrift haar eigen
plaats te geven.
Zij toch behoort
tot de geschiede
nis en beschrijft
heilige geschiede
nis. Men heeft het
gezag van den bij-
jel bestreden, om
dat hij een Oostersch boek is, omdat hij niet
zou passen op onzen tijd. De Schrift dient
zich aan als de openbaring Gods voor el-
ken tijd, dat wordt aanvaard in het geloof.
-Men heeft er over geklaagd, dat we in feite
onze Schriftbeschouwing, onze uitlegging op
de plaats der Schrift brengen. Geantwoord
moet, dat de Schriftbeschouwing niet anders
mag zijn dan de verwerking van het getui
genis der Schrift over zichzelf.
Onder de Schrift komen in de eerste plaats
de belijdenisschriften der kerk, die wel niet
als de Bijbel onfeilbaar, doch wel feilloos
zijn, die geen Goddelijk, maar wel kerkelijk
gezag hebben. Nu komt het er op aan dat
gezag der belijdenisschriften niet te onder
graven.
Dat doet men, als men afwijkt van do
historische verklaring en er eigen mee
ning in poogt te vinden.
Men doet dat ook, als men verschil maakt
tusschen het gezag van het <?ene en van
het andere belijdenisschrift en de vijf arti
kelen tegen de Remonstranten beneden Be
lijdenis en Catechismus stelt. Ontwikkeling
in de belijdenis der kerk is noodzakelijk.
Hiet moeilijkst is het de waarde van het
verleden vast te stellen, als we ons bezig
houden met schrijvers uit vroeger tijd, met
lang bestaande gewoonten, met do inrich-
tmg van het kerkelijk leven.
Het is niet altijd uit de Schrift te be
wijzen, dat het alleen zóó moet geschie
den, ale hiet thans gebeurt. Maar door
gaans is wel aan te tooneh, dat het -ver
keerd zou gaan of is gegaan, als men
het anders deed.
Bovendien hebben we het verleden te ken
nen om 'het heden te verstaan.
_Spr. eindigde door te wijzen op de woor
den van Groen van Prinsterer: Daar staat
geschreven! en Er is geschied! waarin mits
men die woorden goed opvat, de waarde
uan het verleden ligt uitgedrukt.
V.erde en laatste spreker op den School-
ag was Ds. E. I. F. N a w ij n van Apel
doorn, die een opwekkend woord sprak over
„Schooi an Kerken".
Slotrede Ds. Nawijn
Spr; wilde op drie dingen de aandacht
vestigen: De School le door de kerken ge
sticht, 2e voor de kerken bestemd, 3e in de
kerken geëerd.
Na een korte herinnering aan de geschie
denis der eerste opleiding, wees spr. op de
hartstochtelijke liefde van Gods volk voor
des Heeren huis. Zoo werd de Kamper
kweekschool een symbool van eenheid. En
toen de tijden voortgingen, en een nieuwe
hervorming kerkelijk Nederland in bewe
ging bracht, toeji hebben, natuurlijk door
strijd heen, broeders en zusters, die bijeen
behoorden, elkaar gevonden. Toen kwam in
het onvergetelijk uur van de handreiking
van Gispen en Kuyper het geheel van
de Geref. kerken bijeen. Op dat oogenblik
heeft de moeder haar groot geworden kind
niet gedood, maar de verbondenen door ge
loof en kerkstrijd hebben elkaar beloofd om
nu gezamenlijk voor deze dochter te zorgen.
Sindsdien bleek haar levensk r a c h t
door de genade Gods en haar levens-
vruchten werden gezien mede in de
zegening der kerken. Zulk een vrucht
van Gods gunst wordt alleen dan een
twistappel, als Satan zijn zwaard ont
bloot.
Deze School nu is alleen voor de kerken
bestemd. De onderwijzer, thans met schoo
ner naam gesierd, heeft aan deze school, als
voornaamste taak, het beste tei geven aan
zijn leerlingen wat hij heeft, met als eind
doel: de Dienst des Woords in do kerken.
De kerken gezamenlijk, die hen tot dit werk
roepen leggen daarmee een zware verant
woordelijkheid op hun schouders.
Zij moeten leeren: de zuivere verkon
diging van het Woord. Het gaat er niet
om, of iemand „knap" preekt, of mach
tig „schildert", of diep „graaft" (men
neme deze uitdrukkingen in een speci-
aten zin), maar of hij ten volle brengt
het Woord van God, dat ook zijn eigen
zieleleven heeft aangeroerd.
Dat Woord moet straks van den kansel, op
de Catechisatie en in de huizen „bediend"
'orden tot groei en bloei van de kerk, of
wat hetzelfde is: tot eer van den Koning der
kerk.
Maar dan heeft tegelijk de Kerk haar
breedere taak te zien. Uitbouw van de
school als opleidings-school voor toekoms
tige Dienaren op het zendingsterrcin, met
speciale voorbereiding voor hen, die zich
volkomen op hiet brecde Evangelisal cveld
kunnen werpen, ligt daarmee dan op een
zelfde lijn.
Als eisch mag hierbij misschien tege
lijk wel uitgesproken, dat naast de uit
nemende theoretische scholing een meer
Dit is de tube
die Uw tanden
noodig hebben!
De Pastol-tube het
betrouwbare tandmiddel,
dat Uw tanden in 'n
ommezien weer blank
maakt! Op de veilige
Pastol-manier! Door op
lossing van het tandsteen.
Gewone tube 1 5 ct.
Dubbele tube 25 c
tube 40 c
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
De eereplaats, welke de School in de
Geref. Kerken heelt, eischt het toonen van
haar eenheid door $1 de kerken. De tijd moet
eindelijk eens voorbij zijn, dat in de kerken
de School tot een voortdurend voorwerp van
strijd en oneenighe d wordt gemaakt. Bij
velen, zoo zegt men, is de liefde voor de
school verflauwd.
Ik meen, dat wij dit ernstiger moeten zeg
gen: bij meerderen is die liefde voor de
School verflauwd, omdat de liefde
voor onze kerken verminderde.
Haar strijd uit de vorige eeuw wordt door
tallooze jongeren niet gekend.
Met de liefde voor de School zijn we nog
niet geklommen tot de hoogte, waarop wij
konden staan. Als er één classis met 13 ker
ken is, yaarvan één kerk met duizend zie
len, per jaar slechts f 52 in collecten op
brengt voor de instandhouding van onze
School, dan noem ik dat niet veel. Maar als
er in diezelfde classis in 6 van die 13 kerken
geen enkele contribuant voor de School ge
vonden wordt, dan is dat bedroefd weinig.
Wanneer dit verandert, en al de Diena
ren des Woords gezamenlijk, elk
naar zijn vermogen, hun schouders zetten
ook onder dit kerk-werk van Christus, dan
zal de gezegende invloed daarvan in de Ge
meente worden gezien.
INZET VAN DE WiLLIBRORD-
HERDENKING
Dr Colijn opent de tentoonstelling
in de Domkerk
UTRBGHT, 15 Juni. Onder groote be
langstelling is alhier de herdenking van
het twaalfde eeuwgetijde van Willibrord,
den apostel der Nederlanden, ingezet met
een officieele plechtigheid in den Dom.
De artistieke tentoonstelling, gewijd aan
de vereering van den apostel en aan de
kunst en cultuur van dien tijd, is met
een korte rede geopend door den minis
ter-president, Dr. H. C o 1 ij n. Zeer vele
wereldlijke en geestelijke autoriteiten
woonden deze plechtigheid bij.
De plechtigheid ving aan met het orgelcon
cert in bes van G. F. Handel, uitgevoerd door
den organist der Domkerk, den heer St. van
Vüegen. Namens het Nationaal Comité
dankte de voorzitter daarvan, de burgemees
ter van Utrecht, Mr. G. A. W. ter Pelkwijk,
de aanwezigen voor hun komst naar deze
plaats, om vervolgens het doel van de ten
toonstelling uiteen te zetten. In volle eenheid
wil men herdenken de zegeningen van
Christendom, dat de apostel der Nederlanden
onder uiterst moeilijke en gevaarlijke
standigheden in ons land heeft gebracht. De
herdenking is zoowel van historische als van
relógieuse beteekenis, temeer nog omdat
België, Frankrijk, Groot Brittannië, Luxem
burg en Zwitserland verschillende kostbaar
heden voor de tentoonstelling hebben afge
staan. De vertegenwoordigers van die landen
werden zeer in het bijzonder welkom ge-
heeten.
Daarop heeft Prof. Dr. W. Lampen
OT.M. uit Nijmegen gewezen op de veel
zijdige beteekenis van Willibrord. in de eerste
plaats de groote kerstenaar van Nederland,
wien we echter ook onze beschaving, onze
kennis van Latijn en Grieksch danken.
De directeur van het Centraal Museum te
Utrecht, Dr. W. C. S ch u y 1 e n bu r g, heeft
daarna een inleiding gehouden over het ten
toongestelde.
Tenslotte heeft Dr. H. C o 1 ij n met een
korte toespraak de tentoonstelling voor ge
opend verklaard. In het Gregoriaansch werd
daarop gezonden de antifoon „Dum praesulis
almi Willibrordi". Ten besluite hebben de
genoodigden een rondgang over de tentoon-
stelling gemaakt.
GIFTEN EN LEGATEN
De Geref. Kerk van Geestere n-G e 1-
ïlaar mo~ht een gift van f 1009 ont
vangen.
BOND VAN NED. HERVORMDE
MANNENVEREENIGINGEN
Bondsdag te
Driebergen-Rij ssenburg
(Vervolg)
Namens de afdeeling „Driebergen", alsme
de namens den Kerkeraad der Ned. Herv.
Gem. zijn de afgevaardigden van plxn. 30
afdeelingen verwelkomd door Ds. P. d e
Bruin te Dr.ebergen. Deze wees er op, dat
Ire-t een verheugend verschijnsel is, dat er
tegenwoordig kringen zijn waarin het Her
vormd kerkelijk bewustzijn meer en meer
tot uiting komt.
Na een wandeling door de bosschen en een
gemeenschappel jken koffiemaaltijd nam te
ruim 2 uur de jaarlijksche algemeene verga
dering een aanvang.
Nadat Ds. H. W. te W i n k e 1, van Gronin
gen, Psalm 138 1 en 2 had doen zingen en
in gebed was voorgegaan, heette deze het
groote aantal aanwezigen hartelijk welkom.
In het bijzonder richtte spr. zich tot den bur
gemeester van Driebergen-Rijsenburg, jhr.
P. P. de Beaufort, wiens tegenwoordig-
hc.d op bijzonder hoogen prijs werd gesteld.
De burgemeester, hierna 't woord verkrij
gende, verklaarde de oprichting van dezen
Bond ten zeerste te hebben toegejuicht, in de
overtuiging, dat daaraan in dezen moeilijken
tijd, waarin alleen het onzekere zeker is te
noemen, dringend behoefte bestond.
Spr. wees op het groote voorrecht, dat wij
h er te lande rustig bijeen kunnen komen
om onze overtuiging uit te spreken, terwijl
in Duitschland, nog zeer onlangs, een drietal
predikanten ter verantwoording werden ge
roepen voor lwt bez gen van, in onze oogen,
volmaakt juiste en onschuldige uitlatingen.
Spr. wekte allen op te zorgen, dat wij gees
telijk herbewapend zijn. „Wij moeten ons
brengen op een hooger peil en daar luisteren
naar de stem van God", zoo besloot de bur
gemeester.
Na voorlezing van een gedeelte van Efeze
6, hield Ds. te Winkel vervolgens de ope
ningsrede en herinnerde hij aan den verle
den jaar te Apeldoorn gehouden lsten
Bondsdag.
Spr. moest helaas constateieren, dat het, in
liet afgeloopen jaar, aan tegenwerking en
teleurstelling niet ontbroken heeft. Ons stre
ven, verklaarde spr., mag niet als een ge
forceerd iets worden beschouwd, wij trach
ten slechts te vereenigen wat plaatselijk
reeds lang bestond. Wij willen de geestelijke
belangen der leden bevorderen en hun ge
hechtheid aan de Ned. Herv. Kerk verster
ken.
Wij zijn opgeschrikt uit ons gemoedelijk
en genoeglijk Christendom en hebben strijd
te voeren tegen de geestelijke boosheid in de
lucht. Wij moeten niet langer vrome man
netjes willen zijn, zoo besloot Ds. te Winkel,
doch mannen die zich aangorden met de wa
penrusting Gods.
Nadat door Ds. P. Visser, van Apel
doorn, een inleiding was gehouden over het
onderwerp „Versterking van het Hervormd
kerkelijk bewustzijn", bracht de secretaris,
de heer R e i t sm a, van Assen, het jaarvier
slag uit, waaruit bleek, dat de Bond thans
31 afdeel'ngen met 657 leden omvat
Ds. Lekkerkerker uit Zuidlaren
drong er op aan, dat in de toekomst ook pro
vinciale bijeenkomsten zullen worden gehou-
Het in zijn geherl aftredende bestuur werd
bij acclamatie herkozen en uitgebre d tot 9
personen.
Na de rondvraag volgde sluiting op de ge
bruikelijke wijze.
GEREF. KERKEN
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Eindhoven (a.s. vac.-
Muller, toez J. R. Wolfensberger te Sneek.
Te Eext (Dr.), cand. J. A. Mulder te Lisse.
Te Oudkarspel-N. Scharwoade, W. A.
Nell te Jouwerd (Fr.).
DOOPSG. BROEDERSCHAP
Drietal: Te Deventer, W. F. Golterman
te Amersfoort, H. P. Tulner te Makkum en
B. Dufour te Sappen or.
GEN. SYNODE DER GEREF.
KERKEN
De classes Oostfriesland en de Graafschap
Bentheim, die de rechten hebben van een
Part. Synode, hebben benoemd tot afgevaar
digden naar de Generale Synode der Geref.
Kerken die in Augustus as. te Sneek aan
vangt, als primi de predikanten Ds. A.
Brink te Emden en Ds. B. H. L a n k a m p
ie Uelsen en de ouderlingen J. KI. Brook
huis te Wilsum en G. Mertenj te Bunde
en als secundi de predikanten Ds. G. H u
ir.ann te Bunde en Ds W. Lenderin
te Bentheim en de ouderlingen G. Schro-
venwever te Osterwald en H. Ziel te
Ech teler.
ONDERWIJS
CHRISTELIJKE NORMAALSCHOOL
TE ZETTEN
Herdenking van het 75-jarig bestaan
Het 75-jarig bestaan van de kweekschool
voor onderwijzeressen „De Christelijke Nor
maalschool te Zetten" zal op 28 Juni a.s.
gevierd worden.
Om half twaalf zal de president-directeur
van de Heldring-gestichten, Ds. O. G. Hel
dring, kleinzoon van den stichter der
school, den herdenkingsdienst in de Vlucht
heuvelkerk openen. De directeur der school
zal hierna een overzicht van haar geschiede
nis geven en tenslotte zal de oud-president
directeur. Dr. J. La mm erts van But-
ren. de bijeenkomst sluiten.
Na den kerkdienst wordt een gemeen
schappelijke maaltijd gehouden in „Het
Oude Internaat", aangeboden door het be
stuur der school. Na afloop hiervan zullen
verschillende groepen leerlingen en oua-
leerlingen herinneringen wakker roepen aan
lang of minder lang vervlogen tijden.
Oud-leerlingen die nog geen uitnoodiging
hebben ontvangen, kunnen die alsnog aan
vragen bij mej. D. Mensch, Internaat Nor
maalschool, Zetten.
Op de Gereformeerde
ouderlingen-conferentie
AMSTERDAM, 15 Juni. Aan de discussie
in de vijfde Centrale Conferentie van Ouder
lingen in de Geref. Kerken, volgende op het
referaat van Dr. B. Wielenga, van Am
sterdam, over het onderwerp „Kerk en cul
tuur", werd deelgenomen door een achttal
personen.
Ouderling Trap, van Maassluis, vroeg het
oordeel van den referent over de huidige
mode voor vrouwenkleeding.
Over de houding, die de Christen tegen-
er de kunst heeft aan te nemen, sprak
ouderling Brants, van Amsterdam-Zuid.
Ouderling S i e r i n g, van Amsterdam,
'roeg naar de verhouding van Christus als
de weg des levens en de kerk als instituut.
Is de cultuur van Egypte ontleend aar
Israël? vroeg ouderling Schaafsma, van
"s-Gravenhage.
Ouderlingen Kaspers, van Zeist en
Dubbeldam, van Utrecht, verlangden
voorlichting inzake slechte lectuur.
Ouderling Kamper, van Halfweg, vroeg
hoe hij het anti-militairisme mbet zien: als
een cultuurverschijnsel, als een Doopersche
beweging of als een revolutionaire actie.
Prof. Grosheide, zich aansluitende bij
den referent, vroeg zich af hoe het komt,
dat wij, zei spr., in onze kringen zooveel
moeite met de cultuur hebben. Z. i. zit de
fout der Gereformeerden hierin, dat zij te
veel een negatieve houding aannemen.
De geheele wereld staat voor ons open met
het gevolg, dat wij een aanvaarding van de
cultuur waarnemen met niet te accepteeren
consequenties.
Wij moeten ons niet verliezen in vragen
als: mag dit of mag dat? Met zulk een nega
tieve houding zijn we op den verkeerden
weg. Wij moeten niet probeeren ergens een
hek te zetten, want dan komt het hek al
verder. Alleen in het handelen naar het po
sitieve gebod Gods zag spr. heil.
Antwoord Dr. Wielenga
Dr. Wielenga, de sprekers beantwoor
dende, begon met in de vrouwenkleeding
van dezen tijd iets goeds te zien. De vrouw
heeft zich bevrijd van het harnas, van de
kleerengevangenis van voorheen, en van dien
kant bezien, is de kleedij van thans goed.
De vrijheid, die spr. dus op zichzelf toe
juicht, is evenwel ontaard in losbandigheid
en leidt dan tot ijdelheid en zinnenprikkeling
Een preciese grens is niet aan te geven.
Deze wordt vooral beslist door het optreden
;r vrouw als Christin, zelfs in gevallen, die
en precair zou kunnen noemen.
Van groot belang achtte spr., hoe Gerefor
meerden denken over de algemeene ge-
e. Kuypers leer over de „gemeene gra
tie" is van grooten invloed geweest ook voor
de levenspraktijk.
Uit zekere reactie tegen Kuyper zijn
er thans, die liever spreken van Gods
ingehouden toorn, van Zijn lankmoedig
heid en goedheid. Spr. vreest, dat een
dualistische houding hiervan het gevolg
zou kunnen zijn.
In de nieuwe strooming ziet hij in elk ge
val het goede, dat men het woord genade
nog eens op de weegschaal neemt.
Vervolgens legde spr. kortelijk uit het on
derscheid tusschen de Kerk als organisme en
als instituut.
Den heer Schaafsma antwoordde spr.. dat
het gccrie in de oude Frvptische en Chinee-
sche cultuur uit de heilige linie is voortge
komen. Deze regel geldt ook nu. Het goede
in de wereld, in de traditiën der volkeren
is niet uit den mensch, doch uit God.
Wat de lectuur betreft, in sommige
Christelijke boeken ziet spr. een verschijnsel
van geestelijke corruptie, evenals in de aan
beveling dezer boeken door enkele kerkbode-
redacteuren.
Bedenkelijk vindt spr. verder de overheer-
schende pessimistische geest in de Christe
lijke poëzie. Wij zijn echter ook schuldig,
want wij krijgen de poëzie, die wij verdienen.
Dichters staan niet los van onze geestelijke
levensopenibaring.
-Al staan wy, zei spr. in antwoord op de
betreffende vraag, tegenover het a n t i-m i-
li t a ir is m e, toch kiezen wij positie tegen
den oorlogsgeest der volkeren, cn weemoed
moet er eigenlijk in ons hart zijn, dat wij zelf
een leger noodig hebben.
DE MIDDAGVERGADERING
Op het referaat van Prof. Dr. K. D ij k over
het onderwerp „De kerkelijke bearbeiding
van de jeugd m verband met den invloed van
de geestesrichtingen van onzen tijd" volgde
een uitgebreide discussie.
In zijn antwoord zei Prof. D ij k, dat het
hem genoegen deed, dat niemand het voor
het instituut der jeugdouderlingen heeft op
genomen. De jeugd moet niet min of meer los
van de kerk of van het gezin worden be
schouwd. Onze kinderen hebben wij steeds
weer tot de ouders terug te brengen en daar
om verrichten ouderlingen bij het huisbezoek
ook jeugdwerk.
De vraag omtrent de Buchmann-be-
weging zou spr. zuiver willen stellen en
iemand die geregeld een house-party bezoekt
de concrete vraag willen voorleggen: hoe
staat gij tegenover de Kerk van Christus?
Indien er jongeren zijn, die in dit opzicht
wankel staan, is ernstig onderzoek noodig.
Van afzonderlijke jeugdpreeken is
spr. geen bewonderaar.
Dat de geslotenheid der jongeren heeft
plaats gemaakt voor meer vrije bespreking
en verhouding, is goed, maar toch moet men
in dit opzicht niet te ver gaan, en jongeren
bijv. niet inwijden in het intieme leven van
vader en moeder. Eerlijkheid mag geen grof
heid of onbescheidenheid worden.
De catechisatie ziet spr. als een zeer be
langrijken arbeid van den predikant.
De door spr. ingestelde enquête is door
600 predikanten beantwoord en over het
resultaat kan hij zich verheugen.
De catechisatie moet minstens gedurende
acht maanden per jaar worden gehouden.
Verbetering der vaak armelijke lokaliteiten
achtte spr. verder dringend noodig.
Kerkelijk toezicht op de jeugdvereenigiti-
gen moet door den kerkeraad regelmatig
worden geoefend. Tal van jeugdverenigin
gen klagen, dat zij nooit een predikant of een
ouderling zien.
Ook is spr. er sterk voor, dat de cate
chisatie door de ouderlingen wordt be
zocht. Z.i. behoort dit tot de juiste waar
neming van hun ambt.
De oecumenische beweging,
waarin ook vrijzinnigen worden opgenomen,
vindt in mij, zei spr., een tegenstander. Sa
menkomen van de jeugd met predikanten in
een conferentie, niet liggende op het terrein
van de kerk, kan spr. niet afkeuren, mits
predikanten niet ingrijpen in elkanders werk.
Met een slotwoord van den voorzitter, sa
menzang en dankzcgc'ne. werd de zeer ge
slaagde conferentie beëindigd.
REÜNISTEN-VERGADERING
F.Q.I.
KAMPEN, 15 Juni. Alhier is gehouden de
jaarlijksche vergadering van reünisten van
het studentencorps der Theol. Hoogeschool.
Als spreker trad op Ds. K. Me i m a van
Neede, met het onderwerp: „Ontvangen van
clen Heiligen Geest, geboren uit de maagd
Maria".
Referaat Ds. K. Meima
Spreker begon met te wijzen op het be
lang van het onderwerp: le. door de felle
critiek van Brunner, Kohnstamm, van der
Leeuw e.a; 2e. door de enorme vlucht van
de Maria-vereering in de R. Kath. Kerk;
3c door de verschillen in eigen kring.
Bij de critiek op dit leerstuk wordt stil
gestaan bij de exegetische, dogmatische en
moreele bezwaren, die tegen dit leerstuk
worden in gebracht.
Verder wordt aangegeven hpe groote
ontwikkeling de Maria-vereering in de
Roomsche Kerk heeft genomen. Aan Maria
worden toegekend de privileges van onbe
vlekte ontvangenis, vrijheid van hooze be
geerlijkheid, werkelijke vrijheid van de
geringste zonde, voortdurende maagdelijk
heid, hemelvaart en middelaarschap naast
Jezus,
Vanneer vervolgens wordt stilgestaan bij
het feit der maagdelijke geboorte dan wordt
er op gewezen, dat de geboorteverhalen
geen reden geven tot teksteritiek en do
integriteit der verhalen gehandhaafd.
Daarna wordt dit leerstuk in zijn
oecumenisch karakter aangetoond. Ont
kenning van de maagdelijke geboorte
beteekent breuk met de oecumenische
kerk. De symbolen, de patres, de refor
matoren onderschrijven de maagdelijke
geboorte.
Tenslotte wordt de Aandacht geschonken
aan den zin der maagdelijke geboorte.
Gewaarschuwd wordt feit en zin niet
an elkander los te maken (Barthiaanschc
Theologie).
De beteekenis van de maagdelijke ge
boorte wordt dan allereerst gezien van
theologisch gezichtspunt als een verheer-,
lijking van Gods trouw en genade.
Daarna van christologisch gezichtspunt
als een bewijs van Christus' waarachtige»
nienschheid, van Zijn zondeloosheid en van
Zijn vernedering.
Eindelijk van soteriologisch gezichtspunt
als een bewijs van Gods eenzijdig handelen,
van de medewerking des menschen in het
geloof en als een voorbeeld van de weder
geboorte.
Examens
Utrecht Gepromoveerd (met lof) tot
doctor in de Rechtsgeleerdheid, de heer J. C.
Chr. Haar, geb. te Pietersburg (Zuid-Afrika)
op een proefschrift, getiteld: „De zelfbestuurs-
politiek ten opzichte van de korte verklaring-
landschappen ln Nederlandech Indlë".
Tot doctor ln de Wis- en Natuurkunde: op
proef, chrift. getiteld: „Over het electriecJi ge
lei dingsverm-og« n van electrolyben opgelost ln
binaire mengsels van organische vloeistoffen",
heer J. E. Ga ra een; geb. te Haarlem, en
proefschrift, getiteld: „Het verband tus-
len het gehalte en de intensiteit bü vonk-
Utrecht Geel.: Indologie: taalk. cand.ex.,
de heer J. de Gorter.
Theologie: propaed. ex.. mej. W. C. Sneth-
lage. de heeren D. J. Hoens, C. Quak en E.
Rechten: cand.ex.. mej E. HeUbroek.
Geologie: doet. ex., deheeren J. D. de Jong
de heer J. G.
dam. Gem. Universiteit Gesl.s Ge-
M[' _M. v. Dijk, Amster-
'lupeiory, Blinjoa
(N-'o.I.fr Ahp.rtn d. Wey. Sneek.
mej. A de Jong. Boombergum: de heert
Th. M. v. Ieneel. Waalwijk; O. B. Boeke. Schoorl.
Leiden. Gesl Rechten: doet. ex.. de hee
ren E. G. Weasel ink. Oegstgeeet: F. A. dt-s
H.
iValburgh Schmidt.' Oegstgeest: J. Paré Den
M. Kluytmans, Oegstgeeet; J. 3,
P. H. Vsrspyck.
Eindexamens Gymnasia en Lycea
Amsterdam. Geref. üymn., 3e en 4e gr.,
gesl. voor dlpL A: A. G. E Agtcrberg. mej.
A. Bijlsma. mej. A. M. J. de Haan. A. J. C. J.
de Jong. J. W. H. Kalkman. K. Koopmans.
Harderwijk. Chr. Lyceum Afd. üymn.
n Malestein.
VV. Kupsch, J. SchuUl,
ial, Nunspeet.
eraam. Gymrv-Eramnlanum. GeeL
ulgachr A: de dames Willy Malle-
allen Harderwijk; J. J.
paard; Mai
Siingelandt, cn de heeren" M.
der, A. Ruoff en G. Reed Uk.
slaagd: voor diploma machinist aan boord van
aartulgen de heeren: B. Kraayeveld. P.
in, A. de Jong. P. Vulk, B. A.
I lem: J. Sala, IJmuldcn; B. SJ. ieijman
sterdam; G. Ettema, Heerenveen: KI. Visser,
Joure; J. Westerhof. Deinum; J. Bouma, Ber-
gum; W. van Breeden, Leeuwarden; M. Kloos
terman, Surhuistervecn. J. Ooserhuls, Leeuwar
den; A. Visser, Oudkerk: H. v. d. Veen. Lerljp;
J. Hooijjsma, Leeuwarden; A. M. Mooljweer.
Meppel: D Hagen. Stccnwlik: F. Dllksra Hut-
r.uim; W. Dicperlnk, Zutfen; H. H. Slegrl.rt,
Zutfen: H. J. N»nian, Zutfen; J. F van Dron-
kelaar, Almelo; C. M. Moorman. Den Helder;
W. J. ^Th. SpeUera, Arnhem; S. A. Westdijk,
Voorlooplg diploma motorbedrijf: J. Steln-
voorte. Amsterdam; Ph. Nobei. Rotterdam; Joh.
de Wal. OldoboornH. H Soeters. Zutfen; J.
J. Thuijsman. Den Haag; G. M. Moorman, Den
verwük; A. J. NUsen. Vla
ning-jteln. IJmulden M. C. Haket. Arnhem; D.
C. Bijlsma. Vlaagdlngen-Ambaoht; J v. d.
Bend. Vlaardlngcn: H. van Bergen. Schoonho
ven: J. Louwen, Zwollerkarspel: A. v. d. We
tering. Loosduinen; P. Jans Schiedam: l\ W.
Wierema. ScharnegoutumH Hockstr 1. Warga;
H. Feenstra. Nijega. W. Froger. ZuUen; E.
Bergroeüer. Zutfen; G Hartkamp. Zwolle: M.
Bohnen. Urmond: L Jl W. BonLsema. Deventer;
D. M. Lafeber. Leidon; M van Oudheusden.
Beek: G d« Vries, Arnhem; A. Beckers. Mun-
ster-Geloen.
Diploma A motorbedrljf: J Boeve, Amster-
Dlpjoma A electrl'.sch bedrijf: J. L Th Hulj-
1 Hat
Melohlor. Veoncndaal: H.
Nijkamp, SteenwUkcrwold; G. Oosterhu:
den; W. H-imelInk. Teineuwn; J. Bergsmo,
Osterend: W. J. Bonnet. Oagstgeest.
Diploma A koeibedrUf: Th. Bosma. Baard; J
W. EsJiuls Velp.
Diploma U stoombedrWf: M. Teepsm Merfcm-
1k: J. P. Llppe, Ams'e-damn. Keeter,
138 candid&tcn mocelcn