WOENSDAG 7 JUNI 1939 EERSTE BUAD PAG. a NVv.h.J GILTAY ZN BOEKBINDERIJ HITLER BEROEMT ZICH Als het gebouw voltooid is, breekt men de 6teigers af; als het beeld onthuld wordt, laat men de doeken vallen; als het politieke doel, waarnaar men streefde, is bereikt, heeft men schijn en voorwendsels niet lan ger noodig en erkent men de waarheidsver draaiingen en de leugens, waaraan men zich schuldig heeft gemaakt, zonder noch tans zioh daarover te schamen. Zoo was de moraal van de Italianen, toen zij zich ge reed maakten, om Abessinië te veroveren; men had daarvoor allerlei motieven, o.a. dat van de veiligheid van Italiaansch So- maliland, doch toen m<»n eenmaal aan dit oudste zelfstandige kleurlingenrijk een ge welddadig einde had bereid, bleek uit de memoires van de maarschalken De Bono en Badoglio op onverhulde en bijna onbe schaamde wijze, dat Macchiavelli nog niel dood is. De zeden van Rome's asgenooten wijzen dezelfde karaktertrekken aan. Duitsch- land heeft braaf deelgenomen aan den ar beid van de niet-inmengingscommissio te Londen, verbond zich evenals de overige staten, die daar waren vertegenwoordigd, wapens noch manschappen naar 't terrein van den burgerstrijd te zenden. Het stelde zelfs straffen in krachtens een daartoe spe ciaal in het leven geroepen wet op het dienstnemen in de Spaansche legers, cm vooral maar duidelijk te demonstreeren, dal het Derde Rijk te goeder trouw was, dat 'l naar oud-Germaansche zede het eens gege ven woord gestand zou weten te doen, en het verontwaardigde zich over Russen en Franschen, die aan de „Bolsjewisten" op het Iberisch schiereiland bij den voortduur ondersteuning zouden verleenen. Wij nemer, aan, dat ook deze volken inderdaad in dit opzicht niet vrijuit zijn gegaan, er is trou wens veel bewijsmateriaal aangevoerd, om zulks aan te toon en, doch Parijs en Moskou hebben althans niet op cynische manier zich er later op beroemd, dat zij hun woord zooveel in hun vermogen was, zouden heh- hen geschonden. Duitschland niet alzoo. Het ontvangt op opzienbarende wijze de vrijwil ligers, die het in den loop van het Spaan sche conflict naar het tooneel van den strijd had weten te smokkelen, en v aarvan wel licht tweederde, doch in elk geval meer dan de helft den voet op Sipaanschen bodem zette, na Duitschlands toetreding tot de I.ondensohe commissie. Waar men in het Derde Rijk op zulk een aohtelooze manier met de goede trouw omspringt, kan het daar nog verbazen, dat men in Londen en in Parijs niet langer met Duiteohe veraeke ringgn en han-dteekeningen onder overeen komsten genoegen wenscht te nemen? I Berlijn en in Rome spreekt men thans ver ontwaardigd over de omsingelingspolitiek van de Westersdhe democratieën, die men gaarne als plutocratieën, ais geldmachten, pleegt aan te duiden. Dodh kan men wel anders handelen ten opzichte van volkeren, 'die gevaarlijk in hun optreden zijn, dan tegen een individu, dat door onverwacht uitbraken van een onberekenbaar tempe rament zijn omgeving in hadhel-jko situa ties kan brengen. Roosevelt repte, in een zijner redevoeringen, over een quarantaine, een gezondheidsbewakingsdienst, welke men in zou moeten stellen, en dit woord van den President der Vercenigde Staten heeft den laatsten tijd meer en meer betec- kenis gekregen. Als zulk een quarantaine moge men de anti-agressie-coalitie beschou wen, waaraan de Britsche en Fransche 'diplomaten onvermoeid verder arbeiden. In een wereld, die zich om God noch gebod langer wenscht te bekommeren ie een vreed zame samenleving inderdaad niet anders mogelijk, dan indien men van oogenblik tot oogenlblik op de risico's van deze samen leving voorbereid blijft Bij de ontvangst van do Condor-mannen heeft de Duitsche Führer zich beroemd op het heldhaftig gedrag van de militairen en deskundigen, die het Derde Rijk aan Franco had uitgeleend, om het „vuur van de revo lutie" in Spanje te helpen uitdooven. Het trok daarbij de aandacht, dat hij wel sprak over de „internationale krachten, welke dit vuur hadden opgestookt", docJ» dat daearbij 't woord bolsjewisme niet is ge vallen. Het Duitsche staatshoofd is niet ge woon, de Russen op zoo delicate manier te ontzien. Meent bij thans daartoe den tijd ge komen, nu Moekou nog steeds aarzelt aan Hitier huldigt het Condor-legioen „Jarenlang moesten wij over uw strijd zwijgen" Bij de plechtige ontvangst te Berlijn van het uit Spanje teruggekeerde Condor-legioen heeft H i 11 e r in een rede aan deze vrijwil ligers hulde gebracht voor hun aandeel in den strijd „voor de wederoprichting van een nationaal en onafhankelijk Spanje". Onze idealistische motieven, aldus de Führer, heeft men in de internationale plu tocratieën noch kunnen begrijpen nooh wil len erkennen. Jarenlang logen Britsche en Fransche bladen hun lezers voor, dat Duitschland en Italië de bedoeling hadden Spanje te veroveren, het te verdeelen en het vooral van zijn koloniën te berooven. Ge- dachtcngangen, die zeer zeker bij de verte- Renwoordigeis dezer landen minder onna tuurlijk schijnen dan bij ons. daar de roof van vreemde koloniën immers van oudsher reeds behoorde tot de geoorloofde en be proefde methoden dezer democratieën. Wij herinneren ons allen nog de infame beweringen, die op zekeren dag werden verspreid, dat Duitschland 20.000 man in Marokko aan land had gezet, om het te be zetten en het aldus Spanje af te nemen. Met dezen laster hebben de politici en journalis ten der democratieën bij hun volken gerea geerd j en steeds opnieuw geprobeerd van Spanje uit de catastrophe te ontketenen, waarop de omsingelingspolitici, ooriogssto- kers en oorlogswinstmakers, zeer hartstoch telijk hopen: den nieuwen grooten oorlog der Europeesche volken. Thans zijt gij, mijn kameraden uit Spanje teruggekeerd als de dappere uitvoerders van mijn opdracht. Ik zou op dit oogenblik aan de geheele Duitsche natie willen zeggen, hoeveel reden zij heeft u dankbaar te zijn. De hooge lof, welken de Spaansche vrijheids held tegenover u heeft geuit, kan het Duit sche volk thans bijzonder trot6ch op u maken. Het was voor ons allen smartelijk jaren lang over uw strijd te moeten zwijgen. Ik heb toen echter do gedachte gehad, u na het einde van den oorlog in het vaderland een ontvangst te bereiden, zooals dappere zegevierende soldaten verdienen. Het geheele Duitsche volk groet u in trotsche vreugde en hartelijke verbonden heid. Het dankt echter ook degenen, die als soldaten lijf. leven en gezondheid in den dienst van deze opdracht hebben moeten geven en het dankt ten slotte de achter geblevenen, die hun zoo dappere mai en zonen thans als dooden betreuren. Uw voorbeeld, mijn kameraden, zal den band van kameraadschap met onze vrienden versterken en de wereld er geen twijfel over laten, dat indien de internationale oor logstokers ooit hun bedoelingen, het Duit sche rijk aan te vallen willen verwezen lijken deze hun poging van het Duitsche volk en de Duitscihe weermacht een verweer zullen ondervinden, waarvan de propagan disten der omsingeling zich thans nog g en juiste voorstelling schijnen te maken. Legionairen en soldaten, leve het Spaan sche volk en zijn leider Franco! Leve het Italiaansche volk en ons Groot-Duitsche rijk! Duitsche volk, leve ons Duit3dhe le gioen! Sieg Heil! De aanslag op de hertogin van Kent Verdachte is zwijgzaam Lawlor, de 45-jarige lasscher, die, zooals gemeld, in verband met het incident, dat zich bij dc woning van den hertog en de hertogin van Kent heeft voorgedaan, is gearresteerd en voor den oolitierechter van Westminster is verschenen, wordt ervan beschuldigd, in het gezit te zijn geweest van een vuurwapen en munitie. De politierechter heeft de zitting tijdelijk verdaagd, om de politie gelegenheid te ge in, getuigen te dagvaarden. Toen de zitting werd hervat, verklaarde- de politiebeambte, die dienst deed op Bel- grave Square, dat hij, juist toen de auto van de hertogin uitreed, een schot hoorde. Hij zag beklaagde den weg oversnelilen naar een fiets en arresteerde hem, terwijl de man trachtte te ontvluchten. De preventieve hechtenis van den be klaagde, Lawlor, werd met een week ver lengd. De man zelf heeft geen enkele verkla ring afge-legd. Krachtens een gisterochtend door den ranschen ministerraad uitgevaardigd de- reet zal generaal Gamelin voortaan den titel van opperbevelhebber van het leger dragen. Daarnaast houdt hij den titel van chef van den generalem staf der landsver dediging. Admiraal Darlan zal den titel dragen van opperbevelhebber der marine en generaal Vui 11 emin krijgt dein titel 'an opperbevelhebber van de luchtmacht. Het is voor de eerste maal dat in vredes tijd dergelijke benoemingen geschieden. PALESTIJNSCHE TERREURBENDE UITGEROEID Een gewapende bende Palestijnsche Ara bieren, die naar men gelooft betrokken was bij het dooden van een spoorwegpa trouille te Kalkilieh, is bij Toelkarem zoo goed als' uitgeroeid door een bataillon Brit sche troepen. Eem vliegtuig met munitie en wapens werkte samen met de troepen. Arabische dorpelingen in het gebied ten zuiden van Nabloes hebben de geheele bende, bestaande uit twaalf gewapende Arabieren, gevabgen genomen en met wapens en munitie uitgeleverd aan een tachement politie en militairen, dat ontbo den was uit Nabloes. De bende had het platteland in het af- geloopen jaar geterroriseerd. Chamberlain en Daladier de hand van vriendschap zonder reserve toe te steken? Verwacht het Derde Rijk, dat toenadering tot de Sovjet-Unie mogelijk is, zoo de com munisten in Londen en Parijs niet alle voordeelen verkrijgen, waarop zij meenen te kunnen aanspraak maken. Men zou het haast wel zeggen. Wonderlijke kronkelgan gen zijn het kenmerk der internationale politiek. Zoo ergens, dan is wel hier het oude woord van toepassing, dat men op prinen geen vertrouwen kan vesten! Finland en de Aalandseilanden I De Finsche Minister van Landsverded':- 0ing Niukkanen, die een bezoek aan zijn Zweedschen collega heeft gebracht, heeft in een verklaring voor de pers o.a gezegd, dat Finland op het gebied van de landsverdediging nauw met Zweden wil samenwerken. De doeleinden van de bui- tenlanrlsche politiek van Finland zijn dezelf de als die van Zweden Ten aanzien van de kwestie der Aalands eilanden wees Niukkanen er op, dat de ver dediging dezer eilanden een zaak is, die in de eerste pJaals alleen Finland aangaat, en daarom heeft Finland het volste recht, te kiezen met wie het nauwer wil samenwer ken, voor de handhaving van de neutrali teit dezer eilanden. Hij bevestigde, dat Fin land in beginsel de mcening deelt, welke Zweden heeft geformuleerd, t.w., dat het in de eerste plaat6 van Finland afhangt, aan Moskou uiteen te zetten, hoe het met deze kwestie staat. Als zulk een uitlegging noo dig is, aldus de Minister, dan is Finland ireed. Naar de meening van Finland zijn de maatregelen, die voor de verdediging van de neutraliteit dezer eilanden overwogen worden, ook in overeenstemming met de belangen der Sovjet-Unie. Ledwedge Vincent Lawlor, die het schot op de hertogin loste, wordt na het ver hoor op het politiebureau per auto weg geleid. NAZI-EXCESSEN IN DANZIG De Poolsche bladen melden uit Danzig, dat 30 nationtaal-socialisten gisteren tracht hebben, binnen te dringen in het huis van een Poolschen burger, nadat zij schuur, die aan het huis grenst, ver nield hadden. Nadat de Pool een beroep had gedaan op de politie, werd hij gearresteerd onder voor wendsel, dat hij „een samenscholing had uitgelokt" Voorts melden de bladen, dat onbekenden de ruiten vernield hebben van de Pool sche St. Stanislaskerk. DUITSCHE JODEN IN SAN DOMINGO TOEGELATEN Hoewel het aanvankelijk scheen dat do SL Louis van de Hamburg-Amerika-lijn met de ruim 900 Joodsche vluchtelingen aan boord onverrichterzake naar Hamburg te- zou keeren, aangezien men nergens de vluchtelingen wilde opnemen, wordt thans het bericht bevestigd, dat de Dominikaan- sche republiek vergunning heeft gegeven al le passagiers van het schip toe te laten, zonder dat een waarborgsom van 500 dol lar, die eerst was geë scht, behoeft te. wor den betaald. Gisteren heeft de St. Louis de vluchtelingen op het grondgebied der Do- minikaansche republiek aan land gebracht. Het Britsch-Fransch-Russische overleg Donderdag antwoord aan Moskou De Britsche pers beschouwt het antwoord an de Sovjet-unie op de. Fransch-Britsche voorstellen als een stap in de goede rich ting en blijft optimistisch ten aanzien van de onderhandelingen. De „Times" schrijft, dat men aan Britsche zijde poogt een oplos sing te vinden, welke allen bevredigt Wat de Oostzee-staten betreft zijn er tal rijke punten van overweging: Ten eerste: De Oostzeelanden hebben zelf verklaard, dat zij liefst heelemaal geen rantie ontvangen, tenzij sprake is van een unilaterale verklaring, zooals bijvoorbeeld ten aanzien van België is afgelegd. Ten tweede: Engeland heeft reeds het grootste deel van de Westelijke grens van de Sovjet-unie gegarandeerd door de overeen komsten met Polen, Roemenië en Turkije, en het heeft zelfs aangeboden, de geheele Westgrens van de sovjet-unie te garan deeren. Ten derde: De Oosfzeelanden zijn reeds gegarandeerd door Fransch-Britsche 1 stellen, welke reeds door de Sovjet-unie zijn aangenomen, waarin wordt overeen; komen dat de drie landen overleg zullen plegen in geval een staat in Europa beroep op hen doet tot het beschermen van haar neutraliteit, welke in gevaar zijn. De „Times" besluit, dat het Oostzee- vraagstuk thans de eenige moeilijkheid is, doc.h vermoedelijk zal deze moeilijkheid wel uit den weg geruimd kunnen worden, hetzij door diplomatieke onderhandelingen, hetzij door directe besprekingen. Do „Financial Times" bericht, dat een nieuwe nota zal worden gericht tot de regee ring der Sovjet-unie. Morgen zal zonder twijfel de tek6t van deze nota door het ka binet worden aangenomen. Het blad meent tc weten, dat de voornaamste moeilijkheden reeds geregeld zijn. Het blad zoekt de rege ling van het Oostzee-vraagst.uk in een ver- klaring van de Oostzecstaten, dat zij zich tegen een aanval zullen verzetten, waardoor bet anti-agressie-verdrag in werking zal treden. DE FRANSCHE OPPERBEVELHEBBER TE LONDEN Generaal Gamelin, de Fransche opper bevelhebber, is gistermiddag te Londen aangekomen, voor het voeren van bespre kingen met lord Gort, den chef van den Britschen generalen staf, en de overig dere van de Britsche' defensie. Tienduizen den juichten den FrAnschen generalissimus geestdriftig toe. Het Britsche koningspaar heeft zijn tour- née door Canada beëindigd en zal heden bij de Niagara-watervallen de grens der Ver. Staten bereiken. De Amerikaansche minis ter van buitenlandsche zaken CordeT Huil en de Britsche ambassadeur Lind say zijn van Washington vertrokken om koning George en zijn gemalin te verwel komen. Wena/s e/é lec/P. Qehruik SUNLIGHT ZEEP Mooie, charmante zonnebruining geen verbranden en vervellen met Amil da-Zonnebruin. Tube 60, Doos 50 en 25 i Zuid-Slavië wil geen partij kiezen In verantwoordelijke kringen te Belgrado ordt weinig commentaar geleveid op de reis van prins-regent Paul naar Berlijn. De indruk welken men krijgt, kan als volgt worden samengevat: „Geen nieuws, tenzij de plechtige verzekering van Hitler inzake de onafhankelijkheid en onaantast baarheid van Zuid-Slavië als zoodanig wil beschouv. en". :t bedoek wordt verder beschouwd als uiting van de neutraliteitspolitiek van Zuid-Slavië. Zuid-Slavië wil geen partij kiezen tussclien de beide fronten, welke zich thans in Europa vormen. Zijn politiek i»gerient op het handhaven van den vrede, het on do-houden van goede betrekkingen met zijn buren en het naleven van de ver plichtingen van het Balkan-verdrag. Een vriendschapsgeschenk Hitier heeft op voorstel van Goering be paald, dat twee oude Servische kanonnen, die zich tot dusver in het legermuseum te Weenen bevonden. ..als zichtbaar blijk van de vriendschappelijke verbondenheid" aan Joego-Slavië en zijn weermacht teruggege- en zullen worden. Het betreft hier een houwitser en een veldkanon, die prins Karadjordjc, de grond legger van de Servische dynastie, bij het terugtrekken voor de Turksche overmacht in het begin der 19e eeuw aan de Oosten- rijksche militaire autoriteiten heeft over handigd, om ze niet in handen van dep 'ijand te laten vallen. De voedselschaarschte in Spanje De eerste distributie-maatregelen Met ingang van 14 Juni zullen voor het verkrijgen van kruidenierswaren kaarten verstrekt worden aan de bevolking van de provincie Burgos. Dit is het gevolg van de nieuwe bepalin gen op de verdeeling van de voorraden en heeft ten doel, om te voorkomen, dat, nu de oorlog geëindigd is, de prijzen opgedre- ;n worden. De baten van „den dag met één gerecht" zullen moeten worden afgedragen tegen biljetten en deze biljetten zullen moéten worden ingeleverd, om genoemde voedsel- kaarten, waarvan elk gezin er een zal be komen, te krijgen. de eerste maal, dat de nationalis- rt het begin van den oorlog voedsel- kaarten uitgeven. Duitsche terreur te Praag? Geheime politie zeer actief De „Daily Telegraph and Morning post" meldt uit Praag dat een nieuwe campagne is ingezet tegen de tegenstanders van het nieuwe regiem. De geheime politie is daar toe gezuiverd, daar aanwijzingen waren ver kregen over corruptie. De sterkte der Duit sche troepen is aanzienlijk vergroot. Tot degenen, die onlangs zijn gearres teerd behoort prof. Sekanina vain do Tsje chische universiteit. Hij ia in het geheim Berlijn overgebracht, waar hij, naar men zegt, dezer dagen is doodgeschoten. Uit Bmo zijn veel Tsjechische jongelui te Praag aangekomen, om de geheime poli tie bij te staan bij het opsporen van gezags ondermijnende actie. Men zegt, dat jongelui uit de werkloozen zijn gerecru- teerd en ongeveer 4 RM. per dag ontvangen voor de door hen bewezen diensten. De Italiaansche vrijwilligers ontscheept Ciano biedt Suner een lunch aan Te Napels is gisteren de ontscheping b« gonnen van cle uit Spanje teruggekeerde Italiaansche legioensoldaten. Voor de aan« komst van het legioen bestond groote be< langstelling. De koning kwam om elf uur tot bijwoning van het défilé. Hij werd met saluutschoten begroet. an autoriteiten, o.m. Ciano, en de Spaansche minister Serano Suner, de vager van Franco, waren aanwezig. 22.000 leggionnairs defileerden voor den koning, die de uniform droeg van eersten maarschalk van het rijk. Overal hingen Italiaansche en Spaanschei vlaggen uit. Om één uur des middags bood graat Ciano den Spaanschen m 'nister van binnen^ landsclue- zaken Serano Suner een luch aan', waaraan tal van autoriteiten aanzaten. De Italiaansche bladen maken met veel ophef melding van de ontvangst, welke den Italiaanschen legionnairs te Napels is ted deel gevallen. De „Giornale d'Italia" wijst er in dit Ver band op. dat de Italiaansche strijders ii£ Spanje 3000 dooden hebben achtergelaten en meer dan 11.000 gewonden hebben te be treuren, zonder daardoor territoriale win sten of politieke privilegies te hebben ver kregen. Italië weet echter, dat zijn solida riteit met het nieuwe Spanje geheiligd i3 door de affiniteit der revolutionnaire bewe« gingen en door de gemeenschappelijke doeleinden en problemen der beide naties, Het station van Warschau vernield Groots brand liet slechts puinhoopen over In het nieuwe station van Warschau heeft een felle brand gewoed, waarbij een brandweerman, die van een hooge ladde* omgekomen. Voorts werden viei personen ernstig gewond en liep een tiental anderen lichte kwetsuren op. Van het groot« gebouw resten nog slechts de muren en dee- len van het dak, het interieur i6 één puin hoop. Het dak en de verschillende verdie pingen van het centrale gebouw zijn inge stort, waardoor een tunnel gedeeltelij!! is versperd. De brandweer blijft de puinen nog nat houden. doch reeds is het ruimingswerli begonnen De perrons van aankomst dei treinen zijn niet beschadigd en zoodra puinen zullen zijn weggeruimd, zal het treinverkeer hier weer mogelijk zijn. De miniser-president, die persoonlijk da blussching leidde en meehielp aan het red dingswerk, heeft besloten een aantal brand weerlieden het kruis van verdienste te ver- leenien. E* NOOIT ZEEP VAN ONBEKENDE HERKOMST De „moordenaars van Tsjeng Sji Kang" Britsche consul weigert uitlevering De Britsche consul-generaal te Tientsin heeft een bezoek gebracht aan den Japan- schem consul-generaal en een afwijzend antwoord gegeven op 't .Tapansche verzoek van 31 Mei „dc moordenaars van Tsjeng Sji Kang, den douane-commissaris te Tien tsin, vóór 7 Juni uit te leveren", aangezien er geen bewijzen zijn voor de aanklacht. De Japansche consulaire ambtenaren ple gen thans overleg mot andere Japansche autoriteiten ten aanzien van de vrijheid van handelen, waarop in de Japansche nota aan den Britschen consul-generaal wordt gedoeld. JAPAN EN DE AS-MOGENDHEDEN De nieuwe instructies, die de regeering te Tokio aan haar ambassadeurs te Rome en te Berlijn heeft gezonden met betrekking tot de Japansche politiek ten aanzien van den toestand in Europa zijn gisteravond te Rome ontvangen. In Japansche kringen te Rome gelooft men dat het Japansche antwoord in beginsel in stemt met versterking van het anti-kom in ternpact en zelfs met het sluiten van een defensief militair verbond tusschen Rome, Berlijn en Tokio, doch onder bepaalde waarden, die in wezen betrekking hebben op de eventucele houding der Sovjet-Unie. „Bestemming naar Mars" Alweer een roekeloos piloot I De 22-jariige Amerikaansche vliege Chester R. Shelman is op 175 mijl buitei Boston opgepikt door den treiler Villanovt Toen hem gevraagd werd waarheen hi met zijn toestel onderweg was aeide hij, da zijn „bestemming naar Mars" was gï Zijn vrienden gelooven, dat hij een pogini gedaan heeft, om een oceaanvlucht maken. De man wordt thans behandeld aan boori an de Villanova. Hij heeft een zenuwschol gekregen en is geheel uitgeput. Hij had zich gedwongen gezien op dalen. Zijn vliegtuig is toen gezonken Chester had een tweepersoonstoestel, een eendekker, gehuurd van den manager vat een plaatselijke vliegschool, die verklaar de, dat Chester slechts ongeveer 10 vlief uren op zijn naam had staan en slechts eer diploma bezat om in de nabijheid van hei vliegveld te vliegen. GEMENGD NIEUWS Joodsche vluchtelingen over boord gesprongen Zij wilden niet naar Duitschland terug ROZENBURG, 7 Juni. Gisteravond offl streeks zes uur zijn van het naar zee vei trekkende Duitsche passagiersschip „Athe ne'* op den Nieuwen Waterweg ter hoogli van boei 17, even boven Maassluis, twe Joodsche emigranten over boord gesprongei en naar den Rozenburgschen wal gezwom men. De beide vluchtelingen, jongemannei die door de politie van Rozenburg werdei aangehouden, verklaarden, dat zij niet me het schip iaar Duitschland wilden teru? keeren. In den loop van den avond is he tweetal op transport gesteld naar Rotter dam. Maar de ontnuchtering volgt spoedig. „Er moet worden afgeschreven op de machines en het vastgestelde bedrag moet in de reserve," zegt zakelijk de president. „Hoe hebt u zich de winstverdeeling voorgesteld, meneer Walle?" „Behalve de afgesproken bedragen is er ook nog de ge wone afschrijving op gebouwen," antwoordt Aat. „Blijft er ten slotte nog iets over voor dividend?" vraagt belangstellend een der aanwezigen. „Dat kunnen de heeren zelf beslissen," antwoordt Aat. „Indertijd is er gesproken van vier procent dividend, dat verkregen zou worden uit bezuinigingen. Die vier procent zijn er en kunnen worden uitbetaald. Dan blijft er nog een klein bedrag over, dat overgeschreven kan worden op nieuwe rekening, tenzij de heeren er de voorkeur aan geven, alles te storten in de reservekas." „Is er voldoende kasgeld?" vraagt de president. „Ruim voldoende." „Ook als het dividend wordt uitbetaald?" „Ooik dan," „Heeren, dan stel ik voor, het dividend te bepalen op vier procent. Ik doe dit voorstel niet alleen voor onszelf, maar vooral met het oog op mevrouw de weduwe Van den Corn- put. Zij is de grootste aandeelhoudster en wij mogen haar niet in moeilijkheden brengen. Dat zou een vergrijp zijn aan de nagedachtenis van haar man." De gezichten klaren op, de instemming is algemeen. „Nu rest ons nog de definitieve benoeming van een di recteur." „Zal ik me zoolang verwijderen?" vraagt Aat. „Heel graag." „Is dat wel noodig, meneer de president?" onderbreekt er een. „Ach, waarom niet? Laat ons de zaken strikt formeel be handelen." TVee of drie heeren knikken. Ze beseffen, hoe gevoelig de verhouding moet zijn tusschen de twee zwagers, ook hebben ze enkele woorden hooren mompelen, dus ze steunen den president. Aat verlaat de vergadering, die gehouden wordt in het voormalig privé-kantoor en neemt rustig plaats aan zijn bureau. Het personeel gluurt tersluiks en constateert, dat meneer de directeur blijkbaar aangename gedachten heeft. Dat is ook zoo. Hij overweegt, dat het bedrag, 't welk hij ontvangen zal als dividend op zijn aandeelen, voldoende is, om de huishuur te betalen. Zijn financieele positie is dus gelijk gebleven. Bovendien ontvangen mama en Arnold ook dividend. Voor beiden een uitkomst. En dat is z ij n werk, het werk van hem, A'rie Walle, voorheen jongste klerk, thans schoonzoon en directeur en bovendien redder van het familie kapitaal van de Cornputa. Trots en voldoening en een tikje hoogmoed posteeren zich in zijn hart. Het duurt maar kort, want een bediende komt hem beleefd verzoeken, weer ter vergadering te komen. „Mijnheer Walle, wij willen met u praten. Ons voornemen is, u definitief te benoemen tot directeur. Hoe denkt u dan verder te werken? Ik bedoel, moet er een procuratiehouder zijn? Moet het kantoorpersoneel met een man worden aan gevuld?" „Ik blijf werken, zooals ik tot nu toe gedaan heb. Een pro curatiehouder heb ik niet noodig, ik ben jong en sterk en hoop gezond te blijven. Uitbreiding van personeel is over bodig. Het personeel werkt onder mijn oogen en het werkt goed." „Nu nog uw salaris. We hebben indertijd uw aanbod aan vaard, maar dat is nu vervallen." „Hoewel ik de dubbele functie van directeur en procura tiehouder heb bekleed," zegt Aat. „was ik tevreden met een der beide salarissen, namelijk dat van P. P. Zoo tevreden ben ik nog. Maar nu zou ik graag het andere genieten." „Dat van directeur, bedoelt u." „Ja, mijnheer." „Het is merkwaardig, hoe eenstemmig onze gedachten zijn! De vergadering heeft u zulks ook toegedacht, vooral nu er geen procuratiehouder of ander personeel noodig is. Dus alzoo is besloten." Het gezelschap blijft nog korten tijd hoffelijk conversee ren. waarna de vergadering uiteen gaat. Aat voelt zich frisch en krachtig en vol moed. Bij zijn thuiskomst vertelt hij Clara alles en raadt haar aan. haar mama vandaag nog in kennis te stellen met het te verwachten dividend. Na een rustigen, heerlijken nacht gaat hij naar de fabriek met het vaste voornemen, op dezen zelfden dag uit voering te geven aan een besluit, dat hij te voren overdadi heeft. Omtrent anderhalf jaar heeft hij het personeel van kantoo en fabriek onophoudelijk voortgedreven met de zweep vat zijn oogen en zijn mond. Met woord en blik heeft hij dt menschen geketend aan hun werk en gedwongen tot harde* arbeid. Dat kon zoo niet blijven. Geen der twee partijen houd: op den duur dat vol. Voortaan zal hij hen binden met vrij willige banden, die niet drukken en niet knellen zooals ke tenen van dwang. Tegen het schaftuur gaat hij de fabriek binnen en laat dc boel stilzetten. Wat beteekent dat? Alle hersenen realiseeren zich, dat gisteren weer zooveel heeren op kantoor zijn geweest. Iedü zwijgt en wacht. Achterdochtige verwondering maakt dl stilte opvallend en zwaar. „Mannen, ik heb jullie wat te zeggen." Alle gezichten keeren zich naar den ondoorgrondelijke! gezagvoerder, dien ze maar half erkennen en toch ten voll gehoorzamen. „We hebben het laatste jaar allen hard gewerkt. Ikze! ben je daarin voorgegaan, maar jullie hebt ook meegewerkt en dat waardeer ik. Door gezamenlijk hard te werken hebbd we een bevredigend resultaat bereikt. En nu wil ik allen, di daaraan hebben meegedaan, mijn waardeerinq toonen, doö u allen, werkbazen, mannen en jongens een kleine beloonin te schenken, namelijk het bedrag van een halve week loon Daar hoef je niet op te wachten, want het geld wordt n dadelijk uitbetaald. Je kunt het meenemen, als je naar hui gaat om te eten." {Wordt vervolgd! w

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2