1Burgen
"4711"Eau de
Cologne
KAjO&iAa&ée -mxs/^e&écJULesv I II II
MAANDAG 5 JUNI 1939
EERSTE BLAD PAG. 2
SCHOONMAAKBEDRIJF
GLAZENWASSCHERIJ
AMSTERDAM ROTTERDAM
VELSEN
1 HAARLEM
Q LEIDEN
DEN HAAG
DELFT
Dagelijks Inwendig schoonhouden
DORDRECHT
UTRECHT
HILVERSUM
GRONINGEN
BRUSSEL
ran gebouwen
(Reel
TWEEERLEI UITZICHT
Twee leiders van volkeren hebben gisteren
een deel van den rustdag gebezigd om tot
hun volgelingen en hun natie het woord te
richten. Zij zijn beiden in hun eigen kring
mannen van formaat, en vertegenwoordi
gers eener levensrichting, namelijk Dala-
dier, de Fransche minister-president, en
Hitier, de Duitsche „Führer". Uit wat zij
zeiden sprak echter duidelijk een geheel
verschillende geest, en een zeer gevarieeerd
levens-uitzicht. Daardoor laten zij zich ken
schetsen als de groote aanvoerders uit twee
tegenover elkander liggende kampen, welke
elk .voor zich het ideaal hebben opgericht
van een eerlijken, den welvaart bevorderen-
den vrede, die echter langs tegenovergestel
de wegen worden nagestreefd.
Edouard Daladier legde getuigenis af, in
het woord dat hij tot het uitvoerend comité
der radicaal-socialistische partij richtte, van
een gezindheid, welke voor alle dingen op
Europeesche samenwerking is georiënteerd.
Deze wil tot samenwerking spruit niet
voort uit een gevoel van zwakheid en zich
bedreigd weten, doch uit den diep gevoelden
wensch, Europa en de wereld voor nieuwe
rampen te behoeden, en eindelijk de vruch
ten te kunnen plukken van een vrede, welke
in de jaren van den wereldoorlog ten koste
van zoovele offers werd voorbereid, zonder
nochtans ooit een levende werkelijkheid te
zijn geworden. Daladier zeide o.a., dat er een
keuze moet worden gedaan tusschen samen
werking, welke het heil van allen belooft,
of bedreiging, welke alle krachten in het
geweer roept om rampen te bezweren.
Frankrijk weet zich sterk, zoowel door het
herstel van zijn financiën en zijn econo
mische en sociale leven, als door besprekin
gen, welke het met andere vredesgezinde
volkeren heeft gevoerd over een gezamen
lijke afweer van alle geweldsbedreigingen.
Deze besprekingen zijn weliswaar nog niet
geheel en al ten einde gevoerd, dooh zij be
loven toch zeer binnenkort tot een defini
tieve overeenstemming te voeren. Zoo staat
dan Frankrijk, zou men kunnen zeggen, voor
de wereld in een overeenkomstige houding
als de klassieke orator, die in de plooien
van zjjn toga vrede en oorlog verborgen
hield en zijn toehoorders de keuze liet, wat
zij van hem wilden aanvaarden.
Hitier sprak voor een geheel ander milieu,
namelijk voor een massale vergadering vap
oud-strijders uit den wereldoorlog, mannen
dus, die de biterheid der krijgsjaren over
zich heen hebben zien gaan, en thans zich
moeten afvragen, of tengevolge van de
hoogspannings-politiek van een Hitier, Goe-
ring en Goebbels opnieuw de hel over hen
zal moeten losbreken. Hij heeft niet gerept
over de mogelijkheid van een verzoening
der geesten, doch het zijn toehoorders zóó
voorgesteld, alsof er in de samenleving der
volkeren sinds de dagen van 1914 niets is
veranderd. Hij trok een parallel tusschen de
„omsingeling" van 1914 en de „omsingeling"
van 1939, dus een kwart eeuw later, doch
hij deed zulks niet om daaruit de les te
trekken, dat men een herhaling van het
toenmalige wapengeweld tot eiken prijs
diende te voorkomen, omdat dit immers tot
niets anders dan vergrooting der ellende
heeft geleid. Neen, den verkeerden uitslag
van het krijgsondernemen weet hij aan de
regeering, welke destijds in Duitschland aan
het bewind v*as, om daar vol zelfbewustzijn
de zijne aan tegenover te stellen. Wat toen
kon plaats vinden zou zich thans niet kun
nen herhalen, omdat er thans „mannen en
soldaten" zitten in de leiding van het
Duitsche volk.
Uit woorden als deze moet men helaas
opnieuw afleiden, dat er in den Duitsdhen
geest geen wezenlijke omkeer is gekomen.
Thans gelijk toen meent men anderen zijn
wil te kunnen opleggen,, door te wijzen op
eigen kracht en grootheid, ook al hebben
beide bij een vorige gelegenheid, zij het na
een waarlijk heroïschen strijd, zoo jammer
lijk gefaald. Men wil in het Derde Rijk niet
hooren over vreedzame beslechting van ge
schillen door internationale besprekingen
men heeft er zelfs blijkbaar nauwelijks meer
begrip voor, dat men zijn politieke zeden
dient te wijzigen, en zich bij overtuiging en
moraal der geheele westersdhe wereld op
nieuw aan te passen, wil men niet langer
besohouwd worden als een natie, die zich
ln een afzondering heeft begeven, waarin
men haar veiligheidshalve van buiten af
Hitier herdenkt
den wereldoorlog
„Deze jaren stemmen mij
vredesgezind"
De Duitsche afweer politiek is
radicaal veranderd
Te Kassei heeft H i 11 e r Zondagmorgen
voor 300.000 Duitsche oud-strijders het woord
gevoerd. Hij zeide tot hen o.a.:
De wereldoorlog is voor ons een bron van
f.ere herinneringen. Het leger in die jaren
werd in aantal veelvoudig door do tegen
standers overtroffen, die er echter niet in
slaagden, ooit de waarde van dit leger te
benaderen. De terugblik en d© hen.nneriyg
aan dlien grooten tijd moeten ons allen een
overtuiging en een besluit bijbrengen.
Ten eerste: De overtuiging, dat het
Duitsche volk slechts met den grootsten trots
op zijn verleden kan terugblikken en dat dit
in het bijzonder voor de jaren van den we
reldoorlog geldt
Ik zie iin de herinnering aan de vier oor
logsjaren, die ik tot mijn geluk zelf heb mee
gemaakt, slechts een reden tot vast vertrou
wen in mijn Duitsche volk en als soldaat
ook tot vertrouwen in mijn eigen persoon.
Deze jaren stemmen mij in mijn diepste
wezen vredesgezind, als ik de verschrikkin
gen van den oorlog erken, doch brengen mij
tevens de vaste overtuiging bij van de waar
de der Duitsche soldaten als het om de ver
dediging van onze rechten gaat. Bedreigin
gen, van welken kant zij ook mogen komen,
maken op ons geen indruk.
T e n t w e e d e. Ik en wij allen moeten bij
de herinnering aan den tijd ook vastbesloten
zijn, de belangen van ons rijk niet lichtzin
nig te beschouwen, gelijk men vóór 1914 ge
daan heeft
Indien de Britsche omsingel ngspolitiek de
zelfde gebleven is als die van vóór den we
reldoorlog: de Duitsche afweerpolitiek is
radicaal veranderd. De geest van Von Beth-
mann-Hollweg geldt vandaag niet meer voor
de Duitsche regeering. Ik heb er voor ge
zorgd, dat voor alles, wat ook maar iets met
de leiding van den Duntscben staat te ma
ken heeft, slechts iemand in aanmerking
komt, die voor honderd procent man en sol
daat is.
Indien ik echter mocht bemerken, dat de
houding van een of andere persoonlijkheid,
wie ook, tegen een dergelijken last niet be
stand is, zal deze persoon onmiddellijk van
zijn ambt afstand moeten doen, wio bet ook
ooit zijn moge.
Op ons rust de plicht, den wil en de kracht
tot afweer tot het uiterste op te voeren. Ik
verwacht, dat deze politiek juist door de
oude soldaten gesteund wordt.
Over ons allen ligt de verheerlijking van
de herinnering aan den grootsten tijd van
ons volk en ons eigen bestaan, vóór ons al
len echter ligt de vervulling van datgene,
waarvoor ook die tijd eens, zij het dan ook
onbewust, gestreden heeft: Groot-Duitsch-
land."
EEN DUITSCH SPION ONTHOOFD
Zekere Franz K r a i n is Zaterdag in de
Plötzensee-gevangenis te Berlijn onthoofd.
Hij werd ter dood veroordeeld, omdat hij
spionnage heeft gepleegd.
Krain bekleedde een officieele functie ln
dienst van den Duitschen staat en had als
zoodanig spiomjagediensten verricht voor
een buitenlandsche mogendheid.
ook verder dient te isoleeren.
Zoo staan, aan weerszijden van den Rijn,
twee volken opnieuw tegenover elkander
door geestesgeschillen, die nauwlijks te
overbruggen zijn, elk met aan zijn zijde een
groepeering van krachten, die tegen elkan
der speculatief worden afgewogen en ali
in afwachting van het tijdstip, dat een
nieuwe periode van strijd aan een van beide
kampen het overwicht zal kunnen toeken
nen. Het oorlogsgevaar blijft latent; het
wordt door practische overwegingen r jg
teruggehouden.
Europa heeft de keus,
zegt Daladier
Tusschen samenwerking en
overheersching
In een rede voor het uitvoerend comité
van de radicaal-socialistische partij te
Parijs heeft Daladier de houding van
Frankrijk ten aanzien van de groote in
ternationale vraagstukken uiteengezet.
Na verklaard te hebben, dat alles doet
hopen op een spoedig en gunstig besluit
van de thans aan den gang zijnde inter
nationale onderhandelingen, zeide de pre
mier: Ik zeg en herzeg, dat Europa de
keus heeft tusschen samenwerking en
overheersching. De Fransche regeering
heeft alles gedaan om Europa in staat te
stellen, gelukkig te leven in vrije samen
werking. Doch tegelijkertijd wil ik de we
reld de verzekering geven, dat Frankrijk
in het eerste gelid staat van de mogend
heden, die zullen verhinderen, dat Europa
geleid wordt naar rampen als gevolg van
machtsondememingen.
Wij zijn voor samenwerking, hetgeen het
tegenovergestelde van omsingeling is. Doch
telkens wanneer wij een schrede gedaan
hebben op den weg der samenwerking,
heeft men ons met een gewelddadige actie
geantwoord. Telkens wanneer wij een aan
bod tot samenwerking hebben gedaan, werd
dit van de hand gewezen. Zij die ons aan
bod van de hand wezen, wilden ons tegelij
kertijd het recht ontzeggen, met anderen
samen te werken. Deze samenwerking, wel
ke zij geweigerd hebben, is het, die zij om
singeling noemen. Welk duidelijker beuijs
zouden zij nog kunnen geven van hun stre
ven naar hegemonie?
Zoo men dus de neiging heeft, het even
wicht en den vrede in Europa te bedreigen,
hebben wij alle reden, ons vastberaden te
gen zulke avonturen te verzetten. Wij zeg
gen neen op agressie, op autarchische ty-
rannie, op ideologisch fanatisme, op eischen
van zoogenaamde levensruimte en wij zeg
gen neen op alles wat geweld en ruwheid
is. Wij zeggen ja op elk streven naar goede
verstandhouding en loyale samenwerking,
op alles wat zou kunnen leiden tot een
hervatting van het economisch verkeer
over de geheele wereld en tot een billijker
verdeeling van de grondstoffen.
Wat de binnenlandsche politiek aanging
wees spr. op de toeneming van productie,
de verbetering van de positie der valuta en
de vergrooting van de eenheid des lands.
H.ij verklaarde, dat de regeering een „poli
tiek van nationaal belang voert", welke niet
bij klassen steun zoekt, doch bij alle leven
de krachten der natie.
Naar aanleiding van de kritiek op de
maatregelen, die de regeering genomen
heeft om het hoofd te bieden aan het van
buiten komende gevaar, zeide Daladier: Be
staat het buitenlandsch gevaar soms in de
verbeelding? Zijn drie millioen buitenland
sche soldaten, die aan de overzijde onzer
grenzen gemobiliseerd zijn, plotseling gees
ten geworden? Niemand zou redelijkerwijze
kunnen volhouden, dat het gevaar niet be
staat
Daladier verklaarde tenslotte, dat de re
geering een politiek tot vergrooting van het
geboortecijfer zal voeren en kondigde de
spoedige afkondiging aan van een wet tot
verdediging van het Fransche gezin.
HET PROCESKUHN UITGESTELD
Het proces tegen Frltz Kuhn, den lei
der van den Duitsch-Amerikaanschen Bond,
die als Hittlers voornaamste niet-diploma-
tieke vertegenwoordiger in de Ver. Staten
wordt beschouwd, en verdacht wordt van
verduistering van geilden zijner nrereeni-
ging, is tot den herfst uitgesteld, ten ednde
afdoening mogelijk te maken van andere
zaken, waarvan de verdachten oreventleve
hechtenis ondergaan.
Kuhn heeft verklaard, dat hij het slacht
offer is van een politieke vervolging en
sprak de waarschuwing uit, dat het niet
lang zal duren, of een steeds grooter aantal
van dergelijke uitgesproken moedige vader
landslievende organisaties zal op
wij-ze behandeld worden.
cteart
Terecht is "4711" beroemd om
de onovertroffen kwaliteit harer
Eau de Cologne. In even hooge
mate geldt dit ook voor de
nienwe toiletzeepen van "4711".
Indien ge een gevoelige hnid
hebt en aarzelt zeep voor Uw
gezicht te gebruiken, neem dan
deze nieuwe "4711"-zeep. Door
haar bijzondere mildheid en
kwaliteit zal ze voor Uw huid
en teint een weldaad zijn. Boven
dien is deze nieuwe "4711"-
kwaliteitezeep voor den prijs
van 25 ct. zeer voordeelig, want
U doet er verrassend lang meel
Kwaliteits Zeepen
Chypre
Eaude.Cologne
Lavendel
ƒ0.25
f R-,
KONING ZOG GAAT NAAB VERSAILLES
Ex-koning Zog van Albanië heeft het
kasteel De la Maye, waar verleden jaar de
hertog en hertogin van Windsor gewoond
hebben, voor drie maanden gehuurd. Men
verwacht de koninklijke familie en haar
gevolg hier tegen het einde van de volgen
de week.
h JVieuwc fids??
Speculeer nletl
Beleg Uw geld veilig.
Koop 'n Burgers I
DEVENTER ROERMOND
Jeanne d'Arc geëerd
Plechtigheden in haar geboorteplaats
Te Domrémy, het kleine dorpje in du
.Maasvallei, waar de maagd van Orleans in
1412 het levenslicht aanschouwde, z:jn gis
teren met grooten luister de Jeanne d'Arc-
feesten gevierd. De kardinaal-aartsbisschop
van Quebec, De Villeuouve, die voor deze
gelegenheid uit Canada was overgekomen,
heeft als pauselijk legaat de plechtigheden
geleid en de kerk van Domrémy tot natio
nale basiliek verheven.
Een onafgebroken stroom van auto's en
fietsen trok reeds in den vroegen Zondag
morgen naar het dorp, waar ter weerskan
ten van de versierde basiliek eeretribunes
waren opgericht voor de vele autoriteiten,
die de plechtigheden kwamen bijwonen.
Toen de kardinaal-legaat arriveerde, waren
de tribunes gevuld met vele geestelijken,
tal van afgevaardigden en hooge officieren.
O.a. zag men do generaals Weygand en
Gouraux, alsmede den Canadeeschcn gezant.
In zijn toespraak heeft minister Ghampé-
tier de Ribes o.a. gezegd: De annalen var
Frankrijk zijn vol van wonderen. Maar het
grootste wonder, dat Frankrijk heeft gekend,
was, dat het Fransche volk door een her
derinnetje gered werd. Deae heilige heeft
het Frankrijk van de vijftiende eeuw van
gedaante weten te veranderen. Zij heeft het
Fransche vaderland geschapen. De geschie
denis van de maagd van Orleans is van een
opvallen-de actualiteit. Dat wil zeggen: Voor
de Franschen is niets onmogelijk, wanneer
wij één wetan te zijn, de discipline weten
te bewaren en elkander liefhebben. Wij heb
ben de stem van Jeanne in bewogen tijden
gehoord en gezworen, aan die stem te ge
hoorzamen. Achterhaar standaard vereenigd
vervolgt ons geliefde Frankrijk zijn weg,
die leidt naar zijn eeuwige lotsibestemming.
Italiaansche piloten repatrieeren
Ook de Italiaansche piloten, die tijdens
den burgeroorlog bij de luchtmacht van
Franco gediend hebben, keeren binnenkort
naar Italië terug. Dit geldt zoowel voor de
piloten op het schiereiland als voor de
genen, die bij het vliegkamp op Majorca
dienst deden.
Vandaag zullen de Italiaansche piloten,
naar Havas meldt, hun vliegtuigen te Se-
vilila aan de Spaansche luchtmacht over
dragen. Zij reizen daarna naar Cadiz, waar
zij aan boord zullen gaan van de mailboot
„Duilio", die op 9 of 10 Juni a.s. de terug
reis aanvaardt. Het schip vaart dan naar
Palma (Majorca), waar het. personeel van
de Italiaansche vldogtuighasis op de Ba
learen aan boord zal gaan. De „Duilio" zet
dan koers naar Genua, waar men de vlie
gers op 15 of 16 Juni venvaoht,
Genua zal den piloten een grootsche ont
vangst bereiden. Aan de bevolking wordt
gelegenheid gegeven, de vliegers te huldi
gen, wanneer zij in de stad een défilé hou
den. Het aantal piloten en ander lucht-
vaartpersoneel, dat thans uit Spanje naar
Italië terugkeert, bedraagt 330 offioieren,
410 onderofficieren en 490 soldaten.
De wapentransporten naar China
Een Engelsch schip beschoten?
Havas meldt uit Sjanghai, dat het Japan-
sohe ministerie van Marine een protest ge
richt heeft tot de Britsche marine-autoritei
ten wegens het misbruiken van de Britsche
vlag door de Chineezen en het vervoer van
wapenen en munitie door Britsohe schepen
naar de aanhangers van Tsjang Kai Sjek.
Het ministerie deelt mede, dat de Japan-
sche marine zicih in sommige gevallen niet
zal tevreden stellen met alleen een onder
zoek naar de nationaliteit van een schip,
dat de Britsche vlag voert en dat, meer in
het algemeen, de Japansohe autoriteiten
niet langer kunnen dulden, dat derde mo
gendheden zich inlaten met het drijven van
handel, waardoor Tsjang Kai Sjek gebaat
wordt.
Volgens een nog niet bevestigd bericht
zou het Britsche schip „Liwo" draadloos
hebben medegedeeld, dat het door een Ja-
pansoh schip beschoten was. De „Llwo",
die 880 ton meet, werd gister te Sjanghai
verwacht,
Cuba en de Joodsche Immigratie
De „St Louis" ligt voor anker
Voorloopig gaat de HamburgAmerika
Lijn niet in op het voorstel van San Do
mingo, om de Joodscihe emigranten van de
„St Louis" op te nemen, daar niet alle 992
DINSDAG, 6 JUNI 1030.
HILVERSUM I. 1875 cn 415.5 M. KRO-UI«zen.
ding. 8.009.15 Gram.muziek. (Om 8.15 u,
Ber.) 10.00 Gram.muziek. 11.30 Godsdienstig
3.00 KRO-Kamerorkest. 3.45 Gram.
muziek. 4.00 KRO-Orkest. 4.45 Gram.muzlek
5.00 KRO-Orkest. 5.45 Fellcitatiebezoek.
6.05 Gram.muzlek (Om 6.30 Ber.) 6.35 u.
Sportpraalje. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie
„Draagt Elkanders Lasten". 7.35 Gram.mu
zlek. 7.45 ZwemcursiLs. 8.00 Ber. ANP. Me-
dedeelingen. 8.15 Stedelijk orkest- van Maas
tricht 9.15 Reportage (opn.) 9.30 Gram.mu.
ziek. 10.10 Ber. ANP. 10.40 Lajos Veres en
zijn orkest 11.0512.00 Gram.muziek.
10.00 Morgenwijding. 10.15 Gew. muziek
(gr.pl.) 10.80 Voor de vrouw. 10.35 AVRO-
Amusementsorkest. 11.00 Causerie „De
vrouw en het wereldbeeld". 11.10 Huishou
delijke wonken. 11.35 Omroeporkest. 12.15 u.
Bor. 12.18 Gram.muzlek. 1.00 Omi-oeporkest
1.45 Gro/m.muziek. 2.00 Orroeporkest en so
list. 2.45 Knipcursus. 8.45 Ber. Het Lyra,
trio. 4.80 Kinderkoor. 6.00 Kindenhalfuur,
5.30 De Twilight Serenade-ra. 6.10 AVRO-
Snlonork-est. (Ca. 6.25 Ber.) 7.00 Vioolvoor
dracht met pianobegeleiding. 7.30 Grain.mu-
ziek. 7.40 „Gebonden krachten in 't atoom"
(lezing). 8.00 Ber. ANP. Radiojournaal. Me-
dedeellngen. 8.25 Gram.muziek. 8.80 Bonte
Dinsdagavond trein, 10.00 Radlotooneel. 10.25
AVRO-Dance-Band en soliste. 11.00 Eer.
ANP. Gram.muzlek. 11.80—12.00 Karolyl
Arped's Zigeunerorkest.
DROITWICH. 1.100 M. 1.05 Plonosyncopatlona,
1.20 Reportage. 1.50 Kwintet. 4.15 Orgel
4.«50 Reportage. 5.60 Reportage. 6.45 Televi
sie-orkest. 7.20 Orgel. 7.50 „Co-operation ln
Denmark", dialoog. 8.20 Operette. 9.50 Toe
spraken. 10.20 Orkest 11.20 Band. 11.45 u.
Ensemble.
oauserle. 5.05 Zang. 6.25 Orkest. 7.05 Vlooi
en plano. 7.20 Orkest 8.50 Trio. 9.60 Ra,
diotooneeL
emigranten de gevraagde som van 500 dol
lar kunnen betalen.
In afwachting van het verloop der onder
handelingen heeft de „St Louis" buiten da
12-mijl-zone het anker uitgeworpen.
ALBANIË ONTVANGT EEN GRONDWET
Koning Victor Emmanuel heeft te Rome
aan een Albaneesclie delegatie in een spe
ciale audiëntie de grondwet overhandigd,
welke hij aan het Albaan6che volk heeift ver
strekt. Deze houdt o.a. in, dat de Albaan-
sche vlag rood is, met in het mlidden da'
zwarte adelaar en het fascistische embleem,
dat het Albaansch de officeele taal is, dat
alle godsdiensten geëerbiedigd worden, dat
de Albaansche staat geregeerd wordt door
een monarchale constitubioneele regeering,
dat de troon erfelijk is volgens de salieche
wet in de dynastie van Victor Emmanuël,
Koning van Italië en Albanië, keizer van'
Ethiopië.
WORISJILOF NIET NAAR ENGELAND
De Russische maarschalk Worisjilof,
di© uitgenoodigd is om de Engelsche ma*
noeuves bij te wonen, heeft zijn spijt tot uit-
drukking gebracht, dat hij in Rusland zal
moeten blijven, omdat de manoeuvres van'
het Russische leger in denzeUden tijd zullen
worden gehouden als die van -het Engelsche,
Hij geeft echter de toezegging, dat hij zich'
in Engeland zal doen vertegenwoordigen
door een groep hooggeplaatste Russische mi
litairen.
IN IJSAUTO DOOD GEVROREN
In de Negende straat, in het oentrum vart
New-York, waar het des zomers drukkend
heet kan zijn, Is op tragische wijze ©en man
dood gevroren. Toen de chauffeur van een
auto, waarin consumptie-tjs werd vervoerd,
zijn wagen aan de aohterzijde was binnen
gegaan, sloeg de deur achter hem dicht,
De muren van de rijdende ijskast waren;
zoo dik, dat zijn hulpgeroep niet werd ge
hoord. Den geheelen nacht bleef de ijskast
werken,totdat de brandstof was uitgeput In
de morgen-uren opende een nieuwsgierige
voorbijganger de achterdeur, te laat echter
oan den chauffeur nog te redden.
W /V\ODEBNE LAKKEN I
11| 11
i SP UIT-EN kTWAfJT ■■'11
Ze begint nu dadelijk aan den zakelijken kant van het
geval en zegt: „Arnold, je hebt me verteld, dat Elsa bezwaar
heeft tegen een kleinere woning. Laten we haar daarin ter
.wille zijn."
Eensklaps kijkt Arnold gespannen. „Hoe bedoelt u dat?
Op welke wijze?"
Mama begint nu, heel tactisch, eerst te spreken over dat
'deel van haar plan, dat zeker naar Arnolds geest zal zijn.
„Aat en Clara moeten mijn huis van mij huren tegen een
behoorlijken prijs."
Arnold knikt gretig. -
„Hun gezin wordt grooter en hun positie is uiterlijk ver
beterd, dus ze moeten het heele huis nemen, naar den eisch
van hun stand. Ik ga er uit."
„En u dan?"
„Ik kom bij jou."
„O, bij mij!"
„Ja, dus jij en Elsa blijven gewoon in Je huis, Aat en Clara
ook. Ik ben de eenige, die overga van den een naar den
ander. Dus alles g.'r.t zonder eenig opzien. En verder leggen
,Wc onze inkomsten bij elkaar, van jou wat, van Elsa wat.
van mij wat, je zult zien, dat het prachtig gaat, we maken
er een soort communistisch maatschappijtje van." Ze glim
lacht. „Je ziet wel, dat ik met mijn begrippen meega met den
modernen tijd."
Arnold glimlacht ook. Wat heeft mama er slag van, een
mensch op te monteren!
„Maar," zegt hij, nog bezwaren zoekend, „hoe lang zullen
we dat volhouden?"
„Allicht een paar jaar. En dan moeten we zien, hoe het
andere zich ontwikkeld heeft."
„Welk andere?"
„De fabriek. Ons meeste geld zit in aandeelen, die waar
deloos kunnen worden, of ook weer op peil komen. Verkoo-
pen gaat op het moment niet."
„Neen," zegt Arnold bedrukt. Zijn stemming daalt al weer.
Maar dat wil mama voorkomen, daarom vervolgt ze: „Dus
de eerstvolgende twee jaren laten we rustig passeeren. En
jij bent voornemens, je schrijverstalent verder te ontwik
kelen?"
„Schrijverstalent? Nu ja, zoo'n beetje."
„Goed. Daar begin je dan mee, dan heb je weer een le
vensdoel en een taak, die misschien beter bij je aanleg past
dan de vorige."
„Mama, u bent een juweel."
„Jij ook. Gelukkig, dat we elkaar zoo waardeeren."
Ze glimlachen weer en begrijpen elkaar. Beleefde compli
mentjes lanceeren is een kunst, die geboorte en opvoeding
hun vanzelf hebben aangebracht. Maar ditmaal voelen
beiden, dat het ernst is en geen leege vorm.
Mama vertrekt en als Elsa thuiskomt, vertelt Arnold haar
het gevoerde gesprek.
Ze vdmdt de oplossing zeer aannemelijk,
„Mama kan hier een paar afzonderlijke kamers krijgen,"
zegt ze, „en dan laat ik het zijkamertje boven naast het
trappenhuis inrichten als werkkamer voor jou."
En terwijl overweegt ze in stilte, dat de buitenwereld nooit
in haar nadeel zal kunnen uitleggen, dat haar mans moeder
haar eigen dochter verlaat, om bij haar schoondochter te
komen inwonen. Dus dat gaat goed.
De plannen worden verder uitgewerkt, Aat wordt ln de
besprekingen opgenomen. Hij keurt alles goed en noemt zelf
voor huishuur een hooger cijfer, dan de anderen hadden
gedacht.
Mama laat een een deel van haar meubelen achter en
betrekt met het overige haar nieuwe woning.
Dan, eindelijk, begint het nieuwe leven zijn vasten loop te
nemen. En dan ontdekken allen pas het nieuwe en het
vreemde, geleidelijk, als de beroeringen bezonken zijn.
Arnold begint te denken over hetgeen hij schrijven zal en
Elsa bezit nog eens den weg, die achter ligt.
Dan ziet ze dingen, die haar hinderen.
De plaats, die haar man vroeger bezette, is nu bezet door
haar zwager. Is dat alles vanzelf zoo gegaan? Heeft Aat daar
niet op aangestuurd? Het is toch eigenlijk niet billijk. Arnold
heeft de eerste en de oudste rechten, want hij is de eigen
zoon en Aat maar een schoonzoon.
Haar man toeft veel in zijn nieuwe werkkamer, hij schijnt
een onderwerp gevonden te hebben.
Dat is niet zoo. Hij schreef maar een paar artikeltjes. Nu
zou hij graag beginnen aan een vertelling of een verhaal in
romanvorm, maar hij weet geen geschikt geval. Wie ver
schaft hem een goed gegeven, dat hij verwerken kan?
Geleidelijk begint Elsa te praten.
„Die Aat heeft toch maar geboftl Hij heeft er zich' maar
netjes ingedraaid. Hij zit nu toch maar op jouw plaats. Zou
dit nu allemaal maar toeval wezen?"
Arnold haalt zijn schouders op. Hij piekert nog over een
onderwerp. Hij bedenkt en overweegt en concentreert zijn
denken op dit eene punt. Het onderwerp houdt hem voort*
durend bezig; daar vult hij zijn gedachten mee. Daardoot
neemt hij maar weinig nota van Elsa's woorden.
Maar Elsa begint opnieuw, telkens weer.
„Hij heeft het wel in de boeken gezien, dat is vast. Maaty
hij heeft gezwegen, om jou te laten vastloopen. Denk je 't
ook niet, Arnold? Dat is toch best mogelijk! Hij heeft wel
begrepen, dat hij kans zou krijgen, jouw plaats in te nemen."
Ja, dat is mogelijk, denkt Arnold. Maar hij zegt: „Och'
Elsa, dat is nu eenmaal zoo. Op het oogenblik is er niets te
veranderen. We moeten voorloopig maar afwachten en
kijken, hoe het verder loopt. Misschien krijg ik ook weer
eens een kans. Het leven biedt meer kansen dan een."
Dat is een nieuw gezichtspunt voor Elsa en daarom zwijgt
ze voorloopig.
Maar haar woorden hebben hun werk gedaan en haar
man beïnvloed. De gedachten van haar gaan zich nu vast
leggen in het hoofd van hem.
Dan krijgt hij een ingeving.
Is dit niet een prachtig onderwerp om een spannend ver
haal van te maken? Als dat eens kon! Die gedachte grijpt
hem vast. Dat kan, dat kan beslist!
Maar hoe? Het moet natuurlijk een beetje gecamoufleerd
worden. Het mag niet aanwijsbaar zijn en vooral niet kren
kend. De personen moeten onherkenbaar blijven.
(Wordt vervolgdjV
