Wageningen N.V. Eischt Ned. Fabrikaat KNUTSELAARS A.U.ljoekholt rs: N.V. KEMPENSGHE ZINK MIJ. ASBEST 1 RUBBER DONDERDAG i JUNI 1939 EERSTE BI7AD PAG. a HET LEGIOEN „CONDOR" KEERT TERUG UIT SPANJE De geschiedenis der Duitsche interventie in Spanje (Van onzen Duitschen correspondent). Slechts weinigen zullen er op gelet heb ben. dat een goede veertien dagen geleden een wet voor vervallen verklaard werd, volgens welke iedere Duitscher, die het er op wagen zou. zich als vrijwilliger naar Spanje to begeven, met een gevangenissuat van minstens drie jaar bedreigd werd Zo j lang die wet bestond, hcerschte er m hei Derde Rijk de officieele overtuiging, dat er onder de troepen van Franco nu ja. dat wist de gansche wereld wel ?en paar duizend Italiaansche vrijwilligers inet me dowetcn en goedkeuring van Mussolini mee vochten, maar geen sterveling zou het ge waagd hebben te how eren, dat cr ook Dmt- schers aan dezen binnenlandschen oorlog deelnamen. Thans staan alle Duitsche kranten sedert 'eonige dagen vol van berichten over den terugkeer van het „Legioen Condor", dat met schepen van „Kraft durch Freude" de reis naar Hamburg heeft afgelegd, en daar in opdracht van den Führer door niemand minder dan generaal-voldmaarschalk Her mann Goering officieel en met groote harte lijkheid is begroet. Het ligt voor de hand. dat men, speciaal weer in Duitschland. overal hoort vragen: hoe zit de vork nu eigenlijk in den steel? En een alleszins afdoend en volledig antwoord op deze vraag wordt met verbijsterende duidelijkheid terzelfdertijd door alle kranten gegeven. Op een heeten Julidag van het jaar 1930 liep er op het perron van den Lehrter Bahn- liof te Berlijn een stelletje jonge mannen, die opvielen door hun sportieve houding en hun min ot moer „kesse' kleederdrucht. Up een groot schild, dat een hunner droeg, kon men lezen „Reisgezelschap Union" Zulke reisgezelschappen zijn er wel meer bij Cook of Lchmenn of Schmidt of Mitropa, dus dat was niets bijzonders. En toen men het stel letje knapen bij het vertrok „In der Heimat* In dor Heimat! Da gibt's eln Wiedcrsehn!" hoorde zingen, zal ongetwijfeld geen sterve ling vermoed höbhen, dat men hier nu te doen had met Duitsche vrijwilligers, over wegend SS-mannen, die later in de geschie denis van den Spaansohen burgeroorlog een zoo al niet beslissende, dan toch oen zeer toonaangevende rol zouden spelen! Thans, nagc-noeg drie jaar later, krijgt men dat in geestdriftige artikelen te ervaren en aan politieke „Greuelmarchen" denkt niemand meer. Toen het „reisgezelschap" in Hamburg ar riveerde, stonden daar al omnibussen ge reed, die zo naar de haven transporteerden, waar ze aan boord -van de „Uaaramo" gin gen. In den nacht van 31 Juli op 1 Augustus begon de zeereis naar Cadiz, de Spannsche oorlogshaven! Daar werden ze al dadelijk door roode vliegers begroet met een bombar dement, hetwelk gelukkig weinig schade aanrichtte. Het sohip werd ontladen en het „reisgezelschap" bleek zes nieuwe Heinkel- gevechtsvliegtuigen, onderdeden voor Jun- kers-bombardemcntsmachines, twee c.M. luchtdoelgeschut, een stevige hoeveelheid bommen en nog veel meer soortgelijke din gen meegebracht te hebben. Den volgendon dag zotte mon de rols vonrt naar Sevilla, waar inmiddels reeds 20 Junkers-transport- machinee waren aangekomen, welke den tocht van Berlijn uit door de lucht hadden gemaakt Wat de Duitschers presteerden Binnen korten tijd werden er, ondanks de bedreiging rvan roode oorlogsschepen en ge vechtsvliegtuigen, 15.000 Marokkanen en oen groot aantal licht- en zwaar geschut, als mede een enorme voorraad munitie naar Zuid-Spanje overgebracht. Vooral de inmrj dels verongelukte vliegeniers von Moreau en Heinke, die reeds eerder vermaurd gc worden waren door hun retourvlucht Ber lijnNew-York, hebben hier een belangrijke rol gespeeld. De Duitsche vrijwilligers log gen cr thans den nadmk op. dat zij he'. waren, die indertijd het vermaarde roode linieschip „Jaimo I" zoodanig gebombar deerd hebben, dat het slechts met uiterste inspanning Malaga nog kon bereiken. Verder krijgt men thans te liooren, dat het Duitsche jagers zijn geweest, die levens middelen hebben afgeworpen voor de bezet ting van het Alcazar, toen dit door de rood© troepen werd omsingeld. Duitsche jagers wa ren het, die die lucht tusschen Toledo en Madrid op het republikeinscho Spanje ver overden. Maar toen het offensief tegen Ma drid begon spaak te loopen, schijnt Hitiet het besluit genomen te hobben, een volle dig luohtcorps naar Spanje te zenden, be staande uit een groep gevechtsvliegtuigen, een groep zee-verkenningsvliegtuigen, een versterkte groep luchtafweergeschut, een af- deeling montage en reparatie en nog veel meer. De 'bevelhebber dezer vrijwilligers was de thans tot generaal bevorderde vliegenier S p e r r 1 e. Het was dezelfde commandant Sperrle. die Franco ertoe overhaalde, om Madrid maar te laten schieten en het offensief naar het Noorden te verplaatsen en nij bleek juist gezien te hebben, want rdeds 19 Juni kwam Bilbao te vallen. Italiaansche en Duitsche troepen maakten van den zege vierenden opmarsch der republikeinsche troepen bij Bruneto een jummerlijko neder laag met verlies van 30.000 dooden. Duitsche vrijwilligers marcheerden omstreeks Octo ber 1937 aan het hoofd, der nationale troepen achtereenvolgens Santander, Gijon ca Aviles De terugkomst in de „Heimat" Aan boord van het staatsjacht „Hamburg' en in gezelschap van Dr. Ley heeft Goe ring deze Duitsche vrijwilligers to Ham burg begroet. Ook Mile h, de generaal der vliegeniers, bevond zich in zijn omgeving, en Iirogmann, Hamburgs burgemeester, nam deel aan de grootsche ontvangst dei „nationale helden". Torpedobooten vormden een eere-escorte. Toen Jhr. von R i c h t li o- v e n, de commandeur van het Duitsche legioen, de „Robert Ley", het prachtschip van „Kralt durch Freude", verliet, begroet te Goering hem en zij-n gevolg mei de woor den: „Ik ben zeer trotsch op jullie!" En le Berlijn zullen we dan nog tot be sluit een parade beleven, waaraan als toe schouwer de bevolking van heel de stad deelneemt, om aan de helden van den dag een ovatie te brengen voor de diensten, welke zij aan Franco en het nationale Span je hecben bewezen! BETIMMERINGEN - MEUBELEN WAGENINGEN TELEFOON 2613 Prins Pauls bezoek aan Berlijn In de Zuid-Slavische hoofdstad verwacht, men niet, dat de diplomatieke gevolgen van het voorgenomen bezoek van Prins Paul aan Berlijn zeer belangrijk zullen zijn. Men neemt aan. dat Duitschland nieu we pogingen in het werk zal stellen, om Zuid-Slavië tot de spil te doen toetreden, maar Prins Paul zal, naar men gelooft, nau welijks een andere houding kunnen aan nemen, dan te Rome, waar hij zich tot niets verbond. Men venvacht, dat hij, zich wel bewust van het democratische temperament van zijn land en van de strategische en econo mische positie van Zuid-Slavië, Berlijn zal kunnen modedeelen, dat het land verlangt zich buiten de Europeesche twisten te houden, DUITSCHE VLUCHTELINGEN UIT POLEN De „Danziger Vorposten" meldt, dat sedert versoheidene dagen een stroom Duitsche vluchtelingen uit Polen de Danzigsche grens overkomt en dat deze vluchtelingen te Dan zig door het „grenslandcommissariaat" ver zorgd worden. Het blad verklaart, dat reeds Dinsdag 't aantal der door het grenslandcommissa riaat verzorgde vluchtelingen de 5000 over schreed. Uiterst voor&elittj is jjet VCUI«U|»AI ><*fr meer i>^bbel zoveel bevist *%ls l^c<. Qje ^Cocly bost l^e 2f cfr./ £v»vieaj twee vc%'scljillcnfrc brcijï&tro- ufM cu Ijele be cjcscljc+%he*%. \jet rcuzcu tctvonc yet Rusland staat op absolute gelijkheid Molotow over de Fransch- Britsche voorstellen Een waarschuwing aan Japan De Russische volkscommissaris van buitenlandsche zaken Molotow, heeft gisteren te Moskou een rede gehouden waarin hij o.a. verklaarde, dat de Fransch- Britsche voorstellen op verscheiden punten een voorbehoud bevatten, waardoor het te sluiten accoord ondoeltreffend zou kunnen worden. Molotow zeide, dat de Sovjet-Unie staat op een pact van uitsluitend defen sieven aard, een garantie aan alle buren van de Sovjet-Unie en een concrete over eenkomst van wederzij dschen bijstand voor het geval een der onderteekenaars wordt aangevallen. Wij moeten aldus Molotow, ons wel de waarschuwing van Stalin herinneren, die zeide, dat wij ons niet moeten laten gebruiken om voor andere volken de kastanjes uit het vuur te halen. Dezq woorden lokten onder de afgevaardigden warm applaus uit. Toen Molotow vervolgens verklaarde, dat de Sowjet-Unie staat op absolute gelijkheid, had hij een vijf-cninuten-lange ovatie in ont vangst te nemen, waarmede Stalin, Woros- jilow en de andere leden van het politieke bureau, alsmede Litwinovv, instemden. Onze plaats, zoo vervolgde Molotow, is in de eerste rij der mogendheden. De jongste Britsch-Fransche voorstellen berusten op het beginsel der wederkeerigheid. Dit is een stap voorwaarts. Molotow wees er echter op, dat de Oo6t- zee-staten nog niet gegarandeerd waren en dat de Sowjet-Unie derhalve geen verplich tingen op zich kon nemen ten aanzien van neutraal blijvende landen, welke niet in staat waren, hun neutraliteit te verdedigen. Molotow verklaarde, dat de onderhande lingen met Engeland voortduren, doch, zoo zeide hij, wij moeten vasthouden aan ons standpunt, ten aanzien waarvan wij nie mand behoeven te raadplegen. Na de aanvallers-staten in het algemeen te hebben gegeoseld, wees Molotow op de veit>eterde betrekkingen met Italië, en zeide: Wij zijn niet ongeneigd, onze handelsbetrek kingen met Duitschland te verbeteren. De DuitschRussische handelsbesprekin gen, welke onlangs gevoerd zijn, zijn weliswaar afgebroken, doch er zijn tee-kenen, die erop wijzen, dat de besprekingen hervat zullen kunnen worden. Molotow herinnerde in het kort aan de verbetering in de betrekkingen met Polen, aan de normalisatie van de politieke betrek kingen tusschen de beide landen, verleden jaar, en de totstandkoming van het handels verdrag, dit jaar. Dit verdrag heeft tot ont wikkeling van den handel tusschen de beide landen geleid. De Japansche bedreiging Ten aanzien van de betrekkingen met Ja pan zeide Molotow, dat de Japansche bedrei gingen tegen Buiten-Mongolië belachelijk en onzinnjg zijn. Er is echter een grens aan dezen onzin en het is tijd, dat de Japanners met al deze pro vocaties ophouden. Gezien ons pact van we- derzijdschcn bijstand met Buiten-Mongolië zullen wij de grenzen van Buiten-Mongolië verdedigen als onze eigen grenzen. Sprekende over China herinnerde Molotow aan de onlangs doer Stalin afgelegde ver klaring, dat de Sowjet-Unie de naties, die voor haar onafhankelijkheid strijden zou helpen. Spr. verklaarde, dat de Sowjet-Unie de Chincezen in hun 6trijd om de onafhanke lijkheid practisch bijstond. Onder daverend applaus besloot Molotow zijn rede met de volgende woorden: De Sowjet-Unie is niet meer wat zij in 1922 was, doch enkelen onzer buren kunnen dit niet inzien. De reactionnaire Japanners die nen te weten, dat zij ons niet met bedrei gingen kunnen intirajdeeren. De rechten der Sowjet-Unie worden en zullen worden ver dedigd. HET DUITSCH-DEENSCH NIET-AANVALSPACT Gistermiddag is te Berlijn het Duitsch- Deensche'niet-aanvalspact onderteekend. Het verdrag, dat uit twee artikelen en een pro tocol bestaat, vormt, aldus het D.N.B., een belangrijke bijdrage tot de verzekering van den vrede in Europa. Aan de plechtigheid werd van Duitsche zijde deelgenomen door de heeren Von Weizsaecker, Gatts en Von Crundherr; van Deensche zijde door een legatieraad. DE SPAANSCH-ITALIAANSCHE WAPENBROEDERSCHAP Giano over den arbeid der vrijwilligers in het door Mussolini gestichte fascis tische maandblad „La Uerarcnia" schrijft de minister van buitenlandsche zaken, Ciano, over den strijd van Italië voor de overwinning der orde in Spanje o.m.: De rol vac sovjet-Rusfeische agenten, die in Spanje de revolutie moesten voorbereiden om het bolsjiwis- me den toegang tot Go Middellandsche Zee te openen, was der fascistische re geering wei bekend. De strijd was nau welijks begonnen, of reeds waren er tal van bewijzen voor de buitenlandsche in menging. vooral het zendea van wape nen en vliegtuigen door Frankrijk naar het republikeinsche Spanje. Alle buiten landsche hulpverleening aan de roode regeering te Madrid werd door Italië aandachtig gevolgd. Op verzoek der „nationale Spanjaarden" werden eerst negen vliegtuigen, welke doo- de particuliere industrie ter beschikking waren gesteld, naar Marokko gezonden om het transport van Marokkuansche troepen naar het Pyreneesche schiereiland te verze keren. Sindsdien ondersteunden de in het vervolg door andere bommen- en jachtvlieg tuigen vermeerderde patrouilles van het legioen de waterpolitie en legden de actie der roode schepen stil. 135.265 vlieguren. 5.31S bombardementen en 266 luchtgevechten zijn het resultaat der Italiaansche hulpver- leening aan Franco in de lucht. 85 Italiaan sche vliegers werden tijdens den strijd ge dood. Na de organisatie der internationale bri gades stonden de nationale strijdkrachten tegenover een door de komintern xvoor den oorlog tegen het fascisme zwaar bewapend leger. Deze inmenging op groote schaal an internationale elementen kon dó fascistische regeering en de Italiaansche opënmre mee- ning niet onverschillig laten. Op 22 December 1936 landden te Cadiz de eerste 3000 vrijwilligers. Verdere afdeelingen volgden. In October j.l. werden 10.000 vrijwil ligers naar het vaderland teruggezonden, de ovetrigen gereorganiseerd. In gevechten, die 47 dagen onafgebroken duurden, konden de vrijwilligers onder 't breken van allen tegen stand meer dan 400 K.M. opmarcheercn. In alle voornaamste fasen van den oorlog aldus Ciano 6tonden de legioensolda ten aan de zijde der dappere nationale troe pen van Spanje. Van hun waarde en offer- vaardigen geest getuigen de 3.327 gevallenen en de 11.227 gewonden. Uit den gemeenschappelijk gestreden oor log werd een ware wapenbroederschap tus schen het Italiaansche en het Spaansche volk geboren en de gemeenschappelijke strijd heeft de onverbrcekbare verbinding der bei de volken bekrachtigd. De oorlog in Spanje heeft de solidariteit der asmogendheden be zegeld en bewezen, dat deze een veiligen waarborg van orde en vrede ter wereld Britsch officier in Japansche handen De Britsc-he militaire attaché in China, luit.-kol. Christopher Spears, wordt, naar men vreest, door de Japansche gendarmes te Kalgan vastgehouden. De Japansch be richten spreken van een vreemdeling, die beweerde de Britsche militaire attaché te zijn en die komende uit Zuid-China, de Chineesch-Japansche linies bij Sjansi over schreed. De berichten melden verder, dat deze vreemdeling wordt vastgehouden, han gende het ondercoek, omdat hij komende van de Chineesche linies in het Japansche kamp gekomen is, hetgeen als een ernstig feit wordt beschouwd. Chineesche militaire berichten ui*. Tsjoeng Iving melden, dat de Japansche troepen in Tsjoeng Siang zware verliezen hebben ge leden tengevolge van herhaalde Chineesche aanvallen. De Chineezen zouden Hsinchi in Noord-Tsjoeng Siang heroverd hebben, ter wijl do Japansche troepen zich zouden terug trekken onder dekking van zwaar artille rievuur. De Chineesche troepen aouden ver der de Japanners gevoelig hebben verslagen bij Mapu Tai Sjan en Sjin Kai Tan. Acht honderd Japanners zouden hier zijn ge sneuveld. PATRIOTTISCHE BETOOGING TE PRAAG Tijdens de opvoering van de Tsjechische nationale opera „Libuse" is het in een schouwburg te Praag tot patriottische betoo gingen gekomen. De slot profetie van Libuse, de eerste vorstin der Tsjechen, luidende „Het Tsjechische volk zal roemrijk alle razernijen van de hel overleven", werd over stemd door een orkaan van toejuichingen, die een kwartier aanhielden. De musici speelden daarop het Tsjechische volkslied. DE DUITSCHE VRIJWILLIGERS WEER THUIS Goering neemt parade af Onder het gejuich van de bevolking van Hamburg en het geloei van ontelbare sirenes is gistermiddag de Kraft durch-Freude-vloot met de Duitsche vrijwilligers uit Spanje al daar gearriveerd. De vloot werd geëscorteerd door bodems van de Duitsche marine. Voor de landingepier hadden zich drie cere-compagniën van het luchtwapen en een eere-compagnie der marine opgesteld. Gene raal- vc 1 dm a a rs c h a 1 k Goering heette hier den commandant van het Condor-legioen, gene- raal-majoor von Richthofen, en het geheele Duitsche legioen namens den Führer en Duitschland van harte welkom, nadat hij aan boord van het jacht Hamburg" van ochtend de revue gepasseerd had over de schepen, waarmede de Duitsche legionaris sen uit Spanje zijn teruggekeerd. De kust- batterijen losten een eere-salvo. Op het Karl Muckplein hebben de troepen daarop voor Goering geparadeerd. Aan het hoofd marcheerden de gevechtsvliegcrs, gevolgd door de jachtvliegers en de verken ners. Met de bajonet op het geweer volgden de manschappen van de luchtdoelartillerie, van den berichtendienst en den geneeskun digen dienst. Het défilé stond onder com mando van generaal-majoor von Richthofen. Aan boord van de „Robert Ley is tevens een aantal Spaansche opppr-officieren te Hamburg aangekomen. Zij bezoeken Dirtsch- land als gast van de Duitsche regeering. Suner naar Italië Het 10.000 ton metende Italiaansche schip „Umbria" is to Cadiz aangekomen voor het repatrieeren van Italiaansche vrijwilligers. De schepen, welke ia ds haven liggen, ble ken niet volJoende voor het terugvoeren van de 22.000 Italiaanscho strijders in Sparje. Hei gerucht gf«a% dat ie C,.vinscs(- minis ter van binnenlandsche zaken, Serrano Suner, ziih nnax Italië al begeven tan boord van een Spaanscn oorlogsschip, dat de Italiaansche vrijwilligers zal escorteeren op hun thuisreis. Duitschland bedreigt de emigranten Hun familieleden als gijzelaars beschouwd De „Daily Telegraph" meldt, dat het Duit sche ministerie van pers en propaganda in alle Oostenrijksche bladen een openlijke be dreiging publiceert, dat vergeldingsmaat regelen zullen worden genomen, tegen de families van politieke vluchtelingen, die thans te Londen en Parijs verblijf houden. „Wij zullen", aldus het ministerie, „niet langer de tragische vergissing begaan, do vrienden en familieleden van deze haat- zaaiérs ongestoord in ons midden to laten, of hen zelfs naar hpt buitenland laten gaan om er het aantal dergenen, die reeds heen gegaan zijn, te doen toenemen". Gezegd wordt, dat de in de buitenland sche bladen verschenen berichten over moei lijkheden in Duitschland, afkomstig zijn van emigranten, die deze beriohten van httn: achtergebleven familieleden hobben ont vangen. Binnenkort zal de censuur worden Ver scherpt en zullen Joden in Duitsohland op den omslag van hun brieven moeten aan geven, dat hun brieven „Jocdsoh" zijn. Een Italiaansche brug ingestort Drie dooden, tien zwaar gewonden Naar Havas meldt, Is gistermiddag een brug over de Po bij Moncaliere nabij Turijn, ingestort op het oogenblik, dat talrijke ar beiders, omringd door leegloopers, werkten aan de verbetering van het wegdek op de brug. Tot nu toe heeft men uit de puinen drie dooden en tien zwaar gewonden geborgen, doch men vreest, dat nog meer slachtoffers te betreuren zullen zijn. De oorzaak van de instorting moet worden gezocht in het feit, dat de brug door de aanhoudende regens van den laatsten tijd ondermijnd was, B e n e s j, de gewezen president van Tsje- choslowakije heeft gisteren te New-York het Tsjechoslowaaksche paviljoen op de wereld tentoonstelling geopend. Wij gelooven, zoo zeide hij o.m. dat de vrijheid in Europa voor alle naties en 6taten wellicht eerder dan algemeen verwacht wordt hersteld zal worden. Dictatoriale leiders kunnen tijdelijk een land regeeren, doch zij kunnen niet den geest dooden van een volk, dat in twintig jaar door vrijheid en democratie tot stand gebracht heeft, wat vele andere naties pas na veel langeren tijd tot stand veimochten te brengen. Gij bevoordeelt daarmede Uw landgenootenen U zelve1. GEMENGD VOEDER VARKENS. MELKVEE EN PLUIMVEE met gegarandeerd gehalte aan eiwit en vet AMSTERDAM N.V. FORTO-KOUDLMM IS HET IDEAAL Steeds gereed, geen wnchten, geen geknoei met stoffig poeder, geen resten, uiterst zuinig, enorme blndkrnoht. vlek vrij op eiken. Vr.ze Uw winkelier of anders ons. onder ndresopg. v. Uw leverancier FRENCKEN'S FABRIEKEN - WEERT PROEFSTATION VOOR BOUWMATERIALEN en BUREAU VOOR CHEMISCH ONDERZOEK Koning Bienfaii AMSTERDAM, DACOSTA KADE 104, TELEFOON 83047 TRANSPORTBANDEN DRIJFWERKEN DRAAGROLLEN A I I6P0NINGE1 GHEM.PRAEP ARATEN JTRECHT VERL. HOOGR. WEG 2 Kent U onze vloeibare pakking 1 Alle andere soorten verpakkingen. Carborundun Pasta en Auto Tornol in alle kleuren. Oranje Schellak. VRAAGT HEDEN NOG PRTTSOPGAVF (Zlncs.de la Camplne) BLOKZTNK - KETELZINK - ZWAVELZÜÜB SUPERFOSFAAT. Eenlge fabrlkaste ln Nederland van MAAGDELIJK BLOK ZINK - TELEFOON 59 WEERT VAM OER LINDENEMVELDHUIS AMSTERDAM-ROT TER DAM- GBONINGEH VOOR ALLE DOELEINDEN I TECHNISCHE ARTIKELEN AMSTERDAM KL Wittenburgerstraat 78 Speciaal voor kantoren, Kerken, Klooster?, Winkels, Ziekenhuizen, ©to, ojo. leveranciers Rijks» eD Gcmeontegobouwen. J. Koster Hzn. - Scheepswerf „Gldeon" Groningen Holland Voorwaarde voor loonende exploitatie is een economisch schip. Hiervan bent U zeker meteen KOSTER-COASTER AARDSCHOKKEN IN GRIEKENLAND Zeer hevige aardschokken werden gister te Missolonghi op de Peloponnesus waargc* nomen. De schokken duurden den geheelen morgen en middag voort. De verschrikt® bevolking vluchtte uit de huizen. In de dor pen Calavryta en Counina werden de ergste verwoestingen aangericht. In het laatstge noemde dorp zijn alle huizen vernield en door de bewoners ontruimd Men vreest voor de veiligheid van de drink\yaterreser« voirs. Omtrent dien tijd komt Aat 's middags bij zijn moeder en .vindt haar zenuwachtig en ontdaan. „Is er iets. moeder?" Zijn stem klinkt deelnemend. „Aat. ik hoor, dat er geruchten gaan over de fabriek.'* „Waar hebt u dat gehoord?" „Vanmorgen." Ja. maar bij wien?" Ze noemt den naam van een bekende dame. „O. En wat waren dat voor geruchten" „Dat het niet goed gaat met de fabriek. Er wordt geen geld verdiend en de machines kunnen niet betaald worden." Aat glimlacht. „Die machines zijn al lang betaald. De menschen praten zoo veel, moeder." „Zoo veel? Wat dan nog meer?" „De menschen praten over iedereen, dat weet u toch wel!" „Dus de machines zijn betaald? En gaat het verder wer kelijk goed?" „Het kan beter en vroeger ging het ook beter. Ik heb daar niets in te zeggen." nje zwagsr Bespreefct fifJ tfo 'dingen niet met jou? Je ziet het toch wel in de boeken?" „Moeder, maak u niet bezorgd. Hoe het ook gaan mag met de fabriek en hoe het ook afloopt, ik vind mijn weg wel, ik kan overal terecht." Dit woord stelt haar gerust. Ja, Aat vindt zijn weg twel. Zoo is het altijd geweest. Er is nog een onrustige moeder, de mama van Arnold. En haar zoon is niet in staat, haar dadelijk gerust te stellen. „Hoe zal het nu in de toekomst gaan, Arnold?" „Niet goed, mama, niet goed. Wij moeten tijdig praten." Ze knikt, begrijpend, wptend. Het stond voor haar al vast, dus het verrast haar niet. „Ja, wij moeten bijtijds praten." „Ik zal geen directeur kunnen blijvpn." „Neen." ..Dus we moeten van te voren weten, wat we doen zullen." Daar heeft ze al over gedacht. Ze zal hem op weg helpen. „Clara zal dit jaar moeder worden. De gezinnen worden grooter!" „In de eerste plaats zal het billijk zijn, dat Aat u huur betaalt, al zal de te verwachten gebeurtenis óók geld kosten. En dan zal ik zelf kleiner moeten wonen." „Heb je inkomsten?" „Ze zullen me niet geheel met leege handen wegsturen. Elsa heeft de inkomsten uit haar moeders versterf. En in- tusschen moet ik uitkijken. Misschien kan ik wat verdienen met schrijven." „Op een kantoor?" is mama's verwonderde vraag. „Neen, voor een blad of tijdschrift." „O, Ja." zijn vrouw. Nu jnoet hij spreken met zijn „Ik ga niet kleiner wonen." zegt Elsa, „dat doe ik beslist niet. En wat zal papa opkijken! Wie heeft dan kunnen denken? Ik vraag nog liever hulp bij papa." „Dat moet je niet doen, Elsa. Dat alleen in den uitersten nood. Wij moeten er ons samen doorheen werken. Ik deug niet voor zaken, maar ik zal wat anders bedenken, dus laat de wereld en de familie er buiten. Wij moeten ónszelf hand haven." Dat is taal naar Elsa's hart. Ze houdt veel van haar man, ze bewondert hem als een bijzonder mensch, ook nu nog, nu de débScle dreigt. Dus bepaalt ze er zich toe. mokkend te antwoorden: „Maar kleiner wonen wil ik niet." Als de jaarvergadering wordt uitgeschreven, weten de heeren reeds, wat het voornaamste punt op de agenda worden zal. De directeur is niet aanwezig, maar er is een schrijven, waarin hij ontslag verzoekt. „Mijne heeren," zegt de president, „zullen we over dit schrijven discussieeren? Vraagt iemand het Woord? Zoo niet. dan heb ik een voorstel." „We hadden hem veel eerder ontslag moeten geven, dat was wijzer geweest." zegt bijtend de man, die op de vorige vergadering een halfjaarlijksche balans vroeg. „Misschien was nóg beter geweest, als we hem nooit be noemd hadden," antwoordt rustig de president: „Ik meen, dat zulks geschied is met algemeene stemmen." Hij kent de neiging van den mensch om zondebokken te zoeken. De gelegenheid daartoe wil hl) afsnijden. Door dit antwoord voelt de ander zich medeschuldig en zwijgt. Er zit ook een jong aandeelhouder, die in de plaats van zijn overleden vader getreden is. „U had beter de dochter kunnen benoemen inplaats van den zoon," zegt hij zacht en zeer bescheiden. „Kent u haar?" vraagt de president bemoedigend. „Ik ken ze beiden uit onze schooljaren. Clara is flink en verstandig, Arnold is ook verstandig, maar niet flink." j „Maar een vrouw kunnen we niet benoemen en vooral niet een gehuwde vrouw en toekomstige moeder. Toen u zoo 1 sprak, dacht ik wel een oogenblik aan iemand uit haar om geving." „Hebt u al een opvolger op het oog?" vraagt de man van de halfjaarbalans op een toon, waaraan belangstelling en vert; achterdocht beide hun klank geven. .daaj „Ja, en wel iemand, die om zijn bekwaamheid geschikt geacht kan worden," antwoordt fijntjes de president. Hij Ee wenscht de atmosfeer zuiver te houden en import van pro- t tégé's te voorkomen. „Wie is dat?" vraagt een ander. „Ik dacht aan den echtgenoot van de dochter." „Dien ken ik ook," zegt de jonge man. dere „Wat denkt u van hem?" Ge „Ik geloof, dat u niet gemakkelijk een betere keus kunt j,ort doen." De anderen zwiigen bedachtzaam. j iiJn „Mijne heeren," zegt de president, „we hebben nu onze J'jn voelhorens uitgestoken en elkanders gevoelens verkend, nu: p^jj stel ik voor, de zaken in volgorde te behandelen. Eerst dus tot j heft verzoek, vervat in dit schrijven." proc, „Daarover behoeven we niet lang te praten." „Neen, een verzoek als dit kan moeilijk geweigerd worden,; Rei stel, dat we het zouden willen. Is er iemand tegen, het ver zoek toe te staan? Niemand?" Stilte. j (Wordt vervolgd))! Olie spiól |Stce] «én

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 2