O
SCHUDT UW LEVER
WAKKER
Last van Uw zenuwen?
MAANDAG 22 MEI 1939
EERSTE BLAD PAG. a
SCHOONMAAKBEDRIJF
GLAZENWASSCHERU
AMSTERDAM ROTTERDAM
VELSEN DORDRECHT
HAARLEM UTRECHT
LEIDEN HILVERSUM
De Poolsch-Duitsche
incidenten
Zaterdag en Zondag hebben op het grond
gebied van de vrije stad Danzig enkele
Poolsch-Duitsche botsingen plaats gevon
den, waarbij zelfs een doode te betreuren
(viel. Gelijk men weet is de Poolsch-Duit
sche spanning gedurende de laatste weken
ongemeen toegenomen, onder den drang
van de Duitsche en Italiaansche politieke
tendenz, om door machtssuggestie wijziging
in de Europeesche grenzen aan te brengen.
Men acht namelijk deze grenzen, gelijk die
door Versailles werden vastgesteld, niet lan
ger in overeenstemming met de krachts
verhoudingen tusschen de verschillende sta
ten van ons werelddeel, en staat herzienin
gen voor, welke ten koste van kleine of
zwakke staten de groote mogendheden, en
met name de autoritair geregeerde landen,
zouden bevoordeelen.
Reeds vrij lang was er sprake van een
revisie van de Duitsch-Poolsche relatie, in
'dezen zin, dat Duitschland meerdere o!
zelfs volstandige zeggenschap in de vrije
stad Danzig zou verkrijgen, benevens betere
verbindingen met Oost-Pruisen via don
Poolschen Corridor. Het Derde Rijk zelf is
er schuld aan geweest, dat van deze. voor
nemens niets is tot stand gekomen. Het
maakte zich immers meester yan Bohemcn
on Moravië, en vestigde daardoor, terecht
of ten onrechte, den indruk, dat het zich
niets aan de belangen van andere naties
gelegen zou laten liggen, zoodra het de kans
schoon zou zien, zijn grenzen opnieuw te
[verbeteren. Het laat zich begrijpen, dat on
der den druk van deze omstandigheden de
Poolsche regeering er in het geheel niets
meer voor gevoelde, met Berlijn onderhan
delingen te voeren over concessies, welke
,van Duitschen kant als eeD bewijs van Po-
lens zwakheid, in stede van Poolsche wel
willendheid, zouden kunnen worden uitge
legd. In zijn antwoord op Hitiers groote
Rijksdagrede heeft de Poolsche minister
van buitenlandsche zaken Beek dit nog
«ens extra uit de doekjes gedaan, zoodat
men thans in het Derde Rijk wel de over
tuiging moet zijn toegedaan, dat de gele
genheid tot positieverbetering ten koste van
Polens integriteit verkeken is.
Intusschen voert Duitschland, het is uit
vorige gelegenheden zeer goed bekend,
steeds tweeërlei politiek, een officieele van
besprekingen, waarbij ambassadeurs het
hun toevallende werk verrichten, en
andere, officieel daarvan geheel los staan
de, namelijk die van volksbewegingen, be-
toogingen, incidenten. Men zou wellicht ook
kunnen zeggen dat de eene actie uitgaat
van de instanties der Rijksregeering, de an
dere van de instanties der partij, en dan
svel speciaal in haar plaatselijke geledingen.
Zoo heeft men thans op Daiizigs grond
gebied in een tweetal plaatsjes betoogingen
van SjV.-groepeeringen te zien gekregen
welke noodwendigerwijze op orde-verstorin
gen moesten uitloopen. Men kan nu een
maal in dagen van politieke onrust geen
volksmassa's op de been brengen, of het
komt tot dergelijke ontladingen, vooral als
er, gelijk op Danzgs grondgebied, douane
posten van vreemde nationaliteit aanwezig
zijn. Tusschen Danzig en Polen bestaat im
mers een in verdragen vastgelegde tol-unie.
Destijds heeft men incidenten als deze be
nut, om den boel in Tsjecho-Slowakije en in
Oostenrijk aan het rollen te brengen. Het
is een oude, beproefde methode. Reeds Eras
mus kende ze in zijn dagen, toen hij schreef:
„Wanneer Christelijke vorsten een Turk-
sche provincie begeeren, verspreiden zij het
gerucht, dat Christenen daar worden ver
volgdOok de Duitschers worden vol
gens Berlijn telkenmale vervolgd, nu na
tuurlijk weder door de Polen. Vermoedelijk
zal ditmaal echter deze vlieger niet meer
opgaan; in Warschau denkt men er niet
aan. ook maar een duimbreed aan provoca
tie toe te geven. Men weigert, zijn territoir
te laten verbrokkelen, omdat het „eind er
van weg" zou zijn, om een populaire zegs
wijze te bezigen. Polen is bovendien thans
reeds veel te sterk, zoowel in militair als
politiek opzicht, om zich eischen van Duit»
sche zijde te laten welgevallen. Wij geloo-
(ven dan ook niet, dat uit dit eenigszins
luidruchtige vuurwerk werkelijke explosies
zullen voortkomen; de tijd daarvoor - lijkt
voorshands voorEij.
Incidenten op
Danzigs grondgebied
Duitschers en Polen geven
elkander de schuld
Eén doode te betreuren
In het dorp Kalthof, aan de grens van
Danzig en Oost-Pruisen heeft een Poolsch-
Duitsch incident plaats gehad, waarbij één
doode is gevallen Volgens Poolsche lezing
een groot aantal nazi's in uniform een
Poolsche douanepost hebben overvallen,
waarbij de meubels op straat werden ge-
orpen en het huis werd vernield.
Do Poolsche commissaris-generaal te
Danzig stelde den senaat van die stad op
de hoogte en verzocht politiebescherming
voor den commissaris Perkowski en twee
ambtenaren, die ter plaatse een onderzoek
iJden instellen
Daar geen agenten verschenen, gingen
Perkowski en de ambtenaren alleen per
auto naar Kalthof, waar zij werden aange
vallen door vijf menschen, die de banden
stuksneden en de ruiten vernielden. De
chauffeur loste hierop een schot, waardoor
der aanvallers werd gedood. Aangezien
Danzig onrust door dit incident is ont
staan. zijn voor alle Poolsche administratie
gebouwen politieposten geplaatst
lezing van den senaat te Danzig is
als volgt: Geprikkeld door de houding van
Poolsche douane-ambtenaren tegenover
leden van de Duitsch-Danzigsche volksge
meenschap, heeft een opgewonden menigte
een betooging voor het huis der Poolsche
douane-ambtenaren te Kalthof gehouden.
Daarbij werd niemand mishandeld en even
min werd materieele schade aangericht.
Om halfelf was dat incident door het optre
den der politie geregeld, hetgeen den diplo-
matieken vertegenwoordiger van Polen te
Danzig werd medegedeeld. Perkowski is
naar Kalthof gegaan, hoewel hij niet het
recht heeft zelf een onderzoek in te stellen.
Onderweg heeft de Poolsche chauffeur Mu-
rawski den Danziger Grübner doodgescho
ten.
Uit het onderzoek is gebleken, dat Grüb
ner den geheelen dag te Marienburg is ge
weest Om 12.30 des nachts is hij per taxi
vertrokken en te Kalthof werd hij door het
verblindende licht van Perkowski's auto
gedwongen te stoppen. Grübner stapte uit
werd. zonder dat er een woord was ge
wisseld, met twee schoten gedood.
Nieuw grensincident
Het Poolsche telegraafagentschap maakt
melding van een nieuw incident en wel in
het plaatsje Piekel, gelegen op het gebied
der vrije stad Danzig, na een bijeenkomst
van de S. A.
Gisteren om vijf uur begin een menigte,
onder aanvoering van geüniformeerde lei
ders, den post te belegeren der Poolsche
douane-inspecteurs, die om hulp vroegen.
Na hiervan in kennis gesteld te zijn, heeft
de Poolsche commissaris-generaal te Danzig
met kracht bij den senaat der vrije stad ge
protesteerd. Hij vestigde er de aandacht op,
dat dit reeds het tweede incident is in min
der dan 24 uur, waarbij op flagrante wijze
de Poolsche rechten te Danzig, namelijk de
controle op de douane, worden aangetast.
De commissaris eischte, dat terstond
maatregelen zouden worden genomen om
den douanepost te bevrijden en den Pool
schen inspecteurs volledige veiligheid te
verzekeren.
In verband met bovenstaand bericht van
het Poolsche telegraafagentschap meldt het
Nieuwsbureau uit Danzig:
Het bericht van den moord op den Dan-
zigschen onderdaan Grübner door den Pool
Muranski heeft onder de bevolking van het
Danzigsche gebied groote verontwaardiging
gewekt De bevolking heeft o.a. in het dorp
Piekel protestdemonstratie op touw gezet
De onderhandelingen met Rusland
Een formule van wederzijdschen bijstand?
Naar Havas uit Parijs meldt neemt men
aldaar in diplomatieke kringen de grootste
stilzwijgendheid in acht ten aanzien van de
besprekingen van de Fransche ministers
met Halifax. Men is echter wat betreft het
eindresultaat van de onderhandelingen met
Moskou niet pessimistisch gestemd. De
voortzetting van de besprekingen te Genè\e
wordt met belangstelling afgewacht. Men
verwacht hiervan belangrijke resultaten.
Naar het schijnt heeft men in de eerste
plaats gesproken over een basis voor het
nieuwe overleg met Rusland, te Genève. Het
is niet gewaagd om te veronderstellen dat
van Fransche zijde bepaalde voorstellen zijn
gedaan om het Britsche-, en het Sovjet-
Russische standpunt nader tot elkander ba
brengen, wat betreft de wederkeerigheid van
den te verleenen bijstand.
Om sommige kringen wordt de opvatting
aangehangen, dat het ging om een formule
van wederzij dschen bijstand tusschen En
geland, Frankrijk en Rusland voor het geval
een dezer landen zich verwikkeld zcu zien
in een actie van steunverleening als gevolg
van een agressieve actie tegen een van de
landen, welke in het Oosten aan Duitschland
grenzen.
Zonder zoover te gaan als de jongste Rus
sische voorstellen, zou dez^ formule de ver
dienste hebben in groote mate tegemoet te
komen aan de opvattingen van Moskou, om
dat door Litauen in het systeem van garan
ties, dat zich thans ontwikkelt, op te nemen.
Rusland indirect tegen iedere bedreiging met
agressie via de Baltische landen zou worden
beschermd.
Brandstichtingen in Britsche
badhotels
Nieuwe werkwijze der Iersche terroristen?
Zaterdagnacht is vrijwel gelijktijdig brand
uitgebroken in zes van de grootste hotels
aan de Engelsohe kust: in Harrogate, zoowel
als to Eastbourne, Margate, Morecambe,
Blackpool en Southport. In al deze gevallen
ontstond het vuur op dezelfde wijze, n.l. door
een ontplofbare stof, die in een der hamers
was achtergelaten. En daar deze kamers
steeds bleken te zijn gehuurd door met een
lersch accent sprekende personen, die kort
vóór het uitbreken van den brand vertrok
ken, meent men hier met een nieuwe werk
wijze van het Jersch-republikeinsche leger
te doen te hebben.
Dit vermoeden begon eerst te rijzen toen
de politie in verschillende badplaatsen ver
nam, dat ook op andere plaatsen aan de kust
brand was uitgebroken. Toen bleek, dat de
brandweerlieden te Eastburne in een der
hotelkamers een bierflesch hadden aange
troffen. die gevuld was met keroseen, een
ontplofbare stof. Dezelfde stof bevend zich
in een actetasch, die in een hotel te Margate
werd gevonden in de kamer, waar de '-and
uitbrak. Te Morecambe, Blackpool en South
port vond men eveneens een brandbare stof
in een hotelkamer, terwijl te Harrogate het
vuur in de garderobe uitbrak.
De politie heeft alle hoteleigenaren aan de
F.ngelsrhe kust gewaarschuwd op hun hoe
de te zijn.
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en O zult 's morgéns „kiplekker"
uit bed springen,
lederen dag moet üw lever minstens een liter gal
1d Uw Ingewanden doen stroomen. Wanneer deze
stroom van gal onvoldoende ls, verteert Uw voedsel
niet, het bederft. U voelt U opgeblazen, U raakt
verstopt. Uw lichaam ls vergiftigd en U bent
humeurig, voelt U ellendig en ziet alles somber in.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen.
O moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om
een liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer
geheel fit zlin. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on
overtroffen om de gal te doen stroomen.
Eischt Carter s Leverpilletjes bij apothekers eo
drogisten. L 0.75.
(Reel.)
Het Amerikaansche
vergiftigingscomplot
De openbare aanklager te Philadelphia
vérwacht, dat acht mannen en vier vrou
wen op den electrischen stoel zullen moeten
boeten voor hun deelneming aan het groote
vergiftigingscomplot in den staat Philadel
phia, waardoor tweehonderd personen om
het leven zijn gekomen.
De eerste verhooren zullen vandaag plaats
hebben. Zij. die ontkennen, zullen het eerst,
worden gehoord. Onder de verdachten be
vindt zich ook zekere Cesare Valenti; hij
wordt er van beschuldigd, het systeem voor
het complot dat, zooals bekend, beoogde
de assurantiepenningen te bemachtigen van
vergiftigde personen uit Europa te heb
ben meegebracht De hoofdverdachte, Rosa
Carina, bijgenaamd Rosa de Dood, ontkent
nog steeds, doch is een instorting nabij,
DE „YANKEE CLIPPER" TE LISSABON
De „Yankee Clipper" heeft op haar eerste
geregelde postvlucht tusschen Amerika en
het Europeesche vasteland Lissabon bereikt
na een tusschenlanding op de Azoren. De
„Yankee Clipper" daalde aldaar gistermid
dag omstreeks vier uur.
Sic Dudley Pound is benoemd tot chef
van den Engelschen marinestaf als opvol
ger van Sir Roger Backhouse.
Spoedig weer opgewekt en gekalmeerd mei
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Buisje 75 et BIJ Apoth. en Drogisten
Graaf Ciano te Berlijn
Graaf Ciano. de Italiaansche minister
van Buitenlandsche Zaken, is Zondagmor
gen te Berlijn aangekomen met een zeer
talrijk gevolg, waaronder zich o.m. bevinden
generaal Pariani. opperbevelhebber van
het Italiaansche leger, en de bekende pers-
ertegenwoordiger Virginio G a y d a.
Reeds om 12.15 bracht Ciano samen met
den Italiaansohen ambassadeur te Berlijn
een bezoek aan von Rihbentrop, waar uit
voerig over de politieke situatie gesproken
werd. Na den terugkeer van Ciano begaf von
Ribbentrop zich naar hotel Adion, om hem
een tegenbezoek te brengen.
In den middag bracht Ciano een bezoek
aan den Führer.
Heden zal Ciano namens Italië 't Duitsch-
Italiaansche politieke en militaire Dact tee
kenen.
De watertentoonstelling te Luik
geopend
Vergezeld van zijn drie kinderen heeft
koning Leopold van België Zaterdag to
Luik de watertentoonstelling geopend, welke
gehouden wordt ter gelegenheid van de vol
tooiing van het Albert-kanaal, hetwelk Ant
werpen met Luik verbindt. De 5-jarige prins
van I.uik heeft, staande op een stoel, voor
de microfoon de openingsformule uitge
sproken.
Operatie in brandende kliniek
Heldhaftig dokter hield het hoofd koel
In een chirurgische kliniek te Athene
brak brand uit, juist op het oogenblik, dat
de leider der kliniek een blindedarmopera-
tié uitvoerdè. De brand breidde zich gelei-
'délijk aan uit en tastte ten slotte ook de
operatiezaal aan. De dokter verloor* zijn
tegenwoordigheid van geest evenwel niet en
ging rustig met zijn arbeid door. Eerst na
beëindiging van zijn taak nam hij den pa
tiënt in de armen en droeg hem uit het ge
bouw, waar de vlammen steeds verder
voortwoedden.
Kort nadat de chirurg de straat had be
reikt stortte het huis met een donderend
geraas in. De brandweer en het personeel
van de kliniek hadden reeds voordien de
andere patiënten in veiligheid gebracht
NEW-YORK TEGEN
POLITIEKE UNIFORMEN
De leden van den senaat en van de wet
gevende vergadering van den staat New-
York hebben met algemeene stemmen een
wetsontwerp aangenomen, waarbij het ver
boden wordt uniformen te dragen, welke
gelijkenis vertoonen met die van militaire
en semi-militaire organisaties van buiten
landsche mogendheden. Hoewel hierover in
het wetsontwerp niets wordt vermeld, is de
genomen maatregel speciaal gericht tegen
den Duitsch-Amerikaanschen Bond.
SALLANDIA
LAKVERF
OOK
SALLANDIA
GLASEM AILLE
(Synthetisch© lak)
ED. SCHAEPMAN Co ZWOLLE - EINDHOVEN - DEN HAAG
Baldwin over Hitiers „blunder"
„Het scheen mij bijna ongelooflijk"
Lord Baldwin heeft in een rede tot
zijn vroegere kiezers te Bewdley in Wor
cestershire gezegd, dat hij volledig instemt
met de politiek van de Britsche regeering,
Engeland is bereid met iedereen te spreken,
doch het is vastbesloten, iedereen, die zijn
buren wil onderdrukken, te weerstaan. Deze
politiek is gemakkelijk te begrijpen en ligt
in de lijn van het grootste deel van het
Britsche volk.
Hij wees er vervolgens op, dat overal de
gewone man vrede wenscht en hij acht de
neiging van de jeugdige Britsche studenten,
internationale betrekkingen aan te knoopen
een hoopvol teeken voor de ontwikkeling
van den geest van broederschap in de we
reld.
Ten aanzien van de bezetting van
Tsjecho Slowakije en Albanië zeidc spreker,
dat dit de grootste politieke blunder is ge
weest, dien de dictatoren gemaakt hebben,
aangezien deze daden juist hebben bijge
dragen tot de vorming van een hechte een
heid in Engeland en elders. Zelfs Napoleon
heeft hieraan geen weerstand kunnen bie
den en wat Napoleon niet gekund heeft,
kan niemand.
„Dat Hitier iets dergelijks heeft gedaan,
was een verrassing voor mij," zeide lord
Baldwin, „niet omdat ik hem tot iets der
gelijks niet in staat achtte, doch omdat tk
weet, dat hij een zeer handig man is; het
scheen mij derhalve bijna ongelooflijk, dat
hij een dergelijke fout zou maken."
Mussolini te Cuneo
Op het Littoriaplein te Cuneo in Piermont
heeft de Duce Zaterdag een rede gchoudin.
die op luidruchtige wijze werd toegejuicht
„Ten tweeden male", zoo begon de duce
zijn toespraak, „valt mij de eer te beurt In
uw midden te vertoeven, bij u, fier volk van
een groote provincie. Vandaag eindigt mijn
reis door Piemont, die ik vanuit Turijn be
gonnen ben. Wanneer ik nu echter 't woord
tot u richt, dan spreek ik niet alleen tot u
maar tot alle Italianen.
Zondag j.l heb ik te Turijn verklaard. 1at
Italië en Duitschland een pact van bondge
nootschap met elkander zullen sluiten.
Thans deel ik u mede, dat dit nact a.s.
Maandag onderteekend zal worden. Daar
mede zal clan een blok van 150 millioen zie
len gevormd worden, waartegen niemand
iets /al kunnen uitrichten. Dit formidabele
blok van gewapende mannen wenscht echter
den vrede, doch is ook bereid dien vrede lp
te. leggen, indien dit noodig mocht zijn.
Indien de groote democratieën mochten
pogen aan onzdn onverzettclijken opmarsch
een halt toe te roepen (De duce kon dezen
zin niet beëindigen. Minuten achtereen werd
er gefloten, terwijl men uitroepen hoorde
zooals „lafaards" „Duce. duce, Nice, Sa-
voye" „Wij gaan naar Parijs", etc.).
„Te Turijn." zoo ging Mussolini voort,
„heb ik zeer duidelijk gesproken. Deze
rede te Cuneo moet men als een post
scriptum beschouwen. Ik spreek niet meer.
Zoo het noodig mocht zijn, zal het volk
spreken."
Op een der muren van een mijn heb ik
dezen zin gelezen: „45.000.000 Italianen
10.000.000 soldaten één wil". (Uitbundige
en langdurige toejuichingen). „Uw ant
woord", zoo besloot de duce. „zegt mij, dat
deze zin inderdaad juist is".
Britsch ambtenaar
uit trein gevallen
Zijn actentasch vermist
Op de reis van Lemberg naar WarschaUj
aldus meldt D.N.B., is een ambtenaar van
de Britsche ambassade te Warschau, Gro-
towski, uit den D-trein verdwenen. Later,
werd zijn lijk nabij Sandonierz teruggevom
den. Aan het hoofd werden sporen van har*
de slagen gevonden. Verder werd vastge-
steld, dat een actentasch, die Grotowslci bij j
zich had, verdwenen is.
Het onderzoek van de politie heeft tot nu
toe nog geen resultaat opgeleverd.
Volgens de lezing van Havas evenwel
veronderstelt men, dat Grotowski uit den
trein is gevallen. Het feit heeft zich reeds
een week geleden afgespeeld. Grotowski, diej
niet aan de Britsche, doch aan de Ameri-
kaansche ambassade verbonden zou zijn,
was op 13 Mei met den trein van Warschau
naar Lemberg vertrokken. Op denzelfden!
dag vond men het lijk van een man langs
den spoorweg liggen. Het bleek, dat hij eert j
schedelfractuur bekomen had. Eerst Zaten
dag is men er in geslaagd den man te iden-i
tificeeren. De tasch met documenten, did
hij bij zich droeg, is niet meer teruggevon-
BETOOGINGEN TE PRAAG VERBODEN
De Duitsche autoriteiten hebben alle be«
toogingen, welke Zondag te Praag door da
„nationale solidariteit" zouden worden gei I
houden, verboden. Vrijdag had. de „natio
nale solidariteit" dezen dag geproclameerd
tot dag der verzoening tusschen Tsjechen
en Duitschers.
Jongeman verdronken te Kethel
KETHEL, 22 Mei. Zaterdagavond waren
twee jongens, de 17-jarige L. V., uit Schie
dam, en de 18-jarige A. B., uit Rotterdam*
op de Poldervaart onder de gemeente Ke
thel aan het kano-varen, toen plotseling
de kano omsloeg. Beiden raakten te water.
L. V., die goed kan zwemmen, zag dat zijn,
vriend in de diepte verdween, en doek hem
na. De drenkeling greep hem in zijn angst
echter zoo krampachtig vast, dat beiden
zouden zijn verdronken, indien L. V. zichi
niet met geweld had losgemaakt. Aan red
den van zijn vriend viel nu niet meer te
denken, zoodqj hij hem voor zijn oogen zag
verdrinken.
Voorbijgangers, die het ongeval hadden
opgemerkt, stelden eveneens pogingen uï
het werk om den jongen te redden. Na eenl-
gen tijd werd A. B. boven water gehaald.
Dr. v. d. Kuy, die spoedig ter plaatse was,
heeft nog getracht met een zuurstof-apparaat
de levensgeesten op te wekken. Helaaas
mocht dit niet baten; hij kon slechts den:
dood constateeren. Het lijk is naar het lij
kenhuisje te Kethel overgebracht.
Wij vernemen nader dat de ouders van
het slachtoffer woonachtig zijn in Delfsha-
ven, in de Russischestraat.
119. De man vóór hem stom doodstil.
Als uit steen gehouwen.
Eindelijk klaar.
Kwiebus knikte tevreden en overhandig
de met een buiging het portret aan den
hoofdman.
Een echte Indianen-kreet steeg op. De
kerels brulden.
De hoofdman was verrukt.
Dat was een kostbare gevangene, dien hij
buit had gemaakt. Dien kon hij duur ver
kopen.
Er werd extra voor Kwiebus gezorgd n
hij behoefde zich niet meer te vervelen.
Want alle mannen moesten een portret
hebben.
Kwiebus had het er een paar dagen druk
mee.
door Ccxtcoic
'/èeJzeriingea van
ednJéxBfc
De boot lag stiL
Nieuwsgierig luisterde hü naar ieder,
geluid. De geroofde goederen schenen uitge
laden te worden.
De deur van de kajuit ging open.
De hoofdman en een bediende kwamen
binnen. Ze maakten een gebaar tegen
Kwiebus om mee te gaan.
Hij kreeg een band op z'n pols met isn
ketting eraan en die werd aan de gordel
van den bediende vastgemaakt.
Nieuwsgierig sperde Kwiebus z'n ogen al
bij voorbaat wagenwijd open om alles in
zich op te nemen. Waar zou hij zijn?
22)
Maar Aat Keeft nog een pijnlijk gesprek in 't vooruitzicht.
Hoe moet het met zijn moeder?
„Moeder, we zijn nu een poosje verloofd en vroeg of laat
komt het tot trouwen. Zoo gauw nog niet, het heeft nog wel
even tijd, maar toch komt het er van",
„Ja, dat begrijp ik, daar héb ik geen oogenblik aan ge
twijfeld".
Maar op het oogenblik twijfelt ze. Wat bedoelt hij eigen
lijk?
„Het zal voor u niet prettig zijn, zoo alleen achter te
Iblijven".
k,Och, het is de gewone gang der dingen. Als ik jullie maar
gelukkig mag zien, dan is mij dat voldoende vergoeding.
Én", voegt ze er lachend bij, „ik mag zeker wel eens een
idagje op visite komen?"
„Blijft u hier wonen?"
^Welzeker, wat zou ik anders?"
„Dat weet ik niet. Ik wou met u praten. We hebben zoo
Veel jaren samen gewoond, en u hébt altijd voor mij gezorgd,
lik kan u zoo maar n;et zoHer een woord te 7egge«, Jn den
ïsteek laten. Het zou kunnen, dat u met mij mee wilde/*
„O nee, niet noodig. Samen hebben we geleefd van mijn
pensioen. Toen is jouw salaris er bij gekomen, maar dat kan
ik missen. Straks heb ik mijn pensioen voor mij alleen en
dat is ruim voldoende voor een mensch op leeftijd. Nee, ik
blijf hier en jij gaat met je vrouw in je eigen huis."
Dat is een pak van Aats hart.
De voorbereidende maatregelen maken nu goeden voort
gang. Clara's uitzet moet natuurlijk compleet en in de puntjes
zijn.
Aat kijkt uit naar een huis en bespreekt dit onderwerp
met Clara. De aankoop van meubelen en de installatie eischen
tijd, dus een spoedige beslissing is gerwensoht.
Maar er komt vertraging, doordat papa ongesteld wordt.
Het duurt eenige dagen. Arnold neemt de directie waar en
Aat staat hem met overleg ter zijde. De directeur kan echter
de boel zoo maar niet loslaten en de leiding uit handen geven.
Hij wil kennis nemen van de post en verslag hooren van den
gang van zaken. Den eenen dag gaat Arnold naar papa's
huis, den anderen dag Aat, die zoodoende altijd bezet is.
Het ziektegeval laat zich niet ernstig aanzien, gekleed
zittend in zijn stoel, ontvangt de patiënt de bezoeken. Maar
als Aat hem in drie dagen niet heeft gezien, vindt hij hem
zeer in zijn nadeel veranderd.
De volgende week moet de zieke in bed blijven. Ook voelt
hij zich krachteloos, maar zijn geest is helder. Te bed liggend
lijkt hij heel wat; hij ligt niet als een ziekte. Maar zoodra
hij op de been traéht te komen, blijken zijn krachten sterk
verminderd.
Zijn vrouw verzorgt hem nauwgezet en met groote liefde
en Clara staat haar krachtig bij, want een verpleegster wil
hij aan zijn bed niet hebben.
Mama maakt zich ongerust. „Dokter, wat dienkt u van
mijn man. Ik krijg den indruk, dat het niet goed gaat."
„Ik ben blij, mevrouw, dat u mij dit vraagt. Inderdaad
gaat het op het oogenblik niet geheel naar wensch."
„Er is toch geen gevaar, dokter?"
„Nog niet, mevrouw, nog niet."
„Kan er gevaar komen?"
„Komen kan het zeer zeker, maar voorloopig kunnen we
het verloop nog aanzien. Een keer ten goede is niet uitge
sloten."
Een week later vraagt ze: „Hoe gaat het nu, dokter?"
„Het gaat nog altijd denzelfden kant uit, mevrouw."
„Den verkeerden kant?"
„Ja, mevrouw. Helaas."
„Zullen we een specialist raadplegen?"
„Daartegen heb ik geen bezwaar, mevrouw."
„Acht u het gewenscht?"
„Misschien voor den patiënt."
„Ik zal er met hem over spreken."
Maar de patiënt wil van een specialist niet hooren. De
huisarts dringt niet aan. Waarom zal hij den zieke veront
rusten?
„Het spijt mij wel, dat mijn man er niet van hooren wil,"
zegt mama.
„Och, mevrouw, een specialist kan evenmin als ik' een
wonder doen."
„Een wonder? Zal het zonder wonder niet kunnen?"
„Ik mag u niet verhelen, mevrouw, dat de toestand ernstig
wordt, hoewel er nog geen onmiddellijk stervensgevaar is."
Nu begrijpt ze. Het wordt een ziekbed met aan 't eind de
dood.
Is haar man op dit alles voorbereid? Moet ze 't hem
zeggen? Ze smeekt God met sidderende woorden om hulp
en uitkomst. Want ze moet iets doen, dat voelt ze scherp.
Een ziekenkamer zonder God. een sterfbed zonder Christus,
dat is vreeselijk. Bestaat er iets op de wereld, zoo vreeselijk
als dat?
Dit vreeselijke moet ze trachten af te wenden. Maar hoe?
Ze vertelt haar kinderen haar gesprekken met den dokter»
Ontzet zitten ze bij elkander, zonder spreken.
Clara breekt de stilte. „U moet het papa zeggen, mama.
Veronderstel, dat hem het einde plotseling overvalt. Wat
zouden we dan een spijt hebben."
Mama knikt. Ze voelt haar hart geknepen door zorg voor
haar man en door vrees voor de boodschap, die ze brengen
moet. Die bange eeuwigheid!
In de stilte van haar kamer, als de anderen weg zij'n,
kermt ze haar angst uit in stomme gebeden, waarvoor ze
geen woorden weet, vanwege haar zorg en haar menschen-
vrees. Want ze is bang voor den man, dien ze liefheeft, bang
voor alle menschen, maar het meest voor hem.
Dien avond zit ze bij zijn bed, Clara is niet thuis, dus ze
zijn maar samen.
„Als ik zoo rustig zit," begint ze, „dan denk ik dikwijls aan
het leven, dat achter ons ligt. Daar komt een mensch dan
toe.
„Dat kan ik me voorstellen. Dat doe ik soms ook, nu ffc
hier zoo alleen lig. Geloof maar, dat er velen zijn, voor wie
zoo iets niet aangenaam is, maar gelukkig hebben wij ons
niets te verwijten."
Dit antwoord moedigt niet aan. Toch gaat ze verder.
„Te verwijten? Neen, misschien niet. Maar volmaakt zijn
we toch ook niet geweest."
'(Wordt vervolgd^
