*liruurr Crihsdjr (üoumnt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken COLIJN: Dronken chauffeur veroorzaakt vreeselijk ongeluk I.G.B. abonnementsprijs: Per kwartaal in Leiden en in pTaafseft waar een agentschap gevestigd is 235 Franco per post 2.35 portokosten Per week0.18 Voor het Buitenland bij wekelijksche zending4.50 Bij dagelijksche zending5.50 Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'A CL Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 No. 6704 VRIJDAG 19 MEI 1939 20e Jaargang atorttntirprifcm: Van I 0)1 9 regels MT1/» Elke regel meer 022'It Ingezonden Mededeeüngeo van 1—5 regels 2J0 Elke reget meer0.45 JVoor het bevragen aan 1 bureau wordt berekend Q.10 Verschijningsverbod en Grondwet II Zoo hebben w en in den geest 1 delt. gezien, dat men veilig an de geschiedenis han- het woord „verlof" in het Grondwetsartikel over de drukpers breed opvat en het niet slechts neemt in den zin van „voorafgaand onderzoek". Deze gedachte kan men terugvinden in uitspraken van de rechterlijke macht, waarin uitdrukkelijk worden bijeenge voegd het niet-instellen van censuur èn de vrijheid om zonder voorafgaand ver lof hier dus in den zin van voorafgaan de toestemming gedachten of gevoe lens door de drukpers te openbaren. Trou wens, het is wel bijzondere vermelding waard, dat de rechter artikel 7 bijna voort durend ruim heeft geïnterpreteerd, zoowel wat het woord „verlof" als wat b.v. het woord „openbaren" betreft. Is dan nu de kwestie van het „vooraf gaand verlof" in het licht gesteld, dan zal de meening minder tegenwerping ten, dat het drukpersartikel in de Grond wet repressief wil werken, den bedrij- van een overtreding (dus van een begaan feit) wil straffen, doch den auteur de toekomst geen belemmeringen in den weg wil leggen. Immers, ware dat het ge val. dan zou men toch weer voorafgaand verlof van hoogerhand behoeven, wilde men zijn gedachten en gevoelens open baren. Ook deze gedachten vinden jurisprudentie weer. Zoo werd gen, „dat de Grondwet geene preven tieve maatregelen, maar slechts repressieve maatregelen toelaat ten aanzien van de openbaarmaking van gedrukte stukken", Gezaghebbende schrijvers komen op dit punt eveneens overeen, zij het ook, sommigen hunner, naar we zagen onrechte, de uitdrukking „voorafga verlof" zonder meer vertalen met „v afgaand onderzoek" of „censuur". Gaarne sluiten we ons aan bij het oordeel van den bekwamen jurist Minister Modderman, die in de Tweede Kamer-zitting van 28 October 1880 zich als volgt uitte: „Te recht zijn door de Grondwet alle pre ventieve maatregelen tegen de druk pers uitgesloten. Maar evenzeer ligt het in den geest der Grondwet de repres sieve maatregelen, m.a.w. de strafbaar stelling en vervolging van drukpers- delicten, op zóódanige wijze te regelen, dat niét indirect het preventieve zicht weder insluipe". Het wil ons a komen, dat men op deze wijze 1 e t en geest van artikel 7 sterk benadert, hetgeen niet het geval is, ah afgaand verlof" zonder meer vertaalt met „censuur" in den zin van „voorafgaand onderzoek". Is nu een verschijningsverbod pressieve of een preventieve maatregel? Daar zijn er, die het zien als z repressief, anderen, die het zien als z preventief van karakter. Wij zijn oordeel, dat het zoowel repressief als prevenntief is. Het is repressief, wijl het een maatregel is, die getroffen werd aanleiding van een vooraf begaan Doch evenzeer is het gericht op de komst, wijl het de verschijning van orgaan voor eenigen tijd wil verbieden. Na het bovenstaande behoeft het niet te verbazen, dat wij het verschijningsverbod als preventieven maatregel niet in de lijn achten te liggen van het drukpersartikel in de Grondwet. Het is overigens zoo vreemd niet, dat het verschijningsverbod in onze huidigi wetgeving niet past. Uit alles blijkt, dat de wetgever er naar gestreefd heeft, den drukker en uitgever niet als eerste sprakelijk te stellen voor den inhoud het gedrukte. Komt het op de vei woordelijkheid aan, dan staat de s c h ver voorop. Als we de zooeven gememo reerde rede van Minister Modderman 1880 verder bezien, merken we, dat de bewindsman wilde uitsluiten „i van drukkers en uitgevers, nog oneindig hatelijker dan de staatscensuur schadelijker dan deze, omdat zij door minder bevoegden zou worden uitgeoe fend". Inderdaad, als den drukkers uitgevers een verschijningsverbod boven het hoofd hangt, gaan zij zelf de copie censureeren. Ja, men kan zelfs zegg dat een verbod van uitgave strenger dan de verplichting van voorafgaande keuring, wijl deze keuring in goedkeuring kan uitvallen, welke kans bij een verschij ningsverbod zelfs niet wordt geboden. Zoo bezien heeft Jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman ongetwijfeld gelijk, als hij in „Onze Constitutie" opmerkt, dat preventieve censuur „humaner" kan zijn dan repressieve, al kan hij zich niet met haar vereenigen. Het verschijningsverbod straft niet slechts het misbruik, doch belemmert ook het gebruik, en den- zulken, die dezen weg zouden willen be treden. zij het woord van Groen van Prinsterer ter lezing aanbevolen, als hij over het benutten van de vrijheden schrijft: ..De maatregelen waardoor het gebruik geremd en beperkt, het misbruik verhoed of gestraft wordt,kunnen, naai mij voorkomt, niet onvoorwaardelijk var de willekeur der Regering of Volksver tegenwoordiging afhankelijk zijn; zij moe ten uit de algemeene beginselen van regt billijkheid worden ontleend, en niet zóó r gaan dat met het misbruik het gebruik mogelijk zij" (curs, .ran ons). Zagen we dus, dat het verschijnings verbod niet in overeenstemming is met de vrijheid van drukpers, zooals deze in de Grondwet is geregeld, eenigszins los hier- staat de vraag, of het verschijnings verbod in overeenstemming is met de persvrijheid in het algemeen, dus onaf hankelijk van de formuleering in Grondwet. Deze vraag is van tweede orde, aangezien de wetgeving zich steeds heeft te baseeren op de Grondwet. Op zichzelve echter is ze zeker een beschou wing waard, aangezien, ware het verschij- gsverbod niet met persvrijheid ii strijd, wijziging van de Grondwet kon overwogen worden, zooals ook de Grond wetscommissie laatstelijk inderdaad ulling voorstelde. Ditmaal zullen we, aangezien thans toch geen Grondswetsherziening aai orde is, niet dieper op deze aangelegen heid ingaan, doch slechts als onze ning weergeven, dat het verschijningsver bod naast m i s bruik ook het g e bruik treft, iets wat weinig ligt in de lijn 'rijheid en blijkbaar ook door Groen Prinsterer werd afgekeurd, een slotartikel hopen we aan geven, welke methode bij het tegengaan de misbruiken volgens ons voorkeur verdient. l) Dit is het derde artikel van deze reeks, twee eerste voorkwamen bladen van 15 en 16 Mei j.L DE OVERSTROOMINGEN OP TIMOR Voor twee millioen gulden schade KOEPANG, 18 Mei (Aneta) Uit de jongste berichten uit het binnenland van Timor gebleken, dat de toestand ten gevolge v noodweer en overstroomingen erger is dan zich had voorgesteld. Honderden perso- a zijn omgekomen. Duizenden dieren werden het slachtoffer van de overstroo mingen. Groote oppervlakten aan voedings gewassen zijn vernield, terwijl vele hoornen vernield zijn. De totale schade wordt thans geraamd op circa twee millioen gulden. Het incident te Koelangsoe De Japanneezen teruggetrokken De Japansche mariniers, die vorige week ten getale van 150 man in de internationale nederzetting Koelangsoe aan land w gegaan en wier aantal daarna tot 42 verminderd, hebben thans allen, naai Shanghai wordt gemeld, Koelangsoe laten. Men mag aannemen, dat dit vertre! mede een gevolg is van het krachtige op treden van Engeland, Frankrijk en Ame rika, die eveneens manschappen langsoe aan wal hadden gezet en het door Engeland hij de Japansche regeering inge diende protest, waaraan door gelijktijdige vlootactie meerdere kracht Praat niet teveel over eenheid maar denk er altijd aan Een man, twee meisjes en een baby op slag gedood Groote verslagenheid te Lonneker ZON- EN FEESTDAG Wegen vol bereden menschen, Velden vol sportieve jeugd, Paden vol parmante stappers, Streken vol gezonde vreugd, Treinen, tandems, trams en bussen Boordevol van poëzij, Vol van zon en zonnig proza, Zoo was het op 18 Mei. Uitgelaten dagjesmenschen, Opgedofte jongelui, Pufferaars in gummi-jassen, Angstig voor een regenbui, Lucht- en licht-gekleede sporters Fluitend in de zonneschijn, Alles wat maar éven uit kon Bleek een dagje uit te zijn. Opgetogen toog dag gangers Togen op per bus en trein Om geestdriftige getuigen Van hun toogdagen te zijn. Machtig-prachtige vertoogen, Ingetogen aangehoord, Hebben weer de bloem der natie Tot volharden aangespoord. Ja, zoo'n dag, zoo'n zon- Vol van zon en feestlijkheid, Kan een wéék ontspanning geven In een sterk gespannen tijd. Sterker zullen wij ons voelen, Dapperder naar lijf en ziel, Als er werkelijk van Bóven Zon in onze harten viel. (Nadruk verboden) LEO 1 Op den Leeuwarder Bondsdag van het Ned. Jongelings-Verbond heeft Dr H. Colijn. onze Minister president, een ïoep om eenheid van allen, die Christus belijden, doen hooren. Het woord ontroerde door den ernst en den eenvoud waarmede het werd uitgesproken. Het is een roep die ons volk vervullen moet. Dr Colijn sprak als volgt: Waarde Vrienden, Zoo begin ik u aan te spreken, omdat ik wer één ben, ten eerste óhi dien zin, ..c in mijn jonge jaren ook lid eener ben geweest. Ik heb bij mijzelf wel e gedacht, dat op de J.V. de grondslag gelegd voor mijn latere loopbaan. Ik heb een beetje leeren spreken. Maar ook in dan breederen zin ben ik ver één, omdat wij beiden op den grond slag van een onwankelbaar geloof staan belangrijker. ',n vannacht om b uur den slaap is 0aan zoeken en om kwart oner vijf reeds naast zijn bed staat, dan moet daar speciale reden voor zijn, want iemand die normaal gezond is, kan met 3 uur slaap oe. Die reden was er ook. Ik moest Leeuwardenden bondsdag van hei N.J.V. bezoeken. Ik had dat beloofd en mijn hart drong er We leven in een wonderlijken en zeer verwarden tijd. We weten aan den morgen niet wat de avond brengen zal avond niet wat de morgen brengen zal. In zulk een tijd is het goed, dat men zich eens verkwikken kan in een bijeenkomst van eemipe duizenden menschen, die allen staan op den bodem van het onwankelbaar Woord van God. En dan geen oude schen, maar eenige duizenden jonge schen' die oehjden toillen hun afhankelijk heid van den deere des Hemels en die met deze belijdenis de wereld vervullen gillen. Er is nog een andere reden het op prijs heb gesteld om hier ie komen en u in dezen kring te begroeten. Er is veel verdeeldheid in de wereld, er voor een deel hebben we die als onver anderlijk te aanvaarden: Maar een verdeeldheid, die er ook niet behoorde te zijn. Daarom vraag ik in dezen kring woord om op te roepen tot eenheid. Zulk een eenheid die het samenbindend element vindt rn geestelijke bandzn. Hiervan wil ik getuigen, dut err veel meer samenwerking mogelijk is dan tot nu toe het geval is. D( nood van dezen tijd roept alle;, om de han den inéén te slaan als het gaat om de ver dediging van de hoogste geestelijke goede ren van ons rolh. Veelal verklinkt die roep; ik weet het. Ook dringt het wel eens door, maar mei vergeet het zoo gauw weer. Weet ge hc-c ge deze dingen moet bena deren? Zooals een bekend Fransch staats manGambetta, het deed bij het verlie: van Elzas-Lotharingen. Hij zeide: „Praat er niet teveel over, maar denk err alijd aa Nij moeten er allen naar streven om veel als het mogelijk is samenwerking zoeken met ken, die één doöp hebben ondergaandie één Heer belijden geloof bezitten. Dit moest mij van hot hart. Ik weet, dat v verbond niet kerkelijk is, maar wel be trekt gij den toevoer uwer leden in hoofd zaak uit de kringen der Ned. Herv. Kerk. Als gereformeerde heb ik u dit nu willen zeggen. Ik heb willen getuigen mijn waarachtige overtuiging en diep ge voelde meening. dat we elkaar meer hebben te zoeken dan tot nu toe. woord is eigenlijk niet stemd geweest, althans niet in de eerste plaats. Maar ik heb het u maar eens ggenIk bedoel niet. dat gij die heid steeds weer verbreekt of dat gij die heid niet zoekt. Het raakt het geheel, het lag op mijn hart en het klinkt ook wel buiten deze tent door. Hebt een goeden Bondsdag: dat is noodig. Men heeft behoefte elkaar eens te zk Nu ga ik weer van u want ik moet middag in Tivoli in Utrecht ook nog wat zeggen. (Dr Colijn eindigde hier i seling en groette met handgebaar.) LONNEKER, 19 Mei. Gisteravond om streeks half zeven is op den rijksweg Olden- zaal—Enschede in het dorp Lonneker een vreeselijk ongeluk gebeurd. Een personen auto, waarvan de bestuurder onder invloed van sterken drank verkeerde, is van den weg afgeweken en ingereden op een wiel- behoefde Holland Amerika Lijn De onderhandelingen met dc Red Star Line ROTTERDAM, 19 Mei. De onderhandel gen tusschen de Holland—Amerika-Lijn de Red Star Line, welke Woensdag zijn i voerd, hebben tot het resultaat geleid, dat de wekelijksehe passagiers, en vrachtdien: tusschen Antwerpen en New-York v v. g handhaafd blijft. Verdere medcdcelingen kon de cirect: der Holland.Amerika-Lijn nog niet ve «j trekken. Vraagt Uw leverancier „St.Raphaël" QUINQUINA De fijnste apéritit. BRACK'S DOELEN HOTEL AMSTERDAM-CENTRUM Kamers incl. Holl. Ontbijt vanaf -f4.—' Rüstige sfeer in het centrum van de stad Ieder 'modern.comfort - Telefoon 40661 Trompenberg's PALACE HOTEL Hilversum Telefoon 7941 (2 lijnen) Het geheels (aar geopend rijder en twee wandelende meisjes, terwijl kinderwagen, waarin zich een baby bevond, werd getroffen. De wielrijder, de ongeveer 35-jarige heer Moddejonge, het twaalfjarige meisje Sm ink en de zuigeling werden op slag gedood. Het veer tien-jarige meisje Smit werd zeer ernstig gewond en overleed in den loop van den nacht. De bestuurder van de auto, een zekere S. uit Enschede, chauffeur van beroep, werd door de politie gearresteerd. Alle slachtof fers zijn afkomstig nit Lonneker. De aanrijding is geschied met een auto uit Gelderland, die door S. te Enschede was geleend van iemand, die hij daar in een café had ontmoet. Vergezeld van twee personen, een man en een vrouw, heeft hij zich met oen wagen naar Oldenzaal bege ven. waar het drietal zich aan drank te buiten is gegaan. Daarna werd de terugreis •naar Enschede aanvaard, waarbij met zeer groote snelheid gereden werd. In het dorp Lonneker raakte de bestuurder in een bocht van dan weg bij de bakkerij van Baveld de macht over het stuur kwijt Het scheelde een haar of de auto reed tegen een boom. De bestuurder wist dit nog te voorkomen, doch de auto schoot met onverminderde het rijwielpad op, rechts waarvan de beide meisjes liepen met den kinderwagen, waarin zich het zes maanden oude zusje van het meisje Smit bevond. De meisjes werden tegen den grond ge slingerd, waarbij het twaalf-jarig meisje Smink op slag werd gedood, terwijl andere meisje de beide beenen werden verbrijzeld. De kinderwagen werd geheel versplinterd. Dc baby kwam in een langs den weg loopende sloot terecht.Door toege snelde voorbijgangers werd het echter le venloos uit den modder gehaald. De chauf feur raasde echter door en kwam enkele tientallen meters verder in botsing met den heer M„ die tegen een boom vloog met verbrijzelden schedel dood bleef liggen. Zijn vrouw, die met een kind op den ba gagedrager dicht bij haar man fietste, werd rakelings door de auto gepasseerd. Nog reed de chauffeur door, maar bij het café Nij kamp werd hij door den rijksveldwachter Smit uit Lonneker gesommeerd te stoppen, •elk bevel hij voldeed. Hij middellijk in arrest gesteld. geneeskundige hulp was verleend, waar gewonde meisje in zorgwek- kenden toestand naar het ziekenhuis Zie kenzorg getransporteerd waar het later overleden. De verslagenheid in Lonneker is, zooals anzelf spreekt, zeer groot. DOMBURG Hotel de f'Europe Telefoon 1 doorverb. Het gezellige Familiehotel met gerenom. Keuken. Stroomend koud en warm water od alle kamers. Badkamers. Voor- en na seizoen v.af 4.- Hoofdseizoen v.af 5.-. Eig. A. MEYER, Chef de Cuisine. VALKENBURG (L.) HOTEL „FRANSSEN" BONDSHOTEL A.N.W.B. EN K.N.A.C, t kam., pr. tuin en boomg. - Lift. - Tel. 3S arage vrij - Pens. 3.75 - Hoogs, v.af 4.- BERGEN (N.-H.) Pension „Holland". Tel. 2508. Alle moderne comfort Pinksterweekend 12.- incl. aparte zitk. Pensionpr. vanaf 4.- incl. aparte zitk. Familie bij overeenkomst. Vraagt prospect OOSTERBEEK Hotel „DREYER00RD" - Telef. 5046 Prettig familie-hotel. Ccntr. verw. K. i str. w. op alle kam. Gr. tuin. Bek. ke Pinkster week-end 12.— en 14.— p. Uit het onderzoek bestuurder van f de au feur C S., die bij Hotel ITTM AN N NUNSPEET (niet meer aan den grootcn verkeersweg) Pensionsprljs Voorseizoen 5.— Hoogseizoen 5.50 en 6.- Grooten Tuin met alhveather Tennisbanen gebleken, dat de de 34-jarige chauf- Enschedé'sche expe ditiefirma in dienst is. reecs vroeg in c" middag in aangeschoten toestand in stad is gezien. i café maakte hij kennis met ne van Winterswijk. Er werden schillende rondjes gegeven, waarna w overeengekomen, dat S. d». auto eenigen tijd zou mogen leen en. I-Iij nam twee andere personen mee Oldemzaal, waarna hij op oen terugweg tegen zeven uur het dorp Lonneker pas seerde. Getuigen hebben aan de politie klaard. dat de auto hen even voor het dorp Lonneker in razende vaart men zegt 120 KM. was voorhij gereden. De wi slingerde over den weg. In de bocht bij het dorp Lonneker reed de auto reeos ov fietspad en daarna over een rechts v; pad liggend verhard gedeelte. Dc 14-jarige Stientje Smit, die in de omgeving woont, reed met een kinderwagen, waarin zich haar broertje van een half jaar, Wil lem Jan, bevond. Dc kinderwagen Werd ver pletterd en de kleine op slag gedood. Het meisje is in hopeloozen toestand naar het ziekenhuis „Ziekenzorg" vervoerd, waar het later is overleden. Ongeveer vijftien meter voor den kinderwagen liep de 12-jarige A n n e g j e Smink. op nog geen honderd meter afstand van de ouderlijke woning, dit meisje werd door de auto gegrepen en op slag gedood Weer vijftien meter verder fietste het echtpaar Moddejonge uit Enschede, De man, de 32-jarige A. Moddejonge, arbeider op een melkfabriek, werd eveneens onmiddel lijk gedood. Een eindje verder, vlak bij de woning van den rijksveldwachter Smit heeft de autobestuurder zelf stilgehouden. Toen de veldwachter ter plaatse kwam, stond de man. die beschonken bleek te zijn. midden tusschen het publiek. Hij werd naar het politiebureau te Enschede overge bracht. waar hij is ingesloten. In verband met zijn toestand kon hij nog niet gehoord VOORNAAMSTE NIEUWS Dit Nummer bestaat uit VIER bladen Dr H. Colijn heeft op de bondsdagen van N.J.V. en Geref. J.V. het woord ge voerd. Te Amsterdam is een vrouw op straat door haar man doodgeschoten. In Lonneker heeft een dronken auto mobilist een man. twee meisjes en een baby aangereden. Allen zijn overleden. De Ned. Herv. Meisjes Vereenigingen op Geref. grondslag hebben te Utrecht bondsdag gehouden. De Chr. Geref. jongelingen in Zuid- Holland hebben in Den Haag vergaderd. De Prot. Chr. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel is te Utrecht in alge- eene vergadering bijeen geweest. Te Arnhem heeft de Vereen, van Ouderlingen in de Ned. Kerk de jaarver* gadering gehouden. De Ned. Bond van Jongeïingsvereen. op Geref. grondslag kwam te Utrecht in Bondsdag bijeen. De 29ste Bondsdag van de Ned. Herv. Jongelings Vereen, op Geref. Grondslag Rotterdam. Het Nederlandsch Jongelings Verbond kwam te Leeuwarden bijeen. De Zendingsdag van de Nederl. Zen- dingsvereen. is in Rotterdam gehouden. De algemeene vergadering van Geref. Schoolverband te Utrecht De Koning en de Koningin van Enge land zijn in Canada aangekomen. Zij zijn in Montreal op glorieuze wijze ontvangen. Het Witboek inzake Palestina is thans gepubliceerd. Als gevolg daarvan hebben zich ongeregeldheden voorgedaan. WEERBERICHT voor het Weerbericht enz. elc LOCHEM, „BERKELOORD" TELEFOON 500 Geren. Fam. Hotel. Pr. ligg. Eigen zwempl. Tennis-, Roei- en Vischsport. A.N.W.B. en K.N.A.C.-Hotel. Pinkster-Arrangement. NOORDWIJK AAN ZEE Hotel Pension NOORDZEE Familie Ho1 ei NOORD-BOULEVARD Telefoon 27 VOOR KORTERE BEZOEKEN Hotel-Café Restaurant „SEINPOST" Het geheele jaar geopend Noord-Boulevard -» richting WIELRIJDER NA AANRIJDING OVERLEDEN ROERMOND, 19 Mei. Gistermiddag ielrijder Op 't Veld op den weg van Roer mond naar Melick, Schöldeln, bij het •achtauto gegrepi versteken door een zeer ernstig gewond. Pension te Scheveningen nabij Wittebrug. Zen ruime, mooi gemeubi leerde suite en comfortabele appartementen. Uitstekend pension, prima rcf. Badhuisweg 232. Tclef, 555651. (Reel.) VOOR SLECHTS 17, CENT noodig om daze annonce uitgeknipt In open dan. ontvangt U uitvoerige brochure* over het HERSTEL VAN UW HAARGROEI I Dr. H. MANNING'* Phtr*. Fabrwk N.V.. DW HAAG Stolen #n Bronzen Por Ploolvrerken en Uzer. ■icli»-v«rkp|qola «n Mochmefabrwk I.GTË SCHOONMAAKTIJD PALTHE-TIJD Grootste fabriek in Nederland voor chemisch reinigen en verven van Gordijnen, Tapijten. Divankleeden. Tafelkleeden, Dames- en Heeren- kleeding, enz. - 800 Werklieden Specialiteiten in alle afdeelingen PALTHE ALMELO KWALITEIT en LIJN harmonieeren volkomen in de W. L. D Schoen W. L. D. SCHOENEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1