KERK EN
ZENDING
WOENSDAG 17 MEI 1939
EERSTE BLAD PAG. 3
NED. HERJV. KERK
Beroepen: Te Hoorn cip Terschelling,
E. Was te Vleddier. Te Nootdorp, cand. W.
J. Schouten, hulppred. te 's-Gravenihage.
HULPPREDIKERS
De kerkeraad der Geref. Kerk te Apel
doorn heeft tot hulpprediker benoemd cand.
J. J. Kedde te Utredhit, thans hulpprediker
voor de Geref. Kerk van Beekbergen te Hoen-
derloo. Zondag 4 Juni hoopt oandidaat Kedde
tegelijk met de instelling van den vierden
kerkdienst in het gymrnas.ieklokaal der Chr.
H BS., zijn taak te aanvaarden.
'Algemeene Synodale Commissie
Ned. Herv. Kerk
Zevende Zitting. Na de gebruikelijke
opening worden de notulen gelezen en goed
gekeurd'. In behandeling komt een nageko
men verzoek van Ned. Hervormden te Düs-
seldorf om een bijdirage te mogen ontvangen
voor heb houden van Godsdienstoefeningen.
Aan dit verzoek zal worden voldaan.
!De eindaanivragen, welke aan de Synode
BJUilien worden doorgegeven, worden vastge
steld. Als een verrassende bijzonderheid kon
worden geconstateerd, dat bij de voorloopig
goedgekeurde aanvragen uit de Generale
Kas geen vermindering behoefde te
worden toegepast.
Prof. Aalders brengt rapport uit over
een cassatieverzoek. Het concept wordt goed
gekeurd en de cassatie wordt afgewezen.
Geschillen tusschen ringen welke tot ver
schillende provincies behooren zullen wor
den overgebracht naar de Synode.
Opleiding predikanten in Indië
Een schrijven van de kerkelijke hoog
leeraren betreffende de opleiding tot
predikant bij de Protestantsche kerk in
Indië zal aan de Synode worden over
gebracht met de mededeelinig, dat de
Synodale Commissie zich vereenigt met
het advies, in dit schrijven gegeven.
Een schrijven van het kerkbestuur van
Groningen betreififende Ham en Famsum
aal aan de Synode worden overgebracht,
evenzo o een bericht van het kerkbestuur
van Noordbrabant en Limburg omtrent onder
handsche aanbesteding eener kertarestau-
Naar aanleiding van een schrijven van
den Raad van Beheer wordt besloten inlich
tingen bij de besturen in te winnen en de
afhandeling over te brengen naar de Synode.
Het verslag van de Hervormde leger-
predikanten over 1938 zal mede aan de
Synode worden overgebracht.
Besloten wordt naar aanleiding van een
schrijven van de commissie van toezicht op
den druk en uitgave der Evangelische
Gezangen, het Provinciaal Kerkbestuur
van Overijssel aan te schrijven een voor
dracht te doen voor een lid dezer commissie.
Van de Waalsche commissie is bericht inge
komen, dat in plaats van wijlen IDs. L. G. M.
Bresson, Ds. R. Blomnnaert is be
noemd.
Godsdienstonderwijs op O.L.S.
Van de afgevaardigden uit de groote ste
den is een voorstel ingekomen, betreffende
het Godsdienstonderwijs op de openbare
scholen.
Besloten wordt alle Kerkeradten aan te
schrijven, dat volle aandacht worde ge
schonken aan het Godsdienstonderwijs
op de openbare scholen. Aan de kerk-
visitaiboren aal worden opgedragen een
ondersoek naar bet Godsdienstonderwijs
bij de openbare lagere en middelbare
scholen in de visitatie te betrekken.
Besloten wordt aan de synode voor te
stellen de commissie voor de groote
Steden op te heffen.
Ds. Barbas brengt rapport uit over af
schriften en kosten.
De vergadering wordt verdaagd tot Woens
dagmorgen 10 uur.
GEREF. BOND VAN VEREEN. EN
STICHTINGEN VAN BARMHARTIGHEID
Het verslag van dezen Bond;, waarbij
ithiams stichtingen (van 1/1 Vereenigingen)
zijn aangesloten, meldt de wisseling van
voorzitter; in die plaats van Dr. A. Dupont,
die wegens voortdurende ongeetelheid! moest
aftreden, werd! Dr. H. Dekker gekozen tot
bestuurslid en in de plaats van den heer Th.
Kiers, die vrijwillig aftrad: om den weg te
banen voor Mr. Dr. J. Donner, werd de
laatste gekozen en tevens benoemd tot voor
zitter van den Bond in de plaats van Prof.
Dr. A. G. Honig, die tijdelijk de functie
had waargenomen na het heengaan van
Prof. Dr. H. Visscher.
Uit het rapport van Ds. A. Ringn-alda,
secretaris van de Opleidingscommissie, stip
pen we aan: dat van het verplegend perso
neel in totaal werden geëxamineerd in de
Theologische vakken: 650 candidaten, waar-
Van 77, dus 11.84 pCt., moesten worden af
gewezen; in de medische en Hollajidsche
vakken werden geëxamineerd 708 candidia-
ten, waarvan 125, of 17.65 pCt., onvoldoende
cijfers behaalden.
Een overzicht over de examens doet zien,
dart in geen jaren het aantal afgewezenen
zoo groot geweest is als in 1038. Bedraagt
dit voor de Theologische vakken 11.84 pCt.,
voor de medisch-Holliandlsche vakken is het
17.65 pCt., getallen, die sinds 1931 nooit zoo
boog geweest zijn. Was voor de eerste het
hoogste percentage tot nu toe 7.73 pCt. in
1931; voor de laatste was het 15.49 pCt. in
1935. Vergeleken met het vorig jaar is het
aantal onvoldoenden in de Theologische vak
ken dit jaar meer dan verdubbeld1;
adspiranten zakten tweemaal zooveel; leer
lingen A zelfs vijfmaal zooveel.
In de bij den Bond' aangesloten stichtingen
Worden verpleegd' 8647 personen door 2953
Verplegers en verpleegsters.
HELDRINGGESTICHTEN
Ds. K. O. Finkensieper van Oosthem
hoopt 25 Juni als predikant der Heldringge
stichten te Zetten bevestigd te worden en in
dienzeltfden dienst tevens intree te doem de
bevestiging en intree vallen samen met de
herdenking van het 75-jarig bestaan der
Zettensche normaalschool.
de vrouwelijke diaken
De kerkvertraderine van Cant eibers in En
geland heeft besloten, de vrouw als diaken toe
te laten. Zij zullen dan door den bisschop ge
ordend worden en daarbij een ambt9belofte af
'eggen. Zij zullen het recht hebben, om het
morgei.- en avondgebed en de litanie uit te
spreken. Preeken en catechiseeren mogen zij
alleen in noodtreval. Hun eigenlijke taak is de
wjjkarbeid in de gemeente, bijzonderlijk onder
Wowww* erf kSncteren»
Jubileum Ds P. Nomes
Het zal Woensdag 24 Mei as. 25 jaar
geloden zijn, dat Ds. P. Nomes, pre
dikant van de Geref. Kerk den Haag-
West, de ambtelijke bediening te Fijnaart
aanvaardde.
Zijn tweede gemeente was Schildlwolde,
waar hij 22 Mei 1818 intrede deed. Zij werd
verwisseld met Delfshaven, aan welke ge
meente Ds. Nomes zich op 17 April 1922
verbond. Daar bleef hij ruim 5 jaar, totdat
een beroep van den Haag-West werd aan
vaard. Op 2 Nov. 1/927 deed hij hier ter stede
zijn intrede.
De as. jubilaris toonde zich in zijn onder
scheiden gemeenten een man, wien in het
'bijzonder het evangelisatiewerk ter harte
ging. Zijn redacteurschap van „De Goede
Tijding" getuigt daarvan. Maar ook practisch
nam Ds. Nomes aan den evanigeliisatiearbeid
deel. In Delfshaven o.a. was hiij voorzitter
van het Evangelisatiecomiité en werkte per
soonlijk veel onder de bootwerkers. In den.
Haag ging bij in deze lijn voort. Alls voor
zitter van de Centrale Commissie voor de
Stadsevangelisatie geeft bij leiding aan dezen
tak van keikeldjken arbeid. De bemoeienissen
in zijn hoofdzakelijk door de kleinen der
aarde bewoonde wijk brengen hem telkens
weer in aanraking met het practische werk
Menige spreekbeurt wordtt vervuld' in het in
zijn wijk gelegen Tehuis voor Onbebuisden.
Ook bij openluchtpiedikiing en in de Zondag-
a vond bij eenkomsten van de Stadsevangelisa
tie treedt hij geregeld op.
Met dit evangelisatiewerk hangt samen
zijn voorzitterschap van de groep Evangeli
satiekoren van den Kon. Bond van Chr.
Zang- en Oratorium vereenigingen.
Ds. Nomes is voorts classis-deputaat voor
de Radio-kerkdiensten.
Den Haag kent hem (bovendien als bestuurs
lid van de plaatselijke afdeeling van het Ne-
derlandsoh Bijbelgenootschap
Ook op maatschappelijk gebied bekleedt de
as. jubilaris menige functie. Zoo is bij voor
zitter van de Prot. Chr. Reclasseeringsver-
eeniging, afd. den Haag.
voorzitter van de Chr. Oranjevereeniging
„Bijbel en Oranje" en lid van de plaatselijke
LandstormcommissieOp landstormvergade
ringen is bij menigmaal als gaarne gehoord
spreker opgetreden.
Natuurlijk hebben we by deze korte schets
van hetgeen roeping en taak in het leven
van Ds. Nomes is, wel een en ander ver
geten. Wat we noemden is intusschen vol
doende om getuigenis af te leggen van zijn
omvangrijken arbeidskring en groote activi
teit.
Het ambtelijk werk heeft uit den aard der
zaak steeds den voorrang.
In zy'n -wijk is bij geregeld bezig. Vriende
lijk in den omgang en meelevend in het lot
zijner .schapen", geniet hij aller sympathie
en waardeerinig.
Zijn prediking is eenvoudig en door en
door schriftuurlijk en getuigt van zorgvul
dige studie en voorbereiding. Opbouwend en
sterkend in den gezonden zin als zij is. wordt
er ook ruime aandacht in geschonken aan de
levenspractijw, die aan de belijdenis (behoort
te beantwoorden.
Het is de bedoeling van Ds. Nomes, dat
zijn jubileum geen aanleiding is tot druk
huldebetoon. Hij is juist dezer dagen nnet
vacawfie buiten de stad gegaan. Als hij terug
keert js „de" dag juist voorbij.
V
DIENST DES WOORDS AAN DE
GRENZEN
Deiputaten vanwege de Gen. Synode der
Ger. Kerken voor de geestelijke verzorging
der militairen zullen vanaf deze week zoo
veel mogelijk zorgen voor geregelde gods
dienstoefeningen Zondags aan de grcnaeiu
Voor het Zuiden zal een hulpprediker wor
den aangesteld to Helmond, terwijl Ds. J.
W ri s t e r s, Geref. predikant aldaar dan
zijn tijd zal kunnen vrijmaken voor de grens
troepen. Ook zuilen zoo noodig predikanten
van elders worden uitgenoodigd voor le
gaan.
Voor de Oostgrens is de zaak ook in voor
bereiding.
Aangezien de uitgaven voor al dit werk
echter de financieele draagkracht van dopu-
taten ie boven gaan wordt een dringend be
roep gedaan op kerken en particulieren om
dozen noodzakelijken arbeid te willen steu
nen met milde giften. Nu dè grenstroepen in
vaste stellingen liggen is er veel noodig.
Het gironummer van Ds. T. J. H a ge n, pen
ningmeester van deputaten is 35595.
TIJDELIJKE MILITAIRE TEHUIZEN
AAN DE GRENS
Naar wij vernemen is een oomité in wor
ding lot stichting en instandhouding van
militaire tehuizen aan de grens. Op enkele
plaatsen heeft men al met eigen krachten
zulk een tehuis gesticht, maar de financiën
voor een behoorlijke exploitatie en stichting
van nieuwe tehuizen ontbreken.
Onder leiding van Ds. T. J. Hagen,
Geref. predikant te Delft, en oud-legerprc-
di'kant (die door drukke bezigheden daarin
verder geen werkzaam aandeel nemen kan)
zal een landelijk comité gevormd worden,
dat gelden voor deze tehuizen zal inzamelen.
In dat comité zullen zitting nemen vertegen
woord ïgers van den Ned. Mil. Bond, de Nat.
Vereeniging Pro Rege en andere belangstel
lenden; zoodat een volledige samenwerking
tusschen de verschillende instanties verkre
gen wordt
MILITAIRE TEHUIZEN IN
NED.-INDIë
Te Bandoeng is de jaarvergadering gehou
den van het Indisch Comité van den Chr. Mi
litairen Bond voor Oost- en West-Indië. Deze
bond beheert 9 tehuizen op de voornaamste
garnizoensplaatsen op Java. In deze tehuizen
wordt er naar gestreefd de Europeesche min
dere militairen een werkelijk „tehuis" te
verschaffen, het eenige, wat de jong uitgeko-
menen, die meestal ongehuwd zyn, hier te
lande hebben.
Dat in het algemeen de tehuizen in een
groote behoefte voorzien, blijkt uit de toe
nemende belangstelling, die er bij de soldaten
hiervoor bestaat en het stillende bezoek aan
de tehuizen. De jaarvergadering van de ver
tegenwoordigers van de plaatselijke afdeelin-
gen van den Bond viel samen met de viering
van het 10-jarig bestaan van het Indisch Co
mité. De Bond werkt sinds 1891, doch was tot
1929 vertegenwoordigd door één persoon, n.l.
den zendingsconsul. De werkzaamheden breid
den zich echter zoodanig uit, dat overgegaan
moest worden tot de vormintr van een lande
lijk comité, als overkapping van de ver~\i!-
lende plaatselijke beetnren.
Zóó te kunnen vertellen
In „De school met den Bijbel" schrijft de
Redacteur J. N.(auta) over het nieuwe
Groot Vertelboek voor de Bijbelsche Geschie
denis van Anne de Vries, dat bij Kok in
Kampen verschijnt, o.m. deze woorden:
„Zoo te kunnen vertellen is ©en kunst, is
„een gave Gods. Het is merkwaardig: als ik
„eenmaal met een hoofdstuk uit dit boek
„ben begonnen te lezen, kèn ik niet ophou-
„den vóór het einde. Het pakt en het boeit
„van 't begin tot het eind."
Reel
EGYPTE-ZENDING
Jaarvergadering te Amsterdam
AMSTERDAM, 17 Mei. In het Parkhotel
heeft gistermiddag de Vereeniging tot uit"
breiding van het Evangelie in Egypte haar
jaarvergadering gehouden.
De voorzitter, Ds W. van Limburgh,
Ned. Herp. predikant te Amsterdam, opende
de vergadering op de gebruikelijke wijze,
waarna hij aan de lezing van een gedeelte
van Handelingen 1 vastknoopte een opwek
kende beschouwing over het zendingswerk,
dat alleen dan in het geloof kan worden
verricht, wanneer wij de rotsvaste zeker
heid hebben, dat de eindoverwinning aan
Christus is.
De arbeid in Egypte
In het jaarverslag van den secretaris,
Ds P. de Haan, van Antwerpen, deelde
deze het een en ander mede over zijn reis
met den heer Pahud de Mortanges
naar Egypte, welke reis beiden heeren de
overtuiging heeft geschonken, dat het zen
dingswerk in Egypte de belangstelling en
steun ten volle waard is.
Uitvoerig ging de secretaris na het werk,
dat de beide zendelingen B ij 1 en Pen
nings. geassisteerd door eenige medewer
kers, onder het Egyptische volk door middel
van Evangelieprediking, school- en medi-
sahen dienst verrichten.
Op 1 Juli 1940 treedt zendeling Dol
man definitief in dienst der vereeniging.
Mede werd dankbaar gememoreerd de ar
beid van mej. Kat, het hoofd van de zen
dingsscholen. Het verslag eindigde met de
conclusie, dat terwille van heel het Neder-
landsche zendingswerk instandhouding en
uitbreiding van de zending in Egypte wen-
schelijk is.
Wij vermelden nog, dat in het verslag
wordt melding gemaakt van het 60 kinde
ren tellende weeshuis, dat door zendeling
Pennings en zijn eahtgenQote in Egypte
indertijd is begonnen. Het is het oudste zen
dingsweeshuis daar te lande. Aangezien de
heer en mevrouw Pennings reeds op gevor
derden leeftijd zijn, heeft de vereeniging
pogingen aangewend om het weeshuis over
te nemen. In het belang van het werk Gods
in Caliub, waar dit weeshuis staat, hoopt
het Bestuur, dat overeenstemming zal wor
den bereikt.
De financiën gunstig
De penningmeester, de heer H. J. de
Jong Schouwenburg, van Amster
dam, deelde in zijn verslag mede. dat de
financieele toestand der vereeniging gunstig
is. De contributiën bedroegen 1053.05,
71.35 meer dan in het vorig jaar. Onder de
inkomsten noemde spr. met lof een bijdrage
van 2100 van de Kinderzendingvereeni-
ging „Egypte".
Beide verslagen werden goedgekeurd,
waarna de overige huishoudelijke zaken zijn
behandeld.
Gisteravond heeft Ds P. de Haan voor
een grooter gehoor in den breede gesproken
over de reis naar het Egyptische zendings-
gébied.
STRAATPREDIKING TE BRUSSEL
Men schrijft ons:
Donderdag 11 Mei, 's avonds half zeven
werd mijn aandacht op het Brouckèreplein
te Brussel getrokken door een samenscho
ling van menschen.
Het bleek, dat een straatprediker aan 't
woord was. Met groote welsprekendheid
verkondigde hij in de Fransche taal hei
Evangelie. Het straatrumoer op dit wel zeer
drukke plein, in t hartje van Brussel, waar
auto's en trams onophoudelijk langs suizen,
verplichtte den spreker zijn stem sterk uil
te zetten. Met aandacht werd door velen
naar hem geluisterd, ook toen hij in gebed
voorging.
De prediking ging uit van de Mission
Evangélique Beige, de z.g.n. Nortonbewe
ging, een op Baiptistisch standpunt staande
organisatie, na den wereldoorlog in Belgie
gesticht. Enkele mannen en vrouwen deel
den lectuur uit en verkochten Nieuwe Tes
tamenten. Een orgel was aanwezig; ik ver
moed, dat men bij den aanvang gezongen
Later hoorde ik van bevriende zijde, dat
de straatprediker een Fransch-Zwitser is, in
dienst van de Nortons. Men heeft vergun
ning van de politie om aan straat,prediking
te doen; zonder vergunning mag men niet
in 't openbaar spreken.
In R.K. gemeenten wordt die vergunning
aan Protestanten niet gegeven; in Bruse?l
waar het liberaal-socialistische element
sterk vertegenwoordigd is, gebeurt dit wel.
Het was wel aangrijpend en beschamend,
die verkondiging van het Évangelie, te mid
den van het jachtende moderne leven, in
de omlijsting van café's, bioscopen en an
der mondain gedoe, mee te maken.
Ik hoorde, bij het einde, een dame in 't
Fransoh tegen een andere dame de opmer
king maken: de menschen moesten wat
meer in den Bijbel lezen, clan zouden ze el
kaar niet zooveel kwaad doen.
ZENDINGSVELD DJOKJAKARTA
Naar de bekende zendöngsman der Geref.
Kerken, Ds. W. Breukelaar, em.-predikant,
te Santpoort, in het Noordlholl. Kerkblad
mededeelt zal de Geref. Kerk van Amster
dam binnenkort overgaan tot het beroepen
van een derden missionairen predikant voor
het zendinigsveld te Djokjakarta. Reeds ar
beiden daar namens deze kerk de predikan
ten Ds. D. J. B. Allaart en Ds. G. J. van
Reenen. Ook de docenten der opleidings
school te Djokja, Ds. A. Pos en Dr. F. L.
Bakker zajn miss. predikanten van de kerk
van Amsterdam, zoodat als men de zaak zoo
beziet Amsterdam een vijfde miss. predikan
ten beroepen gaat. Het werk is zeer uitge
groeid en met name de geestelijke verzor
ging van het Petronellia hospitaal vraagt om
meerdere werkkrachten. Dit hospitaal is
verre het grootste van alile zendingshospita
len op Midden-Java en ook de geestelijke
verzorging van het Inheemsahe personeel
vraagt veel tijd. Reeds werd een der ver
pleegsters, mej. Heide ma, vrijgesteld voor
de geestelijke verzorging van het vrouwelijk
Inheemsahe personeel. Als de kerkeraad van
Amsterdam op voorstel van de Zendings-
comimissie zal overgegaan zijn tot het beroe
pen van een nieuwen miss. predikant, zal na
der worden beslist welke van de miss. pre
dikanten speciaal voor het hospitaal aal
werkzaam zijn.
EMERITAAT PASTOR E. KOLTHOFF
De ook in ons land door zijn bezoek aan
de Gen. Synoden der Geref. Kerken be
kende Ds. Kolthoff van Velddansen (in
Duitsohland) hoopt einde 1939 met emeritaat
te gaan. Te Veldbausen (classis Graafschap
Bentheim) bestaat de in 1849 geslichte, toen
oud^-Gere for meerde Kerk, welke Ds. N. M.
Steffens en Ds. Kropveld gediend
hebben. Ds. Kolthoflf is er sedert 1895 pre
dikant. Jaren lang heeft hij de Grenztoote ge
redigeerd. Hij is 6 Jan. 1870 geboren. In 1891
werd hij predikant, en het volgend jaar ge
ordend als predikant te Ihnhove. Een jaar
daarna werd hij dienaar des Woords te Laar.
In Febr. 1896 werd hij bevestigd te Veld-
hausen waar hij door velen geëerd is.
VERG. DER PROT. GODSDIENST.
ONDERWIJZERS
Onder leiding van haar voorzitter, den
heer J. H. Wuestenenk van Beilen, kwam
dezer dagen de afdeeling Drenthe der
Ver. van Protestantsche Godsdienstonderwij
zers, in vergadering bijeen in het dienstge
bouw der Ned. Herv. Gem. te Hoogeveen.
Na een openingswoord naar aanleiding van
Romeinen 12, las de heer W. Hoekstra
van Geeserveld een preek over 1 Kor. 15 49.
Besloten werd in te stemmen met het voor
stel van het hoofdbestuur, ook over 1939
aan de Godsdienstonderwijzers-weduwen f 260
uit te keeren. Aangezien het vrij onzeker is
dat aan de toekomstige weduwen een derge
lijk bedrag gewaarborgd is, werd de vraag
gesteld: wat kunnen wij naast contributie-
verhooging voor dit fonds dicen? Getracht zal
worden bij meerdere kerkeraden en evange-
lisatiebesturen dan tot nu toe, belangstelling
voor dit doel te wekken.
Verder was er op deze drukbezochte voor
jaarsvergadering een warme belangstelling
voor alles wat het werk en de positie van den
godsdienstonderwijzer betreft. Een billijke
regeling hiervan zou in een dringend ge
voelde behoefte voorzien.
HANDBOEK GEREF. KERKEN IN
NED.-INDIE
Aan de vele en uitgebreide gegevens, na
men en adressen uit den kerkelijken kring
gaat in het ons toegezonden Handboek der
Geref. Kerken van N'ed.-Indië (een boek
deel van ruim 350 bladzijden al) een over
zicht van het jaar 1938 vooraf. Hierin vindt
men velerlei blijken van activiteit en uit
bouw. Als regel genieten de ledien der Ker
ken een zëkere mjate van welstand. Er is
een ernstig streven, om meer dan tot dus
ver met de Geref. belijdenis naar buiten te
treden. Inzake de bekende uitspraak der
classis Batavia over de Buchmanbeweging
wordt gezegd, dat daaruit duidelijk blijkt,
dat de classis zich nog niet competent achtte
nu ï-eeds een onveranderlijk oordcel
uit te spreken.
Er zijn thans 14 predikaatsplaatsen (waar
van 1 (Magalang) vacant en 1786 belijdende
leden; totaal, met kinderen mee, 5937 leden,
d.i. 364 meer dan in 1937.
Van den rijken inhoud noemen wij opga
ven over Zending, armen- en ziekenzorg,
onderwijs, pers en radio, staatkunde, defen
sie. Van de 11 gemeenten zijn er volledige
gegeven6, van de classicale vergadering,
breede verslagen en een goede groepfoto.
De beteekenis van dit Handboek is ook
voor de Geref. Kerkeraden in Holland groot,
gelet 6p de talrijke leden, die naar Indië
vertrekken. Het boek is in ons land verkrijg
baar bij den heer J. J. Kraan, Loosd.kade
111, Den Haag (giro 181667).
ONDERWIJS
ACADEMISCHE OPLEIDING
VOOR MEISJES
Aan de ouders v<in vrouwelijke leerlingen
van H.B.S., Gymnasium of Lyceum, die
dezen zomer haar einddiploma hopen te
verkrijgen en plannen koesteren voor een
studie aan een der universiteiten, willen
de Ned. Vereen, van Vrouwen met Acade
mische opleiding en de Ver. van academ. ge
vormde christenvrouwen gaarne inlichtingen
verschaffen. Zij meenen die hulp te moeten
aanbieden, omd^t voor vele ouders het
moeilijk is zich op de hoogte te stellen van
een studie. Waar zij nu leden tellen onder
alle faculteiten, zich gemakkellijk met
zusterverenigingen in het buitenland in
verbinding kunnen stellen en bovendien de
vrouwelijke studentcn-vereenigingen tot
samenwerking bereid vinden, is het moge
lijk adressen te geven van personen, bij wie
men betrouwbare inlichtingen kan krijgen.
Het adres van de Ned. ver. van vrouwen
met academische opleiding is: mej. dr. W.
M. C. Juynboll, 's-Gravenhage, Bezui-
denhoutscheweg 55a, dat van de ver. van
academisch gevormde Christenvrouwen:
mevr. A. E. Dommiss c—d e Quaeste-
niet, apotheker, Rotterdam (W), Essen-
burgsingel 23, terwijl secretaresse van de
commissie tot studie-voorlichting is: mej.
dra. G. M. J. Duyfhuizen, Rotterdam,
Esschenlaan 38.
DRIJVEND INTERNAAT „BEATRIX"
GEOPEND
Gistermiddag is het eerste drijvende inter
naat voor schipperskinderen te Amsterdam
door Dr. G. Oorthuys geopend. Het inter
naatschip „Beatrix" behoort toe aan den
Ned. Herv. Schippersraad en heeft zrijn lig
plaats aan de Marnixkade nabij de Rotter-
darmnerbrug.
Dr. Oortihuys vestigde er de aandacht op,
dat op de „Beatrix" een twaaJiftral kinderen,
dat schoolgaat, kan wonen, wanneer de
ouders varende zyn. Slaagt deze proef, dan
zal de Ned. Herv. Schippersraad pogingen
ondernemen ook elders dergelijke woonsche
pen beschikbaar te stellen.
Spr. gaf hierna een uitvoerige schets van
den aard van het woonschip en besloot met
de beste wensohen voor den „vader" en
„moeder" van de „Beatrix".
Na dr. Oorthuys, die sprak namens de
„Waterwijk" der Ned. Herv. gemeente te
Amsterdam, werd het woord gevoerd door
ds. H Dekker, namens den kerkeraad der
Ned. Herv. gemeente te Amsterdam, door
den heer Van Brakel, namens den Ned.
Hervormden Schippersraad. door den heer
Torensma, hoofd van de De Clerckechool,
waar de op de „Beatrix" wonende kinderen
school gaan. en door den heer Meyer
namens fundatie „van den Satheuvel Slobbe".
C.V.O. IN 1938
Het 48ste jaarverslag der Vereen, voor
Chr. Volksonderwijs herdacht den betreur
den secretaris, den heer K. Brants, van
wien een sprekend portret is afgedrukt;
verder den heer J. L. Oosterhof f, in
leven inspecteur voor Friesland en wijlen
Ds. van Hoselen, die in 1936 rijn inspecto-
taat moest neerleggen.
Het getal aangesloten scholen is met 17
toegenomen, van 540 tot 557; het aantal
kweekscholen bleef 19. Voor het algemeen
na-examen slaagden van 22 slechts 9 can
didaten. De jaarverslagen der inspecteurs
beslaan 36 bladzijden; zij worden gevolgd
door die der aangesloten Kweekscholen.
Verder bevat het jaarverslag de gebruike-
ijke lijsten der scholen van C.V.O., nuttige
Gereformeerd
De algemeene vergadering
te Utrecht
UTRECHT. 17 Mei. Onder presidium van
dr. C. Bouma van 's-Gravennage kwam
het Gereformeerd' Schoolverband heden te
Utrecht in jaarlijksche algemeene vergade
ring bijeen. De vergadering was druk bezocht
en met name ui*, de provincie Groningen
waren velen naar Utrecht gekomen.
De voorzatter opende om half elf de ver
gadering met het doen zingen van Ps. 89 3
en 8, het lezen van Ef. I 1523 en gebed.
Hierna hield hij de
Openingsrede.
Er is, aldus spr.. vermoeiehjit slechte een
'historische en practische reden, dat heit Ge
reformeerd Schoolverband steeds op den dag
vóór Hemelvaart zijn algemeene vergadering
houdt. Maar toch ligt in dezen dag iets ge
weldigs: de belijdenis, dat niemand anders
dan de verhoogde Middelaar J.azus Christus
wereld-Koning is en wereld-Trium/Cator zal
zijn. Dat roept ons op elike algemeene verga
dering deze eens gekozen dag weer toe. De
Christelijke school heeft daarom iets impe
rialistisch. Omdat ze deel (heeft in en mee
arbeidt aan het imperium van Christus.
Na een herinnering aan den schoolstrijd,
merkt spr. op: ,Maar nu zyn we er nog
niet." We strijden ook in de school en door
de school voor het imperium van Christus.
Voor het koningschap van Hem alleen, niet
voor zilveren gelijkstelling slechts, maar
voor het goud van Zijn kroon.
Dat roept ons, aldus spr., tot bewaren van
het Christelijke. Gereformeerde karakter
onzer school. We kunnen niet versmelten
met wie dat koningschap wat verdoezelen
wil; we moeten ons vereenigen met al wat op
den bodem der Gereformeerde confessie met
ons wil bouwen aan de school. Onze organi
satie groei.. Tal van scholen sloten zich in
het afgeloopen jaar bij onze organisatie aan:
vier districten kwamen tot nieuw leven:
Dutten, Zwolle, Winschoten en Den Haag;
maar er moeten nog vele scholen zich aan
sluiten en onze actie moet nog op onder
scheiden manieren worden uitgebouwd. Het
goud van Christus' Kroon roept ook tot ver
dedigen van de vrije Gereformeerde school.
In sommige staatkundige en zelfs ook theo
logische stelsels schuilt gevaar voor de Chr.
school en haar vrijheid. En hier en daar
wordt gevreesd, dart ook in ons land soms de
inspectie wegen gaat, die ornze instemming
niet kunnen hebben. Zooals in den uitgege
ven Leidraad-Welling.
Het uitgeven van een leerplan ligt niet
op den weg der inspectie. Wel heeft de Over
heid een taak ten opzichte van het peil
aan het onderwijs te stellen. Maar de vrij
heid van het onderwijs behoort door de
Overheid en haar organen te worden geëer
biedigd. De samenstelling van het leerplan
en de opbouw der didactie voor onze vrije
Chr. scholen is zaak niet van de Overheid
maar van de scholen zelf. En juist onze
organisatie van Gereformeerd Schoolverband
aal heden en in de toekomst met alle kracht
hebben te bouwen aan deze paedagogisch-
didactische taak.
Een woord van hartelyken gelukwensch
richtte spr. vervolgens tot den paedagogi-
schen adviseur, prof. dr. J. W aterink, die
juist heden zijn zilveren ambtsjubileum als
Dienaar des Woords vierrt. Zijn arbeid voor
de Kerk en de school is rijlk gezegend. De
Heere stelle hem nog verder vele jaren ten
zegen voor de scholen en voor de komst van
Zijn koninkrijk. Spr. besloot met een woord
van welkom aan den heer P. v. Nes Qzm.,
hooM-inspecteur L.O. in de 2e hoofdinspec
tie, referent voor de middagvergadering.
Jaarverslagen
Hierna kwamen de verslagen aan de orde.
De jaarverslagen van secretaris en penning
meester, den heer J. Bos van den Haag en
K. v. d. Graaf van Hilversum alsmede dat
van den paedagogischen adviseur, prof. dr. J.
Waterink, verschenen bereids in het
orgaan van het Verband, de Geref. School,
in druk. Ze werden met een woord van dank
aan de samenstellers goedgekeurd.
BesLoten werd de volgende algemeene ver
gadering op 1 Mei 1940 eveneens te Utrecht,
te houden.
De contributie werd voor 1940 vastgesteld
op f 2.75 per onderwijzer (es) waarvoor ver
goeding van rijk of gemeente genoten wordt.
Nadat eenige mededeelingen over den
arbeid van het Laboratorium voor psycho
techniek en paedologie door prof. dr. J.
W a t e r i n k gedaan waren, werd de mor-
genvergadering gesloten.
MIDDAG VERGADERIN G
In de namiddagvergadering komft in be
spreking het referaat van den heer Pvan
Nes Cz. over „H ed e nd a a gs c h e s t r o o-
mingen in de didactiek."
Referaat P. van Nes C*.
In dit referaat wijst de referent er aller
eerst op. dat de gelijkstelling van de Chr.
School niet het e i n d e is geweest, maar
veeleer het begin, omdat de inwendige or
ganisatie van het onderwijs in didactiek en
methodiek nog nadere voorziening eischt.
Lankamp moge in veel opzichten voortref
felijk werk hebben geleverd die arbeid
moet worden voortgezet en voleindigd. De
vooruitgang der wetenschap op psychologisch
en paedagogisch terrein eischt nadere bezin
ning ten opzichte van den schooiarbeid en
daarvan kunnen we ons ndet zoo losmaken.
In groote .trekken behandelt referent de
ontwikkeling der didactiek in den loop der
eeuwen.
Toen eenmaal de nauwe band was gelegd
tusschen didactiek en psychologie kwam ook
het experiment naar voren en referent toont
door voorbeelden aan, hoe door allerlei on
derzoekingen bepaalde feiten worden vast
gelegd, die voor de didactiek van groot be
lang zijn, bijv. dat een teveel aanschouwe
lijkheid het inziohit niet bevordert en
dat vooral in den lageren schoolleeftijd
van het denken niet te veel moet
worden verwacht. Hij pleit voor de acti
viteit der leerlingen waarbij hun de
vreugde van het succes word*
gegund.
Als voornaarrete stroomingen van de he-
dendaagsohe didactiek brengt hij naar voren:
a. de richting, die de ontwikkeling „vom
Kinde aus" nastreeft:
b. de zoogenaamde doe schook
c. totaliteitsonderwijs
d. organisch onderwijs.
De eerste richting uit zich vooral in het
M ont esso r ie -onderwij s dart verschillende heel
goede elementen bevat, maar als Chris
ten kunnen we nooit tevreddn
z ij n met een opvoeding, die slechts tot ont
wikkeling brengt wat uit de kinderziel zelve
naar voren komt: er moet ook van buiten af
op den geest van het kind worden ingewerkt,
opdat het worde opgevoed in de leering en
vermaning des Heeren.
Opvoeding is ook oultuur-overdracht. Ook.
Schoolverband
de Dalton-school en het Persooniykheids-
onderwijs, als correctie op het Montessori-
beginsel bevatten waardevolle elementen,
maar'kunnen principieel ndet bevredigen.
De d oe-school of arbeidsschool,
vooral door Dewey en Kerschensteinen naar
voren gebracht, is eenzijdig materialistisch
en stelt de geestelijke werkzaamheid' te veel
op den achtergrond. De aansluiting aan het
leven wordt beheerscht door de doelstel
ling van het leven.
Het totaliteitsonderwijs dat op
de GestaK-psychologie berust is in den grond
niet nieuw, maar is vooral door Decroly naar
voren gekomen.
Referent is van meening, dat ook hier tegen
eenzijdigheid moet worden gewaakt.
Dit totaliteitsonderwijs is voorgoede
leerkrachten aan te bevelen, maar
de mogelijkheid van mislukking is hier
niet gering en daarom is voorzichtigheid
geboden
Ook de didactiek der belangstellmgscentra
geeft veel goeds, maar eischt van de onder
wijzers zeer veel; sleur is hier uiterst ge
vaarlijk.
Het is echter noodig. dat de eenheid
der leerstof in de school beter tot haar
recht komit en daarom pleit referent voor
organisch onderwijs, waarbij het na
tuurlijk verband der leervakken tot zijn recht
komt en waarbij ieder leervak zijn plaats
krijgt in het groote geheel.
Referent dringt er met klem op aan, dat
deze gedachte voor de school worde uitge-
en dat daarbij de man der wetenschap
hartelijk samenwerkt met den man uit
de practijJc, opdat een didactiek worde
opgebouwd, die wetenschappelijk ver
antwoord is en bruikbaar voor de schooL
Gereformeerd Schoolverband heeft hier
nog een mooie en dankbare taak.
Na een geanimeerde gedachtenwisseling
bracht de voorzitter den heer Van Nes dank
voor diens referaat en werd de vergadering
op de gebruikelijke wijae gesloten.
ONDER WIJSBENOEMINGEN
Molenaarsgraaf. Chr. SchooL Tot
tijdel. onderwijzer: de heer A. Schoon e-
veld te Apeldoorn.
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
Het Paed. Tijdschrift van Mei bevat o.nu
een aardige bloemlezing uit de poëzie van
15-jarigon, leerlingen 3de klas eener U.L.O.-
school, door Joh. Tigchelaar in vrije op
gaven gevraagd. Afgedrukt is het eerste ge
deelte van een lezing van Dr. B. E b 1 i n g
over geschiedenis, geschiedenis-onderwijs en
de vredesgedachte.
Examens
Utrecht. Gepromoveerd tot doctor ln de
geneeskunde de heer H. L. F. Heikens, geb.
te Groningen op een proefschrift getiteld:
„Kllnlsch-anatomlsch onderioek van oen gevel
ven praoeenlele peyohoee".
Batevla. RechthoogeechooL Gepromoveerd
de heer W. F. Lublink Wedding, gvwea-
telök eecretarls van Paleinbang. op eien proef-
eohrlf t „Adat-deMctenrecht ln de Repat- en
Marga-rechtepraak van Palembang".
Lelden. Cand. wis- en natuurkunde, lett.
A: de heer N. G. de Bruyn; oand. wie- en na.
tuurkunde, letter D: de heer R. C. Boon.
Doet kunstgeschiedenis mej. W. H. E. Jaco-
mettl (cum laude); doet. geneeskunde mej. T.
E. ZwaAgdök, den Haag.
Wagenlngen. Ingenleuraex. Ned. land
bouw: de heer IJ. de Boer, geb. te Terwolde.
Amsterdam. Doet Engelsche taal en let
terkunde. de heer L L Becm.
Groningen. Doet geneesk. de heeren
A. F. Gimbrère te Tilburg en P. B. Ornée te
Ned. Koon. Hoogeachool. Rotterdam.
Cand. oeeon. wetenschappen de heer J. W.
Vorster; doet oeeon. wetenschappen de heer
.Th v. d. Vliet
Stuurlieden. Den Haag. 1ste stuurman gr.
handelsv. R. BtJlsma: Se «tuurm. gr. haodelsv.
H. Hartman. D. VLaser en C. O. Molhuijsen.
Apotheker-nasla tent. Utrecht Gesl. de
dames A. H. Looljen, Nijmegen en T. Verhellen.
Dongen en de heer W. V. Efferlnk, Utrecht
Amsterdam. Gesl. de heer C. van den
Broeke te Den Haag en mej. A. E. Tichelaar
te Domburg.
Leiden. De heer E. van Wijk, Den Haag.
„DE RUILBEURS"
Goudsche Singel 105, Rotterdam
CORRESPONDENTIE:
J. W. V. te De Krlm, 13 Kwatta W.B. gen.
U vergat de postzegels. Waardelooae komen
A. N. te Alphen a-d. Rün. Enkabé niet voor
radig. due krUgt u t.z.t D.E.
J. H. B. te Hillegersberg. 132 Paula gen.
Mej. M. N. te Oud-Beljerland, 25 Leverweep
en 50 Kwatta gen.
Mej. N. v. d. B. te Driebergen 35 Levenweep
en 157 Kwatta gen. D. E.-bona waren 4x7
ls 28 pt waardoor u dus nog 900 pt tegoed
heeft
H. van D. te ZuldlanA gevraagde no. niet
voorradig, due kreeg U „Artls".
Mej. W. S. te Enkhulsen. Uw aanvraag was
JuLst venenden.
Mej. U van D. te Hardlnxveld. U beeft toch
zeker onzen brief ontvangen 7
H. M. G. te Den Haag. Oké.
N. N. te R'dum. Hartelijk dank voor de
A. v. D. te Dordrecht D. E. ontvangen wij
gaarne. doch voor Kwatta moet u. evenals
leder, op uw beurt wachten.
Wie een speciaal Rul.formulier wtl ontvan
gen zendt ons even duldelQk tiJn naa-n en adres
en hb krijgt het gratis en franco thulsgazooden
1 De Ruilbeurs bepaalt de waarde der oons an
plaatjes.
3 Tot 500 pt betaalt O II et tot 1000 pt 10 Ct
3 Ia het gevraagde niet In roorrssd dan leest
U het antwoord In de Rullrubrtek.
4 Van één soort mag niet meer dan tot een
waarde van 500 pt per maand aangevraagd
I Teveel gestuurde punten kunnen geboekt
blijven tot een volgende zending.
Van het puntenanntal. dat U stuurt, wordt
door de Rullbeura 6 pet. afgetrokken
f Vraagt U van een album speciale nummera.
dan betaalt O 3 pt per plaatje meer.
5 Oude Verkade tot en met Rivieren. Klaver
blad. Waschotlne. oelingh plasties. Patrla
deel 1 en 3. Rademaker. Pette- Hllle-, Dob-
belman-. Haas-plaatjes en extra O E-boos
Willen «0. die Hille-bcna voor plasties «en-
sehen. ook opgever voer welk album»
Aanvragen van Era-Ark en D. E bons kun
nen wtl voorloopig niet ln oehsndellng nemen.
Wel ontvafgen wt) do bons graag.
Coellngh 3. D E 7. e Delft plaatj-a W oonhel-
man 4. Drosto 20. Hagzegela Hllle 9. Hllle Ar-
tl- 12. Roll. Zw Weea. -h .1 Pan' Kalser K.aver
b'nd 6. Klok'-ep 30 Kwatta* (.ever a Zeep 70
maker H, Blokes* 8. Verkade Rleterer 4 Ver-
kn ie Artls I Wasehollne 3.
F i \hons Ere. Everlasting Hapé Van der
- Stark. Soholtan. IJaendtlk. Vergulde Harr
M w.llersbona van Rlrkee*. Haka. en»
Wie helpt aan Rro_, Paula-, D.E.-. Scholten-,
Hagxegels, wlnkellembons van Kwatta?
Aanvragen voor de Rullbeura moe tea
uitsluitend schriftelijk geschieden.
