qehn*^ SUNLIGHT ZEEP
DINSDAG 16 MEI 1939
EERSTE BEAD PAG. a
RONDBLIK
VAN DEN HOND
OF DE KAT
De wijziging van de Europeesche politiek
sincis München heeft ons werelddeel voor
merkwaardige consekwenties gesteld. Voor
dien maskeerde het Duitsche streven naar
gebieds- en machtsuitbreiding zich als een
tendenz tot herstel van wat men het onrecht
van Versailles noemde, zij het ook dat men
daarin tevens Oostenrijk betrok cn enkele
gebieden, welke voorheen tot het rijksgebied
van dezen modernen rompstaat hadden be
hoord. Van München ging de verwachting
uit, dat er een nieuw tijdperk aanstaande
was, waarin de toonaangevende Europee
sche mogendheden tot elkander als vrien
den en gelijken zouden spreken, met terzijde
stelling van oude grieven en achterdocht.
De basis voor nauwe samenwerking, zoo
meende men. was aldaar gelegd, zij het ook
ten koste van den Tsjechoslowaakschen
staat, welke daarvoor omstreeks een derde
deel van zijn territoir had moeten offeren.
Helaas, na de beruchte September-crisis
volgden de gebeurtenissen van de Maart-
maan d. Het Duitsche nationaal-socialisme
wierp het masker af of veranderde van po
litieke doelstelling, eerst later onderzoek
zal zulks kunnen vaststellen, en richtte
zijn actie niet langer louter op de éénma-
king van het ..Deutschtum", doch koppelde
daaraan vast het geheel andere principe
van het „Lebensraum". Met andere woor
den, om het Duitsche grondgebied af te ron
den, zoowel in economischen als 6t.rategi-
schen zin, bracht het de verkaveling van
het overgeschoten deel yan de Tsjedhoslo-
waaksche republiek tot stand, welke in haar
samenstellende onderdeden ontbonden
werd. De Karpatho-Oekraine werd overge
laten aan de ambities van Polen en Honga
rije; Slowakije verkreeg een soort van los-
vaste zelfstandigheid, en Bohemen en Mo-
ravië, de oer-echte Tsjechische woongebie
den, zagen zich aan het Derde Rijk gesubor
dineerd als protectoraat Door deze eigen
willige machtsdaden werd als het ware een
strategisch rookgordijn vaneengereten, en
zag men daarachter het ware gelaat van het
Duitsche nationaal-socialisme, hetwelk de
trekken vertoont van een vastberaden stre
ven naar Duitsche hegemonie. Italië
Duitschlands asgenoot bleef ook thans zijn
partner trouw door dik en dim, en volgde
spoedig met een overeenkomstige manoeu
vre, welke in de stille week van Paschen
een eindstreep trok onder de Albaneesche
onafhankelijkheid.
In Londen noch Parijs heeft men zich
sindsdien ook maar een oogenhlik rust kun
nen gunnen. Reeds te groot was de voor
sprong, welke de spilgenooten zich voor hun
overrompelings- en uitdagingspolitiek had
den weten te verschaffen. Tegen den
senden Duitsdh-Italiaanschen vloed diende
tot eiken prijs een dam te worden opgewor
pen, wilde men niet het Europeesch even
wicht zien kenteren, en daarmede tevens
het onschatbare goed van vrede en vrijheid
teloor zien gaan. Tegenover de dictators-
macht moest een collectieve kracht worden
opgebracht, groot genoeg om de voorloopig
aan Polen, Griekenland' en Roemenië
strekte veiligheidsgaranties doeltreffend te
onderschragen. Met andere woorden, Sovjet-
Rusland, hetwelk sedert Runcimans en
Chamberlains politieke optreden in isole
ment was geraakt, moest wederom in het
Europeesche samenspel worden getrokken,
want slechts op deze wijze kon de anti-
agressie-coalitie, die nog in haar wordings-
stadium verkeerde, ten volle worden afge-
Mcn weet, hoe stroef de onderhandelingen
tusschen Londen en Moskou zijn verloopen.
Een Litwinof, sinds jaren Ruslands groote
man voor de buitenlandsche politiek, heeft
er zelfs zijn demissie aan te danken. Wat ii
de oorzaak, dat men in het Foreign Office
zijn coalitie-doeleinden niet voorspoediger
tot voltooiing heeft kunnen brengen? Kort
samengevat zou men het zoo kunnen karak-
teriseeren: ziet men in Landen het agres
sieve nationaal-socialisme en fascisme voor
den duivel aan, wij spreken natuurlijk
figuurlijk, zoo beseft men toch zeer wel,
dat hulp van Rusland daartegen betrekken
dreigt neer te komen op het bestrijden van
dezen duivel met behulp van Beëlzebub.
Vandaar dat in Engeland het streven voor
zit, Ruslands medezeggenschap in deze aan
gelegenheid tot het strikt noodzakelijke te
beperken; de draden, welke de coalitie be-
heerschcn, dienen daarom in vertrouwde
Engelsche handen te blijven. Want ten
slotte zijn een nationaal-socialisme, hetwelk
door wapendreiging aan de overige wereld'
zijn wil wenscht op te leggen, en een com
munisme, hetwelk in wezen hetzelfde be
oogt, al volgt men den weg van ondergra
ving van het gezag door ondergrondsche
agitatie, precies even onwenschelijk. Het
zou zijn: gebeten worden van den hond of
van de kat De vraag, waarom in onze dagen
HET RUSSISCHE
ANTWOORD GEREED
Britsche tegenvoorstellen zouden
onbevredigend heeten
Moskou wil anti-agressie'front
op breed ere basis
Vraag en antwoord in het
Britsche Lagerhuis
Naar nit Moskou wordt gemeld, heeft
Molotof den Britschen ambassadeur het
antwoord der Russische regeering op de
Britsche tegenvoorstellen overhandigd.
Dit antwoord is gister naar Londen
overgebracht De juiste inhoud is niet
bekend geworden, doch men veronder
stelt, dat Moskou er de voorkeur aan
geeft vast te houden aan een anti-agres-
slefront op breede basis. In het ant
woord van Moskou op de Britsche voor
stellen zou worden verklaard, dat deze
onbevredigend zijn, daar zij niet ver
genoeg gaan.
In het antwoord zou verder uiteengezet
worden, dat de voorstellen het sovjetgebied
zelfs niet indirect garandeeren en boven
dien een breede kloof laten tusschen Polen
en Finland, waar de randstaten niet worden
gedekt.
Met de mogelijkheid van een rechtstreek-
sdhen aanval op sovjetgebied is geen reke
ning gehouden.
In het antwoord der sovjet-unie wordt
daarom, naar men verklaart, aangedrongen
op een pact van wederzijdschen bijstand, dat
zoowel directe als indirecte aanvallen zal
dekken, niet slechts op de gebieden van de
gegarandeerde staten, doch ook op die van
de verdragspartijen.
Vraag en antwoord in het Lagerhuis
In antwoord op een vraag van het lid
der Engelsche labourpartij Cocks in het
Lagerhuis, of in geval Rusland in oorlog
worden gewikkeld door het verdedigen
Estland. Letland of Litauen tegen een
aanval Engeland verplicht was de sovjet
unie te hulp te komen, zei Butler, dat de re
geering geen verplichtingen op zich heeft
gei.omen ten aanzien "an genoemde staten,
behalve de verplichtingen, welke voort
vloeien uit hun lidmaatschap van den Vol
kenbond.
Op de vraag, of Je regeering deze lacune
in het vredesfront aan wil vullen, ant
woordde Butler, dat al deze zaken bespro
ken zullen worden.
Op de vraag van den conservatieven af
gevaardigde in het Lagerhuis B o o t h b y,
of de regeeringen van Polen en Roemenië
formeel bezwaar hadden gemaakt tegen het
sluiten van een verdrag van wederkeerigen
bijstand tusschen Engeland en de sovjet
unie antwoordde Ohamberlain, dat het niet
behoorlijk zou zijn de meening. welke de
ministers van buitenlandsche zaken van
Polen en Roemenië tijdens hun bezoek aan
Londen te kennen hebben gegeven, te ont
hullen, temeer daar Potemikin bij zijn be
zoek aan Boekarest en Warschau in de ge
legenheid is geweest van gedachten te wis
selen met de regeeringen van Roemenië en
Polen.
In antwoord op een vraag inzake de be
richten over de stappen van het Vatikaan
tot het behoud van den vrede in Europa
zei Butler, dat Z.H. de Paus geen formeele
voorstellen heeft ingediend.
Op de vraag of de regeering in contact
was met het Vatikaan inzake deze voorstel
len, zeide Butler, dat hij belang stelde in
iedere mededeeling van den Heiligen Stoel,
dodh deze heeft geen mededeelingen gedaan.
De Britsch-Turksche overeenkomst
Volgens berichten uit betrouwbare bron
zou Von Papen binnenkort uit Ankara naar
Berlijn teruggeroepen worden om rapport
uit te brengen over de sluiting van het
Engelsah-Turksche verdrag dat de Duitsche
regeering in hooge mate verontrust heeft.
Het is aldus deze inlichtingen te
verwachten, dat Duitschland een, zij het
weinig scherpen tegenmaatregel zal nemen.
De vorm, waarin dit zal geschieden is nog
niet precies bekend. Sommigen zeggen, dat
als uiterste maatregel Duitsch'and de diplo
matieke betrekkingen met Engeland en
Turkije zou verbreken.
In ieder geval kan verwacht worden, dat
Duitschland in de eerstkomende weken sen
verklaring zal afleggen, die rechtstreeks
tegen die landen gericht zou zijn, die zioh
scharen achter de politiek van Engeland de
z.g. „omsingelingspolitiek".
DE REIS VAN HET
BRITSCHE KONINGSPAAR
„Empress of Australia" vaart
thans op volle kracht
Woensdag te Quebec
Gistermiddag om 2 uur naderde do „Em
press of Autralia" in stralenden zonneschijn
Saint Pierre en Miquelon, eerder dan ver
wacht werd. Om drie uur werd van den
kruiser „Southampton" een kntapultvlicg-
tuig opgelaten om den toestand van het ijs
i de St. Lawrence-rivier te verkennen.
Aangezien de weersomstandigheden gun
stig zijn, vaart het schip thans 19 knoopen,
de grootste snelheid, waarmede gedurende
dezen overtocht werd gevaren.
Uit Ottawa wordt gemeld, dat de minis
ter-president in het Canadcesche parlement
heeft aangekondigd, dat de koning en de ko-
ingin Woensdag a s. te half elf (plaatselij-
ken tijd) te Quebec aan land zulien gaan.
Behalve de verkorting in het verblijf te
Ottawa, zal het programma niet gewijzigd
worden.
Op last van kardinaal Villeneuve, aarts
bisschop van Quebec, zullen in de kuststre
ken langs de St. l.awrencerivier de klokken
van alle kerken geluid worden, als Woens
dag de „Empress of Australië" met het
Britsche koningspaar de rivier opstoomt
alles draait is dedhalve deze: zal Engeland
erin slagen, zich tegen den kwaden dag van
Rusland steun te verzekeren, zonder dat
deze hulp tenslotte voor Christelijk Europa
noodlottig wordt?
Duitschland heeft zich steeds, sinds 1933,
erop beroemd, ons werelddeel te hebben be
hoed voor het gevaar van de Moekousdhe
terreur; dezelfde Duitsche politiek echter
zal, zoo Engeland en "Frankrijk niet ook
verder groote behoedzaamheid betrachten,
oorzaak kunnen worden, dat de Moskovi-
tischo invloed nog verder onze samenleving
zal gaan doordringen.
Nieuwe rede van Mussolini
Tot arbeiders te Turijn
Mussolini heeft gister bij de ingebruikne
ming van een nieuwe fabriek voor 50.000
arbeiders een toespraak gehouden, waarin
hij er aan herinnerde, dat Italië sinds eeni-
gen tijd is overgegaan tot een politiek, wel
ke hij de politiek van den motor noemde. De
verkeersbelasting is afgeschaft. Deze poli
tiek zou zijn voortgezet indien de interna
tionale toestand dat zou hebben veroorloofd.
Met betrekking tot dezen toestand verklaar
de hij gi6ter tot de bevolking van Turijn
met de grootste duidelijkheid te hebben
sproken door oonieuw d*m wensch n
vrede van Italië te bevestigen, doch met het
geven van de waarschuwing, dat zekere
vraagstukken moeten worden opgelost aleer
zij chronisch worden.
Hij besloot met opnieuw de bevestiging te
geven van den wil van het fascistische re
giem steeds al het mogelijke te doen voor
het welzijn en de welvaart der arbeiders.
De zitting van den Volkenbond
Een schrijven van Koning Zog
Koning Zog heeft den secretaris-generaal
van den Volkenbond een schrijven doen toe
komen, waarin hij protesteert tegen de ge
welddadigheden, die door Italië gepleegd
zijn tegen Albanië. Hij verklaart zich al zijn
rechten voor te behouden. Het doel van de
mededeeling van koning Zog is niet den
Volkenbondsraad zich te doen bezig houden
met de Albaneesche gebeurtenissen, nooh
een bespreking daarover uit te lokken op de
bijeenkomst van 22 Mei. maar in ieder geval
te herinneren aan de overtredingen, die je
gens Albanië in het internationale reoht
zijn gepleegd.
De neef van koning Zog, prins Hoessein,
heeft het document aan di n Volkenbord
overhandigd en er de draagwijdte van ver
duidelijkt Het is waarschijnlijk dat de
secretaris van den Volkenbond het docu
ment ter informatie ter kennis zal brengen
van de staten, die lid zijn van den Volkou-
bond, voor de bijeenkomst van 22 Mei.
De wrijving tusschen
Duitschland en Polen
Anti-Duitsche incidenten te Tomaschow
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat
zich te Tomaschow, een 40 K.M. ten oos
ten van Lodz gelegen stad, waar ongeveer
duizend Duitsche families wonen, Zaterdag
Zondag ernstige anti-Di^tsche uitspattin
gen hebben voorgedaan, in den loop waar
van de zaken en particuliere woningen van
de Duitschers op enkele uitzonderingen na
vernield en ontelbare Duitschers door slagen
gewond zijn. Voorzoover men tot dusver
heeft kunnen vaststellen aldus het D.N.
zijn twee personen, vader en zoon, aan
de gevolgen der hun toegebrachte wonden
overleden. Het aantal der overige zwaarge
wonden kon nog niet worden vastgesteld.
De overwinningsparade
van Franco
Britsch ambassadeur aanwezig
De overwinningsparade van Franco te
Mardrid zal as. Vrijdag worden gehouden.
In geheel Spanje maakt men zioh gereed
de feesten met grooten luister te vieren. Aan
de parade te Madrid zullen meer dan 100.000
man deelnemen.
In het Britsche Lagerhuis deelde Butlei
mede, dat de Britsche regeering op uitnoodi-
ging van de Spaansche regeering heeft aan
genomen de overwinningsoarade bij te wo-
Butler voegde hieraan toe, van de
Italiaansohe regeering mededeeling te
hebben ontvangen, dat de Italiaansche
troepen na de parade Spanje zullen ver-
Vijfjarenplan in Chili
Voor herstel van aardbevingsschade
Chili, dat in Januari jl. door een reeks
aardbevingen geteisterd is, welke tiendui
zenden menschen heeft gedood en gewond,
nog veel meer menschen dakloos heeft ge
maakt, en voor millioenen schade heeft aan
gericht, heeft een vijfjarenplan opgesteld om
de schade te herstellen.
Het zal kosten 2500 millioen pesos, een
bedrag dat tweemaal de nationale begrooting
vertegenwoordigt. Tachtig procent van het
benoodigde bedrag zal door een buitenland
sche leening worden verkregen. President
Pedro Aguirre vertrouwt dat deze leening
zal slagen. Als een der mogelijke bronnen
daartoe worden de Vereenigde Staten ge
noemd. De minister van financiën, Roberto
Wachholtz, zou zich aan het hoofd eener
speciale missie naar de Ver. Staten begeven.
Na den Spaanschen burgeroorlog
Duitsche wet ingetrokken
In de Duitsche staatscourant is een de
creet gepubliceerd, waarbij de wet van 20
Februari 1937 wordt herroepen. Deze wet
verbood Duitschers deel te nemen aan den
Spaanschen burgeroorlog.
Een ander decreet verbiedt Duitschers
Spanje te bezoeken, zoo zij niet over een bij
zander visum beschikken.
Ciano naar Berlijn
Volgens een bericht uit Berlijn zou het be
zoek van Ciano aan Berlijn voor de onder-
teekening der Italiaan6ch-Duitsche over<
komst zijn bepaald op 25, 26 en 27 Mei.
GEMENGD NIEUWS
Noodlandingen van
Duitsche militaire vliegtuigen
RENKUM, 16 Mei. Gistermorgen om on
geveer elf uur heeft een Duitsch militair
vliegtuig, bestuurd door een onderofficier-
leerlingvlieger uit Stuttgart, wegens gebrek
aan benzine een noodlanding gemaakt op
een roggeveld in de gemeente Renkum.
Deze landing verliep vlot, zoodat het vlieg
tuig niet beschadigd werd. Het is onder be
waking van de politie gesteld. De bestuur
der is door den commissaris van politie te
Oosterbeek aan een verhoor onderworpen.
Hij verklaarde verdwaald te zijn, tenge
volge waarvan zijn brandstof was opge
raakt. In afwachting van het nader onder
zoek moet hij voorloopig te Oosterbeek blij-
Ook te Leeuwarden een
Duitsch vliegtuig gedaald
LEEUWARDEN, 16 Mei. Een Duitsche
sergeant leerling-vlieger, die met een mili
tair vliegtuig op weg was van Stuttgart
naar Wilhelmshafen heeft gistermiddag om
half twee op het vliegveld alhier een goed
uitgevoerde noodlanding gemaakt. De vlie
ger deelde mede, dat hij tengevolge van
onweersbui uit den koers was geraakt
wegens gebrek aan benzine op het dichtst
bijzijnde vliegveld was gedaald. In afwach
ting van de beslissing der militaire autori
teiten is de bestuurder naar het politie-
(Reel.) Ibureau te Leeuwarden overgebracht
Gevaarlijke toestand,
die onhoudbaar is
Plafondinstortingen in de
Rijks H.B.S. te Sneek
SNEEK, 16 Mei. Zaterdagochtend en -mid
dag zijn in een der lokalen van de Rijks-
H.B.S. te Sneek gedeelten van het plafond
beneden gestort. Dien ochtend hadden
de leerlingen vrijaf, in verband met een
leeraarsvergadering te Leeuwarden, zoodat
persoonlijke ongelukken niet voorkwamen.
Reeds vijf keer is iets dergelijks gebeurd,
laar het zich Iaat aanzien, is gevaar
voor herhaling te duchten.
De directeur van de school heeft den in
specteur van het M.O., die op de vergade
ring te Leeuwarden aanwezig was, hiervan
in kennis gesteld en de justitie gewaar
schuwd. Vele ouders hebben te kennen ge
geven, dat zij het onder deze omstandig
heden niet verantwoord achten hun kinde
naar school te zenden. In verband hier
mede heeft de commissie van toezicht op
het M.O. het volgende telegram aan den
Minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen gezonden:
„In de Rijks-H.B.S. te Sneek zijn plafond
instortingen voorgekomen. Achten den te-
genwoordigen toestand onhoudbaar. Ver
zoeken direct vorloopige maatregelen te
nemen en bespoediging van den nieuw-
De noodlottige brand te Haarlem
Moord met voorbedachten rade?
HAARLEM, 16 Mei. De politie heeft gis
teren den gearresteerden verzekeringsagent
V. opnieuw aan een streng verhoor onder
worpen Hoewel hij volhoudt, den heer De
la C-hambre in een opwelling van drift ge
slagen te hebben, krijgt de recherche steeds
meer de overtuiging, dat V. zich schuldig
heeft gemaakt aan moord met voorbedach
ten rade, gevolgd door brandstichting. Er is
astgesteld, dat V„ voor hij zich Donderdag
avond naar de woning van zijn collega in
de Hertzogstraat Legaf, in een uur tijds
zeven glazen bier heeft gedronken. Voorts
heeft hij Vrijdagmorgen aan den inspecteur
der verzekeringsmaatschappij, bij welke hij
in dienst is, veel meer geld afgedragen dan
gewoonlijk. Hij verkeerde voortdurend in
geldgebrek en men meent dan ook te weten
dat roof het motief voor het misdrijf is ge-
Bij zijn arrestatie had V. een belangrijk
bedrag aan geld zij zich. De sectie op het
lijk van De la Chambre heeft eveneens het
vermoeden versterkt, dat V. met voorbe
dachten rade zijn collega hoeft vermoord,
Hamer, waarmede misdrijf
gepleegd werd, gevonden
HAARLEM, 16 Mei. Het staat thans vrij
wel vast, dat de gearresteerde verzekerings
agent V. zijn collega met voorbedachten rade
heeft vermoord. Bij een huiszoeking heeft
de recherche nl. een hamer gevonden, waar
mee de heer de la Chambre moet zijn neer
geslagen. Dit is door den deskundige, Dr
Hulst, met zekerheid vastgesteld.
Aan de verklaring van V., dat hij
opwelling van drift heeft gehandeld, wordt
dan ook geen geloof meer geschonken. Uit
de omstandigheid, dat hij den hamer bij
zich heeft gestoken, tofen hij Donderdag
avond naar de woning van de la Chambre
ging, blijkt, dat hij te voren reeds misdadige
plannen koesterde.
Niettegenstaande deze bezwarende aanwij
zingen blijft V. ontkennen zich aan moord
te hebben schuldig gemaakt.
EDE, 16 Mei. Gistéren reed de heer Nijhuis
uit Bennekom met een tweewieligen hitten-
wagen ter hoogte van Hoekelum in de rich
ting Bennekom, toen een vrachtauto van de
firma van Silfhout hem wilde passeeren.
Op dit oogenblik reed op de tramrails welke
alleen nog voor goederenvervoer gebezigd
wordt, een locomotor in dezelfde richting
als de twee genoemde voertuigen. De vracht
auto, welke vlak langs de rails reed. werd
door den locomotor, aan de linkerzijde aan
gereden. en tegen den hittenwagen aange
drukt. De hittenkar werd vernield, terwijl
de heer Nijhuis op den grond geslingerd
Met inwendige kneuzingen is het slachtoffer
naar het ziekenhuis te Bennekom vervoerd.
WOENSDAG, 17 MEI 1930
HIÏ/VERSUM I. 1875 en 415.5 M. NCR V-U In
zending. 6.25»—«.55 Onderwü»lond» T«»r de
scheepvaart. S.00 Schriftlezing. meditatie,
8.15 Berichten. Gram.muzlek. (9.30—9.46 u.
Gelukwenschen). 10.30 Morgendienst. 11.00
Gram.muzlek. 11.15 Zang met pianobegelei
ding
;iek. 12.00 Berichten. 12.15
ich Salonorkest en gram.muzlek.
k 2.15 Arnhems strijkkwartet
muziek. 3.30 Gram.muzlek. 3.45 Chr.
liederen-uurtje. 4.45 Gram.muzeik. 4.60 uur;
Felicitaties. 5.05 Voor de Jeugd. 6.50 Gram,
muziek (ca. 6.25 Ber.) 6.25—6.55 Taalles en
causerie over het Blnnenaanvarlngsregle-
menL 7.00 Ber. 7.15 Causerie „De vakoplei
ding in verband met de vestigingswet
Kleinbedrijf. 7.30 Gram.muzlek. 7.46 Cau
serie ,.De verspreiding van den Bijbel 8.00
Ber. ANP. herhaling SOS-Ber»chten. 8.15 u,
Slikkerveer's Christ. Mannenkoor en gram,
muziek. 9.00 Causerie „De nieuwe belasting-
ontwerpen". 9.30 Apollo-ensemble. 10.00 u«
Berichten ANP. actueel halfuur. 10.30 Ver
volg concert. (10.4511.00
iziek.
11.50—12.00 Schrlft-
VARA. 10.00
ivu. 7.00 VARA,
VPRO. 8.00—12.00 VARA. 8.00 Gram.mu
zlek. (ca. 8.16 Ber.) 9.30 Causerie „Onze
muziek. 1.15—1.45 VARA-Orkeet. 2.00 Voor
de vrouw. 3.15 Voor de kinderen. 5.80 Or
gelspel. 6.00 Esmeralda. 6.28 Ber. 6.30—7.00
Causerie „Volksgemeenschap". 7.05 VARA.
kalender. 7.06 Felicitaties. 7.10 Vocaal con
cert 7.30 Bijbel vertellingen. 8.00 Herhaling
SOS-berichten. 8.03 Ber. ANP. VARA-Varla,
8.20 VARA-Orkest en solist. 9.00 Reportage.
9 30 Gram.muzlek. 10.00 Ber. ANP. 10.10 uur
Zang en plano. 10.30 De Ramblers. 11.00-*
12.00 Gram.muzlek.
DROITWICH 1500 Hl 12.10 Orgel. 12.26 Repor.
tape. 12.40 Orkest. 1.20 Dialoog. 1.35 De Car
roll Sisters. 1.55 Zang. 3.10 Orkedt 8.40 uur
Radiotooneel. 4 20 Vesper. 5.40 Orkest. 6.40
Wetenschappelijk overzicht. 7.00 Zang. 7.8#
:erU 10.15 Band. 11.05 Band. 11.50 Nachtega-
Eï'IiEN 456 M: 12.20 Orkest. 1.35 Orkest J.S0
Concert. 4.20 Orkest. 6.30 Blaa/senaemble.
7.10 Zang. 7.35 Concert 8.50 Concert. 10.55
Blaasensemble. 11.40 Orkest.
RITSSEI, 322 cn 484 Mi 322 Ml 12.50 en 1.80
Orkest 5.20 Trio. 8.20 Orkest 9.20 Orkest
10.30 Orkest.
4 8 4 M: 6.35 Piano. 7.05 Zang. 8.50 Sympho-
nieorkest 9.50 Idem.
TOEPASSING CONTROLE OP
VETGEHALTE IN MELK
's GRAVENHAGE, 16 Mei. Men deelt ons
van bevoegde zijde mede, dat de verplichte
betaling van geleverde melk aan melkleve-
ranciers volgens het gewicht in kilogram
men en met inachtneming van het vetge
halte, met ingang van 1 September 1939 van
kracht zal worden.
Dit wil zeggen, dat van dien datum af
geen steun zal worden uitgekeerd voor melk
verwerkt in bedrijven, die zioh aan dit voor
schrift onttrekken door b.v. per liter of zon
der geregelde nauwkeurige bepaling van het
vetgehalte en verrekening daarvan, de melk'
te betalen.
Aanvankelijk zal de controle op de nale<
ving van dit voorschrift slechts worden toe
gepast voor fabriekmatig tot boter, kaas en
melkproducte verwerkte melk. Het ligt even
wel in de bedoeling, binnenkort ook de con-
sumptiemek binnen deze maatregel te be
trekken.
ENSCHEDE, 16 Mei. Te Overdinkel onder
de gemeente Losser is door ambtenaren vari
de P.T.T., in samenwerking met de Ensche-
dé'sche politie ten huize van K., een gehei
me zender in beslag genomen, welke dea
laatsten tijd des Zondagsmorgens geregeld
heeft uitgezonden. Het bleek, dat de zender
behoort aan den 22-jarigen J. M., een in
Duitschland wonenden Nederlander. I-n ver
band met het feit, dat M. buitenslands
woont, is hij aangehouden en ter beschikking
van de justitie gesteld. De zender en ver
schillende onöerdeelen zijn in beslag geno-
Uh vtfJclillctufe xeepdirfitui
ikl tnaxJi „ndmOthik Ufit keiie. ik
iJ alleen met leep!
EN NOOIT ZEEP VAIM ONBEKENDE HERKOMST
De volgende dagen gaat het gelukkig niet zoo slecht als
op den eersten. Hij staat bij de madhines, loopt langs de
tafels en spreekt met de bazen.
„Gaat het goed?"
„Wat bedoelt u met goed?"
„Met het nieuwe tempo."
„U vraagt waarschijnlijk naar den bekenden weg?"
„Gedeeltelijk wel."
..Het tempo is nog niet bereikt."
..Kan het bereikt worden?"
Schouder ophalen. „Soms"a
„Hoe, soms?"
„De een zal het kunnen halen en de ander niet."
Weer dat zelfde antwoord. Het maakt hem kribbig,
want hij voelt zich machteloos. Een mensch is nu eenmaal
een mensch.
Toch is er verschil. Deze menschen werken nog zelfstan
dig. Hier wordt de een niet gehinderd door den ander, zooals
aan den band het geval is, zoodra er iets hapert. Hier werkt
de ongelijkheid niet zoo belemmerend, omdat de een niet op
den ander behoeft te wachten. Hier worden geen half af
gewerkte stukken afgeleverd. Maar als het bedrijf nog
sterker gemechaniseerd wordt?
lederen dag vertoeft hij tweemaal een poos in de fabriek.
Voldoende inzicht voor een behoorlijk rapport aan de
directie heeft hij nog lang niet. Zoo gaat de week voorbij.
Maar 's Maandags wacht hem een verrassing. Met te
vreden gezicht vertelt hem de directeur, dat de wekelijksche
statistiek over de afgeloopen week een verbetering van het
tempo aanwijst. „Ga nog maar een poosje zoo door".
Dat geeft lucht. Nu hoeft hij nog niet te piekeren over
zijn rapport. Maar vanwaar die verbetering? Zijn aanwezig
heid heeft de menschen, zoowel bazen als arbeiders, aangezet
tot nauwgezet en regelmatig doorwerken.
Aan het eind van de tweede week blijkt de stijging zich
in zeer geringe mate te hebben doorgezet, maar de derde
toont een vrij belangrijke daling. De inzinking is begonnen.
's Middags wordt Aat in privé geroepen voor bespreking.
Deftig in clubfauteuils vormen de heeren een kring, de be
langrijkheid van de conferentie waardig. De directeur, de
adjunct-d'iTecteur en als derde de tijdelijke P.P.
„Heb je de hindernis, waarvoor we bleven steken, kunnen
ontdekken?"
„Ik geloof het wel, mijnheer."
„En?"
„Het groote bezwaar lijkt mij, dat de menschen verschil
lend zij/n. Niet gelijkwaardig. De een zal het tempo kunnen
halen, de ander zal achterblijven."
„Dan moeten die achterblijvers er uit!"
Daar sdhrikt Aat van. Dat wil hij niet voor zijn rekening
krijgen. De directeur spreekt zoo kort en beslist, alsof daar
niets aan vastzit.
„En dan de ontslagenen vervangen door nieuwe krachten?
Of meer machines plaatsen?"
„Geen machines.
„Dan zal er toch altijd verschil blijven. Dat openbaart zich
al op school. De een is knap in Geschiedenis, de ander in
Wiskunde."
Arnold kijkt geanimeerd, want in Aat ontdekt hij plotse
ling een onwetend bondgenoot.
„Je bedoelt, dat daar weinig door veranderen zal?" vraagt
de directeur.
„Dat vermoed ik."
De oude heer kijkt donker. Hij vermoedt dat ook.
„Wat zou je in dit geval dan adviseeren?"
„De sprong is misschien wat te groot geweest", begint
Aat voorzichtig.
„Die twintig procent?"
„Als u eens begon met tien?"
Daar kan de groote baas zoo maar niet overheen. Onwil
lig schudt hij zijn hoofd.
„Het tempo, dat voert naar twintig procent verhooging
van de productie, kan als einddoel worden vastgehouden,
maar dan te bereiken langs geleidelijken weg. Eerst tien
procent, daarna vijftien of twintig", vervolgt Aat. Hij wil
den terugtocht vergemakkelijken en er den schijn aan geven
van een strategische menoeuvre. Dan wordt de terugweg
voor den directeur niet tot een nederlaag.
De directeur begrijpt dat wel, maar wil er niet aan. Het
personeel, ook het lagere, zal de manoeuvre wel degelijk
aanvoelen als een terugtocht en een moreele nederlaag.
Zoo zitten ze bij elkaar, Arnold zegt niets, Aat heeft zijn
boodschap gebracht, nu is het1 woord aan den directeur.
Ze wachten.
„We zullen nog één week zien, hoe het loopt."
Hiermee is voor vandaag de beslissing gevallen.
De conferentie is geëindigd.
Maar de oude heer is te ongeduldig, om een volle week te
wachten. Een paar dagen later staat hij aan de telefoon en
spreekt met de constructie werkplaats. Het gaat over een
wiel in den loopenden band.
Zaterdagmorgens is hij weer in de fabriek en spreekt daaf
tot de bazen en tot allemaal.
„Het werk gaat niet, zooals we ons hebben voorgesteld.
De productie blijft beneden het vastgestelde kwantum. Maat
ik wil jullie tegemoet komeq, zooveel ik kan."
Zonder het zelf te merken, gaat hij al weer over tot den
ik-vorm. Het woord „wij" gebruikt hij niet meer.
„Ik ben besloten, den dsch van verhooging der productie
met een vijfde wel vast te houden, maar te beginnen met een
tiende. Vanmiddag komt er een kleiner wiel m den band.
Onafgewerkte stukken mogen nu niet meer voorkomen. Wie
't vervolg daarvan de oorzaak is. gaat er onverbiddelijk
uit. Dit geldt ook voor de anderen. Ik reken in aller belang
op ieders medewerking."
Dan wendt hij zich tot den betrokken baas en zegt: „Wijs
Maandag één man aan, om de achtergebleven stukken af te
werken en zorg, dat er geen bijkomt". Dan roept hij: „Goeien
middag, allemaal!" en vertrekt.
(Wwdt vervokj<fJ»
