Vluchtelingenkamp op de Drenthsche heide DaJt is qpMÜicp,.. m DOUWE EGBERTS K JONKHEID ZATERDAG 13 MEI 1939 DERDE BLAD EAG 9 Tweede Kamer Bezwaren van allerlei aard Motie tot uitstel van behandeling verworpen Stemmen bij volmacht door militairen Vergadering van 12 Mei 1939 I-Iet heeft niet 100 heel vuu b- soheeid of de ministers Van Boeyen en Goseling die daar des morgens pas kennis mee had ge-maakt hadden sa men een échec je geleden bij de aan vraag van f 1 millioen voor de stichting van een centraal vluchtelingenkamp op de Drentsehe heide bij Wcslerbork. Dat. kamp. een niet zoo klein dorp. zou £500 a 3000 menschen moeten kunnen huis vesten. De semi-permanentc bouw was op 15 jaren berekend, en de exploitatie, waarin begrepen de verzorgingskosten en de annuï teit voor den bouw, zouden worden be taald door de vluchtelingen-comités en de particuliere liefdadigheid. De stiebtiïïgskos- ten zouden derhalve geleidelijk terug {vloeien in 's Rijks kas. De Kamer bleek niet erg gecharmeerd op 'dit voorstel. Onder de twaalf leden, die er het woord over voerden, was niet één ver dediger. Niemand kwam verder dan de ver klaring: het is veel te groot. Tenslotte is bet voorstel er gekomen, maar niet dan na dat de Minister van Binnenlandscbe Za ken enkele toezeggingen had gedaan. Die bexredigden echter zoo slecht, dat de heer Joekes bij motie schorsing der beraadslaging voorstelde, teneinde eerst te kunnen onderzoeken of een andere opzet niet aanbevelenswaardiger was. Deze motie werd met 43—38 stemmen ver worpen. Tot de voorstanders der motie be hoorden ook de hoeren Krol en Ame- link. Het ibleek, dat de Minister bier en daar een iets mildere stemming bad weten te wekken, met name bij de liberalen. De betrokken begrootingswij ziging ging er ten slotte met 49 tegen 31 stem men door. Dat was meer dan liet debat had mogen doen verwachten. Met name zou het niet zoo vreemd zijn geweest, indien een voor stel ware gedaan om de aangevraagde som te verlagen. De redeneering zal cchler wel geweest zijn: anderen betalen het toch, dus laat ons maar afwachten. Deze overweging is inderdaad verklaar baar, maar desalniettemin is het voor ona rem aangelegd om 'het kamp zoo klein mo gelijk te houden, maar ook is niet ge ul niet de mogelijkheid, dal du finan- siering van de kampexploitatie niet ad in finitum kan doorgaan. Oni telkenjare weer V/i millioen langs filantropischen weg bij een te brengen, kan wel eens tegenvallen. ijn er, die reeds nu met de waarschijn lijkheid van zulk een tegenvaller ernstig rekening houden, Krijgen dezulken gelijk, dan zitten we met ons geïmproviseerde nieuwe heidedorp en zullen de nog niet te rugbetaalde kosten kunnen worden afge schreven of we krijgen ze jaarlijks op ons budget, We, kunnen niet zeggen, dat. we met dit voorstel zoo bijzonder 'sympathieseeren. al begrijpen we wel, dat er iet$ noodig is, nu wat te verwachten was de emigratie zoo langzaam gaat en de verspreiding der vluchtelingen in 26 tehuizen ook baar schaduwzijde heeft. liet oordeel over het centralisatie- voorstel bewoog zich tussohen twee po len: te duur en ongeschikt en te groot opgezet. Dat was te begrijpen. Hier zonden worden samengebracht: le gale en illegale vluchtelingen. Deze laatsten ziin zonder voorondeiv.oek ovpr de grens gekomen. Voorts vallen onder de con centratie gezinnen met en zonder kinderen, kinderen waarvan de ouders zich elders (in het buitenland) bevinden en jeugdige man nen en vrouwen (iedere sexe natuurlijk apart). Voorts valt te rekenen met onder scheid in gezindten en de vele semengde '■•"welijken. van Joden met Katholieken bijv. Voor de ouderen moet werk worden ge zocht. Gedacht is aan ontginning en land- bouwwerkzaamheden. Ook de jongeren zullen ten doele daarin worden ongeleid. Velen moeten echter schoolonderwijs ont vangen en daarna de opleiding voor een of ander beroep of bedrijf. M»n begrijpt wat dat alles een zorg en moeilijkheden zal ha- Korte inhoud van het Feuilleton Clara van den Cornput, dochter van een groot-industrieel, en Aat Walle. zoon van 'n ambtenaarsweduwe, hebben op de H.B.S. in dezelfde klas gezeten. Na het eindexamen vindt Aat een betrekking op het kantoor van Clara's vader, Clara blijft voorloopig thuis. Doch dat bevredigt haar niet. Ze wil wat doen. Haar ouders vinden goed dat ook zij op het kantoor van haar vader geplaatst wordt. Arnold, haar oudere broer van twin tig jaar, werkt reeds jaren op dé zaak. Zijn vader meent in Elsa van Doorschot, dochter van een zeer gefortuneerde familie, een ge schikte partij voor hem gevonden te heb ben, doch Arnold toont weinig animo. Intussdhen heeft Clara haar intrede op het kantoor gedaan. Zij verricht haar werk tot volle tevredenheid van den procuratie- Thouder, die ook wel P.P. genoemd wordt. Op aandrang van den heer van den Corn put wordt de verloving van Arnold en Elsa toch een feit. Ook zorgt papa ervoor, dat 'Arnold tot adjunct-directeur van de fabriek wordt benoemd. Aat Walle heeft in dien tijd versoheiden 'diploma's behaald. Nu maakt hij promotie naar de afdeeling boekhouding. De fabriek gaat den laatsten tijd veel schade ondervinden van een concurreeren- de, modern ingerichte instrumentenfabriek. Arnold wil nieuwe machines invoeren, doch papa vindt het voldoende de oude te ver beteren en te traehten de productie op te voeren. De snelheid van den loopenden band werdt vanaf dat moment met een vijfde verhoogd. De procuratiehouder wordt ernstig ziek. Aat Walle wordt aangewezen om hem tijde lijk te vervangen. Op den duur kan hij het echter niet volhouden in de onmiddelijke nabijheid van Clara te werken zonder hoop voor de toekomst te mogen hebben. Hij vertelt zijn moeder, 'dat hij een andere be trekking wil zoeken. (Zi. vervolg hieronder) om er wat deugelijks van terecht te brengen. Daar komt nog iets bij ten aanzien van het hoogst heterogene gezelschap, aat hier worden geconcentreerd. Er za! slechts beperkte bewegingsvrijheid mogelijk zijn en aan min of meer strenge tucht zal niet zijn te ontkomen. Ook daarin schuilt een bron van velerlei moeite. Wat de ervaring al wel heeft geleerd in de laatste maanden. Toer. de angst voor het leven, en niet zelden ook alleen voor 't bezit, voorbij was, kwamen al vaak allerlei pretenties boven en werd de uitzonderingspositie vergeten of genegeerd. Op de giroote bezwaren ten aanzien van deze gedwongen samenleving is in velerlei toonaard gewezen. Voor velen werd het plan er onmogelijk door, om dat men het risico van groole, eindeloo- ze ellende niet aandurfde en terug schok voor het noodlottig toekomstpro- b'eem, dat zou worden geschapen. De diang om naar elders te emigreeren zal sterk worden verzwakt. In dezen geest ongeveer sprak Mr. Don- It e r. dc eerste bestrijder; hem volgden veie anderen, ieder naar zijn aard. Gewenscht werd: opheffing van de schei ding tusschen legalen en illegalen, geen af zonderlijke, vrij dure kampen voor de 129 Protestanten en 258 Katholieken, geen opne ming van gezinslooze kinderen, die beter in gezinnen of inrichtingen kunnen worden ondergebracht, opneming van 2135-jarigen, die voor emigratie worden geschoold in vrije kampen of in de vrije maatschappij, veel goed koop er uitkomt en opneming van oude mensehen en 1421-jarigen in gezin nen. Op deze wijze wordt een geleidelijk .schakelingsproces in de maatschappij bevor derd en ontkomen we aan de kampdemora lisatie, die te vreezen is. Een apart bezwaar bracht de heer Krol nog te berde. Deze duchtte van het kamp veel kwaad voor de op 5 K.M. afstand te Beileroord gevestigde stichting van de drie noordelijke provinciën, waarin rustige krankzinnigen worden verpleegd. Voor zoover de Bezwaren van rechtsche zijde kwamen, gingen ze alle in de richting van een zoo klein mogelijk kamp. Meenden de beide N.S.B.-sprekers, dat de volksgenoot en werden opgeofferd aan volks vreemde elementen, de heer Wijnkoop vond, dat het kamp wat erg dicht bij de Ooster- grens was gelegen. Eenstemmig waren ten slotte alle spre kers over de voorbarige benoeming van een directeur. Het budgetrecht der Kamer i« daardoor aamretast. Minister v. Boeven trok het boetekleed aan en werd niet de woestijn incrojaagd. Er was haast bij. verduidelijkte hij. Maar waar om hadden de samenwerkende comité's dan deze benoeming voorloopig niet kunnen doen? Het Kon. besluit van 8 Mei had dan at later kunnen verschijnen. Minister Goseling erkende, dat de bij toelating der vluchtelingen gestelde voor waarde van opneming in een kamp kan .orden losgelaten indien er geen aanlei ding meer is haar te handhaven. Voorts ver dedigde hij de strenge selectie voor illegalen, waarvan er niet weinigen gevlucht waren alleen om hun persoonlijk bezit te redden. Minister v. Boeven betoogde, dat cen tralisatie het veel gemakkelijker zal maken om homogene groepen te vormen en de ver zorgingskosten te verminderen. Van de te huisvesten personen zijn ei 1500 uit gezinnen. In Drenthe is de eenige plek zij is in erleg met Gedeputeerde Staten gekozen waar het. kamp kon worden gevestigd. De bestaande comité's betalen alle kosten er Intusscthen. gehoord het debat, was de minister bereid kinderen tot 13 jaar niet in het kamp op te nemen. Maar, merkte hij op, de ervaring is, dat. 25 pet. van de gezin nen, die vroegen om kinderen op te nemen, moesten worden afgewezen. Ouden van da gen zullen zooveel mogelijk in goede gezi nen worden ondergebracht. Ook zal er toe worden medegewerkt om Protestanten en Katholieken apart te vestigen. Bij herhaling verzekerde de minister, dat voor de eerstkomende jaren de vergoeding van 114 milioen zelf schafte hij het cijfer te hoog voor exploitatiekosten verze kerd ls. Zooals reeds gezegd: de rede van den Minister bevredigde maar ten deele. En zoo kwam de motie-Joekes. De Mi nister wees haar af, maar met het niet zeer gelukkige argument, dat verschil lende tehuizen binnen 6 a 8 weken moe ten worden ontruimd. Het tegenargument lag voor de hand: bin nen dien tijd is uw kamp niét klaar en dus is een onderzoek zeer wel mogelijk. De motie werd echter verworpen en het wetsontwerp aangenomen. De Kamer heeft het wetsontwerp: Voor schriften betreffende het stemmen bij vol macht door militairen bij de in 1939 te hou den Gemeenteraadsverkiezingen, zonder de bat en zonder hoofdelijke stemming aange nomen. De heer Woudenberg (N.S.B.) heeft een interpellatie aangevraagd naar aanlei ding van de stakingen in de Drentsche werk verschaffingen. Daarover zal in de eerstvol gende vergadering worden beslist. Deze ver gadering valt. echter pas over een paar we ken. na Pinksteren waarschijnlijk, daar de Kamer thans uiteengegaan is tot nader oproeping. Waarschijnlijk zal dan het Kinderbijslag- ontwerp wel op de agenda verschijnen. GEMENGD NIEUWS WAALRE, 13 Mei. Gistermiddag na school tijd waren enkele jongens aan het spelen bij een vrachtauto, waarmede steenen voor weg aanleg worden vervoerd. Herhaaldelijk klom men zij daarbij achter op de auto. De be «tuurder had reeds enkele malen gewaar schuwd. dat dit gevaarlijk was. Toen hij op een gegeven oogenhlik den wagen achteruit moest rijden, had hij geen vermoeden, dat nog een jongen aan den achterkant was blijven hangen. De knaap, de 7-jarige Ger- rdt Verbumt viel er bij het rijden af en kwam voor een wiel terecht, dat hem over het lichaam ging. De jongen was terstond do^d. FELLE BRAND TE ZUID-LAREN In den afgeloopen nacht om een uur is door tot nu toe onbekende oorzaak brand uitgebroken in de kapitale boerderij van de weduwe H. Amming, staande in de kom van Z u i d-L aren. De militairen het garnizoen verleenden de eerste hulp en trachtten nog iets van den inboedel te red den. Het vuur breidde zich evenwel zoo snel Uit, dat dit onmogelijk bleek De brandweer uit Zuid-Laren bestreed het vuur met drie stralen. De aangrenzende schuur is geheel, de woning voor het groot ste gedeelte een prooi der vlammen ge worden. Dank zij het flinke optreden van de militairen konden de aangrenzende wo ningen behouden blijven. De schade wordt door verzekering gedekt DE VERMISTE 500 Dienstmeisje aangehouden AMSTERDAM, 13 Mei. Dezer dagen werd in een woning in de Vondelstraat uit eer geldkistje 500 vermist. Daar ook het diens' meisje plotseling was vertrokken, stelde d~ politie een onderzoek in, met het gevolg dat het meisje gistermiddag in de ouderlijke woning werd aangehouden. Het meisje ont kent echter dat zij het geld heeft weggeno men. Zij was alleen om onaangenaamheden zoo plotseling weggeloopen. Van het geld is nog niets gevonden. Na tafel de courant en een pijpVooral 'n pijp maakt het gezellig. Als U nog nooit een pijp gerookt hebt, dan moet U het toch eens probeeren. Maar stop er dan vooral die echte D.E.-tabak in. SxJïtlL, FRtESCHE HEEREN-BAAI en BAAT-TABAK Brand in hotel Stegeman te Ommen Bovenverdieping geheel uitgebrand OMMEN, 13 Mei. Gisteravond om ruim half negen ontdekte een voorbijganger op de brug over de Vecht een lichtschijnsel in het midcen van de tweede verdieping van hotel Stegeman, staande aan de Voorbrug 11 alhier. Hij vermoedde onraad en waar schuwde de brandweer, die in korten tijd aanwezig was. Inmiddels hadden de vlam, men zich over de verdieping verspreid en weldra sloegen zij het dak uit Met vier stralen op de waterleiding tastte de brand weer het vuur aan. Zij werd hierbij kracht dadig geholpen door de in Ommen geleger de militairen, voor wie alarm was gebla- z .n. Deze slaagden er mede in een gedeelte van den inboedel naar buiten te dragen. Een inwonende dienstbode, die op de bo venverdieping ziek te bed lag, kon intijds in veiligheid worden gebracht. Men heeft den brand kunnen beperken tot de tweede verdieping. Om tien uur kon met de na- blussohing worden begonnen. De tweede verdieping is geheel uitgebrand en het dak is verwoest Over de oorzaak van den brand is nog □iets bekend. In hotel Stegeman waren verscheidene officieren in pension. Hoewel de water schade groot is, is een aantal kamers in goeden staat gebleven. Hier zullen zij zich nu installeeren. Beide beenen afgereden Raadselachtig ongeval onder Duivenurecht AMSTERDAM. 13 Mei. Omstreeks midder nacht vond een ploegbaas der Nederlandsohe Spoorwegen gisteren nabij de vroegere halte Duivendrecht een man. wiens beide onder beenen waren afgereden. De Geneesk. Dienst van Amsterdam, dien hij terstond waarschuwde, vervoerde don ongelukkige, die zeer veel bloed verloor, naar het O. L. Vrouwe-Gasthuis. Het slachtoffer is de 23-jarige L. v. d. Made wonende aan de Laan van Nieuw Dn.-i Tndiö to D-n Haoe Tot op het oogenblik tast men in het duister hoe het ongeluk zich he.Va«t is komen te staan, dat de jongeman niet uit den trein kan zijn gevallen. Het lichaam vertoonde verder geen enkele schram en ook de kieeren waren niet bevuild. Hei onder zoek heeft uitgewezen, dat dc man over het terrein, dat naar de s^ri. moet hebben geloopen. want een groot aan al voetafdrukken wees daarop. Te drie uur hedennacht was het slachtoffer nog in leven docht men achtte zijn toestand hoi-Hoos. Accountantskantoor R. KROL Haanplein 2, Telefoon 395000 's-GRAVENHAGE Dorpsstraat 55, Telefoon 77, ZOETERMEER Belastingzaken De heer B. A. Potjergezagvoerder bij de Stoomvaart Mij. Nederland die het commando zal voeren op het nieuwe mailschip „Oranje", welk schip thans te Amsterdam zijn vol tooiing nadert en over eenige maan den in de vaart zal worden genomen. Kassier zal 26 Mei terecht staan ASSEN, 13 Mei. De Arrondissementsrecht bank te Assen zal op Vrijdag 26 Mei de zaak behandelen tegen den landbouwer K. G uit Rosvinckel, vroeger kassier van de Boeren leenbank aldaar, die in verband met de geruchtmakende onregelmatigheden bij deze instelling zich zal hebben te verant woorden wegens verduistering in dienst betrekking en valschheid in geschrifte. TERUGBETALING AAN KWEEKERS VAN LATE TULPEN Naar wij uit zeer goede bron vernemen zal er aan de kweekers van late tulpon nog een belangrijk gedeelte van de door hen in* geleverde bollen uitbetaald worden, hetgeen voor hen nog een aardige meevaller zij be- teekenen. HYPOTHEEK 3V2 Van een groot pensioenfonds kapitaal aangeboden als eerste hypotheek op courante woon- en winkelhuizen. Rente 3l/2 Brieven met uitv. inlichtingen onder No. 22700 ian 't Bureau van De Rotter dammer, Goudsche Singel 105, Rotterdam 16) „OI Een juffrouw!" Moeders gezicht krijgt een uitdruk king van: Nu begrijp ik het. Is het anders niet? „Ja, maar het is geen gewone juffrouw." Hij snauwt een beetje en voegt er brommend bij: „Het is de dochter van den baas." Dat wordt bedenkelijk. Daar kan moeder alleen maar op zwijgen, daar weet ze geen antwoord op. Ze gaat thee schenken, dat breekt de stilte. Een dochter van den direc teur, van mijnheer en mevrouw Van den Cornput. Nee, dat zal niet kunnen. Ze kijkt naar haar zoon, die een siga ret opsteekt en zijn thee laat staan. „Drink, je kopje leeg, dan schenk ik nog eens in." Ze zitten stil. De klok tikt, de tijd gaat verder, de stilte blijft. Twee menschen spinnen aan het weefsel van hun eigen gedachten, maar de draden zijn verward. Er wordt dien avond niet veel gesproken. Als ze opstaan voor den nacht enAat „welterusten, moeder", zegt, ant woordt ze: „Misschien is er nog een andere oplossing. We moeten er om bidden." Twee dagen later vraagt moeder: „Hoe gaat het nu met den zieke?" „Vandaag heb ik niets gehoord. De eerste dagen heeft meneer het ziekenhuis dagelijks opgebeld, maar nu niet meer. De operatie is geslaagd, dus is het misschien gauw in orde." Ze antwoordt niet, ze zit weer stil te zwijgen en te denken. Dan zegt ze onverwacht: „Je moet dat meisje een briefje schrijven." „Schrijven? Briefwisseling tusschen twee menschen, die iederen dag op hetzelfde kantoor zitten?" „Eén brief is geen briefwisseling." Hij geeft geen antwoord. Ze ziet wel, dat hij niets voelt voor haar raad. Daarom doet ze het zwijgen er toe. Ze vraagt ook niet meer naar den zieke. Die twee onderwer pen liggen te dicht bij elkaar. Een paar weken daarna vertelt Aat: „De P.P. is van- daag even op kantoor geweest, om zich te vertoonen en ons allemaal te groeten. Hij zag er slecht uit." „Slecht? Gaat het niet goed met hem?" „Ik vrees van niet. Zijn maag is gedeeltelijk weggeno men. Het kwaad had zich al te ver uitgebreid." „Heeft hij dat zelf verteld?" „Neen. Een collega heeft het gehoord van een van zijn huisgencoten." „Dat kan leelijk worden". Het wordt ook leelijk. Niet voor Aat, voor hem blijft alles bij het oude. Wel wordt hij onrustig. Die ellendige onzekerheid! Hij vreest en hij hoopt, maar weet volstrekt niet. welke van die twee hij den voorrang geven moet. Zal hij nog langer wachten? Hoe zal het straks gaan, als de P.P. komt te overlijden, of blijvend non-actief wordt? „We moeten er om bidden," heeft moeder gezegd. „Bid den om een oplossing." Hij heeft dien raad gevolgd, maar ziet geen oplossing. Als hij eens een teeken vroeg? Nee. dat niet, rechtstreeksche aanwijzingen krijgen de menschen niet meer, de wonderen zijn de wereld uit. Toch blijft hij die gedachte vasthouden. Hij hunkert naar een plekje vasten grond onder zijn voeten. Tenslotte komt hij tot een besluit. Hij is nu waarnemend P.P., maar zoodra hij voor vast benoemd wordt, zal hij handelen naar het advies van zijn moeder en den brief schrijven. Wordt een ander benoemd, dan blijft de kwestie onopgelost en in hetzelfde stadium. Dit is wel geen teeken. maar toch een vast besluit, dat hem voorloopig rust geeft. Het duurt lang. De P.P. brengt in de volgende maand nog eens of tweemaal een bezoek, maar dan blijft hij weg. voorgoed. Hij wordt te zwak. Ondervoeding en ziekte heb ben hem uitgeput. Nu ligt hij dag en nacht te bed en toch voelt hij zich doodvermoeid. Zoo wacht hij het einde, dat langzaam nadert. Maar niemand spreekt hem van dood en eeuwigheid. Die woorden worden angstvallig vermeden, want de zieke mag niet ontrust worden. Zoo glijdt hij lang zaam weg. Tenslotte kan hij niets meer, dan alleen nog maar denken of wegsoezen in half slapenden toestand. Mama Van den Cornput hoort, dat het verkeerd gaat en het treft kaai diep. Moet daar het Evangelie niet gebracht worden? Niet gesproken van schuld en vergiffenis, van eeuwig leven of eeuwig verderf? „Arrold, ik heb dat gehoord, ik ben er ontdaan van. Wat moeten we doen?" „Ja, wat moeten we doen?" „Ik ken hem niet goed. maar Jij wel. Zon Je niet één keertie met kern kunnen praten? Maar dan moet het spoe dig. heel spoedig," „Het is voor mij juist moeilijk, omdat ik hem ken. Van een vreemde valt het beter." Zoo hebben ze beiden hun bezwaar, zoo blijven ze vree zen en weifelen, tot ze hooren. dat het te laat is. P£pci beschouwt het geval heel zakelijk, wó d toestand moet nu maar spoedig beëindigd „Op welke wijze denkt u?" „Daar wou ik juist over praten." Arnold verwacht niet veel van praten. Misschien heeft papa al een beslissing gereed. Dan is de zaak uitgemaakt, t-lara zit er bij en luistert. ..Ik h.b nog niemand op het oog." zegt papa. ..Hoe moet het met den tijdelijke? Komt die weer terug in ziin oude positie? vraagt Arnold. „Natuurlijk, voor definitief opvolger is hij te jong" ,.Dat wordt iederen dag beter." Dtr opmerking komt van Clara Arnold glimlacht en regt: „Ja. dat is zoo." Maar papa kijk strak. Hij heeft een ai.dgr plan in overweging. Het ni« aaar *l|n rin. Het'opvoeren van de productie mmaar voor de helft geslaagd De andere '.VE" daar »'1 M Walle op afsturen. tiid h V. Vraaj,; Dcnk I' dal :'i" tijd het eenige bezwaar is? ..Ik zou geen ander weten." de^°mT k'i-n ZlL f3"/ l." Ke< waI» h'l ^stu deert met ernstig gericht de figuren In het karpet. .«■TT?' dua,naar |ouw meening heeft hij rijn werk a!« tijdelijke goed gedaan?" (Wo«dt Mtyolgd),

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1939 | | pagina 9