HET ADRES
Ontwerp Belemmeringenwet
Privaatrecht verworpen
IVIarklin Treinen
TE HUUR NAARDEN
ZATERDAG 13 MEI 1939
TWEEDE BLAD PAG. 5
Hb
t
Vanaf den
Haagschen Toren
De toren getroffen. Sympto
men van den naderenden zomer.
Strijd tegen ziekte en vuur.
EDEN voor 'n week sloeg
tijdens 'n hevige onweers
bui, welke boven onze stad
woedde, de bliksem in den
toren van de Groote Kerk.
Het moge dan zijn, dat velen
met den torenspits in zijn te-
genwoordigen vorm weinig
ingenomen zijn, niemand zal
toch wel ooit hopen, dat de
spits nog eens op deze wijze
verdwijnt. Het stemde veel
eer tot groote dankbaarheid,
dat de blikseminslag zich be
perkte tot eenige schade aan
het klokkenspel, een schade,
die binnen enkele uren her
steld kon worden.
Zoo liep dit ongeval heel
wat beter af dan de bliksem
inslag, dit jaar juist voor
,vier eeuwen. Het was in 1539, dat tijdens
een fel onweer de toren in brand vloog. Het
■vuur bleef niet tot den toren beperkt, doch
tastte weldra ook de kerk aan. En behalve
kerkgebouw en toren gingen niet minder
dan veertig huizen in de vlammen op, ver
scheidene jaren waren met den opbouw van
de nieuwe Groote Kerk gemoeid.
Wijst het onweer op het naderen van het
warmer jaargetijde? De afgeloopen week
heeft enkele prachtige dagen geteld. En hoe
langer hoe meer gaat ook de Hagenaar zich
op het nieuwe seizoen instellen.
In de eerste plaats mag dan genoemd
worden de serie voorbereidingen, in Scheve-
ningen getroffen om den toerist te trekken
en te boeien. Een vorig maal hebben we
daarvan reeds iets verteld. Dezer dagen zijn
nog meer bijzonderheden bekend geworden.
We noemen thans aog alleen maar het
voornemen om een speciaal jeugdstrand in
te richten iets. waarbij wellicht jong èn
oud gebaat is en dan het in gebruik
nemen van een baola, waarin de zwemmer
of bader zijn kleedij kan onderbrengen,
zonder dat hij bij het baden voortdurend
beslag legt op een hokje of cabine. Men be
grijpt, dat door deze vinding de intensivi
teit van de mogelijkheid tot baden niet
weinig wordt verhoogd.
Zoo maakt Scheveningen zich voor den
zomer gereed, en al zal Vrijdag 26 Mei des
morgens half acht, het uur, waarop de
bac.cn van Maatschappij Zeebad met de ge
bruikelijke holpartij geopend worden, het
bedrijf nog wel niet dadelijk op volle kracht
behoeven te werken, op groote belangstel
ling zal men ook dit jaar wel weer kunnen
rekenen.
Een heel ander, maar daarom niet minder
belangrijk chapiter van de zee is de visch-
vangst. Woensdag zijn de eerste loggers
uitgevaren en het ziet er naar uit, dat we
binnen een week weer kunnen genieten
van de eerste „Hollandsche nieuwe". Ook
dit is een jaarlijks wcerkeerenae gebeurte
nis, die in wijde kringen terecht met veel
belangstelling wordt tegemoet gezien.
En als derde symptoom van het. afscfheid
van het koude seizoen zouden we willen
vermelden, dat in de voorbijgegane week
weer het eerste orgelconcert is gegeven in
de Groote Kerk Dp orgelbespelingen nemen
in het kunstleven \an en'c.i tijd geen ge
ringe plaats in 'et*, we onze
blijdschap gaarne und,.«eken. Slechts zou
men mogen wenschen, dat de doorsnee
belangstelling, welke voor deze concerten
aan den dag wordt gelegd, wat grooter zou
zijn. Zoo is het elders, zoo is het eveneens
in de Residentie. Van het luisteren aaar
een mooie orgelbespeling op een stillen zo
meravond kan een diepe bekoring uitgaan,
en zulks is niet het minst het geval a's men
zich tot luisteren zet in een machtig en
hoog-gekoepeld gebouw als de Sint-Jacobs.
We zouoen deze concerten in het geheel van
het zomerseizoen niet graag willen missen.
Naast drie, als we het zoo noemen mogen:
traditioneele gebeurtenissen, nog enkele
geheel nieuwe.
Eerst de opening van een nieuwen vleu-
;1 aan het ziekenhuis Zuidwal. Het is al
heel wat. jaartjes geleden, dat de volgende
publicatie tot de burgerij werd gericht:
Burgemeesteren van de stad 's-Gravenhage
brengen bij deze ter kennis van de ingeze
tenen, dat het binnon deze stad gestigte
Burger Gasthuis op den 2 January 1823 zal
worden geopend". In 1865 namen B. en W.
het beheer over het Gasthuis van de regen
ten over en sindsdien was het dus feitelijk
het Gemeentelijk Ziekenhuis.
In den loop van den tijd zijn herhaaldelijk
belangrijke wijzigingen en uitbreidingen
aangebracht, doch de bouw van den nieu
wen vleugel, een bouw, die twee en een
half jaar in beslag heeft genomen, verdient
wel afzonderlijke vermelding, ook om de
moderne vindingen, welke hierbij konden
worden aangebracht. En om een cijfer te
noemen: de uitbreiding deed het aantal
bedden van 500 tot 800 stijgenl
Geringer van beteekenis hierbij vergele
ken, doch eveneens van belang is de brand
spuit, deze week in de Residentie in gebruik
genomen. Niet elke nieuwe brandspuit krijgt
in de krant een plaatsje, maar voor deze
maken we een uitzondering, omdat zij zich
van haar collegas' hierin onderscheidt, dat
zij behalve water ook schuim kan produ-
ceeren, en niet chemisch schuim, doch
„luchtschuim", een proces, dat verscheidene
voordeelen biedt Er is allq reden, de/.e
spuit in ons stadsmeubilair een hartelijk
welkom toe te roepen, zij het ook, dat we
aan dit welkom den wensch verbinden, dat
zij in de rust zoo weinig mogelijk gestoord
behoeft te worden en zooveel mogelijk werk
loos kan blijven.
TORENWACHTER.
De werkloosheid en
Nieuw Guinee
Een overdruk van een artikel van H. J-. G.
Hartman in de „Vrijzinnig-Democraat"
22 April 1939, verscheen als kleine bro
chure, getiteld „De Werkloosheid". Het arti
kel handelt echter niet over de werkloosheid
in 't algemeen, maar over de mogelijkheid,
welke Nieuw-Guinee biedt voor Nederland
sche kolonisatie. De schrijver b?toogt, dat
andere landen, met name Japan, wat lij
zouden zijn met een vruchtbare landstreek
als deze en dat Nederland daarom aan zijn
wcrkloozen verplicht is de ontginning van
dit groote, rijke en heusch niet zóó ongezon
de eiland krachtig en spoedig ter hand te
GIDS VOOR INCOURANTE FONDSEN
Van D. W. Brand's Effectenblad ontvingen
wfj een Gids voor Incourante Fondsen, als
leidraad bedoeld voor de aangifte van Ver
mogens- en Rijksinkomstenbelasting. Bij elk
der fondsen zijn gegevens gevoegd betreffen
de kapitalisatie en eindresultaten der onder
nemingen.
Eerste Kamer-camera
DEN KAAG, 12 Mei. Met 19 tegen 14 stem
men heeft heden de Eerste Kamer het ont
werp Belemmeringenwet Privaatrecht ver
worpen, nadat het ontwerp in de Tweede
Kamer op 7 Februari van dit jaar zonder
hoofdelijke stemming den hamer had gepas
seerd. Het ontwerp wilde aan de Regeering de
middelen verschaffen om beschikking te krij
gen over onroerende goederen, welke welis
waar haar eigendom waren, doch bij con
tract tijdelijk in andere handen waren ge
komen. Vooral doch niet uitsluitend sloeg
het op negenen, tegenover wie de staat als
verpachtster optrad.
In 't voorloopig verslag was reeds gebleken
dat de leden van de Eerste Kamer geens
zins onverdeeld gunstig stonden. Kennelijk,
zoo betoogden verschcidenen hunner, is het
ontwerp bedoeld om aan publieke licha
men mogelijk te maken, te ontkomen aan de
dwingende bepalingen van de Pachtwet, die,
nauwelijks in werking getreden, den staat
blijkbaar reeds voor bezwaren heeft gesteld.
En anderen weer achtten het ontwerp in
strijd te zijn met een der hoofdbeginselen
van ons verbintenissenrecht, dat namelijk
alle door partijen gemaakte overeenkomsten
haar tot wet strekken, het zgn. pacta sunt
servanda.
Gisteren reeds had de heer Briët (A.R.)
van bezwaren blijk gegeven in een rede,
waarbij de nestor van de Kamer, de heer
VanSassevanYs selt (R.K.) zich had
aangesloten. De heer Briët achtte het be
zwaarlijk, dat het ontwerp de mogelijkheid
biedt, inbreuken te maken op eenmaal ge
sloten overeenkomsten. De onteigening in
het algemeen belang is een oud instituut,
dat reeds eeuwen bestaat. Maar het zich ont
trekken aan een eenmaal gesloten contract
is iets heel andere. Het ontwerp gaat vooral
tegen de Pachtwet De staat voelt zich door
deze wet gekweld.
Weliswaar is er mogelijkheid van schade
vergoeding, maar mot geld kan men niet al
les goed maken. Ging men vroeger met den
staat een overeenkomst aan, dan had men
een gevoel van zekerheid, doch nu is dat
een gevoel van onzekerheid.
Een „res pessimi exempli", een zeer slecht
voorbeeld van wetgeving, noemde heden de
heer Pol 1 erna (CJEL) de Pachtwet Zij had
niet veel verdiensten, maar nu ze bestaat
moet ze loyaal ten uitvoer worden gelegd.
Zeker kunnen in de relaties, waarin de 6taat
treedt, bijzondere gevallen zich voordoen,
maar dan moet de staat het slachtoffer
vrijwaren.
En het is juist op dit punt dat de staat
in gebreke blijft. Zijn bezwaren tegen het
ontwerp beschouwde de heer Pollema als
niet te ontzenuwen.
Ook de heer Van Voorst tot Voorst
(R.K.) had weinig bewondering voor het
aanhangige ontwerp. De Pachtwet is onge
twijfeld een last, al beschermt ze de pach
ters tegen bepaalde verpachters. Doch nu de
Pachtwet er is, moet ze zoowel door de
overheid als door de pariiculieren worden
aanvaard.
Tegen was eveneens de heer van V e s-
sem (N.S.B.), die wel van oordeel was,
dat de staat snel moet kunnen procedeeren,
doch daarbij mogen de belangen van de
particulieren niet geschaad worden. De
heer Hi ems tra (S.D.) wees op het alge
meen belang, dat de staat heeft te bevor
deren. Daarom vond hij het ontwerp niet
verwerpelijk. Weliswaar had de schadever
goeding beter geregeld kunnen worden,
doch de bezwaren van den spr. waren niet
van dien aard, dat hij tegen het ontwerp
stemmen zou.
Minister Goseling prees de waak
zaamheid van de Kamer om het eigendoms
recht te beschermen. Doch in dit geval
staat de zaak eenigszins anders. Drie vra
gen moeten worden onderscheiden. In de
eerste plaats, welke situatie doet zich voor?
Dan, is voorziening noodig, wenschelijk en
rechtvaardig? En tenslotte, is de voorge
stelde voorziening passend? De bewindsman
wilde niet in een herhaling treden over de
kwaliteiten van de Pachtwet. Wat thans in
het spel is, is een schending van den regel
„pacta sunt servanda" en een laedeeren van
des pachters positie Doch men doet goed te
bedenken, dat, al is de pachtverhoudïng de
meest normale in het ontwerp, de opzet van
het ontwerp ruimer is.
De Regeering wil nu ingrijpen in con
tractsverhoudingen mogelijk maken voor
zoover die verhoudingen een belemmering
vormen voor het uitoefenen van de over
heidstaak. De mogelijkheid van het ont
binden van dergelijke verhoudingen is in
onze wetgeving voorzien, naar de Minister
met verschillende voorbeelden aantoonde.
De positie van den pachter zou er bij de
gewone Onteigeningswet zeker niet beter
op geworden zijn. Zoo strekt het ontwerp
juist mede ten bate van den pachter. Ook
biedt de procedure verscheidene waarbor
gen. En voorts ligt het niet in de bedoeling,
het te doen voorkomen, alsof de Overheid,
telkens als ze als verpachtster optreedt, in
een bijzondere positie verkeert De Regee-
ring achtte de gevraagde wet voor de uit
oefening van haar taak wenschelijk en on
ontbeerlijk.
Deze verdediging ten spijt is het ontwerp
met 19 tegen 14 stemmen verworpen. Tegen
stemden de A.R., C.H., R.K. behalve de hee-
ren Nivard, de Bruin, Bruineman en Vau
Lanschot, de Lib. en de N.S.B.
Er is dus voor de toekomst niets veranderd
en de Overheid blijft evenzeer als particu
lieren gebonden aan de Pachtwet Men be
denke, dat het hierbij gaat om de Overheid
voorzoover zij evenals een particulier als
verpachtster optreedt. De wet geldt zoodoen
de voor allen gelijkelijk.
Zonder hoofdelijke stemming werd aange
nomen het wetsontwerp houdende nadere
voorzieningen inzake de tandheelkunde. Dit
ontwerp beoogt alsnog gelegenheid tot
examen te geven aan eenige indertijd ge
dupeerde tandheelkundigen.
Maandagavond zal in de afdeelingen wor
den behandeld het wetsontwerp met be
trekking tot het deelnemen van inilitairan
aan de gemeenteraadsverkiezingen in een
andere gemeente dan hun woonplaats.
Alle Mkrklin Locomotieven en verdere Drodacten.
URECT UIT VOORRAAD LEVERBAAR, - STOOMMACHINE
lok Locomotieven voor spoor 00 met bovenleiding. Verzending door het heele Jaud eD
naar Ned. Oost en West Indiö. TeL 332094 Vraagt onzen Catalogus
FRIER, Weimarstraat 253-259, Den Haag
Stuurt ons Uwe defekte Locomotieven en Stoommachines, wij repareeren ledei
merk vakkundiig. Alle onderdeelen In voorraad.
ROFFELRIJMEN
SOLDA TEN ZORGEN
Men had onlangs m een Tehuis
Uw dienaar uitgekozen
Om met wat roffelend gerijm
De jongens te verpoozen.
Het waren allen stuk voor stuk
Zeer vreedzame soldaten.
Waarop ons vreedzaam vaderland
Zich rustig kan verlaten.
Het was er zoo gezellig als
't Slechts „onder ons" kan wezen:
De vreugde stond op hun gezond
Gebruind gelaat te lezen.
Maar toen ik uitgeroffeld was
En nog wat na bleef praten
Bleek dat er achter hun gelach
Soms zware zorgen zaten.
Ze vonden bijna allemaal
Dat ik maar eens moest schrijven
Dat achttien maanden véél te lang
Was om in dienst te blijven.
Ik heb ze tot hun troost verteld
Dat wij drie volle jaren
In dienst van vorst en vaderland
Destijds gewapend waren.
De meesten waren zeer bezorgd
Dat zij hun werk verspeelden
En dat men voorts hun vrouw en kroost
Zoo armelijk misdeelde.
Dat is gok wel een droevig ding,
Dat ernstig is te laken.
Dat lijkt op: van de nood een deugd,
Of beter: ondeugd, maken.
Mij dunkt, als onze jongens voor
Ons aller wei-zijn wak~v
Heeft'de Regeering, de patroon,
Hun last ook licht te maken.
(Nadruk verboden)
LEO LENS
DE IDEALE
VLOER-
BEDEKKING
KV. VEREENIGDE T.OUWFABRIEKEN
ROTTERDAM AMSTERDAM
VOORSTALEN KANTOOR
EN BEDRIJFSMEUBELEN
isKVS
KORSTEN DE VISSER &C°
CAPELLE a/d 1JSSEL
Tel. 56135—56235
Postbus 18Kxalingscheveer
kamers, keuken, badkamer, groote zolder
en groote tuin met tuinhuis, met en
zonder garage. Direct bij tram en bus
verbinding Huurprijs 1 40.— p. m.
Te bevr. op het werk en bij J. L. VAN
ELMPT. Niersstraat 1. Amsterdam-Zuid,
Telefoon 91076.
Het jacht „Aloma" van den president-commissaris der Intern. Water-
tentoonstelling te Luik. Aan boord van dit jacht zal H. M. de Koningin
bij Haar bezoek aan Luik de lunch gebruiken en rondgeleid worden.
Een der thans door de Indische luchtmacht bestelde 12 Lock heeds
„212". Dit vliegtuig, een formidabele gevechtsmachine, is ontwikkeld
uit de civiele lockheeds, die o.m. bij de K.L.M. en K.NJ.L.M. in
gebruik zijn.
De opening van het Nederlandsch paviljoen op de Wereldtentoonstelling
te Neiv-York. Dr Loudon, de Nederlandsche gezant, tijdens zijn rede.
De inmaak der spinazie is in de fabrieken thans in vollen gang. Het kwantum, dut mag
worden ingemaakt, is twintig procent lager dan verleden jaar.
Een standbeeld van Peter Stuyvesant werd bij de
opening van het Nederlandsch Paviljoen op de
Wereldtentoonstelling te New-York onthuld. De
autoriteiten na de onthulling. Rechts de Nederland
sche gezant, dr Loudon.
