NATIONALE INDUSTRIE
Vereenigingsrecht gewijzigd
yRIJDAG 12 MEI 1939 TWEEDE BLAD PAG. 5
De ministers Colijn en van Dijk brachten gisteren een bezoek aan Kijken en... breien. Toeschouwsters bij de interacademiale wedstrijden voor vrouwelijke studenten Het goederenvervoer in Groningendat eenige malen per week door bijna 500
de Ned. Staalfabrieken te Utrecht, voor het bezichtigen van een te Groningen weten dat goed te combineeren. bodewagens verwerkt wordt, zal naar het daarvoor aangewezen centraal par-
nieuw type kazematten. Tijdens den rondgang van den minister- keerterrein aan den rand der stad verlegd worden, waardoor Groningens plei-
president. nen van veel drukte ontlast zullen zijn.
De nieuwe hef brug over den Ouden 1]sel te Terborg is gisteren door den
commissaris der Koningin in Gelderland, mr S. baron van Heemstraofficieel
geopend, waarna de autoriteiten een wandeling over de brug maakten.
Aan den vooravond van het ver
trek van de „Nieuw-Amsterdam".
Een typische opname van het
verlichte mailschip in de Wilhel-
minahaven te Rotterdam.
Eerste Kamer-camera.
Begrooting van Suriname
aangenomen
Niet veel tijd heeft de Kamer noodig ge
had voor de Surinaamsche begrooting voor
1939. Twee afgevaardigden hebben hierbij 't
woord gevoerd, namelijk de heeren V ij 1-
brief (s.d.) Heldring (lib.). De eerste
herinnerde aan de benoeming door den gou
verneur tot lid van de Staten van een
Britsch-Indiër en een Ned.-Indiër, een keuze,
die toegejuicht moet worden, aangezien
beide groepen bijna de helft van de bevol
king uitmaken. Ook Minister Weiter
achtte in deaen reden tot toejuiching aan
wezig.
De heer Vijl brief wilde voorts bij de
immigratie van Javanen voorzichtigheid be
tracht zien. Toezicht op loonen en onder
.wijsgelegenheid is wenschelijk. De Minis
ter antwoordde, dat het hier geheel vrije
immigranten betreft, die niet aan een be-
ipaalde onderneming gebonden zijn. Op den
duur zal voor behoorlijk onderwijs zorg
.worden gedragen. Naar aanleiding van een
vraag van den heer Vijlbrief zeide de Mi
nister nog, dat het niet gemakkelijk is, een
duidelijk beeld van de werkloosheid in
Suriname te krijgen, omdat het een tro
pisch gebied geldt, waar andere eischon en
gewoonten bestaan dan ten onzent.
p Tenslotte vroeg de heer V ij 1 b r i e f, die
de gevaren voor kolonisatie van Europeanen
erkende, naar de mogelijkheid van ko'oni-
satie op beperkte schaal. De Minis
ter bleek van oordeel te zijn, dat er voor
kleine ondernemers, die over eenig aan-
vangskapitaal beschikken, eenige kolonisa-
tiemogelijkheid aanwezig is. maar Nederlan
ders, die beschikken over f 10 k 20.000 zul
len beter in niet-tropische gebieden slagen.
De heer Heldring waarschuwde tegen
«overdrijving van Suriname's vruchtbaarheid.
Van heteekenis is het, zoo gezocht wordt
naar beter afzetgelegenheid. De Minister
kon hierbij wijzjcn op den gestegen export
(^f)aren bevordert
^l^ol^stueluaart
de laatste jaren. De rijstbouw kan nog
beter worden. Op een betreffende vraag van
den heer Heldring uitte de Minister nog als
zijn meening, dat luchtkarteering voor Su
riname van veel belang kan zijn, doch do
kosten hieraan verbonden, zijn zeer aoog.
Na deze bespreking is de begrooting met
algemeene stemmen aangenomen.
Wie zich fijn wil scheren
Alléén iUQJ
n gros-verkoop K
Importeur: P. J. TH. SCHUHMACHER,
Leeuwarden Telefoon 6305
(Reel.)
NUTSSPAARBANK BREDA
Catharinastraat 15
Renteberekening 2.7 pCt 's-jaars
Schoolsparen Spaarbusjes
Safe-inrichting
Meer tijd vergde het ontwerp tot wijziging
en aanvulling van de Wet op het recht van
vereeniging en vergadering en van eenige
daarmede verband houdende artikelen van
de Wetboeken van Strafrecht en Strafvor
dering.
Het bleek weldra, dat degenen, die over
deze aangelegenheid het woord voerden, op
verschillende punten met de wijzigingen
konden instemmen, doch dat zij tegen an
dere punten bezwaar hadden, afgezien van
den heer Janssen (r.k.) die 't weliswaar
te betreuren achtte, dat een ontwerp als dit
noodzakelijk was, doch die tegen do nieuwe
regeling geen bezwaar had. Zijn partijge
noot, de heer v. S a s s e v. IJ s s e 11, vond
het jammer, dat onder het ontwerp ook de
de stichtingen vielen, doch sloot zich overi
gens bij den heer Janssen aan.
De heer Van Rapipard (r.k.), de eer
ste spreker, kwam op tegen het feit, dat in
het ontwerp is afgeweken van den regel,
dat een ieder wordt berecht door het ge
recht in de plaats of het district van zijn
inwoning. Ook de heer Kranenburg, die
de noodzakelijkheid van deze wetswijziging
niet inzag, koesterde dit bezwaar. Hij acht
te het niet juist, den rechter, binnen wiens
rechtsgebied de vereeniging gevestigd óf fei
telijk werkzaam is, zulk een vérstrekkende
bevoegdheid te verleenen. Voorts achtte
deze afgevaardigde het te betreuren, dat de
rechter te beslissen krijgt in geschillen, die
veelal een staatkundig karakter dragen, en
dat, terwijl ten onzent de rechter zoovee:
mogelijk met opzet buiten de politiek wordt
gehouden. Prof. Kranenburg had dan ook
liever eon speciale rechtbank gezien. Even
als de heer Van Rappard zou deze afge
vaardigde tegenstemmen.
Het tweede bezwaar van den heer- Van
Rappard was, dat de aanwezigheid van
een enkelen vreemdeling in een vergade
ring van een Nederlandsche staatkundige
vereeniging, deze vereeniging al verboden
kan maken Voorts wordt hot contact met
'het buitenland bemoeilijkt of onmogelijk ge
maakt een bezwaar, door den socialist
In 't Veld even later breeder ontwikkeld
en tenslotte, aldus de heer v. Rappard,
krijgt de politie te groote bevoegdheid. Zij
zou zelfs een vergadering als van de Shell
j mogen bijwonen.
De heer In 't Veld wees op de moeilijk-
beden, welke voortaan bij het doen spre-
j ken van een buitenlander, ook over nict-
staatkundige onderwerpen, zouden rijzen.
1 Voorts betoogde ook deze afgevaardigde, dat
aan de ipolitie te groote bevoegdheid was
toegekend.
Na deze tegenstanders kwam de heer
J a n 6 s e n het ontwerp verdedigen. De
grondwettelijke vrijheid van vereeniging en
vergadering wordt niet aangetast. Welis
waar krijgt de politie inderdaad groote be
voegdheden, doch voor een goede controle
kan het nu eenmaal moeilijk anders. Men
vergete voorts niet, dat uitdrukkelijk deze
uitbreiding gebonden is aan de voorwaarde,
dat zij bepaaldelijk door het belang van de
openbare orde wordt gevorderd.
Het verbod om de werkzaamheden van
een vereeniging tot het buitenland uit te
strekken, kon de heer Janssen toejuichen.
Op deze wijze ook worden moeilijkheden
met het buitenland tegengegaan. Overigens
biedt de procesgang voldoende waarborgen,
ook wat de competentie van de rechterlijke
macht betreft. Hooger beroep blijft moge
lijk.
Een speciaal ipunt bracht de heer Van
Sasse van IJsselt naar voren. Hij kon
zich ongetwijfeld aansluiten bij den lof, door
den heer Janssen geuit, doch betreurde het,
dat de stichtingen onder het ontwerp zou
den vallen. Ware het niet beter, hierom
trent regelingen te treffen in het ontwerp
over de stichtingen, dat thans bij de Twee
de Kamer aanhangig is? De Minister
stelde hier later tegenover, dat de stichtin
gen onder het ontwerp op vereeniging en
vergadering moeten vallen, om ontduiking
te voorkomen. Misdadige elementen kunnen
ter bereiking van hun doel ook een stich
ting in het leven roepen.
De laatste spreker uit de Kamer, de heer
Van Vessem (n.s.b.), die ditmaal wol
heel zwaar rhetorisch sprak, begon met de
mededeeling, dat thans een van de meest
geliefde afgoden van de democratie, name
lijk de vrijheid van vereeniging en vergade
ring, verbrand werd op het altaar van den
totalitairen staat.
Het verbod van deelneming door buiten
landers aan een Nederlandsche politieke
vereeniging, kon deze afgevaardigde toe
juichen, evenzeer als het verbod van het
ontvangen van financieelen steun uit het
buitenland. Volgens den spreker zou dit
vooral slaan op de s.d.a.p. Minder tevreden
kon de heer Van Vessem zijn over het ver
bod van het uitstrekken van de werkzaam
heid van politieke vereenigingen tot het
buitenland.
Daarop was het woord aan den Minister
van Justitie, den heer G os e ling, die kon
I vaststellen, dat alle sprekers althans op
bepaalde punten tevreden waren. Komende
tot de bedenkingen tegen het ontwerp,
merkte de bewindsman in de eerste plaats
op, dat eenige belangrijke bepalingen t ij d e-
l.ij k zijn. De heer Van Vessem had betoogd,
dat alles in het geheim van de raadskamer
gebeurde, maar dit is geheel onjuist, wijl
de behandeling openbaar is, tenzij de recht
bank bepaalt, dat de behandeling geheel of
ten deele met gesloten deuren plaats heeft.
Wat de competentie van den rechter be
treft, is het heel gewoon, dat die rechtbank
wordt aangewezen, binnen welker gebied
overtreding heeft plaats gehad. Boven
dien is hooger beroep mogelijk.
Zeker moet de rechter zooveel mogelijk
buiten politieke kwesties worden gehouden,
maar er zijn nu eenmaal algemeene zaken,
die men niet aan een college ad hoe kan
overlaten. De Minister wees er ,nog op, dat
de Wet van 1855 op bepaalde punten, die
juist in het debat ter sprake werden ge
bracht, nimmer moeilijkheden heeft opge
leverd. De procedure zal nu zelfs nog beter
geregeld zijn. Wat het deelnemen van
vreemdelingen aan Nederlandsche politieke
vergaderingen aangaat komt het vooral aan
oip de soort politieke vergaderingen. Tot den
heer Van Vessem, die gezegd had, dat een
artikel uit het ontwerp wezenlijk nationaal-
socialistisoh was, zeide de Minister, dat
dit artikel dateerde uit de Wet van 1855,
zoodat men zeggen kan, dat dit jaartal een
etappe is in de volksche bewustwording van
ons volk van Brinio tot Mussert
Na enkele replieken is het ontwerp daar
op aangenomen niet 25 tegen 17 stemmen,
waarhij de tegenstanders waren de s.d.a.p.,
de v.d., de liberalen en de n.s.b.
Na de breede bespreking in de Tweede
Kamer heeft de behandeling in de Eerste
Kamer dus nauwelijks nieuwe gezichtspun
ten geopend. De wetswijziging moge worden
betreurd, zooals het inperken van elke vrij
heid moet worden betreurd, maar de hui
dige omstandigheden stellen nu eenmaal
strengere eischen. Mogen dan ook de aan
gebrachte veranderingen er toe strekken, dat
de vrijheid zelf te beter bewaard blijve, ook
tegenover hen, die in woorden sterk haar
lof bezingen, doch van wie we weten, dat
de vrijheid een kort bestaan zou hebben,
zoo deze lieden onverhoopt eens de teugels
in handen zouden krijgen. Zoo de wetswijzi
ging ertoe bijdraagt, dat excessen worden
tegengegaan en overtredingen bestreden,
vindt het streven naar harmonie tusschen
gezag en vrijheid wellicht zijn schoonste be
vrediging.
Een aanvang is nog gemaakt met de be
handeling van de Belemmeringenwet Pri
vaatrecht. De heer B r i t (a.r.) heeft hier
tegen enkele bezwaren ontwikkeld, gesteun-i
door den heer Van Sasse van ÏJeselt.
Aangezien de kwestie gisteren echterslechts
ten deele is afgehandeld, komen we op een
en ander nader terug.
POLITIEWEZEN
VOOR NEDERLAND EN N ED ER L AN DSC H-1 N Dl E
Nederlandsche vliegtuigen
zijn beter dan
Guitenlandsche vliegtuigen
KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN ZIJN NEDERL FABRIKAAT
N.V. KOOLHOVEN VLIEGTUIGEN
WAALHAVEN ROTTERDAM
Stemmen bij volmacht
door militairen
Het verslag der Tweede Kamer
Aan het verslag der Tweede Kamer op
het wetsontwerp houdende voorschriften
betreffende het stemmen bij volmacht door
militairen bij de in 1939 te houden gemeen
teraadsverkiezingen wordt o.m. ontleend:
Eenige leden stelden de vraag, of, nu aan
alle militairen gelegenheid zal worden ge
geven bij volmacht aan de verkiezingen deel
te nemen, ait meebrengt, dat volledige vrij
heid zal worden gegeven tot verkiezingspro
paganda onder de militairen. Zonder zoo
danige vrijheid toch komt huns inziens de
bevoegdheid om bij volmacht te stemmen
niet volledig tot haar recht
Van andere zijde werd opgemerkt, oat
het geen aanbeveling verdient dit probleem,
dat van veel verdere strekicing is, aan de
orde te stellen bij de behandeling van dit
wetsontwerp, hetwelk alleen een voorzie
ning beoogt ten aanzien van hen. die ten
gevolge van de huidige buitengewone om
standigheden in militairen dienst zijn ge
roepen of gehouden.
Sommige leden brachten voorts de vraag
ter sprake, of het als een strafbaar feit be
schouwd kan worden, indien een militair
van de hem nu te verleenen bevoegdheid
tot het aanwijzen van een gemachtigde geen
gebruik maakt
Andere leden beantwoordden deze vraag
ontkenneho'.
VIJFJARIG JONGETJE DOOD GEVALLEN
AMSTERDAM, 12 Mei. Gistermiddag om
streeks vijf uur heeft zich op de Ruysdael-
kade een ernstig ongeluk voorgedaan, waar
bij een vijfjarig jongetje den dood vond.
Het ventje, dat alleen thuis was, zag kans
op het dak te klimmen. Hier kwam de
jongen te vallen met het noodlottig gevolg,
dat hij over den rand van het dak sloeg en
daar beneden stortte. De knaap bleef dood
op straat liggen. Het lijkje is naar het
Wilhelminagasthuis overgebracht»
HIJ DEE NIKS NIET
Het Is heusch gebeurd, en ik vraag
Ik wist wel dat ov onze school
Heel slechte hinders waren,
Veel dommer en ondeugender
Dan op de openbare,
Maar dat er één bestaat als Kees,
Die zoo brutaal durft jokken
Als hij iets treurigs heeft gedaan.
Daar ben ik van geschrokken.
't Is in een klas met veertig man
Dat meester moet probeeren
De jeugd te wennen aan de tucht
En tevens iets te leeren.
Hij legt een serie sommen uit
Als plotsklaps Jan een kop krijgt
En Kees, z'n achterbuurman, schuw
Van 't voetenbankje opstijgt.
„Wat deed jij, Keesf" vraagt meester
[streng.
Jkniks met!" z$gt de rekel.
„Wat deed jij, Kees?" vraagt meester,
L weer,
iyAan jokken heb 'k een hekel!"
Jk déé niks, en ik jók ook niks"
Durft Kees brutaal beweren.
,JIier is een blaadje", klinkt het kras
„Wij zullen jou wel leeren:
Jij mag hier, nétjes!, honderd maal
Wat jij gedaan hebt schrijven,
En anders, vriend, verzoek ik je
Een uurtje na te blijven!"
De bengel wordt apart gezet.
Hij geeft z?n pen de sporen,
En, na een goed half uur, komt Kees
Met het papier naar voren.
De meester leest en krijgt een kleur,
Hij schijnt zich te gene eren:
Jk heeft hem in z\jn broek geknijpt"
Schreef Kees kalm honderd keeren
(Nadruk verboden)
LEO LENS
