dWllEUWER
u Mom
fjg||
■li
Onderwijsvernieuwing in
practijk
DONDERDAG ii MEI 1939
KERK EN ZENDING
NED. KERV. KERK
Beroepen: Te Nijmegen Ctoez.), J. van
Dijk te Oldenzaal.
Bedankt: Voor Zuidwolde (Dr.), J. A.
steenbakker Morilyon Loysen te Erica.
GHR. GEREF. KEEK
Beroepen: Te Faperadrecht, J. G. van
Mi. nen te Huizen (NjH.). Te Steenwijk,
D. Biesmia te Drogeham
EVANG. LUTH. GEM.
Beroepen: Te Utrecht (vac.-Dr. J. A.
Rust), G. J. Duyvendak te Haarlem
HULPPREDIKER
Bij de Ned. Herv. Gem. te Kralingen
benoemd als hulpprediker oamd. R. C.
Verhoef, te Huis ter Heide.
TOEGELATEN TOT DEN H. DIENST
De heer Joh. Goduthelp, te Utrecht,
cand. aan de Rijksuniversiteit aldaar is door
het Prov. Kerkbestuur van Noord-Brabant
en Limburg toegelaten tot de Evangeliebe
diening in de Ned. Herv. Kerk.
Algemeene Synodale Commissie
Ned. Herv. Kerk
Tweede zitting. Na opening met ge
bed heet de president den quaestor-generaal
welkom en geeft hem gelegenheid mededee-
ling te doen van de hem toebetrouwde be
langen. Besloten -wordt het rapport van d<
accountants in zijn geheel op te nemen in d<
Bijlagen. De gecommitteerden voor het toe
zicht op de administratie van den quaestor-
generaal, bestaande uit de heeren prof. dr.
W. J. A alders en ds. J. Barbas, doen
verslag van dit rapport en brengen den
quaes'or-generaal dank voor het nauwkeu
rig beheer. Uit de Algemeene Beschouwing
Van den quaestor-generaal blijkt,
classicale quaestoren op loffelijke wijze aan
de nieuwe controle-maatregelen medewer
ken. Slechts in twee classes ontbreekt de ge
vraagde medewerking nog. Deze zullen
den herinnerd aan art. 73 van het algemeen
reglement. De heer Bolt zal een ni<
dlacl'ie ontwerpen van de instructie, waarin
de taak van de heeren gecommitteerden ad
hoc in verband met de werkzaamheid
de accountants wordt geregeld. Na beëindi
ging van de financieéle beschouwingen wor
den de notulen gelezen en goedgekeurd.
De Reorganisatie
Pirof. dr. W. J. Aalders doet mededeeling
van de resultaten van de door de algemeene
synodale commissie benoemde commissie
aan welke is opgedragen in overeenstem
ming met de conclusie van de synode de
consideration over het reorganisatie-ontwerp
1938 nader te onderzoeken en indien
het mogelijk blijkt, met voorstellen te ko
men, die uit de consideration voortvloeien.
Besloten wordit Vrijdag 9 Juni een buiten
gewone vergadering der algemeene synodale
commissie met de kerkelijke hoogleeraren te
Ds. J. Boonstra rapporteert over de
aanvragen om subsidie uit de provincie Over
ijssel en ds. J. B a r ib a s over de aanvragen
uit Groningen en Drente. Mr. J. H. Byb
behandelt de aanvragen uit Noord-Brabant
en Limburg. Prof. dr. W. J. Aaide
spreekt enkele punten ter behandeling door
de commissie voor de buitemlandsche ker
ken.
De vergadering wordit verdaagd tot Don
derdag voormiddag 10 uur.
DE GEN. SYNODE DER GEREF. KERKEN
Op voorstel van Ds. P. C. de Bruyn, te
Apeldoorn, besloot de classis Apeldoorn der
Geref. Kerken op de e.v. vergadering van d;
Part. Synode van Gelderland ter sprake te
brengen de kwestie van het nog niet v
schenen zijn van eenig rapport
in verband met de kamende Generale Syno
de van Sneek.
Ds. D. CROMMELIN NAAR EUROPA
BATAVIA, 10 Mei. Met de „Dempo" is he
den naar Europa vetrokken de Zendings-
director Ds. D. Crommel'in, die na een
bezoek aan verschillende gedeelten
Zendingsveld in Ned.-Indië, in aansluiting op
het bijwonen van de Zemdingsconferenitie te
Madras, weer terugkeert.
Voorts vertrok Dr. Th. Mueller
g e r, docent aan de Hoogere Theologische
School te Batavia.
CONFERENTIE KERKHERSTEL
De onlangs uitgestelde leden-Conferentie
van „Kerkherstel" in nu bepaald op 5
Juni, Emst Sillemhoeve te Lage Vuursdje,
Sprekers zullen zijn Prof. Dr. Th. L. Haitje-
ma, over: „Het gevaar der toenemende par
tijtegenstellingen"; Ds. G. C. van Niftrik
over: „Het goed recht der Hervormde ge-
zandheid1", en Ds. G. Elzenpa: .Kerkher
stel in de plaatselijke gemeente".
GEREF. KERK VAN BANDOENG
De kerkeraad der Geref. Kerk van Ban
doeng heeft besloten in de vac. die ontstaan
is doordat Ds. R. C. Harder het beroep naar
Leiden heeft aangenomen een predikant uit
Nederland te beroepen. Hij heeft irn dit ver
band een. commissie 'benoemd om hem van
voorlichting te dienen, bestaande uit de pre
dikanten Ds. J. G. F e r n h o u t be Bandoeng,
Ds. R. C. Harder te Leiden, Ds. W. G.
Harrensteim te Santpoort, Ds. J. H.
Verkufjl te Oegstgeest en Dr. J. H. Ba-
vinck te Solo. Ds. Fennhout en Dr. Ba-
vinck staan op het punt met verlof naar Hol
land te komen, Dr. Harrensteim is zelf in In-
dië werkzaam geweest evenals Ds. Harder en
Ds. Vertouyl vertrekt over eenogen tijd naar
Ned.-Indië.
KERKVERBOUW OOSTER-
NIJKERK (Fr.)
De Kerkeraad der Geref. Kerk te Ooster-
Nykerk heeft, na ibreede 'bespreking met de
Commissie van Beheer, besloten tot verbouw
van -het bestaande kerkgebouw. Vanwege den
•gestadigen groei der gemeente is een tekort
aan zitplaatsen ontstaan. Ben zijvleugel zal
worden aangebouwd', waardoor het aantal
zitplaatsen met ongeveer 120 zal worden uit
gebreid. Reeds meer dan de helft van het
benood'igde kapitaal is door midd'el van een
rondgang door de gemeente bijeen gebracht.
Nog deze maand zal met de verbouwing wor
den aangevangen.
JWK0RG£LB0UWB>5
LEIDERDORP
TEL. LEI D En 1790
STEMMEN IX RESTAUBUEBtt»
GENEESKUNDIGE
BADINRICHTING EN KUUROORD
„LAAG-SOEREN"
Chronische inwendige ziekten Rheuma.
nerveuse stoornissen. Rust- en dieet-
kuren. Med. baden. Modder-üeh. Bestra
lingen. Korte golf. Röntgen inrichting,
enz.
DE GENEESHEER-DIRECTEUR.
Telef. Dieren
K. 330 4241.
VEREEN. VAN KERKVOOGDIJEN
IN DE NED. HERV. KERK
Jaarvergadering te Utrecht
Rijkstractementen, Kerkelijk
beheer en controle
Tweede dag
UTRECHT, 11 Mei. Hedenmorgen te 10
uur werd in het Jaarbeurs-Restaurant de al
gemeene vergadering der Vereen, van Kerk
voogdijen in de Ned. Herv. Kerk heropend
onder leiding van den voorzitter, den heer
J. A. Bakker van Menaldum. Ais eerste
spreker verkreeg het woord Ds. Mr. C. J.
B a r t e 1 s, van Zevenaar om te spreken
over „De Rijkstractementen in de Ned. Herv.
Kerk".
Tweede spreker in de morgenvergadering
was de heer F. v a n D ij k F.z., te Leeuwar
den, met hc-t onderwerp „Enkele opmerkin
gen over kerkelijk beheer en controle".
Referaat F. van Dijk Fz.
Spr. begint met er op te wijzen, dat het
begrip „beheer" ten onrechte soms wordt
vereenzelvigd met dat van boekhouden of
administratie. Het omvat uiteraard meer.
Beheer houdt in de opdracht, om, in ver
band met de bestemming van het beheerde,
doelmatige, zoo niet noodzakelijke, uitgaven
te doen, zooveel mogelijk binnen het raam
der inkomsten; en daarnaast om de waarde
van en de inkomsten uit dat beheerde te be
houden of op te voeren, zoodat het aan zijn
doel, bij voorkeur ruimschoots, kan blijven
beantwoorden.
Dit geldt met name ook van kerkelijk be
heer, dat zich uitstrekt zoowel ever vroeger
overgenomen bezittingen en fondsen als
over alie fondsen, die daarna zijn gesticht,
al dan niet aangevuld door legaten en
schenkingen. Als voorbeeld noemt spr. ver
schillende kerkelijke fondsen.
Toezicht op de administratie, ten deele
ook op het beheer, wordt in het algemeen
vanwege de kerk uitgeoefend door of in op
dracht van de Synode ook wat het gemeen
telijk beheer betreft, voorzoover zich dat on
der toezicht heeft gesteld; algemeen ls dit
nog niet geschied.
Het toezicht van het Bestuur der Kerk be
treft in hoofdzaak de administrate en be
oogt voorts te zorgen, dat geen kerkelijke re
glementen worden overtreden. Tot op ze
kere hoogte is dit laatste ook het doel der
Provinciale Colleges van Toezicht op het
Beheer van Kerkvoogdijen. De controle oo
de kerkvoogden wordt overigens uitge
oefend door notabelen, terwijl de rekening
ook voor de stemgerechtigden ter inzage
wordt gelegd.
Mem zou zoo zeggen dat deze controle vol
doende moet worden geacht. Dit is èn bij de
algemeene èn bij andere fondsen gebleken
helaas niet altijd het geval te zijn. Dit be
hoeft niet te verwonderen, waar niet leder
administratief is aangelegd of ontwikkeld.
Door enkele provinciale afdeelingen der ver-
eeniging is reeds in de richting van controle
door accountants gewerkt door de vorming
van een gemeenschappelij ken accountants
dienst. Het blijikt intusschen, dat sommige
kerkvoogdijen nog bezwaar maken tegen
accountantscontrole^. Zij meenen soms, dat
de fraudeverzekering der vereeniging deze
controle onnoodig maakt. Spr. moet hierte
gen met klem waarschuwen.
Bij alle verzekering van diefstal,
brand, fraude, ongelukken enz. is ver
ondersteld, dat elke verzekerde steeds
de noodige maatregelen zal nemen om
deze 6chade te voorkomen. Ware dit
niet het geval, de premies zouden zeker
belangrijk moeten worden verhoogd.
Andere kerkvoogdijen meenen, dat zij
geen controle behoeven, daar zij aangeslo
ten zijn bij een Prov. College van Toezicht.
Zij zien over het hoofd, dat dit toezicht
eel iets anders is dan controle. Ook
wanneer een Prov. College een accountant
mocht aenden om de administratie geheel of
ten deele na te gaan, dan is daarmee de ge
meente voor haar controle niet gedekt.
Dit is eventu,e*?il alleen het College van Toe
zicht, dat zich verantwoord acht, wanneer
uit het verslag van den accountant blijkt,
dat datgene, waarop het toezicht moet wor
den uitgeoefend, in orde is bevonden.
De vereeniging van kerkvoogdijen zal
er toe moeten medewerken, dat de gele
genheid om op billijke wijze deskundige
controle op administratie en beheer te
verkrijgen worde geschapen of uitge-
Ofschoon deze commentaar hoofdzakelijk
op de behoeften van Onze Seminaria er
de geestelijkheid berekend dienit te zijn, zal
hij zonder twijfel tevens tegemoet komen
aan de belangstelling, .welke ook onder de
Nedierlandsche Katholieken voor den Bij'bel
ontstaan is".
ONDERWIJS
GEEN VACATURE Ds. P. DE HAAN
In het gisteren 'geplaatste bericht over de
bevestiging en intree van Ds. W. A. Z e y d
'r bij de Vlaamsch^Nederlandsehe Gemeen
te Antwerpen werd) vermeld, dat Ds.
Zeydner in de plaats kwam van Ds P. de
a a n, die emeritaat verkreeg.
Men deelt ons nu mede, dat van een eme
ritaat-aanvrage geen sprake is, doch dat het
hier betreft een uitbreiding met een 2 de
preddkantsplaats.
COMMENTAAR OP HET O. TESTAMENT.
Benige jaren geleden heeft Prof. Dr. Jos.
eulers, lioogleenaar aan het groot-semi
narie te Roermond, rich belast met de ver
zorging van een uitgaaf der Boeken van het
Nieuwe Testament. Daarnaast aal thans
ook een commentaar verschijnen op het
Oude Testament. Met de bewerking daarvan
heeft het Nederlandsch Episoopaat de Exe
gese-professoren der vijf diocesane semina
ria belast.
In de opdracht hiertoe wordt gezegd': „Het
is zonder twijfel van' het hoogste belang, dat
de priesters een gedegen kennis bezitten van
de H. Schrift. Deze bevat immers zeer kost
bare schaftten voor de ontwikkeling van het
persoonlijk zieleleven en is volstrekt onont
beerlijk voor de uitoefening vian een vrucht
baar apostolaat. Niets mag daarom door Ons
nagelaten worden, wait de studie der H.H.
Boeken voor Onze priesters en toekomstige
r nestere kam bevorxtenen.
JUBILEUM Prof. WATERINK
Inzake het ambtsjubileum van Prof. Dr. J.
Waterink meldt men ons nog, dat dez
op Zondag 21 Mei e.k. des v.m. te 10 uur i__
de Raamkerk (rijn oude wijkkerk) hoopt op
te treden, terwijl de gelegenheid tot geluik-
wenschen is vastgesteld op Woensdag 24 Mei
e.k. in de Collegezaal van het Paedol'ogisch
Instituut, des avonds van 810 uur.
Bij den aanvang hoopt namens de commis
sie o.a. het woord te voeren Prof. Dr. F. W.
Onder zeer groote belangstelling -
Groote Aula van de Theol. Hoogeschool
tot op de laatste plaats bezet hield Pxof.
Dr. K. Schilder een causerie ov
Amerika.
Op deze buitengewone vergadering van
„Fides Quaerit Intellectum", het Kamper
Studentencorps waarvan Prof. Dr. K. Schil
der eerelid is, waren als gasten o.a. de oud-
hocgleeraar Prof. Dr. A. G. Honig, de
hoogleeraren der Theol. School, de Lector,
Bibliothecaris, oud-lector en meerdere pre
dikanten van de Geref. Kerken aanwezig.
Spr. begon met enkele tybeerende dingen
van het Amerikaansche volk op te noemen
als bijv. htm eenvoud en zakelijkheid.
Op boeiende wijze vertelde spr. verder
over zijn verblijf onder dit zeer gastvrije
volk, dat groote bewondering voor Neder
land koestert. Over bergen en door dialen
voerde spr. zijn gehoor door Aaperlka, be
zichtigde fabrieken met hen en wees ook op
een groot gemis. Men heeft in Amerika nJ.
geen Christelijk Dagblad.
Na de pauze stond! spr. vooral stil ibij het
kerkelijk leven in Amerika.
BENESJ HOOGLEERAAR TE LONDEN
CHICAGO, II Mei. (Havas). Benesj heeft
medegedeeld, dat hij het aanbod; van
leerstoel in de sociologie aan de Universiteit
van Londen met ingang van Januari a.s.
heeft aanvaard.
KWEEKSCHOOL-OPLEIDING
Directeuren en leeraren der Groen van
Prineterer-kweaksehool en de Rijkskweek
school voor onderwijzers te Doetinchem
hebben een telegram verzonden aan den Mi'
nister-President Dr. H. Colijn, waarin zij
hun diepe teleurstelling uiten over den loop
der gebeurtenissen in de Tweede Kamer bij
de behandeling van het wetsontwerp betref
fende de opleiding der onderwijzers. Zij rijn
weinig overtuigd, dat de ibeteekenis var
amendement, waarvdn de aanneming to>t
schorsing leidde in verhouding staat tot de
beteeken is van het wetsontwerp voor zoowel
de theoretische als de practische opleiding.
Bedroefd ovér de omstandigheid, dat thans
eveneens het effect van het wetsontwerp
strekkende tot plaatsing van een aanmerke
lijk getal der al enkele jaren in werkloosheid
levende jonge leerkrachten uitblijft, verzoe
ken rij dringend maatregelen te overwegen
die tot herstel van de 4-jarige opleiding der
onderwijzers zouden kunnen leiden.
Ridderkerk vierde gisteren haar 70-jang be
staan. Begunstigd door het schoone weder
heersehte er een opgewekte stemming. Des
morgens werden foto's gemaakt en genoten
de 350 kinderen van de tractatie, waarop
korte wandeling door het doip volgde.
Des avonds moesten circa 400 personen
geborgen worden. Onder de aanwezigen
merkten we op Ds. v. d. Zee, den Eerw.
heer J o e n, de schoolhoofden D i r k s e en
Mindierhout, en niet het minst B. en W,
van Ridderkerk. Na opening door den' voor
zitter, den' heer G. Buising, die alle zeven
tig jaren van zeer nabij had meegemaakt,
verkreeg Ds. G. v. d. Zee het woord, om in
naam van den voorzitter de gedachtenisrede
te houden. Spr. hield een krachtig pleidooi
voor het Chr. Onderwijs en schetste
goed gedocumenteerde rede het verloop van
den plaaitselijken schoolstrijd, Na eenige
zangnummers en vele hartelijke felicitaties,
overhandigde de heer Van der Graaf
oud-leerling het bestuur een nuttig cadeau,
te weten een. epidiascoop. Hierna werd de
vergadering met dankzegging gesloten,
keerden de honderden welvoldaan huis
waarts.
SALARIS TIJDENS MILITAIREN DIENST
De minister van Onderwijs heeft medege
deeld aan de 'besturen van gesubsidieerde
lagere en bijzondere lagere scholen, benevens
aan de gemeentebesturen, dat de in vasten
dienst aan een school verbonden onderwij
zers, die zich uitsluitend wegens buitenge
wone omstandigheden in werkelijken dienst
bevinden, gedurende dien ©eheelen tijd, inge
volge het eerste lid van art. 4 van het Ver-
lofsbesluit, verlof genieten. Zij', die voo
delijk zijn aangesteld, genieten verlof
niet langer dan voor den diulur der tijdelijke
waarneming. Tijdens den verloftijd' genieten
de onderwijzers gedurende de eerste 30 da
gen de volle jaarwedde of wedde en daarna,
hetgjeen deze jaarwedde of wedde meer be
draagt, dan de militaire belooning. Voor de
onderwijzers, die ondier de Pensioenwet 1022
vallen, blijft de pensioensgrondslag geduren
de den militairen diensttijd op het volle be
drag gehandhaafd.
Eindexamens H.B.S.
Bijz. H.B.S. met 5- of 4-jarlge cursus:
I Hoogere Burgerscholen A
Afdeelingen A van H.B.S.l
lste Chr. H.B.S. (Popullerstraat) te 's-Gra-
mhage op 20, 21, 22, 23, 24, 26. 27, 28 cn29 Juni
deskundigen: H. Oberman te Voorburg. G. W.
omello te Hilversum, mej. dr A. Posthumus te
-Gravenhag-e-
Chr. H.B.S. te Alphen aan den Rijn op 29 en
0 Juni; lste Chr. H.B.S. ('Henegouwerplein)
Rotterdam op 3, 4, 6, 6, 7
g-en: dr W.
Felth te 's-Gr
school):
i 8 Juli: deskundt-
's-Gri-
jhr
Tombei te 's-Graiven-
Ch. A. Cocheret te Rotterdam.
Chr. H.B.S. te Dordrecht op 28. 29 en 30 Juni
i i Juli; 2de Chr. H.B.S. (Mare) te Rotterdam
op 10, 11, 12, 13 en 14 Juli; deskundigen: mevr.
W. de Vreeze-van de Poll te Voorschoten, mr dr
Tekenbroek te Wassenaar, G. W. Comello
rnoemd te Hilversum (voor de laatstee-
li onl). J. P. Prins te Schiedai
Chr. H.B.S. A te
Scheltemaplein) op
Afdecllneen hoogere bnrgcrschool
Chr. lyceum te Haai
UI; deskundigen: mej
Aerdenlhout. mr N.
dam. mr Ir H. Cassutc
Hervormd lyceum te
26, 2%1+i en 2$ Junfi K«rvn$me^'
n lyceai
lem op 21, 12, 13 en 14
dr G. H. J. v. d. Molen
Bolkenstein te Amster-
mendaal op 3-0 Juni en 1. 3, 4. 5 en 6 Juli;
kundigen: dr N. Lodder te Bussum, J. van
te Amersfoort, dr H. C. Rutgers te Zeist;
Chr. lyceum te Zeist op 27, 28 en 29 Juni; Chr
lyceum te Harderwijk op 30 Juni en 1. 3
Juli. deskundigen: W. Nolet te Amsterdam,
L. A'. Kesper te RUswjjk.mr F. H. Poser te
Chr'. lyceum te Arnhem op 27. 28 en 29 Juni;
Chr. lyceum te Hilversum op 5. 6, 7, 8
Juli: Chr. lyceum te Zwolle op 11, 12, 13
Juli: deskundigen: T. J. Bezemer te Wat
gen: ds mr F. C. M. Boenders te Oss; mej. dr
A. P. R.oose te Bussum;
Chr. lyceum te Zutphen op 8, 10 eh 11 Juli;
deskundigen: dr J. E. B. Blase te Gorkum, mi
J. Algera te Leeuwarden, dr C. M. van Miarlt
te Waasenaar.
EXAMEN AKTEN LAND. EN TUINBOUW
KUNDE L.O.
De Minister var
lis d<
Onderwijs brengt ter
it in 1939 de examens ter verkrijging
.kte lager onderwijs landbouwkunde
g-ehoudien in de
Augustus en zoo noodig in Septembei
gebouiw der Landbouwhoogeschool ti
Wag-eningen.
Hij, die zich aan een dezer examens of aar
belde wenscht te onderwerpen, moet zich vóó:
1 Juni aanmelden bij den voorzitter der exa
meniaommissle, den inspeoteur van 't landbouw
onderwijs Ir. D. S. Huizlnga, Bezuddienhou
Den Haag. Bijzonderheden vermeldt tjf:
St.c
90.
Amsterdam. Gem. Universiteit. Bevordei
tot doctor in de Wis- en Natuurkunde,
proefschrift, getiteld: „Geologie
es Mollo-
rbiete (nie-
derlandisch Timor)", de heer D. Tapp-
i e c k, geb. te Noordwijk aan Zee.
N il m e g e n. R.K. Universiteit. Gepro:
eerd tot doctor in de Letteren en Wijsbegi
a, op proefschrift, getiteld: „De Iconografie
.-reformat
geb. te Roermond (mei
Amsterdam. Gem. Universiteit. Gesl.: Ge-
eeskunde: artsex., de heer'Th. W. J. Hieanoke,
'aramari'bo; artsex. Ie gad., de heeren J. Bar-
tela, Wiormerveer; N. Lubsei
Biologie: doet. ex., de he
P. J. van Nieu-
er A. M. KokkeL
unes M. A. Haanei
Steenbeek, Zaandam.
Schoolraad. Utree!
W. de Vries, ond. m.
oet', id., Middelburg; P. Westerhof, ld.
Erica; D. Kloosterman, id., Ulrum; W. J. Rijk-
n. id.. Maartensdijk; L. Spaans, id.. Rotter
dam: R. L. Kuiper, id., Wezep: P. W. Bartog.
ld.. Benthuizen; W. Cnossen, id., Dokki
H. Wormgoor. id.. Utrecht; J. W. Debbink, id.,
'.erswijk; P. J. Smits, ond., Gorkum, allei
aant. C.N.S. en G.S.; N. Bottelier, ond. rr
Zaandijk: R. v. d. Schaaf, id., Groningen,
in m. aant G.S.: H. Lagemaat id.. Leersum
ts verwierven mej. A. v. d. Spek, ond., D<
Lier, en de heeren S. v. d. Wiel, ond-, Gees, er
Peizenbach, hoofd, Hallum, allen roede lr
diploma, daarop de
Chr. Bewaarschool Onderwijzer
a a g, 11 Mei. Gesl. voor het Tl
?elte examen hulpakte der Ver«
■hooi Onderwijzr
land de dames: C. J. Hilkemeüer, Rotterdam,
ichop, PUnacker. M. A. Teunissen
Delft en A. Tollenaar te Den Helder.
pleglng van Zenuwzieken en Krnnkzln
E r m e 1 o. „Veldwijk". Gesl. dipl. B
s R. Bodenama. T. N. v. Dis. J. E. v. du 1
J. Z. Kok, J. O'tten, H. A. Poe lis tra, B. Stolk,
Tichelaar. H. A. Vunderink en T. Zijlstra.
Heken verpleging. Rotterdam. Gemeente
ziekenhuis Coolsingel. Gesl. dipL A: de dames
Berkhout. J. W. v. a Bogert. D. F. Bolt.
Bosch, J. A. Bralten, A. Christiaanse. S. C.
Dommele, M. C. Fontijne, A. S. Gidding, J.
d. Gijp, C. A. Haak, A. S. Hogendoori
Jeremiasse, J. W. van Kerkvoort, W. E. Kletn,
H. P. Kok, L. P. Leeuwenburgh, S. C. H.
'a,n der Linden, M. J. Matthijö. A. W.
Meijden, J. K. Monster Y. H. Oly, J.
n Opstal. J. P. W. Philippo, W. T. Pot
W. H.
M. I. Roibertus, C. H. de Rooy,
der Sar, M. M. J. Scholtien,
Schut A. C. Verhoek, D.
de Ruiter, M.
Vermaat. J. J. Visser, A. F. de Vries, A.
Schokker,
iekenhuis
Wielen, G. van Wijk, H M.
heeren J. van Baaien en V
allen opgeleid in het Geme
an den Coolslngel te R'dam. V
auwe en C. van Roon; de hi
allen opgeleid ln het
KUNST EN LETTEREN
Naar „De Brug" het corresp-orgaan
bovengenoemd Verbond meldt, zal van
27—29 Mei a.s. de jaarlijksche Pinkstercon
ferentie gehouden worden te Zeist (Woud
schoten).
Op het program komen o.m. een viertal
leringen voor. De heer J. A. Rispens
Deventer, schrijver van „Richtingen
Figuren na '80", hoopt in een literaire lezing
te handelen over: „De dichter van den Za-
rathustra, beschouwd in verband met den
huidigen toestand in WestrEuropa"; Ai
de Vries te Driebergen, auteur van
Bartje en Hilde, zall over en uit eigen werk
lezenMaurice Roelants, letterkundige
en criticus te Brussel, stelt zich voor „De
Vlaamsche roman na den oorlog" te behan
delen en ten slotte de heer D. A. Daamen
te Den Haag, pionier op het terrein
der dhr. literaire publicaties en uitgever der
bekende „Sleutelreeks", die zal spreken
over: „Uit mijn Uitgeversloopbaan".
Voor verdere bijzonderheden verwijzen we
naar het Mewnr van „De Brug", dat op aan
vrage gratis te bekomen is bij het secreta
riaat van het Verbond (Fuchsiastraat 52.
Den Haag).
Verpleegsters-tekort in
Zuid-Afrika
De Ned. Z.-AfrUaaainscbe vereen, ojntva-ngt
van haar vertegenwoordiger te Kaapstad) be
richt, dat er in het algemeen hospitaal in
Durban vele vacatures voor verpleegsters
zijn, die slechts met groote moeite kunnen
worden vervuld. Ook komen er geregeld 'be
richten binnen over een tekort aan verpleeg
sters in andere steden en in de buitendis
tricten.
Nederlandscben verpleegsters, die van de-
n gunstigen stand van zaken in Z.-Afrika
gebruik zouden willen maken, om daar werk
te zoeken, wordt aangeraden nadere inlich
tingen te vragen aan het secretariaat van de
Ned. Z.-Afri'kiaansche vereen., Keizersgracht
141. Amsterdam-C.
Uitzending op contract is evenwel niet mo
gelijk.
SCHAAKRUBRIEK
FLOHR LEIDT IN DE INTERNATIONALE
ZESKAMP
HILVERSUM, 17 Mei. De uitslagen van
de derde ronde van den zeskamp, welke
gisteravond te Hilversum werd gespeeld,
luiden:
Flohr—Fontein 1—0; Szabo—Cortlever 1—
0; Dr Eu weLandau
De stand is thans als volgt:
1. S. Flohr 3 punten; 2. en 3. dr M. Euwe
,i L. Szabo beiden met 1Y2 punt en een af
gebroken partij; 4. en 5. S."Landau en J. H.
C, Fontein, beiden met 1 puntj 6. N. Cortle-
„Onderwijs verfrissching"
een betere aanduiding, zegt
P. van Nes Czn
De Onderwijizersvereeaiigi-ng in de In
spectie Brielle heeft gisteren te Rotterdam
haar dertiende jaarvergadering gehoudeij
onder voorriteterechajp van den inspecteur,
den heer S. Brandsma.
Nadait des morgens Dr. Broekhuyzen,
gezant van Zuid-Afrika een causerie over
zijn land bad gehouden, heeft in de namid-
dagvergadering de heer P. van Nes Czn.,
hoofdinspecteur L O. in de tweede hoofd
inspectie, gesproken over „Onderwijsver
nieuwing in de Practijk".
Als wij de jeugd het beste zullen geven
wat wij kunnen,
Nes Czn
dan kunnen we
ons niet losmaken
vaji den tijd waar
in wij leven, die
nu eenmaal op
z a k e 1 ij k he i d
gericht is. Toch
moeten we het
kind tevens b e-
schermen te
gen overla
ding. De 6thool
is geen fabriek, ze
moet blijven een
kweekerij tn
we moeten de ver
schillende plan
tjes den tijd ge
ven om zich naar
eigen aard te ontwikkelen. Daarbij komt, dat
ieder, die onderwijs geeft, naar eigen per
soonlijkheid en overtuiging rijn werk moet
kunnen verrichten.
Hierover sprekend, waarschuwt spr. tegen
te veel geleerdheid. Men houde vast
aan den eenvoud, die bij het kind past.
Voorts moet de onderwijzer in de school
het evenwicht weten te bewaren. Wij
hebben slecht6 noodig: met groote belangstel
ling kennis nemen van de verschillende
stroomingen en die op ons in laten werken.
Eerst als wij tot een overtuiging geko
men zijn, zullen wij daarmee kunnen wer
ken. De school worde nooit proefkonijn.
Spr. waarschuwt tegen het radicaal bre
ken met de tegenwoordige methoden. Wij
handhaven het goede wat wij hebben. We
blijven voor onze school het klassikaal on
derwijs wenschen en willen daarbinnen al
leen geleidelijke ontwikkeling, reformato
risch. om tot iets beters te komen. Bij deze
ontwikkeling willen we stimuleeren wat a-1
gedurende 30 a 40 jaar bezig is zich baan te
breken. We hebben hier geen „praat-
school" zooals sommigen zeggen. Onze school
is al lang bezig zich van „praten" tot „doen"
te ontwikkelen.
Het aanbrengen van kennis is lange jaren
weliswaar het voornaamste geweest Dit is
nu voorbij. Maar de overlading i6 nog niet
alom overboord geworpen. Met veel geheu-
gen kennis kan het kind practiscJh vaak
niets doen. Het kind moet actief bij de din
gen worden betrokken! Maar vóór alle din
gen moet de „levende onderwijzer"
den „papieren onderwijzer" (een
bepaalde en precies automatische ge
volgde methode) vervangen. De leer
kracht moet zich indenken in wat
mensteller van een methode bedoeld heeft.
Vaak wordt een methode gevolgd zonder dat
men ooit de handleiding van de metho
de gelezen heeft. Men moet bovendien
gen, dat bij het volgen van de methode d e
school een een he id blijft.
Voorts heeft de samensteller van een me
thode voor een .bepaald vak een speciale
voorliefde gehad en men bedenke, dat
in één school nooit het bepaalde resultaat
van elk der gebruikte methoden kan berei
ken dus: -b e p
Weinig onderwijzers stellen zich ooik de
vraag: waarom doe ik dit zoo. Men moet
zich van te voren rekenschap geven van wat
men in een jaar wil afwerken. Willen wij
ons van deslaafsheidvan demetho-
d e losmaken dan moeten we ons voor elke
school afvragen wat de speciale eisch is voor
de school in haar eigen milieu.
Laat men zoeken naar het essentieele voor
elke school in haar eigen omgeving. Wan
neer men dat doet, kan men bij de leerlingen
veel' bereiken.
Spr. kan zich indenken in den afkeer van
het „eenheidsleerplan" voor een groot aan
tal scholen in groote steden. Laat men daar
een algemeen lichtplan geven, te verdeelen
over de verschillende leerjaren en overigens
de gelegenheid laten voor variatie van het
leerplan.
Hij meent, dat het mogelijk is iets te
ven dat precies past in hie.t milieu, maar dat
moet dan gemeenschappelijk worden
samengesteld door degenen, die aan de
school werkzaam zijn. Men kan daarmee
veel plezier hebben bij leerlingen en ouders.
Men moet ook precies weten wat men in
elke klas heeft te doen en daarbij terdege
reken ing houden met dematevangees-
te 1 ijke rijpheid van de kinderen. Hier
door is ook te verhinderen dat het den kin
deren onnoodig moeilijk wordt gemaakt,
ooor b.v. telkens andere volgorden van na
menlijstjes.
Spr. merkt vervolgens op, dat wij al lang
teruggekomen zijn van de gedachte, dat we
den kinderen alles kunnen leeren begrijpen.
Een onderwijzer moet echter met de jongens
wel over een motor en over een radio kun
•nen praten, teneinde de bewondering
van wat door den Schepper in de natuur is
gelegd bij hen te wekken.
'Men houde er voorts rekening ijtee, dat
het abstracte denken voorde kinde
ren niet mogelijk is. Het al te sterk nadruk
leggen op het rekenen in de lagere klassen
moet naar achteren geschoven en daarvoor
iets anders naar voren gebracht, b.v. het vrij
spreken en 'het. liefde aankweeken voor onze
moedertaal. Wij willen veelal te veel de per
fectie bereiken in de lagere school. De heele
sfeer van de school worde, vooral ten op-
zichte van het taalonderwijs minder critisch.
Wij moeten de spontane, eigenuiting
van het kind hebben en daartoe is noodig de
losse verhouding tusschen onderwij-
er en kind.
De eenvormigheid heeft veel aantrekke
lijks, maar deze moet noch in de lichaams
houding b.v. tijdens het vertellen noch in
het stel-onderwijs overdreven worden. Men
brenge ook naast het copieerwerk bij het
teeken-onderwijs de spontane uiting naar
roren en aanvaarde in dezen het primitieve
Spr. weet wel, dat dit alles de taak van
den onderwijzer veel moeilijker maakt, voor
al ook omdat hij daarbij moet komen tot
de individueele taxeering, waaiibij
js ook de minder-begaafoe leerling de overtuj*
ging kan hebben, dat hij op z,ij n eigeiï
plaats presteert wat hij kan prestee#
De onderwijzer moet verder de belangstel#
ling bij den leerling voor het resultaat
ontwikkelen. De leerling wordt ontpaoedigd
wanneer de belangstelling voor zijn werkj
niet wordt getoond. Men bedenke daarbij,
dat de leerlingen alleen belangstelling heb#
ben voor wat zij o n m i d' d e 11 ij k kunnen
bereiken. De correctie van den onder#
wijzer is een deel van de opvoeding van dd
jeugd, onder voorwaarde, dat deze on mid#
d e 11 ij k v o 1 g t op het werk. Andera is dg
belangstelling bij den leerling voor het re
sultaat weg.
Het is zeer moeilijk om bij den leerling
ruimere belangstelling bij te brengen, maar
dit moet toch geleidelijk gebeuren. Het ver#
band tusschen het vroeger geleerde en het
thans onderwezene zien de leerlingen zelf
niet. Het is de taak van den onderwij
zer om hem dit bij te brengen.
Ook moet het onderwijs er op geridht wor»
den, dat de klas, d-i. de werk gem een#
schap tot ervaringskennis wordt gebracht,
tot ervaringskennis wordt gebracht, welke,
welke verre staat boven geheugenkennis en
boekenkennis.
Toch wijst spr. op de noodzakelijkheid van
het gebruik maken van het boek voor ver
dere ontwikkeling en de school heeft daarom
tot taak om het kind te le er en opne«
men wat het boek zegt. We moeten het
kind het hoek leeren gebruikend
Verder merkt spr. op, dat reeds ïri dfl
sc'hool uitkomt wie de leiders en wie de ge#
leiden zullen zijn en we moeten in de school
aan dit verschijnsel leiding geven en ded
kinderen leeretn dat zij plichten tegen#"
over elkander hebben. Spr. vindt geerj
mooier ding dan de klas die, als een werk#
gemeenschap, desnoods als een zoemende!
bijenkorf, onder leiding van een a an wij zin#
gen gevend onderwijzer aan het werk is.
In deze richting zullen we moeten voort-
werken wil de school haar plaats in onq
land behouden. We behoeven om dit te lee
ren niet naar België te gaan. De Nederland#
sche onderwijzer is er zelf ten volle toe id
Wij moeten onze leerlingen ten slotte laten
zien, dat zij er bij het verlaten van de school
niet zijn en hen het leven in laten gaan vol
belangstelling voor dat leven in
zijn vele verschijnselen. Laten wij zelf ooki
zulke menschen zijn, vol van belangstelling
voor het leven en vol belangstelling oolc
daarvoor, hoe we God in dat leven kunnen'
zien. (Applaus).
Beantwoording van vragen
Naar aanleiding van het gesprokene wer
den verschillende vragen gesteld. Spr. haxj
bij de beantwoording o.a. gelegenheid oral
nog nader nadruk te leggen op de noodza
kelijkheid van zelfwerkzaamheid, vooral iil
dezen tijd van gebrek aan concentratie Spr,
raadde aan daarbij kennis te nemen van de
eenvoudige leermiddelen die bij
het buitengewoon lager onder»
wij's worden gebruikt.
Verder geeft spr toe, dat vele leerlingeit
minder pre6teeren dan ze kunnen, maar de
taak van den onderwijzer is hen tot hooger
prestatie te prikkelen.
Voorts acht Spr. het woord „o nde r#
wijsverfrissching beter dan „onder
wijsvernieuwing; we behoeven niet af te
breken, wel moeten we verbeteren, doch dit
zal altijd wel aan de orde blijven. Ieder on
derwijzer vrage zich af: geef ik zelf mijn
kinderen voldoende de gelegenheid om
zelf te gaan in de richting die voor hen
noodig i6? De activiteit van de leerlingen
moeten wij zelf ook beheerschen en wie dit
met ernst toepast zal er steeds verder mee
gaan en er de goede gevolgen van zien. Als
de Nederlandsche onderwijzer aan zijn bei#
kende nuchterheid vasthoudt, zal 'hij daar#
mede ook komen tot de erkenning van hef
profijtelijke van de werkende klas.
Bij de omwerking van het leerplari
sohrome men niet het oude te behouden eü
zelfs desnoods terug te grijpen op het een
maal verlatene.
Na dankwoorden van den Voorzitter etf
eenige slot-opmerkingen is de zeër geslaag
de vergadering geëindigd.
ECONOMIE EN FINANCIEN
Belgisch disconto verlaagd
Ontspanning op de wisselmarkten
De Nationale Bank van België hieeft hef
officieel disconto verlaagd van 4 tot 3
iMien zal zich herinneren, dat in de period
van groote spanning op internationaal ge#
bied het disconto werd verhoogd van 2^
tot 4 Daarbij deed zioh ook de invloed
gelden van de moeilijkheden in het binnen
land (kabinetscrisis). De kapitaalsvlucht
van den helga in huitenlandsdhe vailtuta be
hoort thans weer tot het verleden en meer
normale toestanden tredien in.
De discontowijzigingen waren de laatste
jaren in België als volgt:
16 Mei 1925 2
10 Mei 1938 4
30 Mei 1938 3
27 Oct. 1938 2y2
17 April 1939 4
10 Mei 1939 3
Hef disconto van de Nederlandsche Bawk
ebaiat nog steeds sedert 3 Dec. 1936 op 2
len het Engelsche sedert 30 Juni 1932 even
eens op 2 het New-Yorksche sedert 26
'Aug. 1937 op 1% het Zwitsersche sedert 2G
Nov. 1937 op 1%
Ook op de wisselmarkten is een duidei
lijke ontspanning merkbaar. Te Amsterdam
daalde de koers van het pond sterling gis
ter tot ƒ8.7114 A 8.711/fc, en de dbllar no
teerde f 1.86% a 1.86%. De Franeche franc
gold J4.92% 4.93%, en de Belga f31.67 4
31.69. Do Zwitsersche franc was tegen den
middag 41.84 41.86 waard na op 41.89
41.91 te zijn ingezet
De Nederlandsche Banik heeft ten gevol
ge van de vaste houding van d'en gulden
de afgeloopen week geen goudverlies te
noteeren gehad.
KALE1DOSCOOP
De New-Yorksch'e beurs opende
gi6ter een punt 'hooger bij tamelijk levendi-
gen handel. Spoedig trad een reactie in,
doch in het verder verloop werd deze weer
edaan gemaakt. De ondertoon van de
I-s was belangrijk beter. De marktbeoor-
deelaars voorspellen echter bij elk 'heretcl
spoedige winstnemingen totdat eien meer
definitieve ontwikkeling zal intreden. De
slotkoersen waren onregelmatig en, gedruist
(De omzet bedroeg 690.000 aandeden.
