üaeo:»
Eischt
Ned. Fabrikaat
KNUTSELAARS
A.U.ljoekhqlt
ASBEST I RUBBER
OTPEt©IFIL!i2£
-K JONKHEID
DONDERDAG 4 MEI 1939
EERSTE BLAD PAG. 2
DUITSCHLANDS
POSITIE
Er zijn in deze dagen van internationale
spanningenwaarin het Derde Rijk luide
beweert, dat men het omsingelen en om
levensrechten brengen wil, vele dingen
welke aan de ongelukkige dagen van mid
zomer 1914 herinneren. Wij bedoelen hier
mee niet zoozeer te zeggen, dat ook thans
het oorlogsgevaar aanwezig moet worden
geacht, dan wel, dat de positie van de groote
centrale Europeesche mogendheid van thans
merkwaardige parallellen met het Duitsch-
land van Wilhelm vertoont. Het keizerrijk
was tot macht en aanzien gekomen in de
wereld door de energie, waarmede het zijn
handel en industrie tot ontwik-keling had
weten te brengen, doch het geraakte in ge
vaarlijk vaarwater, zoodra het poogde, in
Noord-Afrika en elders, Groot-Brittannië
den pas af te snijden. Toen, na het incident
van Serajewo, de wereldoorlog werd ont
ketend, moest het tevens de fout boeten,
dat het in 1871 Fransch sprekende en voe
lende gebieden bij zijn imperium had inge
lijfd; daardoor had het ertoe meegewerkt,
dat de Engelsch-Fransche vriendschap tot
stand kwam welke door Russische en later
tevens door Amerikaansche medewerking
versterkt, het oude rijk tot val zou brengen.
De Hitier-beweging, welke aanzienlijke
moreele en godsdienstige bezwaren men ook
tegen haar kan aanvoeren, heeft in haar
diplomatie aanvankelijk de fouten weten te
vermijden, welke het Wilhelminische tijd
perk hebben aangekleefd. De Führer
wenschte van vriendschap met Engeland
een der hoeksteenen voor het gebouw zijner
buitenlandsche betrekkingen te maken van
daar dat hij het bekende verdrag tot stand
bracht, waarin de krachtsverhouding der
Britsch-Duitsche vloten overeengekomen
werd. Practisch zag Duitschland er daardoor
van af. Engeland ter zee opnieuw concur
rentie te willen aandoen, gelijk het ook met
Frankrijk overeenstemming zocht, zoodra
het Saarprobleem uit de wereld was gehol
pen. Tusschen Frankrijk en ons, zoo ver
klaarde hij bij herhaling, bestaan geen ter
ritoriale Europeesche vraagstukken meer.
Duitschland, in het westen gedekt, zou
voortaan zjjn toekomst zien in het oosten.
Toen Pilsoedski en Hitier eveneens de
Poolsch-Duitsdhe kwesties hadden opge
klaard door middel van een niet-aanvals-
verdrag was voor de nazi-diplomatie de
gelegenheid geschapen, zich op het herstel
der Duitsche eenheid toe te leggen, waar
van, tijdens en na het afwikkelen van den
Abessijnschen oorlog, een ruimschootsch
gebruik is gemaakt. Het waren successen
van formaat, van Duitsch standpunt bezien,
welke werden binnengehaald, gelijk de
.Anschluss" van Oostenrijk en het invoegen
van de Sudeten-Duitsche gebieden bij het
nieuwe Duitsche Rijk. Bovendien liet zich
aanzien, dat de terugkeer van Danzig, en de
oplossing van de. Corridor-kwestie niet heel
lang meer op zich zou latèn wadhten. Doch
n& München is de terugslag begonnen. Was
het overmoed, -of enkel kortzichtigheid, die
tot het brute optreden tegen het restant van
den Tsjechoslowaakschen staat noopte?
Bohemen en Moravië kon men nog in de
wacht sleepen, ook Memel wederom Duitsch
maken, doch de tijd voor vreedzame her
winning van Danzig, en voor het verkrij
gen van een Corridor-Verbinding bleken,
althans voorloopig, voorbij. Want de over
weldiging der Tsjechen ging thans dezelfde
rol spelen als het aanranden van België in
1914; nu gelijk toen stelde Engeland zich
partij; Londen achtte het gevaarlijk, de
schaal van het staatkundig evenwicht nog
langer aan vrije schommeling over te laten,
en begon zijn coalitie-besprekingen met het
bekende, aanvankelijk reeds groote resul
taat. Waar Japan zich niet wenscht te com-
promitteeren, en liever afwacht, hoe de
machtsstrijd zich verder zal ontwikkelen,
heeft Hitler thans practisch geen anderen
bondgenoot dan enkel Mussolini. Duitschland
heeft de zoo heet begeerde strategische stel
lingen in Tsjechoslowakije reeds thans duur
moeten betalen, namelijk door een bijna vol
slagen isolement. Ook wat aanvankelijk nog
groote economische winst leek in Roemenië
gaat het inboeten door de krachtige Britsch-
Fransche pogirfgen, hier een nieuw even
wicht te scheppen. Spanje is een factor,
waarop weinig te rekenen valt, en boven
dien een arm en uitgemergeld land; Italië
heeft zijn uitgestrekte, moeilijk te verde
digen kustlijnen., en een zeer kwetsbare
positie in Oost-Afrika, waarmee het enkel
door het nauwe Suez-kanaal, als door een
makkelijk dicht te drukken luchtpijp ver
bonden is. Wat het oosten van de Middel-
landsche Zee aangaat, hier is Rusland, het
welk zijn vloot door de Dardanellen zal
mogen voeren, een nieuwe factor, terwijl
bovendien, zoo de Britsche overeenkomst
met Turkije haar beslag krijgt, Engeland
geen tweede Gallipoli op zijn weg zou vin
den bij zijn pogingen, den Balkan uit Duit
sche handen te doen blijven.
Ook op ander terrein is de kans voor
Duitschland, het moge zijn grondgebied nog
zoozeer hebben uitgebreid en afgerond, niet
zoo buitengewoon fraai. Het Derde Rijk
zijn Italiaansche bondgenoot zijn in feite
zeer arm aan kapitaal, en kunnen geacht
worden, wat hun bewapening betreft,
ongeveer hun toppunt te hebben bereikt.
Engeland en Frankrijk daarentegen beginnen
eerst goed, hun militair apparaat op kracht
te brengen, en hebben daarbij het voordeel,
met ruime hand uit de Amerikaansche voor
raden te kunnen putten. Tegenover de
Duitsch-Italiaansche beperkte grondstoffen-
en kapitaal-rijkdom staat een schier onuit
puttelijk wereldkapitaal, hetwelk alle denk
bare hulpbronnen tot zijn beschikking heeft.
In Duitschland, alle groote woorden ten
spijt, moet men beseffen, dat de Blitzkrieg,
waarop men meende te kunnen speculeeren,
van dag tot dag minder mogelijkheden van
slagen biedt, en dat een oorlog van langen
adem slechts één vooruitzicht kan bieden:
de volslagen nederlaag. Zoo bevindt men
zich dan, nu men zelf alle vertrouwen ver
nietigd heeft, voor een kwade impasse,
waaruit men enkel door onderhandelingen
zou kunnen geraken, indien men niet door
onbeheerscht optreden zelf dezen weg had
afgesneden. Blijft er voor de Berlijnsche
machthebbers iets anders overig, dan het
moeizame werk, dit vertrouwen weder steen
voor steen op te bouwen, en zoo uit de
moeilijkheden te geraken? Wij gelooven het
niet. Maar wij hopen ook van harte, dat de
deuren voor samensprekingen weer open
mogen gaan.
„Danzig, het Europeesche
brandpunt"
Na de rede van Hitler is de spanning tus
schen Duitschland en Polen zeer toegeno
men; dit vloeit grootendeels voort uit het
eenzijdige opzeggen door Hitler van het
Duitsah-Poolsche vriendschaps- on non
agressie-verdrag van 1934.
Duitschland heeft zijn eischen duidelijk
aan Polen geformuleerd:
Terugkeer van Danzig naar het Duit
sche Rijk.
Het aanleggen van een exterritorialen
weg door den Poolschen corridor, waar
door Oost-Pruisen met het Duitsche Rijk
verbonden zal worden. (Zie hiervoor het
eerste kaartje).
Polen stelt zich op het standpunt, dat dit
het einde man zijn onafhankelijkheid betee-
kent. Polens zeehaven Gdingen zou ten on
dergang gedoemd worden; deze haven be-
teekent een levensbelang voor he.t land. (Zie
het tweede kaartje).
Door het aanleggen van een autoweg zou
Gdingen van het achterland afgesneden
worden.
De beide kaartjes lichten de kwesties dui
delijk toe. Het bovenste kaartje geeft Polen
/eer met de ligging van Duitschland aan
zijn westgrens, het aanleggen van een auto
weg door den Poolschen corridor, wat een
corridor door een corridor zou be teekenen.
Het tweede kaartje geeft den Vrijstaat
Danzig weer, met de onmiddellijke omge
ving van het Poolsch gebied en Oost-Pruisen.
Chamberlain wil geen
omsingelingspolitiek
Komen er Duitsch-Britsche
vlootbesprekingen
In antwoord op in het lagerhuis tot
hem gerichte vragen heeft Cham
berlain verklaard„In mijn recente
verklaringen heb ik het volstrekt dui
delijk gemaakt, dat er geen enkele re
den is om te gelooven, dat de Britsche
regeering een politiek heeft aanvaard
van omsingeling van Duitschland.
De vraag, waarop Chamberlain dit
antwoord gaf, luidde: of, met het oog
op het feit, dat Hitier kortelings de
Britsche regeering er van beschuldigd
heeft, een politiek van omsingeling van
Duitschland te hebben aangenomen, en
met het oog op het feit, dat garanties
op den grondslag van wederkeerigheid
door Roosevelt waren voorgesteld in
zijn recenten vredesoproep, de Britsche
regeering bereid zou zijn, een waarborg
te geven aan Duitschland, gelijk aan
dien, welke Polen verleend is, op den
grondslag van wederkeerigheid.
In het vervolg van zijn antwoord op deze
vraag zeide Chamberlain:
,,Wat door Roosevelt is voorgesteld en
wat, naar ik begrijp, Hitier aanbiedt, is eer
een uitwisseling van niet-aanvalsverzeke-
ringen, dan een garantie op basis van we
derkeerigheid, zooals die kortelings aan
Polen is gegeven.
De Britsche regeering is zeker bereid,
voorstellen in overweging te nemen betref
fende uitwisseling van wederzijdsche verze
keringen met de Duitsche regeering."
Na voorts verklaard te hebben, dat de
regeering de recente mededeeling van de
Duitsche regeering betreffende de Britsch-
Duitsche vlootovereenkomsten bestudeerde,
zeide Chamberlain in antwoord op een des
betreffende vraag: „De Britsche regeering
beschouwt de kortelings door haar gegeven
verzekeringen aan Polen niet als op eeniger-
lei wijze in strijd met de bepalingen van de
Britsch-Duitsche vlootaccoorden. Ook zijn
er geen bepalingen in deze accoorden opge
nomen, welke één der beide regeeringen
veroorloven, de geldigheid op te zeggen.")
Chamberlain achtte het niet noodig, den
Britschen ambassadeur te ontbieden om
rapport uit te brengen over de opzegging
der verdragen.
Llewellin, de civiele lord der admiraliteit,
verklaarde vervolgens, dat de gevolgen van
de opzegging der Britsch-Duitsche overeen
komst bestudeerd worden en dat nog geen
besluit is genomen.
Op de vraag, of men zich voorstelt, Hitiers
uitnoodiging tot onderhandelen over een
verder vlootaccoord te aanvaarden, ant
woordde Chamberlain: „Ik ben er niet zeker
van, dat Hitiers voorstel betrekking heeft
op een tweede verdrag. De Britsche regeering
overweegt echter, welk antwoord zij moet
VON RIBBENTROP NAAR CIANO
De Duitsche m mieter van buitenlandsche
zaikien Von Ribbentrop zal hedenavond
naar het Como-meer vertrekkend, om aldaar
een ontmoeting te hebben met graaf
C i a n o. Men var onderstelt, dat het voor
naamste onderwerp van gesprek Danzig en
Polen zal zijn. Misschien zullen Von Ri!b-
henjtrop en Ciaino tezamen te Rome zijn,
•ajnineer de Pooflsche minister van buiten
landsche zaken. Beek, Vrijdag as. zal
antwoorden op de rede van Hitier, zoodat
weinig tijd verloren zal gaan voor de as
om een besluit te nemen.
Zonder twijfel zal iedere eisch van Polen
inzake Danzig met kracht worden verwor
pen en rekent Duitedhiiand hierbij op zijn
atsgenooh
MAARSCHALK BALBO NAAR EGYPTE
Maarschalk B a 1 b o, de gouverneur van
Liibye, komt 7 Mei in Cairo.
De Italiaansohe gezant te Cairo heeft
den Britschen ambassadeur aldaar uitgenoo-
digtd voor een diner, waar hij Balbo zal
on moeten.
De gezant Iheerft ook luitenant-géneraal
Gordon Finlayson, den opperbevelhebber
van de Britsche strijdkrachten in Egypte
en luchtimaarschalk Mitchell uitgenoodigd
voor dit diner.
BETIMMERINGEN - MEUBELEN
Nederlandsche Meubelfabriek
Wageningen N.V.
WAGENTNGEN TELEFOON 26T3
DUITSCHLANDS ECONOMISCH
DILEMMA
Inflatie, of vermindering van het
bewapeningsprogramma
Inlijving van Oostenrijk en
Tsjechoslowakije verzwaarde
De weerstandskracht van het Duitsche
economische stelsel zal op de zwaarste proef
worden gesteld, die het ooit te verduren
Leeft gehad. Aldus de conclusie van een
analyse, gepubliceerd in de „Business Baro
meter'', het kwartaalsonerzioht van den bond
van Britsche industrieën.
De geschiedenis van de Duitsche economi
sche politiek in het afgeloopen jaar, aldus
de analyse, kan worden samengevat als een
poging om te ontsnappen aan het dilemma,
inflatie aan den eenen kant of een vermin
dering van het bewapeningsprogram aan
den anderen kant, tezamen met de bedrei
ging, die dit alternatief opent voor de eco
nomische stabilteit en het politiek program
ma in Europa.
De annexatie en onderwerping van Oos
tenrijk en Tsjecho-Slowakije, die, naar men
hoopte, er toe zou bijdragen den toestand te
verbeteren, heeft in vele opzichten den toe
stand slechter in plaats van beter gemaakt.
De aanvullende credieten op de militaire
begrooting, noodzakelijk voor de verovering
van deze gebieden, waren zoo groot, dat zij
uit de in beslag genomen gelden niet kon
den worden bestreden. Het gevolg op de
Duitsche handelsbalans is geweest, dat het
uitvoeroverschot van 400 millioen rijksmark
in 1937 veranderde in een invoeroverschot
van meer dan 400 millioen rijksmark in 1938.
Er (bestaat thans weinig hoop op een spoe
dige verbetering.
De drang naar het Oosten, aldus deze
analyse, tezamen met de meedoogenlooze
anti-semietische politiek, hebben een open
lijke vijandigheid uitgelokt van het grootste
deel van de bestaande wereld en hebben
niet alleen de oplossing van dit probleem
moeilijker gemaakt, doch tevens geleid tot
een uitgebreiden officieelen en niet officiee-
len boycot. Het is geen coïncidentie, dat de
tegenwoordige politieke crisis is voorafge
gaan door de economische crisis van 1931,
of dat deze crisis het eerst haaV hoogtepunt
bereikte in centraa 1 -Europa. Oostenrijk, dat
in vooroorlogsche tijden was opgeklommen
tot een industrieel en financieel centrum, is
overgegaan naar den landbouw. Hongarije,
een van de traditioneele voorraadschuren,
van Europa, is zich snel aan het industria-
liseereij. Polen, Roemenië, Joego-Slavië en
Bulgarije zijn spoedig gevolgd. Tsjecho-Slo
wakije, de ee-nige der nieuwe centraal-Euro
peesche staten, welke getracht had een
redelijk evenwicht te bereiken tusschen
industrie en landbouw, is thans uiteenge-
scheurd in eon aantal wankelbare samen
gestelde eenheden.
De gezamenlijke bevolking van Bulgarije,
Griekenland, Polen, Roemenië en Joego-
Slavië wordt geschat op ongeveer 90 millioen
zielen en zal, naar men zegt, sneller toeno-
men dan die van Duitschland. In het alge
meen gesproken is, wat Duitschland betreft,
niet een uitbreiding der bevolking van een
aanvullende productie-oapaciteit, doch meei
van goedkoop voedsel en grondstoffen afhan
kelijk. Dientengevolge beteekenen de jongste
gebiedsaanwinsten, afgezien van de in "be
slag genomen grondstoffen, voorraden en
buitenlandsche deviezen, waarschijnlijk geen
onmiddellijken steun. In feite zullen zij
waarschijnlijk den druk op de buitenland
sche devieven/bronnen verscherpen. Indien
de industrieën van Oostenrijk en Tsjecho-
Slowakije in bedrijf worden gehouden,
moeten zij worden voorzien van aanzienlijke
hoeveelheden grondstoffen. Duitschland ls
niet ip staat deze te verschaffen.
De toestand is nog moeilijker geworden
door de omstandigheid, dat de uitvoer van
deze landen, welken zij voorheen verkoch
ten met het doel grondstoffen aan te koopen,
van nu af onderworpen is aan het nieuwe
invoerrecht van 25 pet., dat de Yereenigde
Staten, het land, waarin zij tot voor kort een
gereed afzetgebied vonden, op den Duitschen
invoer heeft gelegd. Het vraagstuk vooi
Europa is: „Kunnen in centraal-Europa groo-
tere economische eenheden worden gevormd
zonder de vrijheid van kleine naties op te
offeren of nieuwe monsters te scheppen, die
de kracht bezitten Europa en de rest van
de wereld in een oorlog te dompelen?"
Te Bilbao is 500 ton Levensmiddelen aan
gekomen, een gift van de Britsche regeering
voor de hongerende bevolking van Madrid.
De Britsche ambassadeur is naar Bilbao
gegaan om toezicht te houdten op het lossen.
Verdere zendingen zullen volgen, zoolang
het noodig is. In de Spaansohe pers zijn
dankbetuigingen verschenen,
Zomersproeten
""sprutoiT
Publiek te Warschau betoogt
tegen Duitschland
Tijdens een militair leest-defilé
Ter gelegenheid van dien nationalen feest
dag is te Warschau een militair défilé ge
houden, dat twee uur duurde en door vele
autoriteiten werd bijgewoond. Maarschalk
Smigly Rydzcn de president der Pool-
sahe republiek waren evenwel niet aan
wezig.
Het défilé had een veel minder imposant
uiterlijk dian in vorige jaren en bevatte
slechts die troepen van het garnizoen der
hoofdstad. Een dliohte menigte juichte de
troepen toe.
Tijdiens het militaire défilé heeft het pu
bliek herhaaldelijk en op verschillende
plaatsen tegen Duitsohland betoogd. Kre
ten weerklonken als „Leve het Poolsche
Danzig", „Leve het Poolsche Oost-Pruisen"
en „weg met HitlerI"
Een gemompel van ontevredenheid en
afkeuring giing eveneens door de menigte
bij het paseeeren van twee auto's der Duit
sche ambassade getooid met het haloen-
kruis. Ernstige incidenten deden zich ech
ter niet voor.
Als tegenmaatregel tegen de uitwijzing
van Duitschers uit Engeland is aan zes
Britten medegedeeld, dat zij voor 24 Mei
Duitschland moeten verlaten.
Het betreft hier zakenlieden, een journa
list, een ingenieur en een onderwijzer.
In een tweetal bioscopen te Liverpool zijn
bijna gelijktijdig traangasbommen ontploft.
Vijftien bezoekers moesten naar een zie
kenhuis worden overgebracht, waar twee
personen werdlcn opgenomen. Men ver
moedt dat deze aanslagen het werk zijn
van Iersche terroristen.
VRIJDAG, 5 MEI 1030
HILVERSUM I 1875 cn 415.5 M. Algemeen
Programma, verzorgd door de NCRV. 8.00
Schriftlezing en meditatie. 8.15 Berichten,
gram.muzlek. (9.319.45 Gelukwienechen).
10.30 Morgendienst. 11.00 Grajn.muziek.
11.15 Zang. piano en gram.muzlek. 12.00 u.
iuzlek. 1.00 Quintolla
nuziek. 2.35 Chr. Lectuur/ 3.00
4.00 Hollandsch harpkwlntet
inlicfhebbers. 7.00
Berichten. 7.15 Lltt. halfuurtje. 7.45 Gram.
muziek. 8.00 Berichten ANP, herhaling S03-
1 halfuur. 10.00 Berlch-
10.95 Causerie „Gezlns- en buwe-
10.35 Orgelconcert. 11.16
11.5012.00 Schriftlezing
VERSUM II 301,5 M. 8.00 VARAj. 10.00
/PRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO, 4.00 uur
/ARA. 7.30 VPRO. 8.00 VARA. 10.40 VPRO
VARA. 8.00 Gram.muzlek. (c.a.
■genwöding. 10.20
lijksmoeilijkheden'
8.16 Berichten). 19.
Zang, piano en gram.mi
muziek. 11.00 Declamatie
kest. 12.00 Gram.muziel
12.30 AVRO-Amusementsc
AVRO-Puszta-orkest.
10.50 Gram.
11.20 VARA-Or-
12.26 Berichten,
kest. 1.16 Zang.
tuin-
liefhebbers. 2.30 Het Lyra-trio. 3.15 Disco
variété. 4.09 Gram.muzlek. 4.30 Viool
piano. 5.00 Voor de kinderen. 5.30 Orgel
Zaïng. 6.00 De Ramblers. 6.30 MaandeltJksch
overzicht van beeldende kunsten. 6.507.00
Film.muziek. 7.05 VARA-Ka lender. 7.08 Cy
clus „Reizen en trekken 7.23 Berichten
ANP. 7.30 Berichten. 7.35 Cursus De Be
ginselverklaring van de Centrale Oommissie
voor het Vrijzinnig Pirotestanlame". 8.90 u.
Fluit, piano eh hobo. 8.30 Causerie ..VrtJz.
Protestanten in Transaylvanië". 9.00 VAKA-
Orkest. 9.45 Zang met pianobegeleiding.
10.00 Fantasia en soliste (opn.) 10.30 Be
richten ANP, 10.40 Avond-wijding. 11.00 u.
Orgelspel. 11.30 Jazzmuziek (gr.pl.) 11.55
12.90 Gram.muzlek.
DROITWICH 15»>0 M. 11.10 Orgel. 11.35 Orkest
12.15 Wetenschappelijk overzicht. 12.35
Strijktrio. 3.15 Orgel. 3.40 Radiotoneel. 4.20
Damesorkest. 4.50 Zang
Orgel. 6.05 Pariemental
Orkest. 7.05 Radiotoonet
10.15 Orkest.
RADIO—PARIS 1648 M. 11.30 Zang. 12.25 Or
kest. 1.35 Piano. 2.35 Zang. 2.50 Viool. 4.05
Zang. 4.25 Trio. 5.35 Zang. 6.20 Orkest. 7.1
Radiotooneel. 10.20 Nachtconcert en koor.
M. 6.30 en 7.50 Orkest. 11.20 Mi
litair orkest. 12.35 Orkest. 1.30 Concert. 3.20
Orkest. 4.50 Zang en piano. S.50 Kamermu
ziek. 7.50 Voor Soldaten. 9.55 Concert.
BRUSSEL 322 cn 484 M. 3 2 2 M. 11.59 Orkest
4.20 Piano. 5.20 en 5.50 Cembalo en viola
da gamba. 7.20 Orkest. 7.50 Radiotooneel.
"50 Symphonleorkest
ziek. 19.20 Orkest
DE BOOMGAARDEN IN DE BEEMSTER
DEN HAAG, 4 Mei. De K.N.A.C. meldt,
dat de pereboomen op het oogenblik in do
Beemster in vollen bloei staan, terwijl de
appelboomen langzamerhand beginnen to
bloeien. Een bezoek aan de Beemster ia
thans zeer aanbevelenswaardig voor hen,
die nog eens van de bloeiende boomgaarden
willen genieten. Verwacht mag worden, dat
de bloeiende boomgaarden in de Beemster
nog hoogstens 10 dagen in hun vollen luis*
ter zullen staan.
Gij bevoordeelt daarmede
Uw landgenootenen Uzelve
GEMENGD VOEDER
VARKENS. MELKVEE EN PLUIMVEE
met gegarandeerd gehalte aan eiwit en vet
volgens Aigemeene Han delsvoorwaarden
rn ci
AMSTERDAM N.V.
FORTO-KOUDLUM IS HET IDEAAL
Steeds gereed, geen wachten, geen geknoei met
stoffig poeder, geen resten, uiterst zuinig, enorme
bindkraebt vlek vrij op eiken. Vr.ze Uw winkelier
of anders ons. onder adresopg. v. Uw leverancier
FRENKEN'S FABRIEKEN - WEERT
PROEFSTATION VOOR BOUWMATERIALEN
EN BUREAU VOOR CHEMISCH ONDERZOEK
Koning Bienfait
AMSTERDAM, DACOSTA KADE 104,
TELEFOON 83047
TRANSPORTBANDEN
RIJFWERKEN DRAAGROLLEN
A II6R0NINGEt
GHEM.PRAEP ARATEN
JTRECHT VERL. HOOGR. WEG 2
Kent U onze vloeibare pakking
Alle andere soorten verpakkingen.
Carborundun Pasta en Auto Tornol
in alle kleuren, Oranje Schellak.
VRA-4GT HEDEN NOG PRIJSOPGAVE
N.V. KEMPENSGHE ZINK MIJ.
(Zincs.de -la Camplne)
SLOKZTNK KETELZINK ZWAVELZUUR
SUPERFOSFAAT.
Eenlge fabrikante In Nederland van 4$;
MAAGDBLUS BLOKZINK
TELEFOON 59 WEERT
VAN DER LINDENEKVELDHUIS
AMSTERDAM-ROT TER DAM- GRONINGEN
VOOR ALLE DOELEINDEN I TECHNISCHE ARTIKELEN
AMSTERDAM - KL Wittenburgerstraat 78
J. Koster Hzn. - Scheepswerf „Gideon*
Groningen Rolland
Voorwaarde voor loonende exploitatie
i. een economisch schip. Hiervan bent
U zeker mei een KOSTER-COASTER
S
Jr KI
9)
Ze kijkt maar Arnold, maar ontdekt dat hij een boek ge
nomen heeft en dus geen antwoord meer verwacht. Ze
peinst weer vérder: Bidden is haar eenige wapen, bidden,
dat alles goed mag afloopen. Maar eigenlijk moet ze ook
werken. Dat doet ze wel, ze praat met de kinderen, maar ze
weet niet zeker, dat ze hun hart ooit bereikt heeft. Praten
met haar man baat niets. Hij gaat zijn weg en praat daarbij
nog veel beter dan zij. Ze is een machtelooze. Maar God is
machtig! Ja, gelukkig. Die gedachte houdt haar op de been
in oogenblikken van wankelmoedigheid als dit.
Haar man weet van wankelmoedigheid niet af. Hij praat
met mijnheer Van Doorschot en belooft joviaal, dat Arnold
adjunct-directeur zal vorden, zoodra de verloving een feit is.
„Hebt u daar over te beslissen?"
„De algemeene vergadering van aandeelhouders beslist.
De grootste aandeelhouder ben ik zelf en de overigen volgen
wel."
De heer Van Doorschot lacht. Die Cornput is een kranige
kerel. Blsa treft het maar met zoo'n uitstekenden schoon
papa.
Toch wil hij er meer van weten. Hij verzoekt de Algemeene
Landsdrukkerij toezending van een afdruk der Statuten van
de Naamlooze Vennootschap Staalwarenfabriek Jupiter.
Nauwlettend bestudeert hij den inhoud. Zoo zoo, aandee-
len op naam en minstens driehonderdduizend gulden ge
plaatst en volgestort. De directeur is verplicht een vierde en
de adjunct-directeur een tiende van dit bedrag aan aandee-
len in bezit te hebben. Dat wordt vijf en zeventig- plus der
tigduizend, dus ruim een ton voor vader en zoon. Hij trekt
de conclusie, dat verlovingsfeest en bruiloft niet zonder
Juister passeeren mogen.
In d'e maand, door een bepaling in de Statuten daartoe
aangewezen, wordt de algemeene vergadering van aandeel
houders belegd. Het geheele kapitaal is tegenwoordig, zijnde
momenteel volgestort driehonderdvijftig duizend gulden. De
directeur is houder van honderd vijf en twintig duizend.
De resultaten van het afgeloopen jaar zijn niet zoo gunstig
als die van voorgaande jaren. Het verschil is niet groot en
kan eenigszins gecamoufleerd worden door lagere cijfers
voor afschrijving en reserve, zoodat de dividenduitkeering
op peil blijft.
Het getal aandeelhouders is klein, het zijn slechts enkele
zeer goed gesitueerde heeren, die elkaar al jaren kennen, dus
de toon is amicaal en gemakkelijk, met in 't vooruitzicht een
fijn diner in intiemen kring op een gereserveerd bovenzaaltje
met prachtig uitzicht op het plein, waar het first class res
taurant gevestigd is.
Alles wordt goedgekeurd en geprezen.
Bij de rondvraag zegt de directeur, dat hij een dagje ouder
begint te worden. De president-commissaris interrumpeert
vleiend, daarvan niets bespeurd te hebben. De anderen knik
ken nadrukkelijk en met goedwilligen glimlach. Ze rooken
rustig hun fijne sigaar uit het puike kistje voor deze ge
legenheid aangeschaft.
De directeur wil graag een jonge kracht naast zich en er
moet een toekomstig opvolger zijn, die in de zaken ingroeit.
„We hopen, dat die opvolger nog in jaren niet zal noodig
zijn".
De directeur vervolgt en attendeert de heeren op zijn zoon,
die in het bedrijf werkzaam is en als adjunct-directeur slechts
een bescheiden salaris begeert, de positie is hem hoofdzaak.
„Heeft uw zoon trouwplannen, mijnheer Van den
Cornput?"
„Hij heeft verlovingsplannen."
„Ah zoo, prachtig." Algemeene instemming.
„En mogen we, zonder indiscreet te zijn, nu reeds weten,
wie de uitverkorene is?"
„Dan is de verrassing er af," schertst de directeur.
„Voor ons wel, maar we beloven stilzwijgendheid, zelfs
tegenover onze dames."
De heeren wachten: belangstelling ligt op hun gezicht,
vóór alles zijn ze toch zakenlui.
„Het is de dochter van meneer Van Doorschot. Ik weet
niet, of de heeren haar kennen."
„Ja, ik ken haar wel."
„Ik ken haar papa."
„Mijnheer Van den Cornput, ik feliciteer u reeds bij voor
baat met uw aanstaande schoondochter."
De zaak is beklonken. De adjunct-directeur wordt
benoemd.
De vergadering wordt gesloten.
In hun luxe wagens rijden de heeren naar het restaurant,
waar onder opgewekte conversatie het diner wordt genoten.
De wijn is prima.
Volgend jaar zal Arnold er ook zijn.
Daags daarna verzoekt de P. P. de aandacht van het
kantoorpersoneel, want meneer de directeur heeft een be
langrijke mededeeling. Spanning en vermoedens rijzen snel,
dolle onderstellingen vliegen door de hoofden.
De directeur spreekt bedaard. „Volgens besluit van de
algemeene vergadering kan ik u hier den nieuw benoemden
adjunct-directeur voorstellen."
De P. P. antwoordt namens allen, spreekt van veel ge
noegen en groote blijdschap en de anderen staan er zwijgend
bij, nog niet geheel bekomen van den eersten schrik en de
sensatie van deze onverwachte gebeurtenis.
De plechtigheid is gauw geëindigd, het werk gaat weer
door. Het fabriekspersoneel krijgt het nieuwtje vanzelf wel
te hooren.
Nu valt er nog een en ander te regelen. Papa laat dertig
aandeelen van duizend gulden overschrijven op naam van
Arnold en deze teekent een schuldbekentenis voor gelijk
bedrag wegens overgenomen aandeelen N.V. Jupiter.
Ook Aat heeft met belangstelling kennis genomen van de
promotie van den jongen patroon. Hij droomt zelf ook van
promotie. Waarom zou hij niet? Hij heeft diploma machine-
schrijven en stenografie. Den P. P. heeft hij daarvan in
kennis gesteld. Binnen enkele dagen gaat hij op voor diploma
boekhouden. Als hij dat haalt, zal hij den P. P. opnieuw
attendeeren en als dit geen resultaat geeft, de advertenties
bestudeeren en sollicitatiebrieven schrijven.
Hij blijkt niet onfortuinlijk. Twee weken later spreekt hii
den P. P.
(Wor3£ yervolgé)Ji